Dürer, Flügel der Blauracke (= een vogelsoort), aquarel en dekkende verf op perkament, 1512

11 december 2015 11 december 2015 JAARGANG NR. 30e 30e JAARGANG Nr. 1212

Dürer, Flügel der Blauracke (= een vogelsoort), aquarel en dekkende verf op perkament, 1512.

Vleugels horen niet alleen bij ons jaarthema ‘Gevleugeld, geworteld’, maar ook bij de maand december. Uit de vele in de kunst beschikbare vleugels kies ik een studie van Dürer, die vooral wilde weten hoe een vogelvleugel echt in elkaar zat. Of engelen ermee kunnen vliegen is een andere vraag. Ds. Anne Marijke Spijkerboer

1

2

Mw. Drs. A van Kleunen

Ds. F.A. Benthem, Delft

Vrijdag18 december

(zie rooster kerstweek)

Vrijdag 25 december

Voorburg

Pastor J. van Slagmaat Woord- en Communieviering

Ds. J. Zuur, Rijswijk Dienst van Woord en Gebed Ds. J. v.d. Wolf Koningkerk

Ds. W.D. Davids / Dhr. G. Jansen Oecumenische Adventviering

Pastoor J.L. Groenewegen / Mw. H. Smeele Eucharistieviering

Drs. J. van Middelkoop Dienst van Woord en Gebed

Ds. M. Geluk m.m.v. Cantemus Cum Corde 16.00 uur Vesper

Zondag 20 december vierde zondag van Advent

Ds. M. de Leeuw m.m.v. het Oeral Kozakkenkoor

NB. Geen dienst als er niets vermeld staat

Zorgcentrum Onderwatershof Van Vredenburchweg 26 19.00 uur Theaterzaal

Geestelijke Verzorging van Doven gecomb.dienst 10.00 uur

Zorgcentrum Sammersbrug Lichtenbergweg Den Haag 10.30 uur Dienst in Sam Sam 1e etage Reinier de Graaf Gasthuis Delft 5e etage nieuwbouw 10.00 uur

Zorgcentrum Steenvoorde Gen. Spoorlaan 62 10.30 uur

Huize Westhoff Julialaantje 38 11.00 uur

Nieuwe Kerk Steenvoordelaan 364 10.00 uur

Oude Kerk Herenstraat 62b 10.00 uur

Zondag 13 december derde zondag van Advent

Vrijdag 1 januari

Mw. B. van Atten-Foppen Dienst van Woord en Gebed

Mw. R. Scholtes Woord- en Communieviering

Ds. S.L. Schoch, Den Haag

Ds. J.W. Blankert, A’dam

Zondag 27 december

KERKDIENSTEN / SAMENKOMSTEN

Dhr. L. Smit Dienst van Woord en Gebed

Vrijdag8 januari

Ds. E. v.d. Wolf-Kox Koningkerk Voorburg

Pastor mw. M. Amerling Woord- en Communieviering

Ds. W.D. Davids Dienst van Schrift en Tafel

Ds. L.S. Karreman

Drs. P. Schalk

Zondag 3 januari

K

d

s

k

Vrijdag 18 december CHRISTMAS LATE NICHT SHOPPING

Kerkdiensten 2 Kerstweek 3 Kerstsfeer en Kribbetocht 3 Diensten 3 Hildegard von Bingen (Vesper) 4 Gaven 5 Liturgiecommissie Oude Kerk 7 Vanuit de kerkenraad 8 Oud-Rijswijk 8 Midden-Rijswijk 9 Nieuw-Rijswijk 9 Diaconieuws 9 Fruit voor de Wereldgroep 10 Kerkrentmeesters 10 Jeugdwerk 10 Bijbelleesrooster 11 Mutaties 11 Kerkelijke berichten 11 Maaltijd 12 Lezers schrijven 12 Gemeenteavond 1 december 12 Fietsclub met de trein 13 Vacature kerkleden doen 13 Familieconcert Herman van Vliet 13 Hervormd kerkkoor Delft 13 Kerstwens redactie 14 De vergeten man 15 Voor de kerstperiode 16 Colofon 16

 Kerstsfeer en Kribbetocht

18 december Op vrijdagavond 18 december vindt voor de vijfde keer (!) het evenement ‘Beleef de kerstsfeer in Oud-Rijswijk’ weer plaats, ook wel bekend als De Kribbetocht. Het belooft weer een prachtig programma te worden in de Oude Kerk, voor jong en oud. Met muziekoptredens dit keer van de Koorschool Bonifatius, o.l.v. Gerard Legierse en van het gelegenheidstrio The Singing Sisters (gezusters De Boer), die klassieke kerstliederen ten gehore zullen brengen. Daarnaast is er natuurlijk de levende kerststal (wie o wie is de nieuwe herder), een kerstquiz voor kinderen, samenzang met orgelbegeleiding, Crea-kramen van dames uit de Oude en Nieuwe Kerk, een tentoonstelling van de Historische Vereniging Rijswijk, en uiteraard lekkers voor de inwendige mens. Ook zullen er kerstgedichten worden voorgedragen. Het begint allemaal met de lampionnenoptocht (start dit keer om 18.30 uur bij Onderwatershof) en ook buiten de kerk is van alles te beleven tijdens de Christmas Shopping Night, met vele kraampjes, antiek, curiosa en specialiteiten, lekkernijen, levende standbeelden, diverse kerstkoren, kinderspellen, etc.

Zondag 13 december Derde zondag van Advent Crèche: Marike Gelinck Kindernevendienst: Alie Goddijn Deze derde zondag van advent wordt een bijzondere dienst. Het Oeral Kozakkenkoor, o.l.v. Gregor Bak zal een belangrijke muzikale bijdrage leveren. Klassieke gezangen zoals “Wjelietsajem tja”, “Gospodie Pomiloej” en “Divnaya Novina” zullen uw oren strelen. Ook het “Bogoroditse” (uit de vespers van S. Rachmaninov) zal niet ontbreken. We vervolgen de lezing uit het evangelie van Lucas, die past bij het kindernevendienstproject “Hoe laat is het?” Dit keer is het tijd om op weg te gaan, voor Maria, en haar bestemming is Elisabeth. Zo ontmoeten twee vrouwen elkaar, twee onwaarschijnlijke aanstaande moeders, met een hart vol verwachting. De beroemde lofzang van Maria zullen we horen én zelf zingen. Ds. Michiel de Leeuw Zondag 20 december Vierde zondag van Advent Crèche: Linda Gort Kindernevendienst: Tineke Visser Deze zondag is de vierde zondag van advent, de laatste zondag voor het grote kerstfeest. We lezen deze zondag (in beide kerken) Lucas 1, 57-80. De belofte van de engel aan Zacharias komt hier tot vervulling. Elisabeth krijgt een zoon: Johannes is zijn naam. ‘God is genadig’ betekent dat. Alles in Johannes wijst vooruit naar hèt grote moment in de geschiedenis: de komst van Jezus Christus. Daarin laat God zien hoezeer Hij om mensen geeft. God laat mensen niet in de steek. Johannes is gekomen om de weg gereed te maken voor de komst van Jezus de Messias. Het lijkt er op dat Johannes in onze tijd nog veel werk te doen heeft. Hoe valt er onder ons een weg te banen waarlangs de Messias zijn intrede kan doen? Door de medewerking van het koor Cantemus Cum Corde belooft het een mooie dienst te worden. Van harte welkom! Prop. Matthijs Geluk KLEINKOOR CANTEMUS CUM CORDE zingt We bereiden ons voor op het kerstfeest, met liederen uit soms verre landen in verschillende talen. Zoals: Een IJslands lied, een gebed: Heyr, himna smidhur - Heer hoor mij, smid des hemels...waak over mij... Zoon van de Maagd, zend ons al het goede in ons hart.

Op vrijdagavond 18 december vindt voor de vijfde keer (!) het evenement Beleef de kerstsfeer in Oud-Rijswijk weer plaats, ook wel bekend als De Kribbetocht. donderdag 24 december KERSTAVOND / KERSTNACHT Oude Kerk Herenstraat 62b 22.00 uur Ds. M. de Leeuw Gezamenlijke dienst Oude en Nieuwe Kerk Zorgcentrum Steenvoorde Gen. Spoorlaan 62 18.30 uur Mw. H. Smeele Eucharistieviering Reinier de Graaf Gasthuis Delft 5e etage nieuwbouw 20.30 uur Pastor mw. V. Brabander Kerstnachtviering Zorgcentrum Onderwatershof Van Vredenburchweg 26 19.00 uur Mw. P. Kool Oecumenische kerstzang vrijdag 25 december KERSTVIERING Oude Kerk Herenstraat 62b 10.00 uur Dr. B. Plaisier Nieuwe Kerk Steenvoordelaan 364 10.00 uur Ds. L.S. Karreman m.m.v. de Cantorij Huize Westhoff Julialaantje 38 11.00 uur Dhr. J. Peijpers Oecumenische kerstviering Zorgcentrum Steenvoorde Gen. Spoorlaan 62 10.30 uur Ds. W.D. Davids Reinier de Graaf Gasthuis Delft 5e etage nieuwbouw 10.00 uur Ds. M. Pfähler Koningkerk Br. Ingenhoeslaan 2, Voorburg Dovendienst in de koningszaal Ds. Berit Bootsma Zorgcentrum Onderwatershof Van Vredenburchweg 26 10.30 uur Dhr. J. Zuur donderdag 31 december OUDEJAARSAVONDVIERING Oude Kerk Herenstraat 62b 19.30 uur Ds. S. Both, Lopik Gezamenlijke dienst Oude en Nieuwe Kerk

3

K maar ook: An Irish blessing, een oud Keltisch gebed. en: Es kommt ein Schiff geladen, in een arrangement van onze dirigent Philip Meijer. Laat u in deze dienst inspireren door ons lied, waar in de Hoop en Verwachting doorklinkt! Kerstnachtdienst Donderdag 24 december De klassieke kerstnachtviering in de Oude Kerk by night wordt ongetwijfeld weer een sfeervolle samenkomst, voor gemeenteleden èn vele gasten. Allen tezamen gekomen, horen we de hoopvolle woorden van de profeet Jesaja, over de stampende laarzen en bloedbevlekte mantels, die vernietigd zullen worden. En we horen de ontroerende groet van de engelen aan de herders: “Wees niet bang.” Woorden die we hard nodig hebben in deze onzekere tijd, met angst voor aanslagen en nabije steden in een soort staat van beleg, zoals Parijs en Brussel. De Cantorij van de Oude Kerk zal deze viering muzikaal opluisteren, samen met een barokensemble, bestaande uit Heleen Gerretsen (cornetto), Michiel Boeken (tenortrombone), Paul Smit (tenortrombone) en Marcel Hesselink (bastrombone). Het geheel staat onder leiding van Henny Heikens. Van harte welkom, allemaal! Ds. Michiel de Leeuw Kerstmorgendienst Vrijdag 25 december Crèche: Linda Gort, Julie en Naomi Colen Kindernevendienst: Heleen Heidinga, Alie Goddijn Dr. B. Plaisier Zondag 27 december Crèche: geen Kindernevendienst: geen Lezingen: Jesaja 61: 10–62:3; Lucas 2: 22-40 Vanmorgen sluiten we het geboorteverhaal van Jezus af. Een verhaal dat begint bij de aankondiging van nieuw leven en dat sluit met de dood. Want Simeon en Hanna zijn oud. Een mooi einde, twee oudjes met een kindje. Of is er – zoals in bijna alle Bijbelse verhalen – meer aan de hand? Ds. Jan Blankert Oudejaarsavonddienst Donderdag 31 december Ds. S. Both Zondag 3 januari Crèche: Mandy Swagerman Kindernevendienst: fam. Begthel De kerkdienst op de eerste zondag van een nieuw jaar is meestal niet de meest druk bezochte. Het is winter, donker... Toch is er altijd wèl veel te horen...! Zo 4

ook in de Oude Kerk, want: Ons gaat een licht op! We hebben natuurlijk allemaal wel eens een moment waarop we denken: ‘Hier kan ik echt niks mee!’ Je weet er dan geen raad mee, je loopt te piekeren, en dan ineens is het: ‘Nu gaat me toch een licht op!’ Daarna ziet alles er ineens véél beter uit, je hebt het gevoel weer verder te kunnen, want ja...: er is je een licht opgegaan. Schitterend! We horen daarover op de eerste zondag van het nieuwe jaar uit Matteüs 4, 12 - 17. Al schittert het kerstlicht ons nog wat in de ogen - het is goed om de eerste zondag van het nieuwe jaar tòch te komen! Om u een licht te laten opgaan, daarom. Drs. P. Schalk Zondag 13 december

Derde zondag van Advent Crèche: Hennie v.d. Burg Kindernevendienst: Nelly Vos Het zijn prachtige lezingen, vind ik, die lezingen uit het begin van het Lucasevangelie, die dit jaar worden gelezen in de advent. Eerst het verhaal van Zacharias en Elisabeth. Dat kwam op 28 november aan de orde. Dan op 6 december het verhaal van de aankondiging van de geboorte van Jezus aan Maria en nu op 13 december de ontmoeting van die twee vrouwen: Maria en Elisabeth. Het zijn intieme, ontroerende verhalen, waarin het niettemin gonst van beweging. Wat er verteld wordt is kwetsbaar en misschien maakt mij dat wel zo allergisch voor grootscheepse kerstvieringen met veel toeters en bellen… Het past in mijn beleving niet bij de doorbraak in Gods geschiedenis met de mensen, waarover Lucas zo kleinschalig vertelt. Daarom hou ik ook erg van advent en beschouw ik het als een voorrecht om op 6 december in de Oude Kerk en op 13 december in de Nieuwe Kerk te mogen voorgaan in plaats van ds. Spijkerboer. Haar wens ik van harte alle rust en een voorspoedig herstel toe. Ds. Francis Benthem, Delft Zondag 20 december Vierde zondag van Advent Crèche: Monique v.d. Bijl Kindernevendienst: Bianca van Dalen Annunciatie Deze zondag is de vierde zondag van de advent. De schriftlezing is Lucas 1: 26-39, waarin de engel aan Maria de geboorte van haar zoon aankondigt. Een tekst waarover in de huidige tijd vaak schamper wordt gedaan. Wie naar voren wil brengen hoe bizar dat christelijk geloof wel niet is, die focust op deze

tekst. Of op Marcus 6: 45-52, de tekst van Jezus die over het water loopt. Want wat in deze teksten verteld wordt, dat kan helemaal niet! Nee, dat is zo, volgens de technische rede kan het niet. Maar is die technische rede nu de enige rede, zoals in deze tijd gedacht wordt? Of is er nog een andere manier om naar de werkelijkheid te kijken? Mw. Drs. Annemarie van Kleunen Kerstmorgendienst Vrijdag 25 december Crèche: Toos van Dokkum Kindernevendienst: Lineke Vermeer Ds. L.S. Karreman Zondag 27 december Crèche: Astrid Spuij Kindernevendienst: Mariska Nijdam De schriftlezing is Handelingen 6: 1-15, 7: 51-8: 1a. In de Nieuwe Kerk te Amsterdam gaat deze maanden een tentoonstelling o.a. over keizer Constantijn. Daarbij komt ter sprake hoe de christelijke kerk in die vierde eeuw onder het beslag komt van de overheid. De kerk liet zich paaien en het Constantinisch tijdperk begon. De kerk heeft altijd de kant gekozen van de macht en de rijkdom. In het keizerlijk politiek spel is de kerstdatum bepaald op 25 december en heeft het kerstfeest zoals wij dat kennen de wereld veroverd. Er is nog een oudere gedenkdag te vieren, die door het kerstfeest is overschaduwd, namelijk de dag van Stefanus, de eerste martelaar. Op 26 december die wij nu noemen tweede kerstdag worden naar de oudste traditie de hoofdstukken uit het boek Handelingen opgeslagen die van hem verhalen. Zondag 27 december, een dag later, zal hij onderwerp van de prediking zijn. Ds. S.L. Schoch Zondag 3 januari Crèche: Wil Pors Kindernevendienst: Lineke Vermeer Ds. L.S. Karreman Bezoek Wilt u bezoek ontvangen van één van de ouderlingen van de Nieuwe Kerk en woont u in de pastorale sectie Rijswijk Midden of Rijswijk Nieuw, dan kunt u contact opnemen met: mevr. Henny Aartsen, tel.: 396 3038 mevr. Gerarda de Goeij, tel.: 393 4394 dhr. Koos van Helden, tel.: 06 5321 5177 dhr. Wim Plantenga, tel.: 390 7994 Woont u in Zorgcentrum Steenvoorde, dan kunt u contact opnemen met: mevr. Florence Kuipers, tel.: 215 9349 Hildegard von Bingen in de Oude Kerk Een van de meest bijzondere vrouwen

d

s

k

uit de Middeleeuwen was Hildegard von Bingen (1098-1179). De naam Von Bingen komt van de Midden-Duitse plaats Bingen waar zij in het jaar 1147 een Benedictijner vrouwenklooster stichtte en waarvan zij de abdis werd. Deze hoogbegaafde vrouw ging om met de groten der aarde. Ze schreef boeken over de meest uiteenlopende onderwerpen zoals geneeskunst, filosofie, taal, kosmologie en sexualiteit. Een deel van haar geschriften is gewijd aan de visioenen die tot haar kwamen. Hildegard, die ook een kundig tekenares was, voorzag deze boeken zelf van illustraties. Haar grootste gave lag misschien wel op het gebied van de muziek. Hildegard von Bingen wordt niet alleen gezien als de eerste vrouwelijke componist uit de geschiedenis, maar zij is zelfs de eerste componist überhaupt die met naam en toenaam bekend is. Van haar oeuvre zijn behalve een mysteriespel maar liefst 75 liederen overgeleverd, alle op religieuze (voor een deel eigen) teksten. Haar stijl wijkt sterk af van het in haar dagen gangbare gregoriaans. Haar melodieën hebben een enorme omvang van vaak wel twee octaven. Op zondag 20 december, de vierde advent, wordt om 16.00 uur in de Oude Kerk een programma met liederen van Hildegard uitgevoerd door de sopranen Roelfien Folkersma en Anjelien Schutmaat. Deze worden begeleid op een tanpura door Anneke Kim. De tanpura is een instrument uit India dat de ‘grond-toon’ van de muziek laat klinken. Het is opvallend hoe goed dit oosterse instrument samengaat met Europese middeleeuwse muziek. Met zijn allen zullen we ook een van de eenvoudiger liederen van Hildegard zingen. De muziek wordt afgewisseld met enkele gesproken teksten uit Hildegards literaire oeuvre.

Zondag 13 december Derde zondag van Advent 1e inzameling: Maatschappelijk hulpbetoon De opbrengst van deze collecte is bestemd voor de ondersteuning van medemensen in Rijswijk die diep in de financiële problemen zitten. Vaak door een samenloop van omstandigheden, soms door onvermogen. Als diaconie proberen we door financiële hulp en praktische ondersteuning mensen weer perspectief te bieden. Principes hierbij zijn respect en gelijkwaardigheid. Dank u voor uw bijdrage. 2e inzameling: Kerk De 2e collecte is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven.

Zondag 20 december Vierde zondag van Advent 1e inzameling: Noodfonds Vluchtelingenwerk Rijswijk Vandaag is het de 4e zondag van de advent, vlak voor kerst. 2000 jaar geleden: de reis van Jozef en de hoogzwangere Maria naar Bethlehem, waar er geen plaats voor hen was in de herberg, en daarna de vlucht om koning Herodes te ontlopen.

Het leven is dan niet gemakkelijk en het kost vaak tranen als je je kind niet een goede maaltijd kunt geven. Belangrijk om te weten dat er een houding van respect en gelijkwaardigheid is. Met uw geld kunnen de pakketten aangevuld worden met alledaagse producten als koffie, tandpasta en wasmiddelen. Dank u wel voor uw bereidheid om te delen en uw solidariteit. 2e inzameling: Kerk De 2e collecte is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven. Kerstmorgendienst Vrijdag 25 december 1e inzameling: Geef voor kwetsbare kinderen in Moldavië Vandaag is de collecte bestemd voor kinderen in Moldavië, een klein land naast Roemenië. Het is geen mooi verhaal. De meeste kinderen daar zijn straatarm. Sommige vaders en moeders grijpen uit wanhoop naar de drank of slaan hun kinderen. Dat brengt natuurlijk verdriet, schuldgevoel en eenzaamheid met zich mee.

Anno 2015: de vluchtelingen die huis en haard verlaten om ook in ons land een veilig bestaan op te bouwen. Aankomen in Nederland: een land met een moeilijke taal, andere gebruiken en gewoonten. We zijn ontzettend blij met alle vrijwilligers en hulp voor het AZC Rijswijk, dat in het 1e kwartaal van 2016 in gebruik zal worden genomen! Het doel van vandaag is het ‘Noodfonds’ van vluchtelingenwerk Rijswijk; zij ondersteunen tijdelijk en incidenteel vluchtelingen in schrijnende situaties. Met uw gift toont u zich solidair met onze nieuwe medeburgers. Wilt u meehelpen om de asielzoekers in het nieuwe AZC zich thuis te laten voelen in Nederland, dan kunt u zich wenden tot Therese van Kampen, coördinator vanuit onze kerk, e-mail: tvankampen66@gmail. com, tel. 06-22124488. 2e inzameling: Kerk De 2e collecte is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven. Kerstnachtdienst Donderdag 24 december 1e inzameling: Voedselbank Rijswijk en Laak Graag willen we op deze kerstavond uw aandacht vragen voor de voedselbanken in Rijswijk en in het Laakkwartier. Heel wat gezinnen moeten in onze stad in armoede leven. Elke donderdagmiddag worden er in de Benedictus-enBernadettekerk meer dan 120 pakketten uitgedeeld. Vaak zijn het mensen met schulden en alleenstaande moeders die een beroep moeten doen op de voedselbank. Zij hebben minder dan 230 euro per maand te besteden aan voeding, kleding en verzorging voor zichzelf en hun kind, soms minder dan 50 euro per week.

De Orthodoxe Kerken hebben, met steun van Kerk in Actie, kinderopvangcentra opgericht waar deze kinderen welkom zijn. Hier kunnen de kinderen gezellig spelen, krijgen hulp bij hun huiswerk en een warme maaltijd. En de kinderen gaan een keer per week op bezoek bij bejaarden in het dorp om een handje te helpen. Want ook naar veel ouderen kijkt niemand om. Er zijn in Moldavië nu twintig van deze centra, maar dat is veel te weinig. Nog veel meer kwetsbare kinderen in Moldavië hebben zo’n warme plek nodig. Wilt u voor hen geven? Uw geld wordt zorgvuldig besteed en in rapportages verantwoord. Dank u wel! 2e inzameling: Kerk De 2e collecte is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven. Zondag 27 december 1e inzameling: Kessler Stichting In heel Den Haag zijn er Begeleid woonprojecten, crisisopvang en 5

PROTESTANSE RIJSWIJK 125x95 ZW

29-05-2007

11:34

Pagina 1

K

Uitvaartzorg met de nadruk op zorg! Bij De Laatste Eer gaat aandacht voor uw persoonlijke wensen hand in hand met hoge kwaliteit. Voor algemene informatie kunt u onze brochure opvragen. Bent u geïnteresseerd in het lidmaatschap van onze coöperatie, wilt u informatie over een uitvaartverzekering, wilsbeschikking en/of Fonds van Vooruitbetaling dan kunt u bellen met 070 - 369 12 98. U kunt ook een briefje met uw wensen, naam en adresgegevens sturen naar: De Laatste Eer, antwoordnummer 11221, 2600 WC Delft (een postzegel is niet nodig).

ANTWOORDCOUPON

Eikelenburglaan 5 - Rijswijk - Telefoon 070 - 369 12 98 - www.de-laatste-eer.nl Deze coupon kunt u in een envelop, zonder postzegel, sturen naar De Laatste Eer, Antwoordnummer 11221, 2600 WC Delft. ■ Ik wil lid worden van de uitvaartvereniging (contributie € 5,- per jaar per huishouden incl. minderjarige kinderen). ■ Stuurt u mij uw kennismakingsbrochure. ■ Stuurt u mij een folder over Wilsbeschikkingen & het Fonds van Vooruitbetaling. ■ Ik wil een wilsbeschikking ontvangen om in te vullen. ■ Informeert u mij over de NKU Uitvaartverzekering

■ Ik wil meer informatie over . . . . . . . . . . . . . . . . .

Naam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geb. datum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postcode/Woonplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefoonnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

BREESCHOTEN DOE HET ZELF GEESTBRUGWEG 34-36 2281 CL  RIJSWIJK TELEFOON 070 - 399 77 00 FAX: 070 - 398 93 55

• voor hout (gratis thuisbezorgd) • flexa en sikkens verven - mengrobot • ijzerwaren - gereedschappen • vakkundige voorlichting

BREESCHOTEN DOE HET ZELF

GEESTBRUGWEG 34-36 2281 CL RIJSWIJK TELEFOON 070 - 399 77 00 FAX: 070 - 398 93 55

d

.........................................

Alle namen, adressen en gegevens binnen de Protestantse Kerk in Nederland in één band. Onmisbaar naslagwerk voor iedereen die de weg wil weten in de Protestantse Kerk in Nederland. Prijs: € 20,00 Ichthusboekhandel Korte Poten 42, 2511 EE Den Haag telefoon: 070 - 380 0576 www.ichthusboekhandel.nl

• voor hout (gratis thuisbezorgd) • flexa en sikkens verven - mengrobot • ijzerwaren - gereedschappen • vakkundige voorlichting

Loodgietersbedrijf Breukelman ENDEZANT 25 - 2285 LH RIJSWIJK ZH

telefoon 06 2249 8171 GAWALO - SANITAIR EN GASVERWARMINGSINSTALLATIEBUREAU

6

s

k

nachtopvang voor dak –en thuislozen en voor mensen die het dagelijks leven alleen niet aankunnen. De Kessler Stichting wil mensen uit de spiraal van zwerven, moedeloosheid en verslaving halen. De Stichting helpt mensen weer zelfstandig te zorgen voor zichzelf. Eenvoudige zaken als dagelijks douchen, een goede maaltijd koken, zelf de was doen geven mensen structuur en richting in het leven. Omdat de gemeente Den Haag door bezuinigingen steeds minder bijdraagt aan de voorzieningen van de Kessler Stichting is ons geld hard nodig. Met uw gift helpt u de kwetsbare naaste. 2e inzameling: Kerk De 2e collecte is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven. Oudejaarsavonddienst Donderdag 31 december 1e inzameling: Haags straatpastoraat Het Straatpastoraat leent een luisterend oor aan mensen die een groot deel van hun dagen en nachten doorbrengen op straat of in de maatschappelijke opvang. Het biedt ruimte aan hen om te praten over de dingen die hen bezighouden, of het nu gaat om de zorgen van alledag of om ‘hogere’ of diepere vragen van geloof en leven. De mensen van het straatpastoraat kennen de buurten en hebben goede contacten met hulpverlening en opvangadressen. Ook bij het afscheid van het leven is het straatpastoraat graag bereid een rol te spelen, in het bijzonder wanneer mensen geen eigen familie of vrienden hebben. Daarbij is er respect en aandacht voor mensen zoals ze zijn. Uw bijdrage is hard nodig omdat de nood op straat niet minder wordt. 2e inzameling: Kerk De 2e collecte is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven. Zondag 3 januari 1e inzameling: Inloophuis Haaglanden De Stichting Inloophuis Haaglanden biedt een ontmoetingsplek aan mensen die kanker hebben of hebben gehad. Het Inloophuis is óók bedoeld voor partners, ouders en kinderen van mensen met kanker. In een beschutte omgeving krijgen zij de gelegenheid weer even op adem te komen en ‘bij te tanken’. Het Inloophuis bevindt zich in een hoekwoning in het Wateringse Veld en organiseert regelmatig lezingen en activiteiten. Ook bieden de gastvrouwen een luisterend oor. De collecte is deze zondag voor het Inloophuis bestemd. Meer info en adres is te vinden op: www. inloophuishaaglanden.nl 2e inzameling: Kerk De 2e collecte is bestemd voor dekking van kerkelijke uitgaven. Uw gaven in de zendingsbussen worden gebruikt voor ondersteuning van de

uitgezonden medewerkers. Wilt u in geld bijdragen aan het werk van de diaconie, dan is uw bijdrage welkom op NL30 INGB 0000 1213 12 ten name van Diaconie Protestantse Gemeente Rijswijk. U kunt er desgewenst een bestemming voor uw geld aan toevoegen. Dank u wel! Vanuit de liturgiecommissie Oude Kerk: Liturgie Oude Kerk nieuwe stijl, vanaf zondag 10 januari 2016 (Epifanie) De Liturgiecommissie van de Oude Kerk heeft een aantal veranderingen voorgesteld in de liturgie van de zondagse eredienst. Het kerkteam van de Oude Kerk heeft hiermee ingestemd. Graag geven wij u hieronder een overzicht van de veranderingen en een toelichting daarbij. De liturgie nieuwe stijl wordt voor het eerst gevolgd op zondag 10 januari 2016. De veranderingen hebben geen schokkend karakter, maar hebben tot doel om de liturgie vloeiender te laten verlopen, met meer gezongen onderdelen en meer interactie, maar met minder onderbrekingen of aankondigingen. De belangrijkste elementen die dit doel beogen, zijn: 1. De eredienst begint met het intochtslied; pas daarna volgt het welkom door de ouderling van dienst. 2. De Groet en Bemoediging worden in principe gezongen (in beurtspraak), met telkens dezelfde melodie. Ze kunnen ook gesproken worden, als de voorganger daarvoor kiest. 3. Het drempelgebed (in beurtspraak) wordt geherintroduceerd (gesproken, niet gezongen). Hierna volgt de voortzetting van het intochtslied of een aanvangslied. 4. Het Kyriegebed wordt voortaan afgesloten met een ander gezongen Kyrie, namelijk 299 e (i.p.v. 299 a). 299 a wordt wel gezongen in de adventstijd en de veertigdagentijd (zonder aansluitend glorialied) 5. Als Glorialied kan worden gekozen voor het vervolg van 299 e, zodat dit in een vloeiende beweging kan worden ingezet. Een ander loflied behoort ook tot de keuzes. 6. De lectoren kondigen alleen de lezing aan, niet het lied daarna. En de tweede lezing wordt gevolgd door een lied of een korte gezongen acclamatie (ook uit het liedboek). 7. Bij de voorbeden is het optioneel om de gebedsintenties af te wisselen met een gezongen gebedsacclamatie: 367 e “Heer, onze God, wij bidden u, verhoor ons.” Indien de voorganger hiervoor kiest, zal hij elke acclamatie inleiden met de woorden “Zo bidden wij samen…” 8. De aankondiging van de

bestemmingen van de bloemen en kaarten wordt bij de mededelingen gedaan, niet bij het welkom. Dat levert het volgende beeld op: Orgelspel (9.50 - 10.00 uur) Binnenkomst ambtsdragers (10.00 uur), zij gaan staan bij hun plaatsen. Op dat moment gaat de gehele gemeente staan en zet de organist het intochtslied in. Intochtslied (staande) Welkom door de ouderling van dienst, die vervolgens de voorganger de hand drukt en terug bij zijn / haar plaats gaat staan Groet en bemoediging gezongen door voorganger of gesproken v. De Heer zal bij u zijn. g. De Heer zal u bewaren. v. Onze Hulp in de Naam van de Heer, die hemel en aarde gemaakt heeft. g. Die trouw houdt tot in eeuwigheid en niet laat varen het werk van zijn handen. Gemeente gaat zitten Drempelgebed (gesproken) in beurtspraak Liedvoortzetting van het intochtslied of een ander aanvangslied Kyriegebed, gevolgd door gezongen Kyrie: Lied 299e (afwisselend voorganger en gemeente of geheel met allen) Gloria: vervolg lied 299e of een ander Glorialied naar keuze (tijdens advent en veertigdagentijd zingen we Kyrie lied 299a, het Gloria vervalt dan) Gebed (Gebed van de zondag als afsluiting van de opening, óf gebed bij de opening van de Heilige Schrift, als opening van de lezingen) Kinderlied Moment met kinderen (kan ook bij terugkeer in de kerk) Hierna gaan kinderen naar de Kindernevendienst Eerste lezing De lector kondigt alleen de lezing aan, niet het lied daarna. Lied Tweede lezing De lector kondigt alleen de lezing aan, niet het lied daarna. Acclamatie (gezongen) of lied Preek 7

K Lied Gebeden optioneel afgewisseld met gezongen acclamatie na iedere voorbede lied 367e: “Heer, onze God, wij bidden U, verhoor ons”, ingeleid door de woorden: “Zo bidden wij samen” Mededelingen en Collecte Slotlied Zegen gemeente: gezongen Amen Aanwijzingen die van belang zijn, zullen in de liturgie worden weergegeven en de eerste keren zullen bepaalde onderdelen even geoefend worden voorafgaand aan de dienst. Wij hopen dat deze aanpassingen in de liturgie zullen bijdragen aan de rijkdom van de eredienst en ons aller beleving daarvan. De Liturgiecommissie van de Oude Kerk, bestaande uit: Hieke Colen, Henny Heikens, Heleen van Camp, Ebi Haye (aftredend), Cees v.d. Akker en Michiel de Leeuw

Begin november was de vergadering van het Moderamen. Daar zijn alle lopende zaken van de kerkenraad besproken, met als belangrijkste onderwerp de komende gemeenteavond op dinsdag 1 december. Ter voorbereiding daarop vindt op donderdag 19 november een eerste bijeenkomst plaats, waaraan ook de leden van de andere kerken in Rijswijk deelnemen. Ze zullen mede worden uitgenodigd voor de gemeenteavond van onze Protestantse Gemeente, zodat we de handen ineen kunnen slaan om gezamenlijk steun te bieden in de vluchtelingenproblematiek. Ook vanuit andere kerkelijke gemeenten om ons heen (Ypenburg, Delft) krijgen we vragen over de zich ontwikkelende vluchtelingensituatie en over de mogelijke aanpak van de problematiek. We wachten nu eerst de gemeenteavond af, die door een team vanuit de kerkenraad wordt georganiseerd. Verder zien we uit naar de vergadering van de kerkenraad op maandag 7 december, waarbij de burgemeester van Rijswijk een deel van de avond aanwezig zal zijn om met de leden van de kerkenraad kennis te maken en met hen in gesprek te gaan over o.a. de maatschappelijk rol en betekenis van onze kerkelijke gemeente in Rijswijk en om een paar andere actuele en belangwekkende onderwerpen te bespreken. Vanuit het Moderamen wordt het bezoek van de burgemeester verder voorbereid. Heel teleurstellend nieuws voor onze gemeenteleden: medio 2016 gaan we 8

afscheid nemen van twee kerkelijke locaties in Rijswijk waar we de afgelopen vele jaren zeer aan gehecht zijn geraakt. Het betreft onze ‘huiskamer’ in gebouw Het Kruispunt en het betreft de Ontmoetingswinkel JC09 in Oud-Rijswijk. Na tien jaar gratis gebruik van de locatie in Het Kruispunt (zoals bij de verkoop van de Verzoeningskerk was afgesproken) worden we vanaf medio 2016 geconfronteerd met een hoog bedrag aan maandelijkse huur; dat kan onze kerkelijke gemeente financieel niet opbrengen. En ook de huur van JC09 staat niet meer in verhouding tot de immateriële opbrengst van de activiteiten die in JC09 plaatsvinden. Het is zo enorm jammer dat we dit moeten besluiten, maar de financiële situatie laat ons geen andere keus. Tot zover de vergadering Moderamen. Een heel ander onderwerp: op zaterdag 7 november vond het Landelijk Missionair Festival (LMF) plaats bij het landelijk Dienstencentrum van de PKN in Utrecht. Voor onze kerkelijke gemeente ben ik ‘Missionair ambassadeur’. Samen met ds. Michiel de Leeuw en dhr. Peter Driessen was ik die zaterdag aanwezig bij het LMF: een dag gevuld met grote samenkomsten van de ruim 300 missionaire deelnemers onder leiding van ds. Hans van Ark en met enthousiaste samenwerking bij wel 40 workshops waaruit door de aanwezigen kon worden gekozen. Het werd een bijzonder inspirerende dag binnen het thema ‘Durf te vragen’. Zelf nam ik deel aan drie verschillende workshops Pionieren (‘dat doen we al heel lang’), Schatgraven (‘op zoek naar sporen van God, naar ‘vlammetjes’, in een klein Fries dorp’) en Missionair kerk zijn (‘take it easy, doe het allemaal niet te snel’) naar het voorbeeld van Sliedrecht. Boodschap bij de laatste workshop: begin als kerkelijke gemeente niet meteen met het plannen van nieuwe missionaire activiteiten, maar maak juist je huidige activiteiten meer missionair. Een heel pragmatische en nuttige benadering! Ik heb in ieder geval genoten van een prachtige zinvolle dag in Utrecht met positieve en inspirerende mensen om me heen. En samen met u besef ik dat vanaf 29 november de adventtijd weer is aangebroken. De maand december brengt ons herfst- en winterweer, met storm en regen, sneeuw en (wellicht) ijs. Maar december brengt ook het warme kerstgevoel. We verwachten opnieuw de komst van Jezus, geboren in een stal in Bethlehem. En met zijn komst licht en vreugde voor de mensen. Ik wens u allen heel mooie kerstdagen toe. Huibert van Eijsden, Scriba Kerkenraad.

Ziekte van twee collega’s Het was even schrikken eind november: in een tijdsbestek van een paar dagen kwamen berichten van mijn twee collega’s Anne Marijke en Susan dat zij hun werk wegens ziekte tijdelijk moesten neerleggen. Susan hoopt vanaf januari haar werkzaamheden langzaam te kunnen gaan hervatten; voor Anne Marijke is het even afwachten hoe haar situatie zich ontwikkelt. Ik wens hen beiden sterkte en gezondheid toe. Overlijden Ruud Bartelink Zoals velen van u bekend is, is op dinsdag 10 november ons gemeentelid Ruud Bartelink overleden. Hij was al enige tijd ziek, maar het proces ging sneller dan menigeen kon vermoeden. De afscheidsdienst heeft plaatsgehad op maandag 16 november in de Oude Kerk, waar velen bij aanwezig waren. Ruud werd herdacht als trouwe echtgenoot en fijne vader en opa, en als een liefdevol en eigenzinnig mens. Hij zal gemist worden, ook door de mensen van de werkgroep Oude Kerk Open, waarvan hij voorzitter en gangmaker was. Nieuwe liturgie vanaf 10 januari Vanaf zondag 10 januari zullen er enige aanpassingen worden geïntroduceerd in de liturgie van de erediensten in de Oude Kerk. U kunt hier meer over lezen in het stuk van de Liturgiecommissie, elders in dit kerkblad. Advent en Kerst Deze tijd van advent en kerst behoort tot de hoogtepunten in het kerkelijk jaar. Een sfeervolle tijd, een bijzondere tijd ook van verwachting en licht in de duisternis. Voor mij als predikant een mooie en ook drukke tijd, met de Kribbetocht, met vieringen in de kerk, op scholen en voor de ouderen in onze gemeente. Ik hoop dat u ook gezegende kerstdagen zult beleven! Kerstkaart voor heel Oud-Rijswijk Begin december is bij bijna 5000 adressen in de sectie Oud-Rijswijk opnieuw een kerstkaart bezorgd namens onze Protestantse Gemeente. Hierop staat - behalve een kerstwens met een bijzondere foto van de Oude Kerk by night - het advents- en kerstprogramma

d

s

k

in de Oude Kerk vermeld, kerkdiensten, concerten en Kribbetocht. Op deze manier willen we als kerk zichtbaar zijn voor onze wijk en onze stad. Het licht van kerst is immers niet bedoeld om onder de korenmaat te zetten… Aanwezigheid in JC09 In de maand december ben ik alleen de 2e dinsdag te vinden in JC09, dat wil zeggen op 8 december, van 14.30 uur tot 16.30 uur. U kunt gewoon binnenlopen, voor even contact of een goed gesprek en een kop koffie. Bedoeld als een plek met een lage drempel. Wilt u graag dat ik bij u thuis langskom voor een pastoraal contact, laat u dat dan aan mij weten via mail of telefoon? Met een hartelijke groet, Ds. Michiel de Leeuw

Woensdagavond 25 november werd ds. Susan Karreman met hartklachten opgenomen in het Langeland Ziekenhuis te Zoetermeer. Gedurende het aansluitende weekend moest ze ter observatie in het ziekenhuis blijven, waarna op maandag 30 november diverse onderzoeken volgden. Bij controle bleek dat er geen verstoppingen zijn, maar wel is sprake van een klein infarct en dus een lichte beschadiging van de hartspier. Susan moet in ieder geval de eerste twee weken van december rust houden en ze mag de hele maand niet autorijden. Huibert van Eijsden, scriba

Maandag 23 november bleken de werkdruk en de mentale druk ds. Anne Marijke Spijkerboer zodanig parten te

spelen dat ze zich bij de huisarts moest vervoegen. Op zijn dringend advies moest Anne Marijke met onmiddellijke ingang een forse stap terugdoen in haar werkzaamheden: hij constateert dat ze overwerkt is. Deze situatie zal in ieder geval een aantal weken gaan duren. Gedurende de maand december houdt Anne Marijke strikte rust. We houden u van verdere bijzonderheden op de hoogte in de kerkdiensten op zondagmorgen. Huibert van Eijsden, scriba In memoriam Willy Bruil-Goeman Op 16 oktober is Willy Bruil-Goeman overleden. Haar naam zal velen van u bekend voorkomen, want voordat ze trouwde is ze jarenlang wijkverpleegster geweest hier in Rijswijk. Willy werd geboren in Voorburg in 1930 in een orthodox protestants gezin, als jongste van vier kinderen. Toen ze tien jaar oud was, overleed haar moeder. Na het tweede huwelijk van haar vader kreeg ze nog een aantal halfzusjes en -broertjes over wie ze graag moederde. Dat zorgzame kwam ook tot uiting in haar beroepskeuze: na de MMS ging ze naar de verpleegopleiding. En werd zeuiteindelijk wijkverpleegster in Rijswijk. Bij haar werk heeft ze ook haar man ontmoet: op latere leeftijd waagde ze de stap om te trouwen met een weduwnaar en vader van vier kinderen: Willem Bruil. Willy was een oprecht gelovige vrouw, ze voelde een grote verbondenheid met God en wilde van daaruit leven en zich inzetten voor haar medemensen. Haar eigen leven is niet altijd gemakkelijk geweest. Ook op het eind niet: haar man werd dement en later werd ze dat zelf ook. De laatste vijf jaar woonde ze in de Bieslandhof in Delft. Op 26 oktober hebben we haar begraven op Oud-Rijswijk. We lazen gedeelten uit psalm 139 ‘Heer u kent mij, u doorgrondt mij’. Mw. Drs. Annemarie van Kleunen

Van de diaconaal werker Na de indrukwekkende diaconale viering van 25 oktober had ik aansluitend vakantie. Zo stapte ik eigenlijk uit een drukke werkperiode in een oase van rust. Genieten en inspiratie kunnen opdoen. In onze al vroeg geboekte rondreis door Kenia en Tanzania was er een ‘vrije’ dag in het programma. Logisch, want er is in beide landen veel te zien en te ontdekken. Onze vrije dag hadden we in de buurt van de stad Musoma, aan het grootste meer van Afrika, Lake Victoria. Juist ook in dat gebied hebben we als Diaconie/ZWO van de PGR sinds een jaar een project. We ondersteunen het ziekenhuis Bethsaida.

We zijn Bethsaida op het spoor gekomen doordat een van de directeuren, de Rijswijkse Els de Quant, ons als Diaconie vorig jaar een noodoproep deed. Op haar vraag zijn wij ingegaan en later hebben wij haar persoonlijk gesproken en ontmoet tijdens één van onze diaconale vergaderingen. Els vertelde over een groot verlangen voor dit ziekenhuis. Els is trouwens met vervroegd pensioen gegaan om tweemaal per jaar door de Doopsgezinde Kerk van Nederland uitgezonden te worden naar Tanzania. Bethsaida is een van de projecten waarop zij haar aandacht richt. Nog even verder over haar verlangen: Het ziekenhuis is erg klein en in de omgeving is er sterk behoefte aan een tandartspraktijk en een oogkliniek. Het bijzondere is dat de tandarts en oogarts en de complete inboedel al aanwezig zijn, maar er geen ruimte is om de spullen en mensen onder te brengen. De plek waar die benodigde ruimte wel gerealiseerd zou kunnen worden is er weer wel, namelijk direct achter het ziekenhuis. Dezelfde plek waar nu de zeecontainers met inventaris uit Nederland staan. Alles is er aanwezig, alleen het geld om te bouwen ontbreekt. Van de zomer heeft de diaconie besloten het project van Els, een derde van het benodigde bedrag om te bouwen, te schenken. Onze schenking hebben we gepaard laten gaan met een aanbevelingsbrief. Hiermee kan Els ook makkelijker naar andere fondsen gaan om geld te vragen. Els was door deze beide waardevolle giften erg geraakt en dankbaar. Toen ik in september contact met haar zocht en vroeg of het mogelijk was dat wij het ziekenhuis zouden bezoeken, gaf ze direct aan haar eigen terugkomst naar Nederland uit te stellen. Zo wilde zij ons zelf ontvangen. Dinsdag 3 november was het dan zover, we werden met de jeep (van de DGK) met chauffeur, wat daar echt nodig is en Els zelf, opgehaald bij ons hotel. Een indrukwekkende tocht van anderhalf uur bracht ons als toerist ook in het echte dagelijkse leven van Tanzania. We gingen namelijk al snel van de geasfalteerde weg af en troffen een weg vol met gaten en kuilen. Aangekomen bij het ziekenhuis werden we met groot enthousiasme ontvangen. Eerst koffie en speciaal gebakken Tanzaniaanse ‘oliebollen’. We kregen een rondleiding door alle ruimtes en maakte kennis met de artsen en verpleegsters. Al gauw ontdekten we dat deze mensen een ongelooflijke berg werk verzetten met minimale technische ondersteuning. Els liet ons ook de plek achter het ziekenhuis zien die beschikbaar is voor de aanbouw. Op hetzelfde terrein zagen we ook de zeecontainers waarover Els ons van de zomer vertelde. Els liet ons vervolgens ook de tekening zien van de 9

K te vervaardigen aanbouw en vertelde ons over de architect die het proces zal gaan bewaken. Veel mensen van ‘buiten’ zijn zo in de naam van Jezus aan komen lopen en lopen met deze mensen van Bethsaida op. Treffend te lezen dat de tekst van de Emmaüsgangers uit Lucas 24 bij de ingang van het ziekenhuis een in het oog springende plaats heeft. Na de rondleiding en informatie spraken Els en ik er ook nog even over hoe je nu het restant van het bedrag bij elkaar zou kunnen verzamelen. Misschien dat privé mensen symbolisch een steen kunnen kopen voor vijf euro; ze gaat er over nadenken. We houden contact spreken we af bij het afscheid. Het bezoek, het enthousiasme van de mensen daar en de plek, hebben mijn man en mij intens geraakt! Dankwoord Zoals u inmiddels weet, sluit per 1 januari 2016 onze pastorale plek in Het Kruispunt. De tien jaar die wij als kerk nog gratis over deze ruimte konden beschikken is allang ten einde. Als kerk hebben we de keuze gekregen om deze ruimte nu te gaan huren. Dat bedrag van € 20.000,- op jaarbasis is voor onze kerk en onze diaconie niet haalbaar gebleken. Dat maakt dat aan allerlei activiteiten nu een einde zal komen. Tegelijk ook aan de plek die de Verzoeningskerk voor velen heeft en gehad heeft. Er komt een einde aan een tijdperk. Het was mooi ook om tien jaar langer nog een ‘kerkelijke’ presentie in Het Kruispunt te mogen hebben. Tien jaar lang hebben mensen uit Rijswijk een plek gehad om even een gesprekje te hebben, een kaarsje aan te steken of een kop koffie te ontvangen. Elke morgen waren daar vrijwilligers voor in ’t Kruispunt aanwezig. Naast inloop was er ook wekelijks soos en een creagroep. De soos, zo is mij verteld, heeft totaal 52 jaar lang gefunctioneerd en er zijn leuke en leerzame ontmoetingen geweest. De crea-groep heeft heel wat mooie dingen gemaakt, het gezellig met elkaar gehad en ook mooie bedragen kunnen schenken aan goede doelen. Aan alle activiteiten komt nu een einde. Misschien dat er een soort van doorstart komt van enkele dames van de crea-groep. Dit zal dan plaatshebben in de Nieuwe Kerk. Tijdens een lunch op 3 december en tijdens de kerstviering van 17 december zullen de soosleden van elkaar afscheid nemen. Hopelijk is dat erg leuk en waardevol. Bij het afscheid komen ook woorden van dank: zoveel vrijwilligers die soms vele jaren hebben klaargestaan om de inloop te bemannen, de crea te leiden en de soos te verzorgen. Ook werd er regelmatig voor vervoer gezorgd. Aan al deze mensen wil ik ook mede namens alle diakenen, het zijn tenslotte 10

ook diaconale activiteiten, hartelijk dank zeggen. Zonder uw inzet had dit niet gekund! Ook aan de crea-groep nog een woord van dank voor de extra gift van € 200,- voor het doel Lize den Ouden van de diaconale viering. Hartelijk dank! Kerstkaarten Op 8 december zal ik namens mensen uit onze gemeente kerstkaarten overhandigen de voedselbank, zodat aan elk pakket een kerstgroet bevat. De makers en gevers hartelijk dank. Kerstviering In de Nieuwe Kerk, op 17 december zal ik de kerstviering voor de ouderen leiden. Ik hoop velen van u te ontmoeten. Goede feestdagen Mede namens mijn man en kinderen wens ik een ieder van u een goede tijd, ook als deze dagen voor u extra beladen zullen zijn. Dat er in uw hart ruimte en verzoening mag ontstaan. Vrede en alle goeds, Therese van Kampen, e-mail: [email protected] of tel.: 06 2212 4488 Fruit voor de Wereldgroep Vanaf dit schooljaar 2015/2016 is in samenwerking met Lucas Onderwijs in basisschool Kristal te Rijswijk een speciale opvangklas voor nieuwkomers gestart. Het uitgangspunt is dat nieuwkomers zo snel mogelijk kunnen starten met het leren van de Nederlandse taal. Kinderen van 6 tot en met 12 jaar die nog geen Nederlands spreken, gaan naar deze centrale Rijswijkse opvangklas voor nieuwkomers in basisschool Kristal. Kinderen leren in deze klas Nederlands. Na 1 jaar gaan de kinderen naar een gewone groep van deze basisschool.

Gaven over de maand oktober 2015 Diaconie - Project Israël - KND - Zendingsbussen - Inloophuis - Heilig Avondmaal - Oogst in Bolivia - Vluchtelingenkinderen Protestantse Gemeente - Joden en christenen - Cantatedienst - KoffieKip NK - Kerk - Ondersteuning Landelijke Prot.Kerk

€ 376,29 15,50 50,85 254,55 63,10 306,62 945,45 261,30 244,81 27,60 494,67 81,90

Najaarscatechese Oude Kerk In november hebben we drie bijeenkomsten van de najaarscatechese gehad, met als thema: Op ontdekkingstocht door de Bijbel! Aan de hand van allerlei kleurrijke kinderbijbels zijn we op ontdekkingstocht gegaan door het Oude Testament, om verhalen te horen, uit te beelden en ermee te knutselen. Op de foto’s ziet u een verbeeldingssessie van het verhaal van Jakob en Ezau. De hongerige Ezau die een bord linzensoep van z’n broer opslurpt, de slinkse Jakob die de zegen ontfutselt van zijn onwetende vader Isaäk en daarna op de vlucht slaat. Aan drama geen gebrek!

Het fruit dat over was van de oogstdienst uit de Oude Kerk is dit jaar naar deze zogenoemde Wereldgroep gegaan. De kinderen hebben ervan genoten.

Namens de diaconie, Hendrik-Jan Dijkstra

December zo 13 1 Thessalonicenzen 3:1-13 ma 14 Psalm 42

d

s

k

Strijplaan 597 (Rijswijk-Nieuw) Mevr. E. Poutsma-v.d.Does, Kastanjelaan 48 (Rijswijk-Oud) Vertrokken naar het buitenland: Fam. D.H. Seeger, Van Vredenburchweg 925 (RijswijkMidden) Binnenverhuizingen: Mevr. M.C. Geldof-Jung, Rembrandtkade 59 (Rijswijk-Oud) naar Van Vredenburchweg 26 (Rijswijk-Oud) Mevr. F. v.d. Molen-van Dam, Van Vredenburchplantsoen 8 (RijswijkOud) naar Sammersweg 8 (RijswijkNieuw) Mevr. A.M. Zwart-Neleman, Hoogkamerlaan 118 (Rijswijk-Midden) naar Treubstraat 12F037 (Rijswijk-Midden)

di wo do vr za

15 16 17 18 19

1 Thessalonicenzen 4:1-12 1 Thessalonicenzen 4:13-18 1 Thessalonicenzen 5:1-11 1 Thessalonicenzen 5:12-28 Psalm 145

zo ma di wo do vr za

20 21 22 23 24 25 26

Micha 5:1-5 Micha 5:6-14 Micha 6:1-8 Micha 6:9-16 Lucas 2:1-14 Lucas 2:15-21 Lucas 2:22-35

zo ma di wo do

27 28 29 30 31

Lucas 2:36-40 Lucas 2:41-52 Micha 7:1-7 Micha 7:8-13 Micha 7:14-20

Januari vr 1 Numeri 6:22-27 za 2 Psalm 84 zo ma di wo do vr za

3 4 5 6 7 8 9

Exodus 1:1-14 Exodus 1:15-22 Exodus 2:1-10 1 Korintiërs 7:1-11 1 Korintiërs 7:12-24 1 Korintiërs 7:25-40 Lucas 3:1-14

zo 10 Lucas 3:15-22

§Vertrokken naar Nijensleek: Fam. J.J. de Clippeleir. Sniplaan 63 (Rijswijk-Nieuw) Vertrokken naar Den Haag: Mevr. M. Jasper,

Ingekomen uit Den Haag: Mevr. W. v. Deutekom-Visser, Julialaantje 38 (Rijswijk-Oud) Ingekomen uit Heerhugowaard: Fam. A. Verbeek, S.W.Churchilllaan 370F018 (Rijswijk-Nieuw) Ingekomen uit Doorn: Fam. M.J.P. v.d. Zwan, Twickel 1 (Rijswijk-Nieuw) Overleden op 22 oktober in de leeftijd van 85 jaar: Martina Hol, Sammersweg 8 (Rijswijk-Nieuw) Overleden op 29 oktober in de leeftijd van 87 jaar: Johanna Wilhelmina Smit-v.Eybergen, Gen. Spoorlaan 62 (Rijswijk-Nieuw) Overleden op 10 november in de leeftijd van 80 jaar: Rudolf Arend Bartelink, Mgr.Bekkerslaan 173 (Rijswijk-Nieuw) Overleden op 15 november in de leeftijd van 84 jaar: Thomas v.d. Veer, Hendersonstraat 24 (Rijswijk-Nieuw)

Autodienst inlichtingen bij: - Oude Kerk: Arie Ceton, tel.: 070 - 395 21 94 - Nieuwe Kerk: Trudy van Dop, tel.: 070 - 393 57 87 Bloemen Iedere zondag wordt een boeket bloemen als groet van de gemeente naar een gemeentelid gebracht, bijvoorbeeld bij ziekte, geboorte en ander lief en leed. Als u een adres weet, kunt u dat doorgeven aan - Oude Kerk: Tom Brouwer, tel.: 070 - 395 11 62 - Nieuwe Kerk: Trudy van Dop, tel.: 070 - 393 57 87 of Tine v.d. Meijden, tel.: 070 - 393 40 00.

HET KRUISPUNT Sociëteit voor ouderen Inl.: mw. C. van Dijk, tel.: 070 - 393 13 77 b.g.g. 06 - 23 47 74 01 of 06 - 37 31 70 06. Donderdags om de veertien dagen in Het Kruispunt aan de Dr. H.J. van Mooklaan 33. De laatste soosmiddag is op donderdag 17 december a.s. We beginnen dan om 13.00 uur. DIACONAAL ZUSTERCOMITÉ Sectie Oude Kerk Contactadres: Mw. M. van Schie, Sir W. Churchilllaan 38, 2282 JE, tel.: 070 - 390 81 40.

De bijeenkomsten zijn in de Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364, eenmaal in de twee weken, op dinsdagmiddag van 14.00 – 16.00 uur. 15 december Adventviering Met lezingen, voordrachten, zang, overdenking en PowerPoint-presentatie bereiden we ons voor op het komend kerstfeest. Magda Kwaak zal ons begeleiden op de piano. 29 december geen ontmoeting 12 januari Spreker uit het verleden, van bloemen en kunst, de heer Piet Vellekoop De heer Piet Vellekoop, de man van de bloemstukken voor de graven van de koninklijke familie, zal over de bijzondere connectie tussen bloemen en kunst vertellen.

Bij ons… …kun je elkaar ontmoeten, creatief bezig zijn of gewoon een praatje komen maken. Bij ons is een initiatief dat wekelijks plaatsvindt in de Ontmoetingswinkel, Kerklaan 3 in Rijswijk. Bij ons is iedere dinsdagmorgen van 09.30 tot 12.00 uur. Wij maken het gezellig met elkaar onder het genot van een kopje koffie of thee. Wij vinden het leuk als u een kijkje komt nemen Bij ons! Tot ziens Bij Ons, Adri, Margie en Marilyn. De crea-club Bij Ons kon een donatie van €250,- afgeven bij hospice Het Vliethuys in Voorburg, wat met een lieve 11

K bedankbrief werd beantwoord. Op 18 december hebben we samen met de creagroep Het Kruispunt een kerstverkoopstand in de Oude Kerk, tijdens de Kribbetocht en de Late Night Shopping. Leuke handgemaakte cadeautjes zijn er te koop; er zit vast wel iets voor u bij !!! De opbrengst van deze verkoop schenken we aan de Laakse Lente, een heel mooi project in het Laakkwartier. U bent van harte welkom. Een groet van alle crea-dames.

De Crea-groep heeft een van haar laatste giften geschonken aan Bette Spaans. In het parochieblad PASTORALE deed zij een oproep om haar project te ondersteunen. Zij gaat namelijk in de zomer van 2016 met de organisatie Worldmapping voor twee weken naar Uganda. Deze organisatie organiseert expedities voor jongeren van 14 – 18 jaar. Zij gaan de daar lopende projecten begeleiden zoals: het organiseren van spelletjes met de kinderen, het maken van kleiovens en het aanleggen van waterputten, voorlichting over hygiëne en aidspreventie. De reis- en verblijfkosten moeten de deelnemers zelf betalen, vandaar haar oproep in PASTORALE. Dit hebben we beloond met een gift van €200,Per 1 januari 2016 is er in het medisch centrum Het Kruispunt geen pastoraal centrum meer. Dat betekent dat de Crea-groep ophoudt met haar werk. De Crea is in die 10 jaar uitgegroeid tot een plek waar allerlei cadeautjes en kaarten werden gemaakt voor de verkoop. De opbrengst was bedoeld om diverse diaconale doelen te ondersteunen. En dat is bijzonder goed gelukt. Wij zaten daar op een prachtige locatie, iedereen liep binnen of keek naar het tafeltje waar alles op uitgestald stond en in de meeste gevallen werd er ook wat gekocht. Vanaf 2007 is er voor €18000,aan giften geschonken. Niet alleen het maken van de artikelen was belangrijk maar ook de onderlinge contacten. Gezellige ochtenden, lief en leed werden met elkaar gedeeld. Maar het goede nieuws is: daar hoeft geen einde aan te komen. De dames die dat willen kunnen op dinsdagmorgen terecht in de Nieuwe Kerk om met elkaar de band vast te houden, onder het genot van een kopje koffie een kaartje maken, kortom: elkaar ontmoeten. En zoals dinsdag 2 november werd gezegd, waar deuren sluiten gaan vensters open. Dat wensen wij jullie allemaal van harte. Houd die open vensters in de gaten. 12

Neem het initiatief om door die vensters met elkaar heen te gaan. Alle dames heel heel hartelijk bedankt voor de fijne jaren, voor en achter de schermen. En hartelijke groet van alle CREA-dames.

Kerstviering voor ouderen. Op dinsdag 15 december in de Oude Kerk van 15.00 - 18.30 uur of donderdag 17 december in de Nieuwe Kerk van 15.30 - 19.00 uur

Nieuwe Kerk Steenvoordelaan 364 Hier bent u welkom voor een maaltijd en wel op 7 en 21 januari. Op 10 december is het kerstdiner. Aanvang 17.30 uur; u bent welkom vanaf 16.30 uur. Prijs € 5,- inclusief een drankje, koffie en thee. Opgeven de maandag ervóór tussen 17.00 en 18.00 uur bij mw. van Kassel (393 88 10), b.g.g. fam. Rog (394 01 45). NB. Voor het kerstdiner vragen wij een bijdrage van € 6,50. Benedictus-en-Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372 Op de tweede, derde en vierde woensdag van elke maand bent u in de gelegenheid om aan te schuiven voor een maaltijd. Kosten € 5,- p.p. incl. koffie of thee. Wijn € 0,70. Aanvang 17.30 uur. U bent vanaf 17.00 uur welkom. Opgave via de volgende telefoonnummers de maandag ervóór tussen 17.00 en 20.00 uur. 2e en 4e woensdag: 390 57 27 of 393 90 37 of 325 43 02 3e woensdag: 393 56 73 of 396 27 96

Ook namens mijn vrouw Greetje hartelijk bedankt voor de bloemen ons aangeboden namens de (Verzoeningskerk) gemeente, nu Nieuwe Kerk, ter gelegenheid van ons 50-jarig huwelijk. Ook de kaart met de vele handtekeningen gaf ons een warm gevoel, nog veel herkenning en dankbaarheid, Greet en Dick Knetemann Verrast was ik toen mevr. Kamp mij namens de kerk een bakje met heerlijk fruit en chocola bezorgde. Het deed me goed te merken, dat er toch

nog enkele gemeenteleden zijn die zich mij herinnerden, nadat ik tien jaar lang niet in staat was wegens gezondheid en leeftijd, naar en in de kerk te komen. Hartelijk dank! Ria Kerling Graag wil ik iedereen bedanken voor de warme belangstelling en alle bezoekjes die mij zijn gebracht tijdens en na mijn ziekenhuisopname. De vele beterschapskaarten en prachtige herfstbloemen vanuit de kerkgemeenschap via Tom Brouwer hebben mij zeer getroffen. Ik hoop u allen na mijn herstel spoedig weer te zien. Met vriendelijke groet, Rina van Huuksloot. Gemeenteavond dinsdag 1 december Vanaf eind oktober werd er al wekelijks aandacht aan geschonken via mededelingen in de kerkdiensten: op dinsdagavond 1 december wordt in de Nieuwe Kerk de Gemeenteavond gehouden. Onderwerp: de vluchtelingenproblematiek i.v.m. de inrichting van het geplande AZC aan de Lange Kleiweg voor 500 vluchtelingen. Doel: als gemeenteleden samen met de andere kerken in Rijswijk ingelicht worden over deze dramatische problematiek en nagaan wat we kunnen doen i.s.m. andere organisaties en instanties om zo mogelijk steun te bieden. Ik schrijf deze column op 2 december. Gisteravond was de Gemeenteavond: bijna 150 gemeenteleden zijn aanwezig van de Protestantse Kerk, van de RoomsKatholieke Parochie, de Volle Evangelie Gemeente (Hofrustkapel), de Nederlands Gereformeerde Kerk (Leeuwendaalkerk), de Christelijk Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt. Wat geweldig mooi om elkaar op deze avond te ontmoeten en te vinden bij het bespreken van de vluchtelingenproblematiek. Maar ook het bestuur van de Gemeente Rijswijk laat zich gelden: op uitnodiging zijn twee ambtenaren van de gemeente aanwezig en vooral ook de beide wethouders Björn Lugthart en Marloes Borsboom. Ds. Michiel de Leeuw spreekt ‘een opgezout welkom’ uit en licht toe dat we het als kerken een morele plicht vinden om hulp te bieden aan de kwetsbare medemensen die onze richting op komen. Hij geeft een uitleg over de opzet van deze avond, waarbij meerdere sprekers aan het woord komen voordat we met vraag en antwoord nader in gesprek gaan. Daarop volgen twee presentaties van Vluchtelingenwerk Zuidvleugel over de opvang van vluchtelingen in een AZC en over de rol van Vluchtelingenwerk (VW). Uitgebreid worden de

d

s

k

werkzaamheden en de activiteiten van VW toegelicht, waarbij het verheugend is te ervaren hoeveel nieuwe vrijwilligers zich hebben gemeld om bij te dragen aan de hulp. Veel vragen worden gesteld over de situatie en over de hulpverlening, waarbij ook wethouder Lugthart antwoorden geeft met de kennis die hij als bestuurder in Rijswijk heeft. Hij meldt dat Rijswijk de initiatieven voor hulp in januari 2016 wil bundelen: aanmeldingen en vragen bij de gemeente zijn mogelijk via e-mail [email protected] . Zie ook de website van Rijswijk. Daarop volgt een presentatie van Vluchtelingen / Welzijn Rijswijk over hun rol in de steun voor vluchtelingen en over hun opgedane kennis en ervaringen. Ook hierop volgen tal van vragen en antwoorden. Daarna geeft ds. De Leeuw een samenvatting van de al eerder binnen de deelnemende kerken verwoorde ideeën: inloopochtenden, aanbieden van taallessen en creatieve activiteiten, maaltijden (samen koken en eten), gezamenlijke kerkdiensten en samen bidden (heel normaal in andere culturen), optreden als gastgezin of buddy, trainingen volgen, inzamelingen organiseren, ruimte bieden in de kerken voor andere hulporganisaties en vrijwilligers, aanbieden van vervoer, inschakelen van jeugdwerk, een welkomstpakket samenstellen voor alle vluchtelingen die naar het AZC komen. Kortom: tal van ideeën en mogelijkheden. Er is een werkgroep in oprichting met de zes coördinatoren van de zes deelnemende kerken van deze avond. Een fulltime coördinator wordt nog gezocht. Ds. Michiel de Leeuw geeft aan dat aan het eind van deze Gemeenteavond vrijwilligers zich kunnen opgeven voor hulp bij de diverse genoemde activiteiten. Hij besluit hiermee de avond. Het is vervolgens heel verheugend te zien hoe tientallen vrijwilligers hun naam opgeven voor deelname aan de hulpprojecten. Een bijzonder bemoedigende Gemeenteavond, waarmee de basis is gelegd voor verdere steunverlening ten behoeve van de 500 vluchtelingen die in 2016 naar Rijswijk komen. Huibert van Eijsden, Scriba Kerkenraad. Fietsclub met de trein... Op 6 oktober 2015 is de fietsclub met jawel, het openbaar vervoer op pad gegaan naar Rotterdam. Na een leuke rit met trein en tram voeren we met de waterbus naar de Heijplaat, voorheen bekend van de scheepsbouw (RDM ) en nu een opleidingsschool voor de zware machinessector. In de zgn. onderzeebootloods was

een tentoonstelling te zien over het bombardement van Rotterdam en vooral wat daaraan vooraf ging. Het was een realistisch overzicht van de dramatische gebeurtenissen die van zowel de Nederlandse als de Duitse kant werden belicht. Ook was er een exemplaar van de Duitse bommenwerper te zien die zoveel ellende heeft aangericht. Op zich een bizarre maar ook een interessante en leerzame expositie. Na een uur troffen we elkaar bij de koffie en voeren we weer huiswaarts. Het was weer een gezellige dag met de mannenclub. Bij redelijk weer stapt de club weer op de fiets om mooie tochten in de omgeving te maken. Edward Brinksma Vacature kerkleden doen: vrijwilligers gezocht voor de diensten en vieringen op zondagmorgen en dinsdagmiddag in expertisecentrum Westhoff In Verpleeghuis Westhoff worden op drie zondagen in de maand protestantse en katholieke diensten en vieringen gehouden. De vieringen worden door de bewoners van Westhoff erg gewaardeerd: even een rustmoment; ik ging vroeger ook altijd; het is zo vertrouwd; geeft kracht, moed voor de rest van de week. Dankzij de vrijwilligers blijft dit nog steeds mogelijk, maar willen we dit zo houden dan hebben we voor de toekomst dringend nieuwe vrijwilligers nodig. Daarom een speciale oproep om dit bericht door te geven aan alle jongeren die u kent om zo een klein stukje zorg te dragen voor de ouderen van onze samenleving. Het vraagt tijd. De diensten beginnen om 11.00 uur ’s morgens en duren ongeveer een uur. Het geeft een unieke kans om mensen bij te staan, een goed uur te bezorgen, samen het leven te vieren. Komt zondagmorgen u niet goed uit? We zijn ook dringend op zoek naar vrijwilligers voor de dinsdagmiddag van 13.15 tot 15.00 uur. Twee keer in de maand is er dan een belevingsviering met een kleine groep mensen die in Westhoff wonen vanwege dementie. Iets voor u? Maak gerust een keer een dienst mee op één van de zondagmorgens in Westhoff, Julialaantje 38 te Rijswijk. Voor informatie mail of bel naar Janie van Middelkoop (geestelijk verzorger), aanwezig op dinsdag, woensdagmorgen en donderdag. e-mail: [email protected] tel.: 754 2444 / 754 2611

Familieconcert door Herman van Vliet Op vrijdag 1 januari 2016, Nieuwjaarsdag, om 15.30 uur geeft Herman van Vliet zijn traditionele nieuwjaarsconcert, op het historische Bätzorgel van de Lutherse Kerk in Den Haag. Herman van Vliet speelt dit nieuwjaarsconcert voor de 37e keer. Akoestiek van de kerk en het schitterende orgel zijn een ware oase voor muziekliefhebbers! Vele organisten uit zowel binnen- en buitenland hebben op dit orgel concerten gegeven. Op het programma staan werken van Bach, Guilmant, Reger (koraalfantasie) en Tsjaikovski (transcriptie Notenkrakersuite) en Marinus de Jong. Herman van Vliet zal het concert beëindigen met een koraalbewerking van eigen hand. Qua programmasamenstelling mag dit concert werkelijk uniek worden genoemd. Toegang € 10,-- en tot 16 jaar gratis. De kerk is verwarmd. Eenieder is van harte welkom!!!

Het Hervormd Kerkkoor Delft is een christelijk koor en bestaat al meer dan 25 jaar! Wij zijn een enthousiaste groep van ruim   35 leden. Iedere donderdagavond komen wij in Delft-Noord bij elkaar, in de Bethlehemkerk aan de Floresstraat 2, om te repeteren van 20.00 tot 22.00 uur. Het koor wordt geleid door de ervaren dirigent Cees Kelderman, en Peter Verhoeks is onze begeleidende pianist. Wij kunnen u / jullie nog veel meer vertellen over ons koor, maar de beste manier om meer te weten te komen is om een keer vrijblijvend te komen luisteren of mee te zingen. Voor informatie over ons koor kun je contact opnemen met de secretaris Adrie van den Berg tel.: 06 1619 0907 of per e-mail: [email protected] 13

K Collectebonnen Zoals wellicht bekend zijn er collectebonnen verkrijgbaar via het Kerkelijk Bureau. Deze bonnen kunt u gebruiken bij de wekelijkse collecten in de kerkdiensten. De aanschaf van collectebonnen is voor u aftrekbaar bij uw aangifte voor de inkomstenbelasting. Een collectebonkaart bestaat uit 16 bonnen van € 1,-. Totaal dus € 16,- per kaart. De bonnen zijn geperforeerd en gemakkelijk los te scheuren. Hoe komt u aan de collectebonkaarten? Dat is betrekkelijk eenvoudig. Na het overmaken van € 16,- per kaart, of een veelvoud daarvan, op: NL55 INGB 0000 079249 t.n.v. Protestantse Gemeente Rijswijk, met vermelding van uw adres, stuurt het Kerkelijk Bureau u de door u bestelde bonkaart(en) toe. U ontvangt daarbij een kwitantie die u kunt gebruiken bij de aftrekpost giften bij de aangifte voor de inkomstenbelasting. Het gebruik van de collectebonnen wordt van harte aanbevolen. College van Kerkrentmeesters

d

De herders De herders stonden in die nacht vooraan en de eenvoudigen, de minsten daar, verstonden het grote wonder, raakten opgewonden van woorden die niet eens werden verstaan. Men kent de namen van de mannen niet. Er staat geschreven dat er herders waren, drie, vier of meer, maar na tweeduizend jaren zijn zij nog steeds een dierbaar kinderlied. En het werd waar: de minderen zijn meer. Zij hadden geen geschenken meegenomen. De koningen zijn later pas gekomen, maar herders knielden toen als eersten neer. Van tranen of van licht, de ogen blind, gaven zij zo zichzelf als offerande. Met grote, ruwe, moegewerkte handen streelden zij zacht het nieuwgeboren kind. Jos Brink

De medewerkers van uw kerkblad wensen u Goede en Gezegende kerstdagen 14

s

k

De vergeten man “Wee mij, wee mij, o ik diep rampzalige!” De oude man in zijn versleten kaftan, die deze woorden sprak, had als in wanhoop de armen omhoog geheven. Terwijl hij die liet zakken, keek hij zijn toehoorders aan en vervolgde: “Ik was een gezien man met een goede nering in een klein stadje, genaamd Bethlehem. Gewaardeerd om mijn jovialiteit, mijn grappen en grollen en de voortreffelijke maaltijden die ik opdiende en mijn gastvrijheid. Een gastvrijheid die ik natuurlijk graag beloond zag met klinkende munt, laat ik eerlijk zijn. De schoorsteen kon niet van niets roken, de wijn en de maaltijden die ik serveerde en het onderdak dat ik verleende, dienden betaald te worden. Net als alle mensen, heb ik ook een vader en een moeder gehad. Dus ook een naam. Maar die naam is roem- en eerloos verzonken in het stof der eeuwen en, hoewel vergeten, toch met schande en vloek beladen. Vervloekt zij die avond voorafgaand aan die vreemde, wonderlijke nacht. Die nacht toen die stralende ster haast tastbaar boven mijn huis stond, met dat hoge ijle gezang van een koor onzichtbare wezens en die onaardse vrede, die hing boven de velden van Bethlehem. Die nacht waarin het prille geschrei van een pasgeboren baby klonk, de aanloop daarna van sjofele gestalten, herders van de schaapskudden in de velden rondom Bethlehem. Onvergetelijke gebeurtenissen. Vooral dat bezoek daarna van drie vorstelijke en machtige personen, die goud, wierook en kostbare mirre kwamen brengen aan dat stel in die gammele, halfverzakte stal. Maar laat ik bij het begin beginnen en met pijn in het hart en diep berouw mijn schande oprakelen: Die hoogmoedige keizer Augustus, die in zijn trots zich heerser waande over de héle wereld, had een gebod doen uitgaan dat de bewoners van die wereld ingeschreven moesten worden. De praalhans wenste precies te weten hoeveel zielen zijn rijk telde en toekomstige slaven hij bezat. Voor mij en voor mijn nering een buitenkansje. Nog nooit had ik zo’n goede omzet gedraaid. Al mijn kamers zaten bomvol, hoewel één kamer vrij bleef. Die hield ik altijd gereserveerd voor stadhouder Cyrenius, die vaak de gewoonte had onverwachts met een van zijn vele vriendinnen op te duiken. Een machtig man die goed betaalde voor die reservering. Het zal omstreeks het elfde uur geweest zijn, de meeste gasten sliepen al, toen dat armoedige stel aanklopte. Zij wilden onderdak. Ik zag het met één oogopslag. Dit was niks. Armzalige kale lieden waar weinig aan te verdienen viel. Die kwamen er bij mij niet in. En wat de deur dicht deed (weer één van die grollen van mij) was de toestand van dat vrouwtje. Ze was hoogzwanger! En nou zal je altijd zien dat de bevalling uitgerekend die nacht zou gebeuren, pechvogel als ik vaak ben. Wat kocht ik daarvoor? Geschreeuw van een vrouw in barensnood, drukte, geloop, gasten die geërgerd wakker werden. Nee hoor, daar had ik geen lust in; voor hen had ik geen plaats! Maar daar ik een goedmoedig man ben, die ook een ander wat verdienste gunt (ha ha) zei ik hun, dat zij maar naar het logement van Nabal moesten gaan. Die dwaas zette altijd zijn huis open voor Jan Rap en zijn maat, zwervers en allerlei rondtrekkend gespuis. Die minne concurrent gunde ik van harte het vrachtje en de narigheid. ‘Doe wel en zie niet om’ is mijn devies. Die stomme Nabal had zeker nog wel plaats in zijn asiel vol vlooien en luizen. De man had mismoedig het hoofd geschud. “Wij zijn

al overal geweest en nergens is plaats voor ons”, zei hij. “Nou ja, pech gehad dan,” zei ik en stond op punt de deur dicht te gooien…..toen ik plots getroffen werd door iets in de houding en vooral in de ogen van die vrouw op dat ezeltje. Die ogen! Wonderlijke ogen! Groot en diepblauw, als sterren stralend in dat volmaakt schone gelaat. De rust die daarvan uitging en van haar houding ondanks haar pijnlijke vermoeidheid. En dat maakte dat ik die nacht de slaap niet kon vatten. Dat deed mij opstaan en dwalen door die vreemde, bitterkoude nacht, met die heldere schitterende ster en weer terug naar de stal achter mijn huis, waar ik het stel met hun ezeltje op aandringen van mijn vrouw uiteindelijk had ondergebracht. In die stal huisden ook mijn os en ezel, een paar schapen en de rijdieren van mijn gasten. Die vrouw van mij had over mijn schouder het schouwspel aangekeken en meegeluisterd. En met haar liefde en vrouwelijke solidariteit met dat dodelijk vermoeide vrouwtje mij in het oor gefluisterd: “De stal! De stal! Daarin is nog wel een plaatsje. En..het is er lekker warm!” Waarachtig, ja zij had gelijk. De adem en de lichaamswarmte van al die dieren waren daar. Dáár heeft mijn vrouw hen liefdevol onderdak gebracht en een strobed gespreid voor de aanstaande moeder. Ook een bedje van stro en hooi gemaakt in een kribbe, voor het geval dat die nacht het kindje geboren zou worden. En dat is de schande die mij sindsdien dwars zit. IK HAD EEN KONING VERWEZEN NAAR EEN STAL! Had ik ze toch maar die comfortabele kamer van die vrouwengek Cyrenius gegeven. Nu is die Koning uiteindelijk in mijn stal ter wereld gekomen. Ik heb de baby nooit gezien Ik durfde hen uit schaamte niet onder ogen te komen. Ik verspeelde mijn kans om aan hun geluk deel te nemen en op een onvergetelijke naam in de geschiedenis. Nu ben ik vergeten, niemand herinnert zich mij meer en duizenden jaren kunnen mijn schande niet uitwissen. Maar Hij zal mij niet veroordelen. Dat deed ik zelf. IK WAS DE HERBERGIER DIE VOOR HEM GEEN PLAATS HAD IN ZIJN HERBERG! Vanaf die tijd weet ik dat Hij ons zelf laat kiezen. Ieder uur van de dag kunnen wij er voor kiezen Hem binnen te laten. En dan kan er vreugde en hoop zijn en werkelijke vrede in uw hart en op aarde. En of je nu in de wereld van vandaag of in een overvol Bethlehem leeft, vind een manier om Hem binnen te laten! Nog steeds klinkt Zijn stem: “Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop. Indien iemand naar Mijn stem hoort en de deur opent, Ik zal bij hem binnenkomen.” Met deze laatste woorden wendde de oude man zich van zijn toehoorders af, slofte met gebogen schouders weg uit de kring en verdween in de schemer van de vallende avond. Theo Baalman

15

K KERKENRAAD KERKENRAAD KERKENRAAD Scriba: van Eijsden Scriba:Scriba: Dhr. Dhr. H. H.Dhr. van H. Eijsden van Eijsden Eiklaan 53, 2282 AS Rijswijk KERKENRAAD EiklaanEiklaan 53, 2282 Rijswijk 53,AS 2282 AS Rijswijk -- 390 82 (na 19.00 uur) Scriba:tel.: Dhr. H.23 van tel.: 070 070 390 23 82Eijsden (na 19.00 tel.: 070 - 390 23 82 (na uur) 19.00 uur) e-mail: [email protected] Eiklaan 53, 2282 AS Rijswijk e-mail:e-mail: [email protected] [email protected] tel.: 070 - 390 23 82 (na 19.00 uur) KERKELIJK BUREAU KERKELIJK KERKELIJK BUREAU e-mail:BUREAU [email protected] Protestantse Gemeente Rijswijk Protestantse Gemeente Rijswijk Protestantse Gemeente Rijswijk Bruijnings Ingenhoeslaan 2 KERKELIJK BUREAU Bruijnings Ingenhoeslaan 2 Bruijnings Ingenhoeslaan 2 2273 Voorburg Protestantse Gemeente Rijswijk 2273 KR KR Voorburg 2273 KR Voorburg tel.: 070 -- 393 00 15 Bruijnings Ingenhoeslaan tel.: 070 393 15 00 152 tel.: 07000 - 393 e-mail: [email protected] 2273 KR Voorburg e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Het Kerkelijk Bureau geopend op maandag– en dinstel.: - 393is 00 15is geopend Het Kerkelijk Bureau is geopend op maandag– en dins-en dinsHet070 Kerkelijk Bureau op maandag– dagochtend van 11.00 – 12.00 uur. e-mail: [email protected] dagochtend van 11.00 – 12.00 uur. dagochtend van 11.00 – 12.00 uur. Het Kerkelijk Bureau is geopend op maandag– en dinsING-bankrekeningen ING-bankrekeningen ING-bankrekeningen dagochtend van Gemeente 11.00 – 12.00Rijswijk uur. Protestantse Protestantse Gemeente RijswijkRijswijk Protestantse Gemeente NL55 INGB 0000 0792 49 ING-bankrekeningen NL55 INGB NL55 0000 INGB0792 000049 0792 49 NL13 0000 0993 08 Protestantse Gemeente Rijswijk NL13 INGB INGB 0000 0993 08 NL13 INGB 0000 0993 08 NL55 INGB Gemeente 0000 0792 49 CvK Protestantse Rijswijk CvKNL13 Protestantse Gemeente CvKINGB Protestantse Gemeente Rijswijk 0000 0993 08 Rijswijk voor algemene doeleinden voor algemene doeleinden voor algemene doeleinden NL50 0699 6437 Rijswijk 24 CvK Protestantse NL50 FVLB FVLB 0699 NL50Gemeente FVLB6437 069924 6437 24 voor algemene doeleinden Diaconie Diaconie Diaconie NL50 Gemeente FVLB 0699Rijswijk 6437 24 Protestantse Protestantse Gemeente RijswijkRijswijk Protestantse Gemeente NL30 INGB 0000 1213 12 Diaconie NL30 INGB NL30 0000 INGB1213 000012 1213 12 Protestantse Gemeente Rijswijk Collectebonnen Collectebonnen Collectebonnen NL30 Gemeente INGB 0000Rijswijk 1213 12 Protestantse Protestantse Gemeente RijswijkRijswijk Protestantse Gemeente (€ 16,per kaart) Collectebonnen (€ 16,-(€ per kaart) 16,per kaart) NL55 INGB 0000Rijswijk 0792 49 Protestantse NL55 Gemeente INGB NL55 0000 INGB0792 000049 0792 49 (€ 16,- per kaart) OUDE KERK OUDE OUDE KERK KERK0000 0792 49 NL55 INGB Bezoekadres: Herenstraat 62 BT Bezoekadres: Herenstraat 62 b, b, 2282 2282 Bezoekadres: Herenstraat 62 b,BT 2282 BT Rijswijk OUDE Rijswijk KERK Rijswijk Postadres: post via het Kerkelijk Bezoekadres: 62 Kerkelijk b, Bureau 2282 BT Postadres: postHerenstraat via hetvia Kerkelijk Bureau Postadres: post het Bureau tel.: 070 -- 395 25 45 Rijswijk tel.: 070 395 45 25 45 tel.: 07025 - 395 Kosteres: mw. H. Ceton, tel.: 070 395 21 94 Postadres: postH.via het Bureau Kosteres: mw. Ceton, tel.: 070 - 395 94 21 94 Kosteres: mw. H.Kerkelijk Ceton, tel.: 07021 - 395 Een lied dat met hart en ziel gezongen wordt. tel.: 070 - KERK 395 25 45 Een lied datlied met hart zielen gezongen wordt. wordt. Een dat metenhart ziel gezongen NIEUWE Het een actueel lied. laat haar kanten zien. KERK NIEUWE KERK Het is is Het een is actueel lied. Want Want onze samenleving laat ook ook haar harde kantenkanten zien. zien.NIEUWE Kosteres: mw. H. Ceton, tel.: 070364, - 395 21 94 een actueel lied. onze Wantsamenleving onze samenleving laat ookharde haar harde Bezoekadres: Steenvoordelaan EH Deze tekst een uitnodiging om voelen wat is... Bezoekadres: Steenvoordelaan 364, 2284 2284 Bezoekadres: Steenvoordelaan 364,EH 2284 EH Deze tekst istekst eenhart uitnodiging om te te om voelen wat belangrijk belangrijk is... is... Deze is een te voelen wat belangrijk Een lied datis met en uitnodiging ziel gezongen wordt. Rijswijk niet alleen met kerst maar het hele jaar. NIEUWE KERK Rijswijk Rijswijk niet alleen met kerst maar het hele jaar. kerst maar het hele jaar. laat ook haar harde kanten zien. Het is niet een alleen actueelmet lied. Want onze samenleving Postadres: post via het Kerkelijk Bureau Bezoekadres: 364, 2284 EH Postadres: postSteenvoordelaan via hetvia Kerkelijk Bureau Postadres: post het Kerkelijk Bureau Deze tekst is een uitnodiging om te voelen wat belangrijk is... tel. 070 -- 394 31 18 Rijswijk tel. 070tel. 394 18 31 18 07031 - 394 niet alleen met kerst maar het hele jaar. Jan Nouwen Koster: dhr. Met ziel. Postadres: viaJan hetNouwen Kerkelijk Bureau Jandhr. Nouwen Koster: dhr.post Koster: Met hart hart en ziel. Meten hart en ziel. Aanwezig: maandag-, woensdag- en vrijdagtel. 070Aanwezig: - maandag-, 394 31maandag-, 18dinsdag-, Aanwezig: dinsdag-, woensdagen vrijdagdinsdag-, woensdagen vrijdagochtend van 9.00 totNouwen 13.00 uur, op donderdagochtend Ogen heb je om te zien, waar je van kunt dromen. Jan Koster: dhr. Met hart en ziel. ochtend van 9.00 tot 13.00 uur, op donderdagochtend ochtend van 9.00 tot 13.00 uur, op donderdagochtend Ogen heb je om te zien, waar je van kunt dromen. Ogen heb je om te zien, waar je van kunt dromen.

Voor de Kerstperiode Voor de de Kerstperiode Voor Kerstperiode Voor de Kerstperiode

Oren heb om elkaars droom te horen. Oren Oren heb je, je, omje, elkaars droomdroom te kunnen kunnen horen.horen. heb om elkaars te kunnen Pijn en moeite, lief en leed, liedjes die je nooit Ogen heb je om te zien, waar je van kunt dromen. Pijn en moeite, lief en leed, liedjes die je nooit vergeet. Pijn en moeite, lief en leed, liedjes die je vergeet. nooit vergeet. En een troostend woord, wordt het diepst gehoord Oren heb je, om elkaars droom te kunnen horen. En een troostend woord, wordt wordt het diepst gehoord En een troostend woord, het diepst gehoord in een nog steeds Pijn en moeite, lief en leed, liedjes die je nooit vergeet. in een hart,vol nog steeds inhart,vol een hart,vol nog steeds niet vervulde dromen.... Eindelijk gekomen. En een troostend woord, wordtEindelijk het diepst gehoord niet vervulde dromen.... Eindelijk gekomen. niet vervulde dromen.... gekomen. in een hart,vol nog steeds Mensenkind heb jij het hart, te niet vervulde dromen.... Eindelijk Mensenkind heb jijheb het jij hart, dromen te geloven? geloven? Mensenkind het dromen hart,gekomen. dromen te geloven? Zie lichtjes in het zwart, van de lucht Zie je je Zie lichtjes in het zwart, van de lucht hierboven? je lichtjes in het zwart, van de hierboven? lucht hierboven? Durf je leven in licht, van dat mooie vergezicht, Mensenkind jij in het hart, dromen temooie geloven? Durf jeDurf leven in het het licht, van dat mooie vergezicht, je heb leven het licht, van dat vergezicht, dat je dat hart en je lijf omarmt Zie je lichtjes in het zwart, van de lucht hierboven? dat hartjeverwarmt, verwarmt, en je lijf omarmt hart verwarmt, en je lijf omarmt dat voorproefje is Durfeen jedat leven het licht, dat een voorproefje is van een in voorproefje is dat mooie vergezicht, van je diepste dromen.....? Eindelijk gekomen. dat je hart verwarmt, en je lijf omarmt van jevan diepste dromen.....? Eindelijk gekomen. je diepste dromen.....? Eindelijk gekomen. dat een voorproefje is Als oog voor luisterende oren, van je jeAls diepste Eindelijk gekomen. Als je oog hebt voor elkaar, luisterende oren, oren, jehebt oogdromen.....? hebtelkaar, voor elkaar, luisterende worden oude dromen waar, als geboren. worden oude oude dromen waar, waar, als opnieuw opnieuw geboren. worden dromen als opnieuw geboren. Hemels licht breekt onverwacht, door het donker van nacht, Als je Hemels oog hebt voor elkaar, luisterende oren, Hemels licht breekt onverwacht, door het donker van de de nacht, licht breekt onverwacht, door het donker van de nacht, als een bestemming vindt worden oude dromenzijn waar, als bestemming opnieuw geboren. als een mensenkind, zijn bestemming vindt alsmensenkind, een mensenkind, zijn vindt in een verwacht Hemels lichtlang breekt onverwacht, in eeninstal, stal, lang verwacht een stal, lang verwacht door het donker van de nacht, in stoutste dromen. Eindelijk gekomen. alsje zijn bestemming vindt in jeeen stoutste dromen. Eindelijk gekomen. in mensenkind, je stoutste dromen. Eindelijk gekomen. in een stal, lang verwacht in je stoutste dromen. Eindelijk gekomen. Lichtgroet Lichtgroet Lichtgroet Lichtgroet

Verschijnt 12 per jaar. Verschijnt 12 maal maal jaar. Verschijnt 12per maal per jaar. Redactie: Mw. Kim, G.H. Tiemens, J. KERKBLAD Redactie: Mw. A. A.Mw. Kim,A.Mw. Mw. G.H. J. Redactie: Kim, Mw.Tiemens, G.H. Tiemens, J. Verduijn, A.12Wagner. Wagner. Verschijnt maal per jaar. Verduijn, A. Verduijn, A. Wagner. Correctie: Redactie: Mw. A. Kim, Mw. G.H. Tiemens, J. Correctie: Correctie: C. van den Akker, Mw. Mw. Verduijn, A. Wagner. C. van C. den Akker, Mw. I. I. Biesheuvel, Biesheuvel, Mw. A.C. A.C. van den Akker, Mw. I. Biesheuvel, Mw. A.C. Bron, Mw. B. den Ouden. Correctie: Bron, Mw. B.Mw. denB. Ouden. Bron, den Ouden. Redactieadres: A. Wagner, (e-mail: awagC. van Redactieadres: den Akker,A.Mw. I.A.Biesheuvel, Mw. A.C. Redactieadres: Wagner, (e-mail:(e-mail: awagWagner, [email protected]) Bron, Mw. B. den Ouden. [email protected]) [email protected]) Dr. H.J. van Mooklaan 289, BG awagRijswijk, Redactieadres: A. Mooklaan Wagner, (e-mail: Dr. H.J.Dr. van Mooklaan 289, 2286 2286 Rijswijk, H.J. van 289,BG 2286 BG Rijswijk, tel.: 070 396 40 72. [email protected]) tel.: 070 - 396 72. 40 72. tel.: 07040 - 396 Dr. H.J. van Mooklaan 289, 2286 BG Rijswijk, Volgende verschijningsdatum: Volgende verschijningsdatum: Volgende tel.: 070 - 396 40 verschijningsdatum: 72. (kerkblad voor 4 weken) 8 januari (kerkblad voor 4 weken) 8 januari (kerkblad voor 4 weken) 8 januari Inzending kopij: Volgende verschijningsdatum: Inzending kopij: kopij: Inzending vóór dinsdag 29 12.00 (kerkblad voor 4 weken) 8 januari vóór dinsdag 29 december december 12.00 uur. uur. vóór dinsdag 29 december 12.00 uur. Zo mogelijk per of aan: Inzending kopij: Zo mogelijk per e-mail e-mail of usb-stick usb-stick aan: awagawagZo mogelijk per e-mail of usb-stick aan: [email protected] vóór dinsdag 29 december 12.00 uur. [email protected] [email protected] De geplaatste bijdragen zijnof niet noodzakelijkerwijze Zo mogelijk per e-mail usb-stick aan: awagDe geplaatste bijdragen zijn niet noodzakelijkerwijze De geplaatste bijdragen zijn niet noodzakelijkerwijze een weergave van de mening van de redactie. [email protected] een weergave van de mening van de redactie. een weergave van de mening van de redactie. Niet-gesigneerde artikelen worden niet geplaatst. De geplaatste bijdragen zijn niet noodzakelijkerwijze Niet-gesigneerde artikelen worden niet geplaatst. Niet-gesigneerde artikelen worden niet geplaatst. een weergave€van de mening van deNL65 redactie. Leesgeld: 20,00 per jaar, INGB Leesgeld: € 20,00 per jaar, NL65 Leesgeld: € 20,00 per jaar, INGB NL65 INGB Niet-gesigneerde 0002 1600 10 artikelen worden niet geplaatst.

(melodie: Lied in 0002 1600 000210 1600 10 (melodie: Lied 486 486 Midden MiddenMidden in de de winternacht) winternacht) (melodie: in de winternacht) (het kwam kwam van van iemand, iemand, zonder zonder naamLied van486 de schrijver/schrijfster) schrijver/schrijfster) o.v.v. Prot. Gem. Leesgeld: € Acquisitie 20,00 per Kerkblad jaar, Kerkblad NL65 INGB (het naam van de o.v.v. Acquisitie Kerkblad Prot. Gem. (het kwam van iemand, zonder naam van de schrijver/schrijfster) o.v.v. Acquisitie Prot. Gem. .. Advertenties: kosten op aanvraag bij . 0002 1600 10 Advertenties: kostenkosten op aanvraag bij het het bij het Advertenties: op aanvraag (melodie: Lied 486 Midden in de winternacht) redactieadres. (het kwam van iemand, zonder naam van de schrijver/schrijfster) o.v.v. Acquisitie Kerkblad Prot. Gem. redactieadres. redactieadres. Klachten bezorging kerkblad: . Advertenties: kosten op aanvraag bij het Klachten bezorging kerkblad: Klachten bezorging kerkblad:

Als over licht kennis, laat dan Als je je beschikt beschikt over het het licht van kennis, laat anderen anderen dan hun hun Als je beschikt over hetvan licht van kennis, laat anderen dan hun kaarsen daaraan ontsteken. kaarsen daaraan ontsteken. kaarsen daaraan ontsteken. Als je beschikt over het licht van kennis, laat anderen dan hun kaarsen daaraan ontsteken. 16

niet aanwezig. Aanwezig: niet aanwezig. nietmaandag-, aanwezig.dinsdag-, woensdag- en vrijdagochtend van 9.00 tot 13.00 uur, op donderdagochtend KERKBLAD KERKBLAD KERKBLAD niet aanwezig.

telefoon: 070 40 72. redactieadres. telefoon: 070 -- 396 396 72. 40 72. telefoon: 07040 - 396 Aantal exemplaren: 1100. Klachten bezorging kerkblad: AantalAantal exemplaren: 1100. exemplaren: 1100. Druk: Oranje tel.: 070 -- 385 89 03 telefoon: 070 Oranje -van 396Loon, 40 72. Druk: Oranje van Loon, tel.: 070 385 03 89 03 Druk: van Loon, tel.: 07089 - 385 Website: www.protestantsrijswijk.com AantalWebsite: exemplaren: 1100. Website: www.protestantsrijswijk.com www.protestantsrijswijk.com E-mail: [email protected] Druk: Oranje van Loon, tel.: 070 - 385 89 03 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] Website: www.protestantsrijswijk.com E-mail: [email protected]

d