Klaas de Boer en gezin zie blz 60.
Feest Dirk de Boer bij “kwarje koffie” in Limmen zie blz 111
De broers Teun en Gerrit de Boer, de stratenmakers zie blz 129.
Dr Pim de Boer en zijn vrrouw Minke op een door haar ingerichte tentoonstelling zie vanaf blz 45.
Vervolg op
de Boer
kronijck vanaf 1555 tot 2005 over een Zaanse familie met een levende Alkmaarse “tak”. Familie uitbreiding met ruim 100 nieuw gevonden kinderen “de Boer”. Nagelaten door de zonen van: Pieter Adriaanz. de Boer (15-04-1784 - 09-12-1833) en Elisabeth Engel uit Oost Zaandam. t.w. Stoffel, Cornelis en Dirk
door Cees de Boer, Bergen NH Anno 2007.
Alsnog een verlaat welkom aan de “nieuwkomers” binnen de familie de Boer.
Colofon: ISBN
978-90-804663-5-7
Vormgeving Uitgave Informatie
Jan Siem Schoorl en Cees de Boer Graf. Atelier Barsingerhorn bv.
[email protected] 06-26244114
© 2005
Cees de Boer, Bergen Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd door middel van copie, druk of digitaal zonder toestemming van rechthebbenden
CIP-gegevens de Boer, Cees de Boer, kronijck vanaf 1555 tot 2005 over een Zaanse familie met een levende Alkmaarse “tak”. Familie uitbreiding met ruim 100 nieuw gevonden kinderen DE BOER
Inhoud 2e boek over “de Boer” Kronyck vanaf 1555 tot 2007 over de familie uitbreiding van de toch nog levende Zaanse “tak” .
8
Alvorens te beginnen met het beschrijven van de “drie verloren zonen” volgt eerst een kort stukje geschiedenis betreffende de familie over de periode van rond 1555 tot begin 1800. Daarna komen een aantal algemene onderwerpen over onze familie aan de orde 11 Toelichting op de akte van 9 juni 1697 op blz. 15 en 16 14 Onze creatievelingen, iets meer zekerheid over wie “het ” in zijn/haar genen had. 19 Creatieve uitingen 20 Slechts voor de goede orde 21 De schrijver: Cor Bruijn uit de Zaanstreek en zijn relatie tot dit gebied. 22 Onze achternaam. 24 Beschrijving van boedel van wijlen Jan Willem de Boer, overleden 23 april 1777. 25 Hoe traditioneel was de familie met vernoemen van kinderen tot het jaar 1960. 26 Hoeveel nieuwe familie leden kwamen er bij na de vondst van Stoffel, Cornelis en Dirk: 28 Welke “kouwekanters” kwamen er bij met de vondst van de drie “verloren zonen” 29 Ook familie uitbreiding bij de “zijtak “ van Gerrit Adriaansz 30 Overzicht van de “zijtak” van Gerrit Adriaansz. de Boer en wel diens kleinzoon.
32
Toelichting op de z.g. “ Westzijderol”.
34
Toelichting op de paden/straten/houtzaagmolens etc. van Oost- en Westzaandam en de wateringen in de gemeente van de vorige bladzijde. 39
De eerste ‘verloren zoon” van Pieter Adriaansz. de Boer en Elisabeth Engel was Stoffel de Boer. 41 De tweede ‘verloren zoon” van Pieter Adriaansz. de Boer en Elisabeth Engel was Cornelis de Boer, geboren op 01-08-1817: 42 We gaan dus nu verder met Cornelis, geboren 06-10-1845 en Klaas, geboren 07-04-1875 . 45 “Zo was het in Zwolle” van dr. P.J.M. de Boer als fraai boekwerk verschenen.
54
Andere onderwerpen, die dr. Pim de Boer aan de orde stelde.
57
Het vervolg van de 2e zoon van Pieter de Boer, geboren op 05-08-1848 en Aaltje Ferdinandus, t.w.: Klaas de Boer, geboren op 07-04-1875:
60
Het vervolg van de broer van vorenstaande Pieter, geboren 06-05-1848 t.w.: Casper- 2, geboren 05-09-1857.
64
De derde ”verloren zoon” van Pieter Adriaansz. de Boer en Elisabeth Engel was: Dirk de Boer, geboren op 20-08-1821
66
Nadere uitwerking van de kinderen van Dirk de Boer en Aafje Potse, t.w. de “tak” van hun 2e zoon Gerrit-2 de Boer, geboren 04-01-1846 in Zaandam:
67
Uitwerking van Dirk -2, geboren op 21-08-1884
70
Dit is het vervolg van de naar Boston in USA geemigreerde zoon Gerrit, geboren 02-08-1888 ( hij was de zoon van Dirk en Neeltje Meijer).
71
Gewaagde conclusie over de creatievelingen:
72
De beide zonen van Gerrit (George) en Janna den Broeder.
94
Gerard William (Gerry) de Boer
94
Ranald George (Randy) de Boer.
96
Nadere uitwerking van kinderen van Dirk de Boer en Aafje Potse, t.w. de “tak” van hun 3e zoon Pieter de Boer, geboren op 22-08-1848 in Zaandam:
99
Dirk de Boer (3e verloren zoon) en Aafje Potse, t.w. Cornelis 100 Dirk, 2e kind van Cornelis de Boer en Trijntje Smit 104 Pieter, 1e zoon van vorenstaande Dirk en Helena en of Maaijke. 105 Klaas, 3e zoon van Dirk en Maaijke Sip. 106 Gerrit, van de 3e zoon van Cornelis, geboren 20-10-1855 en Trijntje Smit.
107
Pieter, de 4e zoon van Cornelis, geboren 20-10-1855 en Trijntje Smit. 108 Vervolg verhaal van Neel Burgers- de Boer over haar opa 111 Nu volgen de kinderen van Pieter de Boer, geboren 19-07-1888 en Neeltje van der Meer, eerst Cornelis 115 Verdere kinderen van Pieter en Neeltje van der Meer 116 Het vervolg van het 6e kind van Pieter en Neeltje van der Meer, Pieter: 120 Verhaal van zoon Peter de Boer jr. over zijn familie “tak”. 125 Hieronder volgt de laatste zoon van Cornelis de Boer, geboren 20-10-1855 en Trijntje Smit,t.w. Teunis: 129 Creatievelingen uit de Alkmaarse en Amsterdamse tak. 133 Slot opmerking: 137
2E BOEK OVER “DE BOER” KRONYCK vanaf 1555 tot 2007 OVER DE FAMILIE UITBREIDING VAN DE TOCH NOG LEVENDE ZAANSE “TAK” . Ik was van plan om 1x per jaar iets van me te laten horen over het wel en eventuele wee van onze familie. In plaats van een z.g. nieuwsbrief werd het een tweede boek, waarvan de eerste regels nu op papier staan. Het waarom nou een boek en geen bescheiden bericht over de familie in 2007 is gelegen in het feit, dat ik ben gaan “snuffelen” naar mogelijke nazaten die er toch nog zouden kunnen zijn in de z.g. “Zaanse tak”. In mijn eerste boek ben ik ervan uitgegaan, dat er van de nazaten van Pieter Adriaanz. en zijn 2e vrouw Elisabeth Engel ( zie blz. 105 van het 1e boek ), naast hun zoon CASPER, GEEN mannelijke nakomelingen meer zouden zijn. Dat bleek een totaal verkeerde veronderstelling, sorry Zaankanters ! Hun zoon CASPER werd de grondlegger van de 2 andere “takken” , de Alkmaarse- en de Amsterdamse “tak”, welke uitvoerig in het eerste boek werden besproken. Uiteindelijk vond ik “DRIE VERLOREN ZONEN” van Pieter Adriaanz en zijn 2e vrouw Elisabeth Engel, t.w.:
STOFFEL DE BOER CORNELIS DE BOER DIRK DE BOER
geboren 23-02-1823 en overleden op 06-06-1869 geboren 01-08-1817 en overleden op 10-02-1870 geboren 20-08-1821 en overleden op 15-03-1870
( Zij overleden dus alle drie binnen het jaar ! ) De “zijtak” van STOFFEL was geen lang leven in de mannelijke lijn beschoren, die van CORNELIS loopt anno 2007 nog door, zij het dat er nu nog zes vrouwen (verdeeld over twee families) met de achternaam De BOER rondlopen, maar hun kinderen hebben een andere achternaam, dus gaat de onze “verloren”. De “wolk”, nagelaten door verloren zoon DIRK en de zijnen gaat nu nog royaal door met minimaal elf zonen en vijf kleinzonen, verdeeld over vier verschillende “zijtakken”. Een van deze “zijtakken” is zelfs uitgewaaierd naar de USA. Ik ben al ruim een jaar naar hen op zoek en het er op lijkt dat ik ze zal vinden, maar het ging en gaat nog steeds erg moeizaam, anno augustus 2007. Er was ook uitbreiding in de familie van Gerrit Adriaanz. de Boer en zijn vrouw Helena
Kat, zie blz. 109 van het eerste boek. Naast de 3 reeds bekende kinderen, vond ik in 2006 nog drie kinderen, t.w.: Wilhelmina , geboren op 14-08-1824, overleden op 26-06-1851 Gerritje-2 , geboren in 1820 en vermoedelijk overleden op 18-12-1896 en Jacob, , geboren op 18-06-1817 en overleden omstreeks 1852. Ook op blz. 109 van het vorige boek schreef ik over ene ALBERTUS DE BOER, die zomaar van de wereld leek te zijn verdwenen, maar ik vond hem (nou, zelf was hij er niet meer) uiteindelijk in het archief van Amsterdam. Hij was gewoon verhuisd naar de hoofdstad en voor zijn vervolg zie blz. 30/32.van dit boekwerkje. Eerst een aantal opmerkingen naar aanleiding van mijn vorig boek: 1) Het zou best eens kunnen, dat de volgorde in de geboortes van de kinderen van JAN CLAESZ. DE BOER EN TRIJN SIJMONSD.BORSIUS van de 3e generatie op blz. 77 vorig boek volledig omgedraaid moet worden. Het oudste kind zou wel eens kunnen zijn de dochter LIJSBET JANSD, want zij moest na het overlijden van beide ouders wel voor het “wees-gezin” hebben gezorgd. Zij trouwde al rond 1680, in ieder geval moet zij een van de eerste kinderen geweest zijn. Dan de zonen: Vermoedelijk is CLAES JANZ. de oudste van de jongens, omdat hij vernoemd is naar zijn opa aan vaderskant en hij zal wel de boerderij na het overlijden van zijn vader hebben moeten overnemen, zonodig met hulp van broer WILLEM JANZ. Zie het z.g. “haerdstedenregister op blz. 46-48 vorig boek. Als vermoedelijk oudste zoon zal hij 3- 4 jaar eerder zijn geboren dan broertje WILLEM, zie hieronder. LIJSBET zal dan mogelijk 1-2 jaar ouder zijn dan broer WILLEM. De volgende zoon zou dan WILLEM JANZ. moeten zijn. Van hem is als enige bekend dat hij in 1661 is geboren, dit n.a.v. een acte waarin zijn leeftijd stond vermeld en ik dus zijn geboortejaar kon bepalen Ik weet niet naar wie hij vernoemd is, mogelijk heeft het te maken met Prins Willem van Oranje ?????. Hij nam de leiding op de boerderij op zich na het overlijden van broer CLAES, zie acte van 9 juni 1697. Dan de andere broer, onze rechtstreekse voorouder SYMON JANZ, vernoemd naar zijn opa aan moederskant, zie het testament van zijn oma in het vorige boek. Hij was ook paltrokhoutzaagmolenaar. net als zijn jongste broer. CORNELIS JANZ, ook paltrokhoutzaagmolenaar, moet dan de jongste van het stel geweest zijn.
2) Albert Meekel, zie blz. 195 van het eerste boek, attendeerde mij op een TV special over de paltrokmolen DE HELD VAN JOZUA, zie foto op blz. 25 van mijn eerste boek. Deze molen is nog steeds in Koog aan de Zaan naast de “Chinees” aldaar te bewonderen. Ik had al uitgezocht dat de laatste bewoners, de excentrieke broers DE BOER, geen familie van ons waren. Bij verdere nazoeking naar hun voorouders bleek er geen enkele relatie tussen hen en onze voorouders te zijn. 3) Het Centraal Bureau voor Genealogie heeft het boek voor publicatie in hun blad geselecteerd en voorzien van een prettige recensie. Hieronder volgt hun publicatie.
10
ALVORENS TE BEGINNEN MET HET BESCHRIJVEN VAN DE “DRIE VERLOREN ZONEN” VOLGT EERST EEN KORT STUKJE GESCHIEDENIS BETREFFENDE DE FAMILIE OVER DE PERIODE VAN ROND 1555 TOT BEGIN 1800. DAARNA KOMEN EEN AANTAL ALGEMENE ONDERWERPEN OVER ONZE FAMILIE AAN DE ORDE.
IN DEN BEGINNE: Een stukje historie over onze familie in een zo kort mogelijk bestek. (slechts 8 bladzijden lang !!!!) Vlak voor het verschijnen van het vorige boek hoorde ik van Dik Kerssens, voormalig medewerker van het archief in de Zaanstreek en publicist, over het bestaan van een z.g.
HAERDSTEDENREGISTER UIT 1644 BETREFFENDE O.A. WESTZAANDAM.
Hierin werd gemeld hoeveel belasting er moest worden betaald over het aantal schoorstenen dat men op het dak had staan, dus ook toen al: DE VERVUILER BETAALT. Het was een register met een beperkte naamsaanduiding wie, waar woonde: vrijwel alleen werd de voornaam van de bewoner vermeld en met een enkele uitzondering ook de achternaam. Tweede moeilijkheid was, dat er niet werd aangegeven waar men in het oude Westzaandam was begonnen met het samenstellen van dit register: in het centrum bij de Dam of in het noorden bij de Papensluis. Soms heb je ontzettend veel geluk nodig en in dezen had ik een enorme “mazzel”. Wat bleek: via via was ik in contact gekomen met een werkgroep rond wijlen Wim Wester, die zich bezig hield met het in kaart brengen van de bewoners van de molenpaden, die dwars op de Molenbuurt stonden. (nu de Westzijde, de belangrijkste winkelstraat van Zaandam) Het vroegere molenpad, het pat besuijden d’kerk- het latere Zuiderkerkpad/straat en nu de Tuinstraat in Zaandam, ontstond na de bouw van de z.g. “Bulle Kerk in 1638. Verdere info zie blz.35 en 36 vorig boek. Van de meeste bewoners had ik via deze werkgroep de voor- en achternamen gekregen en door hun voornamen te vergelijken met die uit het haerdstedenregister van 1644 kon ik een aantal conclusies trekken: 1) De mannen, die het register in 1644 samenstelden, waren begonnen in het centrum van Westzaandam rond de huidige DAM, eigenlijk wel logisch zou Johan Cruijff zeggen. 2) Halverwege in dit register stond zelfs de meelmolen De Ruyter vermeld. Indertijd, rond 1690, de woonplek waar de broer van onze rechtstreekse voorouder Sijmon Janz. de Boer, t.w. Cornelis Janz met zijn vrouw Jannetje Jacobsd. Jager tegenover de meelmolen 11
woonden. Op de z.g.”Westzijderol” van rond 1780 is deze plek nog duidelijk te zien. Een klein gedeelte van deze Westzijde-rol heb ik ook in dit boekje opgenomen. Zie hiervoor blz.: 34-36. Nu woont op dezelfde plek Pieter de Boer en zijn vrouw op de Ruiterhoek. !!! Zie blz 120 e.v. 3) Het huis van Jannetje Jacobsd Jager haar familie staat nu te pronken in de Zaanse Schans als de antiekwinkel.
4) Op de hoek van de vroegere Molenbuurt en het pat besuijden d’kerk woonde ene Claes Claesz Stickel. Zijn voor- en achternaam kwam ook voor in het register van 1644. Toen wist ik dat ik in de buurt van onze familie zat. En ja hoor, daar stond als een van de bewoners vermeld; JAN CLAESZ. JAN, en dat was onze eerst benoemde voorouder, die daar rond 1640 zijn huis had laten bouwen. Een bijzonderheid was de naamgeving. Door de drie voornamen kwam ik ook achter de naam van zijn grootvader (JAN) en kon ik vaststellen dat daar als hoofdbewoner woonde: JAN Claesz , zijnde de zoon van Claes Janz. Deze Jan Claesz. Jan was weer de vader van onze Cornelis Janz.de Boer, die trouwde met Jannetje Jacobsd Jager en van Sijmon Janz de Boer, onze rechtstreekse voorouder en van Willem Janz. de Boer, die de boerderij kreeg toebedeeld, zie acte van 9 juni 1697. Zie hiervoor bladzijden 14-16 van dit boek, en van Claes Janz. de Boer en van Lijsbeth Jansd. de Boer. Claes Janz, die is dus vernoemd naar zijn opa Claes Janz. Diens vader moet dan geleefd hebben met de naam Jan ….zn. Hierdoor kon ik globaal vaststellen dat deze laatste Jan… (Cornelis) zn mogelijk geboren moet zijn rond 1555, vandaar het startpunt van onze familie, zij het met enige dichterlijke vrijheid. Vanaf de bouw van de Bullekerk in 1638 heeft onze familie tot 1777, na het overlijden van Jan Willemz. de Boer, op dit molenpad gewoond. Op een gegeven moment bezaten zij wel 5 huisjes op het Suyderkerkpat en hadden dus goed ”geboerd”.
12
De derde regel hieronder gaat over Jan Claesz. Jan (de Boer)
Hierna volgt de acte van toedeling boerderij aan Willem Janz de Boer op 9 juni 1697 met korte toelichting: In deze akte wordt de boedel van Jan Claesz. de Boer en zijn vrouw Trijn Sijmondsd. Borsius verdeeld onder hun dan nog twee levende kinderen Willem en Cornelis. Beiden zijn al lange tijd daarvoor overleden, zie voor de data op bladzijde 77 van het vorige boek. 13
TOELICHTING OP DE AKTE VAN 9 JUNI 1697 OP BLZ. 15 en 16 In deze akte wordt de boedel van Jan Claesz. de Boer en zijn vrouw Trijn Sijmondsd. Borsius verdeeld onder hun kinderen. Beiden zijn al lange tijd daarvoor overleden, zie voor de data op bladzijde 77. Van hun kinderen zijn inmiddels al overleden: Sijmon Jansz. de Boer (onze rechtstreekse voorvader) Claes Jansz de Boer en Lijsbet Jansd. de Boer. In de eerste regels van deze akte verklaart notaris Simon Oosterhooren van de standplaats, geadmitt tot Zardam dat voor hem verschenen: op regel 5 : Cornelis Jansz d’ boer, Willems Jansz. d’ boer, op regel 6 : Trijn Willemsd, weduwe en boedelregelaar van Sijmon Jans op regel 7 : Dirck Claesz. (2e man) als voogt over Diewert Arijaansd., weduwe en erfgename van Claes Jansz. d’ boer, allen kinderen en erfgenamen van zaliger Jan de Boer en Trijn Sijmons tot Westzardam op het Suijderkerckpat, de welke te kennen gaven en verklaarden in alle min en vriendschap de boedel en nalatenschap van hare voorgeschreven ouders te hebben gestift en gescheiden en de gedeeld en speciaal dat de voorgeschreven Willem Jansz. is aanbedeeld een huis staande en gelegen op het Suijderkerckpat etc. Aan het eind van de akte wordt deze ondertekend door o.a.: Willem Jansz de Boer, Trijn Willemsd., Dirck Claesz., Cornelis Jansz boer, personeel van de notaris en tenslotte door de notaris Simon Oosterhooren hemzelve. Akte nr. 5799-79 dd 09-06-1697.
14
15
16
Het laatste familie lid, die op de boerderij woonde, onze Jan Willemz. de Boer, maakte vier testamenten en de beschrijving van zijn boedel op vier bladzijden geeft aan dat hij niet onbemiddeld was.( Zie blz 25) De opsomming van alle kamers van zijn huis geeft een leuk inzicht hoe zijn huis eruit zag. Met zijn overgebleven geld gingen twee aardige jonge dames vandoor, zo gaat dat soms, ook vroeger al! Zijn vrouw en enige dochter waren beiden al lang voor 1777 overleden. Voor uitgebreide interessante zaken rond die tijd, zie mijn vorig boek. Na de dood van deze Jan Willemz. de Boer (neef van de hierna genoemde Symon Janz.) en na de dood van onze rechtstreekse voorouder Symon Janz. de Boer gaat het financieel niet goed met de familie. De armoede doet zijn intrede, en niet alleen bij onze familie. De economie loopt hard achteruit in Holland, dus ook in de Zaanstreek. De familie verhuist van het toch wel rijkere Westzaandam naar Oostzaandam, waar vele generatie -genoten met zware arbeid hun dun belegde boterham moesten zien te verdienen. Zie ook de beschrijving hiervan in het boek van de Zaanse schrijver Cor Bruijn- DE ZAADSJOUWERS. Het beroep van zaadsjouwer en van zaadgraanmeter werd ook binnen de familie uitgeoefend. Zie blz.106, 107 en 108 vorig boek. Cor Bruijn was ook de schrijver van het boek: SIL DE STRANDJUTTER, dat onlangs weer op de TV is vertoond. Vermeldenswaard is nog, dat de zoon en diens 3 vrouwen, van onze hierboven reeds genoemde rechtstreekse voorouder Sijmon Janz. de Boer, t.w. PIETER SIJMONZ DE BOER, geboren rond 1686/87 en overleden op 3 december 1761 liefst negen kinderen kreeg. Zijn derde echtgenote Aagje/Aaltje Haver was de redster van onze dynastie, want zij trouwde met de heel wat oudere Pieter. Haar tweede kind, ADRIAAN PIETERZ. werd onze rechtstreekse voorouder. Deze Adriaan Pieterz was het 8e kind van zijn vader en de eerste van de jongens die in leven bleef. Zijn zoon werd PIETER ADRIAANZ. DE BOER, geboren op 15-04-1784, overleden op 09-12-1833 en trouwde in 2e echt met Elisabeth Engel. Zij zijn beiden de ouders van de z.g. “DRIE VERLOREN ZONEN”, waarover dit boek hoofdzakelijk gaat.
17
Zij kregen o.a. de zonen CASPER, geboren op 26-09-1814. Zijn zoon ELDERT werd mijn “tak”, terwijl de andere zoon PIETER de voorloper van de z.g. Amsterdamse “tak” werd. en de drie “verloren zonen”, die in dit boek verder worden beschreven, t.w.: STOFFEL, CORNELIS en DIRK.
18
ONZE CREATIEVELINGEN, IETS MEER ZEKERHEID OVER WIE “HET ” IN ZIJN/HAAR GENEN HAD. Door het vinden van de drie “verloren” zonen is er naar mijn mening meer duidelijkheid gekomen, van wie men deze gave geerfd heeft. Het blijkt, dat er in de families van de” drie verloren zonen” vrijwel geen creatieve familie leden voorkomen, in ieder geval veel minder familie-leden van hen in vergelijking tot de z.g.”Alkmaarse-en Amsterdamse-takken. Zie een apart hoofdstuk over de laatsten op blz.133-136. Stoffel, Cornelis en Dirk zijn broers van onze rechtstreekse voorouder Casper, de man van Theunissina Steeman uit Alkmaar. Waarom zouden deze gaven dan wel bij onze Casper vandaan komen?. Het lijkt aannemelijker, dat zij bij zijn vrouw Theunissina Steeman of haar familie zijn ontstaan. Helaas is het niet anders, maar ere wie ere toekomt. Ik heb nog getracht bovenstaande familie Steeman te traceren, maar ondanks het feit dat er nog families met deze achternaam in Alkmaar wonen (o.a. het vervoer/verhuis bedrijf Steeman) is het mij niet gelukt een relatie tussen beide familie te leggen. Of, zou de vondst van 2 schilderijtjes, gemaakt door Gerrit/George de Boer, onze geemigreerd familielid naar de USA in 1910 deze stelling weer overhoop gooien.? Achteraf bleek hij een grote “productie” in schilderijen te hebben vervaardigd. In zijn woonplaats Middleboro in MA was hij een bekend “zondagsschilder” , die met een uitvoerig “in memoriam” in Gazette Middleboro werd herdacht. Overigens komt het tekentalent en muzikale aanleg wel voor bij Jan de Boer en zijn dochters Neel en Geke en mogelijk bij nog andere familie leden, waarvan ik dan niet op de hoogte ben. CONCLUSIE VAN HET GEHEEL: WIE HET WEET HOE HET ZIT MET DE AFKOMST VAN DE CREATIEVE GENEN MAG HET ZEGGEN Op de volgende bladzijde volgen enkele creatieve uitingen van familie leden en “kouwekanters” van deze “zijtakken”.
19
Creatieve uitingen
Gerrit USA, gebouw in Middleboro MA, inmiddels afgebroken voor uitbreiding ziekenhuis.
En “kouwe kanter” Gepke de Boer-Eland, zie blz. 115 20
SLECHTS VOOR DE GOEDE ORDE Onze eerst bekende voorouders waren z.g. vee-boeren, die hun koeien op een aantal landjes bij hun boerderij hielden en dus alles met een roeibootje moesten uitvoeren, zoals melken, hooien en het vervoeren van vee. Het is dus niet zo verrassend dat zij voor onze achternaam DE BOER kozen. Sijmon Janz de Boer en zijn broer Cornelis Janz. de Boer, die trouwde met Jannetje Jacobsd. Jager waren paltrokhoutzaagmolenaars, zoals uitvoerig beschreven in het vorige boek. Het door mij ontworpen ”embleem” voor de familie- familiewapen- vond ik een te groot woord voor een eenvoudige boeren achternaam, laat ik hieronder de revue passeren. Het ontwerp is hoofdzakelijk gebaseerd op het verleden van de Zaanstreek. Het is verdeeld in vier “kwartieren” waarin is afgebeeld: 1e kwartier-links boven ons verleden als vee-boer. 2e kwartier-rechts boven ons verleden als paltrokhoutzaagmolenaar. 3e kwartier-links onder` het ontstaan van de “Alkmaarse tak”, waaronder de mijne. 4e kwartier-rechts onder het ontstaan van de “Amsterdamse tak”. Het z.g.” HARTSCHILD” in het centrum van het embleem stelt de centrale functie van de rivier de Zaan voor, die letterlijk en figuurlijk van wezenlijk van belang voor ons en voor de Zaanstreek is geweest. (Lucht, water en grasland) Dit ontwerp van het hartschild heb ik “geleend” van Dr. Honig die rond 1816 een wapen voor de stad ontwierp en hierin stond dit hartschild ook centraal vermeld. Motto van dit “lenen”: beter goed gejat dan slecht zelf gekozen.
ZO DIT WAS SLECHTS EEN KORTE IMPRESSIE VAN ONS FAMILIEVERLEDEN, SMAAKT HET NAAR MEER DAN WEET U WAT U TE DOEN STAAT. 21
DE SCHRIJVER: COR BRUIJN UIT DE ZAANSTREEK EN ZIJN RELATIE TOT DIT GEBIED. In de zomer van 2005 werden op 3 locaties in de Zaanstreek drie boeken van Cor Bruijn nagespeeld in toneelvorm. Met name de opvoering in het “LASSIE-pakhuis” van de Zaadsjouwers sprak mij erg aan. Mogelijk veroorzaakt doordat dit beroep van zaadsjouwer en korenmeter in de familie voorkwam. Hieronder volgt een recensie over deze uitvoeringen, welke door het NHD werd verslagen.
PROEFMODEL VAN EEN KLEINE PALTROKHOUTZAAGMOLEN TERUGGEVONDEN IN 2005 OP HET ZEGLIS IN ALKMAAR. Het is wel toevallig dat zowel de drie boeken van Cor Bruijn als de opgraving van deze simpele opstelling van de eerste paltrokhoutzaagmolen beide in 2005 plaatsvonden en binnen de familie zo een grote rol hebben gespeeld. Hiernaast volgt het artikel uit het NHD over deze opgraving in Alkmaar. 22
23
ONZE ACHTERNAAM. Het aantal personen met de achternaam DE BOER in de Zaanstreek groeit als kool en ik denk dat er van weinig achternamen een onderzoekje is geweest over de ontwikkeling van dit aantal in de Zaanstreek. Onderstaande tabel vond ik in een artikel van een historische vereniging uit de Zaanstreek. AANTAL PERSONEN IN DE ZAANSTREEK MET DE ACHTERNAAM DE BOER: GEMEENTE
1935
1953
1957
1997
16
21
25
28
1
--
--
--
KOOG A.D.ZAAN
14
22
25
20
OOSTZAAN
48
53
53
64
WESTZAAN
15
17
18
16
6
15
16
28
WORMERVEER
22
23
22
28
ZAANDAM
101
148
150
141
ZAANDIJK
10
14
18
23
TOTAAL
233
313
327
349
ASSENDELFT JISP
WORMER
24
BESCHRIJVING VAN BOEDEL VAN WIJLEN JAN WILLEM DE BOER, OVERLEDEN 23 APRIL 1777. Zijn boedelbeschrijving omvatte 4 pagina’s, waarvan er slechts een hieronder volgt. De totale boedelbeschrijving geeft een goed beeld hoe hij leefde, wat er zijn huis voor spullen stonden opgesteld en uit hoeveel kamers zijn huis op het Suyderkerckpat bestond. Zie blz. 90 vorig boek.
25
HOE TRADITIONEEL WAS DE FAMILIE MET VERNOEMEN VAN KINDEREN TOT HET JAAR 1960. Ik heb onderzocht hoe het met het vernoemen van kinderen naar ouders, voorouders etc. vanaf het begin rond 1550 tot 1960 stond. Vanaf 1960 zie je overal fantasie namen opduiken, zo ook binnen onze familie. GEBRUIKTE VOORNAMEN BINNEN ONZE FAMILIE: JONGENS MEISJES AALTINUS 1 X AAFJE,AAGJE 2 X ALBERTUS 1 X ADA 1 X ADRIAAN 5 X ANNA 4 X CASPER 5 X ANTONIA 2 X CORNELIS/CEES 15 X CORNELIA 1 X (wat een prachtige naam) DIRK 9 X DOROTHEA 1 X FRANS 1 X ELISABETH 3 X GERRIT 7 X ELSJE 1 X HENDRIK/HENK 2 X FENNA 1 X HERMAN(US) 2 X GEERTJE,GEERTRUI JACOB 7 X OF GERRITJE 7 X JAN 7 X GERARDINA 2 X KLAAS/CLAES 4 X GRIETJE 3 X MARTINUS 1 X GUURTJE 1 X MICHEL 1 X HELENA 1 X PAUL 1 X JOHANNA 1 X PIETER/PETER 14 X JOSEPHA 1 X STOFFEL 1 X MAARTJE 1 X SIJMON/SIMON 4 X MAAIJKE 1 X TEUNIS 2 X MARIA 7 X WILLEM 3 X LIJSBET 2 X GERARD WILLIAM 1 X NEELTJE 4 X RANALD GEORGE 1 X PAULINA 1 X ERIC ANTONY, usa 2 X TEUNISSINA 1 X
26
Vervolg vernoemingen THERESIA 1 X SUSANNE 1 X TRIJNTJE 5 X WILLEMPJE/ WILHELMINA 1 X CATHARINA 2 X ---------- ------
97 X 59 X ====== ====
Voor de 97 jongensnamen werden er 24 verschillende voornamen gebruikt, dus vernoeming lijkt duidelijk. Van de meisjes werden er 59 vernoemd, waarbij er 28 voornamen werden gebruikt.
27
HOEVEEL NIEUWE FAMILIE LEDEN KWAMEN ER BIJ NA DE VONDST VAN STOFFEL, CORNELIS EN DIRK: Het leek wel een geboorte golf met de nieuw gevonden familie-leden in 2006/2007. Er werden in totaal 106 jongens en meisjes geboren, die de achternaam DE BOER in de periode vanaf 1817 tot 2006 kregen ! HOEVEEL PERSONEN ZIJN ER INGEVOERD IN HET COMPUTER PROGRAMMA VAN “ALDFAER”. ======================================================================= Zegge en schrijven zijn er tot 1 augustus 2007 504 personen ingevoerd, inclusief de “kouwe kanters”. Dit computerprogramma staat los van mijn beide boeken en is prima voor diegenen te gebruiken, die zelf een stamboom willen opzetten. Het programma kan gratis worden “gedownload”.
28
WELKE “KOUWEKANTERS” KWAMEN ER MET DE VONDST VAN DE DRIE “VERLOREN ZONEN” BIJ: NAAM GEBOORTE JAAR NAAM GEBOORTE JAAR --------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hendrika Alberts 1927 Geertje Pasman 1903 Jansje Bakker 1879 Gaaf Pel (man) --? Cornelis Blumink (man) -? Fenna Cathar.Pieters 1914 Betje de Boer 1848 Aafje Potse 1820 Jans de Boer 1930 Minke Schrale 1905 Antje Boerendans 1855 Ilona Seijben 1956 Neeltje Bommerson 1926 Maaijke Sip 1898 Marie Elseb. Bras 1907 Dea Smit 1954 Janna den Broeder 1886 Trijntje Smit 1857 Cornelis Buijsman (man) --? Jacoba Stad 1911 Neeltje Dekker 1856 Elisabeth Strijder 1890 Maria Clasina v. Diest 1917 Jacqueline Vormeer 1965 Ewald van Dijk (man) 1925 Maartje de Wit 1840 Jepke Eland 1956 Kitty van Leeuwen 1952 Aaltje Ferdinandus 1849 Catharina Benjamin 1856 Agnes van Galen 1962 Jan Burgers 1953 Antje Heinis 1920 Wim Nijntjes 1951 Maria ten Hope 1826 Jean Gray, in USA 1924 Helena Jonker 1883 Virginia Wood in USA 19.. Maria Cathar. Kuiper 1883 Amy Reynolds in USA 19.. Johanna Christ. Lakenman 1875 Janet Lee Garland in USA 19.. Geesje Lapere 1912 Grietje Lensfelink 1847 Elisab. Joh. E. Margadant 1878 Neeltje v.d. Meer 1890 Neeltje Meijer 1848
29
OOK FAMILIE UITBREIDING BIJ DE “ZIJTAK “ VAN GERRIT ADRIAANSZ (zie blz. 109 van mijn boek) Het bleek dat de “zijtak” van GERRIT ADRIAANSZ DE BOER en Helena Kat nog een aantal kinderen meer waren dan aangegeven in mijn vorig boek op blz.: 109: Naast Adriaan (30-03-1813), Gerritje- 1 ( 24-07-1814) en Dirk (26-06-1822) werden in het gezin nog de volgende kinderen geboren: KIND: 4 Wilhelmina, geboren op 14-08-1824, overleden op 26-06-1851 KIND: 5 Gerritje-2 , geboren in 1820, overleden vermoedelijk op 18-12-1896 KIND: 6 JACOB DE BOER X 1e NEELTJE ROS Geboren 18-06-1817. Geboren in 1817 Overleden ca.1852 Overleden in 1838 Getrouwd op 15-03-1837 Beroep pelder, korendrager Getrouwd 2e huwelijk X TRIJNTJE KOOLS Geboren 18-02-1817 Overleden circa 1880 Haar beroep: koffie neringdoende (ofwel coffee shophoudster in onze tijd?) Bovenstaande JACOB verhuisde bij zijn 1e huwelijk naar Zaandijk. Zijn eerste vrouw Neeltje overleed al op 26-08-1838 (in het kraambed ?), waarna hij weer terugkeerde naar Zaandam. Na zijn huwelijk met Trijntje Kools waren beiden zoek totdat Trijntje in 1851 in Amsterdam opdook, zonder haar man Jacob maar wel met een zoon Evert, die is geboren voor haar huwelijk met onze Jacob. Kind van de z.g. melkboer.?? Zij leefde daar op de Lindegracht en Tuinstraat met Evert alleen, zodat in de tussentijd haar man Jacob moet zijn overleden. Op 25-08-1852 hertrouwde zij met Abraham Wolper. Het huwelijk eindigde alweer op 2312-1861 in verband met een scheiding. Verder is er mij niets bekend over haar, dus einde van deze “zijtak”.
30
Hieronder volgt eerst nog de andere “verloren” zoon , t.w.: ALBERTUS, over wie ik op blz. 109/110 van mijn boekwerk bij de xx) een notitie gemaakt heb over de 5e zoon van: Adriaan Gerritsz. de Boer en zijn vrouw Hendrica Ramaker, t.w.: ALBERTUS DE BOER, geboren 22-01-1853. Overleden 06-03-1916. Uiteindelijk vond ik zijn naam in het archief in Amsterdam. Hij was naar de hoofdstad verhuisd. Hoe het hem en zijn gezin verder ging, zie de volgende bladzijde met zijn stamboom. Tevens kwam nog hun 6e kind “boven water”: JACOB, geboren op16-03-1856, hij trouwde met Catharina Benjamin. Voor zijn vervolg zie blz 32-33.
31
VERVOLG VAN HET OVERZICHT VAN DE “ZIJTAK” VAN GERRIT ADRIAANSZ. DE BOER EN WEL DIENS KLEINZOON. ZIE BLZ. 109 BOEK 5e zoon ALBERTUS, geboren op 22-01-1853.
8e GENERATIE: ALBERTUS DE BOER X MAARTJE VAN DIJK Geboren 22-01-1853 Geboren 06-08-1845 in Oost Zaandam Oost Zaandam Overleden 06-03-1916 Overleden onbekend Getrouwd 31-03-1878 in Zaandam. Beroep was houtzager. KINDEREN: 1) SIMON DE BOER Geboren 08-08-1880 in Zaandam. Overleden 27-11-1963 in Hilversum Hij was ongehuwd en woonde in bij zijn broer Adriaan. (zie volgende blz.) Zijn beroep was broodbakker. 2) ADRIAAN DE BOER X SIJTJE HOFMEESTER Geboren 24-04-1885 in Amsterdam. Geboren 24-08-1882 Overleden 21-12-1930 in Amsterdam Overleden na 1935 Beroep niet bekend. De familie woonde op 7 verschillende adressen in Amsterdam w.o.in de Vaartstraat nr. 66. Zij hadden geen kinderen, dus einde van deze “zijtak”. Er blijkt nog een 6e kind in het gezin van ADRIAAN GERRITSZ. en zijn vrouw Hendrica Ramaker te zijn geboren: zoon JACOB
32
JACOB DE BOER X CATHARINA BENJAMIN Geboren 16-03-1856 in O. Zaandam Geboren 29-02-1856 Overleden circa 1882/1883 in Amsterdam? Overleden 29-05-1948 Getrouwd 29-04-1877 in Haarlem Beroep houtzager KINDEREN: Maria, geboren 25-10-1877. Zij is overleden omstreeks 1939 Catharina geboren 10-12-1878. Zij overleed op jonge leeftijd Jacob Jr. geboren 15-04-1881. Hij overleed op 10-04-1884 in Zaandam. Het gezin verhuisde op 12 Juli 1878 naar Haarlemmerliede/Spaarnwoude, maar keerde aan het begin van 1879 weer terug naar Zaandam. Vervolgens woonde de familie vermoedelijk in Amsterdam, waar vader Jacob in de jaren 1882/83 overleed. Zijn vrouw hertrouwde met Jan Stadt uit Koog op 02-02-1884 en zij woonden weer in Zaandam. Mogelijk kwam daar haar vroegere schoonmoeder Hendrica Ramaker, bij hen inwonen. Later verhuisden zij weer naar Haarlem. Jan Stadt overleed daar op 05-01-1947. Uit het 2e huwelijk werd nog een zoon geboren: Jan Jr. op 09-11-1884.
33
TOELICHTING OP DE Z.G. “ WESTZIJDEROL”. Zie mijn vorig boek blz.:39
en welke relatie heeft deze “rol” met Pieter de Boer van blz 120.van dit boek en met Cornelis Jansz. de Boer van 1690 en de toenmalige meelmolen “De Ruyter”.
*Zie blz 37. Deze papierenrol van een kleine 10 meter lengte en een breedte van 12-13 cm. is onlangs gerestaureerd en over deze restauratie en andere facetten hiervan werd in 2006 in het Honig Breethuis op de Lagedijk 80 in Zaandijk een lezing gehouden. Op deze “rol” zijn 143 gebouwen/huizen geschilderd, staande aan de oostkant( zaanzijde) van de huidige Westzijde, de winkelstraat van Zaandam. Wel een doordenkertje.! De nummering loopt vanaf nummer één tot nr. 218 en begint bij de Dam in het centrum van Zaandam. Er is een beginstuk van deze “rol” verloren gegaan en start ter hoogte van de huidige Vinkenstraat tot het Papenpad bij het sluisje in het noorden van de gemeente. Alle panden die erop getekend zijn, zijn helaas verloren gegaan, met uitzondering van één pand het z.g. “Kalff huis met nummer 38. Dit huis was indertijd in circa 1760 reeds volledig uit steen opgetrokken en overleefde de sloop en afbraak golf van ruim twee eeuwen. Een beperkt aantal huizen is in gedeelte blijven staan, b.v. de onderbouw, waarbij een nieuw bovenstuk erop geplaatst werd. 34
Een reiziger die in de 18e eeuw de Zaanstreek bezocht, noemde in een geschrift over de kleurrijke Zaanstreek het volgende:
“in de Zaanstreek wordt het mij geel en groen voor de ogen”,
hetgeen is voor te stellen bij het zien van de Westzijderol met zijn vele licht gekleurde huizen en andere gebouwen. Het was toen nog niet als in de 20/21e eeuw met een z.g.” Zaansgroene” eigen kleur, mede doordat de industriële verfmakers nu instaat zijn één vaste kleur groen te maken. In de 17-19e eeuw waren er vele verfmolens, waarbij iedere molenaar zijn eigen kleur maakte, zodat het een bonte verzameling werd, een beetje vergelijkbaar met zuidelijke landen met toch wel warme kleuren. Iedere keer dat er toen overgeverfd werd, kwam er toch meestal een net iets andere kleur op de houten huizen. Over de datering van deze getekende “rol” zijn de geleerden het natuurlijk niet eens. Ergens tussen 1760 en 1796 zal het zijn gemaakt door…. vermoedelijk ene “verver” Schipper, maar hierover zijn de meningen weer verdeeld. Ook de naam Langebaart wordt genoemd. Een copie van deze rol is te zien in de voorkamer van het hierbovengenoemde Honig Breethuis in Zaandijk. Een prachtig heel kleinschalig museumpje, waar de rijkdom van de familie Honig en Breet vanaf druipt met een prachtig uitzicht vanuit het achterkamer/ tuinhuis op de Zaan. Een andere mogelijkheid om de Westzijderol te bewonderen is te kijken op de website van het Regionaal Archief Zaanstreek. Trouwens de hele straat, “De Laagzijde” in Zaandijk is één lang museum van prachtige bewoonde huizen met dito voorpanden. Een bezoekje zeker waard, gekoppeld aan een visite aan het Honing Breethuis. Op de hoek bij de brug over de Zaan is Sans Pareille, waar in 2005 de familie bijeenkomst op 29 mei was- en is weer open na een faillissement. Een heerlijk drankje kan daar worden genuttigd. Geen reclame hoor, maar wel mooi ! Wat is nou die relatie tussen de Westzijderol en de familie de Boer gedurende drie eeuwen????? Op de vorige bladzijde laat ik een klein gedeelte van deze rol zien in de omgeving waar toen de meelmolen “De Ruyter” stond. De vlek op de Westzijde rol bij de meelmolen “De Ruyter” is naar blijkt na de restauratie van 2006 niet veroorzaakt door gemorste koffie, maar zal te maken hebben met gemorste lijnolie door de “verver” in de 18e eeuw. Een slordig probleem aldus opgelost.
35
Stukje van de Westzijde rol van het gedeelte rond de meelmolen de Ruyter, nu Ruiterhoek waar Pieter de Boer en zijn vrouw wonen op dezelfde plaats waar rond 1690 onze Cornelis Janz de Boer woonde.!!!!!!. Drie onderste delen van de blz onder elkaar Westzijde rol Vorig boek blz36-38, ruimte voor 3 blz
36
Boven de huizen zijn de huisnummers vermeld.
Daar tegenover op het Ruyterveer het woonhuis van onze Cornelis Janzs. de Boer en zijn vrouw Jannetje Jacobsd Jager. op huisnummer 96 (boven de huizen vermeld). Haar familie huis is nu te vinden op de Zaanse Schans als museum, annex souvenirwinkeltje. Zie ook mijn vorig boek hierover. ’t Is maar dat jullie het weten! Aan de andere kant van de toenmalige Molenbuurt, -. de huidige winkelstraat de Westzijde – was het Bootemakerspat, waar een houtzaagmolen stond en waar weer andere familieleden woonden. Op de volgende bladzijden zal ik de situatie schets van mijn vorig boek en een verdere toelichting over hun bewoners opnemen over wie, wanneer en waar zij woonden rond de z.g. “Bullekerk”. Een mooi verhaal over deze kerk in 1648. Op exact hetzelfde punt waar Cornelis Jansz. de Boer in 1690 en zijn vrouw woonden, staat nu de serviceflat de Ruiterhoek, waar Pieter de Boer en zijn vrouw Henderika Alberts wonen. Zie aangegeven kruisje op blz 34.
37
SITUATIE SCHETS ROND DE Z.G. ‘BULLEKERK” WAAR VELE FAMILIE LEDEN WOONDEN EN WERKTEN.
38
Toelichting op de paden/straten/ houtzaagmolens etc. van Oosten Westzaandam en de wateringen in de Gemeente van de vorige bladzijde.
Het verlengde van dit pad over de Vaart, de Emmastraat en de andere “Oranjestraten” daar in de buurt zijn gesloopt voor een nieuwe wijk ( tax. 1990). L) Wynkanspat M) Herengracht N) Stationsstraat O) Schapenpat P) Zeemanspat Q) Hazepat R) Vinckepat, hier woonden Trijn Sijmonsd ( de vrouw van onze Symon Jansz. de Boer) en haar zoon Pieter Symonsz tijdens zijn 3e huwelijk met Aa(g)ltje Haver. S) Gedempte gracht, vroeger Kuyperspat, na overlijden van haar 1e man onze Pieter Symonsz. vertrok Aagje Haver van van het Vinckepat naar dit pad. Mogelijk werkte zij daar met haar 3 kinderen bij een rijke familie. Op dit pad woonden o.a. de Burgemeester en de dokter). Het linker gedeelte van nu de Gedempte gracht was het Kuyperspat en het rechter gedeelte noemde men toen het Zilverpat. T) Dampat. In Oostzaandam:
A) Stuurmanspat. B) Noorderkerckpat met aan beide zijden een sloot. Tegenwoordig Parkstraat, doordat er een weg naar en door het Volkspark loopt naar de Provinciale weg. C) Suyderkerckpat. Daar woonden de eerst bekende familie leden, (tegenwoordig de Tuinstraat) t.w. fam. Jan Claesz, hun zoon Willem Janz en diens zoon Jan Willemz. de Boer. D) De z.g. “Bullekerk”. E) Otterspat en de Molen de Otter, zie molennr.: 7. F) Bakkerspat. E) en F) vormen thans de Klokbaai. G) Roggespat. H) Jagerspat. Bestaat niet meer, was ter hoogte van het vroegere Wastora ( A – Z Voetbalclub) Aan dit Jagerspat stond het sjieke huis van de schoonfamilie van Cornelis Jansz. de Boer, V) Kalverstraat, daar woonde Adriaan Pietersz. t.w. de familie Voogt/Jager/Lap. Dit huis staat de Boer. nu in de Zaanse Schans en is daar bekend als W) Bloemgracht. het antiekmuseum. X) Bloemstraat. J) Molenpat. Bestaat ook niet meer, wordt in Y) Papenpatje, daar woonden de ouders van 1685 zo genoemd naar de meelmolen de Aagje Haver. Ruyter stond vlakbij aan het korte weggetje Z) Halstraat, ook hier hebben de ouders van naar de Zaan. Hieraan woonde o.a. Cornelis Aagje) je gewoond. Jansz. en Jannetje J.Jager, ZZ) Zuiddijk, was het woonadres van de zie X-13. Het Molenpat wordt later het onder 2e man van Aagje: Ariaan Pz. Pandt. K) genoemde Botemakerspat. XX de Noord, woonde Pieter Symonsz gedurende K) Botemakers(pat)straat, voorheen het zijn 1e en 2e huwelijk en Voogtenpat. Claes Jansz. de Boer heeft daar gewoond, zie In het begin van dit pat stond de molen, notulen kerkvergadering. woonhuis en erf van Claes Claesz Sr. en Verder in Oostzaandam tegenover de sluizen bij Lijsbet Jansd. de Boer, zie molennr.: 9 (naam de kerk ligt het Noorderkerckpat, het pad “voor molen niet bekend). de Kerk”. Langs de Zaan loopt vanaf het Op het eind van dit pad, vóór de Vaart stond zuiden: Zuiddijk, Oostzijde en de Noord molen nr.: 5 van Cornelis Jansz. “De Grauwe richting Zaandijk. Haes”. Zie ook de situatieschets van Oost Zaandam in 1829 op blz 1 39
ZO, NU VOLGT DAN EINDELIJK HET VERLOOP VAN DE Z.G. “DRIE VERLOREN ZONEN” MET DE UITBREIDING VAN ONZE “BOERENTAK” VAN STOFFEL, CORNELIS EN DIRK DE BOER, ZIJNDE DE ZONEN VAN PIETER ADRIAANSZ DE BOER EN ELISABETH ENGEL. (zie blz. 105 van het vorig boek) Bij verder onderzoek naar Albertus de Boer, zie bladzijde nr .32 van dit boek, kwam ik ook nog drie zonen van Pieter Adriaansz en zijn 2e vrouw Elisabeth Engel tegen. Dit zou kunnen betekenen, dat onze familie met een groot aantal personen zou kunnen worden uitgebreid. Op blz.105 van het vorige boek heb ik vermeld dat het 4e kind van hen mijn rechtstreekse voorouder CASPER was Na hem werden nog de volgende jongens geboren: CORNELIS , geboren op 01-08-1817 in Oost Zaandam DIRK , geboren op 20-08-1821 in Oost Zaandam en STOFFEL , geboren op 23-021823 in Oost Zaandam. Hoe groot uiteindelijk deze nieuwe aanwas van rond 1820 werd, volgt vanaf de volgende bladzijde.
40
DE EERSTE ‘VERLOREN ZOON” VAN PIETER ADRIAANSZ. DE BOER EN ELISABETH ENGEL WAS STOFFEL DE BOER. STOFFEL DE BOER X MARIA CORNELIA TEN HOPE Geboren op 23-02-1823 Geboren 15-07-1826 Overleden 06-06-1869 Overleden: na 1869 Getrouwd op 02-06-1850 KINDEREN: 1) ELISABETH Geboren 20-01-1856 - Overleden onbekend 2) WILHELMUS Geboren 02-12-1859 - Overleden 01-07-1864 3) ANNA Geboren 07-09-1863 - Overleden onbekend Aangezien zoon Wilhelmus op 5 jarige leeftijd overleed, zijn hier geen nakomelingen in de mannelijke lijn. Hieronder de geboorte acte van Stoffel.
41
DE TWEEDE ‘VERLOREN ZOON” VAN PIETER ADRIAANSZ. DE BOER EN ELISABETH ENGEL WAS CORNELIS DE BOER, GEBOREN OP 0108-1817: CORNELIS DE BOER X GRIETJE ZWAN Geboren 01-08-1817 Geboren 06-11-1818 Overleden 10-02-1870 Overleden onbekend Getrouwd 31-07-1843 (zie zijn geboorte acte op blz. 44) KINDEREN: 1) CORNELIS-1 Levenloos geboren op 02-12-1844 2} CORNELIS- 2 Geboren op 06-10-1845 Overleden op 08-03-1884 in Oost Zaandam. Zijn beroep was olieslager. Hij was ongehuwd. 3) PIETER X AALTJE FERDINANDUS Geboren op 06-05-1848 Overleden na 11-09-1902 Voor uitwerking van zijn “tak” zie blz.: 43 CASPER-1 Geboren op 31-08-1850 Overleden op 28-03-1853 5) CASPER-2 X NEELTJE DEKKER/ Geboren op 05-09-1857 ANTJE BOERENDANS Overleden op 15-12-1924 in Oost Zaandam ( zie zijn vervolgverhaal op blz.: 64) DIRK Geboren 22-02-1860, Overleden 13-07-1866 Het gezin van Cornelis de Boer en Grietje Zwan woonde op de Noord 830 aan de Oostzijde. Er werden ook nog drie meisjes geboren in dit gezin, t.w.: Jannetje, geboren op 24-01-1853 en overleden 08-03-1861 Elisabeth,geboren op 25-08-1843; overlijden onbekend en Maria, geboren op 23-03-1855; overlijden onbekend.
42
ALLEEN DE ZONEN PIETER EN CASPER-2 ZORGDEN DUS VOOR NAKOMELINGEN, ZIE HIERONDER: (EERST: PIETER, VOOR CASPER ZIE BLZ.: 64) PIETER DE BOER X Geboren 06-05-1848 Overleden 11-09-1902 Getrouwd 13-04-1873
AALTJE FERDINANDUS Geboren 13-04-1849 Overl. datum onbekend
Foto: Johanna Lakenman en Cornelis de Boer
KINDEREN: 1) CORNELIS X 1e vrouw: JOH. CH. LAKENMAN X 2e vrouw NEELTJE GROOT Geboren 02-06-1873 Overleden 27-04-1951 (Voor bijzonderheden over hem zie bladzijde 45) 43
2) KLAAS X 1) EL.JOH.EMMA MARGADANT Geboren 07-04-1875 in Oost Zaandam 2) GEERTJE PASMAN Overleden 24-06-1951 in Bloemendaal (Voor bijzonderheden over hem zie bladzijde 60) 3) TRIJNTJE (Truus) Geboren 07-09-1882 in Oost Zaandam Zij trouwde op 29-10-1908 met L.Bakker en verhuisde hierna naar Wormerveer. Zij kregen 2 kinderen, Jaap en Lida. Overleden: datum onbekend. De familie woonde o.a.in wijk K deel 2 nr 299 Czaar Peterstr. 59. Pieter was van beroep korenwerker en later koopman, wel een aanzienlijke positie verbetering.
Geboorte acte Cornelis 01-08-1817 44
WE GAAN DUS NU VERDER MET CORNELIS, GEBOREN 06-10-1845 EN KLAAS,GEBOREN 07-04-1875 . 10e GENERATIE RECHTSTREEKSE “TAK” CORNELIS DE BOER X JOH. CHRISTINA LAKENMAN Geboren 02-06-1873 Geboren datum ?? Overleden 27-04-1951 Overleden in 1909 Getrouwd 20-09-1902 ?
Cornelis hertrouwde met Neeltje Groot, geboren op 15-02-1888. Zij overleed omstreeks 1955. Hij was beambte bij de HYSM, de voorloper van de N.S. KIND: PIETER JOHAN CORNELIS DE BOER (PIM) X MINKE SCHRALE Geboren. 10-04-1904 in Den Haag. Geboren 23-06-1905 Overleden 25-04-1994 Overleden 01-02-1998 Getrouwd 08-08-1933 in Alkmaar. Adres in Alkmaar in de Spoorstraat. 45
KINDEREN: 1) MIEKE Geboren 20-08-1935 Getrouwd :21-12-1956 met Ewald van Dijk, geboren 07-07-1925. Haar beroep was huishoudkundige. Zij hebben 2 dochters, Marjan en Ingrid ,de laatste heeft 2 kinderen,t.w.: Coen en Niek. 2) JOKE Geboren 31-10-1937. Zij is niet getrouwd; haar beroep was bibliothekares.
Vader Pim en moeder Minke aan de wandel
46
Vrijstelling van Dienst voor Cornelis, de vader van Pim
Pim de Boer
47
Hier volgt het relaas van Mieke en Joke de Boer over hun familie: ==================================================== Pim de Boer, onze vader, werd geboren in Den Haag op 10 april 1904. Zijn vader had een baan bij de Spoorwegen en daarom verhuisden ze heel veel. Waar heen allemaal is niet precies bekend. Zij woonden in Zaandam en vele jaren in de Spoorstraat in Alkmaar, waar pappa is opgegroeid. Pim’s moeder was ziekelijk en overleed toen Pim nog geen 5 jaar oud was. Over zijn jeugd, toen zijn moeder nog leefde, wist hij niet veel. Een duidelijke herinnering aan zijn moeder had hij niet. Het enige dat hij van haar had, waren een aantal foto’s en een ring die hij zijn hele volwassen leven heeft gedragen. En over zijn leven met zijn vader en zijn tweede moeder, zoals hij haar altijd noemde, vertelde hij niet veel. Maar beiden legden hem in de watten en hij werd door hen op handen gedragen. Daardoor was Pim de Boer al jong een wat over het paard getilde man en daarbij had hij de eigenschap van zijn vader om redelijk eigenwijs te zijn. In Alkmaar volgde Pim, na de lagere school, de Aukes school (dezelfde school die mijn vader 3 jaar eerder bezocht op de Laat in Alkmaar en ook op dezelfde locatie bezocht ik de Handelsdagschool, toegevoegd door Cees de Boer) en de HBS-B. Hij was een goede en intelligente leerling en in zijn vrije tijd las hij veel, speelde viool en korfbalde. Vriendinnen kon hij genoeg krijgen, maar op 17-jarige leeftijd leerde hij het friese meisje Minke Schrale kennen, bij het korfballen. Na een korte tijd verloofden ze zich. Behalve korfballen maakten ze toen samen muziek. Hij op de viool en Minke op de piano. Ze gingen samen op vakantie bij Minke’s friese familie, of zeilen met haar vader of haar zuster Alie. Na het Staatsexamen Latijn en Grieks ging Pim studeren in Amsterdam: Nederlands en Geschiedenis. Voor militaire dienst was hij uitgeloot. Door die studie en het heen en weer reizen, want op kamers ging hij niet, was er weinig tijd voor zijn verloofde. Maar die vakanties maakten heel wat goed. Na zijn studie probeerde hij aan het werk te komen, wat moeilijk was want de crisistijd was begonnen. En afgestudeerden konden ook in het onderwijs moeilijk aan het werk komen. Hij vertelde dat hij enige uren in Hengelo kon krijgen. Zijn verloofde werd ongeduldig en langzamerhand wilde wel eens trouwen. Toen hij tenslotte in Rotterdam genoeg uren kon krijgen, trouwden ze op 8 augustus 1933, na een verkering- en verlovingstijd van bijna 12 jaar. 48
Trouwfoto Pim en Minke
In Rotterdam werden wij geboren. Mieke in 1935 en Joke in 1937. Uit het bijgehouden geboorte-journaal en de bijgevoegde plukjesnhaar kon je opmaken dat ze echt blij met ons waren. In 1937 verhuisden we naar Amsterdam. Pappa kreeg daar een volledige baan aan de 2e Openbare Handelsschool. Kort daarna in 1938 promoveerde hij op een 18e eeuws literair, historisch onderwerp: “Rijcklof Michael van Goens en zijn verhouding tot de literatuur van West Europa”. Bij het herlezen bleek dat Van Goens een eigenwijze man was die, hoewel kerkelijk opgevoed, één van de weinig openlijk ongelovige auteurs was in die tijd. Daarin ligt wel een duidelijke parallel met onze vader’s eigen leven. Vader en moeder zijn zolang wij weten lid geweest van het Humanistisch Verbond, als een duidelijk standpunt tegen onze door christelijke normen doodesemde samenleving. De 2e wereldoorlog in Amsterdam was niet gemakkelijk. Wij woonden op de Amstelkade, met tegenover ons, aan de overkant van het water de oude RAI. Daar werden door de Duitsers vliegtuig-vleugels bewaard. Gevaarlijk dus in verband met bombardementen. Met rondom joodse buren die stuk voor stuk zijn opgehaald en weggevoerd. Mamma was vaak van streek. Hoe pappa zich uitte weet ik niet. Hij hield veel meer binnen. Wel hield hij een complete kaart bij van alle vorderingen van de duitse en geallieerde troepen. Onze zandbak werd gebruikt om tabak in te verbouwen, die hij bij de kachel stond te fermenteren. Dat was voor zijn pijp. In de hongerwinter, toen er nauwelijks meer te eten was en de electriciteit en het gas waren gerantsoeneerd en tenslotte helemaal uitvielen, werden de dikke bomen in de achtertuin omgezaagd. Ook de grote populieren die bij ons in de tuin stonden. We hebben als kinderen geen honger gehad. Pappa nam soms een hap maanzaad om te 49
kunnen slapen. Dat vonden wij ook heel lekker, maar dat mochten we eigenlijk niet hebben. Achteraf hebben wij begrepen dat dit was, omdat hij dan zijn maag wat minder voelde. Tenslotte moest hij onderduiken. Dan sliep hij op school op een mat in het gymnastieklokaal. Ons adres was bovendien tussenstation tussen de makers en ontvangers van vervalste persoonsbewijzen. Voor de illegaliteit. Gelukkig hadden wij als gezin veel steun van Mamma’s zus Alie, die voor ons op hongertocht ging. Toen de situatie al te moeilijk werd, gingen wij kinderen naar familie in Noord-Holland. Daar zijn we ook op school geweest. Dat moet voor onze ouders niet een gemakkelijke beslissing zijn geweest. Bovendien kreeg Mieke direct na de oorlog ook nog een keer roodvonk, zodat Joke weg moest en weer een afscheid nodig was. Als kind besef je dit niet, maar het was voor onze ouders moeilijk. Pim was een goede-en boeiende leraar, die zelf ook boekjes schreef. Over spelling, stijl, literatuur en handelscorrespondentie. En ’s avonds gaf hij les op de Handelsavondschool en later op de Kweekschool van de Zeevaart. Ook daar was hij een zeer gewaardeerd docent. Direct na de oorlog solliciteerde hij naar een baan als directeur van de Rijks HBS in Purmerend. En die baan kreeg hij. Opeens werd hij, van één van de vele leraren op een van de scholen in Amsterdam, één van de notabelen in een kleine plaats. Daar voelde hij zich wel goed bij. Hij kwam in allerlei besturen, beoordeelde en kocht boeken voor de bibliotheek en als bestuurslid van de Culturele Sectie der Purmerender Gemeenschap, heeft hij toneel, cabaret en muziek geintroduceerd in de plaatselijke gemeenschap.
Leraar Pim 50
Maar niet zo lang na de oorlog, kwam er natuurlijk toch een terugslag bij iemand die niet in staat is om zijn gevoelens te uiten. Toen we nog niet zo lang in Purmerend woonden, raakte hij overspannen en werd enige maanden opgenomen in het ziekenhuis in Alkmaar. Maar eenmaal hersteld, hervatte hij zijn werk als directeur met volle inzet. Hij was een man van gezag, die niet voor niets door de leerlingen “De Baas” werd genoemd, misschien ook wel door de docenten. De bijnaam “Dorus Rijkers” die hij een tijdje had omdat hij een zuidwester droeg als hij op de fiets door de regen naar school ging, was hij daardoor heel snel kwijt. Als docent hebben wij beiden hem zelf meegemaakt. In onze herinneringen waren dat altijd boeiende lessen, in ieder geval de lessen Geschiedenis en Letterkunde. Hij kon verschrikkelijk goed vertellen, uitstekend voorlezen en voor mensen van onze leeftijd begrijpelijke verbanden leggen tussen dingen in de geschiedenis, muziek, oorlogen en cultuurvormen. Wonderlijk hoe duidelijk hij daarin aan ons kon uitleggen hoe het in elkaar zat. Die eigenschappen heeft hij ook na zijn pensionering in 1970, nog volledig uitgebuit door het houden van lezingen over geschiedenis, literatuur en de vele reizen die hij samen met Mamma maakte door heel Europa en Noord Afrika. Ook corrigeerde hij al voor zijn pensionering met drie collega’s jarenlang de examens nederlandse handelscorrespondentie van de Associatie voor Praktijkexamens. Tevens was hij gecommiteerde bij de eindexamens, totdat dat door gebrek aan mensen die daar beschikbaar voor waren, werd afgeschaft. Hij was Rotary- lid in Purmerend waar hij altijd bereid was een verhaaltje te houden als één van de andere sprekers verstek moest laten gaan. Na de verhuizing naar Epe, de Eper Veste, kort na zijn pensionering, kwam hij via de Rotary in Zwolle in contact met het Zwolse archief waar nog veel ongeëxploreerd materiaal lag, met name oude jaargangen 51
van de Zwolse Courant. Hij was één van de geïnteresseerde vrijwilligers die begon met het uittrekken, het excerperen van de oude jaargangen van die krant. Daarbij kwam zijn oude behoefte om verhalen te vertellen ook weer boven. En van allerlei dingen die hij in die oude kranten vond, maakte hij korte stukjes, die werden gepubliceerd in de huidige krant onder de titel: “Zo was het toen in Zwolle”. Onder deze titel kwam een boekje uit, waar ook weer stukjes van hem in werden opgenomen. Er lag nog een stukje dat nog niet helemaal klaar was op zijn bureau toen hij overleden was. Voor enkele verhalen uit het verleden van Zwolle zie blz: vanaf 54. Het kunnen doen wat hem boeide en plezier gaf, maakte dat zijn geest en intellect scherp en zijn parate kennis groot bleven tot het laatst toe. Toen zijn lichamelijke conditie het hem steeds minder mogelijk maakte om dat te blijven doen, kwam zijn levensvulling ernstig in het gedrang. Hoe trots was hij niet op onze moeder toen zij op haar 48-ste begon met een opleiding textiele werkvormen, een spoedopleiding, waardoor ze daarna nog 14 jaar in Bergen op de MMS voor de klas heeft gestaan. Dat vond hij geweldig. En hoe mooi vond hij het dat ze later, ook vanuit Epe, veel cursussen ging geven in kerst-en paasversieringen, en als lid van de Vereniging voor Handarbeid actief was. Ze maakte tentoonstellingen van haar stro-werk, waar hij dan altijd mee ging omdat hij er zo vreselijk trots op was.
Minke en Pim op een door haar ingerichte tentoonstelling 52
Hoewel hun interesses dus nogal uiteen liepen, deden ze natuurlijk toch dingen samen, o.a. die vakanties en ze deelden hun grote liefde voor muziek. Tot het echt niet meer kon, hadden ze een abonnement op het Concertgebouw. Later moesten ze het doen met platen en een plaatselijk concert in Deventer of in Zwolle. Maar ze gingen wel. De vele platen in de kast getuigen daar nog van. Tegenover mamma bleek zijn ware zachte aard vooral de laatste jaren, waarin geduld en liefde voor zijn vrouw de drijfveren waren om te kunnen volhouden. Tot hij het echt, van uitputting, moest opgeven. Mieke en Ewald van Dijk kochten na het overlijden van haar vader de service van hem en verhuisden van Zaltbommel naar Epe, waar zij thans nog wonen. Mieke en Joke de Boer. P.S. ( toegevoegd Cees de Boer) Er was geen contact tussen de verdere familie leden van opa Cornelis de Boer, geboren 0206-1873 (mijn verjaardag) en diens broer Klaas, geboren op 07-04-1875. Mogelijk kwam dit doordat het huwelijk van Klaas en zijn vrouw in een scheiding eindigde en daardoor ook het contact met Bets Margadant en haar kinderen.
Mieke de Boer
Joke de Boer
53
“ZO WAS HET IN ZWOLLE” van Dr. P.J.M. de Boer als fraai boekwerk verschenen. Dat was de “kop” in de Zwolse Courant. “Ruim 50 afleveringen van “Zo was het in Zwolle” zijn intussen al in onze krant verschenen. Een groot aantal daarvan zijn op de Bedrijfsschool van de Kon. Uitgeverij Tijl tot een bijzonder fraai boekwerk gebundeld, dat gistermorgen officieel door Tijl-directeur J. Dikkers aan de auteur van “Zo was het in Zwolle”, werd overhandigd. OOK VROEGER “ SCHUIM VAN MENSCHEN”. “Ruiten en straatlantaarns kapot gooien, takken van bomen en van heesters in de plantoenen rukken, brand stichten, reclamepapieren op aanplakzuilen bekladden en afscheuren, en ga zo maar door. Waar moet dat heen met de jeugd van tegenwoordig! “ Menigmaal zullen de mensen deze verzuchting gehoord of zelf geslaakt hebben. Zij leven blijkbaar in de veronderstelling, dat dit alles in hun jeugd toch veel minder voorkwam. Stellig zijn vandalisme en baldadigheid in de laatste decennia op bedenkelijke wijze toegenomen, maar dat betekent niet dat zij in vroegere jaren zelden voorkwamen. Wel is er een golvende lijn te constateren in deze vorm van excessen, d.w.z. dat zij in bepaalde perioden meer voorkomen dan in andere. Het einde van de 17e eeuw en vooral de 18e eeuw leveren in dit opzicht een ongunstig beeld. De talloze Ordonnanties van Burgemeesteren, Schepenen en Raden van Zwolle (die bewaard worden bij de Gemeentelijke Archiefdienst) geven een duidelijke aanwijzing hoe urgent in die periode het probleem van baldadigheid en vandalisme was. Glasgerinkel schijnt voor sommige belhamels een aangenaam in de oren klinkend geluid te zijn. Strenge verordeningen tegen het ingooien van ruiten verschenen al op 8 augustus 1694, 16 november 1716 en 7 februari 1718. Voor zover deze euveldaden verricht werden door kinderen, werden de ouders daarvoor verantwoordelijk gesteld en beboet, vaak nadat eerst door de “rakkers van de Schout” de jeugdige delinquenten een kledingstuk, hun bonnet of hun bovenkleding, was afgenomen. Vaak ging het vernielen van ruiten gepaard met het aloude spel van “huisje-bel”. (in de tijd zou men beter kunnen spreken van “huisjeklop”). Op 22 november 1708 “hebben Burgemeester, Schepenen en Raaden met de uiterste bevreemdinge en groot misnoegen vernomen, dat eenige vuilaardige en moetwilligge mensen en jongens, uit baldadigheid zich verstout hebben des Lands Lantaarnen, tot zo merkelijk 54
gerief der Ingezetenen en met excessieve kosten in de Stad toegesneld en onderhouden worden, stuk te slaan en te smijten”: beloning voor de”aanbrengers” vijftig carolusguldens, “wordende diens naam gesecreteerd”. Herhaaldelijk werden Publicaties van het Gemeentebestuur, die aangeplakt werden aan het Stadhuis, de Michaelskerk, het Stadswijnhuis en drie poorten “moetwillig afgescheurt en also verhinderd dat de goede Burgers en Ingesetenen sig aldaar op den inhoud van dien kunnen informeren.” Algemeen bekend is in onze tijd het verschijnsel, dat in een bepaalde gemeente kort na elkaar verscheidene branden ontstaan, waardoor het vermoeden rijst dat daar een of meer pyromanen aan het werk zijn geweest. Zo ook in Zwolle in 1740, en wel telkens buiten de Diezerpoort op de Nieuwstad. In 1790 was het verschijnsel epidemisch geworden, zowel in Zwolle als op het platteland in het hele Gewest. In overleg met Ridderschap en Steden van Overijssel werd toen een premie van honderd zilveren ducatons in uitzicht gesteld voor degenen die ertoe bijdroegen dat de daders werden “geapprehendeert en van het feit overtuigt”, dat wil zeggen gegrepen en hun schuld bewezen. Talrijk is ook het aantal Ordonnanties, die betrekking hebben op vernieling en diefsal op hoven en akkers. Veelvuldig werden heiningen en “planketten” ( houten afrasteringen) gesloopt. Hetzij met de bedoeling het aldus verkregen hout te gebruiken om er zelf iets van te timmeren, hetzij uit pure vernielzucht.Dit strekt niet alleen “tot schade van de goede Burgeren en Ingesetenen die haar have op zo een wijze niet gerust kunnen bezitten, gelijk in een land van goede justitie en politie behoort, maar ook tot merkelijke veragting en vilipendie ( minachting) van het hoge gezag” (1736). Aan wei- en hooilanden werd vaak schade toegebracht, doordat vissers en jongens deze betraden en te drogen staande hooimijten verstoorden, “wat goede woorden de eigenaren aan deze menschen ook geven”. Met andere woorden: Vriendelijke verzoeken om dat toch te laten, haalden niets uit. Geen wonder dat het de benadeelden geoorloofd was desnoods op de daders te schieten…….. Een paar andere liefhebberijen van “die jeugd van tegenwoordig”(in dit geval die van 1799) waren “het uittrekken van Steenen uit de Straaten door zuigleeren en deselve dan in het water te werpen en uit moetwilligheid de Kerkglasen aan stukken te werpen”. De boete was “14 stuivers voor ieder glas dat op sodane manier gebroken wordt”. Kerkhoven waren bij uitstek het terrein waar werd huisgehouden. De Ordonnantie van 5 november 1725 noemt o.a. : er zijn behoefte doen, lawaai maken tijdens kerkdiensten, er de was ophangen, er “assche, drek, stroo, afval van groente of ander vuilnis neerwerpen”. Dat gebeurde trouwens ook op de straten naast de bomen. Verder kwajongenswerk: het afsnijden van staarten van paarden, het jaagen op de stadszwanen, te slaan, te smijten, ja te dooden, en zwanen in het broeden te stooren etc. 55
Een andere “leuke” bezigheid was het “agentje pesten”, het doorsnijden van kabels, waarmee schepen aan de wal gemeerd lagen ( 25 nov. 1755), het stelen van hout uit de hoofden en kribben van de rivieren en dijken, het vernielen van banken en stoepen in de stad, het afbreken van koperwerk van de deuren, ook anno 2006 zeer actueel door de hoge koperprijzen). Een historisch-sociologisch onderzoek zou misschien kunnen uitwijzen wat de oorzaken waren van al de in dit artikel voornamelijk in de 18e eeuw gereleveerde vormen van baldadigheid en vandalisme. Mogelijk speelt daarbij een rol de betrekkelijke welvaart in deze periode, die gepaard ging met een stijgende onvrede met de maatschappelijke situatie: Een zwak bewind onder de stadhouders Willem IV en Willem V. veel rechteloosheid en sociale onrechtvaardigheid. Een treffende overeenkomst met de jaren 80 van onze vorige eeuw, al betreffen de hedendaagse onlustgevoelens een veel breder terrein dan de 18e eeuwse Zwollenaren konden overzien. In elk geval lijkt het nuttig zich de nostalgische gevoelens ten opzichte van “die goede oude tijd” uit het hoofd te zetten……..
Mieke en Joke
56
Andere onderwerpen, die Dr. Pim de Boer aan de orde stelde waren o.a. 1) Ook toen al “verkeers- en parkeerproblemen” in de Stad door de vele rijtuigen op marktdagen en het instellen van eenrichtingsverkeer op die dagen. 2) “Papistische bijeenkomsten verboden” Na de 80 jarige oorlog van 1568- 1648 zou er vrijheid van Godsdienst zijn. De praktijk was echter anders…….. 3) Handhaven van de Zondagsrust werd niet altijd gerespecteerd. 4) Soldatenwijven moesten uit de Stad verdwijnen. Dit betrof de vrouwen van de huursoldaten, die in vreemde dienst traden. Zij hadden recht op een uitkering, maar daar voelde de Stadsbestuurders niets. Per schip werden zij afgeserveerd. 5) Bigamist werd met “geeseling” gestraft. Kleinzielig waren zij in die tijd niet bepaald. 6) Vechtpartijen, belediging, aanrandingen, ook toen al. 7) Schoolmeesters mogen niet vloeken, kijven, slaan en vuilspreken. 8) De Stadt Fransche Jonge Heeren School, als tegenhanger van de Latijnse school, een soort MAVO 9) Groote zomerhitte en brandende zonnestralen. (broeikaseffect van die tijd?). 10) Zwarte dood, rode loop en cholera kwamen regelmatig terug door o.a. slecht drinkwater. 11) Mond op mondbeademing van drenkelingen reeds in 1767. Hielp je niet een te water geraakt persoon op het droge te brengen, dan kreeg je een boete. Het begrip was ook toen al bekend en sluit redelijk aan bij de huidige “technieken”. 12) Een “dooie” is een duur ding. Ook toen al spaarde men soms in contanten voor zijn eigen begrafenis, waartoe men een zakje met geld op het lichaam droeg. 13) Kies- en Tandmeesters. Brille Slijpers en Voetkundigen omstreeks 1800. Vooral het trekken van kiezen en tanden (volgens de advertentie van hem) ZONDER PIJN op het marktplein lijkt meer op een kermis.
57
De Zwolse Courant had ook een pagina waar de advertenties te lezen waren. Hier volgen er enkele: Hedenmiddag om een uur is mijn waarde vrouw van een welgeschapen ZOON verlost, den 16 Jan.1796. Een “Burger” (dus uit de Bataafse periode van 1795-1814), die een logabel Huys binnen de Stad Zwolle bewoond en geneegen zoude zijn TWEE of DRIE goede KAMERS daar in aan een Burger Heer te VERHUEREN bij het jaar, ’t zij gemeubileerd of ongemeubileerd, adresseere zig an den Drukker dezes. Als onfeilbaar aangeprezen geneesmiddelen werden in 1796 zowel als heden ten dage per advertentie aanbevolen: Jan ter Horst maakt op 7 mei reclame voor zijn “Oprechte Jigtpleysters, Het zij in de Armen of Beenen of Billen” , in korte dagen te genezen; ook middel voor de verstopte maag en verdere middelen. Een andere advertentie die regelmatig terugkeerde op medisch gebied: Het Gezelschap van geleerde Mannen, die uitgevonden hebben een Middel om Tanden en Kiezen bij KINDEREN spoedig en zonder of min smartelijk te doen voorkomen, en waardoor de veel daarmee gepaart gaande Stuipen en Ziektens merkelijk worden verhoed of weggenomen; zijnde drie gemaakte Craalen, aan een groene Draad, die de kinderen worden om de hals gedaan.
Voor geinteresseerden in het boekwerk van Dr. Pim de Boer kunnen via mij (Cees de Boer) hiervan een fotocopie krijgen.(het boekwerk telt 63 bladzijden)
58
Coen
Ingrid
Sim
Bertram
Linde
Niek
Majan
Klaas en Bees
59
HET VERVOLG VAN DE 2E ZOON VAN PIETER DE BOER, GEBOREN OP 05-08-1848 EN AALTJE FERDINANDUS, T.W.: KLAAS DE BOER, GEBOREN OP 07-04-1875:
Klaas en Elisabeth met gezin
Klaas
KLAAS DE BOER X 1e huwelijk met: ELISABETH JOHANNA EMMA (Bets) MARGADANT Geboren 07-04-1875 Geboren in 1878 Overleden 24-06-1951 in Bloemendaal Scheiding in 19.. Getrouwd 18-07-1901 ( 1e huwelijk) Overleden na 1972 Beroep procuratie bij Duyvis Stijfselfabr ? Woonadres later in Bloemendaal. X 2e huwelijk met: Getrouwd: 20-05-1942 in Heemstede 2e huw. GEERTJE PASMAN Geboren 17-03-1903 Overleden 30-12-2003 in Ede. Geertje Pasman werd 100 jaar en haalde de lokale pers met dit feit! .
60
KINDEREN: 1) ADA Geboren begin 1903 en is overleden omstreeks1996 in Zuid Afrika. Haar beroep was arts en was getrouwd met G.Volhand. Zij hadden geen kinderen.
2) FRANS CAREL JACOBUS DE BOER X MARIA CLASINA VAN DIEST Geboren 09-11-1912 ( Rie ) Overleden 23-05-2000 Geboren 13-09-1917 Overleden 18-03-2000 Getrouwd 19-08-1942 in Hillegom
Beroep: hij had een bedrijf in bakkerij grondstoffen in Hillegom. Later studeerde hij voor koster en oefende dit beroep uit in Rotterdam. De beide kinderen Ada en Frans werden bij hun moeder opgevoed. Woonadres Hillegom en Rotterdam.
61
Frans, Rie en Oma met de eerste kinderen van het gezin.
KINDEREN: 1) ANNA ELISABETH MARIA (ANKE) Geboren 19-08-1943 Getrouwd met Peter Orre inmiddels gescheiden en woont in Zoetermeer. Beroep: was tot voor kort ambtenaar in Den Haag, nu gestopt met werken Zij kregen 2 kinderen: Chantal en Peter. 2) ELISABETH MARIA JOSEPHINA (Elly) Geboren 13-06-1945 Overleden 18-03-2006 Zij trouwde met Frits Kleine en kregen 2 zoons, Geep en Fred. 3) MARIA JOSEPHINA JOHANNA (Marie-Jose) Geboren 13-09-1947 Getrouwd met arts Jacob Prijtz, woont in Noorwegen en hebben 3 kinderen, Senthore, Elise en Christiaan. 4) THERESIA LUCIA MARIA (Trees) Geboren 04-07-1952 Woont samen met A. G. Deen en hebben geen kinderen. EINDE VAN DEZE “ZIJTAK” IN DE MANNELIJKE LIJN. 62
Trouwfoto Klaas en Bets Margadant
Bets Margadant
Frans
Frans met hulpje en zijn handel 63
HET VERVOLG VAN DE BROER VAN VORENSTAANDE PIETER, GEBOREN 06-05-1848 T.W.: CASPER- 2, GEBOREN 05-09-1857. CASPER-2 DE BOER X NEELTJE DEKKER Geboren 05-09-1857 Geboren in 1856 Overleden 15-12-1924 Overleden in 1887 Getrouwd 28-08-1881 O Zaandam ( 1e huwelijk) Beroep: arbeider Woonadres: Fransche Pad 42 in Oost Zaandam X ANTJE BOERENDANS Geboren 10-11-1855 Westzdm Getrouwd 09-09-1888 ( 2e huwelijk) Overleden 07-07-1936 KIND: CORNELIS (hij is dus de zoon van Neeltje Dekker en Casper-2) Geboren 10-10-1884 Overleden 03-10-1887. Hij is heel jong overleden, dus geen nakomelingen. DIT IS OOK HET EINDE VAN DE MANNELIJKE TAK VAN DE TWEEDE VERLOREN ZOON, CORNELIS, GEBOREN OP 01-08-1817.
64
Geboorte acte Dirk de Boer op 20-08-1821 65
DE DERDE ”VERLOREN ZOON” VAN PIETER ADRIAANSZ. DE BOER EN ELISABETH ENGEL WAS: DIRK DE BOER, GEBOREN OP 20-08-1821: DIRK DE BOER X AAFJE POTSE Geboren op 20-08-1821 Geboren 14-05-1820 Overleden 15-03-1870 Overleden 15-01-1880 Getrouwd op 27-04-1845 Beroep korendrager (zeer zwaar beroep, zie boek Cor Bruijn: De Zaadsjouwers) KINDEREN: 1) GERRIT- 1, Geboren in 1844 en overleden voor de geboorte van Gerrit-2 2) GERRIT- 2, X NEELTJE MEIJER 1e huw. Geboren 04-01-1846 X BETJE DE BOER 2e huw. Wordt ook de voorloper van de “tak”in de USA. Voor uitwerking van Gerrit-2 “tak” zie blz: 67 en voor Gerrit uit USA zie blz.: 71-98 3) PIETER X GRIETJE LENSFELINK 1e huw. Geboren 22-08-1848 X MAARTJE DE WIT 2e huw. Voor uitwerking van hun “tak” zie blz.: 99 4) CORNELIS X TRIJNTJE SMIT Worden de “takken” van o.a.: Pieter en Neeltje van der Meer, en van Teunis, Geboren 20-10-1855 Voor uitwerking van deze “tak” zie blz.: 100
66
NADERE UITWERKING VAN DE KINDEREN VAN DIRK DE BOER EN AAFJE POTSE, T.W. DE “TAK” VAN HUN 2e ZOON GERRIT-2 DE BOER, GEBOREN 04-01-1846 IN ZAANDAM: 2) GERRIT- 2 DE BOER X NEELTJE MEIJER ( 1e huw.) Geboren 04-01-1846 Geboren 04-07-1848 Overleden na 1921 Overleden 19-12-1906 Getrouwd 12-09-1869 Beroep: los werkman en korendrager X BETJE DE BOER ( 2e huw.) Woonadres: Oostzijde 232, Geboren 27-12-1848 wijk B nrs.17 en 45 Overleden ca.1915. Getrouwd 2e huw.19-02-1908 Kinderen van Gerrit-2 en Neeltje Meijer zijn: 1) AAFJE. Geboren 13-06-1870 Zij trouwde op 28-09-1890 in Zaandam met Cornelis Buijsman. (Op haar trouwacte stond vermeld, dat zij lezen noch schrijven kon). Zij hadden een dochter Niesje, geboren op 15-10-1892 waarmede haar halfzusje Neel de Boer later veel contact onderhield. (volgens Mevr. Teesing uit de Wormer) Niesje trouwde met J.K. Walburg. Scheiding op 19-01-1932. Hertrouwde op 10-11-1943 met Jacob de Vries, die overleed op 07-04-1958. Geen kinderen. Zij woonden vermoedelijk op “Ameland/Schiermonnikoog” in Zaandam ! 2) ADRIAAN Geboren 27-07-1872 en overleden drie dagen later op 30-07-1872 in Zaandam. 3) DIRK-1 Geboren 20-09-1880 en overleden op 10-02-1882 4) DIRK-2 X JANSJE BAKKER Geboren 21-08-1884 5) GERRIT X JANNA DEN BROEDER Geboren 02-08-1888. Hij emigreerde op de dag na zijn huweliijksvoltrekking naar de USA met de Stad Rotterdam waar hij op 21 juni 1910 met de stad Rotterdam aankwam.
Deze naar Boston geemigreerde zoon heeft een vervolg op blz.: 71 e.v. 67
6) NEELTJE Geboren 02-08-1890 Overleden 29-10-1972 in Koog a.d.Zaan in Huize Parkzicht. Getrouwd 23-11-1910 in Alkmaar met Cornelis Blumink. Zij kregen 2 kinderen, Cornelis en Pieter (een tweeling). Met de zoon van Cees Sr., ook een Cees maar Jr., heb ik regelmatig contact en ook met zijn tante, Mevrouw Map Teesing-Kat uit de Wormer. Gerrit en Janna zijn in 1960 bij haar en haar man op visite geweest. Gerrit nam twee oude ansichtkaarten van hen mee van Oud Zaandam, welke hij in de USA naschilderde en naar hen opzond.
De tweeling Cornelis en Pieter Blumink
In Alkmaar hadden zij een kruidenierszaak (op de Laat ??). Na zijn overlijden keerde zij weer terug naar Zaandam. Later trouwde zij met Gaaf (Guus) Pel, waar zij op het Roggespat woonden. Vanuit een z.g. “stil” huis (geen winkel) ventte zij thee en koffie uit. 68
Volgens de familie was zij behoorlijk op de penning, maar zij bezat wel als een van de eerste een zwart-wit- en veel later ook de eerste kleuren t.v. en een mooie dure bontjas behoorde tot haar garderobe. Een foto van haar vond ik bij haar nichtje Map Teesing-Kat in de Wormer, waar ik weer via haar neef Cees Blumink paneeltjes van Gerrit de Boer vond die hij schilderde na terugkeer in de USA na zijn bezoek in ons land in 1960 ter gelegenheid van hun 50 jarig huwelijk. Zie hiervoor bij Gerrit (George) zelve.!!!
Neel de Boer en Gaaf Pel
69
Uitwerking van DIRK -2, geboren op 21-08-1884 DIRK-2 DE BOER X JANSJE BAKKER Geboren 21-08-1884 Geboren 27-08-1879 Overleden 19-07-1952 in Zaandijk Overleden ca 1950 Getrouwd 02-01-1913 Beroep broodbakker, koekbakker Verkade ? Woonadres Karl Marxstr.18 in Zaandijk en in 1951 Schans nr. 10 Dirk en Jansje Bakker kregen 1 zoon: KIND: 1) GERRIT DE BOER X Geboren 07-06-1913 Overleden 29-12-1994 in Apeldoorn Beroep niet bekend Woonadres: vermoedelijk in Epe.
JACOBA STAD Geboren 13-10-1911 Overleden: onbekend
AANGEZIEN ZIJ GEEN KINDEREN HADDEN, EINDIGT DEZE ‘ZIJTAK’.
70
DIT IS HET VERVOLG VAN DE NAAR BOSTON IN USA GEEMIGREERDE ZOON GERRIT, GEBOREN 02-08-1888 ( hij was de zoon van Dirk en Neeltje Meijer).
GERRIT DE BOER in USA: GEORGE X JANNA (JENNY) DEN BROEDER Geboren 02-08-1888 Zaandam Geboren in 1886 Getrouwd 09-06-1910 in Zaandam. Overleden in USA op 26-11-1977, Overleden in USA 16-03-1972 Middleboro MA KINDEREN: Gerard William(Gerry) en Ranald George(Randy) zie blz 94 en 96. Op de dag na hun huwelijksvoltrekking namen zij de boot, de Stad Rotterdam, naar U.S.A. en gingen in Boston aan wal. (Volgens info van David Deboer uit de USA,geen famlie van ons; hij reageerde op een van de vele verzonden brieven naar MA in USA). Map Teesing meldde dat zij vermoedelijk 2 zonen kregen. Uiteindelijk vond ik op” Familysearch.org” (de kerk van de mormonen, dat hij in november 1977 in Middleborough, Plymouth, M.A. is overleden. ZIP code 0346. Social Security number 020-18-5387. Tijdens hun enige keer dat beiden in 1960 ter gelegenheid van hun 50 jarig huwelijkvoor vakantie in Holland waren, nam hij enkele ansichtkaarten van Zaandam mee en schilderde later thuis 2 schilderijtjes.
71
GEWAAGDE CONCLUSIE OVER DE CREATIEVELINGEN: ZOUDEN DIE CREATIEVE GENEN DAN TOCH VAN DE “DE BOEREN” KANT KOMEN EEN ZWALUW MAAKT ECHTER NOG GEEN ZOMER !!!!! Ik hoop de familie nog verder te kunnen traceren in USA, want niemand weet verder iets van hen. Hun gegevens opgevraagd via Department Vital Statistics in Dorchester Mas. USA en via telefoonnummers in deze staat van de USA. In de loop van de laatste twee jaar heb ik wel ruim 50 brieven naar families DEBOER in de USA verzonden, waarop slechts enkele reacties volgden. Echter niet de enige en juiste familie de Boer kwam daar boven water. Opgave van “American Family Immigration History Center”, waarop de naam van Gerrit de Boer is vermeld. Hij had als nummer aan boord nr. 297 (zie vorige blz.)
Dit schilderij van Gerrit de Boer hangt in de libary van Middleboro 72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
Bewusst blanco pagina voor eventuele verdere fotos uit USA van Eric Antony Sr en Jr.
90
Bewust blanco voor fotos
91
Bij verder naspreuren naar Gerrit en zijn vrouw Janna den Broeder kwam ik bij de plaatselijke blbliotheek terecht om informaties en zij konden mij vertellen, dat er bij hen aan de wand een schilderij van Gerrit (George, zoals hij zich daar noemde) hing, voorstelllend een van de grote woonhuizen uit de stad, die moesten wijken voor de bouw van het ziekenhuis. Vervolgens begon het balletje eindelijk wat te rollen. In het plaatselijke “suffertje”’- THE MIDDLEBORO GAZETTE” stond een in memoriam over hem afgedrukt, waarbij ook werd vermeld dat hij twee zoons had nagelaten, t.w.: GERARD (roepnaam GERRY) en RANALD (roepnaam RANDY) en deze Ranald had ook weer een zoon ERIC ANTONY. Laatstgenoemde heeft ook weer een zoon met dezelfde voornaam als zijn vader met de toevoeging: 2e. GERRIT was een timmerman, die ook wel werk “aannam” voor eigen rekening en dan huizen bouwde., Hij was een verdienstelijk z.g. zondagsschilder , die veel op schilderijen vastlegde in zijn woonomgeving van Middleboro MA. In haar beide brieven, die ik van Jean Deboer-Gray kreeg, de vrouw van Gerry Deboer, kwam weinig bijzonders naar voren over haar beide schoonouders. Over het schilderen van haar schoonvader meldt zij, dat hij tijdens het TV kijken een opzetje maakte voor een schilderij, die hij dan “DOODLES “ noemde, een probeerseltje.
92
GERRIT ( George) en zijn vrouw zijn de plaats Middleboro hun hele verdere leven trouw gebleven, vandaar ook vermoedelijk de aandacht die hij regelmatig tijdens zijn leven en bij zijn overlijden kreeg in de plaatselijke krant.
93
DE BEIDE ZONEN VAN GERRIT (George) en JANNA DEN BROEDER. GERARD WILLIAM (GERRY) geboren op 2 juni 1916. Ook toevallig mijn verjaardag) RANALD GEORGE (RANDY) geboren op 20 mei 1920.Ook verjaardag van mijn moeder.
GERARD WILLIAM (GERRY) DEBOER Tijdens de 2e wereldoorlog diende hij tijdens de invasie bij het 121ste regiment, 8ste divisie Purple Heart. Hij werd aan zijn knie gewond en lag een tijdje in het ziekenhuis en werd later naar de USA overgebracht. Hij had meerdere uiteenlopende beroepen: Hij was “an excellent” salesman en deed als manager in Chicago “engineering work”. Leidde 2 bowlingbanen en had een “license” om z.g. mutual funds en Real Estate en Verzekeringen te verkopen. Tijdens zijn activiteiten bij de bowlingbanan leerde hij zijn vrouw Thelma (Jean) Gray kennen, geboren op 15-09-1924. Zij trouwden op 24 oktober 1964. Na hun trouwen verhuisden zij naar Lexington, KY, waar zij 20 jaar woonden. Vervolgens gingen zij naar Winchester KY, waar zij de zorg op zich namen voor de zuster van Jean, die aan parkinson leed. Helaas moest zij dat een 2e keer meemaken: haar man kreeg de alzheimer ziekte en zij verpleegde hem tot de laatste 4 maanden van zijn leven. Toen werd hij opgenomen in een z.g.”veteranen tehuis” bij haar in de omgeving, waar hij op 3 maart 2001 overleed. Hij was zeer actief bij de kerk, de z.g. “First Church of God”in Winchester. Tevens was hij lid van een “loge”” en zat in het bestuur van de militaire groepering “purple heart” chapter 2021 in Lextington. Zij hadden geen kinderen. Uit de 2 brieven van Jean bleek, dat Gerry zeer onder de verwijdering tussen hem en zijn broer Ranald leed Ook het contact tussen hun neef, Eric Antony Sr. werd niet meer voortgezet. Jean kon mij mij niet helpen aan de adressen van de zoon en kleinkinderen van Ranald. Jean kon mij bij het ontstaan van ons contact in 2007 uiteindelijk via de computer antwoorden. De eerste brieven waren nog met de hand geschreven, maar zij had net op 82 94
jaar een computer gekocht en kon zodoende met mij “e-mailen”. Ik was erg onder de indruk van de kracht van haar handschrift, zie een gedeelte uit haar brief aan mij op een van de vorige bladzijden.
95
RANALD GEORGE (RANDY) DEBOER. Ranald werd geboren op 20 mei 1920 in Middleboro MA, USA. Net als zijn broer diende hij in de 2e wereldoorlog. Hij zat bij de marine en werd volgens mij niet gewond. Hij trouwde met Virginia Wood en zij kregen een zoon: ERIC ANTONY, die werd geboren op13-07-1951 in Middleboro. De laatste jaren was Ranald buschaufeur bij de locale/regionale overheid Later volgde er een scheiding en hij hertrouwde met Amy Irene Reynolds, die al eerder getrouwd was met Hr. Borek. Zij had al drie kinderen uit dat huwelijk. Amy overleed op 1 aug.1999. Eric Antony SR trouwde hij met Janet Lee Garland en ook zij kregen een zoon met dezelfde voornaam, die in Frammingham MA op 3 oktober 1976 werd geboren. Helaas is er niets over hen bij mij bekend. (September2007)
96
Bewust blanco bladzijde voor eventuele vervolg van de familie uit de USA
97
98
Trouwacte van Gerrit de Boer en Janna den Broeder op 9 juni 1910
NADERE UITWERKING VAN KINDEREN VAN DIRK DE BOER EN AAFJE POTSE, T.W. DE “TAK” VAN HUN 3e ZOON PIETER DE BOER, GEBOREN OP 22-08-1848 IN ZAANDAM: 3) PIETER DE BOER X GRIETJE LENSFELINK Geboren 22-08-1848 Geboren 14-10-1847 Overleden 24-04-1930 in Bloemendaal Overleden 29-09-1899 Getrouwd 10-12-1899 in Zaandam Beroep: los werkman Woonadres: wijk B folio 15, 27 en 96 2e huwelijk op 10-12-1899 in Zaandam X MAARTJE DE WIT Geboren in 1840 `` Overleden 25-12-1924 Pieter heeft in de periode van 28-04-1890 t/m. 28-04-1891 doorgebracht in de strafgevangenis van Arnhem. Ik zal proberen te achterhalen, waarom hij daar verbleef. Vermoedelijk was het niet zo’n heel zwaar vergrijp, gezien de strafmaat. Er werd toen flink zwaar gestraft. WAT BLEEK: Pieter en zijn maat Dirk Vink hadden circa 1200 kilo ijzer uit de haven bij Jan Frederik Meersing ontvreemd op 04-02-1890. Door de rechtbank in Haarlem werd hij op 03-041890 veroordeeld, onder vonnisnr. 134, 346 en toegangsnr.452 Prov. Arcief in Haarlem, Kleine Houtweg. Door de gevangenisdirecteur in Arnhem werd een persooonsbeschrijving over hem samengesteld, t.w.: Lengte 1,75 meter lang, Haar bruin, Wenkbrouwen blond, Voorhoofd hoog, Ogen blauw, Aangezicht smal, Kleur gelaat gezond, Zijn gedrag in het “gesticht” was goed; hij had lager onderwijs genoten. Pieter overleed in Bloemendaal/Santpoort en werd in een huis door 2 parkbewaarders gevonden. Hij was in Zaandam niet in het bevolkingsregister uitgeschreven. Daaruit zou je kunnen afleiden dat hij niet in Meerenberg (de psychiratische inrichting) was opgenomen. Mogelijk was hij daar bij iemand op bezoek. KIND van Pieter en Maartje de Wit: 1) DIRK, geboren 10-08-1880 in Zaandam. Hij overleed al op 18-01-1882
AANGEZIEN HIJ HUN ENIG KIND WAS, EINDIGT OOK DEZE “ZIJTAK “! 99
NU HET VERVOLG VAN DE 4e EN LAATSTE ZOON VAN: DIRK DE BOER (3E VERLOREN ZOON) EN AAFJE POTSE, t.w. CORNELIS CORNELIS DE BOER X TRIJNTJE SMIT Geboren 20-10-1855 Geboren 25-01-1857 Overleden 16-07-1891 Overleden 10-07-1931 Getrouwd 18-06-1879 in Assendelft Zij kwam uit een Doopsgezinde Beroep: houtzager familie en dit geloof werd voort Woonadres: Fransche Pad, wijk C 91 gezet door deze “de Boer tak”. Het woonadres “Fransche Pad” komt een kleine 2 eeuwen voor waar diverse takken “de Boer” woonden. Volgens Neel Burgers- de Boer overleed Cornelis door een val van een houtzolder tijdens zijn werk als houtzager. (het beroep van zijn vader was korendrager, een zeer zwaar beroep). Zie ook mijn boek van 2005, blz.: 106, 107, 108, 110 en 111 met aandacht voor dit beroep en een apart hoofdstuk over de roman van Cor Bruijn, genaamd de “Zaadsjouwers”, alsmede de toneeluitvoeringen in 2005 over drie van zijn romans op locaties langs de Zaan. Het boek “De Zaadsjouwers” is in mijn bezit (Cees de Boer) en kan geleend worden: een indrukwekkend verhaal over armoede, zeer zware arbeid en lage beloning, waarbij Cor Bruijn’s socialistische idealen voorzichtig doorklinken ! De recensie over de toneelstukken is op blz. 22 van dit boek vermeld.
100
Peperstraat in Oost Zaandam getekend door Anton Pieck
Trijntje Smit in het midden op de foto met Neeltje van der Meer en Kees de Boer te Bakkum 101
KINDEREN: (van Cornelis de Boer en Trijntje Smit) zie blz. 100 1) CORNELIS, Geboren 18-06-1879. Overleden in 1891
Keesje de Boer met zijn moeder op het strand van Bakkum.
2) DIRK,- X Helena Jonker/Maaike Sip Geboren 27-08-1884 Zie voor hem blz.: 104 3) GERRIT X Maria Cathar. Kuiper Geboren 30-06-1886 Zie voor hem blz.: 107 4) PIETER X Neeltje v.d. Meer Geboren 19-07-1888 Zie voor hem blz.: 108 5) MICHEL Geboren 20-02-1890 Overleden 05-02-1915 Hij was ongehuwd en voer op de grote vaart. In 1915 sloeg hij in de Japanse zee overboord en verdronk.
102
6) TEUNIS X Elisabeth Strijder Geboren 02-04-1892 (voor vervolg van hem zie bladzijde 128) Er werden ook nog twee meisjes geboren,t.w.: AAFJE, geboren 24-04-1878. Zij trouwde met Arie Bakker en kregen 3 kinderen t.w.: Trien,( zij noemde zich Truus, zie foto uit USA), Arie en Cor. MARIA, geboren 07-11-1881. Zij trouwde met Jan Glas.
Gedeelte van het verhaal van Neel Burgers- de Boer: “Trijntje de Boer-Smit bleef achter met zeven kinderen en een achtste op komst (ze zal het nog nauwelijks geweten hebben op dat moment). Om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien, werkte ze overdag in een slagerij en kocht een wekker om ’s ochtends vroeg als “porster” arbeiders van hoog tot laag te wekken. Na het overlijden van haar man Cornelis, hertrouwde Trijntje Smit met Karel Mulder op 03-05-1896. Uit dit 2e huwelijk werden nog geboren de kinderen: 1) Elisabeth Mulder, geboren op 27-07-1896. Zij trouwde met Henk Buys en kregen 2 kinderen, t.w.: Karel en Annie.. 2) Gotfried Mulder, geboren op 05-05-1899”.
Aldus Neel Burgers- de Boer.
103
DIRK, 2E KIND VAN CORNELIS DE BOER EN TRIJNTJE SMIT NU EERST HUN 2e ZOON DIRK, GEBOREN 27-08-1884: DIRK DE BOER X HELENA JONKER Geboren 27-08-1884 Geboren 08-08-1883 Overleden 06-07-1951 Overleden 06-01-1924 Getrouwd 28-08-1907 Beroep: loswerkman en stoker op de gasfabriek Woonadres: o.a Kegelbaanstraat 1, Zaandam 2e huwelijk X MAAIJKE SIP Geboren 14-02-1898 Overleden onbekend KINDEREN 1) PIETER, X GEESJE LAPERE Geboren 07-02-1909 (voor vervolg van hem zie volgend blad) 2) TRIJNTJE- 2, Geboren 01-03-1911. Zij trouwde op 10-01-1929 met H.J. Ronitz en kregen 2 zoons Dirk (23-03-1933) en Pieter (14-09-1939) en dochter Riek (25-12-1929), die met Hr. van Bergen trouwde. Ook zij kregen drie kinderen. Overleden 06-03-2004. De kinderen, Pieter en Trijntje, zijn van Dirk en Helena Jonker. Hun dochter Trijntje-1 overleed vlak na de geboorte op 24-11-1907. 3) KLAAS, X JANS DE BOER Geboren 24-02-1926 (voor vervolg van hem zie bladzijde 106) 4) CORNELIA, Geboren 27-09-1927. Zij trouwde op 03-09-1946 in Koog ad Z. met W. Kraay. De laatste twee kinderen zijn van Dirk en Maaijke Sip. Volgens Riek van Bergen-Ronitz had haar moeder, Trijntje Ronitz- de Boer, die eerst in 2004 overleed, geen contact met andere familie leden “De Boer”. Ook niet met haar halfbroer en halfzuster Klaas en Cornelia. 104
PIETER, 1e ZOON VAN VORENSTAANDE DIRK en HELENA EN OF MAAIJKE. ( zie vorige blz) PIETER DE BOER X GEESJE LAPERE Geboren 07-02-1909 Geboren 22-02-1912 Overleden 13-10-1975 in Utrecht Overleden 27-12-1977 Getrouwd 01-03-1939 in Zaandam Beroep: Hij was handelsreiziger voor de oliehandel van Moolenberg en Dekker uit de Zaanstreek. Hij vertrok op 7 maart 1939 naar Jutphaas. KINDEREN: 1) HELENA HENDRIKJE, Geboren 19-11-1941. Zij trouwde op 15-07-1966 met H.G.L. van der Steen en wonen in Jutphaas. Zij hebben 3 kinderen, t.w.: Brigitte, Mario en Remon. 2) CARLA YVONNE, Geboren 12-08-1948 Zij trouwde op 12-08-1948 met A.J. Baist en wonen in Lemmer. Zij hebben 1 zoon, Appie. Einde van deze “tak” in de mannelijke lijn.
105
KLAAS, 3e E ZOON VAN DIRK EN MAAIJKE SIP. zie ook blz. 104. KLAAS DE BOER X JANS DE BOER Geboren 24-02-1926 Geboren 01-01-1930?? Getrouwd 21-07-1949 Overleden ja,datum ?? Beroep: directeur bij Medicopharma Woonadres: niet bekend. Hij is opnieuw getrouwd KIND: MAAIJKE, Geboren 05-08-1952 Getrouwd met R. Klein Schiphorst.
106
Einde van deze “tak” in de mannelijke lijn.
GERRIT, VAN DE 3e ZOON VAN CORNELIS, GEBOREN 20-10-1855 EN TRIJNTJE SMIT. zie ook blz. 102: GERRIT DE BOER X MARIA CATHARINA KUIPER Geboren 30-06-1886 Geboren 23-09-1883 Overleden 27-03-1950 in Zaandam Overleden na 1960 Beroep:los werkman en houtwerker Woonadres: Oranjestraat en Fransche straat in Zaandam. KINDEREN: 1) TRIJNTJE, Geboren 19-03-1913. Zij trouwde op 25 april 1929 met H.L. Grootveldt 2) MARIA CATHARINA, Geboren 30-10-1928. Verder niets bij mij bekend over haar.
Einde van deze “tak” in de mannelijke lijn.
107
PIETER, DE 4e ZOON VAN CORNELIS, GEBOREN 20-10-1855 EN TRIJNTJE SMIT zie ook blz. 102: PIETER DE BOER X NEELTJE V.D. MEER Geboren 19-07-1888 Geboren 09-12-1890 Overleden in 1968 Overleden 08-11-1974 Beroep: broodbakker en biscuitbakker bij Verkade. Woonadres: Stationsstraat 29 en Vinkenstraat 5 en Klaas Katerstraat in Zaandam. Een heel oude foto van het echtpaar de Boer- van der Meer en het vervolg van het verhaal van Neel Burger-de Boer over haar grootvader Pieter en zijn kinderschaar op bladzijde: 110.
Verlovingsfoto Pieter en Neeltje van der Meer
Eerste vijf kleinkinderen. (van de negen) 108
KINDEREN; 1) CORNELIS (Kees) X Marie Bras Geboren 16-06-1914 2) GEERTJE (Ge) Geboren 03-05-1916. Ge is niet getrouwd en woont bij haar neef Aaltinus (Ties) in Vrouwenpolder op Walcheren. Daarvoor woonde zij bij haar broer Jan in de pastorie in die Gemeente. Haar beroep eerst bij de kinderbescherming en zij was later o.a. directrice van het bejaardenhuis Hervormde Diaconie in Koog a.d. Zaan. Oma Neeltje van der Meer op latere leeftijd.
Opa Pieter met kleinzoon Rob (zoon van Gerritje en Adam Kok) 109
3) JAN zie vanaf blz. 116 X Fenna Pieters Geboren 05-02-1918 4) NEELTJE (Nel) Geboren 26-11-1919. Zij werkte bij de Gemeente Zaandam. Nel is overleden op 04-03-2001 5) TRIJNTJE (Trien) Geboren 19-02-1922 Trien is getrouwd met Klaas Schaap en woont in Arnhem. Zij hebben 9 kinderen. 6) PIETER zie vanaf blz 120 X Henderika Alberts Geboren 29-08-1923 7) AAFJE (Aad) Geboren 02-01-1926 Aat is getrouwd met Wim Nijntjes en woont in Arnhem. Zij hebben 4 kinderen, t.w.: Elly, Anneke, Wim en Awina. 8) GERRITJE Geboren 03-08-1929 Ger was getrouwd met Adam Kok, die is overleden. Zij woont thans in een verpleeghuis in Zaandam. Zij heeft 2 zonen. 9) DIRK Geboren 13-10-1930 Overleden 22-12-1996 in Zaandam. Hij was ongehuwd Beroep: opzichter woningbouw. Woonadres: was Talmaplein in Zaandam.
Foto feest Dirk 65 bij kwartje koffie. 110
Vervolg verhaal van Neel Burgers- de Boer over haar opa: Zie ook blz. 100
Nogmaals deze prachtige, statige verlovingsfoto van Pieter en Neeltje van der Meer
“Pieter de Boer, mijn opa, was dus nog maar drie jaar toen zijn vader overleed. De familie kwam uit doopsgezinde kring. Pieter werd bakker van beroep, eerst bij de Arend, later bij Verkade. 111
Hij trouwde met Neeltje van der Meer, de zus van zijn vriend Barend van der Meer. Sterk beinvloed door de ellendige gevolgen van alcoholmisbruik in zijn naaste omgeving was hij geheelonthouder, en vond in het gezin van zijn vriend gelijkgezinden. Samen met Barend ging hij vanuit de geheelonthoudersvereniging kroegen en café’s langs om mannen te waarschuwen voor de gevolgen. NEELTJE VAN DER MEER was de dochter van Jan v.d. Meer (geboren 31-08-1859 en overleden op 11-03-1934) en Geertje Alblas (geboren 0411-1860 en overleden op 17-01-1954). Haar vader was sigarenwinkelier en- fabrikant, en er bestonden in haar ouderlijk huis aanvankelijk reserves t.a.v. haar partnerkeuze met name door het standsverschil. Ze zou het veel armer krijgen dan ze gewend was. Haar vader en haar man Pieter konden echter zeer goed met elkaar overweg. Jan van der Meer was een eerlijk man met strikte opvattingen, van hervormden huize. Zo weigerde hij in de periode 1914-1918 zijn tabaksvoorraad tegen woekerprijzen te verkopen. Hij was ook dirigent van “De Lofzang”, waar dochters en kleinkinderen zongen. Mijn grootouders kregen negen kinderen: Kees, Ge, Jan, Nel, Trien, Piet, Aat, Ger en Dirk. Het huwelijk van mijn grootouders wordt door alle kinderen die ze kregen als liefdevol en kameraadschappelijk beschreven. Opa Pieter heeft bij Verkade een rol gespeeld bij de oprichting van “De Kern”, en was vakbondsman en SDAP’er in hart en nieren. Als hij bij de verkiezingen een SDAP biljet voor het raam hing, hing zijn vrouw daar een CHU biljet naast in de volste harmonie. Van zijn kerstgratificatie kocht hij een bootje om met de kinderen te kunnen varen en zijn vrouw zo te ontlasten, en Neeltje naaide er een zeil bij. Het bootje lag achter het huis en later achter de Sint Jan en er werd volop in het Oosterzijderveld gevaren. Ook werden er ’s winters soms lange schaatstochten gemaakt. Het jaarlijkse kerstpakket gaf hij terug: geef het maar aan anderen die het beter kunnen gebruiken, zei hij, terwijl zijn vrouw er wel raad mee had geweten. Hij kwam op maandag altijd naar huis om de was door de wringer te draaien. Neeltje beheerde het geld, hij was tevreden met zijn tabak, en zijn aandeel in de zorg voor de kinderen. Zij ging naar de markt om met plezier te kunnen winkelen, maar liet portemonnee thuis. Van de Vinkenstraat via de Stationsstraat kwamen ze in de nieuwe arbeidersbuurt in de Klaas Katerstraat te wonen,(hoek H.Gerhardstraat) waar alle kinderen naar school zijn gegaan. De Kerk en het gemeenteleven speelden een belangrijke rol. Mijn grootouders lieten bewust hun kinderen kiezen voor de volwassen-doop en belijdenis. Ook de muziek nam een belangrijke plaats in: Jan en Kees speelden in de harmonie saxofoon, allen hebben op zangkoor de Lofstem gezeten. 112
Er was ondanks de krappe beurs de inzet om alle kinderen te laten leren naar vermogen. GEERTJE kwam na de lagere school bij haar moeder om thuis te helpen, en is na de oorlog uit huis gegaan en heeft in de kinderbescherming gewerkt, waarna zij directrice werd van het bejaardenhuis van de Hervormde Diaconie in Koog aan de Zaan. Na haar pensionering ging zij in Vrouwenpolder wonen. KEES werd smid en trouwde met Rie Bras. Ze kregen een zoon Pieter. JAN kon naar de HBS, wilde later predikant worden en moest daarvoor staatsexamen doen. Hij werkte bij Verkade om geld hiervoor te verdienen en kreeg de mogelijkheid om dat in Ruimzicht, (een internaat voor leerlingen met gaven van hart en hoofd) in Doetinchem te doen. Jan studeerde na de oorlog in Utrecht theologie. In Doetinchem leerde hij zijn vrouw Fenna Pieters kennen. In 1948 is hij in Vrouwenpolder hervormd predikant geworden en heeft er zijn hart aan verpand. NEL heeft haar hele leven bij de Gemeente Zaandam gewerkt en als ambtenaar van de burgerlijke stand menig huwelijk gesloten. TRIEN is al jong getrouwd met Klaas Schaap, die na een rechtenstudie archivaris is geworden bij de gemeente Arnhem, samen stichtten ze een groot gezin. PIET werd aanvankelijk fietsenmaker en is via avondstudie bij Duyvis machinefabriek hoofdboekhouder geworden. Zijn vrouw Riek Alberts was ook vriendin met zus Aafje. AAFJE werd kleuteronderwijzeres en trouwde met Wim Nijntjes; ze gingen in Arnhem wonen en kregen vier kinderen. GERRITJE werkte voor haar huwelijk met Adam Kok bij de gezinszorg. Zij kregen twee zonen. DIRK was technisch tekenaar en heeft bij een architectenbureau en bij een aannemingsbedrijf gewerkt.(Zie foto van zijn feest op blz. 110)
Geertje (Ge) met kussen met broers en zussen uit haar jeugd.
113
Trouw en honkvastheid (en mogelijk enige angst voor het onbekende), een hechte familieband met veel steun onderling zijn enige kenmerken van deze tak van de familie de Boer. Je ontmoet elkaar op zijn minst bij verjaardagen, maar liever veel vaker. !” Neel de Boer, dochter van Jan de Boer.
Neel de Boer
Schilderijtje bloemmotief in zijde door schoondochter uit Zeeland Gepke de Boer Eland 114
NU VOLGEN DE KINDEREN VAN PIETER DE BOER, GEBOREN 19-071888 EN NEELTJE VAN DER MEER, EERST CORNELIS: Zie ook blz. 108. CORNELIS DE BOER X Geboren 16-06-1914 Overleden 10-03-1944 in Narwa Estland Beroep: smid Woonadres: in Westzaan B. 62 KIND: PIETER DE BOER X Geboren 20-08-1939 in Zaandam Getrouwd in 1967 in Vlissingen Beroep: hengelsportzaak Woonadres in Zeeuws Vlaanderen. KINDEREN: 1) Michel 2) Joris 3) Govert 4) Rocus 5) Maria
MARIE ELSEBEIN BRAS Geboren 20-12-1907 in Amsterdam. Overleden 05-11-1995
GEPKE ELAND Geboren 23-03-1945 Beroep: handwerkzaak
VOORLOPIG LIJKT DEZE “TAK” NOG EEN LANG LEVEN BESCHOREN, GEZIEN DE VIER ZONEN!
115
VERDERE KINDEREN VAN PIETER EN NEELTJE VAN DER MEER NU HET 3e KIND VAN HEN JAN: Zie ook blz 110. JAN DE BOER X FENNA CATHARINA PIETERS Geboren 05-02-1918 Geboren 22-09-1914 in Leiden. Overleden 01-05-1997 in Vrouwenpolder Overleden 10-12-1977 in Wissenkerke (auto-ongeval) Getrouwd 17-03-1948 in Doetinchem. Woonadres: de familie woonde in de pastorie van de N.Hervormde Kerk in Vrouwenpolder. KINDEREN; 1) GEERTJE (Geke) Geboren 20-04-1955. Geke van Veen- de Boer woont in Alkmaar en heeft 2 kinderen 2) FENNA CATHARINA, (Fen) Geboren 18-06-1953. Fen v.d. Velde- de Boer woont in Arnhem en heeft 3 kinderen. 3) NEELTJE HENDERIKA (Neel) Geboren 16-05-1950 Zij trouwde op 16-05-2000 met Johan W. Burgers en woont in Amsterdam; werkt als gezins maatschappelijk werkster in Amsterdam. Zie haar verhaal over de familie op blz,103 en 111. 4) AALTINUS (Ties) Geboren 05-08-1951 Hij werkt op het Gemeente archief in Vlissingen. Zijn tante woont bij hem in Vrouwenpolder. Dominee Jan de Boer was door zijn gemakkelijke omgang en opstelling tussen de Zeeuwen een gezien figuur op Walcheren, hetgeen ook blijkt uit het bijgevoegde interview met hem bij zijn afscheid als dominee van Vrouwenpolder en Gapinge. Na de stormvloed van 1 februari 1953 stak ook de dominee de handen uit de mouwen en hielp mee met het vullen van zandzakken bij de dijkdoorbraak tussen Veere en Gapinge. In zijn ambt was hij een van de eerste dominees, die in een witte toga op de preekstoel stond, waaraan de traditionele Zeeuwen wel even aan moesten wennen. Zo ook aan zijn vervoermiddel: een JAWA motor was nou niet meteen iets waar je de dominee op verwachtte te rijden. Hij werd dus ook 116
bekend als het : VLIEGEND EVANGELIE. Zijn politieke voorkeur was te zien op de ramen van de pastorie: PVDA en PSP hadden klaarblijkelijk zijn voorkeur. Daarover zal wel eens achter de gordijnen gefluisterd zijn door de mensen uit Vrouwenpolder. Ook de naam ROOIE DOMINEE zal dan niet vreemd in de oren klinken als zijn andere bijnaam. Muziek speelde in het gezin van Jan de Boer een grote rol en de muziek was ook ruim terug te vinden in zijn diensten met een echt koor dat de gezangen begeleidde en waarin zijn drie dochters een belangrijke rol in speelden.
Kerk Vrouwenpolder waar Dominee Jan de Boer preekte.
117
118
Woonhuis pastorie in Vrouwenpolder
Dominee Jan de Boer
Fenna de Boer-Pieters
VERMOEDELIJK EINDE VAN DEZE “TAK” IN DE MANNELIJKE LIJN. 119
HET VERVOLG VAN HET 6e KIND VAN PIETER EN NEELTJE VAN DER MEER, PIETER: PIETER DE BOER X HENDERIKA ALBERTS Geboren 29-08-1923 Geboren 21-04-1927 Getrouwd 15-12-1949 in Zaandam Beroep: administrateur bij Duyvis Machine fabriek Woonadres: Ruiterhoek in Zaandam. (exact dezelfde plek waar rond 1690 onze Cornelis Jansz. de Boer en zijn vrouw Jannetje Jacobsd. Jager woonden, tegenover de vroegere meelmolen”De Ruyter”.
Vier generaties op een rij.
KINDEREN; 1) PIETER,(Peter) X DIEUWERTJE SMIT Zie Peter Jr. zijn verhaal vanaf blz.125-126 (Dea) Geboren 12-12-1951 Geboren 13-09-1954 Getrouwd 27-09-1973 in Zaandam Beroep: verkoopleider Woonadres in Zaandam. KINDEREN: 1) ROBIN PIETER Geboren 05-04-1974 in Zaandam 2) BOUDEWIJN Geboren 15-02-1978 in Zaandam. 120
2) HENDERIK, (Henk) X MARIJKE VAN EXTER Geboren 13-05-1953 Geboren 19-01-1956 Getrouwd 25-10-1978 in Zaandam Beroep: werkvoorbereider Woonadres in de Wormer KINDEREN: 1 en 2) SITA en TESSA, beiden geboren op 28-07-1986. 3) CORNELIS JAN DIRK (Cees) X ILONA SEIJBEN Geboren 04-12-1956 Geboren 12-05-1956 Getrouwd 04-09-1986 Beroep: Nederlandsche Bank in Amsterdam. Woonadres in Zaandam. KINDEREN: 1) WIJNAND HENRI PIETER. Geboren 09-10-1987 2) LAURENS CORNELIS HUBERT Geboren 29-01-1991 4) JAN X AGNES VAN GALEN Geboren 17-09=1959 Geboren 17-03-1962 Getrouwd 30-11-1983 Beroep Gemeente Wassenaar Woonadres in Leiden. KINDEREN: 1) BERNICE Geboren 10-02-1994 2) JOYCE ELINE Geboren 04-10-1996 3) DOMINIQUE SERENA, Geboren 28-10-1999
Schilderijtje van Dea de Boer Smit 121
5) IDO X JACQUELINE VORMEER Geboren 10-10-1963. Geboren 14-04-1965 Getrouwd 18-12-1984 Beroep: Rijkswaterstaat Woonadres: Leiderdorp. KINDEREN: 1) STEPHAN. Geboren 24-11-1985 2) CHRIS Geboren 31-07-1989
Op nr 96 woonde rond 1690 Cornelis Jansz. de Boer en tegenwoordig wonen op dezelfde plek Piet en Riek de Boer Op de hoek Westzijde(Molenbuurt) en Ruiterhoek.
122
Voormalige woning op de Herengracht Rechts bij fiets.
Opa Pieter de Boer 123
Bewust blanco voor toekomstige ontwikkelingen nazaten, kleinkinderen Pieter en Riek.
124
Verhaal van zoon Peter de Boer Jr. over zijn familie “tak”. Het zal eind jaren 50 zijn geweest dat Oom Dick, de jongste broer van mijn vader, het plan opvat om een zomerhuis te bouwen, hij is tenslotte timmerman. De bouwlocatie wordt de voorheen gemeentelijke tuinen rond het St. Jan Ziekenhuis in Zaandam, dit kwam goed uit want het is recht tegenover het huis van mijn Opa en Oma de Boer op de H. Gerhardtstraat 87 In Zaandam. Oom Dick wordt bijgestaan door zijn vader en mijn opa, Pieter de Boer, het wordt een pracht van een zomerhuis. Dit zomerhuis met 2 slaapkamers, een woonkamer, aparte keuken, aparte douche en toilet wordt overgebracht naar een locatie in Heemskerk, dicht bij de bossen en duinen, waar het nog steeds aan “Het Laantje” in volle glorie staat. De hele familie heeft hier heel veel plezier van gehad. Dea en ik hebben, o.a. op onze huwelijksreis in 1973, een aantal dagen hier doorgebracht. Heel veel familieleden hebben heel wat werk in dit zomerhuis zitten, zoals het onderhoud, de tuin en diverse verbouwingen. Maar het was zeker de moeite waard!
vlnr: mijn zoons Boudewijn de Boer en Robin Pieter de Boer, mijn vader Pieter de Boer en ik, Peter ( Pieter ) de Boer. ( Foto genomen tijdens vaartocht over de Zaan, ter gelegenheid van de 80 ste verjaardag van mijn vader ) 125
Mijn Oom Jan de Boer, oudste broer van mijn vader is bijna zijn hele leven lang predikant van de Nederlands Hervormde gemeente in Vrouwenpolder ( Zeeland )geweest. Ook hier was de pastorie ( groot en met een gigantische tuin er omheen ) een geliefd vakantie en weekend adres voor de hele familie, ik heb hier heel wat vakanties en weekeinden doorgebracht. Oom Jan had ook een “kotje” oftewel een strandhuisje aan het strand vlakbij Vrouwenpolder, waar druk gebruik van werd gemaakt. Freek de Jonge heeft hier ook vele malen in de pastorie gelogeerd, maar heeft ook met zijn ouders, broers en zussen 3 maanden Ingewoond. Dit omdat de vader van Freek, predikant van de N.H. gemeente in Zaandam, wordt beroepen in Goes, maar daar is de pastorie nog niet bewoonbaar. Mijn vader Pieter de Boer geboren op 29 Augustus 1923 is begonnen als leerling boekbinder bij een boekhandel op de Gedempte Gracht in Zaandam, daarna fietsenmaker bij Verhoef op de Savornin Lohmanstraat, in de oorlog ondergedoken in Doetinchem en werkte daar bij de fietsenzaak van Zevink en fietste het weekeinde naar Zaandam en weer terug naar Doetinchem, het is wel gebeurd dat mijn vader op weg was naar Zaandam( op de fiets )en dat mijn moeder in de trein zat naar Doetinchem om hem te waarschuwen dat er in Zaandam een razzia zou worden gehouden, het is gelukkig allemaal goed afgelopen...Na de oorlog, door avondstudie, bij een accountants kantoor terechtgekomen als accountant. In deze functie wordt hij gevraagd om boekhouder te worden bij Machinefabriek P.M. Duyvis te Koog aan de Zaan, waar hij later hoofd administratie en nog weer later financieel manager wordt, hier heeft hij 30 jaar gewerkt tot aan zijn pensioen in 1985. Trouwde in 1949 met mijn moeder Riek Alberts en uit dit huwelijk werden 5 zoons geboren: Peter, Henk,Cees,Jan en Ido de Boer
Pieter en Riek 126
Beste Cees, Ik hoop dat je hier wat aan hebt, misschien spreken we elkaar nog eens, maar in ieder geval wil ik alvast het nieuwe boek bij je bestellen. Bedankt dat je mij gebeld hebt en dat ik een kleine bijdrage kon leveren, het is niet zoveel, maar we hebben het erg druk met mijn vader en moeder gehad, ze is gister na 11 weken ziekenhuis/verzorgingstehuis weer terug naar huis gegaan. Het gaat vrij goede met haar. Peter de Boer
Zie volgende bladzijde voor foto. 127
128
HIERONDER VOLGT DE LAATSTE ZOON VAN CORNELIS DE BOER, GEBOREN 20-10-1855 EN TRIJNTJE SMIT,t.w. TEUNIS: TEUNIS DE BOER X ELISABETH STRIJDER Geboren 02-04-1892 in Zaandam Geboren 05-08-1890 Overleden 16-11-1957 in Zaandam in Westzaan. Getrouwd 21-01-1914 in Zaandam Beroep: los werkman en bootwerker
Adrie, Cor en Gerrit
“Rooie” Teun, ook zijn haar had deze kleur, alsmede zijn politieke voorkeur, lustte net als andere collega’s in de haven wel een “drankje”. Zijn vrouw had zijn fiets ook in deze kleur geschilderd, zodat zij hem altijd kon vinden waar hij gezellig “aanzat” in de kroeg. Leuk opgelost. !! Woonadres: Oranjestr 41, Hovenierstr.42, en Molenstraat in Zaandam. KINDEREN 1) ADRIANA, Geboren 17-04-1914 in Zaandam Getrouwd 04-09-1940 met H. Drost. 2) CORNELIS X ANTJE HEINIS Geboren 19-06-1915 Geboren 03-10-1920 Overleden 16-07-1981 Beroep: stratenmaker. Zijn broer Gerrit werkte later bij hem. Woonadres: Hovenierstraat 42 in Zaandam. ZIJ HADDEN GEEN KINDEREN, DUS EINDIGT DEZE ‘TAK’. 129
3) GERRIT DE BOER X NEELTJE BOMMERSON Geboren 19-10-1917 in Zaandam Geboren 02-05-1926 Overleden 07-10-1960 in Broek in Waterland tijdens zijn werk bij zijn broer. Beroep:steenzetter, stratenmaker. Woonadres: in Zaandam. Hun kinderen zie de volgende bladzijde:
Rechts op de foto : Vooraan is Cor daarachter Gerrit
130
1) ELISABETH, (Elly) trouwde met A. Blank. Zij kregen twee zoons Geboren 26-07-1947 2) AAFJE, (Afra), trouwde met J. Korver. Ook zij kregen 2 zonen Geboren 13-04-1950 3) TEUNIS (Ton), X KITTY VAN LEEUWEN Geboren 05-10-1952 in Zaandam Geboren 08-01-1952 Getrouwd 20-02-1986 Beroep timmerman Woonadres Zaandam. KINDEREN 1) ANIKA Geboren 02-06-1986 ( mijn verjaardag) 2) NOURY Geboren 01-04-1988:
Anika, Oma en Ton
Ton, Noury en Kitty 131
RUIMTE VOOR NAZATEN VAN KINDEREN VAN TON DE BOER EN KITTY VAN LEEUWEN;
132
Creatievelingen uit het vorige boek, dus van de Alkmaarse en Amsterdamse “tak” Ik vermoed, dat Eldert de Boer van de zijtak van Peter Meekel en mijn vader elkaar gekend moeten hebben. Zij waren beiden in de jaren 1920-1940 woonachtig in Ansterdam en kwamen beiden uit Alkmaar. Doordat mijn vader vanaf 1918 in Amsterdam op kamers ging wonen en gedurende lange tijd vrijgezel bleef tot circa 1930, zal hij over veel vrije tijd hebben beschikt, waardoor veel ruimte voor het bedrijven van zijn hobby’s moet zijn geweest. Ik ga er daarom maar van uit, dat beide mannen met elkaar optrokken voor wat betreft het schilderen. Zie “Op zoek naar kunstschilder” blz. 201.
Schilderij van Eldert de Boer bij Thea de Jong. Naast het schilderen, was mijn vader regelmatig met muziek bezig. In zijn jeugd speelde hij mandoline, later speelde hij viool. In de jaren 1950-1960 heeft hij mijn broer Wim begeleid en gestimuleerd bij zijn vorderingen op het gebied van het spelen op de piano. Van mijn kinderen bezochten Sander en Ellen de B.S.G in Bergen, welke bekend staat om zijn creatieve vakken. Sander maakte daar een aantal werkstukken uit steen en gasbeton. Ellen deed er mode-en textielvakken. Na afloop van het eindexamen op de B.S.G tijdens de presentatie van alle werkstukken liep Ellen, in de door haar gemaakte bruidsjurk, aan de arm van de zojuist beoemde nieuwe directeur van de school over het plankier. Ellen ging vervolgens naar de mode academie Montagne in Amsterdam en ontwierp jassen en andere zaken. Later stapte zij over naar Present Time in Almere, waar zij voor de zaak allerlei zaken ontwerpt en regelmatig in het verre oosten op 204
pad is voor de inkoop van de ”giftshop” artikelen. Zoon Paul van broer Wim studeerde in Delft industriële vormgeving. Ook de andere Eldert, van de zijtak van Meindert Ruiter, is creatief. Deze Eldert is graficus Na oplossing en terugvinden van de volledige Amsterdamse “tak” - met vele kinderen, zoals in een goed R.K. gezin aan de orde was - , blijkt er ook in deze “tak” een aantal creatieve mensen te zijn en te zijn geweest. Toen ik een paar jaar geleden Thea de Jong uit Wieringen ontmoette en zij mij vertelde over een schilderij dat bij haar aan de wand hing van oom Eldert (tak Peter Meekel) was ik zeer verrast, omdat het mij een kopie leek van Henk Gorter, een bekende Nederlandse schilder (hij gaf Koningin Wilhelmina schilderles). Zie Gerda Gersonius blz. 179.
Sylvia Meekel, dochter van Albert uit Ouderkerk a.d. Amstel is zelf, net als haar man, beroeps kunstenaar geworden. Vermoedelijk erfelijk belast door haar over grootvader, Eldert de Boer.
Titel: Piratenvrouw, zelfportret ??? 133
Opa Meekel en Oma Anna Meekel - de Boer
Via de nakomelingen van Casper de Boer Jr. ( geboren 16-05-1873) vond ik creatieve aktiviteiten via zijn kleindochter Maria Clasener- van der Plas. Ook 2 van haar kleinkinderen tekenen erg goed. Mijn vader schilderde met olie verf of met pastel het werk van deze Gorter na. Achteraf blijkt dat vele familie leden van de Amsterdamse “tak” ook in het bezit zijn van een schilderij van deze Eldert uit Amsterdam. (tak Peter Meekel). Zie ook het briefje dat ik kreeg van tante ”Dien” uit Nijmegen (wat een prachtig en krachtig handschrift van iemand van 93 jaar) waarin zij mij een polaroid foto toezond van een schilderij van Eldert de Boer.
Schilderij van Rita Clasener-van der Plas
Anna Meekel-de Boer tekening uit Zwitserland 134
Zelfportret Eldert en zijn vrouw Appollonia 205
Inmiddels is mij van een aantal mensen bekend dat zij vroeger en tegenwoordig nog steeds tekenen en schilderen. Bij het noemen van namen loop ik wel het risico, dat ik bepaalde mensen niet noem, omdat ik niet op de hoogte ben van hun kunstzinnige activiteiten: Vader Eldert van Jose Terstal-de Boer was creatief in het maken van allerlei zaken, o.a. het fotograferen en muziek maken; zijn broer Cor -de vader van Gerda Gersonius- was ook een verdienstelijk fotograaf. Naast bovengenoemde personen uit de familie is Susan van Wulfften Palthe- de Boer uit Rosmalen kunstenares.
Hij maakte voor de kerk wandschilderingen en bij hen thuis had hij op de wand een mooi bostafereel geschilderd. Na de 2e wereldoorlog gaf hij les in schilderen bij allerlei instellingen op creatief gebied. Verder restaureerde hij na de oorlog de wandschilderingen van de wintertuin van hotel “Kras”.
Paul de Boer uit Tilburg is in het bezit van het laatste schilderij dat zijn vader Herman voor zijn dood heeft geschilderd. (zie vorige kolom). Vanuit zijn ziekbed: zicht op Sloten.
Acryl op doek van Susan van Wulfften Palthe- de Boer Herman de Boer Sr. was genoodzaakt door de crisis van de jaren “30” en de daarop volgende 2e wereldoorlog om als huisschilder zijn “brood” te verdienen, maar zijn voorkeur ging duidelijk uit naar het schilderen op “doek”. (zie hieronder)
Herman de Boer Sr. : Zicht op Sloten. 206
Ron, de glazenier en kunstschilder, restaureerde de grote ramen in de Nieuwe- en Oude Kerk in Amsterdam. 135
Tekening van David, zoon van Ron.
Schilderijen van Ron de Boer Hier volgen een aantal voorbeelden van werk van familieleden die nu al op jeugdige leeftijd laten zien dat zij over kwaliteiten beschikken.
Tekening van Koen, zoon van Herman jr. Het zou best eens kunnen zijn, dat al deze creatieviteit indertijd is ingebracht door een gemeenschappelijke voorouder. Ik denk in eerste instantie dan aan Teunissina Steeman, de vrouw van Casper de Boer (geboren in 1814) of aan Casper de Boer hemzelve. Je moet toch van je eigen familie krachten uitgaan, niet waar.!!! Als het zo zou zijn, dat Teunissina de drijvende kracht op dit gebied is geweest, dan is haar invloed op de toekomstige nazaten van onze familie wel heel erg groot geweest. Want, zoals reeds eerder is opgemerkt, komt ook de naam Eldert bij haar familie vandaan. Het was de voornaam van haar vader Eldert Steeman, de schoenmaker uit Alkmaar.
Schilderij van David, zoon van Ron. 136
207
SLOT OPMERKING: Mijn website is vernieuwd en aanzienlijk uitgebreid met een z.g. forum. tips etc. Bovendien nu te vinden via Google, Yahoo en MSN. Daarnaast heb ik de stamboom van mijn moederszijde toegevoegd. Haar meisjesnaam was KOST en haar stamboom heb ik gevonden via Ria van Sonnen-Kost uit Harderwijk, die hem al grotendeels had teruggevonden tot circa 1700. Waarvoor mijn hartelijke dank Ria ! Ria van Sonnen-Kost stamt vermoedelijk van een andere Kost-en-familie af, die uit Groningen en of Twenthe afkomstig was. Zoals afgesproken tijdens de familie-reunie in mei 2006 in Koog aan de Zaan houd ik mij aanbevolen voor jullie nieuwtjes of aanvullende familie verhaaltjes. IJs en weder dienende, laat ik rond de jaarwisseling van 2007/08 of het daarop volgend jaarseinde, mogelijk weer “iets” van mij horen. Doei. Cees de Boer.
137