Jeugdgezondheidszorg
Een mooi en gezond gebit
Elke ouder wenst voor zijn of haar kind een gaaf gebit. Maar een gebit gaaf houden, vereist een goede verzorging. Een gaaf gebit is een kostbaar bezit en het is de moeite waard om hier iets extra’s voor te doen!
Vier adviezen die helpen het gebit gezond te houden: 1. maximaal zeven eet- en drinkmomenten per dag; 2. twee keer per dag goed tanden poetsen; 3. fluoride basisadvies; 4. twee keer per jaar naar de tandarts.
1. Maximaal zeven eet- en drinkmomenten per dag Telkens als we iets eten en/of drinken blijven er wat etensresten achter in de mond. In etensresten zitten suikers. Bacteriën, die in de mond leven, zetten suikers om in zuur. Dat zuur veroorzaakt gaatjes in het gebit. Wie vaak iets eet met suiker loopt dus een groter risico om gaatjes in tanden en kiezen te krijgen. Wanneer uw kind drie maaltijden per dag eet en maximaal viermaal een tussendoortje neemt is de kans op het ontstaan van gaatjes en tanderosie klein. Het gebit krijgt dan voldoende kans om zich te herstellen. Dranken zoals frisdrank, vruchtensap en yoghurtdrank behoren ook tot de tussendoortjes. Verspreid over de dag kan ons gebit zeven eet- en drinkmomenten verdragen.
Tips voor gezond eten en drinken • Beperk het aantal eetmomenten per dag (drie hoofdmaaltijden, maximaal vier tussendoortjes). • Denk aan verborgen suikers in frisdranken, aanmaaklimonade, appelmoes, (kinder-)koeken. • Geef uw kind liever hartige dingen dan zoete dingen bijvoorbeeld een cracker, rijstwafel of een stukje kaas. • Laat uw kind in één keer iets opdrinken in plaats van elke keer een slokje. • Let erop dat uw kind niet iets kiest wat teveel op de tanden blijft plakken zoals toffees of iets waar je heel lang mee doet zoals een lolly of zuurtjes. • Geef een knuffel/speeltje als troost, in plaats van snoep of iets te drinken. • Water en thee zonder suiker kunnen onbeperkt worden gedronken.
2. Twee keer per dag goed tandenpoetsen Kinderen leren poetsen niet vanzelf. Hieronder volgen wat tips om uw kind te leren tandenpoetsen.. Tips voor tandenpoetsen • Wacht tot minimaal een half uur na het eten met het poetsen van de tanden. • Poets vanaf het moment dat de eerste tanden doorbreken met behulp van een klein borsteltje. Gebruik eventueel een gaasje of vingertandenborstel, wanneer het met een peutertandenborstel nog niet lukt. Tot 2 jaar is één keer per dag poetsen, ’s avonds voor het slapen gaan, voldoende. • Geef ‘s avonds na het poetsen geen eten of drinken meer. Geef ook geen flesje in bed. • Napoetsen is tot 10 jaar belangrijk. Tot die tijd is uw kind motorisch nog niet in staat zelf de tanden goed te poetsen. • Gebruik een tandenborstel met een kleine kop en zachte haren. Koop een nieuwe borstel als de haren uit elkaar gaan staan.
• Leer uw kind een vaste volgorde aan, bijvoorbeeld eerst de binnenkant van de tanden en kiezen, dan de buitenkant en als laatste bovenop de kiezen. • Duw niet te hard op de tandenborstel en vergeet het randje tandvlees niet. • Geef na het poetsen ’s avonds alleen nog water.
3. Fluoride basisadvies Fluoride is een natuurlijke stof die tanden en kiezen harder maakt. Het gebruik van de juiste hoeveelheid fluoride helpt gaatjes in tanden en kiezen te voorkomen. Tandenpoetsen is de beste manier om fluoride te gebruiken. Fluoride zit in de meeste tandpasta’s. Let erop dat u de juiste tandpasta kiest. Op de tube staat aangegeven voor welke leeftijd de tandpasta is bedoeld. Bij kinderen van 2, 3 en 4 jaar kiest u voor fluoridepeutertandpasta, zonder extra smaakje. Vanaf 5 jaar moet er gepoetst worden met ‘gewone’ fluoridetandpasta voor volwassenen of juniortandpasta. 0 tot 2 jaar Vanaf het doorbreken van de eerste tandjes: eenmaal per dag poetsen met fluoridepeuter tandpasta. 2 tot 5 jaar Tweemaal per dag poetsen met fluoridepeutertandpasta: ’s ochtends na het ontbijt en ’s avonds voor het slapen. 5 jaar en ouder Tweemaal per dag poetsen met fluoridetandpasta voor volwassenen of juniortandpasta.
Wanneer iemand extra risico loopt om gaatjes te krijgen, bijvoorbeeld bij gebruik van medicijnen of kinderen met een beugel, dan wordt er door de tandarts of mondhygiëniste geadviseerd om tijdelijk met fluoridevloeistof te gaan spoelen of wordt een fluoridebehandeling gegeven.
4. Twee keer per jaar naar de tandarts Neem uw kind vanaf 2 jaar mee naar de tandarts. Laat het gebit vervolgens twee keer per jaar controleren.
Tot slot • Een fles/ tuitbeker kan zuigfles cariës geven. Vanaf 7-8 maanden kan uw kind beginnen met oefenen met drinken uit een beker zonder tuit. • Medicijnen. In veel medicijnen zitten suikers. Probeer de medicijnen vóór het tandenpoetsen te geven en niet als het kind al in bed ligt. • Plakverklikkers. Met plakverklikkers kunt u controleren of de tanden en kiezen van uw kind goed zijn gepoetst. Ze zijn te koop bij de drogist. • Sealen. Sealen of afdichten van groefjes in de kiezen wordt gedaan om de kiezen te beschermen tegen gaatjes. Vraag uw tandarts of mondhygiëniste hierom. • Sport. Als uw kind een risicovolle sport beoefent, zorg dan dat uw kind een gebitsbeschermer draagt. Deze is verkrijgbaar bij een sportzaak. • Tanderosie. Glazuur is de bovenste laag op tanden en kiezen en beschermt ons gebit. Wanneer er vaak zure voedingsmiddelen bijvoorbeeld aangezuurd snoep, candyspray’s, lolly’s, fris- en sportdranken gegeten en gedronken wordt, slijt dit glazuur en daarmee het gebit. Dit proces wordt wel tanderosie genoemd en is niet gemakkelijk te herstellen. Tanderosie kan niet behandeld worden zoals bijvoorbeeld een gaatje. Daarom is voorkómen van het allergrootste belang.
Vragen? Neem contact op met de GGD Hollands Midden, Jeugdgezondheidszorg
Postbus 121, 2300 AC Leiden
T 088 - 254 23 84 (CJG) www.ggdhm.nl Regio Zuid-Holland Noord (Leiden en omstreken, Rijnstreek en Duin- en Bollenstreek) E
[email protected]
Informatie over opvoeden en opgroeien:
www.cjgzuidhollandnoord.nl en de jongerensite
www.hoezitdat.info Regio Midden-Holland (Gouda en omstreken) E
[email protected]
Informatie over opvoeden en opgroeien:
www.cjgmiddenholland.nl
December 2013/F13102/wachtkamer-indicatie/4-12/HM
