Een duurzame school = een school met hoop voor de toekomst NME-dag 13 februari 2014
Welkom
Wie zijn we? VSKO
– Dienst Vakoverschrijdende Thema’s Thema duurzame ontwikkeling en Info en contact:
http://dvt.vsko.be
[email protected] [email protected]
Programma Welkom
en bedoeling workshop Wat als … Duurzame ontwikkeling Educatie voor duurzame ontwikkeling Het profiel van een duurzame school De kwaliteitswijzer voor EDO-aanbod Evaluatie
Wat als …?
http://2be.be/wat-als/wat-als-u-kon-toveren
Onze maatschappij in liedjes Als ik kon toveren dan hielden alle mensen van elkaar
Hilversum 3 Ik ben vandaag zo vrolijk
We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan We kunnen nu niet langer blijven staan De meeste dromen zijn bedrog Ik kom een druppel later
Als hij kon toveren…
dan hielden alle mensen van elkaar lag er 's winters altijd sneeuw werd er niemand rijk geboren en werd er niemand arm dan werkt geen mens te zwaar zou hij niet hoeven leren wat ie eigenlijk niet snapt was niets of niemand de sigaar Als hij kon toveren … kwam alles voor elkaar!
Duurzame ontwikkeling DO
Voortaak: • •
Breng een voorwerp mee dat je associeert met duurzaamheid Indien je geen voorwerp bij hebt, teken (of noteer) een voorwerp dat je associeert met duurzaamheid
Opdracht: • • • •
Vorm een groepje van bij elkaar horende voorwerpen Leg elkaar uit waarom je dit voorwerp meegebracht hebt Bedenk een label voor jullie groep voorwerpen Omschrijf ‘duurzame ontwikkeling ‘
Nabespreking en synthese
Begrip ‘duurzame ontwikkeling’ “Een ontwikkeling die
voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarmee de mogelijkheden voor toekomstige generaties in gevaar te brengen om ook in hun eigen behoeften te voorzien” (Brundlandt rapport VN, 1987)
Genoeg -voor altijd -voor iedereen
Het model met de 3 P’s
ecologische draagkracht
welzijn van mensen
Economie &ecologie
Het model met de 3 P’s Voor altijd Respect voor milieu Planet Voor iedereen sociale gelijkheid People
Genoeg Economische efficiëntie Profit
mensenrechten, vrede en veiligheid, gezondheid, culturele diversiteit , rechtvaardigheid, eerlijke verdeling, geluk …
Voorbeeld Een duurzaam toeristisch product is:
Economisch leefbaar Sociaal en cultureel verantwoordelijk Milieuvriendelijk Van een hoge kwaliteit en innovatief
Het donutmodel
EEN VEILIGE EN RECHTVAARDIGE BEWEGINGSRUIMTE VOOR DE MENSHEID
Facultatieve opdracht: •
Leg de meegebrachte voorwerpen in het schema met de drie P’s
Educatie voor duurzame ontwikkeling EDO
http://vimeo.com/32102358
Facultatieve opdracht: •
Maak een mindmap van argumenten waarom een school zich naar DO zou moeten oriënteren
Waarom de oriëntatie naar een duurzame school? • • • • •
publieke kwestie medeverantwoordelijk wereldwijde aandacht (VN-decenium) Vlaamse beleidskeuze …
maatschappelijke opdracht
context opdracht
• •
onderwijsopdracht
• • • • •
educatie ODET, VOET, LP schoolwerkplan methode …
•
vanuit visie
• •
persoonlijke levenswijze levensbeschouwing politieke overtuiging opvoedingsproject …
EDO: wat? EDO “Leren denken over en werken aan een leefbare wereld, nu en in de toekomst, voor onszelf en anderen, hier en elders op de planeet” (uit: De vlag en de lading, LNE)
op school leerlingen en studenten uitrusten met die capaciteiten die ze nodig hebben om bewuste keuzes te maken in functie van een leefbare wereld
Educatie vraagt meesterschap Deskundige
Meester ziet de relatie tot wereld, zichzelf en leerlingen i.t.v. zorg
Verantwoordelijkheid voor de wereld (of een kwestie) Zorg voor zichzelf (overeenstemming wat ik denk/zeg/doe) Toetssteen voor lln., getuigen met passie, uitnodiging tot respons leerlingen kunnen keuze maken
ziet de relatie tot wereld, zichzelf en leerlingen i.t.v. kennis
Kennis over de wereld (vakkennis, expertise) Zelfkennis (competenties, evaluaties) Didactische kennis (klasmanagement, methodieken)
(Bron: Maarten Simoens, Katrien Van Poeck)
EDO: hoe aanpakken?
(uit: De vlag en de lading, LNE)
EDO-competentieprofiel
lerend netwerk ‘Duurzame ontwikkeling in de lerarenopleiding’ een EDOcompetentieprofiel, gelinkt aan de EDO-principes mogelijke leidraad om aspirant-leerkrachten handelingsbekwaam te maken om EDO in de scholen/klassen te introduceren de EDO-competenties zijn richtinggevende competenties waarover een toekomstige leerkracht moet beschikken.
Het profiel van een duurzame school
(E)DO-schoolbeleid
een (E)DO-schoolbeleid dat zich vanuit zijn inspiratie oriënteert op een duurzame toekomst
Kijkwijzer BVV en EDOschoolbeleid
Uit TWOL MOS i.v.m. beleid
Inzetten op affectieve verbondenheid Werk maken van intrinsieke motivatie Inzetten op BVV, met name verantwoordelijkheden en leiding, visie en doelgerichtheid, responsief vermogen en samenwerking Stimuleren van doorgedreven participatie en samenwerking Geïntegreerde aanpak hanteren Meetbaar en bespreekbaar maken van educatieve winst Vorming voor leerkrachten/begeleiders over motivatietheorieën, modellen van gedragsverandering en verduurzaming van gedrag, hoe BVV versterken, …
Communicatie over DO
Wees positief (visie op een positieve toekomst) Duidelijk beeld of verhaal (storytelling) Keuze noodzakelijk Engagement ontlokken Maak van duurzaamheid een sprankelend, innovatief, gelukkig verhaal Creëer een sociaal platform ….
Profiel van een duurzame school • • • • •
• • • •
individu gemeenschap wereld grote geheel …
• • • •
vakken projecten multiperspectiviteit …
schoolgebouw schoolomgeving inrichting materiaalgebruik
• • • • •
nieuwe kennis systeemdenken waarden emoties actiegericht
Opdracht: •
Schets het profiel van een duurzame school aan de hand van eigen praktijkvoorbeelden en/of elementen uit het filmpje en de tekening
http://www.leraar24.nl/video/4108
Opdracht: •
Schets het profiel van een duurzame school aan de hand van eigen praktijkvoorbeelden en/of elementen uit het filmpje en de tekening
Suggestie: •
Maak met het volledige schoolteam een profielschets van jullie duurzame school. Noteer initiatieven die reeds gebeuren en mogelijke haalbare acties voor de toekomst. Inspiratie vind je op het inspiratieblad en in het klavertje vier gemaakt door deze NME-groep .
•
Toets jullie gewenste profielschets af aan het opvoedingsproject en neem jullie plannen op in de beleidsplanning van de school.
De kwaliteitswijzer voor EDO-aanbod
Gebruik van de kwaliteitswijzer
Indicatoren voor kwaliteit aanreiken i.f.v. een multiperspectieve benadering van educatief aanbod Niet-normatief instrument Niet allesomvattend In groep: via gesprek tot uitwisseling komen Inzetbaar om: de kwaliteit van een bestaand educatief aanbod in kaart te brengen en bij te sturen zelf kwalitatief educatief aanbod ontwikkelen
Indicatoren voor kwalitatief educatief aanbod
Niveau schoolbeleid
Niveau leeromgeving
Verankering beogen
Een krachtige leeromgeving creëren
Niveau leerproces
Nieuwe kennis overbrengen Veerkrachtdenken stimuleren Waardenontwikkeling nastreven Emotionele competentie nastreven Handelingsperspectief bieden
Kwaliteit van bestaand aanbod in kaart brengen
Werk per indicator. Geef op basis van de beoordeling van de afzonderlijke deelaspecten een globale beoordeling van de indicator: groen = in orde, rood = hiaten in het aanbod De vragen bij elke indicator dienen om het aanbod ook af te toetsen aan de visie van waaruit de school werkt (enkel voor VSKO-scholen).
Lijst op welke hiaten er nog zijn in het EDOaanbod die bij voorkeur weggewerkt worden. Brainstorm over de mogelijkheden om het educatief aanbod uit te breiden in functie van het wegwerken van de hiaten. Ontwikkel aanvullingen bij het bestaand aanbod.
Opdracht: •
Breng de kwaliteit van educatief aanbod in kaart met behulp van de kwaliteitswijzer en brainstorm over mogelijke aanvullingen bij het aanbod.
Evaluatie
De vraag is: Wat als alle scholen duurzame scholen zouden zijn?
Dan is er hoop voor de toekomst en komt alles voor elkaar!
Opdracht: • •
Geef je mening over deze werkwinkel en vul het evaluatieformulier in Formuleer mogelijke ondersteuningsbehoeften bij het transitieproces naar een duurzame school
Slides workshop op: http://dvt.vsko.be
