Een ipad in de gymles

Een iPad in de gymles Een verkenningsstudie naar de gebruikskwaliteit van een iPad in de gymles

13-5-2011 ALO Amsterdam Arne Hendriks

Inhoudsopgave Meester, waarom mag u wel met een iPad in de les? ............................................................................ 2 Het speeltje van de meester ............................................................................................................... 2 Onderzoek ............................................................................................................................................... 2 Onderzoeksopzet................................................................................................................................. 2 PDA in de medische wereld................................................................................................................. 3 De iPad in het bewegingsonderwijs .................................................................................................... 4 De digitalisering van het bewegingsonderwijs .................................................................................... 5 Onderzoeksmethode ........................................................................................................................... 5 Praktijk ..................................................................................................................................................... 6 Tablet (iPad) of PDA ............................................................................................................................ 6 iPad: Draagbaar en gebruiksvriendelijk............................................................................................... 6 Apps ..................................................................................................................................................... 7 Data-invoer .......................................................................................................................................... 7 Leerling gegevens bijhouden ............................................................................................................... 7 Een voorbeeld uit de praktijk .............................................................................................................. 7 Lesvoorbereidingen digitaal ................................................................................................................ 9 (On)beperkte mogelijkheden ............................................................................................................ 10 Magister App, grenzeloze controle over cijfers, absentie gegevens en schooladministratie ........... 10 Bewegen op muziek .......................................................................................................................... 10 Spel, van docent bewegingsonderwijs tot bondscoach .................................................................... 11 Steuntje in de rug .............................................................................................................................. 12 Funfactor ........................................................................................................................................... 12 Praktische zaken .................................................................................................................................... 12 Internet.............................................................................................................................................. 12 Nadelen ............................................................................................................................................. 13 Toekomst ............................................................................................................................................... 13 iPad 2 ................................................................................................................................................. 13 Conclusie en discussie ........................................................................................................................... 14 Bibliografie ............................................................................................................................................ 16 Figuurlijst ............................................................................................................................................... 16

1

Meester, waarom mag u wel met een iPad in de les? Het speeltje van de meester Digitale apparaten ondersteunen op allerlei vlakken alledaagse functies. Smartphones, laptops en andere slimme apparaten nemen veel taken uit handen. Een sprekend voorbeeld van een dergelijk nieuw digitaal apparaat is natuurlijk de iPad. Ook op school komen deze apparaten steeds vaker voor. In de klassen zijn de computers en laptops al ingeburgerd. In de lessen sport en bewegen wordt er echter nog maar mondjesmaat gebruik gemaakt van digitale ondersteuning van het onderwijsproces. Het gaat toch om bewegen? Dus weg met de apparaten en het lichaam laten bewegen. Of zijn er toch mogelijkheden om gadgets in de les sport en bewegen te halen? Zo ligt het voor de hand de iPad in te zetten voor ondersteuning van allerhande taken van de gym docent. Maar, een iPad in de gymles betekent dat, weg met de papieren absentiebladen, cijferlijsten, ouderwetse kijkwijzers en te laat briefjes? Wordt voortaan de gymzaal alleen nog maar betreden met een iPad onder de arm? Dat klinkt misschien allemaal een beetje eng. Tijd voor een verkenningsstudie van de gebruikskwaliteit van een iPad in de gymles

Figuur 1 - Vorderingen van de leerlingen bijhouden op de iPad (Foto: Tineke Peek, IJburg College)

Onderzoek Onderzoeksopzet Uit onderzoek in de medische wereld is gebleken dat het gebruik van een PDA, Personal Digital Assistent, een aantal voordelen oplevert die wellicht ook in het onderwijs van toepassing zijn. Daarom volgt nu eerst een korte literatuur beschouwing over het gebruik van de PDA in de medische wereld. Daarna wordt bekeken of de toepassingen vanuit de medische wereld toegepast kunnen

2

worden in het bewegings onderwijs. Dit zal gaan aan de hand van een praktijktest en de bevindingen hiervan. Vervolgens een conclusie en discussie over deze vergelijking en test in de praktijk.

PDA in de medische wereld In de medische wereld wordt al een aantal jaar gebruik gemaakt van PDA’s. Het gebruik bevordert in de medische wereld de efficiëntie van het werk en het maakt de patiëntgegevens gemakkelijker beschikbaar voor het medisch personeel (Sintchenko, Iredell, Gilbert, & Coiera, 2005). Uit het onderzoek van Sintchenko, Iredell, Gilbert, & Coiera (2005) blijkt dat: “Handheld computer-based decision support contributed to a significant reduction in patient length of stay and antibiotic prescribing in a critical care unit.” (Sintchenko, Iredell, Gilbert, & Coiera, 2005). “Clinicians use them to access patient information, medical textbooks, practice guidelines and drug databases; for writing prescriptions; and to perform medical computations.” (Sintchenko, Iredell, Gilbert, & Coiera, 2005). Doordat de patiënt gegevens op een centrale plaats worden opgeslagen kan iedere bevoegde medewerker de gegevens inzien, gebruiken en aanvullen dan wel aanpassen. Zo kan er sneller over de juiste informatie worden beschikt en kan er sneller de juiste actie worden ondernomen. Zo zijn er programma’s ontwikkeld die het gebruik van medicijnen bijhouden waardoor een patiënt altijd de juiste dosis toegediend krijgt. Het gebruik van de PDA in de medische wereld heeft zich de afgelopen jaren snel ontwikkeld en deze stijgende lijn zal zich naar verwachting in de toekomst voortzetten. Uit de gebruiksanalyse komt wel naar voren dat er aanvullend onderzoek nodig is naar het gebruiksgemak van de toegepaste software (Saveman, Lindquist, Johansson, Petersson, & Nilsson, 2008). Niet alle software is blijkbaar even geschikt voor alle taken, want: “We agree with Berglund et al that a PDA has the potential to be accepted by personnel and students in health care, if the PDA meets their functional and software application needs and is user friendly. To implement fully PDAs in health care, we need more research into functions and software applications”. (Saveman, Lindquist, Johansson, Petersson, & Nilsson, 2008). Samengevat: De literatuur over de toepassing van PDA’s laat zien dat het snel kunnen beschikken over eenduidige informatie een meer eenduidige én efficiënte behandeling van de patiënt ondersteunt. Een probleem dat gesignaleerd wordt bij de toepassing van PDA’s in de medische setting, is het gebruiksgemak (usability) van sommige applicaties. Het onderzoek is uitgevoerd met een iPad, in eerder uitgevoerde onderzoeken, gebruikt in de literatuurstudie, is onderzoek gedaan met een PDA. PDA – Personal Digital Assistant iPad –Tablet PC van Apple De PDA is de voorloper van de smartphone. Te denken valt aan de Palm Handhelds. In de loop der jaren zijn mobiele telefoons en PDA’s samengesmolten tot smartphones. De iPad is een tablet PC dat weer een kruising is tussen een laptop en een smartphone. Ondertussen zijn er verschillende merken tablets te verkrijgen, met hun eigen besturingssystemen en specificaties. Interessant is de iPad 2 met 2 camera’s, waarmee bijvoorbeeld direct videofeedback kan worden gegeven aan leerlingen bij het aanleren van bewegingen. 3

De iPad in het bewegingsonderwijs In dit usability onderzoek wordt gekeken naar het gebruik van een iPad in de les. Maar het gaat hier niet om een les in een klaslokaal. In de “gewone” klas rukt de laptop op. Laptopscholen, computer uren en digitale leeromgevingen zijn ondertussen gemeengoed geworden. Ook in de lessen sport en bewegen neemt digitale ondersteuning van het onderwijs toe. Terwijl de eerste klas een competitie droogzwemmen op de Wii speelt, gaat 4 HAVO aan de hand van voorbeeld-Dvd’s free runnen en beklimt 5 BSM virtueel de Alpe d’Huez. Het zijn zomaar wat voorbeelden uit de praktijk waarin het gebruik van computers centraal staat. Leerlingen gebruiken ze, docenten gebruiken ze. Maar wat zijn nu de voordelen van een iPad of tablet PC in het bewegingsonderwijs? Wat heeft een iPad te bieden in de gymzaal? Welke toepassingen kunnen nuttig zijn en vooral hoe is de gebruiksvriendelijkheid, de usability. Analoog aan de toepassing in de medische wereld biedt de koppeling van de iPad met databases actuele informatie over de leerlingen. Het is dan met de iPad mogelijk leerling-gegevens op te vragen, aanpassingen en aanvullingen te maken op die leerling-gegevens, cijfers in te voeren, absentie te registreren, aantekeningen te maken, vorderingen bij te houden, etc. Daardoor heeft de PDA (of in dit geval een iPad) een groot potentieel voor het bewegingsonderwijs (Lynn, Castelli, Werner, & Cone, 2007). Het voordeel van een PDA of iPad is dat ze klein zijn. Daarom zijn deze apparaten makkelijker mee te nemen dan een PC of laptop. Met een Wi-Fi of 3G verbinding is contact met internet mogelijk. Dat is voorwaarde voor de communicatie met de database en beidt daarnaast toepassing van tal van handige en leuke functies. Maar wat kan een docent hier nu eigenlijk mee? En als een docent er iets mee zou kunnen, werkt dat dan ook in de les, waar de leerlingen om aandacht schreeuwen, ballen door de lucht vliegen en de aandacht naar bewegingssituaties neigt. Oftewel, hoe is de gebruikerskwaliteit van een iPad in de les LO op het VO? En bovendien, wat kan er allemaal met een iPad in de gymles? Op de ALO Amsterdam is een praktijktest en ontwikkelproject gestart waarin de zogeheten usability van een iPad wordt getest.

Figuur 2- Aanwijzingen geven met behulp van de iPad (Foto: Tineke Peek, IJburg College)

4

De digitalisering van het bewegingsonderwijs Wat is nu op korte termijn de winst die het gebruik van een iPad in het bewegingsonderwijs oplevert? Onderwijs vraagt veel administratie. In plaats van de absenten, zieken, blessures etc. te noteren in een multomap of op losse blaadjes, kan de iPad worden gebruikt voor het vastleggen van deze gegevens. De hoeveelheid informatie die in een iPad past is voor dit soort toepassingen meer dan voldoende. Dat betekent dat door het gebruik van een iPad alle gegevens gemakkelijk beschikbaar en aanpasbaar zijn. Maar een docent wil meer. Naast absenten is het ook handig om bij te houden waarom iemand absent is of niet mee kan doen. Wat is er behandeld in de les, welke leerling heeft welk onderdeel gedaan en op welk niveau? Misschien is het mogelijk nog veel meer handige functies via de iPad beschikbaar te maken voor de docent bewegingsonderwijs.

Onderzoeksmethode In dit onderzoek wordt de toepassing van de iPad beoordeeld op het gemak bestaande administratieve handelingen uit te voeren en er wordt gekeken naar nieuwe toepassingen van de iPad in de gymzaal. Wat betreft de administratie gaat het vooral om het gebruiksgemak (usability testing). Usability testing is een methode die gebruikt wordt om een product te evalueren door het te laten testen door gebruikers in de praktijk. Dit is het tegenovergestelde van gebruiks-inspectiemethoden waarbij experts verschillende methoden (software, typen PDA’s of tablet PC’s) en omstandigheden gebruiken om een standaard taak uit te voeren en daarbij de effectiviteit van de toegepaste methode te testen zonder daarbij gebruikers te betrekken (Nielsen, 1993). In dit onderzoek gaat het om een expert review, uitgevoerd door een student van de ALO Amsterdam, welke stage liep op het IJburg College in Amsterdam. Tijdens de lessen wordt door zowel de student als de stagedocent bijgehouden in een logboek welke acties er worden uitgevoerd en wat de acties voor effect hebben op het functioneren in de les, welke gegevens bijgehouden kunnen worden, wat er met de gegevens gedaan kan worden en op welke manier de gegevens het best bijgehouden kunnen worden. Bij het testen van de usability gaat het vooral om de volgende criteria (Nielsen, 1993):  Learnability: Het systeem moet simpel te begrijpen zijn zodat de gebruiker snel kan starten met het werk wat met het systeem gedaan moet worden.  Efficiency: Het systeem moet efficiënt zijn, dat wil zeggen dat als de gebruiker het systeem eenmaal kent, er een hoog niveau van productiviteit gehaald kan worden.  Memorability: het systeem moet zo simpel zijn dat het na een periode niet gebruikt te zijn snel weer opgepakt kan worden, zonder eerst weer het hele systeem aan te moeten leren.  Errors and accuracy: tijdens het gebruik van het systeem mogen weinig fouten gemaakt kunnen worden. Als er toch een fout wordt gemaakt, mag dat geen grote en onherstelbare gevolgen hebben.  Performance: Hoeveel tijd, hoeveel stappen kost het de gebruiker om de taken te voltooien?  Emotional respons and satisfaction: Welk gevoel heeft de persoon over de taken die hij of zij heeft uitgevoerd. Is de testpersoon tevreden over het gebruik of ontevreden? Beveelt de gebruiker het product aan vrienden, of in dit geval, collega’s aan?

5

Figuur 3 - Klassenadministratie in de iPad (Foto: Tineke Peek, IJburg College)

Praktijk Tablet (iPad) of PDA Sinds januari 2011 wordt de iPad getest op het IJburg College in Amsterdam IJburg. Oorspronkelijk was het de bedoeling om te onderzoeken of door het gebruik van een PDA het aantal evaluatie momenten van de docent op het gegeven onderwijs toe zou nemen. Dit omdat met een PDA per les wellicht gemakkelijk bijgehouden zou kunnen worden welke voortgang de leerlingen zouden boeken. Met behulp van een PDA zou dit snel en gemakkelijk bij te houden zijn, zelfs per les. Tijdens het opzetten van het onderzoek bleek dat er vrijwel geen ervaring is met het gebruik van een PDA in het bewegingsonderwijs. Vervolgens rees de vraag of een tablet niet veel handiger en gebruiksvriendelijker zou zijn. De voordelen van een tablet ten op zichtte van een PDA zijn het grotere scherm, grotere rekenkracht en gemakkelijker bediening. Het onderzoek werd iets aangepast. Op het startmoment was in Nederland enkel de iPad van Apple beschikbaar. Andere fabrikanten hebben ondertussen ook tablets op de markt gebracht met allemaal hun voor- en nadelen. Deze zullen niet worden besproken in dit artikel, het onderzoek richt zich op de usability van één tablet (de iPad) tijdens de les bewegingsonderwijs en naar de toepassingsmogelijkheden van dergelijke digitale apparatuur.

iPad: Draagbaar en gebruiksvriendelijk Apple staat bekend om zijn gebruiksvriendelijke producten. Dit is een belangrijk vereiste in de les. Tijdens het lesgeven heeft de aandacht voor de leerlingen de hoogste prioriteit. Stress om een ingewikkelde gebruikersomgeving, userinterface genoemd, is dan niet gewenst. Dit is dan ook een belangrijk punt welke in de gebruikerskwaliteit test als positief punt is ervaren. Zowel de learnability alswel de satisfaction scoort hier hoog en zijn duidelijk positief.

6

Wat erg prettig is aan de iPad is dat het scherm groot genoeg is om overzichtelijk te kunnen lezen, maar klein genoeg is om gemakkelijk mee te nemen. Dus de satisfaction is groot wat betreft het formaat en de draagbaarheid. Aangezien de iPad geen openklappende schermen heeft (zoals een laptop) en stevig is, kan het tegen een stootje. Beschermd in een goede beschermhoes is er ook goed mee te werken. Even neerleggen op een kast of bank is geen probleem. Verschillende hoezen hebben steuntjes om de iPad op te stellen als telbord of toetsenbord.

Apps Via de iTunes App Store is het mogelijk miljoenen Apps, kleine programma’s op de iPad te installeren. Sommige Apps zijn gratis, voor sommige moet een klein bedrag worden betaald. Numbers, Pages en Keynote zijn respectievelijk Excel, Word en PowerPoint van Apple. Verder kunnen, naast de standaard Apps, vele andere Apps gedownload worden. Een aantal zijn het bespreken waard gezien hun educatieve waarde en hun gebruik in het (bewegings)onderwijs.

Data-invoer De iPad heeft een speciale data invoer, namelijk via Touch-screen operaties. Apple ligt in deze vorm van data invoer ver voor op andere merken tablets. De iPad is nu eenmaal anders dan een desktop met muis en toetsenbord. Dit maakt het invoeren van data in en tijdens de les erg gemakkelijk. Met één hand de tablet vasthouden en met de andere hand typen of scrollen over het scherm. De invoer is inventief en gemakkelijk. Dat geldt minder voor grote stukken tekst, maar de iPad beschikt over verschillende vormen van data invoer. Naast typen van tekst en cijfers, is er ook de mogelijkheid om een vinkje aan te tippen of over sterren te schuiven die de waardering of beoordeling weergeven. In de les gaat dit snel en simpel. Numbers (de iPad variant van Excel) biedt de mogelijkheid om op verschillende manieren de cel(len) in een spreadsheet te vullen. Tekst, cijfers, formules, valuta, percentages, data en tijden, duur, aankruisvakken, beoordelingen op 5-punts Likertschaal). Dit geeft enorm veel mogelijkheden om de iPad ook te gebruiken als gegevensdrager van beoordelingen. Op het punt van data invoer voldoet de iPad en het systeem van data invoer via een touchscreen aan de performance eis van usability, het aantal stappen is namelijk erg gering. De uitwisseling van de op de iPad bewerkte bestanden of ingevoerde gegevens is met de PC of Mac mogelijk via iTunes, e-mail en Apples eigen opslag in the cloud, iDisk. Een nadeel is dat het specifieke invoerformulier voor het aanraakscherm alleen op de iPad kan worden bewerkt. Zodra de Numbers bestanden worden uitgewisseld met de PC en worden bewerkt veranderen de invoerformulieren en werkbladen zo van opmaak dat ze, bij terugplaatsen op de iPad, opnieuw bewerkt moeten worden. Het bewerken op de iPad is overigens goed te doen, maar vraagt enige gewenning en zal nooit zo snel gaan als op een PC of laptop.

Leerling gegevens bijhouden Zodra de iPad in gebruik werd genomen is er getest met Numbers (zie Figuren 4 en 5 voor ‘screen shots’). Hierin kunnen werkbladen worden aangemaakt waarin de namen van de leerlingen kunnen worden weergegeven. Ook de gegevens over de les kunnen worden ingevoerd. Dit kan per les en docent naar eigen inzicht worden vorm gegeven, aangezien dit gewoon invulvelden zijn die met tekst in te vullen zijn. Het mooie aan Numbers is dat er een aantal templates en sjablonen inzitten die afgestemd zijn op data-invoer via een aanraakscherm. Zo is er een klassenboek waarmee simpel een absentenlijst te maken is. Zo nodig kunnen gegevensvelden worden toegevoegd. Dat werkt net zoals in Excel, kolommen toevoegen, rijen invoegen en bewerken.

Een voorbeeld uit de praktijk Voor het vastleggen van gegevens wordt het invoerformulier gebruikt (zie Figuur 4). Tijdens het begin van de les wordt in de regel met de datum van de les met aankruis vak per leerling aangegeven of de leerling aanwezig is (Figuur 4; links). De docent hoeft enkel de leerlingen die aanwezig zijn aan te kruisen. Op een ander formulier (zie Figuur 4; rechts) kan informatie per leerling worden ingevuld. 7

Dit kan van alles zijn, van ziekte tot een aantekening over het gedrag. Hierin kan een docent zelf een systematiek opbouwen, net als bij papieren absentiebladen vaak het geval is. De beoordeling gebeurt in de vorm van sterren op een 5-punt schaal. Deze worden aangetipt en op die manier ingevuld. Hieraan kan een beoordeling worden gekoppeld. De invoer is zeer snel, wat handig is tijdens de les, zodat weinig tijd verloren gaat aan schrijfwerk. Naast een 5-punt schaal kan ook een vinkje worden aangekruist als het onderdeel is afgerond of voldaan. Eventueel kan een cijfer worden toegevoegd. Het invoeren van een meer complexere cijferberekening kan (net als bij Excel) met behulp van formules. Hiervoor zit in Numbers een functie wizard. Voor extra aantekeningen is altijd ruimte door een extra cel met tekst toe te voegen. Uit de praktijktest blijkt dat voor het vastleggen van gegevens Numbers het meest gebruikte programma is, aangezien hierin de meeste basisadministratie in een spreadsheet met verschillende tabs kan worden bijgehouden.

Figuur 4 - Links een formulier per les of onderdeel, rechts een formulier per leerling.

Bij de opmaak van een invoerformulier is er dus de keuze om of de namen van leerlingen in de kolom te plaatsen en de onderdelen in de rij of andersom. In Figuur 4 zijn de twee mogelijkheden weergegeven: links de leerlingenlijst om snel aanwezigheid vast te leggen; rechts het formulier waarbij per leerling informatie per les kan worden ingevuld. In de onderste balk kan door het klikken (tappen met de vinger) op de pijl naar rechts of de pijl naar links de volgende dan wel de vorige les (figuur 5 links) of de vorige dan wel volgende leerling (figuur 5 rechts) worden zichtbaar gemaakt.

8

Figuur 5 - Werkbladen in Numbers, links klas – onderdeel georiënteerd, rechts onderdeel – klas georiënteerd.

Lesvoorbereidingen digitaal Naast Numbers heeft Apple een variant op Word en PowerPoint. Respectievelijk Pages en Keynote. Deze applicaties zijn te gebruiken om bijvoorbeeld lesvoorbereidingen in te maken of weer te geven en te gebruiken tijdens de les. Ook Keynote kan hiervoor worden gebruikt. Het is erg prettig om de lesvoorbereidingen bij de hand te hebben in een handzaam formaat. Snel terugblikken op de inhoud, regels, differentiaties of andere aanwijzingen is dan mogelijk. Op het moment dat de lesvoorbereiding digitaal is kan deze gemakkelijk gearchiveerd worden of worden aangepast naar verschillende groepen. In de praktijk bleek dat de lesvoorbereiding vooral door de beginnende lesgever snel nog even werd geraadpleegd. Na de les en zelfs tijdens de les werden opmerkingen bij de lesvoorbereidingen toegevoegd, zodat de volgende keer de les beter aansloot op de leerlingen.

Figuur 5 - Één van de Apps voor de iPad, telbord (Foto: Tineke Peek, IJburg College)

9

(On)beperkte mogelijkheden Naast de mogelijkheid om Numbers te gebruiken als administratiebladen kan de iPad worden gebruikt als draagbare ‘alleskunner’ voor in de sporthal of gymzaal. Zo kunnen kijkwijzers digitaal worden vertoond, in de vorm van plaatjes of als filmpje. Ingeleverde verslagen (in Word) kunnen worden opgezocht en worden bekeken via de iPad tekstverwerker Pages, of een andere reader. Lesvoorbereidingen zijn snel te raadplegen en via internet zijn talloze filmpjes en voorbeelden op te zoeken. De YouTube App maakt het snel zoeken en bekijken van filmpjes kinderlijk eenvoudig.

Magister App, grenzeloze controle over cijfers, absentie gegevens en schooladministratie Magister, het administratiesysteem dat veel wordt gebruik op middelbare scholen, heeft een App voor de iPhone en iPad, iMaestro genaamd. Hierin kunnen de absenten worden bijgehouden, klassen worden beheerd, cijfers worden ingevoerd en huiswerkopdrachten worden toegevoegd. Een internet verbinding is hiervoor wel vereist, om synchronisatie met de Magister-database mogelijk te maken. De algemene Magister App is ook beschikbaar voor andere mobiele apparaten. Een nadeel van de huidige versie van iMaestro is dat er geen mogelijkheid is om goede overzichten van leerlingen te verkrijgen. Vandaar dat in de praktijktest deze App gebruikt is met daarnaast de administratie bladen in Numbers. Dit is dus een voorbeeld van software die nog flink ontwikkeld moet worden om het compleet en gebruiksvriendelijk te krijgen.

Figuur 6 - iMaeastro op de iPhone en iPad, huiswerk, absenten, leerling gegevens, cijferinvoer, alles bij de hand in een klein apparaat (bron: www.schoolmaster.nl)

Bewegen op muziek De iPad kan goed gebruikt worden als muziekbibliotheek, net als een iPod. Aangesloten op een muziekinstallatie werkt dit prima. Zo zijn er geen losse cd’s meer nodig voor de les bewegen en muziek en is het mogelijk snel even het nieuwe nummer voor streetdance van YouTube op te zetten (als internet beschikbaar is). Een complete collectie aerobics muziek is zo op de iPad gezet, en dat levert genoeg keus om een oefening van de juiste achtergrond muziek te voorzien. Met de gratis DJ Mixer 3.0 zijn alle nummers in de les zo aan elkaar geplakt. Met DJ Mixer is ook de BPM een beetje aan te passen, waarmee tegemoet wordt gekomen aan het niveau van de leerlingen. Ook de programma’s als Spotify voor onbeperkt muziek streamen zijn beschikbaar voor de iPad. Als de iPad 10

veel wordt gebruikt om muziek mee af te spelen, is wel een groot geheugen (32 of 64 GB in plaats van 16 GB) van belang.

Figuur 7 - DJ Mixer en de iPod, ook bewegen op muziek is weer cool!

Spel, van docent bewegingsonderwijs tot bondscoach Op de iPad kan heel gemakkelijk getekend worden, ideaal dus als vervanging van het coachbord. Met de templates in de verschillende programma’s voor coachborden kan voor iedere sport een veld tevoorschijn worden getoverd. Ieder programma heeft zo zijn eigen sterke en zwakke punten en onderdelen. Dit is een kwestie van proberen. Er zijn algemene coachborden, maar ook meer sport specifieke. Er zijn borden die ook gekoppeld zijn aan statistiekprogramma’s om de scores, het aantal goede passes etc. bij te houden. Zie ook figuur 8.

Figuur 8 - Coach boarden, beschikbaar voor alle denkbare spelsporten

11

Steuntje in de rug Naast deze serieuze Apps zijn er ook nog vele andere handige en nuttige Apps, zoals een scorebord (zie Figuur 10), BMI meters, gidsen voor krachttraining, atlassen met oefeningen, anatomie atlassen, EHBO gids en een AED kaart van Nederland, naslagwerken op het gebied van anatomie, fysiologie, geneeskunde en spelregels. Naslagwerk is te downloaden of via Apps snel op te zoeken.

Figuur 9 - Score- en telborden

Funfactor Er zijn ook een aantal leuke Apps voor in de les, die prima te gebruiken zijn voor groepsopdrachten, Energizer en samenwerkingsspelen. Een aantal handige Apps zijn altijd wel te vinden, zoals het spel twister, een applaus meter, een muziek quiz, etc. Sommige Apps maken traditionele spelen aantrekkelijker, bijvoorbeeld doordat er muziek en geluidseffecten bij zitten. De toepassing van dergelijke Apps daagt leerlingen uit, maakt ze nieuwsgierig en geeft ze het gevoel met iets nieuws, hips en moderns bezig te zijn. Als deze toepassingen op de iPad staan kunnen ze altijd en overal worden gebruikt.

Praktische zaken Internet Voor sommige programma´s, zoals iMaestro, is het handig om een internet verbinding te hebben. Vaak is op school een draadloos netwerk met internettoegang beschikbaar. Er zijn ook plaatsen waar deze service niet voor handen is, zoals tijdens sportoriëntatie of tijdens een les op het veld, de atletiekbaan of in het zwembad. Van de iPad zijn verschillende versies, waarbij te kiezen is voor een iPad met 3G voor mobiel internet. Bij verschillende providers zijn hiervoor abonnementen te koop. Voor incidenteel internet gebruik op plekken waar geen WiFi beschikbaar is, kan dan gebruik gemaakt worden van een prepaid voorziening. Afhankelijk van het data verbruik en provider, zijn hieraan wel (variabele) kosten verbonden.

12

Nadelen Naast alle handige, leuke, slimme voordelen van een iPad in de gymles zijn er natuurlijk ook verbeterpunten. Een groot nadeel aan de iPad is het gesloten besturingssysteem. Alles wordt gecontroleerd door Apple voordat het in de iTunes store komt. Het gebruik van andere browsers of software is beperkt. Zo ondersteunt de iPad geen Flash, waardoor veel filmpjes, waaronder die op de SLO website, niet te bekijken zijn via de iPad. Ook is het overzetten van bestanden naar de computer niet optimaal. Via iTunes kan alles geëxporteerd worden, maar iTunes moet hiervoor op de computer staan. Dus via de Windowsverkenner is het niet mogelijk bestanden over te zetten. Voor deze beperking worden wel oplossingen aangedragen. Zo is Dropbox een erg handig programma om bestanden te delen en online op te slaan. Dropbox heeft een iPad App van waaruit bestanden op de iPad kunnen worden gezet. Dit werkt erg handig, alleen kan er niet vanaf de iPad opgeslagen worden in Dropbox. Op de iPad zelf is geen ‘verkenner’ aanwezig of mogelijkheid om mappen aan te maken om de gegevensbladen te ordenen. Bij een groot aantal klassen en documenten wordt het al gauw een onoverzichtelijke hoeveelheid documenten. De kans op errors is groot en de efficiency en performance neemt hierdoor wat af, vanwege de extra stappen die genomen moeten worden om documenten te exporteren en op te slaan. De aansluitmogelijkheden van andere hardware is ook beperkt, zo kunnen externe camera’s en USB sticks niet zonder meer worden aangesloten.

Toekomst iPad 2 Ondertussen is de iPad 2 een feit. Deze is dunner, sneller en heeft als belangrijkste voordeel twee camera’s aan boord. Dit geeft de docent de mogelijkheid om filmpjes en foto’s te maken en deze bijvoorbeeld te laten zien aan leerlingen. Versie 2 beschikt ook over de mogelijkheid om via een verloop stekker USB apparatuur aan te sluiten.

13

Figuur 10 - Invoeren van beoordelingen van leerlingen (Foto: Tineke Peek, IJburg College)

Conclusie en discussie Het gebruik van de iPad heeft laten zien dat er een heel scala van kleine Apps kan worden benut om het onderwijsproces te ondersteunen. Daarnaast is de usability van de iPad uitgebreid getest waarbij de aspecten learnability, memorability, errors and accuracy en satisfaction allemaal positief zijn beoordeeld. De efficiency en performance zijn positief op het gebied van data invoer. Deze is zoals gezegd, snel en simpel. Negatief is het oordeel over de efficiency op het gebied van data uitwisseling tussen verschillende systemen. De iPad heeft een prettige en inventieve userinterface welke in de les snel te bedienen is mits van tevoren de gebruikersomgeving daarop is voorbereid. Op de vraag of de iPad geschikt is als hulpmiddel in het bewegingsonderwijs is het overall oordeel positief. Zonder de iPad de les in is nu ondenkbaar, immers ‘alles’ staat er in, de iPad is gemakkelijk mee te nemen en de iPad is multifunctioneel. De ontwikkeling van software zal zeker doorgaan en op basis daarvan is het de verwachting dat de zware multomap de gymzaal uitgaat en de iPad er in komt.

14

Figuur 11 - Het leven van een docent LO in de toekomst? (Foto: Dimmy Olijerhoek)

15

Bibliografie Bradford N., S., & Rolayne, W. (1993). Reasons for Skills Testing. In S. Bradford N., & W. Rolayne, Assessing Sport Skills (pp. 6-7). Champaign: Human Kinetics. Lynn, S., Castelli, D., Werner, P., & Cone, S. (2007). Seminar in physical education: from student teaching to teaching students. Champaign: Human Kinetics. Nielsen, J. (1993). Usability Engineering. Boston: Academic Press. Saveman, B.-I., Lindquist, A. M., Johansson, P. E., Petersson, G. I., & Nilsson, G. C. (2008). The Use of the Personal Digital Assistant (PDA) Among Personnel and Students in Health Care: A Review. Journal of Medical Internet Research, 1. Sintchenko, S., Iredell, J., Gilbert, G., & Coiera, E. (2005, 12). Handheld computerbased decision support reduces patient length of stay and antibiotic prescribing in critical care. J Am Med Inform Assoc., 398 - 402.

Figuurlijst Figuur 1 - Vorderingen van de leerlingen bijhouden op de iPad (Foto: Tineke Peek, IJburg College) .... 2 Figuur 2- Aanwijzingen geven met behulp van de iPad (Foto: Tineke Peek, IJburg College) .................. 4 Figuur 3 - Klassenadministratie in de iPad (Foto: Tineke Peek, IJburg College) ...................................... 6 Figuur 4 - Links een formulier per les of onderdeel, rechts een formulier per leerling. ......................... 8 Figuur 5 - Één van de Apps voor de iPad, telbord (Foto: Tineke Peek, IJburg College)........................... 9 Figuur 6 - iMaeastro op de iPhone en iPad, huiswerk, absenten, leerling gegevens, cijferinvoer, alles bij de hand in een klein apparaat (bron: www.schoolmaster.nl).......................................................... 10 Figuur 7 - DJ Mixer en de iPod, ook bewegen op muziek is weer cool! ................................................ 11 Figuur 8 - Coach boarden, beschikbaar voor alle denkbare spelsporten .............................................. 11 Figuur 9 - Score- en telborden ............................................................................................................... 12 Figuur 10 - Invoeren van beoordelingen van leerlingen (Foto: Tineke Peek, IJburg College) ............... 14 Figuur 11 - Het leven van een docent LO in de toekomst? (Foto: Dimmy Olijerhoek) ......................... 15

16