Drempels en drijfveren voor participatie
Niet‐participanten cultuur 73% van de respondenten bezocht de laatste 6 maanden geen theater 74% ging niet naar een concert in deze tijdsperiode
Sofie Beunen (Steunpunt Cultuur) An De Meester (Steunpunt Sport)
Niet‐participanten cultuur (2)
64% van de respondenten bezocht de voorbije 6 maanden geen museum
Niet‐sporters
Odds om niet (versus wel) te participeren‐‐exp (B) 2,35
studierichting wetenschap en techniek (versus talen en…
2,02 1,93 1,93 1,80 1,78 1,69 1,62 1,46 1,42 1,39 1,31
arbeider (tov bediende) zonder kunsthobby niet‐participerende ouders geen cultuureducatie (versus act‐rec cultuureducatie) studierichting wetenschap en techniek (versus sociale… Niet‐sporters lager opgeleiden Kind tussen 0‐5jr jongeren (15‐17) katholiek praktiserend mannen 0
0,5
1
1,5
2
2,5
• • • • • • •
Lager opgeleiden Vooral arbeiders Mensen met een laag inkomen Vrouwen Niet‐werkenden Ouderen Gescheiden/weduwnaar/weduwe
Samenhang sportkenmerken en cultuurparticipatie Odds om wel (versus niet) aan cultuur te participeren exp (B) reden sport: sociaal (theater)‐ivm…
Participatiedrempels Cultuur
1,5
recreatief sporten (vs competitie)
1,46
sportwedstrijden bijwonen
1,43
reden sport: gezondheid (musea)‐…
1,42
reden sport: ontspanning (musea)‐…
1,31
op verplaatsing sporten
1,31
ongeorganiseerd sporten
1,28 1,15
1,2
1,25
1,3
1,35
1,4
1,45
1,5
1,55
Drempels naar activiteit
Meest gekozen drempels • Musea – 47% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 37% “het aanbod interesseert me niet” – 32% “ik heb er geen tijd voor”
• Theater/podiumkunsten – 38% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 35% “ik heb er geen tijd voor” – 34% “ik blijf liever thuis”
• Financieel: – Hoger bij concerten (23%) – Lager bij musea (8%) – Hoger bij musea (73%) – Lager bij concerten (63%) •
Informatie: – Hoger bij musea (14%) – Lager bij concerten (7%)
Tijdsdruk – Hoger bij theater (42%) – Lager bij musea (36%)
•
Geografisch: – Hoger bij concerten (21%) – Lager bij musea (16%)
• Desinteresse
• Concerten – 34% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 31% “ik blijf liever thuis” – 30% “ik heb er geen tijd voor”
•
•
Sociaal: – Hoger bij concerten (16%) – Lager bij theater (11%)
Evolutie drempels
Evolutie drempels (2) Evolutie drempels voor museumbezoek
Evolutie drempels theater 80,00% 80% 70%
70,00%
60,00% Geografisch
50,00%
Tijdsdruk Financieel
40,00%
Sociaal Info
30,00%
Interesse
60%
geografisch
50%
tijd
40%
financien
30%
sociaal informatie
20%
interesse
10%
Evolutie drempels concerten 70,00% 60,00% geografisch
50,00%
0% 2004
2009
2014
tijd
40,00%
financien
20,00%
10,00%
30,00%
sociaal
20,00%
informatie interesse
10,00% 0,00% 2004
2009
2014
Evolutie drempels (3) • Evolutie drempels door wijzigingen in samenleving: samenstelling populatie? – Controle voor diploma (meer hoger opgeleiden), leeftijd (meer ouderen), generatie, geslacht…
‐> evolutie in ervaren van drempels ‐>opleidingsverschillen in drempelkeuze ! Geen specifieke evolutie in drempels naargelang opleiding
0,00% 2004
2009
2014
Profiel van gedesinteresseerden • Lager opgeleiden • Arbeiders (meer dan bedienden/ambtenaren) • Geen kunstzinnige hobby • Geen cultuureducatie op school gekregen (theater) • Mensen met niet‐participerende ouders • Mannen • Jongeren (15‐17 jaar)
Profiel van mensen met tijdsdruk • • •
• • • • • • •
Hoger opgeleiden Voltijds werkenden Hoger bedienden, kader, vrije beroepen en zelfstandigen meer dan bedienden/ambtenaren (leerkrachten minder) Mensen met jonge kinderen (tussen 0 en 11 jaar) Samenwonenden en getrouwden Niet‐sporters (theater) Mensen die in meerdere studiedomeinen actief waren/zijn (concerten) Met participerende ouders (concerten) Vrouwen (theater) Stedelingen (theater)
Profielen niet‐participanten • Practical discourse – Niet deelnemen om praktische redenen – Kunnen goed beschrijven wat ze al dan niet interessant vinden
• Absent discourse – Cultuur is geen deel van hun leven – Staan er niet negatief tegenover, hebben er geen ervaring mee – Geen netwerk waarin cultuur aanwezig is – Moeilijk om te beschrijven wat ze (niet) leuk vinden
Drempels om niet/minder fysiek actief te zijn
Participatiedrempels Sport
Drempels volgens geslacht
Drempels volgens diploma 5
5
4
4
3 3 2 2
1,70
1,68
1,49
1,50
1,82
* 1,76 *
1,56
1,43
Reflectief verzet
Vrouw (n=1503)
1,46
1
1 Reflectief Verzet
1,51
Oppositioneel verzet
Geen of Diploma Lager onderwijs (n=364)
Oppositioneel Verzet
Diploma Secundair onderwijs (n=1439)
Man (n=1517)
Diploma Hoger onderwijs (n=930)
Samenhang drempels sport & cultuur Vaak geen interesse in cultuur wanneer men niet sport Wanneer men drempel ervaart bij sport, heel waarschijnlijk dat men deze ook ervaart bij cultuur, omgekeerd in mindere mate Bv. financiële en geografische drempel
Informatiedrempel: geen samenhang Sterkste samenhang bij desinteresse en tijd Ongeïnteresseerd in sport: 90% van hen ook niet geïnteresseerd in cultuur Niet geïnteresseerd in cultuur: 50% van hen ook niet geïnteresseerd in sport 75% van ‘geen tijd om te sporten’= ook geen tijd voor cultuur 66% van ‘geen tijd voor cultuur’= ook geen tijd voor sport Geen tijd=deels te interpreteren als desinteresse?
Zelf‐determinatietheorie (Deci & Ryan) ‘ik zie het nut van FA/sport niet in’
‘omdat anderen van mij verwachten dat ik aan FA doe’
‘omdat ik moet tonen hoe goed ik kan sporten’
‘omdat ik de gezondheidsvoordelen ervan inzie’
‘omdat ik FA/sport leuk vind’
Futloos, ontmoediging, faalangst
Straf, beloning, verwachting
Schaamte, schuld, zelfwaarde
persoonlijke relevantie, zinvol
Geboeidheid, interesse, plezier
Gebrek aan motivatie, intentie
Externe druk
Interne druk
Persoonlijk belang
Interesse, plezier
AMOTIVATIE
GECONTROLEERDE MOTIVATIE
AUTONOME MOTIVATIE
Motieven sport
Motieven volgens geslacht
1,77
3 2
*
4,78
2,20
*
3,41
4
3,23
5
* 4,72
4,89
6
4,79
7
1 Sociale factoren
Competitie Vrouw (n=994)
4,88
4,77
4,30
2
Competitie
– lichaams‐ en gezondheidsgerelateerde motieven – plezier‐ en ontspanningsgerelateerde motieven
1 Sociale factoren
Man (n=1075)
• Vlamingen sporten voornamelijk omwille van
1,87
1,97
3
1,96
3,36
*
Plezier & Ontspanning
Conclusie sport
3,12
4
3,44
5
4,77
*
6
4,47
7
4,94
Motieven volgens diploma
Lichaam & Gezondheid
Lichaam & Gezondheid
Geen of Diploma Lager Onderwijs (n=149) Diploma Secundair onderwijs (n=936) Diploma Hoger Onderwijs (n=740)
Plezier en Ontspanning
• Verschillen tussen subgroepen gering • Motieven om niet te sporten minder doorslaggevend
Conclusie cultuur • Geen tijd, geen interesse • Practical discourse <‐> absent discourse – Cultuur is geen element van de leefwereld, maar geen afkeer • Cultuur introduceren in leefwereld
• Evolutie drempels
Discutanten • Alexander Vander Stichele (Faro) Stafmedewerker participatie & veldanalyse
• Delphine Hesters (Kunstenpunt) Coördinator podiumkunsten & medewerker onderzoek en beleid
• Tatjana Van Driessche (Demos) Lokale Netwerken en Sport
Gespreksonderwerpen • • • • •
Uitbreiden publiek Desinteresse Voorgestelde maatregelen Financiële drempel Focus op etnische minderheidsgroepen
Discussie Vertrouwen in de mogelijkheid om participatie uit te breiden en bepaalde doelgroepen te overtuigen: Hoe groot is dit vertrouwen bij jullie? Wie zou er nog overtuigd kunnen worden? Op welke manier?
Discussie • Moeten gedesinteresseerden overtuigd worden om aan sport en cultuur deel te nemen? Waarom wel/niet? Hoe?
Discussie • Vanuit het beleid is er altijd veel aandacht geweest voor de financiële drempel. Terecht of niet?
Discussie • Wat denken jullie van volgende maatregelen: – Cultuur/sport op school en op de werkvloer – Combineren met sociaal gebeuren? (bv. feest) – Combineren met sociale media
Discussie Focus op etnische minderheidsgroepen: Ervaren ze dezelfde drempels? Of ook andere zoals aanbod, taal, uitsluiting in het algemeen…? Hoe kan je daarmee omgaan?
Discussie • Is desinteresse in essentie desinteresse? – Welke andere factoren spelen mee? – Want, is het echt mogelijk dat mensen in geen enkele culturele of sportieve activiteit geïnteresseerd zijn (gegeven het uitgebreide aanbod)? – Hoe lossen we dit op?
Bedankt!
Discussie • Zijn er mogelijke kruisbestuivingen tussen sport en cultuur? – Wat werkt drempelverlagend in beide disciplines? – Zijn er activiteiten die sport en cultuur (kunnen) combineren? • Is dat nuttig? Waarom wel of niet?
