EBGNieuws. Korte berichten uit de Broedergemeente

EBGNieuws Korte berichten uit de Broedergemeente

08 – 09 / 2014

Beste zusters en broeders,

Hoe (s)preek je in deze tijden van crisis en christenvervolging? Die vraag kwam onlangs bij mij op, bij een lied van br. Otto Riethmüller (Gez. 399, Nieuwe Duitse Gezangboek). Riethmüller leefde in een tijd van opkomend nationaal-socialisme. Als een van de eersten sloot hij zich in 1934 aan bij de Bekennende Kirche (wikipedia). Dat zou dan dit jaar 80 jaar geleden zijn. In het tweede couplet wordt gebeden om gedachten van licht, zeg maar gedachten die door Bijbelse liefde en licht gestuurd worden. Maar (zo vervolgt Riethmüller) die ook »met volmacht« spreken tot hart en mond. Hoe (s)preek je zo, met gezag, in deze tijd van massale christenvervolging en andere spanningen wereldwijd, zo vroeg ik het mij met velen af. Een Chaldese voorganger uit de vlakte van Ninevé (Noord-Irak) sprak de hoop uit dat christenen wereldwijd, juist in deze situatie licht verspreiden. Het »Nasralli-teken« waarmee de huizen van christenen gebrandmerkt werden bracht hem op »Nur«= Arabisch voor »licht«. Bovenstaande vraag gaf mij de inspiratie het genoemde lied voor nu te bewerken. Het moeilijk vertaalbare »Lichtgedanken« (met onnavolgbare bijklanken, wellicht vanuit de Duitse liedcultuur) gaf ik weer met »nachtgezichten«. Daarmee wordt gewezen op Zacharia, die met zijn nachtgezichten (hfdst. 1-6) een boodschap van hoop in roerige tijden doorgaf.

Drenk ons als pelgrims, Bron der bronnen Drenk ons als pelgrims, Bron der bronnen, geef uit uw Stad de levensdrank: Uw open Woord – licht meer dan zonnen! Schenk zo uw kerk weer lof en dank! Geef in uw liefde nachtgezichten, gezag dat spreekt tot hart en mond; nu lijf en ziel geknakt nog zwichten, maak ons, Heer, door uw hand gezond. Ontsluit, Heer, boven strijd en zorgen, de vredespoort der eeuwigheid. Slechts in uw burcht zijn wij geborgen, door U gesterkt, tot dienst bereid. Toon ons uw koninklijk regeren, breng angst en twijfel zelf tot staan. U zult alleen het recht beheren; Heer, maak ons stil en spreek ons aan.

Hierbij het voorlopige resultaat, mocht iemand suggesties tot verbetering hebben… ik hou me aanbevolen.

T: 1935 Otto Riethmüller (BG 399) Bewerking: augustus 2014, Kees van der Ziel

Met vriendelijke groeten, Kees van der Ziel

Uit de Broedergemeente in Nederland Oproep tot gebed Eerder heeft het Provinciaal Bestuur opgeroepen tot gebed, in verband met het geweld tegen christenen en anderen èn de onrust daaromheen (zie bijlage).

Uit de gemeenten Succesvolle reis naar Herrnhut en Dresden Een groep van 30 gemeenteleden en vrienden van de EBG Noord-Holland was van 8 tot en met 12 mei 2014 op reis naar de geboorteplaats van onze kerk, Herrnhut. Daar werd de groep gastvrij ontvangen in het conferentiecentrum van de EBG, het Tagungs- und Erholungsheim. Er stonden in Herrnhut diverse bezoeken op het programma o.a. aan de Vogtshof, om uitleg te ontvangen hoe de dagteksten ontstaan en het archief, waar vele schatten werden gepresenteerd – boeken uit Suriname, foto’s uit de zendingsgeschiedenis en levenslopen van vele zendelingen.

De reisgroep EBG NH in het archief in Herrnhut

Ook een ontvangst in het museum van Volkenkunde, waar de collectie deels uit objecten bestaat die zendelingen van hun reizen hadden meegebracht en een bezichtiging van de werkplaats van de Herrnhuter Sterren hoorden daarbij. Een ontmoeting met de predikanten in Herrnhut en informatie over de EBG in

1

Duitsland ontbraken niet. De excursie naar de broedergemeente in Dresden was zeer de moeite waard. Na terugkomst in Herrnhut zetten we het programma voort. We hebben een belijdenisdienst en het Hl. Avondmaal meegemaakt. Ook hebben we een bezoek gebracht aan het Slot van Zinzendorf in Berthelsdorf. Er is binnen korte tijd veel gezien, uitgewisseld en er werd volop genoten van de omgeving. De sfeer was goed en ook de verbondenheid met zusters en broeders. Met dank aan de EBG NH-reisleiding en onze plaatselijke gidsen.

in gesprek over het thema. We komen op het spoor van de rijke geschiedenis en tradities van de Broedergemeente, maar ook van de schatten die in onze archieven en bibliotheek bewaard worden. Bewaard …om te raadplegen en te onderzoeken. Het thema op 18 september: Broedergemeente en Jodendom Op onze Godsakker liggen twee Joodse Hernhutter zusters begraven, Judith Schaul-Demuth (1710-1793) en Esther Grűnbeck (1717-1796). In het archief wordt hun levensloop bewaard. We luisteren naar het verhaal van hun leven en staan stil bij de bijzondere band tussen christenen en joden, zoals deze in de vroege Broedergemeente werd aangeknoopt en onderhouden.

Broedergemeente Haaglanden e.o. viert 40-jarig zelfstandig bestaan Op 1 juli 1973 werd door de broederraden van de gemeenten Den Haag en Rotterdam aan de Synode het verzoek om de status van zelfstandigheid gericht. Die werd op 1 januari 1974 toegekend en in hetzelfde jaar kon voor beide gemeenten een predikant worden beroepen: januari tot 1 oktober ds. Hans-Beat Motel, vanaf 1 oktober werd het ds. Legene. De gemeente was als diasporagemeente begonnen met de Broeders Pristeren en Kolk. De huidige predikante is zr. Christine Welschen. Op 14 september zal in Den Haag een feestelijke jubileümdienst worden gehouden.

Op 16 oktober besteden we aandacht aan de kerkzaal van de Broedergemeente, in Zeist en in Herrnhut. We verdiepen ons in de bewogen geschiedenis van de zaal, in zijn betekenis en gebruik, als liturgische ruimte. We leggen daarbij de eerste gezangboeken van de Broedergemeente op tafel; zij geven een goed indruk van het liturgisch leven in de 18e eeuw. Over de bijeenkomst op 20 november kunt u in de volgende nieuwsbrief verder lezen.

Eerste Surinaamse hoogleraar van javaanse afkomst Dr. Steven Samijo werd op 12 juli 2014 in Kerkrade beëdigd tot hoogleraar in de leerstoel van Humanity and Orthopedic Surgery aan de Martin Buber Universiteit, Rolduc, Kerkrade. Deze Universiteit reikt jaarlijks een prijs uit aan personen die voor de mensheid veel betekenen of veel betekend hebben o.a. Gary Kasparov, Michael Gorbatjov, Hans-Dietrich Genscher, prinses Irene en Herman van Veen.

Aanmelding via Godfried van Ommering telefoon 06 138 36456 E-mail [email protected] Centrale Vrouwenraad 3e lustrum

Met trots mogen wij de eerste Javaanse Surinaamse hoogleraar binnen onze gelederen verwelkomen. Proficiat!

Landelijke Contactdag Centrale Vrouwenraad [CVR]

Achtergrond professor Steven Samijo: Steven komt uit een onderwijzersgezin en is het oudste kind van vier. en. Hij is opgegroeid te Lelydorp, aan de Van Hattemweg. Uit gesprekken met zijn jongere broer komt naar voren, dat de educatieve- en pedagogische aspecten in de opvoeding door hun ouders beslissend waren voor de verdere vorming van de kinderen. Hoewel de kinderen alle vrijheid werd gegund, was er wel één ding dat hen helder en duidelijk werd bijgebracht: om tijd niet ijdel te gebruiken en altijd te geven èn zich in te zetten voor de medemens. De vader van Steven, wijlen, was naast zijn werk als onderwijzer, ook leider van het internaat Taman Putro. Ook was hij sociaal coördinator van de Van Hattemweg om openbare voorzieningen voor de gemeenschap te bepleiten.

De Centrale Vrouwenraad bestaat 15 jaar! Wij nodigen u uit om dit heuglijk feit samen met ons te vieren op onze Landelijke Contactdag in Rotterdam. Het thema van deze dag is:

»Sterke Vrouwen«

BROEDERGEMEENTE ZEIST: ›GELOOF(S)LEVEN‹ Drie bijeenkomsten over de praktijk van het geloof in de Broedergemeente.

Datum: Zaterdag 11 oktober a.s. Tijd: 11:00 uur – 16:00 uur [inloop vanaf 10:00 uur] Locatie: EBG Rotterdam, Avenue Concordia 111, 3062 LE Rotterdam

Op donderdag 18 september, van 15:00-16:30 uur, zal de eerste bijeenkomst van drie worden gehouden. Hoe werd en wordt het christelijk geloof in de Broedergemeente gevierd en geleefd? Met deze vraag als leidraad gaan we op zoek naar de bronnen van de Hernhutter spiritualiteit. De bijeenkomsten vinden plaats in de bibliotheek van de EBG Zeist, Zusterplein 20. De opzet is als volgt: een inleiding over het onderwerp, altijd aan de hand van bijzondere boeken en documenten uit onze archieven (Utrecht en Zeist) en onze bibliotheek. Aansluitend gaan we met elkaar

Deze dag zullen we afsluiten met een Liefdemaalviering die om 15:00 uur begint. Voor de lunch zal een kleine bijdrage gevraagd worden. De toegang is gratis!

2

Uit onze Provincie

Dit keer ging een flink deel van de gemeente in aansluiting op de kerkdienst naar het Slot van Zinzendorf, waar Prof. Peter Zimmerling uit Leipzig zijn nieuwe boek »De Dagteksten - een succesverhaal door de eeuwen heen« presenteerde. Met voorbeelden van bisschop Maria Jepsen, Hans v. Lehndorff, Otto v. Bismarck, Dietrich Bonhoeffer, Wolfgang Schäuble, Katrin Göring-Eckardt en anderen lichtte hij het gebruik van de Dagteksten toe, door prominente personen. In de aansluitende toespraak in de, tot op de laatste plaats gevulde, gebedsruimte van het Slot karakteriseerde broeder Zimmerling »de Dagteksten ... in hun huidige gestalte als de meest gecomprimeerde vorm van een Lutherse eredienst.«

Nieuwe initatieven in Königsfeld In Königsfeld is »Pilgerruh« in Stellwaldstraße afgebroken, om voor nieuwbouw plaats te maken. Het verdwijnen van dit gebouw en de zorgvuldige opruimwerkzaamheden door een firma stond volop in de belangstelling. Het gebouw heeft een lange geschiedenis: eerst was het een bierbrouwerij, daarna een rusthuis, schoolsanatorium, militair hospitaal, wasserij en verzorgingstehuis voor ouderen. Nadat het Ouderen- en verzorgingstehuis Christoph-Blumhardt in het jaar 2009 de nieuwe vleugel had betrokken, stond »Pilgerruh« leeg. Op 28 mei 2014 werd de ‘eerste spade in de grond gestoken’ waarmee de bouw van het nieuwe Pilgerruh was ingeluid. Onder de regie van een aannemer (FWD Hausbau- en Grundstück GmbH) ontstaat er een gebouw met 22 toegewezen woningen in eigendom voor senioren. Daarnaast zijn er onder verantwoordelijkheid van de Broedergemeente, zoals voorheen, de Seniorenappartementen in het Herrnhuter Haus en de toegewezen woningen binnen het Christoph Blumhardt Haus.

Foto: Chr. Huss / P. Korkowski

Eerste schrijfworkshop beëindigd Het hadden er wel meer kunnen zijn, maar met degenen die van 15 tot 20 augustus naar Herrnhut waren gekomen, liep het gesmeerd. Dat zal als een lopend vuurtje rondgaan en de eerstvolgende schrijfworkshop zou zomaar volgeboekt kunnen zijn. Het idee om met jonge christenen een week lang de omgang met Bijbelteksten professioneel onder de loep te nemen en ook in de praktijk te oefenen, was ontstaan in samenhang met de nieuwe opzet van »Dagteksten voor jonge mensen«. Ergens woorden voor vinden – hoe zeg ik, wat in mij leeft? Schaven aan teksten – hoe wordt het geschrevene verbeterd? Training in het aandachtig lezen – wat staat er en wat schuilt erachter? Design voor woorden verzorgen – hoe presenteer ik Bijbelverzen in een moderne vorm? De schrijfworkshop werd begeleid door trainers o.a. door de jonge journaliste zr. Charlotte Theile en dagtekstenbewerker br. Erdmann Becker. De schrijfworkshop is voor 16- tot 29-jarigen. Het doel is: deelnemers met hun teksten aan de toekomstige uitgaven van de »Dagteksten voor jonge mensen« mee te laten werken. De data van de eerstvolgende schrijfworkshop zullen via deze nieuwsbrief en via het jeugdwerk van de Herrnhutter Broedergemeente bekend worden gemaakt. www.jugendlosungen.de

Boekpresentatie naast Zinzendorf’s werkkamer Op 13 augustus vond in het Slot van Zinzendorf in Berthelsdorf een feestelijke boekpresentatie plaats. De datum was niet toevallig: elk jaar komen op 13 augustus in de kerk van Berthelsdorf christenen uit de verschillende gemeenten in en om Herrnhut bijeen voor de gemeenschappelijke Avondmaalsviering. Zij gedenken op deze dag ook het jaar 1727, toen de bewoners van het jonge Herrnhut, na een fase vol moeilijkheden en verdeeldheid, tijdens een Avondmaaldienst in deze kerk onverwacht kracht en inspiratie voor een verenigd nieuw begin beleefden.

Mededelingen van het Provinciaal Bestuur Van 22 - 24 juni kwam het Provinciaal Bestuur (PB) voor de 7e vergadering van dit jaar in Bad Boll bij elkaar. Voor een deel van de vergadering was br. Raimund Hertzsch als toekomstig PB-lid aanwezig. Hij zal in de maand september ingewerkt worden door br. Frieder Vollprecht en vanaf 1 oktober de verantwoording voor de afdeling geheel overnemen. De leden van het PB brachten gezamenlijk een bezoek aan br. Holger Perske, in het ziekenhuis. Voor br. Perske komt nu een eind aan een verblijf van vier maanden in het ziekenhuis. Medisch onderzoek heeft laten blijken, dat genezing niet verwacht kan worden. Echter, het is te hopen dat hij de komende weken en maanden thuis met zijn familie kan doorbrengen. Gedurende deze tijd zal hij, voor zover zijn toestand het toelaat, enkele taken van zijn afdeling weer voor zijn rekening nemen.

Foto: ebu/ecarstens

Over de volgende onderwerpen en besluiten vanuit de vergadering van het Provinciaal Bestuur willen wij u graag informeren: Het PB heeft een evaluatie van de synodevergadering in Zeist gehouden en daarbij de redactie van »Besluiten en Verklaringen« gedaan. Het boekje zal in de loop van de maand augustus verschijnen. Op dat moment treden de besluiten van de Synode dan in werking.

Peter Zimmerling naast de deur naar Zinzendorf’s werkkamer

3

Eveneens liet het PB haar gedachten alvast over de toekomstige verdeling van de taken onder de afdelingen gaan. Definitief wordt deze taakverdeling bij de vergadering in september vastgesteld en dan ook gepubliceerd.

De eerstvolgende vergadering van het Provinciaal Bestuur vindt plaats van 16 –19 september, in Rotterdam. Johannes Welschen, 1 augustus 2014 Uniteitsgebedswacht 24 juli - 6 september Tanzania (Zuid), Malawi 7 september - 5 oktober Nicaragua

Na een verkennend gesprek met afgevaardigden van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) heeft het Provinciaal Bestuur besloten om samen een proces te beginnen, waarbij beiden kerken hun betrekkingen aanhalen. Als kerken met een bijzondere relatie kunnen zij vragen bespreken als de wederzijdse erkenning van het ambt, de beroepbaarheid van predikanten in de andere kerk en de mogelijkheid tot dubbel lidmaatschap of gastlidmaatschap. Ook zullen plaatselijke gemeenten bemoedigd worden relaties met elkaar aan te gaan. Het Moderamen van de Synode van de PKN moet over het begin van dit proces eveneens besluiten.

Personalia Op 19 augustus moest broeder Henning Schlimm in het ziekenhuis opgenomen worden. Hij was in de tuin ongelukkig gevallen en brak daarbij zijn linker bovenarm. Vanaf 12 september mag hij drie weken voor revalidatiebehandeling naar Bad Urach. Het zal om bewegingstherapie gaan, van de bovenarm. Broeder Schlimm dankt voor alle medeleven tijdens zijn ziekte. Dit alles heeft hem goed gedaan en het helpt hem nogsteeds. Wij verzoeken om jullie voorbede voor onze broeder en zijn vrouw.

Het PB besloot om voor de uitgave van de dagteksten in Braille, in Nederland (jaargang 2015) een eenmalige subsidie van € 500 toe te kennen. Deze uitgave wordt gepubliceerd door de Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden in Ermelo.

Per 1 september 2014 neemt broeder Johannes Welschen de functie van voorzitter in het Provinciaal Bestuur over, voor de komende twee jaar, tot aan de eerstvolgende synodevergadering. Broeder Michael Schmorrde blijft de plaatsvervanger van de voorzitter.

De »Gnadauer Anstalten« (diaconale instelling in Gnadau) willen voor de energievoorziening een warmte-krachtsysteem bouwen. Het PB geeft toestemming voor dit project.

Zoals eerder vermeld zal zuster Anthea Appel uit Lansdowne (Zuid-Afrika) vanaf 1 september 2014 in het jeugdwerk van onze provincie meewerken. In het begin zal zij voor een periode van één jaar in de gemeente Königsfeld werken en in het bovenregionale jeugdwerk in de regio Zuidwest.

In het kader van een conferentie over de erfenis van Christoph Blumhardt in de Akademie Bad Boll, wordt op 5 oktober een vereniging met de naam »Blumhardt Sozietät e.V.« gesticht. De vereniging wil het erfgoed van de jongere Blumhardt bewaren en voor onze tijd vruchtbaar maken. Het Provinciaal Bestuur heeft besloten dat de Broeder-Uniteit lid van de sociëteit zal worden.

Het Provinciaal Bestuur beroept vanaf 1 september 2014 broeder Andreas Albrecht uit Hoyerswerda als predikant in de sociëteit Forst. Hij zal zijn dienst met een aanstelling van 0,5 FTE doen.

De Europees-Continentale Provincie heeft de uitnodiging van de Provincie Suriname ontvangen om een gast te sturen naar de Synode in Paramaribo. Het Provinciaal Bestuur heeft br. Age Kramer gevraagd, die namens het ZZg zal deelnemen aan deze synodevergadering, ook de kerkprovincie te vertegenwoordigen en groeten over te brengen, namens het Provinciaal Bestuur.

In Bad Boll werkt mevrouw Steffi Brodbeck vanaf 1 september als theologisch medewerkster op de afdeling Fundraising, samen met Sabine Bühler, die verder voor het projectenwerk verantwoordelijk zal zijn. De afdeling wordt in samenhang met het aanstaande pensioen van haar voormalig leidinggevende, Dorothea Weller, enigszins aangepast.

Het Provinciaal Bestuur besprak en hechtte haar goedkeuring aan de jaarrekeningen 2012 en 2013 van de gemeente Königsfeld.

Bijzondere verjaardagen september/oktober 2014 Wij feliciteren de volgende medewerkers van de Broedergemeente in actieve dienst of in ruste: Gudrun Meyer, Herrnhut met haar 70e verjaardag op 8 september Almuth Reichel, Königsfeld met haar 85e verjaardag op 17 september Christiane Biedermann, Herrnhut met haar 70e verjaardag op 25 september Albert Schönleber, Berlijn met zijn 75e verjaardag op 26 september Irene Pahlke, Bad Boll met haar 60e verjaardag op 28 september Christa Staudenmaier, Bad Boll met haar 70e verjaardag op 1 oktober Gertrud Frey, Saalburg-Ebersdorf met haar 75e verjaardag op 2 oktober Christine Pietsch, Zwickau met haar 50e verjaardag op 23 oktober

Er werden verslagen in ontvangst genomen van de laatste bijeenkomst van de werkgroep »Geschiedenis van de Broedergemeente in de DDR«, van het curatorium van de »Herrnhuter Diakonie«, van de conferentie van kerkleiders in de Protestantse Kerk in Duitsland (EKD), van de aandeelhoudersvergadering van de »Ofenbau des Brüderhauses GmbH« en de »Klimatechnik GmbH« (beiden in Neuwied), van de algemene ledenvergadering van de »Herrnhuter Missionshilfe e.V.«, van de adviescommissie van de »Vereins der Freunde des Herrnhaag«. Ook een werd een verslag van de tweede week van de cursus voor nieuwe medewerkers in de dienst van de verkondiging ontvangen. Het Provinciaal Bestuur keek verder terug op de vergadering van de Intersynodale Financiële Commissie in AmsterdamZuidoost. Ook in deze context willen wij de gemeente Amsterdam-Zuidoost nog eens bedanken voor haar gastvrijheid.

4

Agenda in september/oktober 6-13 sept. 14 sept. 16 sept. 16-19 sept. 18 sept. 19-21 sept. 20 sept.

21 sept. 22-26 sept. 25 sept. 25 sept. 27 sept. 11 okt. 17 okt. 16 okt.

Zevenaar: retraite OR EBG A’dam ZO en partnergemeente Nordrhein-Westfalen HMH-ontmoetingsreis naar Letland EBG Haaglanden e.o: Feestelijke jubileumdienst [40-jarig bestaan] Zeist: Viering van de Verbondsbeker, 19:30 uur, Grote Kerkzaal Rotterdam: Vergadering Provinciaal Bestuur Zeist: Bibliotheekbijeenkomst I Broedergemeente en Jodendom Leipzig: Jeugdseminar over het onderwerp »Europa« Zeist: Zendingsfeest met diverse keuzeprogramma’s, ontmoetingen en Liefdemaal Centrale thema »Vertel me jouw verhaal, hoe Jezus je inspireert« Herrnhut: Jaarvergadering Herrnhuter Diaconie Amsterdam: Medewerkerscursus deel III Amsterdam: Predikantenberaad Zeist: Vergadering Centrale Raad (verkiezing Moderamen) Haarlem: Cursus Voorgaan in de gemeente II [aanmelding gesloten]

Foto Age Kramer

5-7 sept.

het midden breng. Wel zeg ik de dingen net ietsje anders, zodat dat voor een wat andere kleur zorgt. Ik heb het omgekeerde natuurlijk ook. Zou dit een deel van de toekomst zijn voor het ZZg? In gesprek blijven en de dingen net ietsje anders zeggen, zodat we samen net ietsje anders tegen de bekende zaken aankijken? Een vriendelijke groet van Age Kramer ([email protected])

Uit Suriname

Rotterdam: Landelijke contactdag Centrale Vrouwenraad [CVR 15 jaar] Herrnhut: Vergadering Provinciaal Bestuur Zeist: Bibliotheekbijeenkomst II Kerkzalen van de Broedergemeente

VS nogsteeds bezorgd om mensenhandel Suriname In het in juni uitgekomen Mensenhandelrapport 2014 (TIP Report 2014) van de Amerikaanse regering, wordt opnieuw bezorgdheid uitgesproken over de situatie in Suriname met betrekking tot de aanpak van mensenhandel. De overheid doet nog veel te weinig om verdachte gevallen te onderzoeken en mogelijke daders te vervolgen en te berechten. Maar ook slachtofferhulp schiet nog ernstig te kort. Suriname staat daarom op de Tier 2 Watchlist, een rangschikking voor landen die wat inspanningen plegen, maar altijd nog te weinig om mensenhandel serieus de kop in te drukken. De VS blijft echter bereid om samen te werken met Paramaribo bij de bestrijding van mensenhandel en mensensmokkel. »De realiteit is dat mensenhandel voorkomt in Suriname, in de Verenigde Staten van Amerika en over de gehele wereld, en dat geen enkele overheid een perfecte job doet«, zegt VS-ambassadeur Jay Anania.

ZZg Nieuws

foto ©Ivan Cairo

Vanuit de Surinaamse Synode 27/08/2014. De zeventiende Synode van de Broedergemeente in Suriname is inmiddels halverwege. Dat betekent dat de thematiek zich wat begint af te tekenen. Het motto »Wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken«, genomen uit Romeinen 12:2, wordt vaak geciteerd. Het bijbelvers is zelfs op muziek gezet, zodat we het regelmatig zingen. Ingediende voorstellen en bijdragen in de besprekingen wijzen op een behoefte aan sterker management bij het Provinciaal Bestuur. Een van de voorstellen geeft aan dat men zou kunnen kijken naar de Europese directiestructuur en niet alleen predikanten als bestuurders in dienst zou kunnen nemen, maar ook een bedrijfseconoom en bijvoorbeeld een jurist. De stemmingen zullen uitwijzen in hoeverre er draagvlak is voor zo’n drastische vernieuwing. Daarnaast valt mij opnieuw op dat het gesprek over bevrijdingspastoraat sterk gevoerd wordt. In de bijbelstudie van mijn werkgroep leek iedereen ervaring te hebben gehad met uitdrijvingen en gebedsgroepen. Bisschop Kent toonde wijsheid toen hij erop wees dat het risico bestaat dat het gehele kerkelijk leven versmald wordt tot gebed om geestelijke bevrijding. Zijn opmerking kon op instemming rekenen. Ik merk dat mijn bijdragen in de bijbelstudie met sympathie ontvangen worden. Zelf zie ik weinig inhoudelijke verschillen tussen wat anderen zeggen en wat ik in

»Maar we kunnen allen streven naar verbetering. Met het rapport als handvat staat Amerika gereed haar samenwerking met Suriname te continueren op de gebieden van preventie van mensenhandel, assistentie voor slachtoffers en om dichterbij onze gedeelde visie te komen van een wereld vrij van slavernij«, aldus Anania.

5

»Zaad der liefde« (Wiji Tresna) – Oogstfeest te Leliëndaal Zaad der liefde – onder die naam vierde de gemeente te Leliëndaal op 6 juli jl. een vervroegd Oogstfeest. Met verwijzing naar Leviticus 23:9-11 motiveerde de predikant de verrassende keuze vooruit te lopen op de viering van het Oogstfeest: »Wij doen het eerder.« Waarom? Als belangrijkste reden wordt genoemd: »Het eerste deel van de binnengehaalde oogst moet aan God worden geofferd. (..) Het is een uiting van dankbaarheid en het geeft geen pas om God het overblijfsel te geven.« (..) »Hoe kan/wil ik bijdragen met geheel mijn hart, geheel mijn verstand en met geheel mijn ziel voor het voortbestaan van Gods heil?« Dit zijn zomaar wat flarden uit een pittige overdenking die offervaardigheid en inzet in de gemeente wilden stimuleren. Op de dag zelf verzorgde praeses br. R. Pansa de boodschap. Daarna was er gelegenheid iets kleins te kopen of te winnen. Gospelmuziek en een partijtje voetbal ontbraken niet. Een mooi initiatief !

130 jaar Combékerk Bij gelegenheid van dit jubileum en bij het begin van de Augustusmaand wordt de EBGS (met het lied »Ontwaak gij die slaapt en sta op … Zo wekt u zo dringt u als redder Gods Zoon«) krachtig opgewekt »om inderdaad op te staan en er alles aan te doen dat deze gemeente waar Jezus Christus Hoofd en Oudste van is, weer vanuit zijn kracht tot volle wasdom te brengen.« Verder: Br. R. D. Pansa is op visitatie- bezoek geweest naar de Boven-Suriname, ook in verband met het weer opstarten van het zendingswerk te Dyumu. Gloedvolle openingsdienst Augustusmaand De Heer van de Kerk wordt gedankt voor de goede openingsdienst. Het voelde echt heel warm aan met zoveel Anitri bij elkaar. Een Chinees koor droeg bij met »All for Jesus«, een lied dat opwekt ons hele lichaam ter beschikking te stellen van de Koning der koningen. Het tweede lied ging over het verlangen bij de Heer te zijn. Br. D. Peerwijk hield een gloedvolle preek over het kind-zijn van de Hemelse Vader. Br. R. Pansa zegende het bestuur van het Diakonessenhuis.

246 jaar C. Kersten kleermakerij ten bate van zending Dit feit werd herdacht in de Grote Stadskerk met een lof- en aanbiddingsdienst. De predikator, br. C. Breeveld, sprak vanuit het boek Nehemia over de bouw van de muur van Jeruzalem. Ook de voorzitter van de actiegroep »stuiting verkoop Kersten«, br. C. Marica, sprak de aanwezigen toe. De opkomst was heel goed te noemen, zo meldt de Kerkbode van 6 juli.

Salemkerk Coronie De Salemkerk te Coronie voert al geruime tijd acties ten bate van de renovatie van haar kerkgebouw. Br. R. Castillon bericht erover: Er was een verkoopdag, een goederenloterij en een kleurkaartenactie. Br. R. Belfor gaf daartoe het startsein. Door een miscommunicatie werden de winnende loten pas in augustus in de Kerkbode geplaatst. De odo »Een uitgestelde vreugde is een dubbele vreugde« is hier dus van toepassing. De winnaars worden alsnog gefeliciteerd. Kees van der Ziel

Bestuurswisseling Op 13 juli lezen we het bericht dat zr. U. Mingoen het directeurschap van het Theologisch Seminarie overdroeg aan zr. R. Zamuel-Rotgans en br. M. Persaud. Echter, zij blijft als docent verbonden aan het instituut. Diensten Centrum Tammenga gerenoveerd Op maandag 14 juli is het gerenoveerde Diensten Centrum Tammenga opgeleverd. Het is de bedoeling dat er daar een zaak wordt gevestigd en verder woonruimte wordt aangeboden. Spoedig krijgt ook de pastorie een opknapbeurt. De bewoners wordt een fijn woongenot toegebeden.

Uit de wereldwijde Uniteit Zomer-inzet bij de Yup'iks in Alaska In Bethel (Alaska), in het dorp Tuntutuliak, ca. 45 minuten vliegen daarvandaan, werd een opbouwkamp alsook een vakantiebijbelweek van de Uniteitsprovincie Alaska gehouden, waaraan leden van de Broedergemeente in Noord-Amerika mee hebben gehouden. Aan de vakantiebijbelweek namen 30 kinderen uit Tuntutuliak en omgeving deel. Het dak van het gebouw van het Bijbelseminarie wordt gerenoveerd, alsook het huis van de voorzitter van de kerkleiding. In 2015 zullen naar verwachting een nieuw wooncomplex voor vrouwen en echtparen, alsook een multipurpose-gebouw voor het Bijbelseminarie ontstaan. Het hulpteam heeft hiervoor nu het voorwerk verricht.

Opheldering over AKK-afdracht »Er schijnt nog erge onduidelijkheid te bestaan over o.a. de bestemming van de AKK-afdracht« (kerkelijke bijdrage). Zo ongeveer begint een interessant bericht over wat hieruit allemaal bekostigd moet worden. De AKK dient ter betaling van de 110 personeelsleden in dienst van de EBGS (predikanten, personeel Coördinatie Centrum, personeel internaten, andere diensttakken, nutsvoorzieningen, gebouwen, bijdrage CCK, STICON en diverse buitenlandse contributies. Het is duidelijk een punt van zorg. Herhaaldelijk wordt een oproep gedaan, om aan de verplichtingen te voldoen.

Grote delen van Oost-Nicaragua door overstroming getroffen Aan de oostkust van Nicaragua, waar de Broedergemeente volkskerk is, heeft het in juli tijdens een tropische storm heftig en langdurig geregend, wat leidde tot een snelle stijging van de waterstand in rivieren en tot overstromingen. Rogelio Zacarías, predikant van de Broedergemeente in Bethlehem, berichtte per e-mail over evacuaties en ernstige schade in de landbouw, alsook over gewonden en doden. Veel wegen, oversteekplaatsen en bruggen zijn momenteel niet te passeren. Watson Gutierrez, een lid van de kerkleiding, vertrok naar Musawas en naar Bonanza, plaatsen die deels onder water stonden, om zich van de situatie op de hoogte te stellen. De inwoners van Salkawa vreesden de doorbraak van een stuwdam.

Uitreiking Awards Op 25 juli was er in de Grote Stadskerk groot feest, ter gelegenheid van de uitreiking van diverse awards door de Stg. Onderwijs der EBGS. Aan de C. R. Froweinschool viel de eer te beurt om als beste school uit de bus te komen. Bij de leerkrachten was het zr. C. Gemerts-Ceder van de A.J. Wellesschool. Diverse andere uitschieters werden bedacht met speciale erkenning. Alle betrokkenen, niet alleen de uitblinkers, worden gefeliciteerd.

6

Uit de oecumene

In Memoriam Nelson Mandela Op 18 juli 2014 werd op veel plaatsen in Zuid-Afrika stilgestaan bij de 96e verjaardag van de vroegere president en grote verzoener Nelson Mandela. Ook het Missionmuseum van de Broedergemeente in Genadendal haalde deze dag naar voren, door een notitie op facebook te publiceren, die nogmaals terugblikt op het bezoek van Nelson Mandela in Genadendal op 10 oktober 1995. »Nelson Mandela en de Herrnhuter Broedergemeente« is ook het thema van een rondreizende tentoonstelling, die in het Zinzendorfslot Berthelsdorf (bij Herrnhut) tot 21 september 2014 kan worden bekeken. De Uniteitsprovincie Zuid-Afrika is momenteel met ca. 45.000 leden een van de grotere Uniteitsprovincies. www.facebook.com/GenadendalMissionMuseum Foto: www.facebook.com/GenadendalMissionMuseum/photos/

In Memoriam: Bert Louwerse (1943-2014) Emeritus predikant Bert Louwerse (71), ruim dertig jaar algemeen secretaris van de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten, is op 1 augustus jl. overleden. Bert Louwerse is zowel voor de Bond van Vrije Evangelische Gemeenten als voor de oecumenische organisaties in Nederland van grote betekenis geweest. Hij werd op 23 juni 1968 als predikant bevestigd in de gemeente Veendam. Op 1 december 1975 volgde zijn benoeming als algemeen secretaris van de Bond, een verantwoordelijkheid die hij vanaf 1976 combineerde met het predikantschap in deeltijd bij de gemeente Velp. Later zou de taak als algemeen secretaris zijn hele werktijd omvatten. Hij zou die functie invulling geven tot 2006. Naast de Raad van Kerken in Nederland was hij onder meer actief voor het Nederlands Bijbelgenootschap, de Commissie voor Registratie van de Landelijke Archieven, het Comité van de Internationale Bond, het Beraad Internationale Dienst en het IBO-SMPR (interkerkelijk samenwerkingsverband tegen seksueel misbruik in pastorale relaties).

Foto: © Bond Vrije Evangelische Gemeenten in NL

Nelson Mandela bezoekt de Broedergemeente in Genadendal/Zuid-Afrika

Jubileüm in Labrador In de zendingsprovincie Labrador wordt de 60e verjaardag van de gemeente Happy Valley, de jongste Broedergemeente in Labrador, gevierd. De Gemeente ontstond door vestigingen rond de grote Canadese militaire basis »Goose Bay«. De verschillende jubileümfestiviteiten streken zich uit over het hele jaar 2014.

Bert Louwerse in Zeist (1e rij: midden op de foto) Tijdens zijn afscheid als Algemeen Secretaris van de Bond van Vrije Evangelische gemeenten, 2006

Quelle: wikimedia.org/wikipedia/commons

Foto: Christiane Vollprecht

Er was afgelopen maand nog contact tussen Bert Louwerse en de algemeen secretaris van de Raad van Kerken over de mogelijkheid om als landelijke kerk gebruik te maken van de deskundigheid en levenservaring van Bert. Bert Louwerse stond open voor dergelijke verantwoordelijkheden. © Raad van Kerken Nederland 2014 en © Nederlands Dagblad Christelijk betrokken Opkomen voor vervolgde christenen In samenwerking met diverse kerken werd zaterdag 30 augustus een demonstratie voor vervolgde christenen gehouden, in Den Haag. De bedoeling was verdriet te delen, alsook solidariteit met onze broeders en zusters te tonen en de Nederlandse overheid te verzoeken zich maximaal in te spannen tegen het onrecht dat gaande is. Wij willen laten zien dat wij niet rusten voordat de vervolgde christenen in Afrika en het Midden Oosten de steun krijgen de zij nodig hebben. Een bericht van Samen Kerk in Nederland (SKIN)

situatie Happy Valley in Labrador

7

Raad van Kerken in Nederland Eén druppel jou De Raad heeft i.s.m. de EA/EZA een boekje gemaakt met meer dan vijftig gebeden onder de titel ›Eén druppel jou‹. Doel is te laten zien hoe oecumenische en evangelische mensen hun gebeden formuleren. Het boekje wordt gratis naar abonnees van het Oecumenisch Bulletin gestuurd. Anderen kunnen het dankzij Boekencentrum kopen in de winkel voor een tientje; bestellen via het secretariaat van de Raad kan ook: [email protected] Open huis Wilt u weten wat er leeft achter de voordeur van de kerken? Kom dan naar het open huis van de Raad van Kerken op 12 september van 13:30 uur tot 16:30 uur, Kon. Wilhelminalaan 5 te Amersfoort. U krijgt de laatste focuspunten van de samenwerking te horen en krijgt inzage in de keukengeheimen. Beraadgroepslid Margarithe Veen en secretaris Klaas van der Kamp ontvangen u. Opgave via [email protected]. Vredesweek De vredesweek vindt plaats van 20 tot en met 28 september 2014 en gaat over het thema ›Wapen je met vrede‹. Op de website van de Raad staan twee interviews die in dat kader plaatselijk kunnen worden gebruikt, beide rond de situatie in Irak. Het materiaal is aangevuld met suggesties voor bezinning: www.raadvankerken.nl.

8

Diensten van de Broedergemeente in Nederland Amsterdam-Stad en Flevoland, Koningskerk, Van ’t Hofflaan 20, Amsterdam. Diensten: elke zondag om 10:30 uur in de Koningskerk. Bezoek onze website: www.ebga.nl Almere: Op elke 1ste, 3de end 4de zondag van de maand om 14:00 uur in de Lichtboog, Klokkeluiderstraat 10. Lelystad: Op elke tweede zondag van de maand om 14:00 uur diensten in de Waterbever, Voorstraat 313, 8226 KB Lelystad. www.ebga.nl Amsterdam Zuidoost, Kerkgebouw »Wi Eegi Kerki«, Kortvoort 73, Amsterdam-Zuidoost. Diensten: elke zondag om 11:00 uur www.ebgzuidoost.nl Arnhem, Waalse Kerk, Gasthuisstraat 1, Arnhem-Centrum. Diensten: alle zondagen van de maand, om 12.15 uur. Behalve op de 1e zondag (dan is er geen dienst.) Eindhoven, voorlopig vinden er geen kerkdiensten van de EBG in Eindhoven plaats. Groningen, Kerkgebouw »De Fontein«, Eikenlaan 255. Diensten: elke 2de. en 4de. zondag van de maand om 14:00 uur Haaglanden, Chasséstraat 1, Den Haag. Diensten: elke zondag om 10:00 uur, de laatste zondag van de maand om 11:00 uur Zoetermeer: Op elke 1ste en 3de zondag van de maand om 14:00 uur in de Adventskerk, Julianalaan 3 (wijk 12). Leiden: Rosmolen 28 (Merenwijk), in het wijk- en dienstencentrum Molenwijk, elke 1ste zaterdag van de maand om 15:00 uur Laak: 1e Laakdwarsweg 7 (Den Haag), in Huize Stanfasti, elke 1e en 3de zaterdag van de maand om 19:30 uur Website: www.ebg-haaglanden.nl Noord-Holland: Haarlem: elke zondag om 10:30 uur in de EBG kerk, Parklaan 34 in Haarlem Zaanstad/Purmerend: elke 1ste, 3de en 5de zondag om 12:30 uur in de Lutherse kerk, Vinkenstraat 34 in Zaandam Hoorn: elke 1ste en 3de zondag om 13:00 uur in de Dorpskerk (PKN), Kerkelaan 8 in Zwaag Alkmaar/Heerhugowaard: elke 2de en 4de zondag om 12:00 uur in de Blije Mare, Kajakstraat 60 in Alkmaar Den Helder: bijeenkomsten volgens afspraak. www.ebgnoordholland.nl of www.facebook.nl/ebgnoordholland Rotterdam, Avenue Concordia 111, Rotterdam. Diensten: elke zondag om 10:45 uur. in Maassluis: Constantijn Huygenstraat 1: diensten in de kerk van de NPB op elke 2de zondag van de maand om 14:00 uur; in Dordrecht: Vriesestraat 20-22 in de Lutherse Kerk op de 1ste zondag van de maand om 14:00 uur. www.ebg-rotterdam.nl Utrecht, Ivoordreef 2, Utrecht-Overvecht. Diensten: elke zondag om 12:00 uur in de Jeruëlkapel. www.ebgu.nl Zeist, Zusterplein 12, Zeist. Diensten: elke zondag om 10:00 uur. Elke zaterdag: zangdienst om 19:00 uur. www.ebgzeist.nl Zwolle, Burgemeester Vos de Waelstraat 1 (Nieuwe Haven Woon- Zorg- en Dienstencentrum), Theodorakapel, Diensten: elke 3e zondag van de maand om 15:00 uur. Landelijke Werkgroepen Javaans Christelijke Werkgroep: Diensten in Rotterdam, Avenue Concordia 111, elke 1ste en 3de zondag van de maand om 14:45 uur; in Amsterdam ZO, Wi Eegi Kerki, Kortvoort 73, op de 1ste zondag van de maand om 14:00 uur. Landelijke Hindoestaans Christelijke Werkgroep: Diensten op de 1ste zondag van de maand in Amsterdam ZO, Wi Eegi Kerki, Kortvoort 73, om 13:00 uur, op de 2de zondag om 14:00 uur in Den Haag, Chassestraat 1 en op de 3de zondag om 11:30 uur in Rotterdam- West, »De Brug«, Mathenesserweg 13A, op de laatste zondag van de maand om 14:00 uur in Zeist. Wij vragen alle gemeenten om de bovenstaande informatie te controleren en eventuele correcties op te sturen aan zr. R. Wezel ([email protected]).

9