A
European Institute for Scientific Research on Ayurveda
E
I
S
R
STUDIEGIDS MBO-HBO opleiding
Inhoudsopgave
..................................................................................................
4
......................................................................................................
5
7
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
........................................................................
16
Studievoorwaarden .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
Studieleiding en docenten
27
Beroepsorganisaties .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Ayurveda
31
Health bulletin Ayurveda actueel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
Voorwoord Inleiding
Doelstelling EISRA
.....................................................................................
Twee Jarige MBO Opleiding Vier jarige HBO Opleiding
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.....................................................................................................
3
Voorwoord Het verschijnen van deze studiegids staat in het licht van grote veranderingen binnen onze organisatie. Sinds mijn pioniertijd om Ayurveda uit te dragen en beschikbaar te maken voor een groter publiek is er veel gebeurd. Vandaag de dag beschikken wij over verschillende centra in Nederland en België, kennen wij een ruim assortiment Ayurvedische kruidenpreperaten en voedingssuplementen als ook andere Ayurvedische producten, verder hebben wij een twee-maandelijks tijdschrift en zijn er diverse boeken gepubliceerd in zowel de Nederlandse als Engelse taal. Zo verkeren wij thans in een stadium waarin de huidige struktuur van Ayurvedische werkonderdelen en initiatieven opnieuw om afstemming vraagt. Binnen dit kader is EISRA (European Institute for Scientific Research on Ayurveda) als enige uitgekozen als vertegenwoordiger van de centrale overheid van India om haar in Nederland te vertegenwoordigen op het gebied van de Ayurveda middels een Memorandum of Understanding met de Gujarat Ayurved University te Jamnagar, India. Binnen dat accoord wat door beide partijen is gesloten vallen afspraken die moeten leiden tot een verhoging van het niveau en de kwaliteit van Ayurveda onderwijs en deskundigheid in Nederland. Wij realiseren ons dat het nu ook om een tussenstap gaat. Ayurveda is wereldwijd in opmars en wij streven ernaar onze opleiding in Nederland tot een dagopleiding te maken op een academisch niveau, vergelijkbaar met de beste opleidingen in India. Om nu en in de toekomst te kunnen voldoen aan de vraag naar adekwate opleiding en degelijk opgeleide behandelaars, gaan wij door een tijd van het herschikken van onze ‘middelen’. Wij presenteren met enige voldoening onze studie gids voor de MBO- en HBO opleiding Ayurveda en hopen dat het u mag inspireren tot een studie in de Ayurveda.
Den Haag, februarie 2009 Anil K. Mehta, (Hoofddocent EISRA)
4
Inleiding AYURVEDA IN DE HUIDIGE GEZONDHEIDSZORG In de wereldgezondheidszorg neemt Ayurveda een belangrijke plaats in. Meer dan 500.000 Vaidya’s (Ayurvedische genezers) passen Ayurveda toe in en buiten India. Deze 5000 jaar oude geneeswijze is door de eeuwen heen altijd praktisch toegepast. Alleen onder druk van het Engelse kolonialisme heeft Ayurveda terrein prijs moeten geven aan de Allopathie. In de laatste decennia wordt Ayurveda weer op bredere schaal toegepast. Met steun van regering en de industrie wordt veel research gedaan op het gebied van de farmacologische werking van de kruiden in India. In Oost-Europa is men al 10 jaar geleden begonnen met onderzoek naar de farmacologische werking van Indiase kruiden, resulterend in registratie van Ayurvedische medicijnen. Ayurvedische medicijnen worden vanuit India over de hele wereld gedistribueerd. De commerciële laboratoria in India distribueren hun produkten naar alle delen van de wereld. In heel Europa neemt de belangstelling voor Ayurveda toe. Deze belangstelling komt voor een belangrijk deel voort uit de toenemende behoefte aan een holistische geneeskunde = aandacht voor heel de mens, als ook uit de toenemende beschikbaarheid van oorspronkelijke informatie uit alle delen van de wereld met hun culturele verscheidenheid. De Ayurveda is een holistische of integrale geneeskunde die in India aan vele universiteiten onderwezen wordt, en in duizenden klinieken en ziekenhuizen wordt gepraktiseerd. Ook bij de World Health Organisation heeft men kennis genomen van Ayurveda en heeft men het standpunt van Ayurveda overgenomen dat niet alleen de afwezigheid van ziekte, maar ook het welbevinden van de mens van groot belang is. Het antwoord in het Westen op deze erkenning van Ayurveda wordt gevormd door de opkomst van tal van Ayurvedische klinieken en opleidingen in 5
Europa en de Verenigde Staten, door literatuuraanbod en het beschikbaar komen van Ayurvedische produkten. Ayurveda benadert zowel het geestelijk als het lichamelijk welzijn van de mens. Dit is mogelijk doordat de principes van deze 5000 jaar oude geneeswijze op beiden van toepassing zijn. Ayurveda geeft diep inzicht in de structurele wetmatigheden van de natuur, zoals: seizoenenleer, interactie tussen lichaam en geest, farmacologische werking van planten en mineralen, etc. Vele stromingen in de huidige gezondheidszorg vinden hun oorsprong in de Ayurveda. Het is een “basisgeneeswijze”, waardoor zij, behalve als haar eigen benaderingswijze, ook toepasbaar is in vele andere behandelingsvormen en therapieën. De Ayurveda heeft haar wortels in de Veda’s, de oudste geschriften der mensheid en biedt daarom de menselijk samenleving een verklaringsmodel voor kennis en wetenschap, een toepassingsmodel voor het dagelijks leven en ons welbevinden. Tal van hedendaagse wetenschappelijke ontdekkingen stonden al beschreven in de Veda’s. Eindelijk breekt er een wereldwijd besef door met betrekking tot een universeel weten en handelen ten behoeve van de mensheid. Deze tijd wordt gekenmerkt door een vloed van informatie, niet in de laatste plaats in de gezondheidszorg. De betekenis van de Ayurveda als onderliggend patroon in deze veelheid van vragen en van informatie/kennis is ongeëvenaard en in opkomst. Juist de eenvoud en vanzelfsprekendheid alsook de toepasbaarheid in welke cultuur dan ook, in welke tak van therapeutisch- en/of medisch handelen dan ook, in welke dagelijkse routine dan ook, vallen bij nadere bestudering op. We kunnen dan ook met een gerust hart de stelling presenteren dat de Ayurveda onze volle aandacht verdient, maar tevens dat wij mensen niet minder dan de Ayurveda verdienen!
6
Doelstelling EISRA Het doel van EISRA is om met name in Europa kennis over Ayurveda te verbreiden, zodat uiteindelijk op individueel en gemeenschappelijk niveau de kwaliteit van leven (tijdens gezondheid en ziekte) verbetert kan worden. EISRA in samenwerking met U-Veda België organiseerd zowel in Nederland als België een tweejarige MBO-opleiding tot Ayurvedic Technician® en een vierjarige HBO-opleiding tot Ayurvedic Practitioner®. Tevens zal EISRA bevorderen dat er:
• Erkenning ontstaat van Ayurveda op alle niveau’s. Wetenschappelijk onderzoek zal worden verricht naar de effecten van Ayurveda en de ayurvedische therapiën en middelen op de gezondheid. • Door afgestudeerde studenten, therapeuten en geïnteresseerden op het vakgebied kennis wordt uitgewisseld en onderzoek gedaan wordt voor een verdere verdieping en verbreding in de Ayurveda. • Een beroepsgroep van Ayurvedische therapeuten en Ayurvedische geneeskundigen ontstaat. • Een brede interesse ontstaat in de samenleving voor Ayurveda. De opleiding zal de volgende vakgebieden van Ayurveda behandelen. Deze indeling ofwel de Ashtanga (achtvoudige) Ayurveda geheten, luidt als volgt:
1. Interne geneeskunde 2. Algemene chirurgie 3. Keel-, neus-, oor-, mond- en oogheelkunde 4. Psychologie en Psychiatrie 5. Kindergeneeskunde 6. Toxicologie 7. Leer der verjongingsmiddelen 8. Leer der aphrodisiaca 7
Afhankelijk van de mogelijkheden voor toepassing van de vak-gebieden zullen de onderwerpen in meer of mindere mate worden behandeld. Er zal gestreeft worden naar herkenbaarheid van Ayurvedische onderwerpen in relatie tot in het Westen gangbare vormen van therapeutisch handelen. Studiemateriaal wordt verzorgd door EISRA in de vorm van een drie-delige syllabus (Siddhanta) en andere literatuur in de Engelse en Nederlandse taal welke aangeschaft dienen te worden door de student. Hoofddocent is de heer Dhr. Anil Mehta. Hij werd geboren in India, studeerde aan de Maharishi Dayanand University te Rohtak (Haryana) en behaalde daar zijn graad in “Ayurvedic Medicine and Surgery”.
Hier het ondertekenen van het MoU door de registrar van de Gujarat Ayurved University en Dhr. Anil K. Mehta.
8
Overige docenten zullen zijn:
• Gekwalificeerde en afgestudeerde Ayurvedische artsen en therapeuten uit Nederland en India. • Gekwalificeerde docenten van door EISRA erkende opleidingen
en instituten.
De opleiding wordt voornamelijk in het Nederlands gegeven, de gastdocenten uit India zullen hun kennis delen in het Engels. Studenten dienen daarom een redelijk begrip te hebben van de Engelse taal.
Hier het overhandigen van de MoU aan Dhr. Anil K. Mehta door de registrar van de Universiteit. Op de achtergrond Mw. S. Chandra secretaris ISM&H (Ministerie van Volksgezondheid), Minister van Volksgezondheid, Gouverneur van Gujarat state & Dr. P.N.V. Kurup Vice-Chancellor Gujarat Ayurved University
9
Twee Jarige MBO Opleiding DOELSTELLING Het doel van deze 2-jarige MBO-opleiding tot “Ayurvedic Technician ® ”, is het bieden van een kennismaking met de Ayurvedische principes en het trainen van praktische vaardigheden op deelgebieden van Ayurveda. De MBO-opleiding is vooral gericht op de praktische toepassing in het dagelijks leven. Dit houdt in dat men na afronding in staat moet zijn om Ayurveda te introduceren en toe te passen in de eigen leefomgeving. De opleiding richt zich ook op het, onder begeleiding, werken in een Ayurvedische kliniek of praktijk. Het beperkt zich tot het geven van adviesen over voeding, leefwijze en massagebehandelingen. INHOUD De opleiding duurt 2 jaar, waarvan het eerste jaar grotendeels gelijk loopt met het eerste jaar van de HBO studie. Het eerste jaar is voornamelijk theoretisch van aard, met daarnaast een serie praktijklessen, toegespitst op MBO niveau. Behandeld worden: de basisprincipes van Ayurveda in de filosofie, terminologie, indeling (ashtanga), e.d. In het tweede jaar ligt de nadruk meer op praktische toepassing, dus het trainen van vaardigheden. De theorie is dan praktijkgericht. PRAKTIJK / stage In de MBO-opleiding is een verplichte stage opgenomen, voor een periode van vier achtereenvolgende weken. Deze stage wordt doorlopen in het opleidings/ trainings instituut PDI (Prakash Deep Institute of Ayurvedic Sciences) te Raiwala in India. De reis en stage kosten komen voor rekening van de deelnemend cursist.
10
Toetsing, EXAMEN en Diploma Het eerste jaar wordt afgesloten met een toets. (zowel schriftelijk als mondeling) De toetsen zijn bedoeld als instrumenten in het leerproces en als stimulans. Aan het eind van het tweede jaar wordt een examen afgenomen over de leerstof. Het examen bestaat uit een schriftelijk en mondeling gedeelte. Het schriftelijk examen is een inhoudelijk examen, d.w.z. dat door middel van een aantal vragen inzicht en kennis omtrent de Ayurvedische theorie worden getoetst. Naast deze schiftelijke en mondelinge toetsing bestaat er een verplichte scriptie. Uit of naar aanleiding van de behandelde stof zal de student een onderwerp kiezen waarover hij/zij blijk geeft van inzicht in de Ayurvedische principes. De scriptie heeft een omvang van minimaal 40 pagina’s. Onderdeel van de afsluiting van de cursus is het doorlopen van een verplichte stage van vier aaneengesloten weken in ons opleidings institute PDI (Prakash Deep Institute for Ayurvedic Scienses) in India of in een van onze goedgekeurde trainingsinstituten in Europa. Als men dit allemaal doorlopen heeft komt men in aanmerking voor het diploma Ayurvedisch Technician® TOELATING Voor de MBO-studie gelden als toelatings-kriteria:
• Een minimum leeftijd van 18 jaar. • Een toelatingsgesprek, waarin motivatie tot de studie en verwachtingen worden doorgenomen zal blijk geven of de student in staat geacht wordt deel te kunnen nemen aan de opleiding.
11
DOORSTROMING Na beëindiging van de MBO-studie kan, na overleg met de coördinator, de student alsnog doorstromen naar de HBO opleiding. Een gesprek met de toelatings- commissie is bepalend voor het instroom-niveau. THEMATISCH CURRICULUM 1e jaar: – de 4 Veda’s en onderverdelingen – de 6 systemen van filosofie – de scheppingstheorie – verschillende wetten (karma, erfelijkheid, reïncarnatie) – concept van tridhatu – concept van tridosha – wijze van kennisneming en kennisverwerking – concept van specifieke voeding – ayurvedische anatomie – concept van agni – concept van malas (uitscheiding) – diagnose der basisconstituties – Psychologie / Psycho-neuro-immunologie – therapievormen in Ayurveda
PRAKTIJKLESSEN
– Polsdiagnose – Yoga-therapie (onderdeel van Ayurveda Psychologie) – Kooklessen
12
2e jaar: – herhaling theorie, toegesneden op praktijk – alle srota’s komen uitgebreid aan bod – Ayurveda in zwangerschap en babyverzorging – Ayurveda in gezond ouder worden + leer der verjongingsmiddelen – Voedingsleer / kooklessen – Psychologie / Psycho-neuro-immunologie – Massage – Kruidenleer – Dieeten en kruiden voor diverse kwalen – Polsdiagnose – Praktijkvoering – Ter afronding van de studie een verplichte 4-weekse stage STUDIEBELASTING De student wordt geacht alle colleges te volgen en actief deel te nemen. De colleges zijn verdeeld over 8 weekends en beslaan in tijd 104 uur. Bij verzuim groter dan 28 uur of wanneer de voortgang in gevaar komt wordt een gesprek gevoerd met de student door de studiecoördinator over de voortgang in de studie. De aanwezigheid telt ook mee voor het diploma. De student wordt geacht naast de colleges thuis minimaal 200 studie-uren te besteden aan zijn/haar opleiding, hetgeen neerkomt op 4 uren per week. Aanbevolen wordt echter een studiebelasting van minimaal 1 uur per dag. Hierin wordt rekening gehouden met het ontwikkelen van praktijk gerichte vaardigheden.
13
STUDIEMATERIAAL Voor de aanvang van de cursus dient de student het boekenpakket in zijn bezit te hebben. Dit boekenpakket bestaat uit een drie-delige speciaal samengestelde syllabus (Siddhanta) en de boeklijst zoals hier verder weergegeven. * Ayurveda in de praktijk — Ned. * Pancha Karma — Ned. * Ayurvedic Pharmacy — Engels * Het Ayurvedisch Kookboek — Ned. De kosten voor dit studiepakket bedragen € 350,– In het tweede studiejaar worden de volgende klassieke naslagwerken ook aanbevolen (deze zijn niet verplicht doch van uitermate belang voor de serieuze student). * Charaka Samhita * Sushruta Samhita * Ashtanga Hrydam Op de inhoud van het door EISRA verstrekte lesmateriaal (syllabus, excerpten, artikelen e.d.) rust auteursrecht, dit blijft dus onder alle omstandigheden eigendom van EISRA, het mag slechts worden gebruikt naar na schriftelijke toestemming van EISRA. Dit zelfde geldt voor ingeleverde en goed bevonden werkstukken, scripties e.d. In de lessen zal zonodig gebruik worden gemaakt van audio/visuele hulpmiddelen.
14
KOSTEN De kosten voor de cursus bedragen € 1650,– per studiejaar en dient voor aanvang van het studiejaar betaald te zijn. Aan het eind van het tweede studiejaar is er een verplichte stageperiode van 4 weken in het opleidingsinstituut PDI te India. De kosten voor deze afrondende stage bedragen € 1650,– . Daarnaast dient de student rekening te houden met bijkomende kosten, men moet dan denken aan zowel de reiskosten voor een retourticket India als ook de kosten voor het verblijf in het opleidingsinstituut. De kosten voor verblijf (de gehele stageperiode) en eten bedragen € 350,– en zijn gebasseerd op het delen van een kamer met een medestudent en 3 maaltijden per dag. Heeft men behoefte aan privacy en een kamer voor zichzelf dan kost dit € 175,– extra. De ticket kosten bedragen, wanneer men tijdig boekt tussen de € 750,– en € 850,– en wij kunnen u uiteraard helpen met het boeken van de reis.
Dhr. A.K. Mehta en Z.H. De Dalai Lama
15
Vier jarige HBO Opleiding DOELSTELLING Vorming en opleiding van Ayurvedisch natuurgeneeskundige, met als gediplomeerde en beschermde titel “Ayurvedic Practitioner®”, afgekort AP®. De AP® zal in staat zijn tot het uitoefenen van de Ayurvedische geneeskunde in een eigen praktijk of kliniek. INHOUD De opleiding duurt 4 jaar, waarvan de eerste twee jaren grotendeels samenlopen met het theoretisch jaar van de MBO. In deze opleiding is medische basiskennis verplicht. In de opleiding wordt hier aandacht besteed. De opleiding wordt gekenmerkt door een meer theoretisch karakter, met in het 4e jaar een praktijkstage. De praktijklessen hebben als doel een ondersteuning te bieden voor het verwerven van een ayurvedische beroepshouding en kennis over de praktijk. De stage dient als praktische leerperiode en verdere voorbereiding op het uitoefenen van de Ayurvedische geneeskunde in eigen praktijk. Naast het op Ayurveda gerichte vakkenpakket volgt de student ook vakken in meer algemene zin, gericht op het kunnen uitoefenen van het beroep als Natuurgeneeskundig therapeut. AFGERONDE TRAINING EN STAGE De vooraf geplande stage/ trainingsperiode van tenminste vier aaneengesloten weken in India is verplicht. Deze training verzorgt door het PDI (Prakash Deep Institute of Ayurvedic Sciences) te Raiwala, Haridwar, India. Daarbij krijgt de student een kijkstage in verschillende farmaceutische fabrieken waar Ayurvedische middelen worden bereid. Daarnaast zijn er vier terugkom collegedagen of twee weekenden waarin kleine vaardigheden worden bijgebracht om een succesvolle praktijk te kunnen starten. 16
EXAMEN en Diploma Het eerste, tweede en derde jaar worden afgesloten met een eindtoets, schriftelijk en mondeling. Onderdeel van het examen in het 4e studiejaar is de scriptie, welke aan het einde van het studiejaar wordt ingeleverd. De scriptie heeft een omvang van minimaal 40 pagina’s. Het diploma Ayurvedisch Practitioner® kan uitsluitend worden verkregen indien de training/stage in India, en scriptie zijn afgerond. Bij het eindexamen kan een gecommiteerde van de World Ayurvedic Health Organization, European Institute for Scientific Research on Ayurveda, Gujarat Ayurved University of het PDI te Raiwala, Haridwar aanwezig zijn. Het diploma wordt voorzien van een status-indicatie welke overeenkomt met het niveau van de afgestudeerde en dat erkend wordt door de Beroepsverenigingen bij welke EISRA is aangesloten, alsmede door het RING (Registratie Instituut Natuurlijke Geneeswijzen) en het V.B.A.G. Vereniging ter bevordering alternatieve geneeswijze. TOELATING In de HBO-opeiding is sprake van een hoog kennisniveau. Het doel van de HBO-studie Ayurveda is vorming en opleiding tot Ayurvedic Practitioner®. Hieruit volgt de noodzaak een professionele Ayurvedische medische scholing te bieden en de criteria te handhaven die hier te lande en in India. Voordat vastgesteld wordt of men kan deelnemen aan de opleiding vindt een intake-gesprek plaats, daar wordt de motivatie voor de studie als ook het niveau van de student bepaald, opdat de studie na aanvang tot een goed einde gebracht kan worden. Het strekt dan ook tot aanbeveling dat men over een Middelbaar opleidingsniveau en over enige kennis van de medische basisvakken beschikt.
17
TOELATINGS-KRITERIA gesprek met de Toelatingscommissie •
minimum leeftijd 18 jaar
•
aantoonbaar medische basiskennis of bereidheid om tijdens
de opleiding een cursus hiertoe te volgen
•
aanvaardbaar startniveau, zulks ter beoordeling van de
Toelatingscommissie. Minimaal denkniveau op Havo niveau.
Voor deze studierichting wordt van de kandidaat een ruime
algemene ontwikkeling gevraagd en een grote motivatie.
THEMATISCH CURRICULUM 1e jaar: – de 4 Veda’s en onderverdelingen – de 6 systemen van filosofie – de scheppingstheorie – concept der Mahabutas (24 elementenleer) – verschillende wetten (karma, erfelijkheid, reïncarnatie) – concept van tridhatu – concept van tridosha – wijze van kennisneming en kennisverwerking – concept van specifieke voeding – ayurvedische anatomie – concept van agni – concept van weerstand – concept van malas (uitscheiding) – diagnose der basisconstituties – therapievormen in Ayurveda – psychologie/Psycho-neuro-immunologie
18
PRAKTIJKLESSEN
– polsdiagnose – yoga therapie (deel van Psychologie) – kooklessen 2e jaar: – herhaling theorie, toegesneden op praktijk – alle srota’s komen uitgebreid aan bod – ayurveda in zwangerschap en babyverzorging – ayurveda in gezond ouder worden + leer der verjongings-middelen – voedingsleer / kooklessen – massage – kruidenleer – dieeten en kruiden voor diverse kwalen – polsdiagnose – praktijkvoering ALGEMENE VAKKEN:
– gesprekstechniek – ethiek – tuchtrecht – beheer praktijk – encyclopedie der reguliere/alternatieve gezondheidszorg – psychologie ENKELE PRAKTIJKLESSEN
– polsdiagnose – yoga therapie (deel van Psychologie) – kooklessen
19
3ejaar – voeding – diagnostiek – preventieve- en curatieve behandelingsvormen – praktijklessen 4e jaar – bestaat uit 1 maand stage in India en vier terugkom collegedagen STUDIEBELASTING & ATTITUDE De student wordt geacht alle colleges te volgen en actief deel te nemen. De colleges zijn verdeeld over 8 weekends en beslaan in tijd 104 uur. Bij verzuim groter dan 28 uur of bij het in gevaar komen van de voortgang wordt een gesprek gevoerd met de student door de studiecoördinator over de voortgang in de studie. De aanwezigheid telt ook mee voor het diploma. De student wordt geacht naast de colleges thuis minimaal 200 studie-uren te besteden aan zijn/haar opleiding, hetgeen neerkomt op 4 uren per week. Aanbevolen wordt echter een studiebelasting van minimaal 1 uur per dag. Hierin wordt rekening gehouden met het ontwikkelen van praktijkgerichte vaardigheden. Het 4e jaar heeft 4 terugkom collegedagen op zaterdag of 2 keer een weekend zaterdag en zondag, daarnaast nog de verplichte training/stage. Het mag voor zich spreken dat de Ayurveda niet zolang heeft kunnen overleven zonder de methode van overdracht die al sinds meer dan 5000 jaar beoefend wordt. Deze methode heet “guru-shishya-parampara” ofwel de overdracht van docent op leerling. Het is een orale traditie die ook nu nog de basis is van de meest prestigieuze opleidingen in de Ayurveda. Voor de leerling was het vroeger zaak om een goede leraar te vinden. In de praktijk was het echter even moeilijk om een goede leerling te vinden als een goede docent.
20
STUDIEMATERIAAL Men dient voor de aanvang van de cursus het boekenpakket in zijn bezit te hebben. Het boekenpakket bestaat uit een drie-delige speciaal samengestelde syllabus (Siddhanta) en de boeklijst zoals hier verder weergegeven. * Ayurveda in de praktijk — Ned. * Pancha Karma — Ned. * Ayurvedic Pharmacy — Engels * Het Ayurvedisch Kookboek — Ned. De kosten voor dit studiepakket bedragen € 350,– Voor het tweede, derde en vierde studiejaar worden de volgende klassieke naslagwerken ook aanbevolen (deze zijn niet verplicht doch van uitermate belang voor de serieuze student). * Charaka Samhita * Sushruta Samhita * Ashtanga Hrydam Op de inhoud van het door EISRA verstrekte lesmateriaal (syllabus, excerpten, artikelen e.d.) rust auteursrecht, dit blijft dus onder alle omstandigheden eigendom van EISRA, het mag slechts worden gebruikt naar na schriftelijke toestemming van EISRA. Dit zelfde geldt voor ingeleverde en goed bevonden werkstukken, scripties e.d. In de lessen zal zonodig gebruik worden gemaakt van audio/visuele hulpmiddelen.
21
AYURVEDISCHE STUDIEREIS Jaarlijks wordt er een Ayurvedische studiereis georganiseerd naar India, waar Ayurvedische universiteiten, klinieken, laboratoria en bothanische tuinen worden bezocht als ook andere bezienswaardigheden. Er wordt gelogeerd in het Prakash Deep Institute for Ayurvedic Sciences (PDI). De zusterorganisatie in India, WAHO, World Ayurvedic Health Organisation, is nauw betrokken bij de programma opzet. Ter afronding van de HBO-studie wordt deelname aan deze reis ten zeerste aanbevolen. De student ervaart de Ayurveda in de praktijk en krijgt een beter begrip over hoe Ayurveda in het dagelijks leven is geworteld. MBO-studenten kunnen hieraan eveneens deelnemen. De kosten van deze studiereis zijn niet bij het lesgeld inbegrepen.
BIJSCHOLING Zowel bij beroepsverenigingen zoals het V.B.A.G. (Vereniging ter bevordering van alternatieve geneeswijze) en R.I.N.G. (Registratie Instituut Natuurlijke Geneeswijzen), eist men van de beroepsbeoefenaar dat de vakkennis up to date blijft. EISRA zal deze bijscholingscursussen (welke geaccrediteerd zijn door het V.B.A.G.) verzorgen, die zich richten op verdieping van kennis en vaardigheden van de Ayurvedisch Practitioner. 22
Studievoorwaarden INSCHRIJVING / AANMELDING Om ingeschreven te kunnen worden voor de MBO- of HBO- opleiding dient men gebruik te maken van bijgaand formulier. Met uw inschrijving verklaart u zich accoord met de studievoorwaarden van de EISRA. De studie-overeenkomst tussen student en EISRA treedt in werking na ontvangst van betaling voor het betreffende studiejaar van de opleiding. De inschrijving van studenten geschiedt in volgorde van binnenkomst van betaling, totdat het maximum aantal studenten is bereikt. Daarna wordt men op een wachtlijst geplaatst. Bij het niet nakomen van de studievoorwaarden is EISRA gerechtigd tot eenzijdige opzegging van studie-deelname. Wat zijn de voorwaarden voor een succesvole studie van de Ayurveda? Openhartigheid, zuiverheid van intenties, onbevooroordeeld zijn, geen verwachtingen hebben, gemotiveerd zijn, praktische instelling, etc. Als u deze eigenschappen niet heeft, tracht deze dan te ontwikkelen. Voorkom teleurstelling voor uzelf en de docenten. Wij zullen u hier steeds aan herinneren door zelf het voorbeeld te geven.
PLAATS van OPLEIDING EISRA beschikt over eigen opleidings-faciliteiten in het gebouw van het Ayurvedisch Gezondheidscentrum Nederland, het AGN. De lessen worden gegeven in de Ayurvedische kliniek aan de Thijssestraat 16 te Den Haag. STUDIEMATERIAAL Aanbevolen en verplichte literatuur is voor eigen rekening. Porto- en kopieerkosten van de werken, die niet verkrijgbaar zijn en toch van belang zijn voor de studie, zijn voor rekening van EISRA. De lessen worden bij voorkeur in het Nederlands gegeven, met uitzondering van 23
voordrachten door buitenlandse docenten. Enige vaardigheid in de Engelse taal zowel mondeling als schriftelijk is noodzakelijk. EISRA heeft de beschikking over eigen audio/visuele middelen ter ondersteuning van de studie. Ook m.b.t. de praktijklessen, zoals kooklessen, massage e.d. beschikt EISRA over eigen apparatuur en benodigdheden. Beschermende en/of geëigende kleding en handdoeken zullen door de student worden verzorgd. AUDIO / VIDEO-APPARATUUR Zonder voorafgaande toestemming, hetzij schriftelijk of mondeling is het gebruik van audio/video-apparatuur niet toegestaan.
LESTIJDEN EN STARTDATA De colleges worden vooralsnog gegeven over 8 weekends per jaar inclusief lessen Medische Basiskennis. Lestijden: 10.00 uur - 16.30 uur. De cursus wordt jaarlijks gestart in de maand september. Colleges lopen volgens schooljaar. De maanden juni, juli en augustus vallen als vakantieperiode uit.
24
STUDIEKOSTEN De éénmalige inschrijvingskosten bedragen € 85,–. Het collegegeld dient te worden voldaan voor aanvang van het studiejaar en bedraagt € 1.650,– per studiejaar. Inschrijving vindt plaats na ontvangst van het aanmeldings-formulier en na overschrijving van de inschrijvingskosten. Er kan niet met de studie worden begonnen voor de studiekosten zijn voldaan. De studiekosten voor het 4e jaar bestaan uit de kosten voor collegedagen, stage-, scriptiebegeleiding, training op het opleidingsinstituut PDI te Raiwala en examengelden. Daarnaast dient de student rekening te houden met bijkomende kosten, men moet dan denken aan zowel de reiskosten voor een retourticket India als ook de kosten voor het verblijf in het opleidingsinstituut. De kosten voor verblijf (de gehele stageperiode) en eten bedragen € 350,– en zijn gebasseerd op het delen van een kamer met een medestudent en 3 maaltijden per dag. Heeft men behoefte aan privacy en een kamer voor zichzelf dan kost dit € 175,– extra. De ticket kosten bedragen, wanneer men tijdig boekt tussen de € 750,– en € 850,– en wij kunnen u uiteraard helpen met het boeken van de reis.
BETALING dit geschiedt door overmaking op de rekening van de KBC Bank te Kapellen in België rekening nr. 733032877875, BIC: KREDBEBB, IBAN: BE05733032877875 t.n.v. U-veda NV, onder vermelding van MBO / HBO, 1e, 2e, 3e, 4e jaar Bij voortijdige beëindiging van de opleiding is restitutie van het collegegeld over het lopende studiejaar niet mogelijk.
AANSPRAKELIJKHEID Het Bestuur van de opleiding kan niet aansprakelijk worden gesteld voor 25
vernieling, beschadiging of diefstal van eigendommen van de studenten. RECHTEN EN PLICHTEN VAN DE STUDENT 1.
De groep studenten kiest in het begin van het eerste jaar een klassevertegenwoordig(st)er. De klassevertegenwoordig(st)er treedt namens de groep op als spreekbuis aangaande algemene organisatorische zaken/problemen.
2. Wijzigingen in persoonlijke gegevens (bv. adreswijziging) dienen schriftelijk te worden doorgegeven aan de studiecoördinator. 3. Indien men de lessen niet kan volgen, dient men dit aan de opleidingscoördinator of op de lesdag zelf aan de docent door te geven. Wanneer persoonlijke omstandigheden het volgen van de opleiding problematisch maken, dient men zo snel mogelijk contact op te nemen met de coördinator. Deze zal in overleg met de leiding en het bestuur een regeling zien te treffen. 4.
Indien een student tussentijds de opleiding wil beëindigen, dient men dit schriftelijk bij het bestuur te melden.
5. In verband met de kwaliteitsbewaking van het onderwijs kan men schriftelijk of mondeling feedback geven over de lessen. 6. Wanneer de student de HBO-opleiding met positief resultaat heeft afgesloten, is hij/zij in staat een praktijk te starten. Binnen het beroep van Ayurvedisch Practitioner® acht EISRA een na- en bijscholingsprogramma van groot belang voor het op peil houden van de kennis van de afgestudeerde. 7. Bij organisatorische problemen betreffende de opleiding en/of de coördinator dient de klassevertegenwoordig(st)er contact op te nemen met de opleidingscoördinator. Tijdens een gesprek kan het probleem besproken worden. 8. Bij vakinhoudelijke problemen dient men zich tot de desbetreffende docent te wenden. Indien men persoonlijke problemen met een docent heeft, richt men zich in eerste instantie tot de docent zelf. Kan men er samen niet uitkomen dan dient men zich tot de opleidings26
coördinator te wenden. Mocht het probleem in het gesprek met de cursist, de opleidingscoördinator en de betreffende docent nog niet voldoende opgelost zijn, dan kan men zich tot het bestuur wenden. 9. Bij problemen betreffende de registratie richt men zich tot het secretariaat. 10. Tijdens de diploma-uitreiking dient de belofte van geheimhouding te worden afgelegd en wordt naleving beloofd van de beroepsethiek. 11. Na diplomering kan de student zich aansluiten bij een beroepsorganisatie die het Ayurveda-diploma erkent. 12. Alle zaken, waarin door deze regelingen niet wordt voorzien, worden door het bestuur beslist.
27
Studieleiding en docenten De studieleiding berust in eerste instantie bij EISRA, p/a Thijssestraat 16, 2521 ZL Den Haag. EISRA wordt voor de dagelijkse gang van zaken vertegenwoordigd door het secretriaat van de opleiding, tel: 070 - 319 25 46, fax: 070 - 414 08 18 Vaste docenten: Dhr. Anil K. Mehta (Hoofddocent EISRA) Geboren op 6 juli 1954 in Jullunder (provincie Punjab), India. Hij studeerde af in Ayurvedische geneeskunde en chirurgie in 1977 aan de bekende Maharshi Dayanand University in Rohtak, India. Hij heeft Ayurveda gepraktiseerd in Delhi, India tot 1980. In dat jaar kwam hij naar Nederland en begon een praktijk als consulterend arts, gespecialiseerd in Pancha Karma. Hij is oprichter en medisch directeur van EISRA. Hij is auteur van verschillende bestsellers met verschillende onderwerpen over Ayurveda en Pancha Karma, uitgegeven in zowel de Nederlandse als de Engelse taal. Hij is algemeen secretaris van de WAHO (World Ayurvedic Health Organization), welke organisatie seminars houdt en onderzoek- werk doet en inzichten uitwisselt met anderen over de ontwikkeling van Ayurveda. Dr. Kamleshwar Kalia Geboren op 31 augustus 1975 in Amritsar, India. Hij behaalde zijn eerste graad (BAMS) aan de Guru Nanak Dev Universiteit. Zijn dokters titel (MD-Ay) in Dravyaguna (Ayurvedic Pharmacology) behaalde hij aan de Ayurvedische Universiteit van Rajasthan. Hij is werkzaam als doktor aan het Prakash Deep Institute for Ayurvedic Sciences te Raiwala, India. 28
Dr. Gaytri Kalia Geboren op 27 februari 1976 in Chandighar, India. Zij behaalde haar eerste graad (BAMS) aan de Guru Nanak Dev Universiteit. Haar dokters titel (MD-Ay) in Sharir kriya (Basic Principles of Ayurvedic Medicine) behaalde zij aan de Banaras Hindu Universiteit.
Dr. Harry de Jong In Nederland afgestudeerde Arts, die verder een vierjarige opleiding Ayurveda heeft gevolgd bij EISRA. Inmiddels al 12 jaar betrokken bij EISRA waar hij les geeft in de medische vakken die verplicht gesteld zijn door de beroepsvereniging.
Dhr. Kabir Mehta Geboren op 12 juli 1981 in Nederland, is de zoon van Dhr. Anil K. Mehta. Academische graad behaald in Ayurvedic Medicine and Surgery aan de Gujarat Ayuvedic University in Jamnagar India.
Mw. Sneh Mehta Studie Coördinator, contactpersoon en administratief medewerkster van EISRA. Al 15 jaar ervaring als docente Ayurvedische kookkunst en voedingsleer.
29
Beroepsorganisaties Met de op handen zijnde Europese wetgeving op het gebied van de natuurgeneeskundige gezondheidszorg, komt de noodzaak tot het zich organiseren in beroepsgroepen, ernstig dichterbij. Ook met betrekking tot kwaliteitsbewaking, rechtsbescherming en niet in de laatste plaats, de beeldvorming naar de patiënten en cliënten is deelname aan een beroepsorganisatie onontkoombaar. Bovendien is het belangrijk om in het overleg met overheden, met de reguliere gezondheidszorg en vooral ook met het verzekering-wezen, de erkenning te bepleiten die een gedegen opleiding en praktijkvoering wettigen. De beroepsorganisaties vormen in deze zaken een onmisbare schakel. Zowel individuele therapeuten en natuurgeneeskundigen moeten voor optimale belangenbehartiging aangesloten zijn bij het V.B.A.G. (Vereniging ter bevordering van Alternatieve Geneeswijze) of één van de andere beroepsverenigingen. EISRA adviseert en begeleidt hierin.
30
Ayurveda Het woord Ayurveda kan het best worden vertaald met kennis van het leven (Ayur= leven; veda= kennis). Ayurveda maakt deel uit van de Vedische geschriften. De Veda’s kunnen worden gezien als een blauwdruk van de schepping. De kennis van de Veda’s is reeds duizenden jaren mondeling van vader op zoon overgeleverd. Vele geestelijke stromingen putten hun kennis uit de Veda’s. 5 ELEMENTEN (Pancha Mahabutha’s) De vijf elementen zijn van fundamenteel belang in Ayurveda. Het zijn de energievelden die op een dynamische wijze gestalte geven aan de materiële schepping. De vijf elementen hebben de volgende kenmerken: Ether (akasha) penetrerend, licht, transparant. Brengt de verfijnde etherische essentie tot uitdrukking. Lucht (vayu) licht, droog, koud en is een drijvende kracht, die zorgt voor de beweging van de dosha’s. Vuur (tejas) hitte, droog, helder en licht. Belangrijk onderdeel bij transformatie en chemische omzettings-processen. Water (jala) koud, zacht, vloeibaar. Is het medium voor andere elementen om een vastere structuur te geven. Aarde (prithvi) dicht, zwaar, traag, stevig, bewegingloos. Sterk cohesieve kracht. Geeft vastigheid aan het lichaam. Geeft stabiliteit.
31
DOSHA’S Diagnose, voorschrift en indeling van kruiden worden in termen van de drie dosha’s weergegeven. Vanuit de vijf elementen worden de drie dosha’s als volgt samengesteld: FARMACOLOGIE & FARMACOGNOSIE (Dravyaguna) Dravyaguna is de wetenschap van geneeskundig werkzame stoffen en hun eigenschappen zoals beschreven in Ayurveda. Gebruik en dosering van deze stoffen worden toegelicht. Ayurveda heeft een zeer brede toepassing van zowel organische als anorganische stoffen. Dravyaguna kent een raamwerk van systemen om de geneeskundig werkzame stoffen in te delen. Op basis van deze systemen worden de Ayurvedische kruiden en mineralen samengesteld. RASA (smaak) Ook de smaak is opgebouwd uit de vijf elementen. Smaak is daarom niet alleen een subjectief, zintuiglijk begrip, maar is ook een objectieve eigenschap van de geneeskundig werkzame stof. De smaak eigenschappen zijn dus altijd latent aanwezig. Ayurveda onderscheidt zes smaken, die als volgt zijn samengesteld: Zoet
(madhura) overheersen water en aarde
Zuur
(amla)
overheersen water en vuur
Zout
(lavana)
overheersen aarde en vuur
Scherp (katu) Bitter
(tikta)
Wrang (kasaya)
32
overheersen vuur en wind overheersen ether en wind overheersen wind en aarde
Wanneer er bv. onder madhura zoet wordt verstaan, dan betreft dit niet alleen suiker of snoep, maar ook rijst of melk. De kruiden hebben niet één rasa, maar zijn samengesteld uit de verschillende rasa’s, waarbij er enkele domineren. Dosha Mahabhuta (element) Vata
Ether (Akasha)
Pitta
Vuur (Tejas)
Kapha
Water (Jala)
Lucht (Vayu)
Aarde (Prithvi)
Rasa is één van de mogelijkheden om de balans van het lichamelijk functioneren te herstellen. GUNA’S (kwaliteit) Guna is datgene, waarbij het causala inherent aan de dravya nog geen vorm, eigenschap of werking heeft aangenomen. Hetgeen betekent dat de guna zelf geen werking, vorm of eigenschap heeft, maar de dravya voor haar werking kwalificeert. In totaal zijn er 41 guna’s, die in 4 verschillende groepen kunnen worden ingedeeld: Gurvadi (fysiofarmaceutisch) 20 guna’s Paradi (parafarmaceutisch) 10 guna’s Vishista (specifiek zintuiglijk) 5 guna’s Adhyatmika (psychologisch) 6 guna’s 33
De ayurvedische literatuur spreekt in hoofdzaak van de Gurvadi guna’s. De in totaal 20 guna’s staan als tegengestelden van 10 paren hieronder vermeld: zwaar (guru)
— licht (laghu)
koud (sita)
— heet (ushna)
nat (snigda)
— droog (ruksha)
langzaam (manda)
— snel (tikshna)
bewegingloos (sthira) — bewegend (sara) zacht (mrdu)
— hard (kathina)
doorzichtig (visada)
— ondoorzichtig (picchala)
glad (slakshna)
— ruw (khara)
grof (sthula)
— fijn (sukshma)
vast (sandra)
— vloeibaar (dravya)
Hierdoor wordt het mogelijk om in de materia medica een exacte beschrijving te geven over de werking van kruiden. VIRYA (potentie) Virya is de potentie of kracht van het kruid op basis van haar verhittende of verkoelende werking. Deze verhittende of verkoelen de werking wordt gezien als de meest fundamentele energie-gevende werking op het lichaam. De verhittende en verkoelende werking worden respectievelijk ushna en sita genoemd. Iedere plant heeft op zich haar eigen virya. Ayurveda kent methoden om de virya te verhogen. Ushna virya doet verbranden, zuiveren, vernietigt vata en kapha en doet pitta toenemen. Scherpe kruiden zoals hete pepers, chili’s, gembe, zout, gefermenteerde produkten zoals wijn en yoghurt vallen onder deze categorie. Sita virya doet kalmeren, aansterken en doet kapha en vata toenemen en pitta verminderen. Zoete, wrange en bittere produkten vallen onder deze categorie.
34
VIPAKA (naspijsverteringswerking) Vipaka is de eigenschap die het voedsel aanneemt nadat het door het spijsverteringskanaal is gegaan. Wanneer het voedsel wordt geconsumeerd, ondergaat het door de enzymen een transformatie in de volgende stadia van het spijsverteringskanaal. Het eerste stadium van het spijsverteringsstelsel (mond-maag) wordt overheerst door kapha, waarbij de zoete smaak overheerst. Het tweede stadium van het spijsverteringsstelsel (maag-dunne darm) wordt door pitta overheerst, waarbij de zure smaak domineert. Het derde stadium is de dikke darm die door vata wordt overheerst. Hierbij domineert de scherpe smaak. Uiteindelijk zal de zoete en zoute smaak getransformeerd worden tot een zoete vipaka (madura); de zure smaak behoudt haar eigen waarde en heeft een zure vipaka (amla); bitter, wrang en scherp zullen resulteren in een scherpe vipaka (katu). Dit betekent dat, als het voedsel het gehele spijsverteringsstelsel heeft doorlopen, er drie rasa’s (smaken) overblijven. Dit zijn zoet, zuur en scherp. PRABHAVA (specifieke eigenschap) Twee verschillende kruiden kunnen elk een gelijke rasa, vipaka, guna’s en virya hebben en toch een ander effect hebben op de fysiologie. Dit is mogelijk door prabhava, een hogere wetmatigheid, die uiteindelijk bepalend is voor de werking van de genees kundige werkzame stof.
35
Voorbeeld 1: Plumbago zeylanica en Baliospermum montanum hebben een gelijke rasa, vipaka en virya. De eigenschappen zijn identiek, maar Plumbago zeylanica heeft geen purgerende werking en Baliospermum montanum heeft wel een purgerende werking. Deze specifieke werking wordt toegeschreven aan Prabhava. Voorbeeld 2: Melk en ghee (geklaarde boter) zijn identiek in hun eigenschappen volgens de voornoemde omschrijving. Maar ghee blijkt het spijsver teringsvuur te verhogen, terwijl melk deze eigenschap niet heeft. Behandelingsmethoden in Ayurveda. Ayurvedisch dieet — voeding is van groot belang voor de instand houding van ons lichamelijk functioneren. Door te weinig, teveel of verkeerde voeding kan men uit balans raken. Het dieet wordt vastgesteld naar aanleiding van de constitutie en welke dosha’s er uit balans zijn. Ayurvedische massage — al vanaf de geboorte wordt deze massage toegepast voor de instandhouding van een goede gezondheid in India. Volgens specifieke voorschriften wordt de olie aangebracht. De klassieke boeken vermelden honderden recepten voor massage-oliën voor verschillende ziektebeelden. Chirurgie — werd reeds 500 jaar v.Chr. toegepast. In Sushruta Samhita, een klassiek boek in Ayurveda, worden chirurgische instrumenten beschreven, die heden ten dage nog worden gebruikt. Fytotherapie — Ayurveda biedt over dit onderdeel zeer diepgaande kennis. Men kent verschillende systemen om kruiden in te delen. (zie farmacologie & farmaconosie). 36
Gemmotherapie — op verschillende manieren worden edelstenen gebruikt als therapie. Men kan edelstenen dragen om hun gunstige invloed of oraal gebruiken als edelsteenpoeder (bhasma of pishti genoemd in Ayurveda), in kleine doseringen. Yoga therapie — (Yoga-geneeswijze) door correcte houdingen, afkomstig uit de Hatha Yoga, zullen de klieren (granthis) worden geactiveerd en gereguleerd, het centrale zenuwstelsel en subtiele energiebanen beter doorstromen. Door het activeren van de bovengenoemde granthis kan men tevens de verhouding van de doshas en sub-doshas veranderen. Yoga-chikitsa kan preventief, maar ook curatief worden toegepast. Per ziektebeeld worden specifieke houdingen, ademhalings- en concentratietechnieken geadviseerd. Homeopathie — potentiëren van geneeskrachtige stoffen wordt ook beschreven in Ayurveda. Men kent verschillende methoden van potentiëren. Hydrotherapie — deze oorspronkelijk uit Duitsland afkomstige therapie wordt reeds duizenden jaren toegepast in India. Diverse manieren van baden, nat-laken-wikkelingen, etc. worden in de boeken vermeld. Ook worden technieken aangegeven om water te prana-izeren (energie toevoegen) voor oraal gebruik, ter onder steu-ning van de levensenergie. Klanktherapie — klanken hebben een zeer belangrijke werking op onze lichaam en geest. Men kan gericht luisteren naar bijvoorbeeld recitaties van Vedische teksten of de aandacht ermee naar binnen richten. Voor vele spirituele bewegingen vormt zij een belangrijk onderdeel van de geestelijke ontwikkeling. Ayurveda bevat ook teksten van klanken voor specifieke ziektebeelden. Marma therapie — is de behandeling op vitale punten. Door manipulatie en/ of door gebruik van kruiden-, en etherische olie kan men invloed uitoefenen op zowel de organische als de meer subtiele niveaus van lichaam en geest. 37
Medische astrologie — aan de hand van de horoscoop wordt bepaald welke medicijnen, edelstenen, klanken (mantra’s) of verdere levens-adviezen nodig zijn voor een evenwichtig functioneren. Astrologie heet in India: Jyotish. Vergeleken met de Westerse astrologie kent men meerdere rekenmethoden om een horoscoop te maken. Mineralen — de klassieke boeken beschrijven op exacte wijze hoe voor oraal gebruik de mineralen moeten worden gezuiverd, vergruisd of gekalcineerd (verhit). Het doel van deze methodiek is dat de mineralen gemakkelijker opneembaar worden. Pancha Karma — is belangrijk voor de instandhouding van lichaams energie. Ervaren yogi’s kunnen d.m.v. pranayama langere perioden zonder voedsel in leven blijven. Pancha Karma kan vooral voor hoofdklachten preventief werken, maar ook curatief. Rasayana kuur — Ayurveda behandelt niet alleen de gemanifesteerde ziekte, maar ook de latente. Het ziekteproces verloopt in zes fasen, waarbij pas in de laatste fase de ziekte lichamelijk tot uitdrukking komt. De rasayana behandelt de ziekte ook in de voorgaande fasen, wanneer deze reeds latent aanwezig is. Een rasayanakuur wordt bij voorkeur gedaan na een zuiveringskuur. Zuiveringskuur — ophoping van afvalstoffen vormt vaak de basis voor ziekten. Als reinigingskuur is Pancha Karma een belangrijk onderdeel. Buiten Pancha Karma kent Ayurveda vele methoden voor darmspoelingen, klisma’s, bloedzuivering, etc. Zelfs bij vergiftiging door zware metalen als kwik is receptuur voorhanden.
© Copyright EISRA 38
Health bulletin Ayurveda actueel Sinds 2002 wordt door samenwerking van EISRA en AGN-Nederland ook een Ayurvedisch tijdschrift (in het Nederlands gepubliceerd), deze tweemaandelijks uitgave is verkrijgbaar bij onze gezondheidscentra’s en men kan zich hier natuurlijk ook op abonneren. Kosten voor een 1-jarig abonnement bedragen € 25,– binnen Nederland. Naar het buiteland versturen kost op jaarbasis €10– extra. (Het abonnement loopt van januari t/m december en wanneer u zich later dan januari abonneert krijgt u de voorgaande uitgaven ook meegestuurd met u eerste exemplaar). Voor meer informatie over onze producten en
voedingssuplementen kunt u ook terrecht bij onze gezondheidscentra.
39
Cursus Dagen SEIZOEN 2008 - 2009
10
en
11
oktober
2009
7
en
8
november
2009
5
en
6
december
2009
16
en
17
januari
2010
6
en
7
februari
2010
27
en
28
februari
2010
27
en
28
maart
2010
17
en
18
april
2010
Voor meer informatie bent u welkom op onze open dag op:
13 juni & 11 juli 2009 European Institute for Scientific Research on Ayurveda Thijssestraat 16, 2521 ZL Den Haag Tel.: 070 - 319 25 46 Fax: 070 - 414 08 18 E-mail:
[email protected] Website: www.eisra.nl / www.agn-ayurveda.com
Inschrijf formulier Hierbij geeft ondergetekende zich op voor de 2/4 jarige opleiding tot
Ayurvedic Technician® Practitioner® Naam: Dhr./ Mw. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode: .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Woonplaats: .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Telefoon:.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geboortedatum: .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geboorteplaats: .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Email: .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Beschrijf uw status:
Welke voor opleiding heeft u:
HAVO of gelijkwaardig / VWO / HBO / Universitair
U bent werkzaam in de Ayurveda en heeft uzelf geschoold d.m.v. cursussen. Ik wil een carrière ontwikkelen op het gebied van de Ayurveda? Ik ben werkzaam in de natuurgeneeskunde/ reguliere geneeskunde: Het inschrijfgeld ad. € 85,– is op . . . . . . . . - . . . . . . . . . - . . . . . . . . . . . . . . . . door mij overgemaakt op de bank rekening van EISRA. ABN-AMRO, Den Haag rek. nr. 594010861 Hierbij verplicht ik mij tevens het cursusgeld, ad. € 1650,- vóór de aanvang van het cursusjaar te voldoen. Het is mij duidelijk dat bij voortijdige beeindiging van de opleiding is restitutie van het collegegeld over het lopende studiejaar niet mogelijk. Ik voeg 2 recente pasfoto’s bij t.b.v de aanmeldingsprocedure.
Handtekening: Nadat wij uw aanmeldingsformulier en inschrijfgeld hebben ontvangen bent U ingeschreven. Hierna wordt U opgeroepen voor een intake gesprek.
EISRA
European Institute for Scientific Research on Ayurveda
Thijssestraat 16, 2521 ZL Den Haag T 070 - 319 25 46 F 070 - 414 08 18 E
[email protected] www.eisra.nl • www.agn-ayurveda.com
