Plaza Kluwer : vertrouwde informatie in een nieuw digitaal jasje
Een handig nieuw internetportaal met toegang tot juridische bestanden van Kluwer
Op de Plaza vindt u boekenkasten vol informatie op uw eigen pc Vanaf 1 juni jl. heeft de bibliotheek Rechtsgeleerdheid belangrijke juridische informatiebronnen op Cd-rom en papier vervangen door een internetportaal: Plaza Kluwer Juridisch en Fiscaal. De juridische informatie is hierdoor voor studenten en medewerkers van de KU Nijmegen optimaal beschikbaar gekomen: op de campus in bibliotheken, werkplekken en pc-ruimtes, vanaf thuis als verbinding wordt gemaakt via Inbel@KUN, Interkabel@KUN of SSHN@KUN.
Inhoud van de Plaza Met Plaza worden oude en vertrouwde Kluwerbestanden continu en rechtstreeks via WWW toegankelijk gemaakt. De Plaza is een integratie van bestaande databanken van Kluwer, de inhoud is
niet veranderd. Op de meeste bestanden van de Plaza had de bibliotheek Rechtsgeleerdheid al eerder een abonnement. Er zijn twee extra bestanden toegevoegd: de Algemene Databank Wet- en Regelgeving en de Verdragenbibliotheek. De Juridische en Fiscale Bibliotheek waren tot nu toe
17
op Cd-rom beschikbaar. Daarnaast zijn de Encyclopedie Sociale Verzekeringen, Encyclopedie Sociale Voorzieningen en Fiscale Encyclopedie op papier beschikbaar. Deze papieren versie is per 1 januari 2004 gestaakt. De informatiebronnen die opgenomen zijn, betreffen: wetgeving, jurisprudentie, verdragen en juridische literatuur. Het zijn de bestanden die elke jurist kent: Nederlandse Jurisprudentie (NJ), Administratiefrechtelijke beslissingen (AB), Data Juridica (DJ) enzovoort. Al deze juridische informatiebronnen zijn samengebracht op de Plaza. De bibliotheek Rechtsgeleerdheid kan de inhoud van de Plaza bepalen en aanpassen. Er zijn op dit moment ± 120 afzonderlijke bestanden opgenomen. De meeste bestanden zijn gecombineerd of afzonderlijk te doorzoeken.
losbladige Encyclopedieën er meer dan drie boekenkasten in de bibliotheek Rechtsgeleerdheid vrij komen!
Waarom?
Waar vindt u de Plaza?
De Plaza is voor de bibliotheek een belangrijke stap op het pad van de digitalisering. Alle bestanden op één centrale plaats en allemaal bijgewerkt tot en met de laatste update van de Cd-rom versies. Voor iedereen op de campus of thuis, ingelogd via het KUN-netwerk, 24 uur per dag beschikbaar. Een heel praktisch voordeel is dat door de annulering van de
De Plaza Kluwer Juridisch en Fiscaal vindt u op internetadres http://plaza.daxis.nl/universiteit/nijmegen/. In de website van de bibliotheken van de KUN (www.kun.nl/ubn/) worden de Plaza en de in het vorige punt genoemde hoofdbestanden aangeboden in het overzicht van zoeksystemen en bij het vakgebied Rechtsgeleerdheid.
Indeling van de Plaza De hoofdindeling van de Plaza is als volgt: • Encyclopedie Sociale Verzekeringen • Encyclopedie Sociale Voorzieningen • Fiscale Bibliotheek • Fiscale Encyclopedie "De Vakstudie" • Juridische Bibliotheek • Algemene Databank Wet- en Regelgeving • Verdragenbibliotheek Daarbinnen worden weer verschillende deelbestanden aangeboden.
Gonny Kremers, faculteitsbibliothecaris Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica
‘We hebben een naam hoog te houden, dus onze informatieverschaffing moet optimaal zijn’ De Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (NWI), timmert behalve figuurlijk ook letterlijk aan de weg. Uit de bouwputten aan de Heyendaalseweg rijst de nieuwbouw omhoog. De kamer van faculteitsbibliothecaris Gonny Kremers biedt uitzicht op de nieuwbouw van het NMR-paviljoen, een met het prestigieuze magnetenlab verbonden modern gebouw in de vorm van een waterlelie. De nieuwbouw voorziet tevens in een nieuwe bibliotheek die in augustus 2004 gereed moet zijn. ‘Dan zitten we op een centrale en goed toegankelijke plek, dicht bij de collegezalen en de kantine’, zegt Gonny Kremers. ‘In die nieuwe ruimte, die een uitnodigende uitstraling krijgt, kunnen we onze diensten veel beter presenteren.
Gonny is sinds oktober 2002 werkzaam als faculteitsbibliothecaris. Daarvoor werkte ze jarenlang als hoofd bibliotheekzaken bij Le Sage ten Broek, de bibliotheek voor blinden en slechtzienden. ‘Ik was verantwoordelijk voor contacten met klanten, aanschaf van boeken, samenstellen van catalogi en ik gaf door heel Nederland voorlichting. Er viel heel wat te vertellen want de digitalisering van de bibliotheek betekende een revolutie. De fysieke braillebibliotheek is in rap tempo verdwenen’. Na vijftien jaar Le Sage ten Broek was Gonny toe aan verandering. Ze solliciteerde op de functie als faculteitsbibliothecaris bij de Faculteit NWI, een veelzijdige baan. ‘Daar houd ik van. Ik beschouw mezelf als generalist en dan is het prettig om voor meerdere dingen tegelijk verantwoordelijk te zijn’, merkt
18
Gonny op. ‘Mijn taken hebben betrekking op collectievorming, de nieuwbouw en een meer vraaggerichte dienstverlening. Het is belangrijk de rol die de bibliotheek speelt in de informatievoorziening voor onderwijs en onderzoek binnen de faculteit goed te communiceren.
Stiller en kleiner ‘In de bibliotheek wordt het steeds stiller’, stelt Gonny. ‘Vooral wetenschappelijk personeel raadpleegt de informatie die de bibliotheek faciliteert voornamelijk vanaf de eigen werkplek. De Faculteit NWI is daar ver in gevorderd. Onze dienstverlening moet zich op dat gebruik dus ook steeds meer instellen. Dat betekent onder andere dat we - om het afgenomen directe contact te compenseren zijn gaan werken met nieuwsbrieven en informatieverschaffing en instructie in de digitale leeromgeving BlackBoard’. De digitale bibliotheek stelt nieuw binnenstromende studenten nogal eens voor problemen. ‘Op de middelbare school zijn ze gewend om op naam te zoeken en een boek van Jan Wolkers uit de kast te halen. Hier is alles anders. Zij hebben goede instructies nodig om de weg te kunnen vinden. Ze moeten weten wat we allemaal in huis hebben en hoe ze daar gebruik van kunnen maken. Het geven van bibliotheekinstructies is dan ook een belangrijke taak voor mijn team. Daarmee geven we tevens gehoor aan een van de wensen die onze gebruikers uitten in het gebruikersonderzoek dat in 2002 plaatsvond’. De bibliotheek wordt niet alleen stiller, maar ook kleiner. De nieuwbouw vervangt op termijn de huidige twee locaties. Dat is pure winst. De nieuwe, goed geoutilleerde ruimte voorziet in een centraal gesitueerde informatiebalie, een documentatieafdeling en een studielandschap met pc-voorzieningen, werkplekken, scanners en meer zaken waar een moderne bibliotheek niet buiten kan. Gonny Kremers: ‘Doelen van de bibliotheek zijn om zo goed en zo omvattend mogelijk te informeren, gebruikers op een nieuw te spoor zetten en de wetenschappelijke nieuwsgierigheid te stimuleren. Daar heb je een uitnodigende uitstraling voor nodig en een plek waar je je dienstenpakket goed kunt presenteren. Op onze nieuwe locatie kan dat’. Belangrijkste reden waarom die nieuwe locatie kleiner wordt is dat ongeveer 40% van de huidige inhoud weg gaat. Gonny: ‘Het betreft schriftelijke documentatie die we nog wel blijven bewaren. Maar voortaan in het magazijn van de UB en niet langer bij ons’.
DARE biedt uitkomst Binnen de Faculteit NWI vormen tijdschriften de belangrijkste informatiebron. De bibliotheekcommissies van de subfaculteiten nemen besluiten over de tijdschriftpakketten die uitgeverijen aanbieden. Gonny Kremers faciliteert. ‘Het probleem is echter dat de budgetten gelijk blijven terwijl de aanschafprijzen jaarlijks met 15 tot 18% omhoog gaan. Dat heeft tot gevolg gehad dat er van de 600 abonnementen nog 400 over zijn. We zijn voortdurend op zoek naar goedkopere alternatieven om toch voor-
al ook in de breedte genoeg informatie te kunnen bieden. Maar als de huidige tendens doorzet is dat zowel voor het onderzoek als het onderwijs een slechte zaak. De KU is een gerenommeerde universiteit en dat legt de verplichting op om voor voldoende informatie te zorgen’. De KU staat niet alleen, het probleem is internationaal. Wereldwijd brengen uitgeverijen tijdschriften uit waar zij veel aan willen verdienen. Wetenschappers publiceren in tijdschriften die door de universiteiten waar ze werken vervolgens voor veel geld aangeschaft worden. Het evenwicht is volledig zoek. Uitgevers schermen de toegang tot wetenschappelijke kennis af, terwijl universiteiten juist alle baat hebben bij vrij toegankelijke informatie. Inmiddels zijn in Nederland de gezamenlijke Colleges van Bestuur een project gestart voor het opzetten van een interoperabel netwerk van Digital Academic Repositories bij de universiteiten. Gonny: ‘Dit project, DARE genaamd, kan er toe leiden dat de gehele wetenschappelijke productie van de gezamenlijke instellingen digitaal beschikbaar komt voor onderwijs en onderzoek’.
19
Nieuwe website van de bibliotheek
de nieuwe homepage van de bibliotheken van de KU Nijmegen De bibliotheek van de KU Nijmegen participeert als pilot bij de invoering van het nieuwe Content Management Systeem van de universiteit voor het aanbieden van websites. Daarom verandert uiterlijk en navigatie van de website van de bibliotheek.
Iprox
Verdere ontwikkeling van de website
De KU Nijmegen heeft gekozen voor het Content Management Systeem Iprox voor het maken van websites van de universiteit. De bibliotheek en de faculteit Letteren zijn de eersten die hun informatie gaan aanbieden via websites die in dit CMS zijn gemaakt. Voor de bibliotheek is de overgang gepland in begin oktober.
Aanpassingen van de website De bibliotheek kiest ervoor de oude website zoveel mogelijk ongewijzigd over te zetten naar de nieuwe omgeving. De hoofdrubrieken zullen zoveel mogelijk hetzelfde zijn als in de oude site. De navigatie zal er anders uitzien, maar is in principe ook ongeveer gelijk aan die in de oude site. Het uiterlijk van de site verandert wel wezenlijk en past in de stijl die voor de universiteit gekozen is. In figuur 1 is een afbeelding van de nieuwe homepage van de bibliotheek te zien.
20
De keuze om nu de oude website zoveel mogelijk ongewijzigd over te zetten in de nieuwe is mede gebaseerd op het feit dat voor 2004 de introductie van portal-software is voorzien voor de aanbieding van de zoeksystemen en fulltext tijdschriften. Hiervoor is het software-pakket Metalib gekozen waarin het mogelijk is zoeksystemen zoals de catalogus en bestanden voor het opzoeken van tijdschriftartikelen (bijv. Current Contents, Medline, Web of Science) zodanig aan te bieden dat de gebruiker kan kiezen voor gezamenlijk of afzonderlijk doorzoeken van deze systemen. De gebruiker krijgt dan ook de mogelijkheid een eigen pakket van bestanden te bepalen dat hem of haar standaard aangeboden wordt en krijgt de mogelijkheid attendering op nieuw verschenen publicaties te regelen via de portal. De introductie van deze portal software maakt een complete herstructurering van de website nodig, vandaar dat nu bij de invoering van het CMS gekozen is voor overzetten met minimale aanpassingen.
Verbinding met bibliotheeksystemen vanaf thuis Een van de kwesties waarover de bibliotheken van de KU Nijmegen de meeste vragen krijgen, betreft de bereikbaarheid vanaf thuis van systemen voor het zoeken naar literatuur en van fulltext tijdschriften. Hieronder wordt deze zaak uit de doeken gedaan.
Afscherming tot IP-domein van de KU Nijmegen De meeste zoeksystemen en fulltext tijdschriften die via de bibliotheek worden aangeboden, zijn afgeschermd op IP-domein van de KU Nijmegen. Computers die verbinding hebben met het Internet hebben een uniek IP-nummer. Deze nummers vallen vaak binnen domeinen. De KU Nijmegen heeft zo'n eigen domein. De bibliotheek betaalt meestal licentiekosten voor zoeksystemen en fulltext tijdschriften en kan die niet voor heel de wereld openzetten. De afscherming binnen het IP-domein van de KU Nijmegen zorgt voor een goede bereikbaarheid op de campus. Vanaf thuis levert deze echter beperkingen op.
Bereikbaarheid vanaf thuis
Zoeksystemen die op andere manier vanaf thuis bereikbaar zijn De catalogus van de bibliotheken van de KU Nijmegen is vrij toegankelijk vanaf thuis welke verbinding u ook gebruikt. De bibliotheeksystemen die via PICA worden aangeboden (o.a. PiCarta, Nederlandse Centrale Catalogus en Online Contents) zijn direct bereikbaar als voor verbinding een van bovengenoemde mogelijkheden wordt gebruikt. Deze systemen zijn ook bereikbaar via andere verbindingen, maar in dat geval moet u inloggen met gebruikersnaam en pincode van uw IBL-account. Over het IBL-account vindt u nadere informatie op de website van de bibliotheken van de KUN (www.kun.nl/ubn/) onder "diensten" en vervolgens "praktische informatie".
Bereikbaarheid vanaf thuis is mogelijk als u voor verbinding met Internet gebruik maakt van een door de KU Nijmegen verschafte faciliteit voor Internet-toegang. U krijgt dan bij verbinding een IP-nummer dat valt binnen het domein van de KUN. Daarmee is de bereikbaarheid van de zoeksystemen en fulltext tijdschriften geregeld. Dit geldt voor de volgende verbindingsmogelijkheden: - Inbel@KUN. Een verbinding via de telefoonlijn waarover medewerkers van de KU Nijmegen nadere informatie kunnen krijgen bij het Universitair Centrum Informatie-voorziening. Studenten kunnen hiervoor terecht bij de balie Studentenzaken (Comeniuslaan 4) - Interkabel@KUN. Een kabelverbinding waarover u nadere informatie kunt krijgen bij het Universitair Centrum Informa-tievoorziening - SSHN@KUN. Een kabelverbinding die standaard geïnstalleerd is in panden van de Stichting Studenten Huisvesting Nijmegen (met uitzondering van de stadspanden en het Pallas House) - UMCN-Inbel. Een inbelvoorziening voor medewerkers van het UMCN. Zij kunnen deze regelen bij Staf Info van het UMCN Bij de inbelvoorzieningen betaalt u alleen telefoontikken: vanaf elke plaats in Nederland lokaal tarief minus 10%. Aan Interkabel@KUN zijn maandelijkse vaste kosten verbonden. De kosten voor SSHN@KUN zijn in de huur opgenomen.
21
Uitbreiding van het digitale aanbod van tijdschriften De bibliotheekcommissie van het Universitair Medisch Centrum St Radboud heeft een plan opgesteld voor een substantiële uitbreiding van het digitale aanbod van biomedische tijdschriften. Na groen licht van de Raad van Bestuur kan deze uitbreiding gerealiseerd worden. De tijdschriften die in dit kader worden aangeschaft, zijn zoals alle andere digitale tijdschriften bij de KU Nijmegen voor alle medewerkers en studenten van de universiteit toegankelijk.
Uitbreiding De uitbreiding die op korte termijn gerealiseerd wordt (en op het moment van verschijnen van dit stukje waarschijnlijk gerealiseerd is) betreft het volgende digitale aanbod: - 15 tijdschriften van de Nature Publishing Group (waaronder Nature zelf, 7 andere Nature titels en 7 Nature Review titels) - 9 tijdschriften van de Cell Press Group (waaronder Cell) - 50 tijdschriften van Lippincott, Williams en Wilkins - Science - ongeveer 100 tijdschriften van Harcourt Health die via ScienceDirect (Elsevier) toegankelijk zijn - 12 digitale tijdschriften van de British Medical Association
Digitalisering
Waar vindt u de tijdschriften?
De digitalisering van wetenschappelijke tijdschriften is snel gegaan in de afgelopen jaren. Vooral in gebieden als Exacte en Medische Wetenschappen zijn elektronische tijdschriften niet meer weg te denken. Voor de bibliotheek is het een belangrijke taak te zorgen voor aanbieding van deze tijdschriften. De financiering ervan behoort echter tot de taken van de faculteiten. De bibliotheekcommissie van het Universitair Medisch Centrum St Radboud heeft onlangs op basis van de tijdschriftenevaluatie 2003 een plan met de concrete wensen van UMCN medewerkers opgesteld en ingediend bij de Raad van Bestuur. Deze heeft hiervoor de middelen ter beschikking gesteld.
De tijdschriften treft u aan op de website van de bibliotheek (www.kun.nl/ubn/) in de tijdschriftlijsten van de bibliotheek Medische Wetenschappen en in de algemene lijst van fulltext tijdschriften. Ze worden ook in de catalogus opgenomen en er zal gezorgd worden voor links naar de fulltext artikelen vanuit bibliografische bestanden zoals Medline, Current Contents en Web of Science. In de nieuwsrubriek van de bibliotheek Medische Wetenschappen en in de algemene nieuwsrubriek van de bibliotheeksite wordt ook zeker aandacht besteed aan deze uitbreiding.
22
