Dreigende Energieafsluitingen Holland Rijnland 2012 – 2013 Het aantal energie afsluitingen neemt de laatste jaren toe. Dreigende energie afsluitingen zijn een signaal van problematische schulden en multiproblematiek. Sinds enkele jaren melden energiebedrijven aanstaande energieafsluitingen in de winterperiode (1 oktober tot 1 april) vooraf bij de gemeentelijke schuldhulpverlening (SHV). In de regio is vanuit centrumgemeente en OGGZ partners voor de periode 2012-2013 een voorstel gedaan om verder samen te werken op dit onderwerp. De focus ligt daarbij op gezinnen met minderjarige kinderen. De werkwijze in het kort: SHV doet bij bericht van dreigende afsluiting een extra inspanning om in contact te komen met het gezin. Tevens een check of het gezin bekend is elders in de gemeente en bij het Meldpunt Zorg & Overlast. Het Meldpunt weet vaak ook of een gezin elders al bekend is. Als het contact niet tot stand komt gaat het Meldpunt op huisbezoek en leidt toe naar zorg en hulpverlening. Deze werkwijze is besproken in het AO Participatie en het AOZW en voorgesteld aan de teamleiders schuldhulpverlening van de gemeenten. De meeste gemeenten hebben hier gehoor aan gegeven. De resultaten van de werkwijze en aanbeveling voor vervolg zijn te vinden in deze rapportage.
Opzet Deze rapportage bevat twee soorten gegevens. 1) Ten eerste de cijfers van de Gemeentelijke Schuldhulpverlening: het aantal meldingen van dreigende afsluitingen dat de SHV ontvangen heeft van de energiemaatschappij. 2) De tweede set gegevens zijn van het Meldpunt Zorg en Overlast en betreft de verwerking van de meldingen waarbij energieafsluiting de primaire aanleiding was. Alle cijfers hebben betrekking op de periode 1 oktober 2012 – 30 maart 2013 (de “ winterperiode”).
Samenvatting: analyse en aanbeveling Analyse
Onderstaande cijfers laten zien dat een actieve aanpak bij dreigende energie afsluitingen loont (bv. Rijnstreek, 63% reageert). Doordat de Gemeentelijke Schuldhulpverlening actief contact zoekt via telefoon en brief komt een flink deel van de gezinnen in beeld (bv Katwijk 61%). Vooral in de Rijnstreek lijkt de werkwijze consequent uitgevoerd, wat tot uitdrukking komt in de cijfers. Van de overige gemeenten ontbreken (deels) de cijfers. Of de werkwijze consequent is doorgevoerd is daarom niet duidelijk. In ieder geval zijn bij het Meldpunt Zorg en Overlast van deze gemeenten minder meldingen ontvangen dan uit de Rijnstreek. Bij meldingen die uiteindelijk terechtkomen bij het Meldpunt Zorg en Overlast, wordt in ruim 84% van de gevallen afsluiting voorkomen.
Aanbeveling voor besluitvorming
Het PHO Sociale Agenda onderschrijft het belang van deze werkwijze die gericht is op vroegsignalering van multiproblematiek bij gezinnen, met het doel om erger te voorkomen; Portefeuillehouders zetten zich in om deze werkwijze zo mogelijk in de eigen organisatie te borgen; Jaarlijkse monitoring van deze cijfers in AOZW en AO Participatie.
Versie 1-10-2013
Gegevens I: Schuldhulpverlening Onderstaande tabel laat zien dat het aantal dreigende energieafsluitingen behoorlijk is. Ook het aandeel gezinnen met minderjarige kinderen (de focus van de werkwijze) is aanzienlijk. De verschillen in de kolom “positieve reacties” zijn waarschijnlijk te verklaren uit een verschil in werkwijze: bijvoorbeeld met wie er contact gezocht wordt (alle gevallen of alleen gezinnen) en in hoeverre de SHV actief contact zoekt, telefonisch en/of met aangetekende brief (beide aanbevolen in de voorgestelde werkwijze). Tot slot schrijft de werkwijze voor om gezinnen waarbij “geen contact” tot stand komt, te melden bij het Meldpunt Zorg & Overlast. Op basis van onderstaande cijfers van de SHV zelf (laatste kolom) is het de vraag of dit consequent gebeurd. De cijfers van het meldpunt (zie pagina 3) laten vooral meldingen zien uit de Rijnstreek (21 van de 36). # meldingen van energie leverancier
Minderjarige kinderen
Positieve reacties
Geen contact
doorgezet naar MP
181
69
109
72
21
ISD Bollenstreek
69
---
9
60
4
Katwijk
42
18
11
31
0
Voorschoten
---
---
---
---
---
184
---
---
---
0
1
0
1
0
0
---
---
---
---
---
477
87
130
163
25
Schuldhulpverlening Rijnstreek
1)
Leiden & Leiderdorp Zoeterwoude Oegstgeest Totaal
Toelichting bij Tabel --- = geen gegevens ontvangen
1)
Toelichting Gemeente Alphen a/d Rijn op de cijfers: Het gaat om 181 meldingen over 172 klanten/adressen, voor heel de Rijnstreek. Wat betreft de “reacties” is het vervolgtraject als volgt verlopen: Aantal 33
"Positieve Reacties" Bemiddeling met energiemaatschappij, SHV verder niet nodig
26
SHV niet mogelijk (dit vanwege belemmeringen, zoals CJIB boetes, echtscheiding, koopwoning)
16
klant wil geen gebruik maken van SHV
11
Al opgenomen in een traject SHV
6
Klant lost probleem zelf op met energiemaatschappij
5
Na energiemelding aanvraag SHV
12
Overige reden, zoals aanvraag SHBV aanhouden
109
Versie 1-10-2013
Gegevens II: Meldpunt Zorg en Overlast Aanmeldingen van dreigende energieafsluitingen Type melder, uitgesplitst naar gemeente AMW
Gemeente
Politie
Cliënt zelf
Leerplicht
Reclassering
SHV
Totaal
Gemeente Alphen a/d Rijn
19
24
Nieuwkoop
1
1
Rijnwoude
1
1
1
5
2
2
1
2
1
1
26
36
Leiden
3
1
1
1
1
1
1
Kaag en Braassem Noordwijkerhout
1
Teylingen Totaal
1
4
2
1
1
1
NB1 van ontbrekende gemeenten in de tabellen is in deze periode geen melding ontvangen m.b.t. energieafsluiting. NB2 Meldingen kennen in de registratie een aanmeld- en afsluitfase, deze worden apart geregistreerd. Daarom verschillen de totalen in de tabellen.
Gezinssamenstelling Alleenstaand anders Gezin: éénouder biologisch Gezin: stiefouder + biol. ouder Gezin: twee-ouder biologisch Niet bekend Partner (samenwonend) Totaal
4 2 7 3 17 2 1 36
Procent 11,1% 5,6% 19,4% 8,3% 47,2% 5,6% 2,8% 100%
Afsluiting meldingen van Dreigende Energieafsluitingen Periode 1-10-2012 t/m 16-8-2013 De periode opgerekt zodat de 36 in de winter aangemelde energieafsluitingen zijn afgerond. Het totaal is dus hoger omdat er ook meldingen bijkomen die voor of na de winterperiode zijn gemeld. De cijfers hieronder zijn bedoeld om een indruk te geven van de afloop van energiemeldingen en dus niet direct te relateren aan de 36 meldingen uit het vorige deel. Afronding Melding Energie-afsluiting Procent Energie afgesloten 4 7,5% Energieafsluiting voorkomen 45 84,9% Veroorzaker verhuisd 4 7,5% Totaal 53 100%
Versie 1-10-2013
Type melder AMW anders Gemeente Sociale Dienst GGD Leerplicht Ouderenorganisatie Politie Reclassering Schuldhulpverlening Thuiszorg Veiligheidshuis Cliënt zelf WBV Totaal
3 2 8 1 1 1 4 1 27 1 1 1 2 53
Procent 5,7% 3,8% 15,1% 1,9% 1,9% 1,9% 7,5% 1,9% 50,9% 1,9% 1,9% 1,9% 3,8% 100%
Gemeente waar melding speelt Alphen aan den Rijn Nieuwkoop Rijnwoude Kaag en Braassem Leiden Leiderdorp Katwijk Lisse Noordwijkerhout Teylingen Totaal
Procent 29 54,7% 1 1,9% 1 1,9% 2 3,8% 13 24,5% 2 3,8% 1 1,9% 1 1,9% 1 1,9% 2 3,8% 53 100%
NB Bij bovenstaande 53 cliënten spelen 1 of meer problematieken, vandaar dat in de tabellen hieronder het totaal van problematiek, reden afsluiting en verwijzing meer dan 53 is. Achterliggende problematiek Anders Financiële problemen Psychiatrische problematiek Psychosociale problematiek Somatische problematiek Verslaving overig Verstandelijke beperking Vervuiling Totaal
Procent 6 9,2% 33 50,8% 3 4,6% 17 26,2% 1 1,5% 1 1,5% 3 4,6% 1 1,5% 65 100%
Versie 1-10-2013
Reden afsluiting melding Cliënt is zelfredzaam Niet gelukt, cliënt wil niet Opgepakt door bestaande zorg/hulp Signaalfunctie geregeld Toegeleid naar zorg/hulp Verwijzing niet nodig Totaal
15 13 7 5 22 3 65
Procent 23,1% 20,0% 10,8% 7,7% 33,8% 4,6% 100%
Toeleiding naar zorg/hulp AMW Bkk geen Gemeente Gezinscoach GGD JGZ GGZ Hulpverl. Gehandicapten (LG+VG) MEE n.v.t. Schuldhulpverlening Thuiszorg Verslavingszorg WBV Totaal
11 1 23 1 3 1 3 2 1 4 8 4 2 1 65
Procent 16,9% 1,5% 35,4% 1,5% 4,6% 1,5% 4,6% 3,1% 1,5% 6,2% 12,3% 6,2% 3,1% 1,5% 100%
Augustus 2013 Marieke Ouwerkerk, gemeente Leiden Joeri Wiegel, GGD Hollands Midden
Versie 1-10-2013
