http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
Duits samenvatting literatuurgeschiedenis HOOFSTUK 1 In 1618-1648 was er de dertigjarige oorlog. Veel kleine staten regeerden absolutistisch. In Pruisen regeerde koning Frederick II die vele oorlogen voerden en onder diens leiding Pruisen een grootmacht werd. Maar Frederick was ook een zongenaamde verlichte vorst, dat wil zeggen dat hij zichzelf zag als eerste bedienden van de staat. Hij vindt kunst en cultuur heel belangrijk. In zijn kasteel Sans Souci werden concerten georganiseerd en dichte lezingen gehouden. Frederick speelde fluit. De verklaring was niet een typisch Duitse stroming maar kwam uit Frankrijk, waar ze onder de naam Voltaire bekend werd. De Franse filosoof René Descartes was een kritisch Rationalist. Niet door het gevoel , zonder het verstand kan men problemen oplossen. Descartes oefende grote invloed uit op de Engelsman John Locke. Voor hem werd het denken alleen gedaan door zintuiglijke waarnemingen en ervaringen. De Duitse verklaringsfilosoof Immanuel Kant vond dat de mensen de moed zullen moeten hebben om hun eigen verstand te bedienen. Symbool voor de verklaring is de ondergaande zon. De oplossers waren in zekere zin optimistisch want zij geloofden dat de gevangenissen gesloten konden worden wanneer er alleen scholen gebouwd werden. Voor waren alle mensen gelijk. De wetenschap beleefde een bloei bleek bijvoorbeeld door encyclopedieën. In de kerk ontstond een tegenbeweging namelijk Pietismus waarin het geloof centraal staat. De vertegenwoordiger van de verklaring in Duitsland was Gotthold Ephraim Lessing. Na Lessing moest men aan Shakespear een voorbeeld nemen. Later had hij daarmee op Goethe en Schiller invloed uitgeoefend. Beroemde drama’s van Lessing zijn : Minna von Barnhelm, Emilia Galotti en Nathan der Weise. 1.Absolutismus
De macht is in handen van een persoon. Alleinherrschaft, alle macht ist in den Händen einer Person.
2.tolerieren
Verdraagzaam dulden
3.Rationalismus
Verlicht denken vernunftgemäβes denken
4.Empirismus
Leren dat alle kennis op basis is van ervaringen Lehre, daβ alle Kenntnis auf Erfahrung beruht
5. Sinneswahrnehmung
Waarnemingen door een van de vijf zintuigen Wahrnehmung durch einen der 5 Sinne
6. Mundigkeit
Alter, in dem man befugt ist bestimmte rechtliche Handlungen zu vollziehen
7. Veranlagung
Aangeboren vaardigheid, talent angeborene Fähigkeit, Begabung
8.Pietismus
Vroomheid gefühlsbetonte Frömmigkeit
9.Humanitat
De echte menselijkheid Die echte Menschlichkeit
10.Theologie
Leer van de religie Lehre von der Religion
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
HOOFDSTUK 2 de Aan het einde van de 18 eeuw ontstond een nieuwe literaire beweging namelijk de Sturm und Drang. Het was een reactie op de Verstandeskultur. De stürmer und dränger waren beïnvloed door de Fransen Rousseau. Hij vroeg om een terugkeer naar de natuur, de mens maakte er een chaos van. Veel invloed had Rousseau met zijn reglement over democratisering en opvoeding. Hij bekritiseerden de absolute vorsten, die een luxe leven leiden. Soms werden ze zelfs aan het buitenland verkocht. Aan Sturm und drang behoorden de dichters Goethe en Schiller. Zij dreven hun zin door en streefden naar vrijheid. Er was alleen geen bevestiging en ze zagen zich zelf als krachtpatsers. De stemming van Sturm und drang is hemelhoog juichend (enthousiast, blij) en bedroeft tot de dood. Goethe werd in 1749 geboren in Frankfurt. Hij leerde van poppenspel het figuur Faust kennen, bovendien zag hij de Franse theaterstukken. Toen hij 16 jaar was ging hij naar Leipzig, om daar rechten te studeren. Naar 3 jaar stopte hij ermee omdat hij heel ziek werd. In deze tijd leerde hij ook een meisje kennen genaamd Friederike Briom. Gedichten zoals Faust en Heidenröslein herinneren aan deze tijd. Goethe verliet Friederike en Straatsburg en vertrok naar Wetzlar waar hij zich in Charlotte Buff verdiepte. Door deze belevenis ontstond de briefroman Die leiden des jungen Werthers. Deze roman had een grote werking in die tijd, vele jonge mensen leden aan liefdesverdriet. Friedrich Schiller werd in 1759 geboren in Marbach/ Wüttemberg. Hij werd gedwongen om naar de Herzorlighe militaire academie te gaan. Hij wilde zelf liever theologie studeren en haatte de academie. Uit protest schreef Schiller een drama Die Räubenfand, die in Mannheim in première gebracht werd. De hertog verbood het stuk en Schiller mocht alleen nog medische schriften uitgeven. Toen ging Schiller naar het buitenland. pompös
prunkhaft (heel groot)
degenerieren
entarten (steeds minder worden)
sittlich
Fatsoenlijk anständig, gut, edel
Prophet
Mensen die kunnen voorspellen Seher, Weissager
Patrizier
Rijke burger vornehmer Bürger
Jura
die Rechte
Sitten (manieren)
Gewohnheiten, Bräuche
Genie
Iemand met een heel hoog IQ Mensch von höchster Begabung
Uraufführung (première)
erste Aufführung eines Theaterstücks
Leidenschaft
Heftiges Verlangen
Weltschmerz
Tiefe Niedergeschlagenheit (Depressie)
Tyrannei
Gewaltherrschaft (alleenheerser)
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
HOOFDSTUK 3 In de jaren 1789 was er de Franse revolutie. In Duitsland wordt de revolutie door velen begroet. Onder invloed van de archeologen Winckelmann ontstond een nieuwe beweging. Hij oefende op Goethe en Schiller een grote invloed uit. Ze Handelde in het klassiek om een harmonie tussen kunst en leven. Een Duitse filosoof die deze periode beïnvloedde was Immanuel Kant. Voor Schiller was het voornamelijk de manierenleer die veel indruk maakte. Goethe Studeerde kritik der urteilskraft. Klassieke componisten waren Hayden, Beethoven en Mozart. Klassiek is uitmuntend, eersteklas. Klassieke dichters waren er ook in andere landen. Engeland : Shakespear, Frankrijk Corneille, Racine en Molière. Goethe, Schiller en vele anderen leefde in Sachsen-Weimar. Dat was het middelpunt van de Duitse literatuur. Goethe en Schiller bezorgden de Duitse literatuur een eervolle plaats in de wereldliteratuur. Vanaf het jaar 1794 werkten ze samen. Wegwijzer voor het mensbeeld was het goede, ware en mooie. Ook de waardigheid van de mensen, de tolerantie en de vrijheid spelen een grote rol. Onder de leiding van Goethe ontwikkelde zich het Weimar theater tot een beroemd theater. Goethe was door de roman Die leiden des jungen werthers beroemd geworden. De hertog CarlAugust van Sachsen-weimar benoemde Goethe tot kunst minister. Tussen hen ontstond een hechte vriendschap. Ook een vrouw Charlotte von Stein oefende een grote invloed op Goethe uit. Door haar werd Goethe een rijk man. In het jaar 1786 reisde Goete naar Italië. Hij ziet daar antieke kunst, de architectuur en de schilderkunst van de Renaissance. Goethe werkte aan de drama’s Egmunt en Iphigenie auf tauris. De vriendschap tussen Goethe en Schiller duurde van 1794 to 1805. Schiller schreef het drama Taucher. Goethe schreef na Schillers dood een biografie. Schiller schreef een historisch drama Dichtung und Wahrheit. die Antike
Das klassische Altertum
die Archäologie
Wissenschaft von den nichtliteratischen Bodenfunden aus dem Altertum
die Harmonie (samenklank)
Die Eintracht, Die Übereinstimming
die Sittenlehre
Lehre von den Bräuchen und Gewohnheiten
der kategorische Imperativ
Gebot, das für jeden unbedingt gilt
die Ästhetik (schoonheidsleer)
Lehre des Schönen (in de kunst&cultuur)
klassisch
vorbildlich, ausgewogen, maβvoll
Toleranz
Duldsamkeit
Residenz
Regierungssitz
rebellieren
sich auflehnen (in opstand komen)
Renaissance
Wiederbelebung der (antiken) Kultur
Ballade
erzählendes Gedicht
Biographie
http://www.schoolsamenvatting.nl/
Lebensbeschreibung einer bekannten Person
-
De site voor samenvattingen
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
HOOFDSTUK 4 In 1799 was in Frankrijk Napoleon aan de macht. Hij veroverde grote gebieden in Europa onder andere Pruisen en Nederland. In 1812 was er een zware nederlaag de veldtocht naar Moskou was een mislukking, grote delen van Frankrijk werden vernietigd. 1813 werd Napoleon bij Leipzig met in zijn kielzog een volksopstand, door meerdere landen die samenwerkte verslagen. Napoleon werd naar Elba verbannen, keerde nog een keer terug en werd in de slag bij Waterloo, 1815, definitief verslagen. De individuele volken ontwikkelde een nationaal gevoel, ze wilden over vrijheid beschikken in de toekomst. Ook de Duitsers wilden meer vrijheid, pas op het congres kwam er verandering. De romantiek is een reactie op de klassieke tijd en de verlichting. Heinrich von Kleist wilde net zo beroemd worden als Goethe, hij heeft het alleen niet bereikt. De romanticus hield zich niet bezig met de werkelijkheid maar met de fantasie. Hij bewonderde de tijd van de politiek. Het symbool voor de romantiek zijn blauwe bloemen. Hierin kwam ook het verlangen naar de verte naar voren. Romantische motieven zijn maanlicht, bloemen en bomen. In de romantische boeken worden de hoofdzakelijk liederen en gedichten afgewisseld. Er zit ook een donkere kant aan de romantiek. E.T.A Hoffman beschrijft een demonische droomwereld. De romantiek vond ook het volkslied belangrijk waarin simpele woorden en rijm gebruikt werd. Een typisch symbool voor de liefde is de maan. Een beroemd volkslied is Des knaben Wunderhorn. De gebroeders Grimm publiceerde hun Kinder und Hausmarchen en stichtte een woordenboek, de wetenschap van de Duitse spraak. Restauration
Wiederherstellung einens früheren Zustandes
Staatsstreich (straatsgreep)
Putsch, politischer Umsturz
liberal
Die Freiheit liebend, frei von Vorurteilen
Depression
Niedergeschlagenheit, gedrückte Stimmung
Sehnsucht
heiβes verlangen
dämonisch (duivels)
teuflisch, unheimlich
Symbol
Zeichen, das einen tieferen Sinn andeutet
Germanistik
Wissenschaft der deutschen Sprache
Bittschrift (verzoekschrift)
Gesuch
Märchen (sprookje)
phantasievolle Erzahlung
kompliziert (ingewikkeld)
verwickelt, schwierig
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
HOOFDSTUK 5 Toen de eerste wereldoorlog afgelopen was dacht men onwillig terug aan deze verschrikkelijke oorlog. Men danste Charleston en verheugde zich op het leven, deze tijd noemt men de gouden 20ste eeuw. In deze tijd ontstonden nieuwe technische prestaties namelijk film en radio die Hitler laten misbruikte. Het oude keizerrijk bestond niet meer, de nieuwe staat heette Republiek von Weimar. Deze republiek had geen actieve regering. Omdat de geallieerden de Duitsers erop wilden wijzen dat ze schuldig waren aan de eerste wereldoorlog moest Duitsland veel reparatiebetalingen doen. De nieuwe republiek mocht alleen een klein leger hebben. Deze vernederingen moest Hitler later ook voor zijn propaganda uitbuiten. Duitsland leed aan inflatie vanaf 1923 en vanaf 1929 onder beurskrach. Op politiek gebied werd het land verscheurd, de communisten zagen hun grote voorbeeld in de Russische revolutie de nationalisten waren voor Hitler. De jongere generatie was daarom teleurgesteld en ontevreden. Over het verschrikkelijke leven in Noord Frankrijk had Remarque geschreven in zijn roman Im westen nichts neues.
Massenmedium
Middel dat bij de verspreiding van nieuws heel veel mensen bereiken kan. Mittel, das bei der Verbreitung von Nachrichten sehr viel Menschen erreichen kann.
die Inflation
Het geld verliest zijn waarde Das Geld verliert seinen Wert
der Börsenkrach
Wereldwijde crisis wirtschaftlicher Zusammenbruch
die Krisenzeit
Periode met grote wereldwijde problemen Periode mit groβen wirtschaftlichen problemen
der Reportagenroman
Vertellend/uitleggend werk dat voor een deel journalistisch is erzählendes Werk, das zum Teil journalistisch ist
zynisch
spottelijk, schaamteloos, cynisch bissig- spöttisch, schamlos
der Kapitalismus
Het geld is in handen van enkele rijke mensen. das Geld ist in den Händen einiger reicher Menschen
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
der Marxismus
een gemeenschap waar geen klassenonderscheiding is eine Gemeinschaft, in der es keine Klassenunterschiede gibt
episch
vertellend - erzählend
der Rummelplatz
de kermis, het attractiepark Vergnügungspark, Kirmes
der V-Effekt
Iets bekends onbekend maken om zo de aandacht daarop te vestigen etwas Bekanntes unvertraut machen, um die Aufmerksamkeit darauf zu lenken
der Pazifist
iemand die tegen oorlog is einer, die den Krieg ablehnt
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen
HOOFDSTUK 6 De nazi partij van Adolf Hitler heette de NSDAP. Hitler werd in 1933 kanselier van Duitsland. Het ging naar enige jaren achteruit met de economie. De mensen vonden werk in de bouw van autowegen en in de industrie. Duitsland was een totalitaire staat geworden. De nazi partij beheersten het openbare leven van de mensen. De radio en de pers lagen vast aan een censuur. Veel joodse Duitsers belandden in concentratiekampen. Hitler streefde naar een groter gebied van het Duitse rijk en hij geloofde dat het Duitse volk levensruimte nodig had. In 1938 verloor Oostenrijk als eerste zijn e zelfstandigheid. Ook Tsjecho-Slowakije werd veroverd. Na de aanval op polen begon de 2 wereld oorlog. De oorlog was heel succesvol voor Hitler, maar in Rusland in 1942 beleefde Duitsland voor het eerst een nederlaag. In juni 1922 landen de geallieerde in Normandië. Op 8 mei 1945 moest Duitsland zich overgeven. Kort nadat Hitler aan de macht was gekomen werden boeken van joodse auteurs verbrand. Veel auteurs die in Duitsland bleven kregen een schrijfverbod. Een paar auteurs waren: Thomas Mann, Stefan Zweig en Berolt Brecht.
das Hakenkreuz
Symbol des Nationalsozialismus
das Werk
die Fabrik, der Betrieb
das Regime
Regierungsform, Staatsform
diskriminieren
unterschiedlich behandeln
das Sudetenland
Randgebiete der Tschechoslowakei
die Alliierten
Frankreich, England, Amerika
die Wende
die (totale) Veränderung
kapitulieren (overgeven)
Sich ergeben, aufgeben zu streiten
die Trümmer (bouwval)
der Schutt
das Exil (verbanning)
die Verbannung
die Isolation
die Absonderung, Trennung
Fahnentreue
treue gegenüber dem Vaterland
trivial
altäglich, gewöhnlich
aufklären
Klarheit schaffen
ironisch
spöttisch
http://www.schoolsamenvatting.nl/
-
De site voor samenvattingen