Duurzame veiligheid van gemetselde gevels Door schade en schande wijzer?
Industriedag Stichting Stapelbouw Simon Wijte Adviesbureau ir. J.G. Hageman B.V. Rijswijk Technische Commissie Stichting Stapelbouw
Duurzaamheid Design working life Duurzame veiligheid Sustainability Duurzaam materiaalgebruik
Introductie De duurzame veiligheid van metselwerk staat niet snel ter discussie. Gebouwen zoals slot Loevestein – gesticht in de 14e eeuw – doen niet vermoeden dat we een probleem hebben. Echter de situatie is veranderd.
VROM Inspectie
Rapport oktober 2007:
Constructieve veiligheid van gevels en glazen overkappingen analyse van 18 incidenten
VROM Inspectie Rapport spreekt over vier schadegevallen bij kopgevels en betrekt hierbij de volgende problemen: corrosie spouwankers betonrot bij metselwerkopvang ontbreken van horizontale dilatatievoegen beperkt aantal spouwankers geringe hechtsterkte van het metselwerk naïsolatie van de spouw
Dreigingen Duurzame veiligheid van metselwerkgevels wordt bedreigd door Belastingen Veroudering
/ aantasting Verandering van de toepassing
Belastingen Belastingen zijn beschreven in de normen: permanente belasting • eigen gewicht veranderlijke
belastingen
• wind (druk en zuiging) • temperatuur
Veroudering Veroudering kan leiden tot achteruitgang van de constructieve eigenschappen van: stenen mortel metselwerk nevenproducten zoals spouwankers
Verandering van de toepassing Van
massieve bouwmuur naar geïsoleerde spouwmuur Van stapelen naar overspannen
Verandering van de toepassing Verandering in de toepassing leidt met enige regelmaat tot schade: Geïsoleerde spouwmuren • Schade ten gevolge van temperatuurseffecten • Corrosie van spouwankers Stijvere
bouwconstructies
• Schade door verhindering van opgelegde vervormingen
Voorbeelden van schades Onjuist dilateren
Voorbeelden van schades
Voorbeelden van schades
Voorbeelden van schades
Voorbeelden van schades Aansluiting tussen verschillende materialen
Voorbeelden van schades Spouwanker problematiek
Voorbeelden van schades
Voorbeelden van schades
Voorbeelden van schades Corrosie van verzinkte metselwerkwapening in het buitenblad
Voorbeelden van schades Corrosie van betonstaal in betonnen metselwerkondersteuning
Voorbeelden van schades Vorstschade aan stenen
Gebruik van holle binnenmuurstenen in een buitenomgeving
Beoordelen duurzame veiligheid Samenvattend zijn de volgende oorzaken relevant voor het beoordelen van de duurzame veiligheid van gemetselde gevels: ontbreken of slechte toepassing van dilatatievoegen slecht uitgevoerde aansluiting tussen beton en metselwerk corrosie spouwankers en andere nevenproducten bestandheid stenen en mortel
Beoordelen duurzaamheid gemetselde gevels Traditionele bouwwijze: Oplossingen ontstaan veelal pas nadat een schadepatroon is geconstateerd. We worden door schade en schade wijzer.
SBR rapport Problemen en oplossingen zijn beschreven in SBR rapport
duurzame veilgheid van metselwerk Rapport is opgesteld in samenwerking met de Technische Commissie van de Stichting Stapelbouw
Oplossing – Verhindering vervorming De steenindustrie geeft al vele jaren dilatatie-adviezen. Toch
ontstaat nog veel schade, die vaak te wijten is aan een kwalitatief onvoldoende uitvoering. Anderzijds is de praktijk vaak niet tevreden over de esthetische gevolgen van het dilatatie-advies van de industrie
Oplossing – Verhindering vervorming Een verbetering van de situatie kan worden verkregen door: kennisoverdracht naar de uitvoerende en ontwerpende partijen; nemen van ontwerpverantwoordelijkheid door architecten en constructeurs.
Oplossing – Verhindering vervorming Beschikbare informatie is vastgelegd in: - Normen - CUR-Aanbevelingen - diverse Publicaties van Industrie
Oplossing – Corrosie - Spouwankers Tot 2005 was er geen specifieke regelgeving voor de benodigde corrosieweerstand van spouwankers. In 2005 zijn, mede op basis van bekende schadegevallen, eisen aan de duurzaamheid van spouwankers opgenomen in NEN 6790 (TGB-Steenconstructies).
Oplossing – Corrosie – Nevenproducten De duurzaamheid van andere stalen nevenproducten zoals lateien, metselwerkondersteuningen en lintvoegwapening Beoordelingsrichtlijnen en attesten Europese productnormen (NEN-EN 845 serie)
Oplossing – Betonrot De schade die optreedt bij betonnen metselwerkondersteuningen zijn te wijten aan een gebrekkige uitvoering. maatvoering te weinig dekking grindnesten en onvoldoende verdichten De regelgeving met betrekking tot de mortelsamenstelling, dekking en scheurwijdten is voldoende duidelijk.
Oplossing – Stenen en mortel Diverse Europese productnormen beschrijven beproevingsmethoden en classificaties van de mate van bestandheid tegen klimaatsinvloeden. Er worden echter in de normen geen eisen gesteld. Deze eisen worden op dit moment vaak verwoord in BRL’s. Uitzondering: NEN 6790 minimaal benodigde hechtsterkte
Toekomst Komende verbetering: Uitbrengen van NEN-EN 1996-2 Eurocode 6 - Ontwerp en berekening van constructies van metselwerk Deel 2: Ontwerp, materiaalkeuze en uitvoering van constructies van metselwerk
Toekomst Bevat: Beperkte aanbevelingen voor dilatatievoegen Eisen aan de bestandheid/duurzaamheid van stenen, mortels en nevenproducten gerelateerd aan de milieuklasse waarin zij worden toegepast.
Toekomst Resterende verbeterpunten: Verbeteren van de kennis bij uitvoerende en ontwerpende partijen Ontwerp en specificatie door architecten en constructeurs
Tot slot Er zijn met het uitkomen van NEN-EN 1996-2 voldoende handhandvatten om te komen tot een duurzame veilige gemetselde gevel. Echter we zijn pas wijzer als we schades ten gevolge van veranderingen in de toepassing, in de toekomst kunnen voorkomen.
