DT

Studentenhandleiding Stage jaar 1 VT/ DT

Code: LERS1A02X Jaar uitgave: 2014 - 2015 Opleiding: Voltijd Modulebeheer: Janneke Hoekman Hogeschool Rotterdam Cluster IVL, VO/BVE

Inhoud 1. VERANTWOORDING

4

1.1. Leraar worden: vakmanschap en meesterschap

4

1.2. Functies van de stage

4

1.3. Opbouw leerlijn Leren en Werken

4

1.4. Leerdoelen van de oriënterende stage propedeuse

5

2. UITGANGSPUNTEN STAGE

6

2.1. Competenties

6

2.2. Leerwerktaken

8

2.3. Leercyclus

8

2.4. Register praktijkleren

8

3. PRAKTISCHE ZAKEN

9

3.1. Voorwaarden deelname

9

3.2. Organisatie en procedure stage

9

3.3. Stagebezoek, contact met stageschool

9

3.4. Duur stage, stagedagen

10

3.5. Begeleiding

10

3.6. Beoordeling

10

3.7. Verantwoordelijkheden van stagiair(e)

10

3.8. Taken en verantwoordelijkheden van andere betrokkenen

10

4. INHOUD STAGE: LEERWERKTAKEN

11

Leerwerktaak 1.1.

12

Leerwerktaak 1.2.

13

5. STAGEBIJEENKOMSTEN

15

Materiaal bij les 3: Reflecteren

16

Materiaal bij les 6: Lesvoorbereidingen in de praktijk

18

Materiaal bij les 9: Kaartjes muurtje

4

Materiaal bij les 10 en 11: Incidentmethode

5

BIJLAGE 1: ADVIES (VAK)COACH

7

BIJLAGE 2: KIJKWIJZER (VAK)COACH VOOR HET STAGEBEZOEK

12

BIJLAGE 3: EINDBEOORDELING STAGE JAAR 1

13

BIJLAGE 5: STAGEKAARTEN

15

1. Verantwoording 1.1. Leraar worden: vakmanschap en meesterschap De Rotterdamse Lerarenopleiding heeft een belangrijke missie: we willen docenten opleiden die zowel over vakmanschap als meesterschap beschikken. Het betekent dat je, aan het einde van deze opleiding, beschikt over een gedegen vakinhoudelijke basis voor het vak waarin je les gaat geven (vakmanschap), maar ook dat je op interpersoonlijk, pedagogisch, didactisch en organisatorisch gebied een bepaald basisniveau hebt bereikt (meesterschap). Tijdens de opleiding neem je deel aan een heel aantal cursussen rondom jouw vak en ook aan de vakoverstijgende, beroepsvoorbereidende onderdelen. Je beschikt in de loop van de jaren over steeds meer samenhangende kennis en vaardigheden, met daarbij een juiste beroepshouding. Zo’n combinatie van bepaalde kennis, vaardigheden en houding noemen we een competentie. In de stages, het hart van de opleiding, komen vakmanschap en meesterschap bij elkaar. Je boekt er succes, je gaat er de fout in, je wordt langzaamaan competenter.

1.2. Functies van de stage De stage vervult binnen het IVL, de lerarenopleiding, de volgende functies: Oriënteren op het beroep: tijdens je stage doe je een veelheid aan ervaringen op in situaties die zoveel mogelijk lijken op de latere werkomgeving. Je oriënteert je op verschillende scholen, het onderwijs, het leraarsberoep en andere educatieve functies. In de eerste stage ligt de nadruk op deze functie, in latere jaren worden de volgende functies belangrijker: Leren lesgeven: je doet ervaring op in het verzorgen van onderwijs, de begeleiding van leerlinggroepen en van individuele leerlingen. Dit is natuurlijk de kern van het leraarsberoep. Leren reflecteren: je reflecteert systematisch op je handelen als leraar, zowel in het contact met leerlingen en leerdoelen, als in het kader van overleg met collega’s en als lid van een team. Zelfbeeld verhelderen: je krijgt steeds beter in beeld wat je sterke en zwakke kanten zijn, welke aspiraties en eigenschappen je hebt, wat jouw persoonlijke en vakdidactische repertoire is, hoe je dit effectief in kunt zetten en uit kunt breiden. In jaar vier komt hier de functie differentiëren binnen lesgeven bij. Je doet ervaring op in het verzorgen van onderwijs, de begeleiding van klassen en van individuele leerlingen. In het laatste jaar ga je aan de slag met het uitbreiden van je handelingsrepertoire die je theoretisch kunt onderbouwen. Je leert wanneer je wat moet inzetten en je bent in staat het effect van je handelen te signaleren en bij te stellen

1.3. Opbouw leerlijn Leren en Werken Elke stage heeft zijn eigen accent. Deze accenten zijn duidelijk gerelateerd aan de opleidingsfase waarin je je bevindt. In de propedeutische fase ligt het accent op het oriënteren op het beroep. In de hoofdfase ligt het accent op het leren lesgeven. In het tweede jaar besteed je aandacht aan directe instructie, en werkvormen waarbij je vooral klassikaal-frontaal te werk gaat. In het derde jaar leer je meer open werkvormen hanteren, waarbij de leerlingen leren samenwerken. In het laatste jaar ligt het accent op het functioneren in een schoolorganisatie: samenwerken en omgang met collega’s, contact met ouders. Ook verwoord je je eigen visie op onderwijs en het beroep van leraar. Zo bouw je ervaringen op een verantwoorde manier op en ontstaat er een samenhangende leerlijn. Deze noemen wij de leerlijn Leren en Werken. De accenten per jaar liggen besloten in de leerwerktaken die je voor elke stage moet doen. Voor jaar 1 zijn er leerwerktaken die je helpen bij het oriënteren op je beroep. In het tweede en derde jaar voer je leerwerktaken uit die vooral te maken hebben met het lesgeven. In

het vierde jaar werk je, naast het lesgeven, ook aan leerwerktaken die gericht zijn op het werken in een schoolorganisatie en het ontwikkelen van een visie op onderwijs en beroep.

1.4. Leerdoelen van de oriënterende stage propedeuse De stage vervult binnen de lerarenopleiding de volgende functies: oriënteren op de school, het onderwijs, het leraarsberoep en andere educatieve functies; tijdens je oriënterende stage doe je een hoeveelheid leerervaringen op in situaties die zoveel mogelijk lijken op de latere werkomgeving. Zo kun je aan het einde van de propedeuse een gefundeerd antwoord geven op de vraag of je leraar wilt worden en of je tenminste in aanleg de daarvoor benodigde vaardigheden in huis hebt. -

-

-

-

systematisch observeren en onderzoeken van werkaanpak van beginnende en ervaren docenten, in relatie tot jouw leervragen; het verder ontwikkelen van je motivatie voor het beroep van leraar; motivatie wordt dus niet alleen beschouwd als een gegeven vooraf, maar vooral als een blijvende opdracht; het opdoen van ervaring in het verzorgen van onderwijs, de begeleiding van leerlinggroepen en van individuele leerlingen; het systematisch leren reflecteren op je handelen als leraar, zowel in het contact met leerlingen en leerdoelen, alsook in het kader van overleg met collega’s en als lid van een team; het verder ontwikkelen van je zelfconcept als leraar; leren ontdekken van sterke en zwakke kanten, specifieke aspiraties en eigenschappen; het uitproberen van je persoonlijke vakdidactische repertoire; het vergroten van ervaring binnen het leraarsberoep, het opdoen van routine als basis voor het handelen als leraar met toenemende autonomie en tegelijk toenemende vaardigheden om samen te werken.

2. Uitgangspunten stage Binnen de lerarenopleiding wordt regelmatig gebruik gemaakt van een aantal begrippen: competenties, de leercyclus, leerwerktaken. Verschillende basisdocumenten liggen hieraan ten grondslag (competentiegids, handleiding bij de competentiegids). In dit hoofdstuk worden deze begrippen kort beschreven.

2.1. Competenties De lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam werkt met zeven competenties. Deze zijn vastgelegd in de wet Beroepen in het Onderwijs (wet BiO) – een startbekwame leraar moet beschikken over deze zeven competenties. In de loop van je opleiding doe je twee assessments. Aan het einde van de hoofdfase, jaar 3 dus, is er het lio-assessment. Je toont daar aan dat een bepaald basisniveau hebt bereikt op alle zeven gebieden: je kunt de verantwoordelijkheid voor een klas goed aan. In het laatste assessment, het assessment startbekwaam toon je aan dat je beschikt over de zeven competenties van een startbekwame leraar. Deze twee assessments zijn bepalend voor de voortgang van de opleiding. Tijdens de assessments spelen de competenties een belangrijke rol: in hoeverre kun je aantonen dat je competenter bent geworden? Een student die afstudeert, wordt als startbekwaam beoordeeld als hij deze competenties in voldoende mate beheerst. Je leest meer over de competenties en onze filosofie in de competentiegids van de startbekwame leraar voor het tweedegraads gebied en in de handleiding bij de competentiegids. De competenties zijn de basis van elk assessment: je toont aan dat je competenter bent geworden.

Contexten Leerlingen

Team en organisatie

Omgeving

Competentie 1 Het vermogen een sfeer van samengaan en samenwerken met leerlingen te realiseren

Competentie 5 Het vermogen samen te werken in een team/organisatie

Competentie 6 Het vermogen de relatie met ouders, buurt en instellingen te realiseren en te versterken

Eigen Ontwikkeling

Beroepsrollen

Interpersoonlijk

Communicatief

Competentie 7 Het vermogen eigen opvattingen en competenties te onderzoeken en te ontwikkelen Reflectie

Pedagogisch

Competentie 2 Het vermogen te zorgen voor een veilige leeromgeving

Pedagogisch Communicatie

Onderwijskundig Methodisch werken

(Vak)didactisch

Organisatorisch

Competentie 3 Het vermogen een krachtige leeromgeving voor leerlingen te verwezenlijken

Schoolorganisatorisch Beroepshouding

Competentie 4 Het vermogen te zorgen voor een leef- en leerklimaat dat overzichtelijk, ordelijk en taakgericht is Competentie 7

Reflectie Communicatie Beroepshouding Tabel 1: overzicht van de competenties

Methodisch werken

2.2. Leerwerktaken Een leerwerktaak is een taak die je uitvoert in het kader van je stage. Deze richt de aandacht op bepaalde vaardigheden die belangrijk zijn voor een docent. Binnen elke leerwerktaak heb je ruimte om eigen leervragen te onderzoeken. Wel is vastgesteld wat je minimaal moet doen en/of uiteindelijk moet kunnen om een voldoende voor je stage te krijgen. Na het lezen van de leerwerktaak wordt je duidelijk: - wat je moet doen op je stage; - hoe je je erop moet voorbereiden; - wat je kunt verwachten van je docent/stagebegeleider en je vakcoach; - wat je in je digitale portfolio moet opnemen per LWT.

2.3. Leercyclus Een belangrijk instrument om je eigen leren ter hand te nemen is de leercyclus. Deze bestaat uit vier fasen. In de eerste fase maak je een Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP). Hierin heb je eigen leervragen geformuleerd en gespecificeerd. Dan volgt de fase van concrete plannen maken, je maakt een LeerWerkPlan (LWP). Hierin koppel je concrete activiteiten die je kunt uitvoeren in het kader van je leervraag. In de derde fase voer je je plannen uit en

2.4. Register praktijkleren In stage jaar 1 werk je met het register praktijkleren. Het register prakijkleren is een website waar je gericht kunt zoeken naar stage-opdrachten. In het register praktijkleren vind je de verplichte en keuzeopdrachten per LWT. Ook in het hogere jaren kun je met dit register werken om je leerwerktaken invulling te geven. Nu zijn er echter geen verplichte activiteiten aangewezen, maar kun je site gebruiken ter inspiratie. Wil je bijvoorbeeld graag weten hoe je invulling kunt geven aan een bepaalde leerwerktaak, dan kun je zoeken op competenties, kenmerkende situaties en/of stadia om na te gaan welke activiteiten daarbij passen. Het is niet verplicht om dit te doen, maar zoeken in dit register kan je leuke ideeen opleveren. Je kunt het register vinden op https://registerpraktijkleren.hr.nl

3. Praktische zaken 3.1. Voorwaarden deelname Je moet minimaal 50% van alle studiepunten van onderwijsperiode 1 behaald hebben in de toetsweek van onderwijsperiode 1 (zonder herkansingen) om deel te kunnen nemen aan deze stage.

3.2. Organisatie en procedure stage Voltijd: Je probeert in eerste instantie eerst zelf een stageplaats te vinden door dit met voorkeur eerst op je oude middelbare school te vragen. Als dit is lukt geef je dit voor 15 december per mail door aan het stagebureau. Studenten van de opleiding Geschiedenis lopen stage bij Cross Yours Borders. Als het je niet is gelukt om zelf een stageplaats te vinden word je begin januari 2015 door het stagebureau geplaatst. Voorwaarde is dat je aan alle stage-eisen voldaan hebt (zie studiepuntenoverzicht Osiris). Je gaat in duo’s van (bij voorkeur) hetzelfde vak naar een school toe. Je werkt intensief samen met een stagemaatje en loopt mogelijk stage in een kleine groep. De groepjes zijn zoveel mogelijk samengesteld uit tweetallen studenten uit één bepaald vakgebied. Je stagemaatje, maar ook de rest van de stagegroep kunnen je ondersteunen bij de stage, wijzen op mogelijkheden, feedback geven bij bepaalde activiteiten. Ook van jou zal mogelijk door de andere studenten feedback gevraagd worden op de door hun geleverde prestaties. Kennismaking/contactlegging tussen student en school vindt plaats in de toets- hertoetsweek van blok 2 (26 januari t/m 6 februari 2015). Door in te loggen in StageLink kan elke student, in drievoud, een stagecontract downloaden. Je laat dit ondertekenen door de stagecontactpersoon van de s tageschool en tekent zelf. 1 exemplaar moet worden afgegeven bij het stagebureau, 1 exemplaar geef je aan je stageschool en je houdt 1 exemplaar zelf. Bewaar deze goed want daar wordt omgevraagd als je gaat afstuderen. Deeltijd: In principe zorgt u zelf voor een stageplaats. Het kan ook zijn dat u uw baan als stage laat gelden. U heeft zelf een stageplaats gevonden of laat uw baan gelden als stage:  U registreert zelf uw stage in StageLink (via Hint).  Het stagebureau controleert of u aan alle stage-eisen voldoet. Als dit het geval is wordt u stage goedgekeurd in en is het stagecontract beschikbaar via stagelink.  Via StageLink downloadt u het stagecontract (in drievoud), laat deze ondertekenen (door uzelf en de stageschool) en levert 1 exemplaar in bij het stagebureau. U geeft 1 exemplaar aan de stageschool en u houdt er 1 zelf. Let op: heeft u uw stage niet geregistreerd, dan is het downloaden van het contract ook niet mogelijk. U bent op zoek naar een stageplaats. Stagescholen melden de stageplaatsen aan via StageLink en het stagebureau. In stagelink kunt u een zelf een selectie maken.Dit gaat als volgt in zijn werk:  door in te loggen in StageLink maakt u, aan de hand van een aantal criteria, een selectie van stageplaatsen  vervolgens kunt u reageren op een stageplaats. Hierdoor krijgt u de contactgegevens voor de stageplaats. Met deze gegevens kunt u een sollicitatie starten.  U registreert zelf uw stage in StageLink. U kunt ook via de mail een hulpvraag stellen aan het stagebureau. Zij zullen dan bekijken of ze een geschikte stageplaats voor u hebben.

3.3. Stagebezoek, contact met stageschool Tijdens de stageperiode brengt de stagebegeleider in principe één keer een bezoek aan de stageschool. De stagebegeleider maakt met jou een afspraak voor dit bezoek. Tijdens dit bezoek woont de stagebegeleider een (deel van) je les bij. Bij voorkeur wordt de les daarna samen nabesproken. Afhankelijk van het moment van het bezoek wordt ook gezamenlijk de algehele voortgang van de student besproken.

3.4. Duur stage, stagedagen De stage vindt plaats in blok 3, vanaf maandag 9 februari t/m woensdag 8 april 2015. In totaal zijn dit 8 weken en per week zullen de studenten 2 dagen (maandag en woensdag) op de stageschool aanwezig zijn. Op een stagedag zijn de studenten de gehele dag inzetbaar voor leerwerktaken. De stage is opgebouwd uit twee fasen: - Een observerend deel van ± 2 weken. - Een assisterend deel van ± 6 weken. In dit laatste deel wordt de student in de gelegenheid gesteld om per week 3 les-fragmenten en/of deellessen te verzorgen en 2 à 3 gehele lessen in de laatste twee weken van de stage.

3.5. Begeleiding De manier waarop je op de stageschool wordt begeleid, verschilt nogal van school tot school. Als je het reguliere traject volgt kun je met verschillende mensen te maken krijgen. Soms heeft een school een zogenaamde Begeleider op School, een BOS, die de begeleiding van het hele groepje op zich neemt, en waarmee je telkens overlegt over wat je plannen zijn en hoe die te realiseren zijn. Een belangrijk thema bij het eerste gesprek is dan ook hoe de verdere begeleiding georganiseerd wordt. De stagebegeleider komt minimaal 1 keer op bezoek, en heeft verder regelmatig contact via de mail en/of telefoon met je (vak)coach om over de voortgang te spreken. Tijdens de stagebijeenkomsten is er altijd ruimte voor het bespreken van stage-ervaringen.

3.6. Beoordeling Stage jaar 1 rond je af met een eindbeoordeling stage jaar 1. Om aan deze eindbeoordeling te mogen deelnemen moet je aan een aantal eisen voldoen. Een van die eisen is een voldoende advies van je (vak)coach (bijlage 1). In de bijlage 4 staat nauwkeurig omschreven hoe de eindbeoordeling plaatsvindt. Wanneer je geen voldoende hebt behaald voor je stage kom je in aanmerking voor een herkansing. De stagebegeleider beslist over de omvang en inhoud van deze herkansing. Hij of zij maakt hierover bindende afspraken met je die in een document worden vastgelegd.

3.7. Verantwoordelijkheden van stagiair(e) Jij bent als student zelf verantwoordelijk voor je handelwijze op de stageschool, maar tegelijkertijd het visitekaartje van de Hogeschool Rotterdam. Deze verantwoordelijkheid strekt zich uit tot iedereen in de school en tot alles wat met de school samenhangt. Het komt hierop neer: - Je past je aan aan de organisatie van de school en stelt je loyaal op tegenover de doelstellingen van de school, óók als die van levensbeschouwelijke aard zijn. - Je bent op tijd aanwezig voor lessen, afspraken, vergaderingen en dergelijke. Als richtlijn houden we aan dat je tussen 8.30 en 15.30 uur aanwezig bent, maar de school kan andere tijden aanhouden. - In geval van ziekte neem je bijtijds contact op met de stageschool om je af te melden en een nieuwe afspraak te maken. Ook je stagebegeleider stel je hiervan op de hoogte. - Gemiste stagedagen worden ingehaald. Je maakt daarover zelf een afspraak met de begeleider op de stageschool. - Je gaat zorgvuldig met gegeven leer- en hulpmiddelen om. - Je onderhoudt zo goed mogelijk contact met alle voor jou relevante betrokkenen. - Je houdt rekening met de geschreven en ongeschreven regels van de school. Je gedrag is sociaal aanvaardbaar, je taalgebruik correct en je kleding is verzorgd en aangepast aan de situatie op school. - Je neemt het vertrouwelijke karakter van informatie over school, medewerkers en leerlingen in acht, ook in de schriftelijke informatie in het portfolio en rapportages.

3.8. Taken en verantwoordelijkheden van andere betrokkenen Er zijn verschillende personen betrokken bij je stage. Hieronder een overzicht van deze personen /afdelingen en een beschrijving van hun taken en verantwoordelijkheden.

De stagebegeleider beoordeelt uiteindelijk je stage. Doorslaggevend hierbij is de kwaliteit van je digitale portfolio en het advies van je (vak)coach. Hij/zij bezoekt jouw stageschool voor elk koppel één keer, is aanspreekpunt voor de (vak)coach en is verantwoordelijk voor de begeleiding vanuit de Hogeschool. Het Stagebureau is in jaar 1 en 2 mede verantwoordelijk voor het toewijzen van stageplaatsen. Jij bent wel verantwoordelijk voor het op tijd leveren van een stagecontract bij je stagebegeleider. Er zijn verschillende soorten stagescholen. Bij opleidingsscholen is er sprake een regiomanager, een BoS en een docentbegeleider. De regiomanager is in dienst van de lerarenopleiding en verzorgt het contact tussen de lerarenopleiding en de stageschool. Hij/zij zal op de stageschool in de meeste gevallen contact hebben met de directie of de Begeleider op School. De BoS is de contactpersoon vanuit de stageschool voor de Hogeschool Rotterdam. Hij/zij is verantwoordelijk voor de begeleiding binnen de stageschool. De (vak)coach heeft als belangrijkste taak jou te begeleiden op het moment dat je stage loopt. Hij/zij is degene waar je op de werkvloer het meest mee te maken hebt, laat je toe in zijn klas, geeft feedback op je prestaties, en geeft aan het eind van de stage een advies. Hij/zij zorgt ervoor dat je kunt beschikken over materialen en dat je kunt werken aan je leerwerktaken. Een positief advies van je (vak)coach is voor de stagebegeleider belangrijke basis voor al dan niet toekennen van stagepunten. Bij niet-opleidingsscholen verloopt dit proces iets anders, soms heb je de (locatie)-directeur die je als eerste ontvangt en jou introduceert bij de (vak)coach. De meeste niet-opleidingsscholen hebben gekozen voor zo’n soort constructie.

4. Inhoud stage: leerwerktaken De brede competentie ontwikkeling van de student in de schoolpraktijk staat centraal. En niet uitsluitend het oefenen van de vaardigheid in het lesgeven. Het algemene doel van de stage in jaar één is dat de student de school als werkplek leert kennen, waarin voor een docent naast het lesgeven nog tal van andere zaken en taken aan de orde zijn. De perspectiefwisseling van leerling naar aankomend docent is een eerste noodzakelijke stap in de groei naar docentschap. Wij verwachten van je dat je aan het eind van het jaar een goed beeld van het leraarschap hebt. Het propedeusejaar is immers mede bedoeld ter oriëntatie en selectie. Tijdens de stage voer je een aantal stageactiviteiten uit. Die stageactiviteiten heten leerwerktaken (hierna LWT genoemd). Een LWT richt de aandacht op bepaalde vaardigheden die belangrijk zijn bij het lesgeven. De LWT in het eerste jaar, zijn gericht op een brede kennismaking met de school, de leerlingen en de docenten. Bij deze oriëntatie hoort een actieve houding bij allerlei werkzaamheden in de school. Dit betekent dat in de stage jaar één de oriëntatie op de school, op de leerling en op de docent centraal staat. Binnen elke leerwerktaak heb je enerzijds ruimte om eigen accenten te leggen en is anderzijds vastgesteld wat je minimaal moet doen en wat je uiteindelijk moet kunnen om een voldoende voor je stage te krijgen. Ook is er door de opleiding een duidelijk accent gelegd: In het eerste jaar richten we ons vooral op de oriëntatie op het beroep van docent. In de propedeuse zijn er twee verschillende leerwerktaken: - Leerwerktaak 1: Oriëntatie op beroep - Leerwerktaak 2: Assisteren in de klas.

Leerwerktaak 1.1. Titel

Oriënteren op beroep.

Periode

Propedeuse, blok 3

Competentie

1,2,3,4,5,6 en 7 (Zie hiervoor de competentiegids)

Stadium

1. Observeren.

Omschrijving LWT

Je maakt de volgende opdrachten: - Jezelf voorstellen aan een klas - Jezelf voorstellen aan het docententeam - Een dag met een docent meelopen - Een dag met een klas meelopen - Een opvallende en onopvallende leerling observeren - Huiswerkbegeleiding - Een begeleidingsgesprek observeren

Bronnen en literatuur

Register praktijkleren (voor de suggesties) Schoolgids Site van de school

Toelichting

In de eerste week van je stage bespreek je LWT 1 met je (vak)coach, of met degene die jou gaat begeleiden op je stageschool. Deze begeleider heeft door zijn of haar ervaring veel nuttige tips. Maak hiervan gebruik. In deze leerwerktaak ga je je oriënteren op de school, op de leerling en op het leraarschap. Het is belangrijk dat je in de eerste periode van je stage een beeld vormt van de dagelijkse gang van zaken op een school voor middelbaar onderwijs. Nog niet zo lang geleden kwam jezelf als leerling de school binnen. Nu moet dat perspectief wisselen. Je staat nu aan de andere kant van de klas. Allerlei zaken waar je voorheen als leerling tegen aankeek, moet je nu vanuit het perspectief van docent gaan benaderen.

Tips voor de uitvoering

Neem van te voren de site van de school door. Zo kan je gerichte vragen over de organisatie vragen aan je (vak)coach. Luister naar je (vak)coach/ begeleider in school. Zijn ervaring is van groot belang.

Rol (vak)coach

Ondersteunen bij bepalen aandachtspunten oriëntatie Geven van informatie over de school Verwijzen naar collega’s die meer informatie kunnen geven.

Rol Stagebegeleider

Stagecontract ingevuld innemen Contact opnemen met (vak)coach, gegevens uitwisselen Indien nodig bemiddelen tussen school en student over uit te voeren taken Voortgang leerwerktaak bewaken Op enig moment gedurende de stageperiode een bezoek afleggen. Beoordelen of je hoofdfasebekwaam bent. Beschrijving van de activiteiten die ondernomen zijn in het kader van deze leerwerktaak.

Resultaat in portfolio

Leerwerktaak 1.2. Titel

Assisteren in de klas.

Periode

Propedeuse, blok 3

Competentie

1,2,3,4 en 7. Met het accent op competentie 3 en 7

Stadium

Assisteren

Typering LWT

Doorlopende LWT (1) gericht op het routine opbouwen vooral in KS B met wisselende accenten in de stageperiode.

Omschrijving LWT

Deze LWT is een logisch vervolg op LWT 1. Je maakt de volgende opdrachten: - Lesopeningen: Je bereidt vier verschillende lesopeningen voor en voert deze uit. Je mag deze lesopeningen meerdere malen aan bv. parallelklassen geven. - Lesfragmenten: Je bereidt vier verschillende lesfragmenten voor en voert deze uit. Je mag de verschillende lesfragmenten meerdere malen geven. - Lessen voorbereiden en uitvoeren: Je bereidt drie verschillende volledige lessen voor en voert ze uit. Je mag deze lessen aan verschillende parallelklassen geven. Verder maak je voor 12 uur opdrachten naar keuze: Je kiest opdrachten uit het stadium ‘assisterend’. Je verdeelt de activiteiten die je kiest zoveel mogelijk over de verschillende kenmerkende situaties.

Bronnen en literatuur

Register praktijkleren.

Toelichting

In LWT 1 heb je vooral geobserveerd. In deze LWT kom je ook daadwerkelijk voor een klas te staan. Je richt je vooral op het niveau van assisteren. Van belang daarbij is dat je ervaring opdoet met voor de klas staan. Het accent ligt dan wel op assisteren in de klas, maar daarnaast wil je graag weten of je de juiste keuze van beroep hebt gemaakt.

Tips voor de uitvoering

Bespreek van tevoren met je coach welke lessen je kunt overnemen: maak een goede planning. Maak ook afspraken over de momenten waarop je coach je feedback gaat geven en op welke punten. Zorg dat je zo snel mogelijk de namen van de leerlingen uit je hoofd kent. Doe dit voordat je voor het eerst voor de groep staat. Maak bijvoorbeeld een plattegrond. Het is goed dat je parallellessen geeft. Zo kun je je lesvoorbereiding vaker gebruiken en kun je datgene dat er minder goed is gegaan nog eens op een andere manier aanpakken. Geef dan in je reflectie aan wat je anders hebt gedaan dan de eerste keer. Als je liever niet teveel verslagen maakt kun je ervoor kiezen om videofragmenten op te nemen in je portfolio. Je blikt in een beknopt verslag altijd wel terug op het verloop van je les, je reflecteert en geeft aan wat je een volgende keer anders zou kunnen doen. Specifieke feedback geven op de lessen (fragmenten) die de student overneemt. (dit mag handgeschreven – de student scant dit dan in voor zijn digitaal portfolio) Enkele momenten reserveren voor een tussentijdse evaluatie. Voortgang monitoren, bij twijfel contact opnemen met stagebegeleider.

Rol (vak)coach

Rol stagebegeleider

Stagebezoek, indien mogelijk een les (fragment)bijwonen. Bespreken stage-ervaringen tijdens stagebijeenkomsten Voortgang leerwerktaak bewaken Beoordelen of je hoofdfasebekwaam bent.

Resultaat in portfolio

Beschrijving van de activiteiten die ondernomen zijn in het kader van deze leerwerktaak.

5. Stagebijeenkomsten Blok 2

Thema van de les

Literatuur

Les 1

Organisatie stage en register praktijkleren

Handboek voor leraren: Lezen: H11.11. Stagehandleiding jaar 1 Register praktijkleren: https://registerpraktijkleren.hro.nl

Les 2

Voorbereiden stageplan / presenteren interview

Handboek voor leraren: Lezen: H5.2.2.

Les 3

Reflecteren / presenteren interview

Handboek voor leraren: Bestuderen: H11.2.3.

Les 4

Observeren / presenteren interview

Reader Observeren in de klas (Natschool)

Les 5

Observeren

Reader Observeren in de klas (Natschool)

Les 6

Lesvoorbereidingen in de praktijk

Handboek voor leraren Lezen: H2.1.

Les 7

Lesvoorbereidingen in de praktijk

Handboek voor leraren Lezen: H2.1.

Les 8

Lesopeningen

Artikel ‘openen van de les (Natschool)

Blok 3 Les 9

Je eerste stage-ervaringen

Les 10

Intervisie

Les 11

Intervisie

Les 12

Werken aan POP / LWP

Materiaal bij les 3: Reflecteren Casus: Het is het begin van het cursusjaar. Alle eerstejaarsstudenten van de lerarenopleidingen zijn begonnen met het vak VOS. Een van de lessen in blok 1 gaat over het ‘tot leren brengen’ van je leerlingen. De docent heeft de begrippen autonomie, competentie en relatie uitgelegd. Daarna krijgen de studenten de opdracht om deze begrippen in kleine groepjes verder uit te werken. In het groepje van Anniek, Bert en Carina ontstaat een interessant gesprek over hoe zij in het verleden door docenten tot leren werden gebracht. Bij Anniek komen er herinneringen boven van een docent die niet bezig was met begrip relatie. Bert heeft vooral positieve herinneringen aan zijn middelbare school. Hij kan veel positieve voorbeelden bij de begrippen bedenken. Carina vond de begrippen een beetje abstract. Na de verhalen van Anniek en Bert kon ze zich er iets meer bij voorstellen. Aan het eind van de les kregen de studenten om volgens de STARR methode te reflecteren op dit gedeelte van de les. Hieronder zie je de reflectieverslagen van de drie studenten. Reflectieverslag van Anniek: S (situatie) Het was de 2e VOS-les. Het thema van de les was ‘tot leren brengen’. Ik werkte samen met Bert en Carina in een groepje. We waren bezig in het groepje om de begrippen compentie, relatie en autonomie verder uit te werken. T (taak) Bert, Carina en ik hadden niet echt een taakverdeling. We werkten met z’n drieën aan dezelfde taak. We moesten de begrippen verder uit werken. Uiteindelijk moesten we voorbeelden kunnen noemen van hoe je als docent de drie begrippen in je les probeert te gebruiken. Ook moesten we voorbeelden uit onze eigen middelbare school tijd aan de drie begrippen koppelen. Mijn taak was om mijn herinneringen met Bert en Carina te delen. Met z’n drieën koppelden we deze herinneringen aan de begrippen. A (actie) We hebben eerst een mindmap gemaakt rond de drie begrippen, zodat we alle drie goed wisten wat het begrip inhield. Daarna heb ik mijn ervaringen gedeeld met Bert en Anniek. Ik heb vooral een sterke negatieve herinnering aan een docent. Zij had geen oog voor het begrip ‘relatie’. Ik vertelde aan de anderen hoe het er in die les aan toe ging. Ik zag toentertijd altijd heel erg op tegen haar les. Ik gaf mijn klasgenoten ook voorbeelden van wat deze docente (niet) deed. R (resultaat) Ik had een goed beeld van wat de drie begrippen betekenen. Toen de VOS-docent na een tijdje weer klassikaal verder ging, kon ik goed uitleggen aan de anderen wat je als docent moet doen om te zorgen voor een goede relatie. R (reflectie) Ik vond het fijn om mijn ervaringen te delen en te luisteren naar de anderen. Nu heb ik een beter beeld bij de begrippen. Als ik straks stage ga lopen, ga ik proberen deze drie begrippen te gebruiken. Het is echt heel belangrijk om oog te hebben voor je leerlingen, om ze uit te dagen en ze voldoende ruimte te geven voor eigen initiatieven. Terugdenkend aan mijn eigen ervaringen, wil ik niet zo’n docent voor mijn leerlingen worden. De eerste paar dagen van mijn stage ga ik veel observeren bij en gesprekken voeren met docenten die deze begrippen goed gebruiken. Ik denk dat ik veel van hun ervaringen kan leren.

Reflectieversalg van Bert: S (situatie) 2e VOS les, thema tot leren brengen. Onderwerp van de opdracht: autonomie, relatie, competentie. Ik moest samenwerken met Anniek en Carina. T (taak) Een beter beeld krijgen van de drie begrippen. Dit moesten we doen door het boek erbij te pakken, een mindmap te maken, ervaringen te delen. Carina schreef de begrippen in een mindmap. Anniek en ik hebben ervaringen verteld. Ik verwachtte van de anderen dat ze, net als ik, goed mee zouden doen. Ik vond het belangrijk om goed naar Anniek te luisteren. Ze had een heel vervelende herinnering aan een docent. Ik vind het belangrijk dat we in deze klas goed met elkaar omgaan en respect voor elkaar tonen. Daarom was het mijn taak om begripvol naar de verhalen van Anniek te luisteren. A (actie) Ik heb zelf mijn ervaringen van de middelbare school gedeeld. Als Anniek iets vertelde over haar middelbare schooltijd heb ik goed geluisterd. Ik deed dit door haar goed uit laten praten en vragen te stellen en een goede luisterhouding aan te nemen. Ik probeerde tussendoor om dingen samen te vatten in steekwoorden. Carina schreef deze steekwoorden op de juiste plaats in de mindmap. R (resultaat) Het resultaat van deze opdracht is dat ik Anniek en Carina weer iets beter heb leren kennen. Ik heb laten zien dat ik graag goed met anderen wil samenwerken en respect voor anderen heb. Anniek en Carina hebben dit ook aan mij laten zien. Ik vind het prettig om te weten dat er meer klasgenoten zijn die er echt voor gaan om de opleiding goed te doen. R (reflectie) Volgende keer zou ik het weer zo aanpakken. Ik denk dat Anniek wel iemand is, met wie ik in de toekomst vaker samen wil werken. Samen kwamen we echt verder. Carina vond de opdracht lastig. Ik denk dat ik een volgende keer nog meer mijn best kan doen om medestudenten die het lastig vinden, bij de opdracht te betrekken. Reflectieverslag van Carina: S (situatie) Het was de 2e VOS les. We waren bezig met de begrippen Autonomie, Competentie en Relatie. T (taak) Ik moest samen met Anniek en Bert drie begrippen verder uitwerken. A (actie) Ik heb de begrippen op de mindmap geschreven. Verder heb ik geluisterd naar de verhalen van Anniek en Bert. Ik heb in steekwoorden rond de begrippen geschreven wat we besproken hebben. R (resultaat) We hadden een mooie mindmap aan het eind van de opdracht. Ik begrijp nu iets meer van wat de begrippen betekenen. R (reflectie) Ik vond het best een lastige opdracht, omdat ik de begrippen een beetje vaag vond.

Materiaal bij les 6: Lesvoorbereidingen in de praktijk Voorbeeld 1: Engels Student: Beginsituatie: a. Wat weet je van de groep? b. Waar was je qua lesstof gebleven? Algemeen doel van de les: a. Voor de leerlingen b. Voor de docent

Studierichting: Engels

Studiejaar of groep:

Studentnummer:

a. VMBO TL jaar 1, 12-13 jaar, weinig ervaring met brieven en het schrijven van een brief. b. Indeling van een brief en brief schrijven is een nieuw onderwerp. (Ze kunnen al wel over zichzelf en andere vertellen en zullen dit doen in een brief aan de docent.) a. Leerlingen weten aan het eind van de les hoe de indeling van een brief is en kunnen dit toepassen bij het schrijven van een brief. b. Een saai onderwerp als de indeling van een brief leuk en interessant maken. a. Leerlingen kunnen na deze les een brief schrijven met een nette en duidelijke indeling.

Concrete leerdoelen:

b. Leerlingen weten na deze les hoe een brief er uit ziet en hoe de indeling hoort te zijn.

Didactische middelen:

Materiaal: pen, papier, woordenboek, stift, indeling brief, incorrecte brief, opdracht brief in delen, huiswerk opdracht, beamer of Smartbord.

Problemen die ik kan verwachten tijdens deze les:

Probleem: leerlingen het nut van een brief schrijven niet in zien.

Oplossing: concrete voorbeelden geven van wanneer ze een brief zullen moeten schrijven, bijv. sollicitatie. En uitleggen dat een deel van de structuur ook in e-mails wordt gebruikt.

Oplossing: ze mogen het woordenboek gebruiken om de woorden op te zoeken. Probleem: leerlingen weten de Engelse vertaling van bepaalde woorden niet.

Fasering van de les:

Tijd Activiteit docent: min.:

Aanvang en introductie lesonderwerp.

5

Aandacht richten op onderwerp en voorkennis activeren.

7

De docent staat bij de ingang van de klas en begroet de leerlingen. Zodra alle leerlingen zitten vraagt ze om de aandacht door heel groot op het bord het woord ‘letter’ te schrijven en te zeggen dat dit het onderwerp van vandaag is. Vraagt aan de leerlingen of ze weleens een brief hebben gehad of gelezen en wat er belangrijk is bij het schrijven van een brief en reageert goedkeurend of doorvragend op de antwoorden van de leerlingen. Dan laat ze een slecht gestructureerde brief zien aan de leerlingen en vraagt wat zij er van vinden als ze dit in de post zouden krijgen en wat voor indruk dit van de schrijver geeft.

Activiteit leerlingen:

Leerstof en specifiek doel:

De leerlingen komen de klas binnen, groeten de docent en gaan al kletsend aan een tafeltje zitten. Kijken naar wat de docent opschrijft en luisteren naar de docent.

Individuele begroeting – iedereen is welkom.

Leerlingen geven antwoorden op de vraag van de docent.

Voorkennis wekken.

Kijken en praten mee over de brieven die de docent laat zien. En vertellen wat ze van de schrijvers denken.

Nieuwsgierigheid van de leerlingen wekken.

Uitleg geven en controleren of de informatie is overgekomen.

10

Instructie geven op zelfwerkzaamh eid van de leerlingen en dit begeleiden.

15

Vertelt hoe de schrijver van de net getoonde brief een betere en nettere brief had kunnen schijven, namelijk door een vaste indeling aan te houden. De docent vraagt of iedereen nu super stil kan zijn en goed op wil letten want dit is erg belangrijk! “Wie wil er nou zo’n slordige brief schrijven?” Docent legt aan de hand van een briefindeling op het bord uit hoe het hoort. Ze neemt dit stap voor stap door en vraagt de leerlingen iedere stap in hun schrift over te nemen. Vraagt of er vragen zijn of dat alles duidelijk is? Beantwoordt vragen die er zijn en stelt controle vragen om te zien of alles begrepen is. Geeft de leerling de tijd om een antwoord te formuleren. Geeft de leerlingen een korte opdracht. Iedere leerlingen krijgt een verknipte brief en moet de indeling weer in goede volgorde leggen. Dit gaan de leerlingen eerst individueel proberen en mogen het daarna in paren vergelijken. Legt uit: de eerste 5 minuten zijn om het alleen te doen en goed de brief te lezen – in stilte, daarna twee minuten om het te overleggen en dan bespreken we het antwoord met de hele klas. Controleert of dit duidelijk is en deelt de opdracht uit. Bespreekt de antwoorden door aan een leerling te vragen wat er als eerste komt en aan een andere leerling wat daarna, etc. Hun antwoorden en de feedback hierop van de klas vormen uiteindelijk de correcte indeling die op het bord te zien is.

Leerlingen luisteren naar wat de docent vertelt, kijken naar het bord en maken aantekeningen. Stellen eventueel vragen en beantwoorden vragen van de docent.

Instructie en uitleg over hoe een nette brief er uit hoort te zien.

De leerlingen luisteren naar de uitleg over de opdracht en stellen misschien vragen.

Korte uitleg met tijdsaanduiding zodat het duidelijk is wat er van de leerlingen verwacht word.

Maken de opdracht eerst 5 minuten individueel en overleggen dan nog minuten. Bespreken de opdracht met de docent en de klas door antwoord te geven als ze een beurt hebben en mee te kijken naar de brief die wordt gevormd op het bord.

Kennis controleren door vragen met individuele aanspreekbaarheid aan de leerlingen te stellen.

Leerlingen passen de nieuw geleerde stof toe. Door overleg toe te staan krijgen ze meer vertrouwen in hun antwoord.

Evaluatie en herhaling lesstof.

4

Afsluiten van 4 de les huiswerk opgeven.

Vraagt aan de leerlingen wat ze van vandaag vonden: Wat heb je gedaan? Ging de opdracht goed? Waarom vind je dat?

Leerlingen praten met de docent en elkaar over de les. Geven aan wat zij vinden.

Deelt het huiswerk voor volgende les uit en licht dit toe. Bedankt de leerlingen voor hun inzet en zegt dat ze hun spullen mogen pakken en dan gaat de bel en vertrekken de leerlingen.

Leerlingen krijgen het huiswerk voor de volgende les en luisteren naar de uitleg hierover. Ze pakken hun spullen en vertrekken als de bel gaat.

Leert de docent wat er beter kan en leerlingen herhalen voor zichzelf wat ze hebben gedaan vandaag. Huiswerk is een brief schrijven, in het Engels, integreert de indeling van de brief met de kennis die de leerlingen al hebben.

Voorbeeld 2: Natuurkunde Onderwerp van de les:Geleiding en isolatie. Wat gaat de leerling in deze les leren? ( Beschrijf het hier in het algemeen) De leerling gaat inzien wat het nut is van het isoleren van een huis. Verder zullen ze gaan rekenen aan verschillende situaties waarmee ze kosten kunnen besparen doormiddel van isoleren. Onderwerpen die verder benoemt zullen worden zijn; Stroming, geleiding en radiatie definitie van warmte temperatuur symbolen formules: Q=(kAdT)t/L en Q=C.dT Wat gaat de leerling concreet leren? Kan de drie vormen van benoemen van warmte transport. Kan ook bij elke vorm een voorbeeld geven. Kan duidelijke voordelen benoemen van het isoleren van een huis. Kunnen rekenen met warmtestromen en isolatie waarden. Hoe sluit ik aan bij de vorige les? De vorige les is het onderwerp warmte behandeld, hierin zijn definitie van warmte, temperatuur en warmtetransport aan bod gekomen. In deze les zal hierop aangesloten worden door de drie vormen van warmtetransport nogmaals te benoemen. Hierna zullen we toepassingen hiervan gaan uitlichten. Wat weet ik over de beginsituatie? De beginsituatie is duidelijk, de leerlingen weten wat warmte is. Ook onderwerpen als temperatuur en warmte transport zijn behandeld. Welke werkvormen ga ik gebruiken? Aan de hand van voorbeelden en afbeeldingen ga ik een leergesprek aan met de leerlingen. Daarnaast laat ik een aantal verschillende materialen zien die in een huis gebruikt worden om te isoleren. Hoe ga ik de les indelen? (Motivatie) Inleiding: Er wordt begonnen met een voorbeeld van geleiding. Het is ±20 oC in het lokaal maar toch voelen de tafelpoten (metaal) kouder aan dan het tafel blad (hout) ‘voel maar!’. Hoe kan dat?? Waar heeft dat mee te maken. Vervolgens een kleine samenvatting van de vorige les. Kern: Het zal specifiek gaan over de isolatie in huis. De voor- en nadelen van isoleren worden benoemd. De toepassingen van materialen van de isolatie. De posities van het isoleren in een huis. Warmte transport berekenen: Q=C.dT en Q=(kAdT)t/L. Oefenopgave, klassikaal en daarna in tweetallen. Slot: de eindopdracht in deze les is het bepalen van de juiste isolatie materialen van de buitenmuur van het klaslokaal waarbij er zo min mogelijk warmte in huis verloren gaat aan de buitenwereld. Vraag; ‘Wat zijn voordelen van het goed isoleren van een huis?’ Welke vorm van warmte transport heeft hier het grootste aandeel in. Ze komen tot de conclusie dat isoleren kosten bespaart en uiteindelijk ook goed is voor het milieu. Welk materiaal gaan we gebruiken? Isolatie materialen PUR Glaswol EPS Glasplaat en dubbelglasplaat Markers (Voorbeeld) probleemstukken

Hoe ga ik na of de leerlingen de les begrepen hebben? De eindopdracht wordt de volgende les ingeleverd. Met daarbij de behorende conclusie. Lesschema: Tijd Inleiding 5 min

Kern

5 min

15 min 5 min 20 min 15 min Slot

5 min

Wat > voorbeeld geleiding, metaal en hout. > Aansluiting op de vorige les (Q=C.dT) > wat is warmte? en toepassingen > wat zijn drie vormen van warmte transport en toepassingen. > symbolen >benodigde formules + uitleg Q=(kAdT)t/L > Voorbeeld opgave > Voor en nadelen van het isoleren van een huis > Toelichten eindopdracht > start eindopgave > begeleiden > controleren of de stof geleerd is > Huiswerk: eindopdracht afmaken

Benodigdheden markers

Voorbeelden

Markers Markers Materialen, Opgave formulieren

Voorbeeld 3: Geschiedenis Lesopdracht: Mythen. Klas: VMBO 1 T School: Datum: Algemene Lesdoelen: De leerlingen: - Kunnen samenwerken. - Kunnen overleggen. - Kunnen naar elkaar luisteren. - Weten wat een mythe is. Beginsituatie: De leerlingen hebben al les gehad over de Grieken. Tijdsfasering

Concrete leerdoelen + beheersingsvorm

Leerstof

5 min

De docent verwelkomt de leerlingen en vertelt wat we deze les gaan doen.

5 min

De leerlingen: - Weten wat een mythe is - Weten waarom er mythen zijn. - Kunnen 3 voorbeelden geven van mythen.

40 min

De leerlingen: - Kunnen een samenvatting maken. - Kunnen samenwerken - Kunnen naar elkaar luisteren - Kunnen elkaar vragen stellen.

5 min.

Didactische aanpak

Mythen

De docent geeft klassikale uitleg over mythen en geeft daarbij voorbeelden.

De docent legt de opdracht uit: Leerlingen gaan in groepjes van 3 zitten. Elk groepje krijgt een mythe. Per groepje wordt de mythe samengevat (dit doen ze met elkaar), wordt de les uit de mythe gehaald en wordt er een tekening bij de mythe gemaakt. De taken worden onderling verdeeld, maar de leerlingen zijn van elkaar afhankelijk want als je de les eruit wil halen of een tekening wil maken, moet je eerst weten waar de mythe over gaat. De docent vertelt dat de volgende les de leerlingen hun mythe moeten presenteren.

Materiaal bij les 9: Kaartjes muurtje Kaartjes muurtje

1. Ik creëer een veilige en open sfeer die uitnodigend werkt

2. Mijn presentaties zijn helder en gestructureerd

3. Ik luister naar vragen en reageer hier effectief op

4. Ik toon enthousiasme voor mijn vak

5. Ik kan omgaan met kritiek geven en ontvangen

6. Het is voor mij een uitdaging om mijn vak interessant te maken voor mijn leerlingen

7. Ik vind er voldoening in om het schoolvak op het niveau van leerlingen te geven

8. Ik heb er plezier in om leerlingen iets te leren

9. Ik maak gebruik van een goed uitgewerkte voorbereiding

10. Ik kan verschillen in de manier van leren benoemen en daarop reageren

11. Ik zeg wat ik van de leerling verwacht en spreek hem er ook op aan

12. Een docent is in de eerste plaats een opvoeder.

13. Ik wil samen met leerlingen kunnen lachen

14. Ik wil een strenge docent zijn.

15. Ik zeg dat ik hoge verwachtingen heb van de prestaties van leerlingen

16. Mijn lessen gaan niet over andere zaken dan de lesstof.

17. Ik ben bereid moeilijke zaken nogmaals uit te leggen

18………..vul zelf in

Materiaal bij les 10 en 11: Incidentmethode Duur

Stap

Aandachtspunten probleeminbrenger

Aandachtspunten collega’s

5 min.

1. Presentatie

Kort, helder afbakenen Maak onderscheid tussen jouw probleem en het probleem van de leerling Beschrijf de probleemsituatie in plaats van een beschouwing te geven over mogelijke oorzaken. Vergeet niet de specifieke hulpvraag te stellen! Collega’s

Luisteren en nemen afstand van eigen opvattingen en problemen

De inbrenger van het probleem geeft een korte schets van het probleem uitmondend in een specifieke vraag aan de collega’s

5 min.

2a. Informatie: vragen opstellen De collega’s krijgen de gelegenheid (alleen of in tweetallen) vragen om aanvullende informatie voor te bereiden

2b. Informatie: vragen beantwoorden de vragen worden gesteld en door de probleeminbrenger beantwoord.

10 min.

3. Analyse en opties bedenken De collega’s bespreken (in tweetallen) welke aspecten er aan het probleem zitten en aan welke ideeën voor oplossing ze zelf denken.

Blijf binnen de gegeven probleemsituatie, ga niet met het probleem aan de haal. Doe het waardevrij, vermijd iedere suggestie van (negatieve) beoordeling Vermijd ‘waarom’ vragen Vermijd suggestieve vragen. Stel open vragen. Beantwoord kort niet meer dan gevraagd wordt, geef feiten, geef voorbeelden. Wees bij jezelf bedacht op sociaal wenselijke antwoorden. Ga je niet verdedigen Kruip in de huid van de probleeminbrenger Het is geenszins de bedoeling dat binnen de tweetallen tot overeenstemming gekomen wordt.

5 min.

4. Aanbieden suggesties De mogelijke oplossingen, benadering en adviezen worden genoemd en genoteerd (bijv. door een gespreksleider), puur inventariserend.

10-15 min.

5. Reactie probleeminbrenger De probleeminbrenger reageert op de adviezen, bijvoorbeeld wat betreft haalbaarheid of reeds op gang gebrachte hulpverlening. Hierna hebbende collega’s misschien de behoefte te reageren op de gegeven motivering en worden sommige adviezen even doorgepraat

2 min.

6. Evaluatie De gespreksleider analyseert en evalueert samen met de deelnemers het voorafgaande gesprek (de bovengenoemde 5 stappen)

Doe niet belerend, deel geen schouderklopjes uit, stel niet gerust enz.

Je collega’s willen graag horen wat je van hun adviezen vindt. Dat draagt op den duur bij tot verbetering van de adviezen en het gevoel bij ieder gezamenlijk bijdragen te leveren. Collega’s

Maak er geen discussie van Probeer de probleeminbrenger niet te overtuigen van je gelijk.

Hoe heeft de inbrenger het ervaren? En de anderen? Hoe was de sfeer? Heeft dit gesprek voor jou ook betekenis gehad buiten de directe vraagstelling om? Persoonlijke leerpunten

Bijlage 1: Advies (vak)coach Belangrijke informatie Een belangrijk onderdeel van de eindbeoordeling van stage jaar 1 is het eindadvies van de (vak)coach. Om een goed onderbouwd advies te kunnen geven, vult de (vak)coach per competentie in in welke mate de student stadium 1 en 2 beheerst. Daarbij onderbouwt de (vak)coach zijn mening met voorbeelden en geeft hij of zij ook ontwikkelpunten voor de student aan. Voorwaarden voor het krijgen van een eindadvies stage jaar 1 zijn:  Leerwerktaken zijn met een voldoende afgerond.  Advies BOS is voldoende (bij OidS).  Verslag en beoordeling van minimaal 1 lesbezoek door een ander dan de (vak)coach ingeleverd (bij OidS) De kijkwijzer voor de (vak)coach is opgenomen in bijlage 2 (kijkwijzer voor (vak)coach).  Verslagen zijn in correct Nederlands geschreven. De student levert het eindadvies van de (vak)coach in bij de stagebegeleider, als onderdeel van zijn eindbeoordelingsdossier.

Competentie 1 - Interpersoonlijk Het vermogen een sfeer van samengaan en samenwerken met leerlingen te realiseren. Stadium1 en 2:

Rapportage (vak)coach

De student:

Onderbouwing met voorbeelden:



Laat zien contact met leerlingen te kunnen maken (noemt leerlingen bij naam, maakt een praatje, heeft oogcontact, sluit aan bij interesses)



Laat zien affiniteit te hebben met de doelgroepen waarvoor hij wordt opgeleid (observeert, praat met, leest over, krijgt zo een beeld van belevingswereld)

Ontwikkelpunten:

Competentie 2 Pedagogisch Het vermogen te zorgen voor een veilige leeromgeving. Stadium 1 en 2:

Rapportage (vak)coach

De student:

Onderbouwing met voorbeelden:



Heeft een positieve insteek naar leerlingen toe



Heeft respect voor de leerlingen; de leerlingen hebben respect voor de student



Doet moeite de namen van de leerlingen te kennen



Oriënteert zich op verschillen tussen leerlingen ( schooltype, gedrag, cultuur)



Observeert klassen in een veilige leeromgeving

Ontwikkelpunten:

Competentie 3 - Vakinhoudelijk en didactisch: Het vermogen een krachtige leeromgeving voor leerlingen te verwezenlijken. Stadium 1 en 2:

Rapportage (vak)coach

De student:

Onderbouwing met voorbeelden:



Toont zich enthousiast voor zijn vak



Assisteert bij verschillende lesvormen in de les



Beheerst de leerstof die hij/zij moet doceren en laat zien zich hierin te hebben verdiept



Is in staat om met begeleiding van de (vak)coach (gedeelten van) leeractiviteiten uit te voeren in eenvoudige situaties.

Ontwikkelpunten:

Competentie 4 - Organisatorisch: Het vermogen te zorgen voor een leef- en leerklimaat dat overzichtelijk ordelijk en taakgericht is. Stadium 1 en 2:

Rapportage (vak)coach

De student:

Onderbouwing met voorbeelden:



Heeft lesvoorbereiding in orde (formulier)



Is tijdig in de les



Heeft spullen klaar liggen



Houdt zich aan afspraken



Houdt zich aan de regels en vraagt dit ook van leerlingen



Heeft een goed overzicht over de groep



Kan verschillende lesovergangen waarnemen

Ontwikkelpunten:

Competentie 5 - Samenwerking met collega’s: Het vermogen samen te werken in een team/organisatie. Stadium 1 en 2:

Rapportage (vak)coach

De student:

Onderbouwing met voorbeelden:



Houdt zich aan team afspraken



Toont initiatief



Is zich bewust van rechten en plichten als werknemer en handelt daar naar



Is aanwezig bij nietlesgebonden activiteiten



Is zich bewust van zijn/haar voorbeeldrol

Ontwikkelpunten:

Competentie 7 - Reflectie en ontwikkeling: Het vermogen eigen opvattingen en competenties te onderzoeken en te ontwikkelen. Stadium 1 en 2:

Rapportage (vak)coach

De student:

Onderbouwing met voorbeelden:

Deze competentie gaat vooral over de eigen persoonlijke ontwikkeling in relatie tot het beroep. Deze ontwikkeling uit zich in gesprekken en portfolio op de volgende punten: 

Leeft zich in in de rol van leraar (beroepshouding)



Onderzoekt of dit beroep bij hem /haar past (d.m.v. observaties, gesprekken e.d.)



Laat zien dat hij /zij wil leren (is coachbaar)kan feedback ontvangen en vervolgens ander gedrag vertonen



Kent eigen sterkte en zwakte

Is in staat zichzelf zowel schriftelijk als mondeling in correct Nederlands uit te drukken of laat zien zich hierin te bekwamen.

Ontwikkelpunten:

Verzamelblad advies (vak)coach Checklist voorwaarden voor deelname aan de eindbeoordeling Leerwerktaken zijn met een voldoende afgerond

Ja / Nee

Advies van de BOS is voldoende (alleen bij OidS)

Ja / Nee

Verslag en beoordeling van minimaal 1 lesbezoek door een ander dan de (vak)coach ingeleverd ( alleen bij OidS)

Ja / Nee

Verslagen zijn in correct Nederlands geschreven

Ja / Nee

N.B: Als niet aan alle voorwaarden wordt voldaan, dient de student hier eerst aan te werken, alvorens tot een advies over te gaan.

Eindadvies (vak)coach: Onvoldoende – Voldoende – Goed – Zeer Goed.

Datum:

Handtekening:

Bijlage 2: Kijkwijzer (vak)coach voor het stagebezoek Algemene punten Interpersoonlijk -

Hoe is het contact met de leerlingen?

-

Hoe is de houding voor de klas?

Pedagogisch -

Hoe zorgt de student voor een veilig leerklimaat

Vakinhoudelijke en didactisch Maakt de student geen vakinhoudelijke fouten tijdens de uitleg en tijdens het beantwoorden van vragen? -

Heeft de les een duidelijke opbouw?

-

Is de instructie van de student duidelijk?

Organisatorisch Op welke manier zorgt de student voor de regie en duidelijke regels? -

Op welke manier gaat de student om met ordeproblemen?

Beschrijving

Bijlage 3: Eindbeoordeling stage jaar 1 (voor VT, DT en Oids) Belangrijke informatie Het doel van de eindbeoordeling stage jaar 1 is aantonen dat minimaal stadium 1 en 2 beheerst wordt. De eindbeoordeling stage jaar 1 bestaat uit:  het eindbeoordelingsdossier en  het CGI (criterium gericht interview). Het CGI duurt ongeveer 15 minuten. Voor VT/DT-studenten vindt het plaats op de HR. Voor OidS vindt het plaats op de opleidingsschool. Het eindbeoordelingsdossier bestaat uit de volgende onderdelen:  Per competentie 1-2-3-4-7 een beschrijving van 2 activiteiten waarin je aantoont op minimaal stadium 1 en 2 te functioneren a.d.h.v startzinnen : ‘ik kan nu.. Dat blijkt uit.. Ik heb dit voorbeeld gekozen, omdat…’. In totaal levert dit 10 beschrijvingen op. (totaal is max. 10 A4)  Advies van de (vak)coach: De (vak)coach onderbouwt zijn /haar advies met voorbeelden. De beoordeling vindt plaats als aan bovenstaande voorwaarden is voldaan.  Bij OidS zijn er twee beoordelaars (en eventueel medestudenten)  Bij VT/ DT is er een beoordelaar en enkele medestudenten Voorwaarden voor deelname aan de eindbeoordeling stage jaar 1 zijn:  Leerwerktaken zijn met een voldoende afgerond.  Advies (vak)coach is voldoende. Het formulier voor dit advies is opgenomen in bijlage 1 (advies (vak)coach).  Advies BOS is voldoende (bij OidS).  Verslag en beoordeling van minimaal 1 lesbezoek door een ander dan de (vak)coach ingeleverd (bij OidS) De kijkwijzer voor de (vak)coach is opgenomen in bijlage 2 (kijkwijzer voor (vak)coach).  Beeld van beroep docent, met onderbouwing vanuit stage of OidS ervaringen  Verslagen zijn in correct Nederlands geschreven. Voltijd / Deeltijd studenten dienen de volgende leerwerktaken met een voldoende afgerond te hebben:  1.1. Oriënteren op beroep  1.2. Assisteren in de klas OidS studenten dienen de volgende leerwerktaken met een voldoende afgerond te hebben:  1.1. Oriënteren op beroep en  1.2. Assisteren in de klas  1.3 Omgaan met een groep  1.4. Lesgeven en vakdidactiek (dit is een schoolspecifieke leerwerktaak)  1.5. Vak en leergebied (dit is een schoolspecifieke leerwerktaak)

Rapportageformulier voor de beoordeling BIS / stagebegeleider Naam student en studentnummer: Naam (vak)coach: Naam BOS: Naam BIS / Stagebegeleider: Datum:

Checklist voorwaarden voor deelname aan het CGI Advies (vak)coach is voldoende

Ja / Nee

Motivatie voor beroep docent, met onderbouwing vanuit stage of OidS ervaringen aanwezig

Ja / Nee

Verslagen zijn in correct Nederlands geschreven

Ja / Nee

N.B: Als niet aan alle voorwaarden wordt voldaan, dient de student hier eerst aan te werken, alvorens tot een beoordeling over te gaan.

Competentie

Aanvullende opmerkingen van de BIS/ stagebegeleider n.a.v. het eindbeoordelingsdossier en /of het CGI

1

2

3

4

7

Eindbeoordeling stagebegeleider / BIS: Datum:

O Onvoldoende O Voldoende O Goed Handtekening:

Bijlage 5: Stagekaarten Stagekaart Voltijd Jaar 1 Functie van de stage Je oriënteert je in de praktijk op alle aspecten van het beroep als leraar. De stageschool biedt je de gelegenheid om erachter te komen of het beroep van leraar in het voortgezet onderwijs iets voor jou is. Een van de middelen om daar achter te komen vindt plaats via diverse, al of niet verplichte, opdrachten die te vinden zijn in het ‘register praktijkleren’. Kerndoel en kernvraag van deze oriënterende stage is dus: Wil ik leraar worden? Daarnaast leer je basisvaardigheden die een relatie hebben met het vakmanschap en het meesterschap van de docent. De eerstejaars stage loop je in een koppel met een medestudent van dezelfde opleiding. Plaatsing op de stageschool Je probeert in eerste instantie eerst zelf een stageplaats te vinden door dit met voorkeur eerst op je oude middelbare school te vragen. Als dit is lukt geef je dit voor 15 december per mail door aan het stagebureau. Als het je niet is gelukt om zelf een stageplaats te vinden word je begin januari 2015 door het stagebureau geplaatst. Voorwaarde is dat je aan alle stage-eisen voldaan hebt (zie studiepuntenoverzicht Osiris). Het kan voor komen dat een student meer dan anderhalf uur moet reizen naar de stageschool (op basis van OV routeplanning uitgaand van het geregistreerde studieadres van de student). De stageplaats kan dus niet worden geweigerd als je in voorkomende gevallen meer dan anderhalf uur moet reizen. Bij studenten die om die reden de stageplaats niet accepteren, zal niet meer worden bemiddeld bij het vinden van een andere stageplaats. Kennismaking/contactlegging tussen student en school vindt plaats in de toets- hertoetsweek van blok 2 (26 januari t/m 6 februari 2015). Door in te loggen in StageLink kan elke student, in drievoud, een stagecontract downloaden. Je laat dit ondertekenen door de stagecontactpersoon van de stageschool en tekent zelf. 1 exemplaar moet worden afgegeven bij het stagebureau, 1 exemplaar geef je aan je stageschool en je houdt 1 exemplaar zelf. Bewaar deze goed want daar wordt omgevraagd als je gaat afstuderen. Cross Your Border / Globaland Alle studenten van de opleiding Geschiedenis, die stage gerechtigd zijn, worden voor stage jaar 1 op een van deze projecten geplaatst. Ingangseisen stage jaar 1 Om aan deze stage deel te kunnen nemen moet voldaan zijn aan de volgende voorwaarden:  minimaal 50 % van alle studiepunten van onderwijsperiode 1 moet toegekend zijn in studiejaar 2014-2015. (zonder herkansing) Zie OER

Opzet van de stage Je loopt stage vanaf maandag 9 februari t/m woensdag 8 april 2015. In totaal zijn dit 8 weken en per week ben je 2 dagen (maandag en woensdag) op de stageschool aanwezig. Op een stagedag ben je de gehele dag inzetbaar voor leerwerktaken. Leerwerktaken voor stage jaar 1 zijn:  ‘Oriëntatie op beroep en de stage school’,  ‘Assisteren in de klas’. Opgebouwd uit twee fasen:  Een observerend deel van ± 2 weken.  Een assisterend deel van ± 6 weken. In dit laatste deel word je in de gelegenheid gesteld om per week 3 lesfragmenten en/of deellessen te verzorgen en 2 a 3 gehele lessen in de laatste twee weken van de stage. De stagedidactiek is gebouwd op leerwerktaken, die te vinden zijn in de stagehandleidingen voor studenten, het register praktijkleren en een aantal belangrijke documenten zoals de competentie- en praktijkgids. Voor de gehele stage ontwikkelt elke student een stageplan waarin op voorhand concrete activiteiten worden bepaald die worden uitgevoerd (de leerwerktaken). Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen verplichte en zelf te kiezen activiteiten. Het stageplan vervult een spilfunctie in de afstemming en communicatie met de (opleidings)scholen omdat (opleidings)scholen (vak)coaches accenten kunnen leggen in de leerwerktaken en de activiteiten die studenten in de stageschool ondernemen gedurende de stage. Begeleiding De stagebegeleiding vanuit de lerarenopleiding wordt uitgevoerd door een van onze stagebegeleiders. Hij/zij onderhoudt het contact per mail en telefoon met de (vak)coach en bezoekt jou eenmaal in de stageperiode. De stagebegeleider begeleidt het (ontwikkelings)portfolio en voert gesprekken met jou n.a.v. de stage. De (vak)coach is de eerste begeleider van jou in de stageschool waarbij jouw duo door hem/haar de mogelijkheid geboden wordt om:  Lessen (in de school) te observeren.  Te assisteren en deellessen te verzorgen in zijn/haar lessen.  Enkele gehele lessen te verzorgen aan het einde van de stage. De (vak)coach spreekt wekelijks met je over de voorbereiding, de uitvoering en de ervaringen op basis van de leerwerktaken en besteedt daarbij nadrukkelijk aandacht aan jouw leervragen. Afronding en beoordeling De stage is afgerond wanneer je 16 stagedagen op de stageschool aanwezig bent geweest en de leerwerktaken met een voldoende beoordeling afgerond hebt en je een eindbeoordelingsdossier hebt ingeleverd. In de eindbeoordeling stage jaar 1 wordt het definitieve oordeel bepaald

Materiaal voor de (vak)coach De lerarenopleiding gaat uit van een competentiegericht opleidingsmodel. Om de begeleiding van de coach te laten aansluiten bij dit opleidingsmodel kan de (vak)coach de stagehandleiding, en de map “Stage, leren & werken” raadplegen. In de stagehandleiding voor de propedeuse worden ondermeer de leerwerktaken beschreven. De regiomanagers dragen er zorg voor dat de (vak)coach over deze gidsen de beschikking krijgt. Bij stagescholen waarmee de lerarenopleidingen geen samenwerkingsovereenkomst heeft afgesloten, draagt de student de zorg hiervoor. Dit materiaal is ook verkrijgbaar via de externe site van de lerarenopleiding. Bij enkele leerwerktaken maken jullie verplicht gebruik van het Register Praktijkleren (www.registerpraktijleren.hro.nl).

De (vak)coach De coach is de directe begeleider in de dagelijkse werkpraktijk waarbij:  Je de gelegenheid krijgt een aantal lessen bij hem / haar of bij andere collega’s te observeren.  Je de gelegenheid krijgt om bij een aantal van die lessen in mindere of meerdere mate te assisteren.  Je de gelegenheid krijgt om aan het einde van de acht weken enkele (deel)lessen uit te voeren.  Je de verrichte activiteiten met hem of haar bespreekt op basis van door jou opgestelde leervragen.  Uiteindelijk over jouw functioneren geoordeeld wordt. Dit oordeel is een belangrijk advies aan de stagebegeleider op basis waarvan de stagepunten al dan niet worden toegekend.

Stappenplan stage jaar 1 t.b.v. de student September

Stage-eisen gepubliceerd op HINT

September

Informatie (stagekaart) stage jaar 1 in bezit van student.

November

Eerste verplichte bijeenkomst voor studenten Geschiedenis

Tot 12 December Na 12 December

Invoeren studiepunten in Osiris (door docenten). Stagebureau gaat na of student aan alle stage-eisen voldoet

Tot 15 december

Student doorgeven per mail als hij/zij stageplaats heeft gevonden

22 December t/m 4 januari

Kerstvakantie.

5 – 23 januari

Indelen studentenkoppels en matchen van studentenkoppels aan een stageplaats gebeurt door het Stagebureau. Via e-mail wordt de student hierover geïnformeerd.

26 januari t/m 6 februari (toetshertoetsweek) 9 februari

Kennismaking/contactlegging student met de stageschool voor verdere afspraken over de stage.

1e week van de stage

Student downloadt zijn stagecontract in 3-voud via StageLink, levert 1 exemplaar ondertekend door student/school, in bij het stagebureau.

Na ontvangst contract

Stagebureau registreert ontvangst in stagelink en het contract komt in het archief.

Start stage 1 voltijd.

Mocht je naar aanleiding van deze stagekaart nog vragen hebben, dan kan je contact opnemen met een medewerker van het stagebureau: [email protected] of 010-794 4144.

Stagekaart Deeltijd jaar 1 Functie van de stage U oriënteert zich in deze beroepsoriënterende stage op alle aspecten van het leraarschap. De hoofdfunctie van deze stage is het antwoord op de vraag voor de student: Wil ik leraar worden in het vak van mijn keuze? Dit wordt zichtbaar in twee leerwerktaken die u moet uitvoeren gedurende de stage:  ‘Oriëntatie op beroep en de stage school’,  ‘Assisteren in de klas’. Daarnaast leert u basisvaardigheden die een relatie hebben met het vakmanschap en het meesterschap van de docent. Plaatsing op de stageschool / Registratie van de stageschool In principe zorgt u zelf voor een stageplaats. U heeft zelf een stageplaats gevonden of laat uw baan gelden als stage: U registreert zelf uw stage in StageLink (via Hint). Het stagebureau controleert of u aan alle stage-eisen voldoet. Als dit het geval is wordt u stage goedgekeurd in en is het stagecontract beschikbaar via stagelink. Via StageLink downloadt u het stagecontract (in drievoud), laat deze ondertekenen (door uzelf en de stageschool) en levert 1 exemplaar in bij het stagebureau. U geeft 1 exemplaar aan de stageschool en u houdt er 1 zelf. Let op: heeft u uw stage niet geregistreerd, dan is het downloaden van het contract ook niet mogelijk. U bent op zoek naar een stageplaats Stagescholen melden de stageplaatsen aan via StageLink en het stagebureau. In stagelink kunt u een zelf een selectie maken. Dit gaat als volgt in zijn werk:  door in te loggen in StageLink maakt u, aan de hand van een aantal criteria, een selectie van stageplaatsen  vervolgens kunt u reageren op een stageplaats. Hierdoor krijgt u de contactgegevens voor de stageplaats. Met deze gegevens kunt u een sollicitatie starten U registreert zelf uw stage in StageLink. U kunt ook via de mail een hulpvraag stellen aan het stagebureau. Zij zullen dan bekijken of ze een geschikte stageplaats voor u hebben. Ingangseisen voor de stage Om aan deze stage deel te kunnen nemen moet voldaan zijn aan de volgende voorwaarden:  minimaal 50 % van alle studiepunten van onderwijsperiode 1 moet toegekend zijn in studiejaar 2014-2015. (zonder herkansing) Zie OER Stageperiode en duur De student bepaalt zelf wanneer de oriënterende stage feitelijk plaatsvindt tijdens studie/schooljaar 1. De stage vindt bij voorkeur plaats in blok 3 of 4. De stageduur bedraagt in totaal 16 dagen. Voor het uitvoeren van de opdrachten maakt de student een plan dat met de coach op de stageschool wordt besproken.

Vrijstelling Een vrijstelling voor stage jaar 1 is mogelijk als u al een eerste- of tweedegraads lesbevoegdheid heeft. Daarnast kan stage jaar 1 vrijgesteld worden als u in de afgelopen vijf jaar minimaal één jaar in het tweedegraads gebied hebt gewerkt voor tenminste acht lesuren per week. Begeleiding De stagebegeleiding vanuit de lerarenopleiding wordt uitgevoerd door de een van onze stagebegeleiders. Hij/zij onderhoudt het contact per mail en telefoon met de (vak)coach en bezoekt de studenten eenmaal in de stageperiode. De stagebegeleider begeleidt het (ontwikkelings)portfolio van de student en voert gesprekken met de student n.a.v. de stage. De (vak)coach is de eerste begeleider van de student in de stageschool waarbij de studenten door hem/haar de mogelijkheid geboden wordt om:  Lessen (in de school) te observeren.  Te assisteren en deellessen te verzorgen in zijn/haar lessen.  Enkele gehele lessen te verzorgen aan het einde van de stage.De (vak)coach spreekt wekelijks met de studenten over de voorbereiding, de uitvoering en de ervaringen op basis van de leerwerktaken en besteedt daarbij nadrukkelijk aandacht aan de leervragen van de studenten. Afronding en beoordeling De stage is afgerond wanneer de student 16 stagedagen op de stageschool aanwezig is geweest en de leerwerktaken met een voldoende beoordeling afgerond heeft en het eindbeoordelingsdossier is ingeleverd. In de eindbeoordeling jaar 1 wordt het definitieve oordeel bepaald. Materiaal voor de (vak)coach De lerarenopleiding gaat uit van een competentiegericht opleidingsmodel. Om de begeleiding van de coach te laten aansluiten bij dit opleidingsmodel kan de (vak)coach de stagehandleiding, en de map “Stage, leren & werken” raadplegen. In de stagehandleiding voor de propedeuse worden ondermeer de leerwerktaken beschreven worden. De regiomanagers dragen er zorg voor dat de (vak)coach over deze gidsen de beschikking krijgt. Bij stagescholen waarmee de lerarenopleiding geen samenwerkingsovereenkomst heeft afgesloten, draagt de student de zorg hiervoor. Dit materiaal is ook verkrijgbaar via de externe site van de lerarenopleiding. Bij enkele leerwerktaken maakt u verplicht gebruik van het Register Praktijkleren (www.registerpraktijleren.hro.nl). Mocht u naar aanleiding van deze stagekaart nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met een medewerker van het stagebureau: [email protected] of 010-794 4144.

STAGEHANDLEIDING STAGE JAAR 1 VT/DT 2014-2015

PAGINA 4