ECTS-fiche: Aa1 Sociologische vraagstukken 1. Identificatie
Opleiding
Graduaat Maatschappelijk werk
Module
Sociologische vraagstukken
Code
Aa1
Lestijden
40
Studiepunten
n.v.t.
Ingeschatte totale
30
studiebelasting (in uren)1 Mogelijkheid tot
JA
aanvragen vrijstelling Vereiste aanwezigheid
100%
1 De totale studiebelasting hangt af van de kennis, inzet en ervaring van de student . De ingeschatte totale studiebelasting geeft een gemiddelde weer en wordt uitgedrukt in uren van 50 minuten. Het omvat de lesmomenten, de verwerkings-‐ en voorbereidingstijd en de evaluatiemomenten.
1
2. Inhoud De module richt zich in eerste instantie op het aanreiken van basiskennis betreffende de sociologie: stromingen (interactionisme, functionalisme, Marxisme en kritische sociologie, ruiltheorie) en centrale wetenschappelijke begrippen. Vervolgens wordt gevraagd om een maatschappelijk thema (bvb. armoede en sociale uitsluiting, religie, diversiteit, criminaliteit) te bestuderen vanuit sociologische en sociaal-wetenschappelijke inzichten met aandacht voor interventies vanuit het sociaal werk. 3. Draagt bij tot volgende competenties o
AC1: denk- en redeneervaardigheid
o
AC2: verwerven en verwerken van informatie
o
AC3: vermogen tot kritische reflectie
o
AC7: vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken
o
AC8: een ingesteldheid tot levenslang leren
o
ABC3: het besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid, samenhangend met de beroepspraktijk
o
BSC1: complexe (psychosociale) behoeften en probleemsituaties van individuen en groepen autonoom en toegepast wetenschappelijk identificeren, definiëren en analyseren
o
BSC6: ethisch handelen
o
BSC9: het professioneel handelen ethisch funderen vanuit een attitude van zorgvuldigheid
o
BSC10: aandacht en respect tonen voor culturele diversiteit (in relatie tot afkomst, geslacht, gender, etniciteit, religie, …) en in het handelen rekening houden met deze factoren en inspelen op de culturele eigenheid van diverse groepen
o
BSC11: oog hebben voor en inzicht tonen in de factoren die allerlei vormen van kansenongelijkheid en maatschappelijke deprivatie in de hand werken of in stand houden
2
4. Doelstellingen o
de student omschrijft in eigen woorden conceptuele bouwstenen uit de sociologie
o
de student kadert sociaal werk in permanente maatschappelijke veranderingsprocessen
o
de student onderkent de maatschappelijke bepaaldheid van problemen en de aanwezigheid van de samenleving in het individuele handelen
o
de student maakt een wetenschappelijke analyse vanuit sociologische paradigma’s
o
de student geeft aan hoe vanuit een sociologische analyse zinvol kan worden gehandeld binnen deelsectoren van de samenleving
o
de student geeft het belang aan van een analyse van de maatschappelijke context van deelsectoren van de samenleving
o
de student geeft demografische gegevens weer
3
5. Werkvormen o
Instructievormen: doceren, vertellen, demonstreren
o
Interactievormen: onderwijsgesprek, discussie
o
Opdrachtvormen: huiswerk, groepswerk, gecombineerd onderwijs
6. Leermiddelen Cursus en elektronische leeromgeving. Literatuurlijst (aanbevolen) Abercrombie, N., Hill, S., Turner, B. S. (2006). Dictionary of sociology. London: Penguin. Baart, A. (2006). Een theorie van de presentie. Den Haag: Lemma (3e vermeerderde druk, 2e oplage). Berghman, J., Lammertyn, F. (2005). Samenleving: Feiten en problemen, deel 3. Leuven: Acco (cursus faculteit politieke en sociale wetenschappen, K. U. Leuven). Boonen, R. (2003). Irina, Jos, Ali en Mies: Interculturaliteit in maatschappij en school. Antwerpen / Apeldoorn: Garant Bouverne-De Bie, M., Kloeck, K., Meyvis, W., Roose, R., Vanacker, J. (2002). Handboek forensisch welzijnswerk. Gent: Academia Press. Braekman, C., ea. (1994). De medialeugen. Berchem: Epo. Brehm, S., Kassin, M., Fein, S., Mervielde, I (2000). Sociale psychologie. Gent: Academia Press. Broekaert, E., De Fever, F., Van Hove, G., Wuyts, B. (1997). Orthopedagogiek en maatschappij: Vragen en visies. Antwerpen / Apeldoorn: Garant. Broekaert, E. (red) (2000). Handboek bijzondere orthopedagogiek. Antwerpen / Apeldoorn: Garant. Broekaert, E., Van Hove, G. (red) (2005). Handboek bijzondere orthopedagogiek. Antwerpen / Apeldoorn: Garant. Coussée, F. (2006). De pedagogiek van het jeugdwerk. Gent: Academia Press. De Jager, H., Mok, A. L., Sipkema, G. (2004). Grondbeginselen der sociologie. Groningen / Houten: Wolters Noordhoff. de Mönnink, H. (2004). De gereedschapskist van de maatschappelijk werker: Handboek multimethodisch maatschappelijk werk. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg. Deleeck, H. (2003). De architectuur van de welvaartsstaat opnieuw bekeken. Leuven / Leusden: Acco.
4
de Vries, S. (2000). Psychosociale hulpverlening en vluchtelingen. Utrecht: Pharos. Driessens, K., Van Regenmortel, T. (2006). Bind-kracht in armoede, boek 1: Leefwereld en hulpverlening. Leuven: Lannoo. Eldering; L. (2006). Cultuur en opvoeding: Interculturele pedagogiek vanuit ecologisch perspectief. Rotterdam: Lemniscaat. Elchardus, M., Glorieux, I. (2002) De symbolische samenleving: Een exploratie van de nieuwe sociale en culturele ruimtes. Tielt: Lannoo. Goethals, J. (2006). Inleiding in de criminologie. Leuven: Acco (cursus faculteit politieke en sociale wetenschappen, K. U. Leuven). Hendrix, H. (2005). Werkboek sociologie: Een door de praktijk geïnspireerd werkboek voor mensen die met mensen werken. Soest: Nelissen. Herman, S. (2001). Onvoltooid verleden tijd: Maatschappelijk werk en social casework. Leuven / Apeldoorn: Garant. Leijssen, M. (2005). Gids beroepsethiek: Waarden, rechten en plichten in psychotherapie en hulpverlening. Leuven / Voorburg: Acco. Mampaey, S. (2003). Glopie Kopie Wereldbol: Globalisering voor beginners. Berchem: Epo. Matthijs, K. (1994). Achterwaarts de toekomst in: Het zekerheidssyndroom in de sociale wetenschappen. Leuven / Apeldoorn: Garant. Matthijs, K. (1994). Sociologie. Leuven: Acco (cursus faculteit psychologie, K. U. Leuven). Nijenhuis, H. (1997). De lerende professie: Hoofdlijnen van het maatschappelijk werk. Amsterdam: SWP. Remmerswaal, J. (2003). Handboek groepsdynamica: Een inleiding op theorie en praktijk. Soest: Nelissen. Robbins, S. R. (2005). Gedrag in organisaties. Amsterdam: Pearson education Benelux. Roose, R. (2006). De bijzondere jeugdzorg als opvoeder. Gent: Academia Press. Salmi, A. (1996). Lesgeven aan Fatima en Ahmed: Praktijkboek voor het werken met Marokkanen en Turken. Leuven / Amersfoort: Acco. Spiesschaert, F. (2005). Ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting: Een inleiding tot de methodiek. Leuven / Voorburg: Acco. Van Regenmortel, T. (2002). Empowerment en maatzorg: Een krachtgerichte psychologische kijk op armoede. Leuven / Leusden: Acco.
5
Van Regenmortel, T., Demeyer, B., Vandenbempt, K., Van Damme, B. (2006) Zonder (t)huis: Sociale biografieën van thuislozen getoetst aan de institutionele en maatschappelijke realiteit. Leuven: Lannoo. Vincke, J. (2004). Sociologie: Een klassieke en hedendaagse benadering. Gent: Academia press. Vranken, J., De Boyser, K., Dierckx, D. (2004). Armoede en sociale uitsluiting: Jaarboek 2004. Leuven / Voorburg: Acco. Vranken, J., De Boyser, K., Dierckx, D. (2005). Armoede en sociale uitsluiting: Jaarboek 2005. Leuven / Voorburg: Acco. Vranken, J., De Boyser, K., Dierckx, D. (2006). Armoede en sociale uitsluiting: Jaarboek 2006. Leuven / Voorburg: Acco. Vranken, J., Henderickx, E. (2004). Het speelveld en de spelregels: Een inleiding tot de sociologie. Leuven / Voorburg: Acco. VVSH (2001). Leren en werken als maatschappelijk assistent. Leuven / Apeldoorn: Garant. Warmenbol, L., Goossens, L. (2006). Aandacht in ’t kwadraat: In ‘probleembuurten’ werken met ‘probleemjongeren’. Leuven / Voorburg: Acco.
6
7. Evaluatie Evaluatie bestaat uit drie individuele opdrachten en een groepsopdracht. Voor details: zie evaluatiecontract. 8. Gecombineerd onderwijs / zelfstudie opdrachten 30% van de lestijden worden voorzien voor online lessen, zie richtlijnen evaluatiecontract voor nadere toelichting. 9. Laatste wijziging 16 september 2015
7
