Een mond vol zorgen Az St Jan 24 september 2009
Mandy Desnyder
Op de agenda • Inleiding • Pathogenese van de orale aandoeningen • Verband tussen mondaandoeningen en systemische ziekten • Mondzorg programma en productvoorstelling • Feedback en opmerkingen
Pathogenese van de orale aandoeningen Bacteriën
Tandplaque
Cariës
(symbiose)
Parodontitis
Verband tussen mondaandoeningen en systemische ziekten
tand
plaque tandsteen
capillairen
Systemisch?
Ulcus
Mechanisme van het verband tussen parodontitis en cardio-vasculaire aandoeningen. Risicofactoren : ▫ roken ▫ diabetes ▫ genetische achtergrond
DNA matching bacteriën Aa en Pg gevonden in atheroomplaten
Parodontitis risicofactor voor CVA 1/ jaar tandsteen verwijderen 5 x minder risico
Parodontitis 1,7 x meer risico op atherosclerose
Bacteriëmie 2 à 15 % bij gewoon tandenpoetsen cumulatief
Verhoogde viscositeit van het bloed : aanwezigheid van LPS en een monocytaire overreactie Loesche WJ et al, Ann periodontology 1998; 3(1): 161-174 Beck J et al , J periodontology 1996; 67(10 suppl): 1123-1137
Mechanisme van het verband tussen parodontitis en ademhalingsaandoeningen. Enzymen geassocieerd met parodontitis alternatie mucus waardoor versterking adhesie van respiratoire pathogenen
Cytokines geassocieerd met parodontitis wijzigen ademhalingsepitheel en bevorderen dusdanig infectie
Orale bacteriën kunnen makkelijker hechten veroorzaken ter plaatse recrutering van ontstekingscellen
Speekselreflex is sterk vermindert ‘s nachts Parodontitis risicofactor voor respiratiepneumonie Parodontitis 4,5 x meer risico chronisch respiratoire aandoeningen
Scannapieco FA et al, J periodontology 003; 8(1): 54-69
Mondzorg programma en productvoorstelling
Mechanisch versus chemisch reinigen
Mechanische mondhygiëne.
tanden
tong
tanden Visualisatie = bewust maken
motivatie en individuele poetstechniek
tandenborstel
Interdentale mondhygiëne
tandpasta
Rol van tandpasta : ▫ Aangenaam : via de smaaksensaties omvormen tot een aangename bezigheid ▫ Anti-plaque : plaqueremmende producten moeten ontoereikend mechanisch verwijderen van bacteriën compenseren ▫ Therapeutisch : voorbeeld bestrijden van cariës en wortelovergevoeligheid
▫ Esthetisch : via zijn abrasiviteit de verkleuringen van de pellikel van het tandoppervlak verwijderen.
tong Noodzaak halitose / foetor ex ore / ozotomie 60 % van de bevolking Vooral ‘s morgens Geen verschil in geslacht
Etiologie van halitose
• Anaërobe micro-organismen • Vluchtige zwavelverbindingen • Anaërobe ruimten
Pockets Tonsillen Tongpapillen,…
Methylmercaptaan (CH3SH) Dimethylsulfide ( (CH3)SH) Waterstofdisulfide (H2S)
Een zuur milieu remt de enzymen voor putrefactie Een basisch milieu stimuleert ‘s nachts
Oorzaken halitose 65-85 % uit de mondholte Rhinosinusitis Gingivitis / parodontitis Chronische tonsillitis Carcinomen
Systemisch Bronchiëctasieën Zenker divertikel Foetor hepatica Diabetis melitus
Geneesmiddelen Door de intrinsieke geur van het medicament Indirecte wijze : door xerostomie /verminderde speekselvloed Doordat de metabole afbraakstoffen van het middel via de systemische weg de adem bereiken.
Tabak en voedingsgewoonten Door verbranding van tabak ontstaan gassen (CO2, N2 en CO) die door de orale en pulmonale slijmvliezen worden opgenomen en dan via de alveolen in de adem terecht komen. De roker is er zich niet altijd van bewust nagaan of het ontstaan van halitose samenvalt met een verandering in het rookgedrag Zo ook een aantal kazen, look en uien, alcohol.
Behandelplan halitose
Diagnose
parodontaal
behandeling Mondhygiëne, parodontale sanering mondspoeling
tongrug
Mondhygiëne, poetsen tongrug mondspoeling
tonsillen
Mondspoeling, gorgelen Overweeg tonsillectomie
candidiasis
Mondhygiëne, anti-mycotica topicaal 14 dagen
plaque
Mondhygiëne, verwijderen retentie
Na uitsluiten orale oorzaak Delusional halitosis
Verwijzen Groot klinisch probleem depressie Verwijzen naar psychiater!!
Techniek tongschrapen
Tijdstip Punt van de tongschraper in de linea mediana van de tong Trek bewegingen Laterale delen van de tong
Cave : tongpathologie
Aardbeientong Haartong
symptoom dat wordt gezien bij streptococceninfectie
lingua villosa
Landkaarttong
lingua geographica
Lingua fissurata Macroglossie Microglossie Spruw Struma van de tong Tongcarcinoom
prothese
Chemische mondhygiëne.
Spoelmiddelen
Eigenschap van een spoelmiddel : ▫ Reductie van de pathogene bacteriën ▫ Significante
reductie van gingivitis en parodontitis
▫ Geen bacteriële resistentie induceren
▫ Geen of weinig neveneffecten vertonen
Bij goede mondhygiëne is geen chemische reiniging nodig !
Chloorhexidine Chemische samenstelling en impact Kationische bis-biguanide hechten op celwand bacteriën Verandering permeabiliteit van de celmembranen, Lekkage van membraan en celinhoud Lysis en celdood tot gevolg
Bindt ook op ‘vrije’ bacteriën in het speeksel Bindt aan de glycoproteïnes in het speeksel waardoor de biofilm op de tand en de plaqueKolonisatie ervan in gedrang komt
alom gebruikt in de tandheelkunde…
… owv zijn substantiviteit
Gouden standaard bij korte en middellange periode van verminderde mondhygiëne Toegevoegde waarde bij behandeling van Denture stomatitis : combinatie Daktarin en Chx Radio- en chemotherapie : mucositis reduceert bij preventief gebruik Orale recurrerende ulceraties : bij mineure aften klinisch synergistisch effect opgemerkt met topische corticoïden.
Mogelijke neveneffecten Verandering smaakperceptie bij langdurig gebruik : zoutloos Parotiszwelling Supragingivale tandsteenformatie (zij het dan wel inert) Verkleuring
Feedback en opmerkingen
