E-zine Streekhuis Zuid-West-Vlaanderen

E-zine Streekhuis Zuid-West-Vlaanderen Op initiatief van het Huis van de Streek Zuid-West-Vlaanderen ontvangt u het E-zine Streekhuis Zuid-West-Vlaanderen. Met deze nieuwsbrief houden wij u graag op de hoogte over wat er zich in de regio Zuid-West-Vlaanderen afspeelt en wat er te gebeuren staat. De nieuwsbrief verschijnt tweemaandelijks en omvat relevant streeknieuws, opgesplitst in een brede waaier aan thema’s. De nieuwsbrief is ook te raadplegen via www.zuid-west-vlaanderen.streekhuis.be Deelnemende partners:

1. NATUUR EN MILIEU -

Nieuwe speelbossen dankzij Corrid'Or Winteruitzending BiPS: de ecologische tuin Landschapsplannen en -bedrijfsplannen in Zuid-West-Vlaanderen Duiktank op site Transfo in 2014 een feit Cursus 'Klimaatgids' Lezing Stile waters, diepe gronden... Boeren werken aan een betere waterkwaliteit Waterbekken biedt kansen aan landbouw en omgeving Milieuonderzoek in Menen ook in 2013 verder onder de loep

2. REGIONALE SAMENWERKING - Streekcongres: belangrijk momentum in voorbereiding nieuw streekpact 3. LOKALE BESTUREN -

Overleie, stadsbuurt met veel potentieel Waregemse begraafplaatsen digitaal doorzoekbaar ZuidBoulevard Waregem wordt een nieuwe poort tot de stad Sociale media en lokale besturen

4. TOERISME EN VRIJE TIJD -

Nieuwe toeristische website Eurometropool Nieuw Leiestreek Magazine Fietsen en feesten in de Leiestreek Buurten bij buren Zuid-West-Vlaanderen

5. CULTUUR - Provincie zoekt kandidaten Vierjaarlijkse Prijs voor Kunstambachten 6. ONDERWIJS - 186 Zuid-West-Vlaamse basisscholen kiezen voor MOS

- Met beide voeten in het echte boerenleven - Nieuwe 'Actie Diamant' recycleert 24.000 stuks schoolgerief 7. REGIONALE ECONOMIE -

Verkoop modules bedrijfsverzamelgebouw Esserstraat ISO gaat de boer op Van boer tot werkvloer: de korte keten komt dichterbij SERR-IN in het teken van deeltijds leren en werken Nieuw onderzoeksgebouw biiowetenschappen op KULAK

8. ZORG EN WELZIJN - Menswaardige kwaliteitsvolle voedselhulp - kooklessen met voedselpakketten - Sociale Kruidenier - Omzendbrief minister Vandeurzen 9. VERHUIS - Tijdelijke verhuis gebiedsgerichte werking Westhoek - Overleg Cultuur verhuist naar kantoren Leiedal in 2013 10. NIEUWE LEGISLATUUR - Installatie en eedaflegging nieuwe provincieraad en gedeputeerden 1. NATUUR EN MILIEU Nieuwe speelbossen dankzij Corrid'Or Het Interreg-project Corrid’Ort werkt aan de grensoverschrijdende uitbouw van de Leievallei tussen Kortrijk en Erquinghem-Lys. Via het project moet de Leievallei een landschappelijk waardevol gebied worden waarin ook natuurontwikkeling en recreatie hun plaats krijgen. Met de steun van dit project heeft het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), samen met de Stad Wervik, Bos+ en nv Waterwegen en Zeekanaal, een nieuw speelbos van 2 ha aangeplant in de Balokken in Wervik 30 november 2012. De Balokken is een door ANB harmonisch beheerd parkgebied op het eiland tussen de nieuwe en de ‘oude’ Leie. Verwacht wordt dat het bos binnen tien jaar in gebruik kan worden genomen. Ook in Kortrijk staat één en ander te gebeuren. Zowel aan de Heulebeek als aan de Markebeek gebeuren nog dit jaar nieuwe aanplantingen: op de rechteroever van de Heulebeek wordt een hoogstamboomgaard aangeplant, aan de Markebeek wordt een nieuw speelbos gerealiseerd. Eerder dit jaar had Stad Kortrijk, tevens met het Agentschap voor Natuur en Bos, al een speelweide aangelegd langs de Markebeek. Meer info: Bert Kestelyn, [email protected], T 056 24 99 97

Winteruitzending BiPS: de ecologische tuin In het weekend van 21 – 23 december 2012 wordt telkens om 12u en 17u30 de zesde grensoverschrijdende, tweetalige televisie-uitzending over biodiversiteit in de stadsrand uitgezonden op focus-wtv. Rode draad van de uitzending is ditmaal de ecologische tuin. Nu de dagen op hun kortst zijn en het koude weer de meeste mensen binnenhoudt, doet ook de natuur het wat rustiger aan. De bomen hebben hun bladeren afgeworpen om niet te veel energie te verliezen en ook heel wat dieren zijn in een diepe winterslaap gegaan en wachten geduldig op de lente. Hoewel het werken, spelen en genieten in de tuin nu even stil ligt, willen we in deze aflevering iets vertellen over het belang van verschillende soorten tuinen voor mens, plant en dier. Of je nu een grote of kleine tuin hebt, een moestuin of een stadstuin, een gazonnetje of een bloemenweide, allemaal kunnen ze van belang zijn voor de lokale biodiversiteit. Kleine ingrepen in jouw tuin kunnen een groot verschil maken voor heel wat dieren en planten van bij ons. Volgende reportages komen aan bod:

• • • • • •

Op stap met een ecotuinteam in Lauwe Op bezoek in een “natuurlijke tuin” in Komen Jardin Quesnoy sur Deule “Goûter au jardin” in Moeskroen Milieuboerderij De Pelgrim tuiniert in De Palingbeek Les Prêts du sol aan het werk in Musée de Plein Air.

Veel kijkplezier! Indien u de vorige afleveringen heeft gemist, kan u op www.focuswtv.tv/bips alle uitzendingen herbekijken.

Landschapsplannen en -bedrijfsplannen in Zuid-West-Vlaanderen Sinds 2005 voeren we jaarlijks in Zuid-West-Vlaanderen gemiddeld zo’n 10-tal uitgebreide landschapsbedrijfsplannen (LBP) uit bij landbouwers. De provinciale landschapsplanner maakt hiervoor een plan op in nauw overleg met de landbouwer, dat vervolgens op kosten van de gemeente en het provinciebestuur wordt uitgevoerd, en dat met de inzet van de landschapswacht. Het Interreg project BiPS was een belangrijke hefboom om met het graven van poelen, de aanplant van boomgaarden en andere kleine landschapselementen ook aan de slag te gaan bij andere particulieren via “landschapsplannen” (LP). Deze inrichtingsprojecten worden gekoppeld aan symbool- en doelsoorten als eikelmuis en kamsalamander. In tegenstelling met de landschapsbedrijfsplannen zijn ze enkel gratis voor de particulier indien ze uitvoering geven aan het provinciale soortenbeschermingsbeleid. In 2012 kregen we een opvallende toename van het aantal projecten. De landschapskrant Leie en Schelde, die in 2012 in een nieuw kleedje werd gestoken, leverde heel wat nieuwe kandidaten op en sindsdien doet duidelijk ook de mond-aan-mond-reclame zijn werk. 2013 is het jaar om nog een stapje verder te gaan en samen met de gemeenten het beleid voor deze kleine landschapselementen en de bescherming van de biodiversiteit in de regio verder uit te werken. Meer info: Frank Petit-Jean, [email protected], T 056 46 16 63

Duiktank op site Transfo in 2014 een feit Onlangs keurde de Provincie West-Vlaanderen de herbestemming goed van een oliereservoir tot duiktank op de site Transfo in Zwevegem. De tank heeft een uitzonderlijk karakter, niet alleen omdat het om een herbestemming van industrieel erfgoed gaat, maar ook omwille van de omvang van de tank. Het vinden van de nodige financiering was geen sinecure maar door het op elkaar afstemmen van verschillende subsidiekanalen is de realisatie mogelijk. De start van de werken is voorzien in 2013. Eind 2014 zal de duiktank voltooid zijn. Deze unieke duiktank kadert in de grootschalige reconversie van de industriële enclave Transfo tot een groene site waar je avontuurlijk kan sporten, fietsen en wandelen, van cultuur kan genieten, kan wonen of zelfs werken. Transfo wordt hierdoor een belangrijk knooppunt in een totaalprogramma van recreatief

sporten in en rond de Gavers, het kanaal Bossuit-Kortrijk en Transfo. Meer info: [email protected] , T 056 22 21 19

Cursus 'Klimaatgids' In het Provinciaal Sport- en Natuurcentrum de Gavers kun je vanaf januari een gratis cursus klimaatgids volgen. Het klimaat blijft een heet hangijzer. Hoe het klimaat verandert, zien we nu al. Niet alleen fauna en flora, maar ook de mens ondervindt hinder van klimaatverandering. Deze cursus zet je als gids op weg om het thema klimaatverandering te brengen voor ene breed publiek. Lesgevers: Koen Leysen, Wim Veraghtert, Jasmin Lauwaert en Steven Vromman Woensdagen 23, 30 januari en 6, 20 en 27 februari van 19u30 tot 22u30 Organisator:Natuurpunt Educatie i.s.m de provinciedienst NME Info en inschrijven: [email protected] of www.natuureducatie.be

Lezing Stille waters, diepe gronden... De Gavervijver maakte als waterreservoir deel uit van een grootschalig onderzoek opgezet door de Universiteit van Antwerpen. De verrassende resultaten worden op deze avond voorgesteld en aangevuld met reeds eerdere bevindingen over de onderwaterflora. We laten ook de duikers zelf aan het woord, voorzien van het passende beeldmateriaal. Stille waters, diepe gronden? Sprekers: Stefan Vandamme (UA), Olivier Dochy en jurgen Debaveye Dinsdag 26 maart van 19u tot 21u30 Prijs: €3 (drankje inbegrepen) inschrijven voor 25 maart Info en inschrijven: Emanuel Demey, [email protected] , T 056 23 40 21

Boeren werken aan een betere waterkwaliteit Gewassen hebben niet enkel een gezonde bodem nodig of goede weersomstandigheden om te groeien, maar ook voldoende voedingstoffen, daarom wordt bemest. Maar teveel is teveel. In West-Vlaanderen zijn er door die bemesting problemen met teveel voedingstoffen in het water. Deze voedingstoffen komen grotendeels van de akkers en weiden en spoelen uit de bodem in de waterlopen. De voorbije decennia heeft de sector via een opeenvolging van MestActiePlannen (we zitten ondertussen aan MAP IV) al grote inspanningen geleverd. Helaas is de waterkwaliteit op bijna de helft van de meetpunten nog onvoldoende en worden de Europese normen niet gehaald. Om te vermijden dat Europa zelf zal ingrijpen heeft de Vlaamse Overheid het Coördinatiecentrum Voorlichting en Begeleiding duurzame Bemesting (CVBB) in het leven geroepen. Zij coördineren en de diverse lokale praktijkcentra voeren de acties uit. In West-Vlaanderen is dat Inagro. De doelstelling van het CVBB is om op een doorgedreven manier en lokaal de problemen aan te pakken. Niet van bovenaf, maar van onderuit, in samenwerking met de land- en tuinbouwers die gronden hebben in de nabijheid van de slechte meetpunten. Via doorgedreven en gedetailleerde metingen (cijfers!), via overleg en samenwerking in waterkwaliteitsgroepen werken de boeren samen met de specialisten van Inagro aan de kwaliteit van het water. Daarnaast kunnen de landbouwers ook rekenen op individuele begeleiding op hun bedrijf die hen moet toelaten om in de toekomst te werken met minder bemesting. Door deze intensieve campagne is iedereen overtuigd van het belang van deze acties. Hopelijk vertaalt dit zich binnenkort in betere meetresultaten en dus gezondere waterlopen. Meer info: Franky Coopman – coördinator West-Vlaanderen, T 051 27 33 45, [email protected]

Waterbekken biedt kansen aan landbouw en omgeving

Natte winters en droge zomers met minder, maar intensere buien maken het op veel landbouwbedrijven noodzakelijk om regenwater tijdelijk op te vangen. Deze wateropvang biedt ook nieuwe kansen voor natuurontwikkeling. Steeds meer landbouwers leggen voor het gebruik van regenwater een waterbekken aan. Dit water wordt in eerste instantie gebruikt voor de beregening van waterbehoevende teelten zoals prei en bloemkool of als nuts- of drinkwater in de veeteelt. Op andere plaatsen worden – soms verplicht infiltratiebekkens aangelegd zodat water vanaf verharde oppervlaktes niet rechtstreeks of met piekdebieten in de nabije waterloop terechtkomt. Met een aangepaste aanleg en beheer kunnen meerdere functies, zoals waterberging en natuurontwikkeling, gecombineerd worden. Meerwaarde voor landschap en biodiversiteit Met een aangepaste ecologische inrichting (schuine oevers, streekeigen beplanting, getrapt profiel, …) ontwikkelt een waterbekken zich in vele gevallen tot een waardevol biotoop voor watergebonden fauna en flora. “Waar een waterbekken minder evident is, kan een natuurtechnische aanpak de vergunning vergemakkelijken.” Meer info is terug te vinden in de kersverse praktijkgids 'Waterbekkens, praktische tips voor een ecologische inrichting' of bij Dieter Depraetere, [email protected], T 051 27 33 82

Milieuonderzoek in Menen ook in 2013 verder onder de loep Sinds enige tijd lopen een reeks van studies in de regio Menen. Ten gevolge deze resultaten zal er begin volgende jaar een vervolgonderzoek naar vervuilende stoffen in scharreleieren plaats vinden. In overleg met het lokaal bestuur, logo Leieland, zal de VMM samen met het departement Leefmilieu Natuur en Energie, het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid een studie opstarten om de kwaliteit van scharreleieren in deze Vlaamse grensregio te onderzoeken. Zowel de Vlaamse en Franse milieu-inspecties kondigden aan de nodige maatregelen te treffen om het probleem ten gronde aan te pakken. Wat zijn de resultaten van de reeds uitgevoerde onderzoeken ? I.

Opname van verontreinigde stoffen.

Het Steunpunt Milieu en Gezondheid onderzocht de inwendige blootstelling aan vervuilende stoffen en een aantal biologische en gezondheidskenmerken bij 199 jongeren (14-15 jaar) die wonen in de nabijheid van de schrootverwerkende industrie van Menen. In tegenstelling tot enkele jaren terug liggen hoeveelheden POP’s ( PCB’s en dioxines) bij de onderzochte jongeren in de regio Menen in het huidig onderzoek lager dan gemiddeld in Vlaanderen. Maar voor zware metalen is er een gemengd beeld: de waarden bij jongeren in de regio Menen liggen lager voor lood, kwik, arseen, antimoon en nikkel. De waarden voor lange termijn blootstelling aan cadmium en recente blootstelling aan thallium daarentegen liggen hoger. Ook de inwendige blootstelling aan PAK’s blijkt verhoogd te zijn. De waargenomen hogere interne blootstelling aan sommige stoffen kan mogelijks bijgedragen hebben in een klein verschil concentraties aan bepaalde hormonen en in de schildklierwerking, maar er werden geen ziekteverschijnselen vastgesteld. Verder onderzoek is nodig om hierover meer zekerheid te krijgen. II.

Uitstoot van verontreinigende stoffen.

Tot voor kort kon de oorzaak van verontreiniging niet eenduidig vastgesteld worden omwille van verschillende meetmethodes en –tijdstippen langs beide kanten van de landsgrens. Om dit probleem aan te pakken werd in juni 2011 het intereg IV A project onder de naam AEROPA gelanceerd. Zo kon de VMM, met de steun van Europa en samen met atmo Nord-Pas-de-Calais en DREAL een geïntegreerde grensoverschrijdende studie uitvoeren. Uit de resultaten blijkt dat dioxines nog amper worden vastgesteld in deze grensregio, terwijl deze problematiek tot enkele jaren geleden nog ernstig was. Verhoogde PCB-concentraties werden in Vlaanderen nabij één bepaalde bron wel nog vastgesteld. Ondanks de vele inspanningen zorgt een Belgisch-Frans schrootverwerkend bedrijf nog steeds voor te hoge concentraties op enkele honderd meter in een deel van de Meense stadskern. De verontreiniging is dus zeer lokaal en vermindert snel naarmate de afstand naar de Vlaams-Franse industriezone toeneemt. Het bedrijf is echter niet verantwoordelijk voor de PCBverontreiniging in Bousbecque. Voor die lokale verontreiniging werd de bron dus nog niet geïdentificeerd.

Meer info: Depuydt Wim, medisch milieukundige Logo Leieland, [email protected], www.milieu-en-gezondheid.be

2. REGIONALE SAMENWERKING Streekcongres: belangrijk momentum in voorbereiding nieuw streekpact Een streekpact heeft tot doel om een lange termijn strategie vast te leggen voor de brede sociaaleconomische ontwikkeling tijdens de komende legislatuurperiode 2013-2018. Hiervoor is nu, onder het motto “ samen grenzen verleggen”, een ontwerp-versie voorbereid. Dit ontwerp gaat uit van een geïntegreerde streekvisie en bevat 3 ambities en 6 doelstellingen, gericht op een innovatieve en duurzame transitie van de regio. Als voorbereiding op een breed maatschappelijk debat werd de ontwerptekst ter bespreking voorgelegd aan de brede groep van stakeholders en actoren en intussen hebben zo’n 40 organisaties en streeknetwerken het ontwerp streekpact besproken. Van de meeste debatten werd reeds een verslag via de website www.samengrenzenverleggen.be overgemaakt aan RESOC. De ambities en doelstellingen zullen , samen met de aanbreng van het maatschappelijk debat, verder worden uitgediept op het streekcongres dat plaatsvindt op woensdag 19 december in Kortrijk Xpo. Begin volgend jaar zal het ontwerp streekpact worden aangevuld en aangepast, rekening houdend met de aanvullingen en voorstellen van het streekcongres. Vervolgens is het de bedoeling om het aangepaste ontwerp streekpact voor te stellen en te bespreken met de nieuwe gemeentebesturen en het nieuwe provinciebestuur. Dit streekcongres is dan ook een belangrijk momentum in de opmaak van het nieuwe streekpact. Wie nog wenst in te schrijven moet dit dringend doen via www.samengrenzenverleggen.be Meer info: [email protected] en [email protected]

3. LOKALE BESTUREN Overleie, stadsbuurt met veel potentieel Overleie is een noordelijke wijk in Kortrijk met heel wat troeven: een uitstekende ligging aan de vernieuwde Leieboorden, vlakbij het stadscentrum en met een groen, volks karakter. Dat maakt de wijk uiterst geschikt om zich verder te ontwikkelen tot een aantrekkelijke stadsbuurt. Via verschillende initiatieven investeert de Stad Kortrijk in de opwaardering van Overleie. Ook de Vlaamse Overheid ondersteunt deze inspanningen via het ‘Stadvernieuwingsproject Overleie’. Op vraag van en samen met de Stad Kortrijk, organiseert Leiedal een ontwerpcyclus met de Spaanse stedenbouwkundige Jordi Farrando. In tien sessies van telkens één week worden specifieke deelprojecten uitgewerkt. In deze sessies worden naast ontwerpvoorstellen voor grootschalige private initiatieven ook concepten en inrichtingsplannen voor de publieke ruimte uitgereikt. Het geheel van de werkcyclus zal een globale visie opleveren, waarmee zowel de private ontwikkelaar als het stadsbestuur aan de slag kunnen. Meer info: [email protected]

Waregemse begraafplaatsen digitaal doorzoekbaar Wie de laatste rustplaats van Briek Schotte zoekt, kan op de website van de Stad Waregem de naam van deze Flandrien intikken. De bezoeker komt meteen op de juiste begraafplaats - De Barakke - terecht en ziet op een overzichtelijk kaartje de exacte plaats van het graf. Het stadsbestuur rondde midden oktober een project af waarbij ze haar zes begraafplaatsen volledig digitaal toegankelijk heeft gemaakt. Leiedal ontwikkelde de applicatie die deze dienstverlening mogelijk maakt. Meer info: www.waregem.be/begraafplaats; www.leiedal.be/waregemsebegraafplaatsen; [email protected]

ZuidBoulevard Waregem wordt een nieuwe poort tot de stad Binnen enkele jaren zal het stadscentrum van Waregem er flink anders uitzien. Niet door een laagje vernis, maar wel door een grondige hertekening van het zuidelijke stadsdeel. Een nieuwe bibliotheek en een brede winkel- en wandelboulevard moeten een nieuwe toegangspoort tot de stad vormen en zo de beslotenheid van weleer wegwerken. Leiedal ondersteunt dit ambitieus project. Aan de hand van ontwerpend onderzoek hebben we samen met de Stad de globale ontwikkelingsstrategie voor Waregem-Zuid uitgetekend. Dit vormde de basis voor het stedenbouwkundig plan. Daarnaast stond Leiedal in voor de succesvolle opmaak van de subsidiedossiers voor de conceptstudie en de projectstudie. Meer info: [email protected]; www.leiedal.be/zuidboulevard

Sociale media en lokale besturen 1324 … dit is het aantal tweets dat verstuurd werd op de Opening UP-conferentie ‘sociale media en lokale besturen’ op 22 oktober in Mechelen. Geen congres waar

sociale mediagoeroes grote verhalen brengen, maar wel een praktijkgerichte bijeenkomst over de mogelijkheden en uitdagingen van sociale media bij steden en gemeenten in Vlaanderen, Nederland en daarbuiten. Wie er niet bij kon zijn, kan alle presentaties terugvinden op www.slideshare.net/OpeningUp. Meer info: www.opening-up.eu; [email protected]

4. TOERISME EN VRIJE TIJD Nieuwe toeristische website Eurometropool Via het Interregproject LKT Toerisme participeert Toerisme Leiestreek aan de toeristische uitbouw van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai. Eén van de speerpunten van het project is de creatie van een grensoverschrijdende, drietalige (NL-FR-ENG) website met het aanbod van de volledige regio. Op 23 november werd de nieuwe website www.visiteurometropolis.eu plechtig voorgesteld in Villeneuve d’Asq. Het aanbod op de site wordt de komende maanden verder uitgebreid.

Nieuwe Leiestreek Magazine In oktober verscheen het nieuwe Leiestreek Magazine. Het gratis herfst- en winternummer bevat tal van tips voor de koude maanden. Het is gratis verkrijgbaar bij de diensten voor toerisme of op www.toerisme-leiestreek.be Lees meer …

Fietsen en feesten in de Leiestreek Tot dit jaar organiseerde Toerisme Leiestreek jaarlijks zelf een Fietsfeest Leiestreek. Vanaf 2013 geven we hieraan een nieuwe invulling en zullen we bestaande fietsevenementen promotioneel extra ondersteunen. Onder de noemer ‘Fietsen en feesten in de Leiestreek’ zullen wij een 10-tal fietsevenementen in de periode april – september jaarlijks gezamenlijk promoten. Lees meer…

Buurten bij buren Zuid-West-Vlaanderen In 2013 zal het 300 jaar geleden zijn dat het Verdrag van Utrecht het grootste gedeelte van de huidige grenzen binnen Europa vast legde. Dat jaar is het ook precies 20 jaar geleden dat het Verdrag van Maastricht de Europese binnengrenzen openstelde. Ondertussen worden overal heel wat grensoverschrijdende initiatieven genomen, zo ook tussen Noord-Frankrijk en West-Vlaanderen. De bevolking van de grensregio is hiervan echter nauwelijks op de hoogte. Het project BUURTEN BIJ BUREN neemt enkele van deze grensoverschrijdende samenwerkingen onder de loep, maar laat ons eveneens kennismaken met het leven van elke dag aan beide zijden van de landgrens. In de loop van 2013 trekken we er vier keer op uit, samen met onze Franse buren. Afwisselend vertoeven we op Franse bodem en in Vlaanderen. Natuur, cultuur, erfgoed, zorg, economie, duurzaamheid, mobiliteit … alle thema’s komen aan bod. Op zaterdag 23 februari gaan we van start, bijna letterlijk op de grens. We verzamelen op de parking van Auchan in Roncq, dat van een kleine kruidenier uitgroeide tot een internationaal actieve hypermarché. Het aandeel Belgische Auchan-klanten bedraagt er 15 à 20 %. We rijden door naar de EDHEC Business

School in Roubaix. Deze meer dan 100 jaar oude business school staat hoog gerangschikt op de lijst van beste financiële opleidingen ter wereld. Een medewerker van de Frans-Belgische Kamer van Koophandel vertelt er over de vele initiatieven die grensoverschrijdend genomen worden op het vlak van werkgelegenheid. Via de rivier de Deule rijden we naar de Leie, die hier de grens vormt tussen Frankrijk en België. Hoe is deze grens tot stand gekomen? En hoe sterk is die grens vandaag nog? Wat moet er, nu de Europese grenzen zijn open gesteld, worden van de legendarische grensovergang in Rekkem? We stoppen even aan de Sjouwer, het symbool van de seizoensarbeiders die tientallen jaren lang vanuit West-Vlaanderen naar Noord-Frankrijk trokken om er te werken. 's Middags lunchen we in Kortrijk op het water, op de Ahoi Barbootel, een project rond sociale economie en duurzame tewerkstelling. Na de middag keren we terug naar Menen, een stad getekend door haar ligging aan de grens met Frankrijk. Philippe Despriet, die de hele dag onze gids is, toont ons het onbekende Menen. Een stad van militair belang en een onbekend patrimonium, maar ook een stad die een transformatie onderging en een bloeiend commercieel centrum werd. We maken een wandeling langs eeuwenoud patrimonium en nieuwe projecten en sluiten de dag af met een streekbiertje in de herberg van 't Schippershof. De bus voert ons vervolgens terug naar startpunt Auchan. Meer info: [email protected] of op de website van vormingplus Zuid-West-Vlaanderen

5. CULTUUR Provincie zoekt kandidaten Vierjaarlijkse Prijs voor Kunstambachten De Provincie West-Vlaanderen schrijft in 2013 voor de vierde keer de ‘Vierjaarlijkse Prijs voor Kunstambachten van de Provincie West-Vlaanderen’ uit. Iedereen die in West-Vlaanderen geboren is of op 1 januari 2013 ten minste vijf jaar wettig in West-Vlaanderen gedomicilieerd is, kan deelnemen aan deze wedstrijd. De Prijs is bestemd voor alle hedendaagse uitdrukkingsvormen binnen de kunstambachten: keramiek, glas, textiel, papier enz. Typerend voor kunstambachten is dat het gaat om eenmalige creaties, niet gecreëerd om als serieproduct te worden vermenigvuldigd of voor industriële productie. Iedere deelnemer mag vier tot tien werken indienen. Deelnemingsformulieren kunnen tot en met 22 maart 2013 opgevraagd worden. Inschrijven voor de wedstrijd kan tot en met vrijdag 29 maart 2013. Aan de Vierjaarlijkse Prijs voor Kunstambachten is een bedrag van 2.500 euro verbonden. Het totale prijzengeld van de wedstrijd bedraagt 12.500 euro.Laureaten uit de vorige editie (2009) zijn Lut Laleman, Tine Vindevogel uit Zwevegem, Aline Vandeplas uit Brugge. De wedstrijd is niet themagebonden maar specifiek bedoeld voor realisaties uit de jongste vier jaar. Alle informatie over hoe deelnemen en het wedstrijdreglement vindt u op de website: www.westvlaanderen.be/kunstambachten . Meer info: [email protected] of T 050 40 35 49

6. ONDERWIJS 186 Zuid-West-Vlaamse basisscholen kiezen voor MOS MOS staat voor ‘Milieuzorg Op School’, een milieuzorgproject van kleuterschool tot secundaire school. MOS helpt de scholen om op een leuke, duurzame én pedagogisch verantwoorde manier een eigen milieuzorgsysteem uit te bouwen. Milieuzorg op school is dus meer dan een nette speelplaats, een gezond ontbijt of een veilige fiets; de volledige leer- en leefomgeving heeft met milieuzorg te maken en nodigt leerlingen en leerkrachten uit om keuzes te maken die een duurzame wereld ondersteunen. Scholen die in het project stappen worden stap voor stap voor hun milieu-inspanningen beloond met het driedelige MOS-logo. De MOS-resultaten voor het afgelopen schooljaar 2011-2012 mogen gezien

Foto: bekroond werk van Lut Laleman, een van de winnaars van de vorige editie van de Prijs Kunstambachten (2009). © Lut Laleman

worden: vandaag hebben reeds 592 van de 723 West-Vlaamse basisscholen gekozen voor milieuzorg op school, waarvan heel wat uit Zuid-West-Vlaanderen. Dit succes is ongetwijfeld te danken aan het enthousiasme van tientallen MOSverantwoordelijken en honderden leerlingen op de scholen, gesteund door gedreven directies, leerkrachten, ouders en personeel. Bovendien geeft de steun van de West-Vlaamse MOS-begeleiders en de gemeentelijke milieudiensten aan dit hele project een extra impuls. In heel wat gemeenten krijgen de scholen vaak ook een extra materiële of financiële ondersteuning via een charter of het organiseren van gemeenschappelijke acties. Meer info: Provinciale dienst Milieu-, Natuur- en Waterbeleid, [email protected], T 050 40 32 66, www.westvlaanderen.be/mos

Met beide voeten in het echte boerenleven Onder dit motto werd in 2002 ‘Met de klas de boer op’ opgericht, een WestVlaams netwerk van een zestigtal hedendaagse land- en tuinbouwbedrijven die klassen uitnodigen voor een beklijvend boerderijbezoek. De land- en tuinbouw beter leren kennen via levensechte kennismaking was de vooropstelde doelstelling. Landbouw(st)ers openen hun boerderijdeuren. Leerkrachten en leerlingen ontdekken met eigen ogen het reilen en zeilen en mogen de handen uit de mouwen steken. Ze komen vooral uit het basisonderwijs, maar ook secundaire en hoge scholen vinden de weg. De scholen die op boerderijbezoek gaan, kunnen rekenen op een subsidie van 30 euro per bezoek. Een steuntje in de rug voor scholen. De bezoekcijfers tonen aan dat ‘Met de klas de boer op’ een succesrecept is. We noteren momenteel een 4000-tal geregistreerde bezoeken (kleine 600 bezoeken/jaar) en na een opstartfase jaarlijks tussen de 12.000 en 14.000 bezoekers. Het bereikte niveau aanhouden is geen evidentie sinds de intrede van de maximumfactuur in het onderwijs. ‘Met de klas de boer op’, huldigde dan ook trots haar 100.000ste bezoeker eerder dit jaar. Voor ruim 100.000 kinderen is de kloof tussen hun leefwereld en die van de land- en tuinbouw alvast wat kleiner. ‘Met de klas de boer op’ evolueerde in tien jaar tijd tot een kwaliteitsvol en gevarieerd aanbod. De ontwikkeling van boerderijspelen zoals ‘Stal op stelten’ en de ‘Zuivelbox’ bevorderen het leereffect van het bezoek. Onder de noemer ‘Boerderijbezoek voor allen’ specialiseerden een aantal hoeves zich specifiek voor het bijzonder onderwijs. Via het grensoverschrijdend initiatief ‘Bonjour boer’ kunnen ook Franstalige klasjes onze bezoekboerderijen ontdekken tijdens een heus taal-plonsbad. De verwijzing naar www.onthaalopdeboerderij.be maakt het plaatje compleet. Deze West-Vlaamse website biedt een complementair aanbod landbouweducatie aan met lesmateriaal, uitleenmaterialen, informatie, …

Nieuwe 'Actie Diamant' recycleert 24.000 stuks schoolgerief Met ‘Actie Diamant’ wil MOS kinderen en hun ouders aanmoedigen om schoolgerief langer te gebruiken. De actie gaat als volgt: Eind juni plakten de kinderen diamantstickertjes op spulletjes die ze in september opnieuw zouden gebruiken. In september werden in alle klassen het aantal diamantjes/spulletjes geteld. Zo werden door 4.300 kinderen in 70 West-Vlaamse scholen, waarvan 7 Zuid-West-Vlaamse scholen, meer dan 24.000 stuks schoolgerief van de prullenbak gered. Meer info: Provinciale dienst Milieu-, Natuur- en Waterbeleid, [email protected], T 050 40 32 66

7. REGIONALE ECONOMIE Verkoop modules bedrijfsverzamelgebouw Esserstraat Aan de ingang van het bedrijventerrein Esserstraat in Zwevegem, wordt midden 2013 gestart met de bouw van het duurzaam bedrijfsverzamelgebouw ‘De Kop’.

Leiedal nam hiervoor projectontwikkelaar Re-Vive en het architectenbureau SAQ architects onder de arm. ‘De Kop’ moet uitgroeien tot het visitekaartje van het bedrijventerrein waar kleine bedrijven, binnen een groter geheel, de nodige ruimte vinden om te groeien. De praktijk leert ons immers dat kleine of startende ondernemers vandaag moeilijk een geschikte vestigingslocatie vinden in de regio. De acht bedrijfsmodules worden momenteel op plan te koop aangeboden. Meer info: www.dekop.be; www.leiedal.be/bedrijfsverzamelgebouw; [email protected]

ISO gaat de boer op Op de Landbouwbeurs van Libramont eind juli kregen achttien Vlaamse en Waalse landbouwers het ISO 14001-certificaat overhandigd. Een mijlpaal, want voor het eerst behaalt een groep Belgische land- en tuinbouwbedrijven die internationale milieunorm. Het ISO-certificaat krijg je niet zomaar. Zo hebben de bedrijfsleiders uit diverse sectoren gedurende twee jaar een milieuzorgsysteem uitgewerkt specifiek voor hun bedrijf. Tijdens dit proces namen ze hun bedrijfsvoering onder de loep. Het uitgangspunt is dat de landbouwer zelf beslist welke acties hij uitwerkt – hij kent het bedrijf tenslotte het best – terwijl Inagro, het Provinciaal agentschap voor Onderzoek en advies in land- en tuinbouw, zorgt voor de begeleiding. Leren van elkaar De deelnemende bedrijfsleiders gingen de uitdaging aan om hun bedrijfsvoering kritisch te evalueren. Verbeteren kun je enkel door de klassieke gang van zaken in vraag te stellen en aan te passen waar nodig. De motivaties voor het behalen van dit ISO-certificaat waren heel divers. De ene bedrijfsleider wou zijn bedrijf tot in de puntjes in orde hebben voor de opvolger, de andere wou zijn jarenlange inspanningen beloond zien met een gerenommeerd certificaat en nog anderen vonden het een uitdaging om op een gestructureerde manier de bedrijfsvoering efficiënter te maken. Het collectieve aspect is heel sterk aanwezig. We leren uiteindelijk allemaal van elkaar. Het certificaat vormt een mooie boodschap naar de buitenwereld: “Wij dragen zorg voor het milieu binnen onze bedrijfsvoering en kunnen het ook bewijzen”. Het ISO-certificaat is geen einddoel. Het gevolgde traject is een cyclus die telkens opnieuw herhaald en bijgestuurd wordt. We houden u graag op de hoogte. Zelf interesse in een ISO-certificaat? Laat het ons weten! Meer info: Melanie Vanstaen, [email protected], T 051 27 33 92

Van boer tot werkvloer: de korte keten komt dichterbij Sinds kort verkoopt Inagro West-Vlaamse hoeveproducten aan zijn werknemers. Dankzij een handig digitaal bestelsysteem wil men meer regionale bedrijven warm maken om lokale hoeveproducten aan hun personeel aan te bieden. De term ‘korte keten’ verwijst naar afzetsystemen waarbij producent en consument rechtstreeks met elkaar in contact komen, zoals in een hoevewinkel of een boerenmarkt. Deze korte keten draagt op vele vlakken bij tot een duurzamere landbouw. De boer of tuinder krijgt een correcte prijs voor zijn of haar producten, het sociale contact en de dialoog met de klanten motiveert en de versheid en kwaliteit van de producten zijn optimaal. Door nu ook bedrijven te betrekken in die korte keten hopen we dat hoeveproducent(en) en bedrijven samenwerken door geregeld hoeveproducten aan te bieden aan de werknemers. Uit de startblokken Vier hoeveproducenten (kaas, zuiveldesserten, varkens-, runds- en hertenvlees) uit de buurt willen wekelijks of tweewekelijks hoeveproducten leveren aan werknemers van Inagro. In het najaar stelden producenten hun producten voor tijdens een proeverij. De verkoop was meteen een schot in de roos. Eind 2012 wordt het digitale systeem geëvalueerd en nieuwe samenwerkingen gestimuleerd. We houden u graag verder op de hoogte! Interesse in de korte keten als hoeveproducent of bedrijf? Anneleen of Katrien van Inagro helpt u graag verder. Meer info: Anneleen Dedeyne of Katrien Grauwet,

[email protected], T 051 27 32 26, www.onthaalopdeboerderij.be of www.inagro.be

SERR-IN in het teken van deeltijds leren en werken Op 20 november organiseerde de SERR Zuid-West-Vlaanderen een SERR-in rond het thema deeltijds leren en werken. De SERR-in is een infomoment dat actuele arbeidsmarktgerelateerde thema’s of projecten in de kijker wil zetten en geïnteresseerden wil informeren over de werking. Op de agenda stonden verschillende sprekers geprogrammeerd, die het thema vanuit hun werking en visie toelichtten. Eerst was er een welkomstwoord van Lieven Lybeer, voorzitter van het Regionaal Overlegplatform leren en werken. Daarna opende Rudi Deceukelier, directeur van het centrum deeltijds onderwijs Kortrijk, het inhoudelijke gedeelte. Jongeren die leren en werken volgen in principe een algemene en beroepsgerichte vorming van 1 of 2 dagen, gecombineerd met werkplekleren (een tewerkstelling) van 3 dagen. De sectoren die worden aangeboden zijn garage, carrosserie, elektriciteit, lassen en personenzorg. Aansluitend brachten Ronny Declercq, Katrien Deweer en Hilde Bouckenooghe een uiteenzetting over de brugprojecten. Deze richten zich tot jongeren die er niet in slagen een gepaste tewerkstelling te vinden in het normaal economisch circuit. Zowel het Jongerenatelier, het Oranjehuis en promotieteam JOPRO werden heel kort toegelicht. Daaropvolgend kwamen 2 goede praktijken inzake de tewerkstelling van deze jongeren aan het woord. Jorgen Sijoen van het Woonzorgcentrum Huize Ter Walle en Serge Allaert, zaakvoerder van Allaert aluminium, deelden hun ervaringen met het publiek. Hoewel het begeleiden van deze jongeren vaak heel wat inspanningen vraagt van de werkgever, was de balans toch positief. Het is immers een uitgelezen kans om toekomstige werknemers op te leiden op de werkvloer. Eens de jongeren hun diploma hebben behaald, wordt een tewerkstelling daarenboven gesubsidieerd. Bepaalde van deze jongeren zijn zelfs doorgegroeid tot echte spilfiguren van het bedrijf. Ook vanuit beleidshoek werd het thema toegelicht. Lucas Brion, kabinetsmedewerker van Vlaams Minister van Onderwijs Pascal Smet, lichte het decreet Leren en Werken toe. Hoewel onze regio niet slecht scoort in vergelijking met de rest van Vlaanderen, werd er toch een warme oproep gedaan naar de werkgevers om deze jongeren een kans te geven en ze een tewerkstelling (werkplekleren) aan te bieden. Alain Depreux, coördinator RESOC-SERR Zuid-West-Vlaanderen, sloot af met een dankwoord en uitnodiging tot de netwerkreceptie die volgde. Meer info: [email protected]

Nieuw onderzoeksgebouw beiowetenschappen op Kulak Op 5 december opende KU Leuven Kulak een gloednieuw onderzoeksgebouw. Het gebouw telt zo’n 1000 m2 aan moderne laboratoria en huisvest een 60-tal onderzoekers uit de biowetenschappen (biologie, biochemie, biotechnologie, bioingenieurswetenschappen en biomedisch onderzoek). De nieuwe laboratoria bieden onder andere state-of-the-art faciliteiten voor moleculair onderzoek. Kulak voert een gecoördineerd onderzoeksbeleid met een paar hoofdaccenten: het profileren van het onderzoek in enkele speerpuntdomeinen, een intense samenwerking met bedrijven uit de regio en het betrekken van bachelorstudenten bij het onderzoek. Met de uitbreiding van haar onderzoekscapaciteit engageert Kulak zich ten volle voor het valorisatietraject vanuit het hoger onderwijs in West-Vlaanderen. Koenraad Muylaert, voorzitter van de onderzoeksfaciliteit: “De voorbije jaren verdubbelde het aantal ‘life sciences’ onderzoekers op de campus. Het nieuwe onderzoeksgebouw moet hen de nodige ruimte bieden. De nieuwe infrastructuur is ook nodig om hoogstaand onderzoek van internationaal niveau te kunnen blijven uitvoeren.” Centraal in de nieuwe onderzoeksruimte komt er een groot landschapslaboratorium met aanpalende technische vertrekken voor moleculair en fysiologisch onderzoek. Researchers uit uiteenlopende domeinen zullen samen gebruik maken van de nieuwste faciliteiten. Dit unieke concept zal de interdisciplinaire samenwerking bevorderen en versterken.

Jan Beirlant, campusrector: “ De laboratoria moeten ook de nodige ruimte bieden om de studenten nauwer te betrekken bij het onderzoek. Dit is belangrijk in het kader van de inrichting van een derde bachelor Wetenschappen en Technologie en Biomedische Wetenschappen in Kortrijk.” De nieuwe ‘Interdisciplinary Research Facility’ (IRF) wordt mee gefinancierd door het Doelstelling 2-project ‘Ondernemingsgerichte kennisontwikkeling en valorisatie in West-Vlaanderen’, met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en cofinanciering van Vlaanderen in Actie / Agentschap Ondernemen en de provincie West-Vlaanderen. Meer informatie op www.kuleuven-kulak.be/openingirflifesciences

8. ZORG EN WELZIJN Menswaardige kwaliteitsvolle voedselhulp - kooklesen met voedselpakketten Samen met de voedselbedeelpunten in de regio werkten we aan een menswaardiger en kwaliteitsvoller voedselhulp – met steun van Resoc ZuidWest-Vlaanderen. Aangezien voedselhulp voor duizenden een noodzaak blijft, is het essentieel om deze hulp zo respectvol mogelijk aan te bieden. Eén van de acties was het aanbieden van kooklessen aan mensen in armoede. Dat de producten in een voedselpakket niet steeds beantwoorden aan de normen van gezonde voeding, hoeft niemand te verwonderen. Tijdens deze kooklessen, werd waar mogelijk op vlak van gezonde voeding tips en adviezen meegegeven. Specifieke invalshoek tijdens de kooklessen was het aan de slag gaan met de ingrediënten uit de voedselpakketten en de verse groenten. Er ging veel aandacht naar het klaarmaken en appreciëren van verse groenten tijdens de kooklessen. Tegelijk leren de gebruikers van voedselpakketten wat ze méér en lekkerder kunnen klaarmaken met de producten uit een voedselpakket, aangevuld met gezonde en goedkope (basis)ingrediënten uit de keuken. De kooklessen waren voor de deelnemers ook belangrijk om op verhaal te komen, voor de sociale contacten. Er zijn in de periode 12/2011-12/2012 in totaal zowat 24 kooklessen doorgegaan, verspreid over Wervik, Kortrijk, Menen, Harelbeke en Wevelgem. Deze kooklessen werden verzorgd door Vormingplus Zuid-West-Vlaanderen.

Sociale Kruidenier De VZW Sociale Kruideniers Vlaanderen heeft een brochure klaar rond het concept Sociale Kruidenier. Het is een mooie en heldere uitgave geworden, je kan die downloaden via deze link: www.socialekruideniersvlaanderen.be/brochure-sociale-kruideniers-vlaanderen. Wie hiermee aan de slag wil, kan gerust contact met ons opnemen voor meer info, meedenken, samenwerken, …. Meer info: [email protected], T 056 46 15 67

Omzendbrief minister Vandeurzen Recent verspreidde minister Vandeurzen een omzendbrief betr. Vlaamse beleidsdoelstellingen bij de uitvoering van het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid voor de periode 2014-2019. Met deze brief nodigt minister Vandeurzen de lokale besturen uit om de Vlaamse Beleidsdoelstellingen inzake Welzijn, Volksgezondheid en Gezin een plaats te geven in de strategische meerjarenplanning 2014-2019 van het sociaal beleid, zodat het lokale en het Vlaamse beleid elkaar aanvullen en versterken. De omzendbrief vindt u hier.

9. VERHUIS Tijdelijke verhuis gebiedsgerichte werking Westhoek In augustus ondertekende de deputatie een huurovereenkomst met de stad Ieper voor de huur van bureauruimte in het Auriscentrum op het Ieper Business Park voor de huidige inwoners van het Streekhuis Esenkasteel dat stras verbouwd wordt. Vanaf 2 januari 2013 vind je de Gebiedsgerichte Werking Westhoek van de Provincie, de collega’s van toerisme Westhoek, wvi, Westhoekoverleg en

RESOC terug op het volgende adres: Ter Waarde 18, 8900 Ieper. En dit tot wanneer het Esenkasteel volledig geoptimaliseerd is. De verhuis wordt voorzien in de maand december.

Overleg Cultuur verhuist naar kantoren Leiedal 2013 Vanaf januari 2013 is Overleg Cultuur gehuisvest in de kantoren van Leiedal. Na jaren verblijf in het stadhuis van Kortrijk, verhuist de projectvereniging naar de kantoren van Leiedal. Daarmee wil de publieke cultuursector meer en betere linken leggen met streekontwikkeling. Deze stap kadert in het proces ‘Sterk besturen in een sterke regio’, waarbij de streek zoekt naar betere interlokale samenwerking. Efficiëntie, effectiviteit en een democratische transparante aansturing staan centraal. Door Overleg Cultuur te laten huisvesten in Leiedal, worden schotten opgeheven tussen de 'hardere' en de 'zachtere' sectoren. Behalve de huisvesting, voorziet Leiedal ook in begeleiding en ondersteuning en worden in de volgende legislatuur regionale beleidsplannen op elkaar afgestemd. Meer info: www.uitinregiokortrijk.be; [email protected]

10. NIEUWE LEGISLATUUR Installatie en eedaflegging nieuwe provincieraad en gedeputeerden Op maandag 3 december werd de nieuwe provincieraad geïnstalleerd. Na het onderzoeken van de geloofsbrieven van de kandidaat-raadsleden, legden uiteindelijk 72 personen de eed als provincieraadslid af. 21 personen voor CD&V, 20 voor N-VA, 12 voor sp.a, 10 voor Open VLD, 5 voor Vlaams Belang en 4 voor Groen. Surf naar de website van de provincie West-Vlaanderen om de nieuwe verkozen provincieraad te zien. Daarna werd de nieuwe voorzitter van de provincieraad, Eliane MattonSpincemaille, geïnstalleerd en legden Guido Decorte, Franky De Block, Carl Vereecke, Bart Naeyaert, Jean de Bethune en Myriam Vanlerberghe de eed af als gedeputeerde.

CONTACT Provinciale Gebiedsgerichte Intercommunale Leiedal werking

RESOC/SERR Zuid-WestVlaanderen

Doorniksesteenweg 218 8500 Kortrijk T 056 24 99 91 F 056 24 99 90 E [email protected] W www.zuid-westvlaanderen.streekhuis.be

Doorniksesteenweg 218 8500 Kortrijk T 056 46 16 66 F 056 24 99 90 E [email protected] W www.resoc.be en www.serr.be

Pres. Kennedypark 10 8500 Kortrijk T 056 24 16 16 F 056 22 89 03 E [email protected] W www.leiedal.be

Wil je je niet langer abonneren op dit e-zine, schrijf je hier uit. Klik hier als je oudere nieuwsbrieven wil inkijken van onze nieuwsbrief.

Wil je meer informatie over de e-zines van de Provincie West-Vlaanderen, surf dan naar www.westvlaanderen.be/ezine.