E-health depressiepreventie ‘Lekker in je Vel’
Maria Naus & Lieke-Peters-Greijn Indigo Brabant
STUDIEDAG DEPRESSIEPREVENTIE BIJ ADOLESCENTEN / 27-11-2015
Programma in hoofdlijnen • • • • • •
Welkom Doel van de workshop Kennismaking E-health binnen preventie: ‘Lekker in je Vel’ Onderzoek & Praktijk Brainstormsessie
2
Doel van de workshop Wat willen we vandaag bereiken? Informeren; o E-health in onze praktijk, achtergronden en kijkje achter de schermen o Verbinding tussen praktijk en wetenschap
Inspireren; E-health en preventie in de toekomst
E-HEALTH en PREVENTIE
3
Indigo in het kort
Basis-GGZ
POH-GGZ
MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ
Preventie
4
Kennismaking
5
Ontwikkelingen; cliënt anno 2015
6
Aan de slag met E-health binnen preventie • Voorheen: voornamelijk face-to-face groepsaanbod – O.a. Vriendenprogramma – Problemen die we hierbij tegenkwamen
• Nieuwe ontwikkelingen: opkomst van E-health – Ruim aanbod beschikbaar met komst van Minddistrict binnen Indigo Brabant – Geschikt voor onze doelgroepen – Meer mogelijkheden om op maat te gaan werken
7
E-healthplatform: Minddistrict • Online behandeltoolbox; – tientallen modules voor preventie, behandeling en nazorg.
• Modules ontwikkeld op basis van gegevens uit literatuur (evidence-based), theoretische concepten en kennis uit de praktijk. • Beveiligd berichtenverkeer en video-chat mogelijk. • Mogelijkheid modules gemakkelijk op maat samen te stellen.
8
Voor- en nadelen E-health binnen preventie Enkele voordelen direct starten, niet wachten tot er een groep vol is
niet afhankelijk van tijd en plaats aanbod kan op maat gemaakt worden versterking eigen regie / eigen kracht
Enkele nadelen individueel, uitwisseling en herkenning lotgenoten blijft deels uit (dit is overigens wel voor een deel in modules opgenomen) niet voor elke jongere geschikt, denk aan o.a. ontwikkelingsniveau
9
E-health aanbod ‘Lekker in je Vel’ • Nieuw product binnen preventie Indigo o Totstandkoming
• Doelgroep Voor jongeren die kwetsbaar zijn stemmings- of angstproblematiek te ontwikkelen. Klachten: o.a. bij sombere of angstige gevoelens, spanningsklachten, negatieve gedachten, terugtrekken, laag zelfbeeld, piekeren.
Leeftijd • 12-16 jaar • 17-23 jaar
10
Aanbod jongeren 12-16 jaar Module: Jeugd catalogus
Hoe zie je jezelf Voel je goed over jezelf Helpende gedachten Minder piekeren Ontspannen Omgaan met je emoties
Opkomen voor jezelf Contact maken Plannen en organiseren Omgaan met rouw (bij bijv. overlijden of echtscheiding) Gezond leven
11
Aanbod 17-23 jaar Module: Pak je somberheid aan Welkom Actiever worden Meer ontspannen
Breng structuur aan Gedachten die je helpen Weer blij met jezelf
Indien wenselijk aan te vullen met diverse modules over o.a. sociale vaardigheden en piekeren.
12
Werkwijze ‘Lekker in je Vel’ • Kennismakingsgesprek – Hulpvraag – Motivatie peilen – Samen bekijken of het aanbod passend is en welke modules kunnen worden ingezet.
• Start met online-modules – – – – –
Begeleid aanbod Na elke module volgt korte (online) feedback Tussentijds gesprek Indien nodig aanpassing van modules Eindgesprek met vervolgadvies
13
Rondleiding door de E-health omgeving https://indigobrabant.training.minddistrict.com/
14
Ervaringen van jongeren • Enkele ervaringen gebruikers (informatie uit evaluaties): – Het wordt als prettig ervaren om zelf mee te beslissen over welke onderdelen ze gaan volgen. – Jongeren geven aan dat de klachten zijn verminderd. • O.a. minder piekeren, zelfvertrouwen, verbeterde stemming, beter slapen.
– Er komt naar voren dat ze veel van de opdrachten hebben geleerd en ook (dagelijks) toepassen. – De cursus wordt door de jongeren aanbevolen aan anderen. – De feedback wordt als goed ervaren.
15
Enkele citaten
‘Goede aanpak van de verschillende onderwerpen. Je wordt getriggerd om er wat mee te doen’
‘Na een paar modules voelde ik me al een stuk beter en vrolijker’
‘Het kennismakingsgesprek was prettig. Er werd gekeken naar wat ik zelf fijn vond en daar ging ze dan verder op in. Ik mocht zelf aangeven wat ik wel en wat ik niet wilde’.
16
Ervaringen preventiewerkers o Fijn om te zien dat jongeren er enthousiast over zijn. o Zelfwerkzaamheid is goed en we zien dat de eigen regie en kracht wordt versterkt. o Oefenen met concrete opdrachten. o Relatief weinig tijdsinvestering. o Flexibel en snel inzetbaar. o Laagdrempelige vorm van hulp. o Minddistrict is zeer gebruiksvriendelijk.
17
Achtergronden van de modules • Ontwikkeling modules o Intervention developers o Onderzoek naar welk gedrag en welke cognities veranderd moeten worden (=doel van de interventie) en welke technieken hiervoor ingezet kunnen worden.
o Bewezen effectieve technieken in de wereld van de gedragsverandering worden gebruikt; o Behavioral Change Techniques (BCT’s).
18
Achtergronden van de modules (2) Basiszorgcatalogus Jeugd O.a. de sessies ontspannen en omgaan met emoties zijn gebaseerd op het boek Denk goed – voel je goed van Stallard. Stallard baseert zijn boek op CGT. Grondlegger van CGT is Beck (Beck, A.T., Rush, A.J., Shaw, B.F., Emery, G., Cognitive Therapy of Depression. The Guilford Press, 1979,) Gebruikte BCT’s: Ontspannen: instruction en rehearsal Omgaan met emoties: information and self monitoring
19
Voorbeeld
20
Achtergronden van de modules (3) Pak je somberheid aan Bij de module ‘Pak je somberheid aan’ is o.a. het protocol ‘Cognitieve gedragstherapie bij depressie’ van Molenaar et al. gebruikt. Zij hebben zich weer gebaseerd op protocollen die ontwikkeld zijn in Amerika en Engeland waarvoor CGT als basis is gebruikt. Twee voorbeelden -->
21
Achtergronden van de modules (4) Pak je somberheid aan Onderdeel in protocol
Onderdeel in module
BCT
Verhogen activiteitenniveau
Sessie 2: activeren. De cliënt gaat nadenken over verschillende activiteiten en onderzoeken welke hij/zij leuk vindt om (weer) op te pakken.
Goal setting Action planning Social support (practical & emotional)
Uitleg cognitieve model
Sessie 5: Gedachten die je helpen In deze sessie wordt uitgelegd hoe gedachten gevoelens beïnvloeden. Client krijgt inzicht in automatische gedachten.
Cognitive restructuring
22
Onderzoek en praktijk (1) Kennis vanuit wetenschappelijk onderzoek* • Begeleide zelfhulp is even effectief als traditionele cognitieve gedragstherapie (CGT) bij behandeling depressie en angststoornissen. • Er zijn aanwijzingen dat begeleide zelfhulp kosteneffectief is. • Op maat gemaakte gedragsinterventies zijn effectiever dan algemene interventies. *Niessen en Cloostermans (2015). De validiteit van ehealth en een online behandelplatform, http://www.minddistrict.com/corporate/nl/download-whitepapervaliditeit-van-ehealth/
23
Onderzoek en praktijk (2) Kanttekeningen: • Slechts een beperkt deel van de tientallen online CTG modules van Minddistrict is onderzocht. Vervolgonderzoek zal de komende jaren plaatsvinden. • Ook onze huidige toepassing van de E-health modules (‘Lekker in je Vel’) bij preventie van Indigo is nog niet wetenschappelijk onderzocht.
24
Onderzoek en praktijk (3) Oratie Heleen Riper (september 2015): • Onderzoek toont aan preventie en behandelen op afstand effectief is. • Het is nog onduidelijk voor wie E-health wel en niet werkt; inzetten op verder onderzoek. • Geen ‘one size fits all gedachte’; meer personaliseren. • Inbedding van E-health in de dagelijkse praktijk nog niet optimaal.
https://www.youtube.com/watch?v=itDOGVlHtsw 25
Onderzoek en praktijk (4) • Aerts & van Dam, 2015: – Onderzoek laat zien dat de houding van hulpverleners ten opzichte van de behandeling die zij aanbieden van invloed kan zijn op de effectiviteit van de therapie. – Ook bij gebruik nieuwe (internet)technologieen blijkt dit van belang. – Verkennend onderzoek naar attitudelijst.
Hoe is jullie houding t.o.v. de ontwikkelingen rondom E-health?
26
Brainstormsessie E-health in preventie in 2025?!
Wetenschap en praktijk
Attitude t.o.v. E-health en Lekker in je Vel
Implementatie E-health in eigen werkomgeving
27
Tot slot • Meer onderzoek is nodig (o.a. naar Lekker in je Vel en andere E-health-toepassingen) • Verdere implementatie van E-health binnen preventie mogelijk. • Wees creatief in het kijken naar E-health toepassingen in je eigen werkomgeving (bijv. op school). • Ga er vooral mee aan de slag, en word enthousiast!
28
Vragen?
Voor verdere vragen of informatie, mail naar: Maria Naus;
[email protected] Lieke Peters-Greijn;
[email protected]
29
