Levenstestament Een Levenstestament is een document waarin u een aantal zaken vast laat leggen voor het geval dat er tijdens uw leven iets gebeurt waardoor u niet meer in staat bent zelfstandig te handelen.
In een standaard testament regelt u van alles voor als u er niet meer bent. Maar wat gebeurt er als er een situatie ontstaat waarin u zelf korte of lange geen beslissingen meer kunt nemen? Is er dan iemand die dat voor u kan en mag doen? Heeft u daarvoor iemand schriftelijk aangewezen? Zijn uw wensen voor zo’n situatie duidelijk vastgelegd en bekend bij degenen die u heeft aangewezen? En zijn uw naasten hiervan op de hoogte? Dit soort zaken kunt u regelen in een Levenstestament. Het is in de eerste plaats voor uzelf van belang om vast te leggen wat uw wensen zijn voor en verzoeken zijn in het geval u deze niet (meer) duidelijk kunt maken, maar het is ook voor iedereen die voor u zorgt of zakelijk met u samenwerkt van belang om hiervan op de hoogte te zijn. Bijvoorbeeld wanneer u door een ongeluk of door ziekte niet meer zelf in staat bent om belangrijke zaken - privé of zakelijk - te regelen. Maar ook als u bepaalde zaken niet meer zelf wilt regelen en het prettiger vindt dat een ander dat voor u doet. In al deze situaties is het voor iedereen van belang om te weten wat uw wensen zijn. Een Levenstestament is een testament dat werkt tijdens uw leven.
Een Levenstestament wordt (net als een standaard testament) vastgelegd in een (notariële) akte. Een notariële akte heeft bewijskracht en is vergelijkbaar met een vonnis van de rechter; en is het voor iedereen een duidelijk bewijs dat u op dat moment wilsbekwaam was. U kunt het levenstestament desgewenst op elk moment intrekken of wijzigen door het laten opstellen van een nieuwe (notariële) akte.
Het Levenstestament In een standaard testament regelt u van alles voor als u er niet meer bent. Maar wat gebeurt er als er een situatie ontstaat waarin u zelf korte of langere tijd geen beslissingen meer kunt nemen? Is er dan iemand die dat dan voor u kan en mag doen? Heeft u daarvoor iemand schriftelijk aangewezen? Zijn uw wensen voor zo’n situatie duidelijk vastgelegd en bekend bij degenen die u heeft aangewezen? En zijn uw naasten hiervan op de hoogte? Dit soort zaken kunt u regelen in een Levenstestament. Een Levenstestament is een document en bestaat uit:
één of meer volmachten waarin een of meer personen worden aangewezen om uw belangen te behartigen vanaf het moment dat u dat zelf niet meer wilt of kunt, hetzij voor het geheel van de behartiging uw zaken en aangelegenheden, hetzij voor deelgebieden; wensen ten aanzien van (medische) verzorging (behandelgebod, behandelverbod, eventuele euthanasieverklaring, donorcodicil); aanwijzingen aan de rechterlijke macht Bijlagen als (digitale) codes en wachtwoorden, verzekeringen, kunstverzamelingen en dergelijke of aanwijzingen waar u deze overzichten bewaart).
In een Levenstestament kunt u uw wensen vastleggen ten aanzien van onder meer:
uw financiën, onderneming, woning en andere onroerende zaken; schenkingen en of u deze wilt (blijven) doen en zo ja, onder welke voorwaarden; het geven van toestemming voor het al dan niet bij u mogen verrichten van medische handelingen; de benoeming van een mentor of een bewindvoerder over uw vermogen; Kinderen, voogd, huisdieren etc.; praktische zaken na overlijden (begrafenis of crematie) en speciale wensen.
Volmacht De volmacht is de ruggengraat van het levenstestament. Met een volmacht geeft u een ander de bevoegdheid om namens u bepaalde (rechts)handelingen te verrichten. U kunt volmacht geven aan één of meerdere personen en u bepaalt zelf aan wie u een volmacht geeft en waarvoor het afgeven van een algemene volmacht betekent vertrouwen. Vertrouwen dat de gevolmachtigde geen misbruik zal maken van de bevoegdheden die u hebt gegeven en dat diegene uw zaken in uw belang zal behartigen. Door het geven van een volmacht verliest u overigens zelf niet het recht om de handeling(en) waarvoor u volmacht heeft gegeven te verrichten. De gevolmachtigde kan eventueel direct na het verlenen van een volmacht handelen. U kunt echter ook een volmacht "klaar hebben liggen" voor als er iets met u gebeurt, waardoor u niet zelf kunt handelen. Het is bijvoorbeeld mogelijk een volmacht in te laten gaan op het
moment dat een arts verklaart dat u niet meer in staat bent om zelf te handelen. Ook kunt u een toezichthouder aanstellen, die namens u de gemachtigde in ‘de gaten houdt’ als u dit zelf niet meer kunt. Kortom u kunt allerlei controles inbouwen ter voorkoming van misbruik. Ondernemersvolmacht Een ondernemersvolmacht in een levenstestament zorgt ervoor dat uw zaken altijd door kunnen gaan. Het kan een probleem zijn als u als ondernemer niet in staat bent om zelf te handelen. Of gewoon omdat het u niet uitkomt. Voorkomen moet worden dat uw onderneming stil komt te liggen als u (tijdelijk) uit de roulatie bent en u daardoor niet of onvoldoende leiding kunt geven. Buitenlandvolmacht Een buitenlandvolmacht in uw levenstestament is specifiek bedoeld voor het geval dat u vermogen in het buitenland heeft. Het Nederlands recht is op (de volmacht in) uw levenstestament van toepassing. Uw eigendommen in het buitenland zullen echter meestal onder een buitenlands rechtssysteem vallen. Daarom is een op maat gemaakte buitenlandvolmacht in uw levenstestament in dat geval essentieel. Mentorschap, bewind en ondercuratele stelling U kunt in uw levenstestament vastleggen wat uw wensen zijn in het geval dat de kantonrechter een beslissing moet nemen over bijvoorbeeld een bewindvoering over uw vermogen (bijvoorbeeld wanneer uw verstandelijk of geestelijk vermogen tekort schiet of (tijdelijk) achteruit gaat). Er zijn drie beschermingsmaatregelen, te weten mentorschap (behartigen van persoonlijke belangen), onderbewindstelling (behartigen van financiële belangen) en ondercuratelestelling (u bent niet langer handelingsbekwaam). Deze maatregelen maken het mogelijk dat iemand anders uw belangen kan behartigen en voor u beslissingen neemt of handelingen verricht. In uw levenstestament kunt u uw wensen vastleggen wie u in zo'n geval als uw mentor, bewindvoerder of curator zou willen benoemen. De kantonrechter kan hier dan rekening mee houden. Medische behandelingsvolmacht In een medische behandelingsvolmacht in uw levenstestament legt u vast wat uw wensen zijn voor in het geval dat u lichamelijk of geestelijk niet meer voor u zelf kunt zorgen en wie dan namens u kan en mag handelen. Wie voert de gesprekken met de artsen? In een medische behandelingsvolmacht kunt u ook een aantal verklaringen vastleggen ten aanzien van uw wensen voor uw levenseinde, zoals een niet-behandelverklaring ((medische) behandelingen die u niet wilt ondergaan) en een eventueel euthanasieverzoek (in de zin van een voortijdige levensbeëindiging bij bijvoorbeeld ondraaglijk lijden). Of een donorcodicil waarmee u toestemming geeft om na uw overlijden organen of weefsels te transplanteren. U kunt in het levenstestament natuurlijk ook bepalen dat u juist wel wilt worden behandeld. U geeft dan een behandelgebodsverklaring, waarin u verklaart dat u levensverlengende maatregelen wilt waardoor u zo lang mogelijk in leven blijft.
Het is verstandig dat u deze verklaringen schriftelijk vastlegt in of als bijlage bij het levenstestament, waardoor vast staat dat u helder en wilsbekwaam was op het moment dat u uw levenstestament heeft ondertekend. Daardoor staat voor artsen en anderen vast dat u op het moment waarop u de instructies gaf de gevolgen van uw beslissingen goed kon overzien. Wij bevelen u aan een arts te raadplegen voordat u een of meerdere (medische) zorgverklaringen laat opstellen. Hij of zij kan u adviseren en het is zinvol dat uw arts op de hoogte is van uw wensen ten aanzien van uw lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg.
Wat is een levenstestament of pre-testament? Net zoals een gewoon testament moet u voor het opstellen van een levenstestament naar de notaris. Daarmee zet u op papier hoe u wilt dat voor u belangrijke zaken tijdens uw leven moeten worden geregeld voor het geval u later niet meer zelf alle zaken goed kunt regelen. Iedereen kan het immers overkomen dat hij later minder of niet meer bekwaam is om de belangrijke dingen zelf te doen. Anderen zullen dan voor u zorgen en ook besluiten moeten nemen over uw financiën, het huis, de zorg, de inboedel en zo verder. Natuurlijk hebt u nu al een mening hoe dat moet gebeuren en wie de volmacht zou moeten krijgen om ten uitvoer te brengen wat u wilt. U hebt een mening over uw toekomstig leven en over eventuele euthanasie of toekomstige operaties. Dit alles nu kunt u regelen in een levenstestament.
Levenstestament als aanvulling op een gewoon testament Met een levenstestament geeft u duidelijk aan hoe u later wilt verder leven. Daarmee is het een goede aanvulling op een normaal testament, waarin u aangeeft wat er met uw erfenis en nalatenschap moet gebeuren. In een testament kunt u een executeur testamentair benoemen die uw erfenis moet afwikkelen en voor de begrafenis moet zorgen. Zo benoemt u bijvoorbeeld een executeur voor het leven dat in de toekomst ligt, wanneer u niet meer uw eigen zaken goed kunt behartigen. U benoemt met andere woorden een door u gekozen zaakwaarnemer voor uw latere leven.
Wat is een wilsverklaring? Een wilsverklaring stelt u op om aan te geven hoe u uw levenseinde ziet en hoe u dan behandeld wilt worden:
Wel of niet euthanasie; Wel of niet reanimeren; Wel of niet beademen; Wel of niet doorgaan met behandelen.
Een wilsverklaring kunt u zelf opstellen of opstellen in overleg met uw naasten of een arts. Een arts houdt in de regel rekening met uw wilsverklaring, maar is daartoe niet verplicht. Als u meer zekerheid wilt over de uitvoering van uw wilsverklaring, vraagt u uw arts daarnaar en als hij niet wil meewerken kunt u kijken of er een andere arts beschikbaar is die wel uw wensen kan en wil vervullen.
Akte tijdens leven De mogelijkheid van het opstellen van een levenstestament bestaat sinds 24 september 2010 en is op verzoek van ouderenorganisaties en kantonrechters in het leven geroepen. Niet alleen veel ouderen maken zich zorgen over hoe het later moet, maar in de praktijk worden ook de kantonrechters met allerlei problemen op dit punt geconfronteerd. Vaak bestaat er onduidelijkheid. Deze onduidelijkheid neemt u met een levenstestament weg. Regel zo wat u wilt reserveren aan geld voor een verzorgingstehuis later, wie de beschikking krijgt over uw
rekeningen, wat u ook tijdens uw leven wilt schenken. Het kan allemaal. Beperk ook tijdens uw leven wat er later aan erfbelasting betaald moet worden.
Zakelijke gevolgen Een ondernemer of bestuurder van onderneming kan een levenstestament ook gebruiken om daarin aan te geven wie namens hem of haar zal optreden om de zakelijke belangen te behartigen.
Uw wensen zijn niet altijd leidend Uw wensen zijn niet altijd leidend, maar wegen wel mee. Als er sprake is van een bewind, kan de rechter anders beslissen dan in een levenstestament verwoord is. Dit kan ook gelden voor medische beslissingen. Denk aan het verzoek om euthanasie.
Testament opmaken bij notaris Zoek een goede notaris die u op dit punt kan verder helpen, want we worden allemaal ouder en natuurlijk wilt u dat ook de latere levensfase goed is geregeld. Een levenstestament geeft u sinds kort die mogelijkheid. Vraag bij welke notaris u het beste terecht kunt. Doet u dat niet en hebt u familie, dan kunnen zij tot in de zesde graad bij de kantonrechter verzoeken om u onder curatele te plaatsen en zelfs alles te mogen regelen. Hebt u een levenstestament dan de kantonrechter uw wensen bij zijn besluit als uitgangspunt nemen. Er bestaat een Centraal LevensTestamenten-Register, CLTR, als testamentenregister waar uw levenstestament kan worden geregistreerd. ook de Vereniging voor Estate Planners in het Notariaat kan u verder helpen. Kies altijd een notaris die goed van de hoed en de rand op de hoogte is om uw belangen optimaal te behartigen.
Conclusie levenstestament Het is een prima initiatief dat iedereen zijn zaken zowel tijdens zijn leven als na zijn leven goed kan indelen en vormgeven. Doet u dat niet dan bepalen anderen wat er moet gebeuren en dat kan ook tegen uw zin zijn. U moet voor een levenstestament of gewoon testament wel even naar de notaris en dat geeft u ook de mogelijkheid om nog meer zaken die voor u van belang zijn met de notaris te bespreken.
