Een arbeid en bevalling doormaken is een hele gebeurtenis voor moeder en baby. Gelukkig verloopt alles meestal vlot en probleemloos

ZW WANGER R e en stra s ks b beva allen in n hett Jan n Ype erma an Zi Ziekenhuiis

17.009N-150501 hoofd Gynae ecologie Diensth Matern niteit Jan Ype erman Ziekenhuis Briekes straat 12 • 89 900 Ieper 5 60 61 • www w.yperman.ne et Route 17 • T: 057 35

Deze b brochure behoort b to oe aan:

en voornaa am Naam e ………… ……………………………… ……………… ………………… ……………… ……………… ………………… …………

Naam e echtgenoo ot / partner ………… ……………………………… ……………… ………………… ……………… ……………… ………………… …………

Adres e en telefoon nnummer ………… ……………………………… ……………… ………………… ……………… ……………… ………………… …………

Gelieve deze broc chure mee e te breng gen wanne eer u komtt bevallen

onthaalbroochure materrniteit JYZ • p. p 2

Geachte mevrouw Geachte heer

Van harte welkom op de Materniteit van het Jan Yperman Ziekenhuis.

Een arbeid en bevalling doormaken is een hele gebeurtenis voor moeder en baby. Gelukkig verloopt alles meestal vlot en probleemloos. Een team van gynaecologen, pediaters, vroedvrouwen, kinderverpleegkundigen, kinesisten en sociaal verpleegkundigen staan klaar om u en uw partner tijdens de zwangerschap, bij de bevalling en na de geboorte van uw kindje met persoonlijke en deskundige zorg te begeleiden. Deze informatiebrochure is als het ware de rode draad doorheen uw zwangerschap, bevalling en kraamperiode. Mogen wij u dan ook vragen deze brochure mee te brengen wanneer u komt bevallen.

Wij wensen u, uw partner, de baby en het hele gezin een voorspoedige zwangerschap en geboorte!

Het team van de materniteit

onthaalbrochure materniteit JYZ • p. 3


INHOUDSTAFEL •

VOORSTELLING VAN HET TEAM

p. 6

•

INFORMATIE OVER DE ZWANGERSCHAP

p. 7

•

ARBEID EN BEVALLING

p. 16

•

DE MATERNITEIT

p. 27

•

DE BABY

p. 34

•

NEONATOLOGIE

p. 45

•

TERUG THUIS

p. 48

•

ADMINISTRATIE

p. 54


1. VOORSTELLING TEAM

Op de materniteit staan verschillende medewerkers in voor het welzijn van u en uw baby: •

6 gynaecologen Dr. Brouckaert O. Dr. De Gryse B. Dr. Quintelier J. Dr. Page G. Dr. Vanderbeke I. Dr. Verhulst L. (diensthoofd)

•

3 assistenten (= gynaecoloog in opleiding)

•

5 pediaters: één van de pediaters onderzoekt de baby na de geboorte en voor u vertrekt uit het ziekenhuis. Indien u dit wenst zijn bijkomende raadplegingen mogelijk. Dr. Sercu E. (diensthoofd) Dr. Adriaens F. Dr. Boens H. Dr. De Henau I. Dr. Van Ackere T.

•

De hoofdvroedvrouw / verantwoordelijke Colette Berten komt regelmatig bij u. Zij is verantwoordelijk voor de organisatie van de afdeling.

•

De vroedvrouwen en verpleegkundigen staan in voor de dagelijkse zorgen en zijn dag en nacht ter beschikking.

•

De kinesitherapeut zorgt, in overleg met de gynaecoloog, voor de pre- en postnatale oefeningen.

•

De sociale verpleegkundige kan u helpen bij de aanvraag van allerhande sociale voorzieningen (geboortepremie, gezinshulp, kraamzorg, enzovoort) Vraag de hoofdvroedvrouw om een afspraak te maken.

•

De diëtiste komt bij u langs om de maaltijden te registreren. U kunt bij haar terecht met uw vragen over gezonde voeding of over bepaalde diëten.


2.

INFORMATIE OV VER DE Z ZWANGE ERSCHAP

Prenata ale voorlich hting door middel van n “infoavonden” Als proffessionelen binnen de gezondheids g szorg hebben wij de verantwo oordelijkheid d om de idea ale handeling gen aan te moedigen m en erove er te waken dat de oude ers de weg vvinden naar de juiste informatie. Hierdoor kunnen zij bewuste keuzzes maken. men met Kind d en Gezin, nodigen n u da an ook graag g uit op 3 Wij, sam infoavon nden. Zij wo orden gegev ven op de ee erste, de tw weede en de derde dinsdag van v de maan nden maart,, juni, septe ember en ber. Er wordt stipt om 19u u30 gestart. decemb De inkom m is gratis en u hoeft nie et op voorha and in te sch hrijven.

IInfoavond 1 • • • • •

Voorrstelling dienstverlening K Kind en Gezin Kinderopvang Sociale wetgevin ng Zwangerschap en hygiëne Zwangerschap en bevalling: de medische e kant (door een gynaecooloog)

IInfoavond 2 • • •

De eerste e dagen van de babyy (door een kinderarts) k De voeding v van de d zuigeling Pre- en postnata ale kinesitherrapie

IInfoavond 3 • • • •

Prevventiecampag gne wiegend dood Het relaxatiebele r eid en onderw water bevalle en Verb blijf op de kra aamafdeling Rond dleiding

De D infoavon nden gaan door d in het auditorium (verdieping g -1, route 36, 3 naast de e cafetaria).

onthaalbroochure materrniteit JYZ • p. p 7

Prenatale voedingsconsultaties


Prenata ale raadple egingen Zwangerr zijn is geen n ziekte! Het is een heel n natuurlijk geb beuren. Waa arom dan meedische contrroles? Omdat uw lichaam tijdens de zwangersch hap ingrijpen nde verande eringen onddergaat en een e nieuw evenwicht moet vinden. oeling van deze contro oles is deze e veranderin ng te ondersteunen en eventuele abnormale De bedo veranderingen op te sporen en te e corrigeren. b da at uw algem mene toesta and en de ontwikkelingg van uw kind k in de Bovendie en is het belangrijk baarmoe eder worden gevolgd. Vele zwa angerschapssverwikkeling gen evaluere en namelijk minder m ernstig g indien ze tiijdig worden herkend.

ak op medische conttrole? Hoe vaa U komt g gewoonlijk één keer per maand op cconsultatie. Na N 36 weken zwangerschhap is het aa angewezen om weke elijks of om de d twee weke en op contro ole te komen..

ordt geconttroleerd bijj de eerste prenatale consultatie e? Wat wo Bij het be egin van de zwangerschap zal uw arrts heel wat informatie ve erzamelen ovver uzelf, uw partner en uw familie. Met de bedoeling uw w zwangers chap en de bevalling zo o goed moggelijk te bege eleiden. Er eïnformeerd naar uw alg gemene toesstand, maar ook o naar zie ektes en/of ooperaties die e u vroeger wordt ge doorgem maakt hebt of die in de fa amilie voorko omen. Ook uw u menstrue ele cyclus, evventuele voo orafgaande anticoncceptie evenalls vorige zwa angerschapp pen en bevallingen worde en besprokenn. Aan de ha and van de laatste m menstruatie wordt de vermoedelijke v e bevallingsdatum berek kend. Een nnormale bev valling kan plaats vinden van driie weken voo or tot veertie n dagen na de d uitgerekende bevallinggsdatum. onsultatie wo ordt uw gewicht geregisttreerd, om uw w gewichtsto oename nauw wkeurig te vo olgen. Iedere co Er wordtt ook telkens een urinesttaal gevraag gd voor onderzoek. Verder vindt er ook een algemeen lichamelijk k oek plaats. De arts zal onder andere uw w onderzo bloeddrruk meten en e uw buik betasten om m de grootte e van de b baarmoeder in te schattten. Zo nodi g zal er een n vaginaa al onderzoek k uitgevoerd worden om de toestand d van de b baarmoederh hals na te gaan. De artss kan bij een eerste e consultati e ook een n bloedafn name laten uitvoeren. Met deze b bloedanalyse e wordt uw w bloedgroe ep en resusffactor gecon ntroleerd, als s deze nie et gekend zijn n. Er wordt nagegaan n of u voldoende e antistoffe en in uw bloe ed hebt tege en rubella (ro ode hond) en n toxoplassmose.

p 9 onthaalbroochure materrniteit JYZ • p.

Wanneer blijkt dat u geen antistoffen hebt tegen de parasiet die toxoplasmose veroorzaakt, is het aangewezen om tijdens de volledige zwangerschap volgende voorzorgen te nemen: • • • • • • • •

•

Was steeds goed de handen na het bewerken van rauw vlees of rauwe groenten. Was rauwe groenten steeds zorgvuldig voor consumptie. Verkies rundsvlees boven lams- of varkensvlees. Verwarm vlees steeds voldoende hoog en voldoende lang (60°C, 15 minuten). Gerookte voedingswaren zijn veilig. Indien u toch graag rauw vlees wil: gebruik dan als basisgrondstof vlees dat voldoende lang werd ingevroren aan de goede temperatuur (-20°C, -15°C gedurende minimaal 3 dagen). Consumptie van rauwe eieren best achterwege laten Indien je een kat hebt, is het belangrijk om rekening te houden met volgende zaken: o Gevaarlijk zijn jonge katten die buiten lopen en zo met toxoplasma in aanraking komen. Dit kunnen ze uitscheiden via hun uitwerpselen. o Zorg ervoor dat je niet gekrabd wordt door een kat. o Laat het verversen van een kattenbak aan iemand anders over of trek wegwerphandschoenen aan. Tuinieren (contact met aarde en dus mogelijk kattenuitwerpselen en manipulaties van zandbakken moeten met dezelfde voorzichtigheid gebeuren als het verversen van een kattenbak.

Wat controleert men bij verdere prenatale consultaties? Bij latere consultaties controleert men: • •

• • • • • •

Lichaamsgewicht, dit geeft een idee over de hoeveelheid vruchtwater, eventuele vochtopstapeling, zwangerschapsdiabetes, enzoverder. Bloeddruk, dit wordt gecontroleerd om een zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) vroegtijdig te ontdekken. (Pre-eclampsie is een verwikkeling waarbij de bloeddruk stijgt en eiwit in de urine verschijnt. Deze toestand moet van dichtbij worden opgevolgd omdat dit ernstige gevolgen kan hebben voor uzelf en/of voor uw kind.) Urine, wordt gecontroleerd op suiker (glucose) in verband met diabetes en op eiwit (albumine) in verband met pre-eclampsie en urineweginfecties. Grootte van de baarmoeder, door te voelen of de baarmoeder zich goed ontwikkelt, krijgt men een idee van de groei van de baby. Ook de ligging van de baby kan worden bepaald evenals het indalen van het kindje in het kleine bekken. Ligging van de baby, dit kan door onderzoek van de buik met behulp van een echografie. Hartslag van de baby, gebeurt bij elke controle. Normaal klopt het hartje tussen de 120 en 180 keer per minuut/ Rijpheid van de baarmoederhals, dit gebeurt door middel van een vaginaal onderzoek. Door dit onderzoek kan de arts nagaan of de baarmoederhals gesloten is en lang blijft. De arts gaat ook na of u geen bloed verliest of een infectie hebt opgelopen. Verder wordt een vaccin tegen kinkhoest aangeraden tussen 27 en 32 weken zwangerschap.

Prenatale diagnostiek Elke zwangere vrouw vraagt zich af of haar baby wel gezond zal zijn. Gelukkig worden de meeste kinderen gezond geboren, maar een klein aantal kinderen, ongeveer 4%, heeft bij de geboorte een erfelijke aandoening of een aangeboren afwijking. Soms kan al in de zwangerschap onderzoek daarnaar plaatsvinden. Dit wordt prenatale diagnostiek genoemd. Vaak komen erfelijke en/of aangeboren aandoeningen in de familie pas ter sprake tijdens een zwangerschap. Als iets dergelijks in uw familie speelt, is het verstandig dit al voor de zwangerschap met je arts te bespreken. Alleen als iemand een verhoogde kans heeft op een kind met een aangeboren of erfelijke aandoening, komt prenatale diagnostiek ter sprake. De arts bespreekt met u de mogelijke onderzoeken.


Wannee er komt u in i aanmerk king voor p prenatale diagnostiek k? • • • • •

Als e er erfelijke off aangeboren n ziektes in d de familie voorkomen. Als é één van de ouders o drage er is van een chromosom male afwijking g. Als u zelf al een kind hebt me et een erfelij ke of aangeb boren ziekte.. Als u ouder dan 35-37 jaar bent, omdat d de kans op een afwijking groter is. bij een echoografie. Na e een positieve e tripletest (zie verder) off abnormale bevindingen b

Welke p prenatale onderzoeke o en zijn mog gelijk? Nekplooimeting De ne ekplooimeting g is een echoscop pisch onde erzoek. Bij een weken wordtt de dikte van de zwangerrschapsduur tussen de 11 en 13 w nekplooii van de foetus gemeten n. In de nek is dan vaak k een beetje vocht aanwezig. Dit “schilletje” vocht is niet meer dan 3mm dik. Bij een dikkere d een aange eboren nekplooii dan gebruikelijk is de kans groter dat het kind ning heeft. Er E kan dan sprake s zijn vvan een chro omosoomafw wijking, aandoen zoals he et Downsynd droom (mon ngolisme). O Ook bij bepa aalde aange eboren afwijking gen zoals ha artafwijkingen n, wordt noga al eens een nekplooi me et veel vocht ge ezien. Bij een n dikkere nek kplooi wordt de mogelijkheid van een n vlokkentest st of vruchtwa aterpunctie besproke en (zie verde er).

Triplete est De triple etest is een bloedtest die d vanaf de e 15e zwang gerschapswe eek kan woorden verrich ht. De test berekentt het risico van v de baby y op open ru ug en het Downsyndroo D om. In het blloed van de zwangere vrouw w wordt de hoe eveelheid van drie bepaa alde merksto offen gemete en: HCG (huumaan gona adotrofine), oestriol e en het eiwit alfafoetoprot a eïne (AFP). Bij kinde eren met het Downsyndro oom is vaak erg weinig AFP A in het bloed b van dee moeder aan nwezig. Uit de hoeveelheid AFP P, de twee an ndere merksstoffen en de e leeftijd van de moeder wordt de ka ans op een erekend. De precieze du uur van de zwangerscha z ap is daarbij van groot kind met het Downssyndroom be De test word dt ook gebruiikt als screen ningstest voo or een baby met open ruug (spina bifida) en een belang. D open sch hedel (anenccefalie). Dit is een kansb berekening en het koppell is vrij deze test al dan niet n later te verrichte en.

Echogrrafie Sinds meer dan 20 jaar j laat ech hografie de a artsen toe om m afwijkingen n prenataal osticeren. Ecchografie ma aakt gebruik van ultrason ne geluidsgolven. (deze te diagno zijn onscchadelijk voo or moeder en n kind) Het b biedt de mog gelijkheid om m de foetus anatomissch goed te visua aliseren, en n aldus rond de twintigste zwangerrschapsweekk het groottste deel va an de structurele afwiijkingen te diagnostticeren. Aang geboren mis svormingen vvan het hooffd, de ledematen en de romp kunnen worden n gezien. Da aarnaast kunn nen ook afwijkingen van een aantal ewegen…wo orden vastge esteld. Het organen zoals hart, hersenen, nieren, urine adelijk en me et de jaren vverfijnder gew worden. Het onderzoek ek is onscha onderzoe is echter zeer toesttel - en gebruiker afhan nkelijk, zodatt bepaalde afwijkingen a at of ook niet gedetectee erd worden. D De ligging va an de foetus kan bepaaldde zaken ma askeren en soms laa maternele obesitas is ook vaak k zeer belem mmerend. Indien er via echobeeldenn een vermo oeden van g bestaat en deze niet goed g definiee wen, zal de afwijking erbaar is of moeilijk als zekerheid tte beschouw zwangerre doorverwe ezen worden voor verderr onderzoek.

niteit JYZ • p.. 11 onthaalbrocchure matern

Vlokken ntest Bij de vvlokkentest neemt de gynaecoloog g g enkele chorionvlokken n weg voor onderzoek naar een eventuelle chromoso oomafwijking. Chorionwe efsel vormt de placenta (moederkoeek) en ziet er e vlokkerig uit, vand daar de naam m vlokkentes st. Meestal g gaat het om 20-50 millig gram weefseel, een duize endste deel van de to otale hoevee elheid placen ntaweefsel. De vlokkkentest vindtt plaats via de d schede (vvaginaal) of via de buikw wand (abdom minaal). De vlokkentest v gebeurt meestal in de 11e zwang gerschapswe eek. n miskraam m als gevollg van een n vlokkentes st is ietwatt groter dan n na een Het risicco van een vruchtwa aterpunctie, maar heeft het voordee l dat de ingrreep vroeg in de zwangeerschap plaa atsvindt en dat de uitslag relatieff snel bekend d is.

Vruchtw waterpuncttie In het vrruchtwater zijn z cellen aa anwezig die afkomstig zijn z van de huid en d de slijmvlieze en van de foetus. Bij een vvruchtwaterp punctie (amn niocentese) w wordt via de e buikwand door een speciale e naald vruchtwater v geaspireerd. (onder en uit het vruchtwate er worden echograffische geleiding) Celle onderzoccht een ev ventuele chromosoom mafwijking. op Vruchtwa ek vindt plaats gewoonlijkk bij een ateronderzoe zwangerrschapsduur van ongev veer 16 wekken. De kan ns op een miskraam m na een vru uchtwaterpun nctie is 0.5% %.

onele gevollgen van prrenatale dia agnostiek Emotio Goed niieuws er het prena ataal onderzo oek een go oed resultaatt oplevert, is s dit voor hhet echtpaarr een hele Wannee opluchtin ng. Het is een psychologisch keerpun nt in de belev ving van de zwangerscha z ap. Ouders durven d zich vaak pass vanaf dit ogenblik o te hechten h aan het ongebo oren kind en de omgevinng in te lichte en over de zwangerrschap. Slecht n nieuws Anders is het als bij de prenatale e diagnostiekk een probleem bij de foe etus aan hett licht komt. In I dit geval é of meerd dere gesprekkken plaats met de gyna aecoloog, voooraleer het koppel k een hebben er meestal één ng kan nemen over het ve erdere verloo op van de zw wangerschap p. beslissin De profe essionele hullpverleners proberen p een n zo precies en accuraat mogelijk beeeld te schets sen van de probleme en bij de foe etus en het echtpaar te e helpen en te ondersteu unen bij het nemen van n een vaak moeilijke e beslissing. Verschilllende factore en spelen ee en rol bij de e beslissing over o het beë ëindigen of hhet voortzettten van de zwangerrschap: de ernst e van de ziekte, de p rognose, de therapeutisc che mogelijkkheden en de e belasting die een gehandicaptt kind beteke ent voor de o ouders zelf. Ook de pers soonlijke erva varing die een echtpaar el reeds hee eft met een bepaalde b aan eelt. Het is of koppe ndoening in de familie, is een factorr die meespe vooral va an belang dat het koppe el door een w ommunicatie tot een beslissing kan wederzijdse en open co komen w waar zij beide en achterstaa an.

onthaalbrocchure matern niteit JYZ • p.. 12

Pre-en postnatale kinesitherapie en aquagym In het Jan Yperman Ziekenhuis worden prenatale lessen georganiseerd in groepsverband.

Prenatale kinesitherapie Door voorlichting en oefening kunnen angst en onzekerheden voor de bevalling weggenomen worden. U leert wat u zelf actief kan doen om de zwangerschap en de bevalling zo vlot mogelijk te laten verlopen. Zwangerschapszwemmen Zwemmen is één van de weinige sporten die u zonder gevaar de hele zwangerschap door kunt beoefenen. Onder deskundige begeleiding van een kinesitherapeut worden er in het water voorbereidende oefeningen gegeven. Het voordeel van bewegen in warm water is het ontspannen van de rug, gemakkelijker en soepeler bewegen en stimulatie van de algemene bloedsomloop. Zwangerschapsoefeningen Tijdens de zwangerschap kunnen allerhande klachten optreden zoals rugpijn, zware benen, gezwollen voeten… Met een gevarieerd programma geven we bloed stimulerende oefeningen, houdingscorrectie en training van de bekkenbodemspieren. Baringsoefeningen Naar het eind van de zwangerschap toe concentreren we ons meer op de juiste ademhalingstechnieken om de weeën op te vangen. Voor de eigenlijke geboorte van de baby worden de perstechnieken aangeleerd. Je leert hoe je op een efficiënte manier kan meepersen. Uren prenatale oefeningen (in het zwembad) Maandag:

17u30 - 18u30

Dinsdag:

20u30 - 21u30

Woensdag:

13u - 14u

18u30 - 19u30

U kan natuurlijk ook prenatale lessen volgen bij een privé-kinesist.


Postnatale oefeningen

De eerste week na de bevalling Tijdens uw verblijf zal een kinesitherapeut langskomen voor de eerste oefeningen. Twee lichaamsdelen hebben de eerste dagen speciale aandacht nodig: de bekkenbodem en de buik. Daarnaast worden er circulatieoefeningen gegeven voor voeten en benen. Na een keizersnede zijn er pijnen vermoeidheidsklachten die normaal zijn vlak na een operatie. Toch is het aangeraden om zo vlug mogelijk te oefenen om de bloedsomloop te stimuleren en zo trombose te voorkomen. Onder deskundige begeleiding worden de eerste oefeningen gestart.

Na 6 weken Na deze periode kan er gestart worden met de zwaardere buikspieroefeningen. De postnatale lessen worden gegeven op afspraak.

Voor meer info: Kinesist:

057 / 35 73 94 (enkel in de voormiddag)



3. ARBEID EN BEVALLING Voorbereiding Opname materniteit U komt steeds, zowel overdag als ’s nachts, binnen via de dienst Spoedopname.

Wat meebrengen? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Identiteitskaart, sis-kaart, bloedgroepkaart Verwijsbrief en/of zwangerschapsboekje en deze brochure Handdoeken, washandjes en toiletgerief Slaapkledij, ondergoed (eventueel borstvoedingsbh) 6 babyhemdjes (body’tjes) en 6 pyjama’s voor de baby Babykledij voor bij ontslag + mutsje voor baby Het ziekenhuis zorgt voor maandverbanden en borst-kompressen. Verder wordt er ook gezorgd voor verzorgingsproducten, een thermometer, een kam en borsteltje en pampers voor de baby

Wanneer binnenkomen? 1. Bij pijnlijke contracties: o eerst barende om de 5 min. gedurende 1uur o meerbarende om de 10 min. gedurende 1uur 2. Vruchtwaterverlies (ook al heb je geen contracties) 3. Abnormale buikpijn 4. Stekende maagpijn met of zonder braakneigingen/diarree 5. Plots ontstane klachten zoals koorts, hevige hoofdpijn, bloedverlies 6. Bij ongerustheid eventueel eerst bellen naar materniteit: 057 / 35 60 61

Wat wordt gedaan bij uw aankomst op het verloskwartier? De vroedvrouw van dienst zal u begeleiden naar de arbeidskamer. Er wordt een opnamegesprek gevoerd en indien u in arbeid bent, wordt een bevallingsfiche opgemaakt. Er worden enkele routineonderzoeken uitgevoerd zoals het meten van de bloeddruk, pols en temperatuur en de urine wordt gecontroleerd. De vroedvrouw zal u verder informeren over het verloop van de arbeid en zal in samenspraak met de gynaecoloog de arbeid en bevalling volgen. Het is de bedoeling om deze gebeurtenis tot een mooie, veilige en unieke ervaring te maken! Uw toestand en die van de baby worden nauwkeurig gevolgd o.a. door middel van een CTG-apparaat of monitor. Dit apparaat registreert zorgvuldig de harttonen van de baby en de weeën. Deze informatie helpt om uw baby in de best mogelijke conditie te laten geboren worden.


Tijdens s de arbeid Er zijn verschillende e mogelijkhe eden tot re laxatie voorrhanden. De e vroedvrouw w zal u adv viseren en begeleid den.

Tijdens de arbeid word dt u regelmatig vaginaaal onderzoch ht door de dering van de e arbeid na tee gaan. vroedvrouw , om de vord e arbeid liefstt spontaan ve erlopen, maaar we bewak ken toch de We laten de vooruitgang en het welz zijn van de baby. b Het kaan noodzakelijk zijn om de vliezen kkunstmatig te e breken, of om een we eënstimulere end middel te geven. odig een epis siotomie (knipp) uitgevoerd d. Er wordt enkkel indien no

Tijdens s de bevalliing Bij de bevalling zijn, behalv ve uw parrtner, de vroedvrouw v en de oloog aanwezig. Bij te verwachten v p problemen wordt w uit voorzorg de gynaeco kinderartts bij de beva alling gevraa agd. Soms w wordt er we eloverwogen besloten ttot kunstverlossing (zuignap of verlostan ng) of dringe ende keizers snede. Zo uw w baby extra a zorgen nod dig heeft, gebeurt dit in de speciaal daarvoor uitger uste babyka amer die zic ch in de verloska amer bevindt. Meteen na de beva alling wordt de baby op p mama’s bu uik gelegd zodat jullie samen van v het licha amelijke con ntact kunnen genieten. Het onon nderbroken huidcontact tussen de m moeder en ha aar naakte pasgebo oren baby in een sfeer van rust en kkalmte, gedurende een ongelimiiteerde tijdsp periode vana af de geboorrte, is van be elang voor ede ontwikkkeling zowe el op psych hisch, emotioneel en een goe relatione eel vlak. Ied dere moederr en iedere baby zoude en van dit voordeel moeten kun nnen geniete en. Dit huidco ontact komt ten goede moeder-kind binding en bij b de eerste aanpassing gen van de aan de m vitale functies van de d baby: tem mperatuur, im mmuniteit, emotioneel e welzijn, vvoedingstoesstand, … Indien gewenst mag g de partner de navelstre eng doorknip ppen. Na de periode vann het huidcon ntact wordt edvrouw ond derzocht, gew wogen en ge emeten. de baby door de vroe


In arbeid op de ba al De houd ding die een vrouw tijden ns de arbeid en bevalling g aanneemt,, kan een grrote invloed hebben op haar perrsoonlijk com mfort en op de d snelheid w waarmee er ontsluiting ontstaat en d e baby gebo oren wordt. Bij een o optimale hou uding worden de weeën n en de pers skrachten immers in de best mogelijjke richting gebunde eld en gaat er weinig kracht verlo oren. Vaak zoeken vrou uwen tijdenss de arbeid d trouwens spontaan n een houding waarin ze e zich het be est voelen. In I het zieken nhuis zijn er verschillend de zitballen ter uwerr beschikking g. Zwangere vrouwen die e op een ball zitten, nemen bijna altijdd spontaan een goede rug houd ding aan. De D benen wo orden licht g gespreid en het bekken correct gekkanteld, zoda at er geen kussen n nodig is om de houding te t verbetere n. Veel vrouwen zitten graag op eenn zitbal. De bal b is zacht en zit aa angenaam, zodat z men zich z ook gem makkelijk onts spant. Het onderlichaam o m wordt doorrgaans ook beter doorbloed omd dat men op een e bal gewo oonlijk niet stilzit, maar ve eeleer wiegt een draait.

water bevalllen Onderw De beva alling is een natuurlijk fenomeen. De e laatste dec cennia wordt bevallen n sterk gemed dicaliseerd om o het risico van complic caties zoveel eidt tot een mogelijkk te onderdrrukken. Net deze mediicalisering le wde belangstelling voor zachte z bevalllingsmethod den zoals de hernieuw onderwa aterbevalling. Onze krraamafdeling g beschikt over o arbeidssverloskamerrs, specifiek voor watterbevallinge en. Deze zijn ingerichtt met een jacuzzi, ee en bevalling gsbad, een aecologische e tafel (om e eventuele knip of scheur doucheccel, een gyna te hechtten), een re elaxatiebal, aangepaste a sfeerverlichting, zachte muziek… … Waterhiistoriek in de d verlosafde eling In 1960 kwam de Russische verrloskundige Igor Tcharko ovsky op hett idee om onnder water te e bevallen. Hij bewe eerde dat de e waterbeva alling het ge eboortetraum ma wegneem mt dat elke bbaby onderv vindt bij de abrupte overgang va an de gedem mpte waterwe ereld naar de d koude buitenwereld m met zwaartekrracht, hard geluid, fe fel licht en ru uwe aanrakin ng. Dit zou ku unnen voork komen worde en omdat de baby gebore en wordt in een voorr hem geken nd milieu, water! De Fran se gynaecolloog Michel Odent O legde meer de nad druk op het welzijn van de moe eder gedure ende de ba ring. In 197 77 introduce eerde hij heet warmwate erbad voor zwangerre vrouwen. Toen de ee erste vrouw ervoor koos s op het ein nde van de aarbeid het bad b niet te verlaten,, was het he ek van de dam. Onderme eer geïnspire eerd door deze positieve ervaringen startten wij in februa ari 2002 met het gebruik van een rela axatie – en be evallingsbad d.

Hoe verloopt een onderwate erbevalling g? Bij opname ondergaa at de aanstaande moede er dezelfde routineonde r erzoeken: e foetale harrttonen gedu urende een • conttrole van de bloeddruk, temperatuurr en polscontrole van de half uur, met de foetale cardiotocografiem monitor u • conttrole van de urine • vaginaal onderzo oek voor het volgen van het verloop van v de arbeid d


Wij laten n de aanstaande moeder in de jacuzzzi gaan bij een e goed vo orderende arrbeid met als criteria: • rege elmatig terugkerende, ste erke weeën • ontssluiting van 5 cm en vliezen, evvenals een in nfuus zijn ge een tegenaan nwijzing voorr gebruik vann het bad. Gebroke Verdere vaginale on nderzoeken en beluiste ren van de foetale harttonen (en ccontrole van n de vitale ot onder wa ater. Een vo oorwaarde om o in bad tte bevallen, is dat de parametters) gebeurren even vlo aanstaan nde moeder van water moet m houden.. Als een barende vro ouw krampac chtig en ang stig het wate er ingaat, wo ordt de ontsppannende werking w van er op haar licchaam teniet gedaan. He et initiatief om o onder wa ater te bevalllen moet dus s van haar het wate komen. de arbeid za al de vroedvrrouw u steun nen en aanm moedigen… Ook O uw partnner wordt (be egeleid en) Tijdens d gestimulleerd om zovveel mogelijk k actief deel tte nemen aan het barings sproces. ellijk na de geboorte word dt de baby n naar de oppervlakte gebra acht. Onmidde De bab by krijgt da an nog zuu urstof via d de navelstre eng en zal om verscheiidene redene en meestal nog n niet begin nnen ademe en onder wate er: • •

•

een baby ademtt pas wanneer koude de e huid prikke elt, zolang hijj dus ergedompeld d is het warm me water, kan n dit dus niett onde alle pasgebore enen hebb ben een duikreflex, bij plotselinge erdompeling sluit de luch htpijp zich a automatisch af a en kan err dus onde geen n water in de e longen kom men aan het begin va an de luchtp pijp zitten me eer smaakpa apillen dan op o de g, wanneer het h lijkt of de e pasgeboren ne ademt, neemt n de baby in tong feite een slok wa ater, proeft een e lichaamssvreemd voch ht en zal dus s niet der ademen verd

Tijdens de uitdrijvin ngsfase kan het badwatter bevuild worden mett diverse lichaamssvochten. Noch N het bloed, b noch h de excre eties verhogen het infectieriisico. Teven ns wordt he et bad na e elk gebruik geledigd, gespoeld, g gereinigd d en ontsme et. De waterfilter en do ouchekop wo orden na elk k gebruik gesterilisseerd en regelmatig wo orden stalen n gecontrolee erd in het labo. Het normale bloedverliess na de geb boorte kleurt het water onmiddellijk o rood, r wat het bloe edverlies erg ger doet lijke en dan het is. De artse en en vroed dvrouwen hebben echter geno oeg ervaring om de ernsst hiervan te e kunnen ins schatten. Zowel d de ontwikkelling van de placenta, a als het plaa atsen van eventuele e hechting gen worden op o de verlosttafel, in deze elfde ruimte, uitgevoerd. u


In welke gevallen kan niet worden gekozen voor een waterbevalling? Watergeboorten zijn niet weggelegd voor iedereen. Elke fase (arbeid, bevalling en nageboorte) heeft een aantal tegenindicaties waarbij de moeder niet in het bad kan blijven. Absolute contra-indicaties zijn: • Bekkenvernauwing, abnormale ligging van de baby, bevallingen in het verleden met een moeilijke uitdrijving en meerlingen • Diarree • Placentaproblemen (placentaloslating, voorliggende placenta) • Vroeggeboorte (minder dan 37 weken) of groeiachterstand bij de baby • Epidurale verdoving Tijdens de arbeid en de bevalling kunnen zich steeds onvoorziene omstandigheden voordoen waardoor de onderwaterbevalling niet veilig kan gebeuren. In die situatie verlaat de zwangere het bad en vindt de bevalling plaats op de klassieke manier.

Waarin verschilt een waterbevalling van een klassieke bevalling: voor - en nadelen? Water maakt de weeën minder pijnlijk. Warm water ontspant het lichaam zodat meer endorfines (= natuurlijke pijnstillers) worden aangemaakt. Een gespannen lichaam daarentegen stimuleert de productie van adrenaline en noradrenaline (de stresshormonen), die op hun beurt de aanmaak van endorfines blokkeren. In water kunt u gemakkelijker bewegen. De opwaartse kracht van water maakt dat je makkelijker kunt bewegen, bovendien draagt het water het gewicht van de baby en vermindert zo rug- en/of andere pijnen. Bij een waterbevalling heeft u uzelf beter onder controle. Wanneer het water de juiste temperatuur heeft kan een weeënstroom (=snelle opeenvolging van sterke weeën ) worden opgewekt. De warmte van het water en de verminderde zwaartekracht bevorderen de doorbloeding van het onderlichaam, waardoor de weeën effectiever worden. Wanneer toch een weeënzwakte optreedt, kan dit worden verholpen met een weeënopwekkend middel. De uitdrijvingsfase verloopt langzamer, zodat u zelf de bevalling meer beheerst, u bevalt actiever. De kans op “een knip” wordt iets kleiner. Doordat u meer controle hebt over de persweeën en uw weefsels door de vochtigheidsgraad en de warmte soepeler zijn geworden, neemt de kans dat uw perineum scheurt gevoelig af en is “een knip” meestal onnodig. Als u toch inscheurt is het minimaal, wat meestal geen of slechts enkele hechtingen vraagt. Wanneer u in bad bevalt daalt uw hartslag en uw bloeddruk. Door uw relaxatie, daling van de stresshormonen en de opwaartse druk van het water, hoeft uw hart minder sterk te werken, waardoor uw pols daalt. De warmte van het water ontspant en opent de bloedvaten in de huid zodat uw bloeddruk daalt. Het ontspannende effect van het water zorgt voor minder stress bij uw baby. Door de ontspanning van de moeder, krijgt de baby meer zuurstof via de navelstreng en heeft hij geen last van uw stresshormonen, wat resulteert in een rustiger foetale hartslag. De geboorte in water en de langzame overgang naar de wereld op het droge, maakt dat hij tijd genoeg heeft om zich aan te passen. Het is vervelend wanneer u het bad uit moet. Wanneer u in het water wilt bevallen, kan het soms teleurstellend zijn als u, op medische tegenindicatie, het bad uit moet of er zelfs niet aan toekomt.


Het pijnstillende effect is niet van dezelfde aard als bij een epidurale verdoving Sommige vrouwen denken dat ze helemaal geen pijn zullen voelen als ze in het water bevallen. Dit is echter niet correct. De kracht van het water zit hem in het feit dat u in water de weeën als minder pijnlijk ervaart en dat u het geboorteproces meer beheerst, u bevalt bewuster. Parturiënten zijn naakt Hierbij voelen sommigen zich minder op hun gemak, het gebruik van een T-shirt werkt echter nadelig, daar dit als koud wordt ervaren. Indien gewenst kan u wel een topje in badstof aantrekken.

Epidurale verdoving De pijn tijdens de bevalling is een van de hevigste pijnen waaraan vrouwen blootgesteld kunnen worden. Elke vrouw voelt deze pijn verschillend aan. Feitelijke omstandigheden, zoals de grootte en de ligging van de baby, de bouw van het bekken, een uitgesproken langere duur van de arbeid en het aantal kinderen dat ze reeds gebaard heeft, hebben een aanzienlijke weerslag, net zoals trouwens de verwachting en de ingesteldheid van de vrouw. Naarmate de arbeid langer duurt, neemt de pijn gewoonlijk toe, terwijl de vrouw ondertussen vermoeid en uitgeput kan raken. Barensweeën kunnen zo pijnlijk zijn dat zelfs goed voorbereide en gemotiveerde vrouwen toch pijnstilling nodig kunnen hebben. De epidurale verdoving biedt voor hen een comfortabele en zeer veilige oplossing. Er is permanent een anesthesist oproepbaar in het ziekenhuis zodat een ruggenprik binnen de kortste tijd kan worden geplaatst.

Techniek van de gecombineerde spinaal-epidurale verdoving a. Eerst wordt de huid verdoofd met een kleine prik, waardoor het eigenlijke plaatsen van de epidurale wel gevoeld wordt, maar niet pijnlijk is. b. Een epidurale naald wordt tussen de wervels tot in de epidurale ruimte geprikt. Dit gebeurt in de lenden terwijl de vrouw voorovergebogen zit.


c. Vervo olgens schuift de arts de d spinale n naald doorheen de eerste n naald en prrikt daarmee e doorheen de harde vliezen (dura). D Deze zeer fijn ne naald hee eft een specia ale tip die de e vezels van de harde vlieze en niet doors snijdt, maar ze uit elkaa ar duwt zodat err geen blijvende schade wordt toege ebracht. Een n eerste kleine ho oeveelheid verdovingsm v middel wordt rechtstreeks s in het cerebrosspinale voch ht ingespote en en de sp pinale naald d wordt verwijderd. d. Doorr de epidu urale naald wordt daa arna een katheter k geschovven tot in de e epidurale ruimte r ( ruim mte tussen de d harde vliezen e en de werve els) zoals bij een klassie eke epidurale e verdoving. De naald w wordt verwijd derd en de katheter wordt tegen n de rug gep plooid en vasstgekleefd met m pleister. Gedurende de arbeid en n bevalling worden d de verdoving gsmiddelen via v dit buisje toegediend. De patiënt kan k dit zelf coontroleren. Waarom m combinere en? • Bij d de spinale verdoving worden w de p z kort bij de zenuw wbundels geb bracht. Dit pijnstillers zeer gara andeert een snel s en goed d effect waard rdoor de vrou uw binnen de e vijf minutenn pijnvrij is. • Er iss slechts een n zeer lage do osis pijnstille ers nodig. Ditt vermindert de kans op oongewenste effecten. • De e epidurale verrdoving biedt een grote soepelheid. De katheter kan blijven zitten en de e verdoving kan vlot op het gewenste g peil behouden w worden met kleine dosiss sen.

De vrouw controlee ert zelf Vele vro ouwen vinden n het fijn als ze tijdens d de geboorte een actieve rol kunnen sspelen. Zij kunnen k zelf de contrrole over de pijnstilling behouden b do oor een pompsysteem (P PCEA). Vrouw wen die verkiezen zelf de pijn tte controlere en, gebruiken n meestal de e helft minde er pijnstillers s dan wanneeer de arts de d controle behoudt. Ze lijken ee en beetje pijn n niet erg te vinden. Zij zijn z tevreden als de pijn ggetemperd wordt w tot op een nive eau dat ze co omfortabel vinden. Ze zijn n ook meer tevreden ove er het verloopp van de geb boorte. Met dit ssysteem duu urt het zo’n vijf v tot tien m minuten na he et toedienen n van de dossis pijnstillers s vooraleer het effecct merkbaar wordt. Het is dus van be elang onmid ddellijk te rea ageren wannneer de pijn opkomt en niet wacchten tot dezze te fel is. De anesthessist blijft stee eds dag en nacht bereikkbaar voor toezicht t en hulp.

Nevenefffecten Jeuk kan optreden bij b 8 op 10 vrrouwen, maa ar slechts enkele hebben echt last vaan dit problee em. Dit kan eenvoud dig verholpen n worden. Bloeddrrukdaling ka an ook optre eden. Daarom m wordt altijjd een infuus s geplaatst vvoor de verd doving kan worden g gegeven. Bedenkingen • •

• •

v ka an de arbeid d vertragen; gemiddeld ongeveer o eeen half uur. Dit is niet Een epidurale verdoving elig voor het kind of de moeder. m nade Bescchadiging va an het rugge enmerg? Op p de plaats waar w wordt geprikt is geeen ruggenm merg meer aanw wezig. Er pa asseren nog wel zenuwb undels, maa ar slechts we einig zodat eer relatief vee el ruimte is voorr de speciale e naald. Een verlamming door een rug ggenprik is dan ook bijnaa onmogelijk.. Een epidurale ve erdoving verh hoogt de kan ns op keizers snede niet. Mee er rugpijn? Ve eel vrouwen hebben na een bevallin ng last van ru ugpijn. Het aaantal ligt nie et hoger na een epidurale ve erdoving.


Keizersnede Een keizersnede is een operatie waarbij het kind via de buikwand ter wereld komt. De operatie duurt ongeveer 45 minuten. De baby wordt meestal binnen een kwartier na het begin van de operatie geboren. Daarna maakt de gynaecoloog de baarmoeder en de verschillende lagen van de buikwand met hechtingen dicht.

Redenen voor een keizersnede De gynaecoloog adviseert een keizersnede alleen als een bevalling via de vagina (schede) niet mogelijk is of te grote risico’s met zich meebrengt voor u, uw kind of voor beiden. Omdat bij een keizersnede complicaties kunnen optreden, wordt de operatie alleen uitgevoerd als er een goede reden voor is.

Voorbereiding op een keizersnede Zoals bij elke operatie wordt vooraf via gerichte vragen geïnformeerd naar uw gezondheidstoestand. Hiervoor wordt u door de gynaecoloog doorverwezen naar de pre- operatieve consultaties. Verder wordt een bloedonderzoek uitgevoerd en bespreekt de gynaecoloog of anesthesist met u de keuze tussen een algemene anesthesie en een ruggenprik. Op de dag van de keizersnede komt u op het afgesproken uur naar de materniteit. Zorgt dat u nuchter bent vanaf middernacht (niet meer eten of drinken). Breng geen nagellak of make-up aan en laat juwelen thuis. Op de afdeling krijgt u een operatiehemd aan evenals antitrombose kousen. Verder wordt een infuus geplaatst en U wordt gedeeltelijk geschoren ter hoogte van de schaamstreek. Kort voor de operatie wordt u naar de operatieafdeling gebracht.

De soort verdoving Bij een keizersnede zijn twee soorten verdovingen mogelijk: algemene narcose en een ruggenprik. Welke van de twee methoden geadviseerd wordt, is onder andere afhankelijk van de reden voor de keizersnede en de mate van spoed. Het merendeel van de keizersneden wordt echter onder epidurale verdoving (= ruggenprik) uitgevoerd. Epidurale verdoving De anesthesist verdooft eerst de huid en spuit daarna een pijnverdovend middel tussen twee ruggenwervels in, rond het ruggenmerg. Er wordt een plastieken slangetje ter plaatse gebracht waardoor tijdens en na de keizersnede pijnstillende medicatie kan worden toegediend. Door de medicatie krijgt u een warm gevoel in de benen. Als de epidurale verdoving werkt wordt een blaaskatheter geplaatst, omdat u ten gevolge van de verdoving niet zelf kunt urineren. Deze blaaskatheter blijft ter plaatse tot de dag na de keizersnede. Tijdens de keizersnede voelt u geen pijn, maar voelt u wel dat de gynaecoloog met de ingreep bezig is.


De operatie zelf Bijna alttijd maakt de e gynaecoloo og een ‘bikin nisnede’, ee en horizonta ale (dwarse) snede van ongeveer 15 cm vla ak boven het schaambe een, ongeveer rond de h haargrens. Bij B grote uittzondering wordt w soms een snede vvan de nave el naar ben neden gema aakt. Na de snede in de huid worde en het vet onder de e huid en een laag verstevigend bindwee efsel boven de d buikspiere en doorgesn neden, dit we el van bovven naar be eneden and ders worden n de spiere en doorgesneden. De lange bu uikspieren d die van de ribbenbo oog naar ben neden lopen worden opzzij geschoven n, en vervo olgens open nt de gynae ecoloog de buikholte. De D blaas, diie voor een deel over de e baarmoede er heen ligt, wordt naar beneden gesschoven. Da aarna haalt de gyna aecoloog, me eestal via ee en dwarse ssnede in de baarmoederr, uw kind nnaar buiten. Men drukt hierbij no ogal sterk op p uw buik. Alls uw kindje geboren is, wordt w de nav velstreng dooorgeknipt. Omwille O van de steriliteit mag de vader dit niet zelf doen , zoals bij ee en ‘normale’ bevalling. N Na de geboo orte van de placenta a, hecht de gyynaecoloog de baarmoed der en de ve erschillende lagen van dee buikwand.

Het kind na de ge eboorte Zodra de baby gebo oren is, nee emt de kinde erarts hem over o van de gynaecolooog en onderzoekt hem onmidde ellijk. De bab by wordt afg gedroogd, ge easpireerd (s slijmpjes afgezogen) en zo nodig wat zuurstof toegedie end. Na dit eerste e onderrzoek wordt het kindje in n warme doe eken gewikkkeld, en aan de mama getoond. U kunt het kindje nu al eens e voorzicchtig aanrake en.

Na een keizersned de Terwijl u nog een tijd dje in de onttwaakkamer blijft kan uw w partner meegaan met dde vroedvrou uw naar de babykam mer, waar de e eerste zorg gen toegedie end worden. ( en waar de e eerste fotoo’s van de klleine spruit genomen worden ). ) Na de eerste zorge n van de pasgeborene p e wordt de baby terug g naar de ontwaakkkamer gebra acht en word dt er geholpe n met het ee erste aanlegg gen bij borstvvoeding. e worden de e bloeddrukk, de polssla ag, het bloedverlies en de hoeveellheid urine Na een keizersnede regelmattig gecontroleerd. Via he et infuus krijg gt u vocht toe egediend. On ngeveer vier uur na de ke eizersnede mag u w wat beginnen drinken en nog n eens vie er uur later mag m u iets lich hts eten. Bij een rruggenprik hebt h u de eerste uren na a de operatie e nog geen controle c overr uw benen. Geleidelijk krijgt u h het gevoel en e de kracht in uw benen n terug. De blaaskathete er die de urinne afvoert, geeft g soms een onaa angenaam gevoel. g Mees stal verwijderrt de vroedvrrouw de katheter de dag na de operatie.


Om trombose te voorkomen krijgt u indien nodig ‘s morgens een spuitje met een bloed verdunnend middel (Fraxiparine). De dag na de operatie wordt bloed afgenomen om na te gaan of u bloedarmoede hebt. De eerste dagen bent u vaak nog slap en wat duizelig bij het opstaan, dat wordt daarna geleidelijk minder. Kort na de keizersnede hebt u pijn aan de wonde en soms pijnlijke naweeën. Hiervoor krijgt u pijnstillers. Bij het hechten van de huid kan gebruik gemaakt worden van resorbeerbare draad die uit zichzelf oplost en niet hoeft te worden weggehaald. Andere hechtingen of nietjes verwijdert men meestal na ongeveer een week.

Weer thuis Thuis zult u geleidelijk verder moeten herstellen. De tijd die nodig is voor het herstel, is na een keizersnede vaak langer dan na een gewone bevalling. U bent niet alleen (opnieuw) moeder, maar daarnaast ook genezende van een operatie. Een veel gehoorde klacht na een keizersnede is moeheid. U kunt daar het beste aan toegeven: probeer zoveel mogelijk rust te nemen. Aanvaard ook hulp die familie en kennissen u aanbieden. Gezinshulp is soms zinvol in een druk huishouden met meerdere kleine kinderen. Na de eerste weken merkt u dat u geleidelijk weer meer kunt doen. Zwaar tillen (vuilniszakken, zware boodschappentassen) wordt de eerste zes weken nog afgeraden, maar gaandeweg kunt u wel uw activiteiten uitbreiden (licht huishoudelijk werk, kleinere boodschappen). Al snel na de operatie kunt u onder de douche. Aan de zijkant van het litteken hebt u de eerste tijd soms een trekkend gevoel van inwendige hechtingen. Dit kan geen kwaad.



4. DE MATERNITEIT

Kamerkeuze Bij opname kunt u kiezen tussen: Een luxe kamer

Een eenpersoonskamer

Een tweepersoonskamer

Een kamer reserveren voor uw verblijf na de geboorte is niet nodig, omdat het aantal bevallingen onvoorspelbaar is. Bij uw opname in de materniteit meldt u uw kamerkeuze aan de vroedvrouw. In de mate van het mogelijke wordt hier rekening mee gehouden. De vraag naar luxe kamers is wel af en toe groter dan het aanbod. De toewijzing gebeurt volgens het eerlijke principe: “eerst bevallen, eerst geholpen”. Het is aldus mogelijk dat u, ondanks uw voorkeur voor een luxe kamer, toch op een eenpersoonskamer opgenomen wordt. Het prijsverschil in kamer heeft enkel te maken met de grotere ruimte (in elke kamer telefoon, TV, video, afzonderlijke babybox, badkamer met douche, lavabo en toilet). Er is uiteraard geen verschil qua verzorging, behandeling of maaltijden. Wanneer u in een luxe kamer of eenpersoonskamer verblijft, mogen alle geneesheren-specialisten die u behandelen, supplementaire erelonen aanrekenen (echter beperkt tot maximum 100%). Dit honorarium wordt niet terugbetaald door de mutualiteit. U bespreekt dit best vooraf met de geneesheer.


Dagindeling op de Materniteit 07u45

Ontbijt

07u30 – 10u30

Verzorging moeder ( controle bloeddruk, temperatuur, bloedverlies, baarmoederhoogte, knip…) Aanleren van het babybadje Opmaken bed Onderhoud van de kamer Postnatale oefeningen

11u00

Soep en voorgerecht

11u45

Middagmaal

13u30

Middagverzorging ( 1 dag na de bevalling) (vulvaspoeling, controle bloedverlies, baarmoederhoogte, mictie…)

14u00

Koffie

15u30 – 17u45

Namiddagverzorging

17u45

Avondmaal

18u30 – 20u30

Avondverzorging

20u30

Respecteren van de stilte

e

Overdracht van de verpleging: van 6u30 tot 7u • van 12u45 tot 13u15 • van 21u tot 21u30 Na 22u vragen we u om op de dienst te blijven en bijvoorbeeld niet meer naar buiten te gaan om te roken.

Verzorging van de moeder Om de kwaliteit van de zorgverlening en een naadloze overgang van ziekenhuis naar thuiszorg te garanderen hebben wij een klinisch pad voor vaginale bevallingen uitgeschreven . Een klinisch pad tekent uit wat er op welk moment gedaan moet worden door wie en op welke wijze. Elke zorg die verstrekt is of elke informatie die gegeven is, wordt op de fiche ingevuld. Elke zorgverstrekker weet op elk ogenblik wat er wanneer gebeurd is en door wie. De fiche bevat gegevens over de hygiëne, mobiliteit, uitscheiding, voeding, zelfstandigheidtraining, emotionele gesteldheid, pijnmedicatie, vitale parameters (bloeddruk en temperatuur), verloskundige parameters (bloedverlies, baarmoederhardheid), onderzoeken, info stuwing, info tepelverzorging enz. Eén blik op de fiche toont niet alleen de medische toestand van de patiënte, maar vertelt ook of de vrouw al dan niet al informatie kreeg over de geboorteaangifte, over de opnameduur en het ontslag uur of over de thuiszorg. Ook de informatie die door gynaecoloog (contraceptie, seksualiteit, nacontrole, vitamines) en de kinderarts (voedingsschema, vitamines, op stap met baby, info slaapstudie) gegeven moet worden, is in het klinisch pad geïntegreerd, zodat niets over het hoofd gezien kan worden.

Parkeerkaart Het ziekenhuis beschikt over een private parking. Het parkeren is betalend, telkens per oprit. Voor bezoekers die veelvuldig op bezoek komen zijn er voordelige weekabonnementen te verkrijgen aan het onthaal. ( 5 € / week)


Foto in de krant De fotograaf van “de krant van West-Vlaanderen” komt geregeld naar de Materniteit. Indien u dit wenst kan u gratis een foto van u en uw baby in de krant laten plaatsen. Hiertoe vult u het daarvoor voorziene briefje in dat u na de bevalling ontvangt.

Bezoekuren en praktische regelingen Elke dag is er bezoekmogelijkheid van 14u tot 20u30. De partner en andere kinderen van het gezin kunnen de hele dag op bezoek komen. Partners kunnen blijven tot 22u en kunnen tot dan het ziekenhuis verlaten vis de hoofdingang. Bezoekers verlaten de kamer tijdens • De voeding van de baby (borstvoeding) • De verzorging • Het bezoek van de arts, de kinderarts en de kinesiste Wij geven enkele suggesties voor het geboortekaartje: • U kunt zelf de bezoekuren in het ziekenhuis beperken door ze ingekort weer te geven. • Het is ook goed de datum van uw vertrek uit het ziekenhuis te vermelden. • Vraag misschien om bij bezoek thuis, vooraf een telefoontje te geven. Omwille van de hygiëne raden wij af bezoek met kleine kindjes gebruik te laten maken van de voorzieningen op uw kamer die dienen voor de verzorging van u en uw kindje. Om een verse luier aan te doen, vragen wij steeds het luierkussen te gebruiken. Was voor en na de luierwissel uw handen. Indien uw partner kiest om ’s nachts samen met u en uw kind op de materniteit te verblijven, kan dit indien u in een eenpersoons- of luxe kamer verblijft. Om een vlotte samenwerking te bekomen vragen wij dan ook “het huisreglement voor overnachtende partners op de materniteit” na te leven.

Maaltijden Voor de partner is het mogelijk om een middag –en avondmaal te nuttigen op de materniteit. Dit wordt aangevraagd door de diëtiste. De maaltijd wordt koud opgediend, maar kan opgewarmd worden in de microgolfoven.

Laden en lossen Op de kleine parking bij de materniteit is het mogelijk om te laden en te lossen. Dit is enkel mogelijk van 8u30 tot 20u30.


Huisre eglement voor v overn nachtende e partners s op de Ma aterniteit Welkom m op de Mate erniteit U kiest e ervoor om ’ss nachts sam men met uw e echtgenote en e kind op de Materniteitt te verblijve en. Omwille van een vlotte samen nwerking vra agen wij u de e hiernavolge ende punten na te leven. 1.

Ovvernachten wordt w toegellaten in de eenpersoon nskamers en n luxe kameers. Een bed d staat ter beschikking. De vergoeding g bedraagt 4 49 € per nach ht, ontbijt inbegrepen.

2.

org voor uw eigen e toiletge erief en nach htkledij. Zo

3.

Ge elieve de me edewerkers van v de mate erniteit te res specteren in de uitvoerinng van hun ta aken zoals verzorging, ond derhoud en doktersronde d e

4.

altijden: Maa • H Het ontbijt wordt w om 7u45 op de kam mer opgediend. • U kan elke gewenste g ma aaltijd verder afhalen in de cafetaria. • D De prijs voorr een middag gmaal is 10€

5.

De dag begint om o 7.30 uur en e eindigt om m 20.30 uur. Na 20.30 uu ur vragen wijj: • N Niet meer op p de gang rond te lopen. Wanneer U nog iets nod dig heeft, ma ak dan gebruik van het o oproepsysteem. • H Het geluidsvvolume van ra adio en TV a aan te passen.

6. Keukken, linnenkkamer en andere lokale en worden enkel door medewerkeers van de materniteit betre eden. Wenstt U iets, vraa ag dit aan de personeelsle eden. 7.

Ove ernachtingen worden via de factuur aa angerekend.

8.

Omw deling vragen wij uw medewerking m u bezoek wanneer uw wille van sttilte en rustt op de afd aan ngemaand wo ordt de afdelling te verlate en.

ner en uw Wij wensen dat het verblijf van u, uw partn optimaal en vlot mogelijk k verloopt. A Aarzel niet kind zo o uw vrage en of problem men aan de medewerke ers van de maternite eit kenbaar te t maken. Let we el: wij be ehouden on ns het re echt om overnach htingen te weigeren w zo o u zich nie et aan de afsprake en houdt! Wij dank ken u voor uw u medewe erking


Techniische snufjes op de e Maternite eit Verwarm ming en airc conditioning g in de kamerr. Hiermee e regel je de temperatuur t auto = a automatisch h (=voorkeurr overdag) klein wit draaiknopje op “auto”, blauwe draaikknop op 0 : het h systeem zoekt z 21°C (+ 1 = 22 2°c , + 2 = 23 3°c .... - 1 = 20 2 °c , - 2 = 19 °C ...) klein wit draaiknopje op: 0 = enke el luchtververrsing, geen verwarming v o of airco moge elijk (= voork keur ‘s nachts ts, geen lawa aaihinder) 1,2,3 = b blijft continu blazen b volge ens stand bla auw wieltje + +1 tot +5: bla aast warme lucht --1 tot - 5: bla aast koude lu ucht opmerkingen: • •

hou deuren en ra amen altijd gesloten g verw warming in de e babybox is s volledig afzo b ond deraan de raadiator onderlijk te bedienen

Telefoon n U ontvangt van de receptie een n geel kaartjje met uw persoonlijke p code. Om tee oor uw persoonlijke code e en druk opp telefonerren drukt u 0 onmiddellijk gevolgd do OK (hou u geen reken ning met de stem die ze egt “vorm uw w paswoord”, ga gewoonn verder) vvervolg nu met m het numm mer van uw b bestemmeling g bijvoorbeeld 057 / ....... . Internett Alle kam mers op mate erniteit zijn uitgerust u mett draadloos internet. i U dient d wel eerrst een activa atie aan te vragen a aan de recep ptie. Uw toegangscode sttaat op het id dentificatie-armbandje. TV en D DVD U zet de e TV aan doo or op het rech hter knopje o onder het sch hermpje van de hand uniit te duwen. In de luxxekamer gebruikt U voor de TV en DV VD de afzond derlijke afsta andsbedieninngen. Belopro oep U kan e een zorgverle ener oproepe en door op de rode kno op te drukken. Er komt zzo snel mog gelijk iemand n naar uw kam mer toe, maar de kamers zijn ook uitg gerust met in nterfonie: dit w wil zeggen dat d u mogelijkks de zorgve erlener hoortt via de luid dspreker. U kunt antwoorden door te praten in n de Om wille van n de privacy kan de zorg gverlener u enkel horen wanneer u zelf hebt gebeld kamer. O (rode knop)


Verlichtting enste 3 knopp pen van de hand h unit die enen om de verlichting v in de kamer tee regelen. De bove De eerstte twee knop ppen links zo orgen voor di mlicht (de 4 grote lichten n in de kame r), de derde knop zorgt voor sfee erverlichting boven uw be ed. wen. (ongev Om het llicht te dimm men blijft u op p de knop duw veer 15 seconden) De overiige lichten worden met sc chakelaars b bediend en zijn ook dimba aar door er laang op te du uwen. De zwarrte schakelaa ar aan de deur is voor he et nachtlichtje e onder het bed. b Radio U zet de e radio aan door d op het linker knopje e onder het schermpje van v de hand unit te duwe en. Met de cijferkno opjes kunt U de post vera anderen en m met de pijltjes s het geluidsniveau instelllen. Kluis In uw kle eerkast is ee en kluisje aanwezig. Dezze is open biij aankomst in de kamer.. Gelieve bij vertrek errvoor te zorgen dat de klu uis opnieuw open is. Gebruik:: u sluit de deur aar links. U blokkeert he d en draait de knop na et slot door 4 cijfers in te drukken gevolgd doo or een druk o op de rode kn nop. U hoort een bieb enn kunt de deur niet me eer openen. Door opnieu uw dezelfde 4 cijfers in te e drukken enn op de groene knop te drukken deblokkeert d U het slot en e kunt U de eze opnieuw w openen d door de knop p naar rechts s te draaien.


KIND EN GEZIN Het kra aambezoe ek Een reg gioverantwoo ordelijke van n Kind en Gezin kom mt je voor de d eerste kkeer bezoek ken in de kraamkliiniek. Ze ste elt jou dan onze o dienstvverlening voo or. Kind en Gezin staat immers klaar om alle ouders m met jonge kinderen k te ondersteune en tijdens de e eerste lev vensjaren. O Onze dienstverlening is volledig gratis en je kan k er vrijwillig al dan nie et van gebruik maken. Kies je ervoor om je te laten begeleiden b d door Kind en n Gezin, dan n noteert dee regioverple eegkundige tijdens h het kraambezzoek een aan ntal gegeven ns over jou, je e kindje en je e gezin. De w wet op de be escherming van uw privacy geefft u het rech ht om op alle e of sommig ge van deze e vragen niett te antwoorrden. Deze informatie vormt de basis voor de verdere huisbezoeke en en consu ulten. Je kann deze gege evens altijd inkijken.

Huisbe ezoeken en consultaties De zorg op maat die we jou in je eigen vertro ouwde omgev ving aanbied den, kan voorr jou een bellangrijke steun zijn. Tijdens de e huisbezoek ken en op he et consultatie ebureau volgen we sameen de groei va an je kindje. We zorg gen ervoor da at je kindje op tijd de nod dige vaccinaties krijgt, we e testen al koort na de geb boorte of je kindje go oed hoort, … Daarnaa ast kan je bij ons terecht met je vrage en over de vo oeding, de ve erzorging, dee ontwikkeling en de opvoedin ng van je kin ndje.

Meer w weten? eer weten ovver Kind en Gezin? G Wil je me Surf dan n naar de we ebsite: www..kindengezin n.be of bel naar n de Kind d en Gezin-liijn: 078 150 100 (elke we erkdag van 8u u tot 20u).


5.

D DE BABY Y

Verzorrging van de baby De vroed dvrouwen en n de verpleeg gkundigen va an de materrniteit zullen u graag begeleide en bij de verzzorging van uw u baby, zod dat u de dag dat u het ziiekenhuis e eerste uren verlaat, zzelfstandig uw w baby kunt verzorgen. v De n wordt de verzorging beperkt to ot het geven van v voeding, verluieren v en h het meten van n de temperatu uur. De begele eiding van de babyverzorging ziet er als vvolgt uit: Dag 0-1: informatie, ad dvies en demo onstratie: • • • •

eren van de baby b verluie meten n van de temp peratuur navelvverzorging hulp b bij borst-of flessvoeding

Dag 1-2: demonstratie van het babybadje Dag 2-3: vanaf nu kuntt u onder bege eleiding de ba aby zelf wasse en Dag 4-5: zelfstandig de e baby verzorg gen (Meer info formatie over de d verzorging en voeding va an uw baby vin indt u in de bro ochures van K Kind en Gezin)) Deze planning is uitera aard afhankelijk van de toe estand van de moeder. Voo or kraamvrouw wen met een keizersnede k verloopt d dit proces trag ger. Bij onzeke erheden of vra agen kunt u alttijd bij de vroedvrouw of verrpleegkundige e terecht. Op de ba abyfiche word den dagelijks alle gegeven ns genoteerd zoals lichaam msgewicht, teemperatuur, uren u van de voeding, stoelgang, urine enz. Er wo ordt getoond h hoe u zelf deze e fiche verder kan invullen.

Roomin ng in We strevven ernaar da at moeder en kind 24 uur bij elkaar kun nnen blijven. Het vasthouden van de baby, het bewon nderen van de e baby in een bedje vlak bij de moeder laat toe om m beter kenn nis te maken n met de baby en om de gnalen te lerren herkennen. Dit vergem e voedingen “op hongersig makkelijkt de vraag” en bij borstvo oeding bevord dert dit de m melkproductie. We weten dat e eerste dagen n met hun bab by, daarom sta aan moeders vaak zeer verrmoeid zijn de eden tijdens d de verzorging van v uw baby. Als we dag en nacht klaar om hulp te bie nt u verantwoordelijk voor de d baby op de e kamer. We raden r aan om m de ouder ben baby niet alleen te laten in de kamerr.


De voeding van de baby: borstvoeding Wij hopen dat u uw voordeel heeft kunnen halen uit de gegeven informatie tijdens de consultaties of gedurende de voorlichtings-lessen rond de geboorte. Wij hopen ook dat u een bewuste keuze voor de voeding van uw kindje heeft kunnen maken. Welke beslissing u ook neemt, borst-of flesvoeding, wij zullen u hierin maximaal ondersteunen en begeleiden. Ons team streeft naar een klimaat waarbij de verzorging van de baby en de begeleiding van de borstvoeding optimaal is. Als ziekenhuis werken wij actief rond de bevordering van borstvoeding, binnen het kader van het BFHI, Baby Vriendelijke Ziekenhuizen Initiatief (wereldwijd bekend als Baby Friendly Hospital Initiative) en in het kader van een Europees actieplan volgens de richtlijnen van WHO en UNICEF. De hoofddoelstelling van het BFHI is te verzekeren dat iedere baby en de moeder van bij de geboorte de beste start krijgt voor een optimale gezondheid. Daarom zullen we ervoor zorgen dat de baby binnen het eerste levensuur aan de borst kan worden gelegd. Verder is het onze verantwoordelijkheid om na te gaan of u uw baby correct aan de borst legt. Wij zullen zelf het initiatief nemen om duidelijk uitleg te geven en hulp te bieden bij het aanleggen indien dit nodig is.

De 10 vuistregels voor het welslagen van borstvoeding 1. Een geschreven borstvoedingsbeleid opstellen dat standaard bekend gemaakt wordt aan alle betrokken medewerkers. 2. Aan alle betrokken personeelsleden de vaardigheden aanleren, die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van het beleid. 3. Alle zwangere voorlichten over de voordelen en de praktijk van het borstvoeding geven. 4. Moeders binnen het half uur na de geboorte helpen met borstvoeding 5. Aan alle vrouwen uitleggen hoe ze de baby moeten aanleggen en hoe zij de melkproductie in stand kunnen houden. 6. Aan pasgeborene geen andere voeding noch drank geven dan moedermelk, tenzij op medische indicatie. 7. Moeder en kind blijven 24 uur bij elkaar. 8. Aanmoedigen van borstvoeding op verzoek. 9. Aan pasgeborene die borstvoeding krijgen wordt geen speen of fopspeen gegeven. 10. Aanmoedigen van de vorming van borstvoedingsbegeleidingsgroepen (moedergroepen) en de moeder bij ontslag uit de instelling hiernaar verwijzen. Verklaring van WHO/Unicef (1989): “Borstvoeding bescherming, bevordering en ondersteuning – de bijzondere rol van de kraamafdelingen”


Speen of fopspeen? De zuigtechniek, mechanisch en dynamisch, aan een speen is verschillend dan aan de borst. Een fopspeen en een flessenspeen zijn sterke kunstmatige prikkels die een kunstmatige zuigreactie uitlokken. Het mondje wordt overprikkeld en de baby vergeet hoe hij de borst in de mond moet nemen. Hij zal hierdoor niet meer efficiënt drinken en onvoldoende melk innemen. Dit is de hoofdreden waarom wij het gebruik van spenen/fopspenen vermijden. Overmatig gebruik van spenen/fopspenen kan ertoe leiden dat de baby veel minder wordt aangelegd, het voeden op vraag daalt, de melkproductie wordt nadelig beïnvloed en de totale borstvoedingsperiode komt hierdoor in het gedrang. Dit slaat ook op het gebruik van “tepelhoedjes”: dit geeft een negatieve invloed op het aanhappen waardoor de borsten onvoldoende stimuli krijgen om melk aan te maken, men zal ook opmerken dat de baby minder in gewicht aankomt. Een tepelhoedje zal enkel in uitzonderlijke gevallen gebruikt worden.

Stuwing Enkele dagen na de bevalling voel je dat de melkproductie goed op gang komt. Je borsten worden zwaarder en zijn soms erg gespannen. Deze stuwing is niet alleen te wijten aan de melkproductie, maar ook aan een versterkte doorbloeding van de weefsels. Dit is een volkomen normale reactie van voorbijgaande aard. Het kan echter pijnlijk en zeer vervelend zijn. Er zijn een aantal middeltjes die de pijn helpen verlichten: zoals warmte (warmwaterkruik, douche, ….) een ondersteunende maar niet al te strakke BH, een beetje minder drinken deze dagen, … Stuwing gaat over na ongeveer 2 dagen.

Afkolven Soms gaat het voeden aan de borst niet vanzelf of is het nog niet mogelijk. U kunt dan een afkolfapparaat gebruiken. Wij raden u aan geen afkolfpompje vooraf aan te schaffen. Wij starten hier met onze elektrische Medela – pompen en u kan dus hier een starter-set aankopen dat dan later kan omgevormd worden tot handpompje. Om thuis verder af te kolven kan een pomp gehuurd worden in de thuiszorgwinkel van uw mutualiteit.

Enkele richtlijnen bij het afkolven Algemeen • Kolf minstens 8 keer af/24u • Kolf ongeveer 10 min per borst af. • Zorg ervoor dat je je tepel mooi in het midden van de borstkolf plaatst. • Neem telkens een nieuw flesje om af te kolven.


Bewaren • Teken de flesjes met de naam van je baby (vraag etiketten aan de verpleging), datum en uur van afkolven. • Hoe meer handelingen (afkoelen, opwarmen,…) er gebeuren met de melk, hoe meer kwaliteitsverlies er is. • Pas afgekolfde melk kan je 5u bewaren bij kamertemperatuur. Het is dus niet nodig om een flesje afgekolfde melk in de koelkast te plaatsen als je baby binnen de 5 uur drinkt. Bewaren op kamertemperatuur is prima. • Voorzie je dat je baby de melk niet binnen de 5u zal drinken plaats je deze best zo snel mogelijk in de koelkast. • Hoe minder lang moedermelk wordt bewaard, hoe beter de kwaliteit: geef voorkeur aan pas afgekolfde melk vooraleer melk te geven die uit de koelkast komt. • Enkel moedermelk van dezelfde temperatuur samen gieten; nooit warme melk bij koude melk. Opwarmen • Verwarm moedermelk bij voorkeur in een flessenverwarmer. • Indien u de microgolf gebruikt, zet die dan op de laagste wattage. Onderhoud • Spoel na elke afkolfbeurt je borstkolf uit met warm water. Droog nadien af met een droog doekje. • Steriliseer je borstkolf en leiding 1 maal per dag. Gebruik hiervoor het bijhorende zakje: plaats alle onderdelen van de set in het zakje en voeg 120 cc water toe. Zorg er voor dat de leiding onder water zit. Verwarm gedurende 3 minuten in de microgolf. Haal de afkolf set uit het zakje (warm!) en droog alle onderdelen met een droge doek.

Voeding van de moeder bij borstvoeding De samenstelling van de moedermelk wordt nauwelijks beïnvloed door de voeding van de moeder, de geur en de smaak daarentegen wel. Als de moeder onvoldoende eet of onvoldoende voedingsstoffen inneemt gaat dit vooral ten koste van zichzelf en niet van de baby. Het is dus belangrijk dat u evenwichtig en gevarieerd eet, u hebt immers voldoende energie nodig om te herstellen van de bevalling. Indien u onvoldoende voedingsstoffen inneemt, dan gaat de melkproductie wel verder, maar worden uw eigen reserves aangesproken. Dit kan dan leiden tot vermoeidheid, neerslachtigheid en te snel afvallen. De productie van moedermelk vraagt extra energie en vochtinname. Extra energie krijgt u door voldoende melkproducten, vlees, ei, vis of vleesvervanger, groenten, fruit, aardappelen en brood te eten. Gevarieerd eten is dus van groot belang. De actieve voedingsdriehoek geeft aan welke voedingsmiddelen belangrijk zijn: de grootte van de vakken duidt op de hoeveelheid die ervan nodig is. De hoeveelheden die gemiddeld per dag worden aanbevolen vindt u hieronder terug. Het is heel belangrijk dat u voldoende drinkt.


Drank: water koffie, soep…

2 – 2,5 l

Brood, graanproducten…

5-8 sneden of stuks

Aardappelen, rijst, deegwaren…

3-5 stuks of eetl.

Groenten

300g

Fruit, fruitsap

2-3 stuks of glazen

Vlees, vis, ei, vleesvervangers

100 – 150 g

Melk en melkproducten

3-4 glazen, 1-2 sn.kaas 5 g per sneetje brood

Margarine, olie…. 15 g bij warme bereiding Rest : snoep, chocolade, chips ...

minimaal


Nog enkele veel gestelde vragen bij borstvoeding Mag ik een dieet volgen als ik borstvoeding geef? “Lijnen” wordt ten sterkste afgeraden. De vetreserve die tijdens de zwangerschap werd opgebouwd, wordt tijdens het geven van borstvoeding opgebruikt. Onnodige en ongezonde tussendoortjes worden beter wel weggelaten. Heb ik aanvullende vitamines nodig? Het is niet nodig om vitaminepreparaten en/of voedingssupplementen in te nemen. Als u toch iets extra wil innemen, kiest u best voor een multi(vitaminen) preparaat. Kan ik met een volstrekt vegetarische voeding borstvoeding geven? Ja, vegetarische voeding is geen probleem, maar een veganistische voeding (voeding zonder melk- en dierlijke producten) is af te raden. Bij veganistische voeding is de kans op vitamine- en mineralentekort groot. Dit kan de groei van uw baby verstoren. Moet ik vlees eten als ik borstvoeding geef? Vlees eten hoeft niet, maar dan moet u wel voor een optimale vleesvervanger kiezen. Deze vleesvervangers bevatten voldoende ijzer, eiwit en vitamine B. Het is ook aan te raden om bij elke maaltijd groenten en/of fruit te eten, want vitamine C bevordert de opname van ijzer. Optimale vleesvervangers: • • •

tofu, tempé, mycoproteïne (Quorn), eieren, vis een combinatie van verschillende plantaardige eiwitbronnen zoals peulvruchten en granen een combinatie van plantaardige eiwitbronnen en een melkproduct of een ei.

Invloed van de voeding op moedermelk: Stoffen uit de voeding van de moeder komen in de moedermelk terecht, de smaak en de geur van de melk kan hierdoor beïnvloed worden. Het is echter niet nodig om deze voedingsmiddelen te weren uit de voeding want dit heeft als voordeel dat het kindje automatisch went aan variatie in smaak. Krampjes Wanneer een baby last heeft van krampjes wordt dit dikwijls toegeschreven aan de voeding van de moeder. Er zijn hier echter geen wetenschappelijke bewijzen voor. Er is dus niet echt een reden om bepaalde voedingsmiddelen uit de voeding te weren. Als u toch ondervindt dat bij het eten van bepaalde voedingsmiddelen uw baby last heeft van krampjes dan is het aan te raden om deze producten voor enige tijd te mijden. Cafeïne Cafeïne maakt het kindje onrustig, prikkelbaar en kan slapeloosheid en soms buikkrampen veroorzaken. Overmatig gebruik van koffie, thee en cola is dus af te raden.


Alcohol e en roken Indien u alcohol gebru uikt dringt dit door tot in d de moedermelk. Alcohol ka an leiden tot sufheid, langz zame groei, neurologische ontwikke elingsvertragin ng bij het kind d, en tot mind dere inname van v melk doorr het kindje en n is dus ten stelligste af te raden. Wilt u tocch alcohol drin nken, houdt he et dan bij 1 gla as en doe het na het geven n van borstvoeeding. Roken is eveneens uit den bo oze. Borstvoe eding stimule erende midde elen Het is nog g nooit wetensschappelijk be ewezen dat err borst-voeding g stimulerende e middelen beestaan. Er wordt wel eens gezzegd dat bruin n bier, noten, taugé, thee op o basis van venkel, karwijjzaad,… de borstvoeding b stimuleren, maar dit lijkkt eerder psychisch te zijn. Niemand belet u echter om deze hulpmiddeltjes m met mate uit te e proberen.

acafé Mamma Mammaccafé organiseert in heel Vlaanderen V e en Brussel gratis g moederrgroepen. Borstvoed ding is een aandachtspunt, maar de gespreksthe ema’s zijn ge evarieerd. Iedereen is welkom in het Mammaca afé, voor een gezellige bab bbel met moed ders uit je e inkom is grattis en doorlope end. buurt. De Locaties e en kalenders: www.mam mmacafe.be (een initiatie ef in samen nwerking me et Reddy Te eddy, de kinderzorrgservice van de Soc. Mutua aliteiten.)

De voe eding van de baby: flesvoedin ng Hoewel b borstvoeding een e natuurlijke e keuze lijkt, kkunnen wij begrijpen dat do oor omstandiggheden, zoals tijdsgebrek, falen van n borstvoeding g,…, overgegaan wordt tott flesvoeding. Wij tonen hie er alle begripp voor en wille en u steeds ondersteu unen. Wij hebben alvast enkele tips voor u:

Wat heb b je nodig? •

• •

• • •

Minim mum 6 flessen en 6 spenen Flesssen: o Plastiek flesssen kunnen niet n breken, m maar zijn na ve erloop van tijd moeilijker prooper te houden n o Er bestaan allerlei soorte en (en merken n) flessen; gew wone zijn even n goed als de meer speciale e en: Spene o Er bestaan zowel rubberen als silicone en speentjes; beiden zijn go oed o Er bestaan speentjes me et en speentjess zonder ‘stan nden’; beiden zijn z goed Flesse enverwarmer of microgolfov ven Sterilisatiemateriaa al: versch hillende moge elijkheden naa argelang eigen n voorkeur o Afkoken in een grote pan n water o Steriliseren n in oven of microgolf o Speciale sterilisators n met tabletten n o Steriliseren enborstel Flesse Minerraalwater met een laag elektrolietengehallte zoals Spa, Evian,… Melkp poeder hoef je e nog niet te vo oorzien, dit wo ordt meegegev ven bij ontslag g.


Aandachtspunten • •

• • •

Het so oort flesvoeding wordt geko ozen in same nspraak met de d pediater, de d eerste dag na de bevalling Baby’s die flesvoed ding krijgen, krijgen k geen a antistoffen via de voeding en e zijn op die manie er minder besstand tegen in nfecties. Daaro om moet alle materiaal hee el proper zijn en wo orden flessen en e speentjes gedurende g 6m maanden gestteriliseerd. Flesvo oeding moet na het opwa armen onmid dellijk aan de baby gege even worden. Restje es mogen noo oit her opgewa armd worden. Het iss aangeraden fles per fles kllaar te maken . Baby krijgt z’n eerrste flesje ong geveer 4 uur na de bevallling. De vroed dvrouw zal u h en uitleg g geven. U ku unt ook steed ds bij haar terrecht met uw steedss de nodige hulp vragen.

Voor mee er informatie verwijzen v wij u graag naar d de brochure ‘Fllesvoeding’, van v Kind &Gezzin.

Bezoek k van de kinderarts k Binnen de e 24 uur na de d bevalling ko omt de kinderrarts uw baby onderzoeken en zal zij/hij eeen aantal vra agen stellen over uw zzwangerschap p, bevalling, fa amiliale en me edische problemen. Tijdens u uw verblijf op de kraamafd deling is het m mogelijk dat uw u baby een onderzoek ddient te onderrgaan. Vaak worden d deze onderzo oeken aangev vraagd om zzekerheid te bieden. Wees s daarom nieet onmiddellijk ongerust. Voorbeeld den van onde erzoeken die vaak gebeure en zijn: echog grafie van de heupen, RX foto’s, bloeda afname…De kinderartss komt dagelijks op de afde eling. U kunt ssteeds bij hem m/haar terecht met vragen oover de baby. Voor u naar huis vertrrekt, wordt de baby nogmaa als onderzochtt.

Fototherapie De vroedvrouw, de verrpleegkundige e of uzelf merkkt op dat uw baby b geel ziet. De kinderartts beslist of uw w baby al of herapie nodig heeft. niet fototh Fotothera apie gebeurt altijd a op de kam mer. De baby ligt in een verwarmingsb v bedje met enkkel een pamp per (om zove eel mogelijk hhuidoppervlak k te kunnen belichten)). De oogjes worden w afgede ekt met een kle ein brilletje. We besch hikken ook ovver een fototh herapie-matrassjes waarop uw u kindje kan n liggen, en zoo in zijn eigen n bedje kan blijven sla apen.

Bloeda afname bijj de baby De Guthrrietest is een verplicht conttroleonderzoe ek, waarbij me en enkele druppels bloed aafneemt van de d baby. Dit bloedstaa al wordt gebrruikt om zeldzame stofwissselingziekten op te spore en. Die ziekteen kunnen go oed worden behandeld, bijvoorbeeld door een die eet, als ze tijd dig ontdekt worden. De test wordt uitgevooerd als de bab by minimum oud is. U ontva angt een stroo okje van de ka aart als bewijs s dat de bloed dafname gebeeurd is. U hoorrt alleen iets 72 uren o over het rresultaat (dit via v de kinderarts) als er een n afwijking en een controle nodig n is. Hoort rt u binnen de week na de bloedafna ame niets, dan n betekent dit dat het resulta aat goed is.


Besche ermingsm maatregele en tegen w wiegendoo od Wiegendo ood is een angstbeeld waar vele jonge o ouders mee leven. Het kan tot op heden n niet worden verklaard of voorkomen. Met een aantal a eenvo oudige maatrege elen kan men het h risico sterk k doen afneme en.

Een veillige slaapom mgeving Leg uw b baby te slapen op een stev vige matras, zodat hij er niet n in wegzinkt. Gebruik, oom dezelfde reden, r geen hoofdkussen. Voorkom het gevaar vo oor verstikking g door de volg ende regels te e volgen: • • •

Gebru uik een matrass die aangepa ast is aan de a afmetingen va an het wiegje of bedje, zodaat de baby nie et tussen de matra as en de bedra and gekneld ka an raken. Indien n u rond het be ed een stoffen n bekleding wiil gebruiken, zorg z er dan voo or dat die stevvig vast zit. De be edspijlen mogen niet meer dan 8 cm van n elkaar staan n, anders kan de baby zijn hoofd tussen n de spijltjes klemm men.

Haal alle overbodige spullen uit de wieg w of het be ed waarin uw kind moet slapen: kleine off grote koorde en die hij om p knufffeldieren of andere a voorwe erpen waarm ee hij zijn ge ezichtje kan zijn nek kan draaien, plasticfolie, pluchen n,… bedekken Laat geen n dieren in zijn n kamer, tenzij een volwasssene erop toez ziet.

Een veillige slaapho ouding Leg uw kkind stééds op p zijn rug, ten nzij je arts, om m medische re edenen, een andere a houdinng aanraadt.. In rugligg ging blijft zijn gezichtje g vrij, kan k het makke elijker ademen n en is het gev voeliger voor dde g. stimuli in zijn omgeving Ook als u uw kind ziek is, is rugligging de beste ho ouding: als zijjn hoofd en ge ezicht onbedeekt blijven, ra aakt het zijn ko oorts vlugger kwijt. k Bij oprisp pingen zal uw w kind zich nie et vlugger verrslikken dan wanneer w het op de buik zoou liggen.

Veilig to oedekken, bij een veilige kamertem mperatuur Zorg ervo oor dat uw kind d niet te koud of te warm he eeft om te slap pen. Voor kind deren jonger dan d 8 weken, mag m de kamerrtemperatuur nooit n meer dan 20°C bedraggen. Eens het kind ouder is dan 8 weken, mag de kame ertemperatuurr liefst niet me eer dan 18°C bbedragen. Dek uw b baby lichtjes to oe. Een laken n en een dekken of een lich hte slaapzak, aangepast aa an de grootte van uw kind,, zijn voldoend de. Hou het gezichtje vrij. Gebruik geen g donsdek ken, want de b baby kan er on nder geraken.

Een roo okvrije omge eving Roken, zo owel tijdens de d zwangersch hap als na de geboorte, is ten t zeerste affgeraden. Laaat niemand rok ken in bijzijn van uw kkind, noch in huis, noch in de wagen. Z Zorg voor vold doende verluchting en luchttvochtigheid in de kamer waar uw kkind slaapt.

Geneesmiddelen Geef uw kind geen enkel e geneesm middel zonde er doktersvoorschrift en ze eker geen hooestsiroop of kalmerende oeding geeft, neem n dan ookk zelf geen enkel geneesmid ddel zonder uw sulteren. middelen. Als u borstvo w arts te cons


Een regelmatig leve ensritme Algemen ne regel: respecteer het slaapritme van u uw kind, zorg ervoor e dat het voldoende slaaap krijgt. Enkele b bijkomende tip ps: • • •

eren van mind der dan zes maanden. Als uw u baby een fllesje krijgt, controleer dan Borstvvoeding is ideaal voor kinde eerst of de inhoud ervan e niet te warm w of te kou ud is. In de zomer: laat uw w baby regelm matig drinken o om uitdroging te voorkomen n. In de wagen: laat het h niet te warrm worden, do oe zijn muts af a en open zijn n jasje. Laat uw w baby nooit alleen in de n. Als u een la ange autorit maakt, m of als he et zeer warm is, i geef uw ba aby dan regelm matig te drinke en. wagen

Wees w aakzaam Uw baby heeft gehuild en is daarna in slaap gevalllen… Ga kijke en of alles goe ed gaat. Als u één n van de volge ende signalen ziet, raadplee eg dan ook me eteen een arts: • • • • •

Uw ba aby is nog ge een zes maanden oud en heeft meer dan d 38°C of minder m dan 336°C, zonder aanwijsbare reden n. Uw ba aby verandert recent van ge edrag: hij is on ngewoon kalm m of opgewond den. Uw ba aby kreunt terw wijl hij slaapt en e terwijl hij w wakker is. Uw ba aby geeft overr of wil niet ete en. Uw ba aby heeft adem m last.

Raadplee eg ook uw artts als uw bab by: • • •

ongew woon bleek zie et ongew woon veel zwe eet tijdens zijn n slaap (zijn kle eertjes zijn do oorweekt), zon nder aanwijsbaare reden luidrucchtig ademt of snurkt, zonder een infectie eziekte te heb bben.



6.

NEONAT TOLOGIE E

Met de vvolgende informatie willen we u zo go oed mogelijk inlichten overr de gang vaan zaken op de afdeling neonatolo ogie. Opdat de e verzorging van uw kind dje in de be este omstandigheden zou kunnen gebe beuren, vragen wij u de onderstaa ande richtlijnen in acht te willen houden.

Wanne eer kan ik bij mijn kindje zijn? ? Voor de o ouders is de afdeling Neona atologie 24 uu ur op 24 toega ankelijk, u bent altijd welkoom.

De afdelin ng neonatolo ogie bevindt zich op het gellijkvloers : rou ute 10, op het einde van dee gang van de materniteit. De dienstt is enkel toegankelijk via aanbellen me et de intercom m of door midd del van een bbadge. Vooraleer u bij de baby binn nengaat, moett u enkele rich htlijnen volgen : •

•

•

Bij he et binnenkome en op de afde eling Neonatollogie wordt ge evraagd om, voor v dat u oook maar iets aanraakt, a de hande en te wassen n en te ontsm metten. Het w wassen gebeu urt met de roz ze zeep, na het afdrogen moet u ze inwrijvven met de kle eurloze ontsmettende gel. Wann neer u verkoud den bent, vrag gen wij u om e een mond- en neusmasker aan te doen vvooraleer u de e kamer van uw kin ndje binnenga aat. Bij griep, koorts of diarrree is het nie et toegelaten in de kamers van de kindje es binnen te gaan. Kijken van op p de bezoekerrsgang mag w wel. neer u vorige stappen s onderrnomen hebt, kunt u de kam mer binnengaa an waar uw baaby verblijft. Wij W vragen u Wann ook om telkens na het verversen n van de pamp per of bij het snuiten s van uw w neus, uw haanden nog ee ens opnieuw te onttsmetten.

Wanne eer mogen n vrienden n en familiie op bezo oek komen n? Kinderen van het gezin n en grootoude ers mogen ee enmaal per da ag tussen 16u en 19u gedurrende 10 à 15 minuten op de afdelin ng binnenkomen. Het is zo dat grootoude ers en kindere en vergezeld zijn van één vaan beide oude ers. Er staan maximum m 3 personen bij b de baby. Andere fa amilieleden en n vrienden kun nnen uw baby enkel bewond deren via de bezoekersgang b g.


Mogen wij ouders helpen bij de verzorging van ons kindje? • •

•

•

Wanneer uw baby in een incubator (couveuse) ligt, kunt u hem of haar aanraken/strelen door uw handen in de openingen van de incubator te brengen. U kunt ook praten tegen uw baby, en wie het wil: zingen mag ook! Zodra de toestand van uw kindje het toelaat, zal u gevraagd worden om mee te helpen aan de verzorging. Deze zorg omvat het verluieren, het geven van een flesje of borstvoeding en later het geven van het badje, zelfs al ligt de baby nog in de incubator. Het is namelijk belangrijk dat u dit al geoefend hebt alvorens de baby thuis komt. De verpleegkundige zal u graag alle uitleg geven. Eens u een aantal keren een badje hebt toegediend, zal u zich veel geruster en zekerder voelen. Wij zullen ook ons best doen om u de gelegenheid te bieden samen met uw kindje te kangoeroeën. Kangoeroeën betekent één maal een half uurtje per dag uw kind bloot op uw eigen blote borst of die van uw partner leggen. Kangoeroeën is mogelijk maar zeker niet verplicht. Er wordt ook rekening gehouden met de toestand van uw kindje Knuffels in de incubator zijn om hygiënische redenen niet toegelaten. Op de couveuse mag één knuffel ( liefst niet te abnormaal groot) per kind aanwezig zijn.

Hoe spreken we af voor het toedienen van de voedingen? Wanneer u borstvoeding heeft, proberen wij zo goed als mogelijk de vraag van het kindje te respecteren. Hiervoor vragen wij u om uw telefoonnummer of GSM nummer aan de verpleegkundige mee te delen. We zullen U vragen de melk af te kolven en dagelijks de afgekolfde melk mee te brengen naar de prematurenafdeling. Bij flesvoeding zijn de uren afhankelijk van het aantal voedingen dat uw baby krijgt. U kunt best afspreken met de verpleegkundige wanneer u het flesje zelf zal komen geven.

Wanneer kan ik de kinderarts spreken? Wanneer u de kinderarts wenst te spreken, moet u een afspraak maken via de vroedvrouw/ verpleegkundige die aanwezig is op de afdeling Neonatologie. Die afspraak moet u één dag vooraf maken zodat de kinderartsen op tijd kunnen verwittigd worden.

Tot slot Indien u nog vragen heeft kunt u die gerust stellen aan de verpleegkundigen, zij staan steeds tot uw dienst. Er bestaat ook een afzonderlijke informatiebrochure voor de dienst neonatologie. Als uw baby daar opgenomen wordt, zal men u deze overhandigen. Indien u dit wenst, kunt u ons altijd bereiken via het nummer: 057/ 35 60 71 (dienst neonatologie)


Vereniging voor ouders van couveusekinderen www.vvoc.be

Doelstelling van de vereniging De vereniging heeft tot doel ouders die kort na de geboorte van hun kind gescheiden werden, de mogelijkheden te bieden met elkaar in contact te komen, om hen te begeleiden tijdens en na de opname op de neonatologie, teneinde een optimale ouder-kindrelatie te verwezenlijken. Zij wil de contacten tussen ouders, medisch en verpleegkundig personeel van de Vlaamse ziekenhuizen bevorderen, informatie verspreiden over neonatologie en de gevolgen ervan; m.a.w. helpen bij het scheppen van optimale contactmogelijkheden vanaf de eerste dag tussen ouders en kind tijdens de opname.

Realisatie van de doelstellingen Ouders die dit wensen kunnen een beroep doen op contactpersonen. De contactpersonen zijn zelf ouders van een prematuur kind die de problematiek voldoende verwerkt hebben om invoelend te kunnen luisteren en reageren. Aan de ouders wordt steun gegeven bij de emotionele en praktische problemen die kunnen ontstaan voor, tijdens of na de couveuseopname evenals bij het opgroeien van het kind. Men erkent dat er zowel positieve als negatieve gevoelens kunnen bestaan, men helpt om deze gevoelens te verwerken en ermee om te gaan. Meestal doen de ouders telefonisch beroep op de contactpersonen. Ouders kunnen zowel terecht voor eenvoudige of praktische vragen als voor meer complexe probleemsituaties. In de contacten kunnen mensen hun gevoelens en problemen uiten, kan begrip en hulp geboden worden en kan verwezen worden naar professionele hulp als de problematiek niet door de oudervereniging kan opgevangen worden.

Samenstelling van de vereniging De vereniging telt effectieve en aangesloten leden. Als effectieve leden worden ouders en pleegouders van te vroeg geboren kinderen toegelaten die de statuten kunnen onderschrijven. Aangesloten leden kunnen personen of groeperingen zijn die een positieve bijdrage kunnen leveren aan de verwezenlijking van de doelstellingen. De vereniging wordt beheerd door de Raad van Bestuur; deze is samengesteld uit effectieve leden en is de stuurgroep voor de werking. Een adviesraad, bestaande uit professionele hulpverleners, adviseert de Raad van Bestuur.


7.

TERUG THUIS

De thuiszorg Een geboorte is naast een blijde, tevens een levensingrijpende gebeurtenis. Heeft u het als moeder nog wat moeilijk met de verzorging van uw baby, of wil de voeding niet echt lukken? Heeft u zelf extra verzorging nodig, of wenst u slechts voor een beperkte tijd in het ziekenhuis te verblijven? Verschillende instanties kunnen u thuis bijstaan. Naast uw huisarts kan u zich ook wenden tot een vroedvrouw, van ons ziekenhuis of een zelfstandige vroedvrouw en tot de thuisverpleging.

Wanneer kunt u thuis op een vroedvrouw beroep doen? Na een thuisbevalling of een bevalling in het ziekenhuis. Wanneer u een bezoek wenst te plannen, raden wij u dit zo kort mogelijk na het ontslag uit het ziekenhuis aan. Immers, een vroeg bezoek biedt meer kansen voor een optimale start, voor het ganse gezin. Het 1e bezoek kan al geregeld worden vóór het ontslag uit de Materniteit. U vermijdt eveneens best dat dit samenvalt met de bezoeken van de verpleegkundige van Kind & Gezin. Op die manier doet u maximaal beroep op de bestaande diensten.

Wat kan de vroedvrouw thuis doen? • • • • • • • • • •

Zorg dragen voor het psychische en het fysische welzijn van de bevallen vrouw De ouders wegwijs maken op het vlak van de lichamelijke en de emotionele noden van de baby Aanleren van het baby bad en hulp bij de navelverzorging Begeleiden van borstvoeding Hulp bieden bij flesvoeding en eventueel helpen bij de bereiding De P.K.U. of de bloedafname bij de baby uitvoeren Wondzorg na keizersnede Verwijderen van de hechtingen van de episiotomie (knip) Advies geven rond de organisatie binnen het gezin U, zo nodig, naar andere instanties verwijzen

Financiële en praktische regeling Het RIZIV voorziet volledige terugbetaling van de postnatale zorgen thuis. U hoeft niets aan de vroedvrouw te betalen. U hebt geen doktersvoorschrift nodig, wel 2 kleefbriefjes van het ziekenfonds. Waar kan u terecht voor meer informatie of voor het maken van een afspraak? 057 / 35 60 68 (vroedvrouw thuiszorg)

Zelfstandige vroedvrouwen We verwijzen je graag naar de website www.vlov.be E-mail: [email protected]

Huishoudelijke hulp Indien u huishoudelijke hulp wenst, kan de sociale dienst van ons ziekenhuis voor een oplossing zorgen. Vraag hierover info bij de verantwoordelijke van de materniteit.


Wat als het allemaal even teveel wordt? Het krijgen van een baby is een periode vol emoties. Door de hormonen en de veranderingen die gepaard gaan met de komst van de baby lijkt het soms alsof u overspoeld wordt door gevoelens.

Babyblues of postnatale depressie? Mama’s die last hebben van ‘babyblues’ of ‘kraamtranen’ huilen gemakkelijk en voelen zich vaak moe. Hun emoties kennen hoogtes en laagtes. Ze zijn in de war en verdrietig. Ook kunnen zij last hebben van prikkelbaarheid of zich nerveus of angstig voelen. Dit begint meestal zo’n drie dagen na de bevalling en kan een aantal dagen duren. Dit is heel normaal. Bijna elke mama kampt even met de babyblues. Babyblues ontstaan door de grote veranderingen die het lichaam in korte tijd doormaakt. Hormonen, slaapgebrek, de bevalling, problemen met melkproductie en borstvoeding, twijfel, overgevoeligheid en faalangst zorgen ervoor dat mama het even niet meer ziet zitten. Ook de partner kan in een dip terechtkomen: verwarring en oververmoeidheid zijn de grootste boosdoeners. Meestal gaat de babyblues vanzelf over. Maar bij sommige mama’s verdwijnt het depressieve gevoel niet. Er is dan misschien sprake van een postnatale depressie. Een postnatale depressie is een aanhoudende gevoelstoestand, waarbij vrouwen kampen met verschillende klachten zoals een sombere stemming, gebrek aan interesse en initiatief, weinig plezier beleven aan de baby, prikkelbaarheid, schuldgevoelens, verminderde eetlust, rusteloosheid, of slapeloosheid. Ongeveer 1 op de 10 vrouwen krijgt hiermee te maken. Als je lange tijd last blijft hebben van deze depressieve gevoelens is het aangewezen om je huisarts of vroedvrouw te raadplegen. Er is niemand schuldig aan het doormaken van een postnatale depressie. Dit wordt veroorzaakt door tal van factoren die men zelf niet altijd in de hand heeft. De belangrijkste preventieve maatregel die je in acht kan nemen is RUST! Hierbij vindt u een aantal tips die u helpen om voorbereid te zijn op de periode na de bevalling.

Nuttige tips: • • • • • • • • • •

•

• •

Zorg ervoor dat je voldoende rust. De zwangerschap en het moederschap kan een vermoeiende periode zijn. Slaap zo lang en vaak mogelijk als je baby toelaat. Gun jezelf elke dag wat ontspanning. Blijf aandacht hebben voor persoonlijke verzorging. Accepteer en relativeer je tijdelijke teneergeslagen gevoelens. Maak jezelf de bedenking dat het gaat om een onvermijdelijke reactie waar bijna alle nieuwe moeders last van hebben. Bewegen kan wonderen doen. Een gezonde geest in een gezond lichaam is het motto. Durf ‘NEE’ zeggen! Denk in de eerste plaats aan jezelf en je baby. Bezoek mag begrensd worden. Durf hulp te vragen. Je hoeft niet alles te weten of alleen te doen. Durf de zorg voor de baby ook eens uit handen te geven aan een vertrouwd familielid of vriend. Zorg dat je op iemand kan terugvallen. Wees realistisch. Niet alles is rozengeur en maneschijn. Ondersteuning in het huishouden kan wenselijk zijn. Blijf je interesseren in andere dingen en spreek ook over iets anders dan de baby. Zorg ervoor dat je iedere dag een beetje tijd doorbrengt met een andere volwassene. Blijf je sociale contacten onderhouden. Wees niet beschaamd om je gevoelens te uiten. Praat met uw omgeving over uw gevoelens en zorgen. Je kan terecht bij verschillende personen zoals je familie, je vriendenkring, de vroedvrouw, de gynaecoloog, de huisarts,… Wanneer het je even te veel wordt, zorg dan voor een uitlaatklep. Maak tijd vrij voor jezelf! Vermijd stresssituaties. Probeer op voorhand wat te plannen, zodat u niet voor verrassingen komt te staan. onthaalbrochure materniteit JYZ • p. 49

Belang van vroeg gtijdig opsp poren Door depressieve kla achten zo sn nel mogelijk k op te sporren, kan er sneller s hulp p geboden worden. w Op anier willen we de klac chten en ge evolgen van een neerslachtige periiode beperk ken. Het is deze ma belangrijjk niet te wacchten om hulp te zoeken . Een postna atale depress sie is namelijjk goed te be ehandelen. Spreek e erover met uw huisarts, vroedvrouw v o of gynaecolo oog. Indien u hulp wenstt kunt u reeds na de be evalling de hierbij gevoe egde vragennlijst invullen n. Er wordt gepeild naar mogeliijke risicofac ctoren. We w willen hierbij stil staan, om o reeds prreventief een zo goed mogelijkke begeleiding te kunnen bieden.

echt? Bij wie kan je tere • • • • •

•

•

Uw huisarts Uw gynaecoloog Uw zelfstandige vroedvrouw v Materniteit, Jan Yperman Y Ziek kenhuis 057 35 60 61 Tel: 0 Kind en gezin (reg giohuis) ulaan 29, 89 900 Ieper Malou Tel: 0 078 15 01 00 0 west--vlaanderen.secretariaat@ @kindengezzin.be www.kindengezin n.be Expe ertisecentrum m kraamzorg De Wieg 800 Roeselarre Leenstraat 31, 88 051 26 33 10 0 Tel: 0 Thuisskraamzorg.d dewieg@fam miliezorg-wvl..be www.eckdewieg.b be elzijn) CAW W De Papaver (Centrum Algemeen A We Malou 900 Ieper ulaan 43, 89 Tel: 0 057 22 09 30 0 ontha aal@cawdep papaver.be www.cawdepapavver.be

sporen pos stnatale de epressie Vragenlijst bij ops

s bewust van n de vaak em motionele periode Vanuit het ziekenhuis zijn wij ons d dit onderwe erp heeft u al a eerder wat info die volgtt op een bevvalling. Rond ontvange en in de on nthaalbrochurre bij ‘Wat a als het allem maal even te eveel wordt?’. Wij vinden het h belangrijk k dat hier pre eventief bij wordt w stilgesta aan. Om een n zo goed mogelijke m beg geleiding te e kunnen bie eden, vragen wij aan alle e mama’s om m volgende vragenlijst iin te vullen.. Deze gegevens zullen niet aan derden worden d doorgegeven n zonder uw mming. toestem


Geboortedatum

……………………………

Burgerlijke staat:

Woonsituatie

 Alleen

 Ongehuwd

 Niet alleen

 Weduwe

………………………………… ………………………………… …………………

 Gescheiden

 Werkend

 Tweede of meerdere huwelijken

Aantal kinderen + leeftijd

Economische toestand

 Eerste huwelijk

 Werkzoekend  Officieel samenwonend  Inactief (huisvrouw, student, invalide) Voelt u zich goed?

 Ja

 Nee

Vindt u zichzelf de moeite waard?

 Ja

 Nee

Heeft u zaken waar u goed in bent?

 Ja

 Nee

Was de zwangerschap gepland?

 Ja

 Nee

Was de zwangerschap gewenst?

 Ja

 Nee

 Ja

 Nee

Hebt u hiervoor een behandeling gekregen? Zo ja, welke ..........................................................……………………… ………………………………………

 Ja

 Nee

Heeft u bij een vorige zwangerschap of bevalling moeilijkheden ervaren?

 Ja

 Nee

Denkt u dat u voldoende emotionele ondersteuning krijgt van uw partner?

 Ja

 Nee

Denkt u dat u kunt rekenen op uw partner?

 Ja

 Nee

Denkt u dat u voldoende hulp krijgt van uw partner?

 Ja

 Nee

Denkt u dat u voldoende emotionele ondersteuning krijgt van uw familie?

 Ja

 Nee

Denkt u dat u kunt rekenen op uw familie?

 Ja

 Nee

 Ja

 Nee

 Ja

 Nee

Voelde u zich angstig tijdens de zwangerschap?  Altijd

 Vaak

 Soms

 Zelden

 Nooit

Had u voor de zwangerschap ooit last van depressieve klachten? Indien ja: wanneer was dit? ………………………………………………………………… ………………………………………

Zo ja, welke? ..........................................................……………………… …………………………………………………………………

Denkt u dat u voldoende hulp krijgt van uw familie?

Denkt u dat u voldoende emotionele ondersteuning krijgt van uw vrienden?


Denkt u dat u kunt rekenen op uw vrienden?

 Ja

 Nee

Denkt u dat u voldoende hulp krijgt van uw vrienden?

 Ja

 Nee

Bent u gelukkig met uw burgerlijke status?

 Ja

 Nee

Ervaart u momenteel relatieproblemen?

 Ja

 Nee

Gaat alles goed tussen u en uw partner?

 Ja

 Nee

Financiële problemen

 Ja

 Nee

Huwelijksproblemen

 Ja

 Nee

Overlijden in de familie

 Ja

 Nee

Werkloosheid

 Ja

 Nee

Ernstige ziekte in familie

 Ja

 Nee

Verhuizing

 Ja

 Nee

Verandering van job

 Ja

 Nee

Andere? ………………………………………………... …........................................………………..

 Ja

 Nee

Ervaart uw baby een gezondheidsprobleem?

 Ja

 Nee

Ervaart u problemen bij het voeden van uw baby?

 Ja

 Nee

Ervaart u problemen bij het slaappatroon van uw baby?

 Ja

 Nee

Huilt uw baby vaak?

 Ja

 Nee

Is uw kind moeilijk te troosten of te kalmeren?

 Ja

 Nee

Maakt u zich hier zorgen om?

 Ja

 Nee

Ervaarde u een periode van verdriet in de eerste week na uw bevalling?

 Ja

 Nee

Ervaart u momenteel stressmomenten in u leven zoals:

Hebt u hieromtrent nog opmerkingen of aanvullingen? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….………………………………………………………….. Wenst u hieromtrent verdere hulp of had u hier graag nog even over gepraat? ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Bedankt voor uw medewerking. Gelieve dit terug te bezorgen aan de hoofdverpleegkundige Materniteit.

Naam:

Tel. Nummer:

Adres:

Bevallingsdatum:


Waterg gewenning g voor bab by’s - Bab bymassage Waterg gewenning Het versschijnsel om met baby’s in het zwem mbad te werken, wordt op de e meeste plaa atsen georga aniseerd onder de e noemer ‘b babyzwemme en’. Een bab by heeft noch de geestelijke, noch de lich hamelijke rijp pheid om reeds to ot een zinvol zwemonde erricht over tte gaan. Daarom spreken we liever van n ‘watergew wenning voor baby’s’. Doel: • Het v versterken van v de adem mhaling en bloedsomloo op waarbij er e een afnaame is van het aantal gevalllen van astm ma en een ve ermindering vvan gevaar voor v wiegend dood. • Het s stimuleren va an de stofwis sseling waarb bij er een better slaap- en eetpatroon zou zijn • Kruip p-, loop- en andere a beweg gingsvaardig gheden worden sneller on ntwikkeld. • Wate erpret bevord dert de mottoriek: kinde eren leren hun h lichaam kennen, zee bewegen meer, het spiersstelsel word dt versterkt, de spann ingen worden weggeno omen, het hoofdje wo ordt langer omho ooggehouden n en trappele en is makkel ijker. • Bewe egen in wate er bevordert de vaardigh heid, het eve enwicht, de coördinatie, de lichaams skracht, de lichaa amshouding en de waarn neming.

Babymassage De ervarring aangera aakt te worde en is voor de e baby belan ngrijk voor he et ontwikkeleen van vertrouwen en zelfbewustzijn z n. De tastzin n van de huid d behoort, sa amen met heet z het eerrst ontwikke elen en is in deze fasse gehoor, tot de zinttuigen die zich ewoon gevoe elig. Inmidde els is het wettenschappelijk bewezen dat het huiddbuitenge en verbale contact tussen oud ders en kind d doorslaggevend is vo oor de totalle eling. ontwikke Doel: • • • •

Bevo orderen van de d rust en on ntspanning va an een baby y en zijn oude ers De sp pieren blijven n zacht en so oepel Stimu uleren van de e doorbloeding Het g gevoel van licchamelijke geborgenheid d bevorderen n

Praktisch De lesssen kunnen gestart wo orden vanaff de leeftijd d van 2 maanden. De waterttemperatuur bedraagt 32 2° C, het zw wemmen eperkt van 15 tot maxim maal 30 minu uten (afhank kelijk van wordt be de leeftijjd). pampers zijn om hygiënis sche redene en verplicht. De prijs Zwem p egrepen). He et is het bedraagt 40 € / 5 lessen (verzekering inbe principe van een 5-beurten kaart. en gaan door in het Ja an Yperman Ziekenhuis s, de dinsda ag en dondeerdagmiddag van 13u De lesse tot 14u. De groepjess zijn beperk kt tot maximu um 6 baby’s,, maar mama a mag gerusst de papa, of o meter, of m peter, off oma, of... meebrengen. Kinesist::

057 35 73 94 (en nkel in de voo ormiddag)


8.

ADMINISTRATIE

Geboorteaangifte Emoties, nieuwe gevoelens en gedachten: er gaat, zo vlak na de geboorte van je kind, van alles door je heen. Toch is er iets wat je ondertussen niet mag vergeten: de geboorteaangifte doen, laat de gemeente weten dat ze een nieuwe inwoner heeft!

Wanneer? De geboorte van uw kind moet binnen vijftien dagen worden aangegeven bij de burgerlijke stand van de stad Ieper. In deze vijftien dagen zijn de zaterdagen, de zondagen en de wettelijke feestdagen inbegrepen. De dag van de geboorte zelf wordt niet in die vijftien dagen meegeteld. Indien de 15e dag op een zaterdag, een zondag of een feestdag valt, mag de termijn tot de eerstvolgende werkdag worden verlengd. Een tijdige aangifte van uw kind is heel belangrijk. Deze aangifte is noodzakelijk voor het ontvangen van kinderbijslag.

Door wie? De aangifte gebeurt door de vader, de moeder, of beide ouders samen. Er zijn geen getuigen nodig.

Wat hebt u nodig? • • • • •

•

De identiteitskaart van beide ouders Het aangifteformulier dat ter beschikking is op de materniteit Het trouwboekje Rekeningnummer ( voor eventuele cadeaucheque van de stad) Niet gehuwden, die samenwonen, nemen tijdens de zwangerschap best contact op met de Burgerlijke stand (het attest van de gynaecoloog met de vermoedelijke bevallingsdatum is hiervoor nodig) Een tweede en volgende namen worden gevraagd, maar zijn niet verplicht.

Welke documenten ontvangt u bij aangifte? • • • •

Een attest bestemd om kraamgeld en kinderbijslag aan te vragen Een attest bestemd voor het ziekenfonds Bijkomende geboorteattesten Een formulier: ‘inenting tegen polio’. Deze inenting is wettelijk verplicht. Na de volledige inenting moet het formulier ingevuld worden door de arts en teruggestuurd worden naar de Gezondheidsdienst van uw gemeente of stad.

Burgerlijke stand: Ieper: stadhuis Grote Markt – tel 057/ 23 92 12 Open: maandag tot vrijdag: van 8.30 tot 12.30u zaterdag: van 8.00 tot 12.00u dinsdagnamiddag: van 14 tot 18u

Het dopen van uw baby Gedurende uw verblijf in de Materniteit kunt u, zo gewenst, uw kindje in het ziekenhuis laten dopen. Dit kan elke dag behalve op woensdag en zondag. De priester van het ziekenhuis, EH M. Dehondt, kan de viering verzorgen, maar u kan dit ook vragen aan een door uw gekende priester. In het laatste geval dient u zelf contact op te nemen met deze priester. De kaars en het scapuliertje worden aangerekend via de factuur, tenzij u deze zelf meebrengt. Indien u na de plechtigheid in de Bistro koffie en taart wenst, kunt dit best op voorhand aldaar reserveren. (maximum 20 personen, kostprijs: 5 € per persoon, ter plaatse te betalen)



Materniteit Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 • 8900 Ieper Route 17 • T: 057 35 60 61 www.yperman.net 17.009N-150501 Diensthoofd Gynaecologie


Een arbeid en bevalling doormaken is een hele gebeurtenis voor moeder en baby. Gelukkig verloopt alles meestal vlot en probleemloos

Recommend Documents