EEN NIEUWE WISKUNDETAAL VOOR LEERLINGEN MET EEN VISUELE BEPERKING Inleiding tot de VLOR- Studiedag 23 maart 2012 Jan Engelen
Wiskunde en Braille
Braille is en blijft de meest correcte taal voor blinde personen Wiskunde Formules zijn 2D, moeten gelineariseerd worden, dus afspraken nodig; resultaat moet compact zijn Braillecodes voor functies, griekse letters, symbolen enz.. moeten gedefinieerd worden Afspraken hierover zijn midden jaren zeventig gemaakt met Nederland (Van der Mey) Gevolg: opstellen van een rigoureuze handleiding door de heer Notaert (Woluwe)
Woluwe/Notaert code De Notaert code is: logisch: ze volgt zeer systematisch uitgewerkte regels en kan, vooral in het gespecialiseerd onderwijs, vrij eenvoudig aangeleerd worden. éénduidig: de braillecode volgt strikt de geschreven wiskundige formule en geeft geen interpretatie. Het is dus aan de lezer/student om de formule te begrijpen, bv. is een hoger geplaatste “2” een exponent of een bovenindex? compact: door het gebruik van bijzondere tekens in plaats van afkortingen is de resulterende braillecode zeer compact. MAAR ze is niet geschikt voor slechtziende leerlingen en problematisch in het geïntegreerd onderwijs
Geïntegreerd onderwijs
Sinds 1980 volgen blinde studenten zoveel mogelijk het gewone/reguliere onderwijs (met hulp van zgn. GON-begeleiders) Enkel mogelijk dank zij de simultane ontwikkeling van bijzondere computergebaseerde hulpmiddelen. Bv. een notitietoestel (in de beginjaren een omgebouwde Perkinsmachine). Deze toestellen bieden de mogelijkheid om de (in Notaertcode ingevoerde) formule in grafische vorm (twee-dimensionaal) af te printen op papier. Communicatie student → leerkracht is OK, andersom niet
Euroscope
Braille Sense
Maar…
blinde studenten gebruikten meer en meer een laptop in plaats van een notitietoestel De leerkrachten kunnen nu digitale documenten rechtstreeks aan hun leerlingen bezorgen. Problematisch voor wiskunde: leerkrachten kennen de Notaert code niet. Daarom begonnen verschillen personen een soort pseudocode te schrijven om wiskunde weer te geven [bv. lijkend op Excel =(3^2+5)/(2+SQRT(7)) ] maar zulke diversiteit was absoluut niet voordelig voor studenten, scholen, omzettingscentra en software ontwikkelaars. Deze tendens speelde ook in het buitenland
Daarom: standaardisatie
Sterk aanbevolen door de onderwijsgroep van BCBS (Belgische Confederatie van Blinden en Slechtzienden) Vlaamse Onderwijsraad stelde hiervoor in 2010 een werkgroep samen, met als mandaat het ontwerpen van een nieuwe, leesbare, eenduidige lineaire code Maar de Notaert code wordt nog steeds veel gebruikt (bij blinde leerlingen) VANDAAR: (1) VWC, een lineaire code die perfect omzetbaar is in Notaertcode (Braille) én 2D code (2) software ontwikkelingen die deze omzetting on the fly uitvoeren: “Sensomath” en “Math4All”
VLOR Werkgroep Naam
achtergrond
Rita Patteeuw (*)
KI Spermalie
Gilbert Notaert
Koninklijk Instituut Woluwe
Jan Rottier
Die-'s-lekti-kus vzw
Bart Simons
Vereniging van Blinden en Slechtzienden
Jean-Paul Verhasselt
Progebraille - Helen Keller vzw
Ivo Van Genechten
Integra Heverlee
Luc Missotten (*)
Katholieke Universiteit Leuven
Marianne Leonet (*)
Koninklijk Instituut Woluwe
An De Houwer
Centrum Ganspoel vzw
Frank Allemeersch (*)
SENSOTEC nv
Jan Engelen (*)
Katholieke Universiteit Leuven, voorzitter
Natascha Herman
MPI Gemeenschapsonderwijs
Johan Van Ransbeek
VLOR
+ [Sarah Van Liefferinge, waarnemer] Comeniusproject (Touching Maths) (*) ook lid van sub-werkgroep Code-ontwikkeling
Andere en buitenlandse initiatieven Werden in bij start van de werkgroep kritisch geanalyseerd: Latex (VS) Litex (DE) MathML (internationaal) Lambda (IT) Dediconcode (NL) Mathbraille (FR) Spermaliecode (BE) Odt2braille (internationaal, AEGIS projectontwikkeling KU Leuven) Summer University Maths (Wenen, Telc, Linz) Verschillende andere codes (met dank aan het Comeniusproject Touching Maths) Alle info is gearchiveerd en beschikbaar voor geïnteresseerden (zie verder)
VWC: een korte voorstelling
In de lineaire code worden ong. alle karakters van een Europees toetsenbord gebruikt voorbeelden: a, x, *, %, {, de cijfers Sommige karakters worden als vóórtekens of afsluiters gebruikt: $-codes, bv. $wt, $br, $plbr µ-codes, bv. µa, µP # (afsluiter), bv. wordt: x_2#^3 ¨ (spatievuller)
Nog één voorbeeldje: wordt: ^^6$wt a^2n¨+4##
Hoever staan we?
VWC is volledig uitgewerkt maar moet nog in klassituaties uitgetest worden Stabiele, geteste versie verwacht tegen juni 2012 Software ontwikkelingen SensoMath en Math4All: prototypes beschikbaar nu, commerciële versies tegen volgend schooljaar Werkgroep zal nog verschillende malen vergaderen voor de opvolging van de code, de testen en de computerimplementatie Bestaande informatie wordt binnenkort via een publieke website ter beschikking gesteld
Beschikbare informatie VLOR zet binnenkort een website op met o.m.: Transparanten en teksten van deze studiedag “De Vlaamse Wiskunde (braille-)Code” “Gecombineerde handleiding Braille/VWC” Bijdrage B.Simons/J.Engelen op de Braille21 conferentie in Leipzig idem, ned. vertaling in Infovisie MagaZIEN 25/4 Enkele voorbeelddocumenten voor gebruik in SensoMath en Math4All Verschillende documenten over de lineaire code ontwikkelingen in het buitenland Alle deelnemers van deze studiedag zullen hierover binnenkort een e-mail ontvangen
Organisatie Studiedag
na welkomstwoord en deze introductie: opsplitsing in drie groepen drie themasessies
Principes van VWC (Marianne, Rita, Jan) SensoMath demo (Sensotec) Math4ALL/Mathness demo (Integra) Opgelet: om de twintig minuten wisselen !
afsluiten met plenaire discussie- en vragenronde nakaarten bij een drankje
Dank
contact: Jan Engelen KU Leuven e-mail:
[email protected]
vragen ?
