Zorg in de klas. Speciale zorgleerkracht brengt passend onderwijs in de praktijk. Modules U werkt. U professionaliseert

Modules

Zorg in de klas

Speciale zorgleerkracht brengt passend onderwijs in de praktijk 2012 - 2013

U werkt. U professionaliseert.

CHE-Transfer is onderdeel van de Christelijke Hogeschool Ede

Inhoudsopgave

2

Zorg in de klas Aanleiding Inleiding Doel van de modules Zorg in de klas

3 3 4 5

Opzet modules Certificaat Speciale Zorgleerkracht Voorwaarden en toelating Uitvoering van de modules

6 6 7 8

Inhoud modules Modules

9 9

Praktische informatie Kosten Vergoeding vanuit de Prestatiebox Studiebelasting Cursusplaats en -tijden Aanmeldingsprocedure Meer informatie

24 24 24 24 25 25 25

Dataoverzicht

26

Aanmeldingsvoorwaarden

28

Kenniscentrum Educatie

30

Zorg in de klas Aanleiding

Met ingang van 1 augustus 2013 zal de wet Passend Onderwijs in werking treden. Het doel van deze wet is dat het schoolbestuur verantwoordelijk wordt voor het bieden van een passende plek in het onderwijs voor alle leerlingen. De inzet van passend onderwijs is om leerlingen zo veel mogelijk een passend ondersteuningsaanbod te geven binnen het reguliere onderwijs. Naast een nauwe samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs zal er een stevig beroep op de leerkracht worden gedaan. Effectief om kunnen gaan met verschillen in de klas zal belangrijker worden. Binnen de klas heeft de leerkracht nu ook al te maken met verschillen tussen leerlingen. Bijvoorbeeld tussen intelligentieniveaus en leerstijlen, maar ook in onderwijs- en ondersteuningsbehoefte. Omgaan met deze verschillen maakt de lespraktijk uitdagend, boeiend maar soms ook lastig.

Modules Zorg in de klas

3

Inleiding

In cursusjaar 2008-2009 zijn de modules in hun huidige vorm voor het eerst aangeboden. De formule bleek een groot succes. Veel cursisten schreven zich meerdere malen in voor het volgen van een of meerdere modules. Ook zijn er cursisten die in één cursusjaar het certificaat voor Speciale Zorgleerkracht willen halen (voor meer informatie hierover zie ‘Certificaat Speciale Zorgleerkracht’). In deze brochure is, ook voor cursisten die al kennis gemaakt hebben met een module, veel nieuws te ontdekken. De cursusavonden gaan specifiek in op leervragen vanuit de cursisten. Bij het uitnodigen voor de eerste bijeenkomst worden hiertoe cursisten benaderd om hun leervragen door te geven aan de docent. Hierdoor is het lesmateriaal en de lesstof toegespitst op de groep cursisten van de betreffende module.

Annemieke van Kooten Christelijke basisschool De Bruinhorst in Scherpenzeel

‘Ik werkte al jaren als leerkracht en zocht verrijking en verdieping. De modules die ik heb gevolgd op de CHE maken zorg in de klas praktisch en toepasbaar. Er zijn veel kinderen in de klas die zorg nodig hebben en de lessen bieden veel handvatten om die zorg te bieden. Het gaf me bagage om met opbrengstgericht werken aan de slag te gaan. Ook vond ik het prettig dat er echt ruimte was om vragen en casussen, zoals bijvoorbeeld gedragsproblemen, in te brengen. Je krijgt handreikingen mee en er werd in je handelingsverlegenheid tegemoetgekomen. Ik heb alle modules gevolgd, maar je kunt ook heel goed losse modules volgen die bij jouw zorgvraag passen.

4

Doel

Het doel van de modules Zorg in de klas is dat de leerkracht adequaat passend onderwijs kan geven. Dit betekent concreet dat de leerkracht met betrekking tot cognitieve problemen op het gebied van lezen, spelling, schrijven en rekenen het onderwijs kan afstemmen op de onderwijs- en instructiebehoefte van de leerlingen. Naast cognitieve problemen komen ook gedragsproblemen aan de orde. De modules Zorg in de klas zijn gericht op vergroting van de deskundigheid ten aanzien van het geven van onderwijs vanuit het afstemmingsmodel. De HGW-cyclus staat centraal. De nadruk ligt, naast signaleren, op het ‘begrijpen’ van leerlingen, zodat men verantwoorde en effectieve interventies kan creëren. Om kinderen goed te kunnen begrijpen worden diagnostische vaardigheden aangeleerd.

De lesavond op donderdag paste heel goed bij mijn gezinssituatie met kleine kinderen.

‘Het gaf me bagage om met opbrengstgericht werken aan de slag te gaan’ Ook vond ik het prettig dat je de onderwerpen kunt kiezen en plannen waarbij je vragen op dat moment liggen. Heb je een rekenzwakke klas dan kun je daar de bijpassende module voor volgen.

in de intelligentietesten. Als er een kind met intelligentieproblemen is, ben je een schakeltje tussen ouders, psycholoog en kind en zie je in de uitslagen of een kind hoog of laag intelligent is. Nu kreeg ik inzicht in hoe de test in elkaar zit en op basis waarvan conclusies worden getrokken. Dat is interessant. Ik heb de modules met plezier gevolgd, maar voor mij was dit geen eindstation. Nu doe ik de master Taal - en dyslexiespecialist en werk ik als Remedial Teacher op dezelfde basisschool.’

De CHE-docenten zijn kundig en gaan in op de vragen die er leven in de groep. Ook vond ik het prettig dat er externe docenten bij betrokken waren. Zo kregen we een inkijkje


5

Opzet Modules Zorg in de klas De leerkracht kan een keuze (op maat) maken uit de diverse aangeboden modules. De kracht van de modules Zorg in de klas zit hem in het feit dat de leerkracht er de volgende dag mee aan het werk kan gaan. Het zijn praktische modules, waarbij we voor de liefhebber literatuursuggesties aangeven voor een eventuele verdieping. Ruim voor de start van een module ontvangt u per post het lesmateriaal. In deze reader vindt u een competentieoverzicht, de leerdoelen, een praktijk/portfolio-opdracht, theoretische leerstof en een (niet verplichte) literatuurlijst met betrekking tot de module-inhoud. Daarnaast ontvangt u per e-mail een voorbereidingsformulier. Dit formulier wordt na invulling teruggestuurd naar de module-docent, zodat deze op de hoogte is van de leervragen van de cursisten en een goed afgestemde cursus kan geven. Uiteraard passend binnen de algemene leerdoelen die in de reader vermeld staan. Elke module sluit af met een praktijk-/portfolio-opdracht, die de moduledocent of de medecursisten voorziet van feedback. Wanneer een praktijkopdracht pas na afloop van de module kan worden uitgevoerd heeft u een maand de tijd om de portfolio-/praktijkopdracht in te leveren bij de moduledocent. Vervolgens ontvangt u een ‘bewijs van deelname’. N.B. Wanneer u het certificaat Speciale Zorgleerkracht wilt behalen, dient u zelf van de verplichte modules het ontvangen ‘bewijs van deelname’ op te nemen in uw portfolio.

Certificaat Speciale Zorgleerkracht

De mogelijkheid bestaat om na het volgen van de verplichte modules een certificaat Speciale Zorgleerkracht te ontvangen. Het volgen van de modules 1 t/m 5, 7, 8, 10 t/m 12, 14 t/m 16, 18, 20 en 21 is verplicht. Verder kiest de cursist uit de modules 6, 13 of 23 twee modules. Portfolio Van cursisten die het certificaat Speciale Zorgleerkracht willen behalen wordt verwacht dat zij gedurende het volgen van de modules een portfolio bijhouden. Een portfolio is een 6

persoonlijke (digitale) map waarin de cursist beschrijft wat hij kan, waaruit dat blijkt, en hoe hij zichzelf verder wil ontwikkelen. Zijn persoonlijke ontwikkeling staat centraal. Het portfolio dient twee doelen: 1. Het helpt de cursist om na te denken/reflecteren over wat hij bereikt heeft en wat hij in de komende tijd wilt leren. 2. De cursist kan laten zien wat hij heeft geleerd en wat hij in zijn mars heeft. Aan het begin van het cursusjaar is er een oriënterende bijeenkomst waarin o.a. uitgelegd wordt wat er van u wordt verwacht met betrekking tot het bijhouden van een portfolio. Vrijstellingen Het is mogelijk vrijstellingen aan te vragen voor een module. Stuurt u hiervoor een kopie van uw certificaat met het aanmeldingsformulier mee en vermeldt daarbij dat u vrijstelling voor deze module aanvraagt. Cursusspreiding De cursusdata zijn verspreid over het cursusjaar zodat het certificaat binnen 15 maanden gehaald kan worden. De cursist kan echter ook zelf zijn/haar tempo bepalen door de modules te verspreiden over meerdere cursusjaren. Hij/zij kan er dan bijvoorbeeld voor kiezen om de helft van de modules in cursusjaar 2012-2013 te volgen en de overige modules in cursusjaar 2013-2014. Overigens is het aan te bevelen om naast de verplichte modules (eventueel na het behalen van het certificaat Speciale Zorgleerkracht) de modules 6, 9 en 17 (naar interesse) te volgen. Eindopdracht Ter afronding van de opleiding dient de cursist een eindopdracht te maken (het zelfstandig uitvoeren van onderzoek en opzetten en uitvoeren van een handelingsplan). Deze wordt gecorrigeerd en gepresenteerd tijdens de eindpresentatie/certificeringsavond (module 18).

Voorwaarden en toelating

De cursisten die in aanmerking willen komen voor het behalen van het certificaat Speciale Zorgleerkracht moeten voldoen aan één voorwaarde. Zij dienen in het bezit te zijn van een volledige bevoegdheid voor het basisonderwijs. Vóór de aanvang van de modules dient de cursist een kopie van het certificaat dan wel de akte te verstrekken aan het secretariaat van Transfer Educatie.


7

Uitvoering

In de cursus staan kennis, vaardigheden en toepassing centraal. Dit wordt verworven door de volgende activiteiten: – achtergrondinformatie, theorieën, modellen en denkbeelden die het diagnosticerend en remediërend handelen bepalen; – vaardigheidstraining door middel van practica, met als hulpmiddel video-observatie; – werkbegeleiding, hierbij wordt aandacht besteed aan de problemen die zich voordoen in de praktijksituatie van de deelnemers. De uitvoering van praktische opdrachten komt hierbij aan de orde; – het bijhouden van een portfolio; – Intervisie. Voor het uitvoeren van de modules worden deskundige docenten van de CHE, SBD Centraal Nederland en diverse gastdocenten ingezet.

8

Inhoud modules Aangeboden modules

De volgende modules worden aangeboden: 1 V Handelingsplannen schrijven basis 2 V Handelingsplannen schrijven verdieping 1 3 V Gesprekstechnieken 5 V Rekenen 6 Dyscalculie 7 V Lezen 4 V Begrijpend lezen 8 V Spellingsproblemen 9 Dyslexie 10 V Kindgesprekken 11 V Gedragsproblemen 1: Sociale ondersteuning 12 V Gedragsproblemen 2: Positieve beïnvloeding van het zelfbeeld en werkhoudingsproblemen 13 Gedragsproblemen 3: Passend onderwijs voor kinderen met ADHD en ODD 23 Gedragsproblemen 4: Autisme 14 V Motoriek en schrijven 15 V Hoogbegaafdheid 16 V Geheugenstrategieën, leerstijlen en kernkwaliteiten 17 Spelbegeleiding 18 V Eindopdracht 20 V Woordenschat 21 V Oriëntatie op zorg

2 bijeenkomsten 1 bijeenkomst 3 bijeenkomsten 4 bijeenkomsten 1 bijeenkomst 3 bijeenkomsten 2 bijeenkomsten 3 bijeenkomsten 2 bijeenkomsten 1 bijeenkomst 1 bijeenkomst 1 bijeenkomst 2 bijeenkomsten 1 bijeenkomst 2 bijeenkomsten 2 bijeenkomsten 1 bijeenkomst 2 bijeenkomsten 2 bijeenkomsten 1 bijeenkomst 1 bijeenkomst

De modules met een V zijn verplicht voor het behalen van het certificaat Speciale Zorgleerkracht.

1 Alleen in combinatie met module 1 te volgen


9

Module 1: Handelingsplannen schrijven basis

Handelingsgericht werken is één van de pijlers van passend onderwijs. Handelingsgericht werken met een groep, een groepje of een individuele leerling. Wanneer doe je als groeps leerkracht welke interventies en met welk doel? Hoe zorg je dat er een goede afstemming komt tussen het onderwijsaanbod van de leerkracht en de onderwijsbehoefte van de leerling, groepje of groep? Er zijn verschillende vormen van planmatig werken. Voor welke vorm je kiest hangt voor een deel af van de visie van de school. Onze visie is om zo preventief mogelijk te werken. Dit betekent dat in deze module zowel hulpplannen, handelingsplannen als groepsplannen een plaats krijgen. In de eerste bijeenkomst bespreken we de verschillende vormen van handelingsplanning en de bijbehorende instrumenten. In de voorbereiding op de tweede bijeenkomst heeft de cursist een keuze gemaakt uit één van de aangeboden handelingsplannen en deze ingevuld voor een kind uit de groep. In de tweede bijeenkomst gaan we hier mee aan het werk, krijg je feedback op de handelingplanning en leer je concrete haalbare doelen te stellen, afgestemd op de leerling, de leerkracht en de omgeving. Aantal bijeenkomsten: Kosten module: Docent: Data:

10

2 € 180,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) mevrouw M.J.A. Westerbeek-Haveman (CHE) 27 september en 11 oktober 2012

Module 2: Handelingsplannen schrijven verdieping

Voorafgaand aan deze module maakt de cursist in een tijdbestek van ongeveer zes weken een handelingsplan en voert deze uit. Ook wordt er een logboek bijgehouden. Tijdens deze module wordt het (uitgevoerde) handelingsplan besproken, gaan we vooral in op het evaluatieonderzoek en gesprek in de handelingscyclus. Ook krijgt de cursist feedback op het geleverde werk. Daarnaast maken we kennis met Handelingsgerichte procesdiagnostiek (HGPD). HGPD is gericht op het snel ombuigen van ‘zorgdenken’ naar ‘pedagogisch optimisme’. Alle betrokkenen voelen zich serieus genomen binnen het gezamenlijke zoekproces. We zoeken naar mogelijke oplossingen in de directe praktijk van ‘morgen’. Daarmee gaat het niet om dé oplossing, maar om een oplossing die alle betrokkenen weer vertrouwen geeft in de ontwikkelingsmogelijkheden van het kind. Het is een positieve samenwerkingsspiraal. Er vindt een verschuiving plaats van hulpverlening (onderzoek) naar onderwijsadvies (vertrouwen op eigen kracht). Aantal bijeenkomsten: Kosten module: Docent: Datum:

1 (uitsluitend te volgen na afronding van module 1) € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) mevrouw M.J.A. Westerbeek-Haveman (CHE) 25 april 2013

Module 3: Constructief communiceren binnen passend onderwijs

Binnen passend onderwijs is communicatie van essentieel belang. Er is behoefte aan duidelijke heldere informatieverstrekking. Zowel naar ouders, collega’s als keten-partners. Wat doet er toe bij constructieve communicatie? Hoe zorg je er als leerkracht voor dat je proactief kunt communiceren, waardoor je preventief handelen kunt versterken? Tijdens de eerste bijeenkomst gaan we in op constructieve communicatie met ouders en de verschillende ketenpartners. Welke richtlijnen zijn hierbij van belang? In de tweede en derde bijeenkomst staat het oefenen van communicatievaardigheden centraal. We oefenen met actief luisteren, slechtnieuwsgesprekken en confronterende gespreksvoering vanuit interactiemodellen als de ‘Roos van Leary’ en ‘Dramadriehoek/ WinnaarsDriehoek’. De module sluit af met een praktijkopdracht waarin de cursist door middel van een video-opname zijn vaardigheden met betrekking tot een slechtnieuws gesprek laat zien. Aantal bijeenkomsten: 3 Kosten module: € 270,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw M.J.A. Westerbeek-Haveman (CHE) Data: 20 september, 6 en 13 december 2012


11

Module 4: Begrijpend lezen

Tijdens twee bijeenkomsten gaan we in op de vraag “Wat is nu eigenlijk begrijpend lezen?" en “Wat zijn relevante factoren bij begrijpend lezen?”. We laten enkele methoden kort de revue passeren en kijken naar het gebruik van leesstrategieën en op welke wijze een effectieve instructie gegeven kan worden. We besteden aandacht aan gewenste leerkrachtvaardigheden bij goede en minder goede lezers. En natuurlijk gaan we ook in op de signalering van problemen bij begrijpend lezen, de toetsing en de wijze waarop zwakke begrijpende lezers het best geholpen kunnen worden. Tijdens deze bijeenkomsten ontvangt u veel informatie over begrijpend lezen, maar het geheel wordt afgewisseld met diverse leuke en zinvolle opdrachten, waardoor u steeds meer kijk krijgt op de didactiek van begrijpend lezen. Met de aangereikte ideeën kunt u in de praktijk zo aan de slag. Aantal bijeenkomsten: 2 Kosten module: € 180,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: de heer C.W. Vermaat (SBD Centraal Nederland) Datum: 17 januari en 14 februari 2013

Module 5: Rekenen

Tijdens deze module komen alle aspecten van getalbegrip, het (leren) tellen en rekenen en de moeilijkheden die kinderen hierbij ervaren aan bod. Naast hoorcolleges zullen we vooral interactief bezig zijn met behulp van praktijkopdrachten, video, discussie, reflectie, toetsen van materialen. Aantal bijeenkomsten: 4 Kosten module: € 360,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: de heer drs. J.W. Winnubst Data: 8, 15, 22 en 29 november 2012

12

Module 6: Dyscalculie

De module Dyscalculie gaat in op de laatste ontwikkelingen rondom dyscalculie. Centraal staan het overzicht van verschillende soorten dyscalculie, specifieke en algemene kenmerken van dyscalculie, visieontwikkeling omtrent dyscalculie, het verschil tussen rekenprobleem, rekenstoornis en dyscalculie, diverse onderzoekstechnieken en sticordimaatregelen. Van de cursist wordt verwacht ze hij/zij bekend is met alle aspecten van rekenen in het basisonderwijs. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: de heer drs. J.W. Winnubst Datum: 27 september 2012

Module 7: Lezen

In de module lezen gaan we zowel naar het voorbereidend lezen kijken met beginnende geletterdheid als speerpunt, als naar aanvankelijk en voortgezet lezen. Aan bod zullen komen de theorie rond lezen, middelen om kleuters te toetsen en een aanpak om de toetsgegevens bij aanvankelijk en voortgezet lezen in kaart te brengen. Daarnaast zullen verschillende manieren besproken worden om kinderen die risico op een stagnerende leesontwikkeling hebben, te begeleiden. Aantal bijeenkomsten: 3 Kosten module: € 270,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw G. Jacobsen Data: 24 en 31 januari, 7 februari 2013


13

Module 8: Spellingsproblemen

Spelling wordt vooral in de midden- en bovenbouw een groter probleem voor de zwakkere kinderen. Om hier adequaat op in te kunnen spelen is deze module opgezet. De module spellingsproblemen omvat drie bijeenkomsten. Er wordt praktische en theoretische kennis aangereikt om spellingsproblemen te diagnosticeren en remediëren. Verder wordt theoretische kennis aangereikt om nieuwe methoden en methodieken op hun werkzaamheid te beoordelen. Vervolgens gaat de cursist aan de slag met een eigen casus. Aantal bijeenkomsten: 3 Kosten module: € 270,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw G. Jacobsen Data: 21 maart en 4 april 2013

Module 9: Dyslexie

Dyslexie komt voor bij ongeveer 1 op de 10 mensen. Ieder jaar komen er in Nederland in groep 3 7.200 leerlingen met dyslexie bij. Het is dus een must dat iedere leerkracht op de hoogte is van wat dyslexie eigenlijk is en hoe je kinderen met deze afwijking kunt helpen in hun lees- en schrijfontwikkelingsproces. De centrale vraag in deze module is: hoe pak je leesproblemen als gevolg van dyslexie aan? Er wordt in eerste instantie ingegaan op de vraag wat dyslexie nu eigenlijk is. Ervaringen en kennis omtrent dyslexie worden in beeld gebracht en de kenmerken van dyslexie worden besproken. Vervolgens worden het protocol Leesproblemen, de dyslexieverklaring, vloeiend lezen, ralfilezen en retentietraining besproken. Aantal bijeenkomsten: 2 Kosten module: € 180,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw drs. K. Postma (SBD Centraal Nederland) Data: 20 en 27 juni 2013

14

Module 10: Kindgesprekken

Samenwerken met leerlingen is een van de uitgangspunten van Handelingsgericht werken. Door gesprekken met leerlingen te voeren betrekken we ze (pro)actief bij hun eigen ontwikkeling. Hierdoor leren ze naar zichzelf te kijken, ervaren ze het leren als zinvoller en neemt hun welbevinden toe. Kinderen beschikken bovendien over relevante informatie die alleen bij hen zelf te verkrijgen is. Zij kunnen ons vertellen waarover ze tevreden zijn en wat ze graag anders zouden willen. Ze kunnen ons aangeven hoe ze een moeilijke (leer)situatie beleven, hoe het volgens hen komt en nog belangrijker: hoe het op te lossen is. Door gesprekken met de kinderen te voeren, krijgt de leerkracht meer zicht op de onderwijsbehoefte van de leerling. Tijdens deze cursusavond gaan we in op interactiepatronen en gespreksvaardigheden die nodig zijn om het kind door middel van kindgesprekken te betrekken in zijn eigen leerproces. De module rond af met de beoordeling van een praktijkopdracht. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw M.J.A. Westerbeek–Haveman (CHE) Datum: 10 januari 2013

Module 11: Gedragsproblemen 1: Sociale ondersteuning

Een van de belangrijkste vaardigheden in de basisschoolleeftijd is het aangaan van relaties met leeftijdsgenoten. Als het kind deze ontwikkelingstaak niet alleen aankan, gaat het verwerven van deze vaardigheid vaak met spanningen gepaard. Door gedurende de dag in te gaan op actuele situaties in de klas voelen kinderen zich gesteund door de leerkracht. Als de sociale ondersteuning goed wordt geboden ontstaat sociale competentie bij het kind en het gevoel in lastige situaties op de leerkracht te kunnen terugvallen. Goede sociale ondersteuning bestaat volgens Hoeben uit drie componenten: kinderen erkenning geven voor hun gevoelens, informatie geven over de situatie en gedrag reguleren. Beperkingen binnen de ontwikkelingstaken kunnen opgespoord worden door te kijken naar belemmeringen binnen het denken, de vaardigheden, de gevoelens en de motivatie. Aan de hand van videomateriaal, werkvormen en casuïstiek wordt geoefend met het bieden van sociale ondersteuning. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw drs. E.J. Aanen-Zilvold (CHE) Datum: 11 april 2013


15

Module 12: Gedragsproblemen 2: Positieve beïnvloeding van het zelfbeeld en werkhoudingsproblemen Het ontwikkelen van een goede werkhouding is essentieel voor leren. In iedere klas zitten wel een paar kinderen die problemen hebben met taakgericht werken. Ze hebben startproblemen, bedenken smoesjes, werken niet door, lijken faalangstig. Het lijkt er soms op dat het kind alleen maar aan het werk gaat als de leerkracht beloont of als er een straf in het vooruitzicht wordt gesteld. De verantwoordelijkheid voor al of niet werken van het kind komt op die manier bij de leerkracht te liggen. Door toepassing van de orthopedagogische afstemmingsstrategie – kortweg OPA - wordt ervoor gezorgd dat de verantwoordelijkheid voor de werkhouding meer bij het kind komt te liggen. Als het kind succeservaringen opdoet die hij kan toeschrijven aan eigen inzet en kunde neemt het zelfvertrouwen toe. Kinderen met gedragsproblemen hebben ook veelal werkhoudingproblemen. De suggesties die deze cursusavond gegeven worden zijn ook toepasbaar bij kinderen met gedragsproblemen. Tevens zijn de aanbevelingen bruikbaar bij het uitwerken van het handelingsplan van kinderen met een rugzak. In deze module: – toepassing van OPA voor het individuele kind – afstemmen op instructiebehoefte – responsief en directief leerkrachtgedrag – materialen voor bevorderen van werkhouding van de groep – tips voor bevorderen van de werkhouding en het zelfbeeld. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw drs. E.J. Aanen-Zilvold (CHE) Datum: 18 april 2013

16

Module 13: Gedragsproblemen 3: Passend onderwijs voor kinderen met ADHD en ODD

Inmiddels heeft iedere leerkracht wel ervaring met een kind met ADHD. De specifieke problematiek van het kind met een oppositionele gedragstoornis (ODD) is vaak minder bekend. Voordat het duidelijk is dat er sprake is van psychiatrische problematiek is er vaak veel aan voorafgegaan. Soms lukt het om een rugzak te krijgen, soms lukt dat ook niet of duurt het erg lang. In de tussentijd kan het onderwijs geven aan kinderen met probleemgedrag een veeleisende taak zijn. In deze module van twee bijeenkomsten ligt het accent op praktische suggesties die door de leerkracht ingezet kunnen worden. Afhankelijk van de leervragen van de cursisten worden de volgende onderwerpen in meer of mindere mate behandeld. Bijeenkomst 1: ADHD en ADD – handelingssuggesties o.a. vanuit de gedragsleer – verschil ADD en ADHD en bijbehorende handelingssuggesties – effect van verschillend leerkrachtgedrag – samenwerking met ouders – medicatie – het handelingsplan – gebruik maken van ondersteuning binnen en buiten de school – gebruik maken van sterke en zwakke punten binnen de ontwikkeling – materiaalsuggesties voor klasgenootjes over kinderen met een handicap of stoornis. Bijeenkomst 2: ODD – wat is ODD – verschil ODD en ADHD – wanneer verwijzen – samengaan van ODD met andere stoornissen – sociale informatieverwerking – gedrag op school anders dan thuis. Aantal bijeenkomsten: 2 Kosten module: € 180,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw drs. E.J. Aanen-Zilvold (CHE) Data: 5 en 12 september 2013


17

Module 14: Motoriek en Schrijven

Onderzoek op basisscholen heeft uitgewezen dat 22% van de kinderen ernstige en 36% lichte schrijfproblemen heeft. Deze cijfers verontrusten en geven misschien wel aan dat er bij leerkrachten op het gebied van dysgrafie (stoornissen in de ontwikkeling van de motorische schrijfvaardigheid) nog te weinig bekend is. De module Motoriek en schrijven wil hier op inhaken. In de twee bijeenkomsten wordt aandacht besteed aan de ontwikkelingslijnen in de motoriek, het signaleren van problemen en het leren hanteren van onderzoeksinstrumenten om te komen tot een goede diagnostiek. Na onderzoek en analyse van de resultaten worden de diverse mogelijkheden voor remediëring in de praktijk besproken. Aantal bijeenkomsten: 2 Kosten module: € 180,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw M. Jansen Data: 16 en 23 mei 2013

Module 15: Hoogbegaafdheid

In twee bijeenkomsten maakt de cursist kennis met het begrip ‘hoogbegaafdheid’. Er wordt een stuk theorie behandeld, waarin de wijze van aanpassen aan een hoogbegaafd kind op school centraal staat. Wat kan een school bieden, waar kan een school uit kiezen en hoe verlopen de procedures om ergens een beslissing over te nemen. In overleg met de groep is er naast dit stuk theorie ruimte voor bijvoorbeeld het bekijken van materialen of om (als totaal andere mogelijkheid) beter zicht krijgen op het hoe en wat van een intelligentieonderzoek (hoe goed bent u als cursist op onderdelen die afgenomen worden bij kinderen?). Aantal bijeenkomsten: 2 Kosten module: € 180,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw drs. K. Postma (SBD Centraal Nederland) Data: 30 mei en 6 juni 2013

18

Module 16: Geheugenstrategieën, leerstijlen en kernkwaliteiten

De module brengt de student kennis bij omtrent de huidige theorieën rond de werking van het geheugen. Vanuit de diverse theorieën worden bruggen geslagen naar het werken met geheugenproblemen binnen een klas. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan kinderen die moeite hebben met automatiseren. Middels groepswerk wordt door de groep ingegaan op de leervragen, waardoor gezamenlijk veel informatie boven tafel komt die bruikbaar moet zijn voor de dag van morgen. Kortom een avond waarin praktische tips worden gegeven voor het werken met kinderen met geheugenproblemen. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: de heer dr. D. Kraaij (CHE) Datum: 13 juni 2013

Module 17: Spelbegeleiding

Spelbegeleiding is een systematisch opgezette methodisch doordachte vorm van extra hulp aan kinderen die hiaten of problemen hebben op het gebied van spelontwikkeling en spelontplooiing. Tijdens de module komt achtereenvolgens aan de orde: • Visie vormen over plaats van spel in het (basis)onderwijs • Kennis nemen van ontwikkeling van spel bij jonge kinderen • Kennis nemen van aantal observatielijsten om spel te signaleren en te diagnosticeren • Oefening met video om spel van een kind te observeren • Kennis nemen van spelbegeleiding op klassenniveau en op individueel niveau • Toepassen van spelbegeleiding op meegebrachte casus. Aantal bijeenkomsten: 2 Kosten module: € 180,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw D. Bent-Lenselink Data: 4 oktober en 1 november 2012


19

20

Module 18: Eindopdracht

Deze module is verplicht voor de cursisten die aanmerking willen komen voor het certificaat Speciale Zorgleerkracht. Bij de eindopdracht laat de cursist zien dat de opgedane ervaringen zijn verwerkt in het werken met een handelingsplan met een specifiek kind of een groepje. Uw eindopdracht wordt aan de hand van een criterialijst gecorrigeerd. Tijdens een eindpresentatie aan uw medecursisten vertelt u kort over de gedane aanpak, welke interventies u gebruikt hebt en hoe een en ander is uitgepakt. Aan het begin van het cursusjaar is er een oriënterende bijeenkomst waarin o.a. uitgelegd wordt wat er van u wordt verwacht met betrekking tot het bijhouden van een portfolio. Aantal bijeenkomsten: 1 instructiebijeenkomst, begeleiding/feedback eindopdracht en presentatieavond Kosten module: € 270,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee, lesmateriaal en correctie van de eindopdracht) Docent: mevrouw M.J.A. Westerbeek-Haveman (CHE) en diverse docenten van de Modules Zorg in klas Datum: 6 september 2012 en 7 november 2013

Module 20: Woordenschat

In onderwijsland is de afgelopen jaren steeds meer het besef gegroeid dat expliciet woordenschatonderwijs van belang is voor een goede taalontwikkeling en schoolloopbaan van kinderen. Een goede woordenschat is namelijk direct van invloed op succes bij technisch lezen en vooral bij begrijpend luisteren en begrijpend lezen. Deze groeiende aandacht voor woordenschatonderwijs is al zichtbaar in de nieuwste taalmethodes waarin de didactiek van woordenschat een prominente plaats inneemt. Het is goed om binnen het taal-/leesonderwijs (en ook daarbuiten) specifiek aandacht te besteden aan de didactische vaardigheden waarover leerkrachten dienen te beschikken om goed woordenschatonderwijs te kunnen geven. In deze module wordt ingegaan op zaken als: wat verstaan we nu precies onder woordenschat, de didactiek van woordenschat (met specifieke aandacht voor de viertakt) en op welke manier kun je vervolgens je woordenschatonderwijs vorm geven? De bijeenkomst zal bestaan uit theorie, afgewisseld met opdrachten en suggesties voor diverse werkvormen die direct in de klas te gebruiken zijn. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw M. de Pater-Sneep (SBD Centraal Nederland) Datum: 7 maart 2013


21

Module 21: Oriëntatie op zorg

Passend onderwijs: een containerbegrip. Verleen je zorg vanuit hulpverleningsmodel, signaleringsmodel of vanuit afstemmingsmodel? Spreek je van leerachterstanden, of is elke leerling een zorgleerling? Willen we RT in de groep of in het kamertje? Of willen we geen Remedial Teacher, maar een leerspecialist die voornamelijk diagnostisch bezig is en de leerkracht helpt om het handelingsplan te schrijven en uit te voeren. Werken we met groepsplannen, vanuit de visie van ‘Handelingsgericht werken’, of werken we met individuele handelingsplannen. Wat betekenen deze visies/modellen in de schoolpraktijk voor de leerkracht. Welke zorgstructuur hoort bij welk model. Na deze bijeenkomst kun je bepalen vanuit welk model de school de zorgstructuur heeft opgezet. Welke ‘zorgstappen’ de leerkracht heeft te zetten, en zijn er bouwstenen aangereikt om een eigen visie op ‘zorg in de basisschool’ te ontwikkelen. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw M.J.A. Westerbeek-Haveman (CHE) Datum: 13 september 2012

22

Module 23: Gedragsproblemen 4: Autisme

Het is niet meer vanzelfsprekend dat kinderen met een vorm van autisme worden verwe zen naar het speciaal onderwijs. Het is belangrijk dat teams op de hoogte zijn van de mogelijkheden om deze kinderen passend onderwijs te bieden. De module over Autisme starten we met een overzicht van recente verklaringsmodellen voor autisme en een vertaalslag hiervan voor de praktijk. Verder ligt het accent op praktische handelingssuggesties voor hulp aan het kind in de groep en in vrije situaties. Afhankelijk van leervragen van cursisten zullen de onderstaande items meer of minder uitgebreid behandeld worden. – verklaringsmodellen en implicaties hiervan voor de praktijk. – coöperatief leren ondersteunen bij kinderen met autisme – vertaling van de diagnose naar een handelingsplan (lange en korte termijndoelen) – gebruik maken van sterke en zwakke punten binnen de ontwikkeling – tegemoet komen aan basisbehoeften relatie, competentie en autonomie bij een kind met autisme – uitstapje naar NLD – u kunt materiaal bekijken zoals de Wie en de Wat-wijzer waarmee denkstappen worden geoefend zodat kinderen uiteindelijk zelfstandig keuzes kunnen maken – materiaal suggesties voor klasgenootjes over kinderen met een handicap of stoornis – structureren op basis van WAT, HOE, WANNEER, WAAR en WIE. Aantal bijeenkomsten: 1 Kosten module: € 90,00 per deelnemer (inclusief koffie/thee en lesmateriaal) Docent: mevrouw drs. E.J. Aanen-Zilvold (CHE) Data: 19 september 2013


23

Praktische informatie Kosten

De kosten van de modules zijn afhankelijk van het aantal te volgen cursusavonden die de module beslaat. Basiskosten per cursusavond zijn € 90,00 per cursist (inclusief koffie/ thee en lesmateriaal). Het minimum aantal deelnemers per module is zes. Voorafgaand aan de eerste module wordt een factuur gestuurd ten hoogte van de totale kosten. Bij het afgeven van een machtiging kunt u er ook voor kiezen om in termijnen te betalen (in overleg).

Vergoeding vanuit de Prestatiebox

Vanaf januari 2012 is de Prestatiebox ingevoerd voor het primair en voortgezet onderwijs en voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Het doel is de prestaties van leerlingen, leerkrachten, schoolleiders en -bestuurders te verhogen. Deze prestatiebox is in plaats van de Lerarenbeurs voor korte trainingen en opleidingen gekomen. De modules Zorg in de Klas komen in z’n geheel in aanmerking voor financiering vanuit de Prestatiebox. Daarnaast kunnen scholen het geld van de Prestatiebox ook gebruiken voor scholing op maat, of voor een incompanytraining.

Studiebelasting

Voor de modules Zorg in de klas is de gemiddelde studiebelasting 2 uur per bijeenkomst. Dit bestaat o.a. uit het bestuderen van het lesmateriaal, het verzamelen van casussen van de eigen school en het uitvoeren van korte opdrachten. De studiebelasting is als volgt: – Contacturen: 80 (32 bijeenkomsten à 2,5 uur per bijeenkomst) – Studie-uren: 64 (32 x gemiddeld 2 uur per bijeenkomst) – Eindopdracht: minimaal 40 studie-uren

24

Cursusplaats en -tijden

De cursusavonden worden op donderdagavond van 19.00 tot 21.30 uur gehouden op de locatie van de Christelijke Hogeschool Ede, Oude Kerkweg 100 te Ede. De cursusdata (onder voorbehoud) staan vermeld per module en in het dataoverzicht.

Aanmeldingsprocedure

Cursisten kunnen zich aanmelden via het inschrijfformulier (via de knop ‘inschrijven’) op onze website: www.che.nl/transfereducatie.

Meer informatie

Voor meer informatie kunt u terecht bij het secretariaat van Transfer Educatie. Het secretariaat is te bereiken via e-mail ([email protected]) of doorkiesnummer 0318-696504.


25

Dataoverzicht Modules Zorg in de klas Donderdagavond van 19.00 - 21.30 uur (data onder voorbehoud) Module Datum 18-1 06-09-12 21 13-09-12 3-1 20-09-12 1-1 27-09-12 17-1 04-10-12 1-2 11-10-12 17-2 01-11-12 5-1 08-11-12 5-2 15-11-12 5-3 22-11-12 5-4 29-11-12 3-2 06-12-12 3-3 13-12-12 10 10-01-13 4-1 17-01-13 7-1 24-01-13 7-2 31-01-13 7-3 07-02-13 4-2 14-02-13 20 07-03-13 8-1 14-03-13 8-2 21-03-13 8-3 04-04-13

26

Onderwerp Introductiebijeenkomst Eindopdracht Oriëntatie op zorg Constructief Communiceren binnen Passend Onderwijs Handelingsplannen schrijven basis Spelbegeleiding Handelingsplannen schrijven basis Spelbegeleiding Rekenen Rekenen Rekenen Rekenen Constructief Communiceren binnen Passend Onderwijs Constructief Communiceren binnen Passend Onderwijs Kindgesprekken Begrijpend lezen Lezen Lezen Lezen Begrijpend lezen Woordenschat Spellingsproblemen Spellingsproblemen Spellingsproblemen

Docent Margriet Westerbeek Margriet Westerbeek Margriet Westerbeek Margriet Westerbeek Dineke Bent Margriet Westerbeek Dineke Bent Johan Winnubst Johan Winnubst Johan Winnubst Johan Winnubst Margriet Westerbeek Margriet Westerbeek Margriet Westerbeek Cees Vermaat Greta Jacobsen Greta Jacobsen Greta Jacobsen Cees Vermaat Martie de Pater Greta Jacobsen Greta Jacobsen Greta Jacobsen

Module Datum 11 11-04-13 12 18-04-13 2-1 25-04-13 14-1 16-05-13 14-2 23-05-13 15-1 30-05-13 15-2 06-06-13 16 13-06-13 9-1 20-06-13 9-2 27-06-13 13-1 05-09-13 13-2 12-09-13 23 19-09-13 6 26-09-13 18-2 07-11-13

Onderwerp Gedragsproblemen 1: Sociale ondersteuning Gedragsproblemen 2: Positieve beïnvloeding van het zelfbeeld en werkhoudingsproblemen Handelingsplannen schrijven verdieping 1 Motoriek en schrijven Motoriek en schrijven Hoogbegaafdheid Hoogbegaafdheid Geheugenstrategieën, leerstijlen en kernkwaliteiten Dyslexie Dyslexie Gedragsproblemen 3: Passend onderwijs voor kinderen met ADHD en ODD Gedragsproblemen 3: Passend onderwijs voor kinderen met ADHD en ODD Gedragsproblemen 4: Autisme Dyscalculie Eindpresentaties en certificering

Docent Ellen Aanen

Ellen Aanen Margriet Westerbeek Margriet Jansen Margriet Jansen Karen Postma Karen Postma Dick Kraaij Karen Postma Karen Postma

Ellen Aanen

Ellen Aanen Ellen Aanen Johan Winnubst Margriet Westerbeek

1 Alleen in combinatie met module 1 te volgen


27

Aanmeldingsvoorwaarden 1. Aanmelding vindt plaats door middel van het invullen van het digitale aanmeldings formulier via de website (www.che.nl/transfereducatie). 2. Gegevens die zijn ingevuld op het aanmeldingsformulier worden niet aan derden verstrekt. 3. De Christelijke Hogeschool Ede is een protestants-christelijke hogeschool. De opdrachtgever wordt geacht de grondslag van de hogeschool te respecteren. 4. Voldoende deelname aan een cursus veronderstelt een aanwezigheid van minimaal 80% bij het aangeboden onderwijs. Indien hieraan op grond van een gewichtige reden niet kan worden voldaan, wordt de mogelijkheid geboden vervangende opdrachten uit te voeren. 5. Een cursus wordt verzorgd op de locaties van de hogeschool te Ede, tenzij een andere plaats met de opdrachtgever is overeengekomen of in de betreffende brochure is vermeld. 6. Waar noodzakelijk bij de uitvoering van de cursus wordt gebruik gemaakt van binnen de Christelijke Hogeschool Ede aanwezige faciliteiten. 7. Een aantal cursussen voldoet aan de criteria post-hbo zoals vastgesteld door de Stichting Post Hoger Beroepsonderwijs Nederland. De deelnemers van een als zodanig geregistreerde cursus of opleiding ontvangen dienovereenkomstig een extra getuigschrift. 8. De prijs van de cursus is vermeld op het aanmeldingsformulier en in de brochure. Betaling dient veertien dagen na ontvangst van de rekening te zijn voldaan. Deelnemers die hieraan niet hebben voldaan, worden niet tot het onderwijs toegelaten. De prijs van de cursus is inclusief examengeld, tenzij anders vermeld. 9. De opdrachtgever kan deelname aan een cursus annuleren tot 21 dagen voor de aanvang van de cursus of opleiding. Hierbij is de deelnemer 10% van het cursusgeld én € 25,00 administratiekosten verschuldigd. Daarna is de deelnemer de volledige prijs van de cursus verschuldigd. Wanneer gedurende meer dan de helft van de looptijd van de cursus, wegens ziekte of wegens andere nader te motiveren gewichtige redenen deelname aan de cursus niet mogelijk is, kan naar rato en op verzoek een percentage van het cursusgeld worden gerestitueerd. 10. Wanneer een cursus geen doorgang vindt of uitgesteld wordt wegens onvoldoende deelname, zal een ingeschreven deelnemer zo spoedig mogelijk daarvan op de hoogte worden gesteld. Betalingen die reeds zijn gedaan, zullen volledig worden gerestitueerd. 28

11. Indien er tussen de opdrachtgever en de Christelijke Hogeschool Ede een geschil ontstaat, kan de opdrachtgever zich wenden tot een commissie bestaande uit de manager CHE-Transfer namens de hogeschool, waar relevant een lid aangewezen door degene met wie de opdrachtgever een geschil heeft, en een lid aangewezen door de opdrachtgever. De uitspraak van de commissie is bindend.


29

Kenniscentrum Educatie Transfer Educatie verzorgt nascholing voor het basis- en voortgezet onderwijs. Het aanbod loopt van het geven van onderwijsadvies tot begeleiding op de werkvloer, van coaching met behulp van Video Interactie Begeleiding tot interim-management. Verder is er een gewaardeerd aanbod op het gebied van kwaliteitszorg. Transfer Educatie is onderdeel van de Academie Educatie, die een kenniscentrum vormt voor het basisonderwijs. De CHE werkt nauw samen met basisscholen in heel Nederland. Daarnaast verzorgt het lectoraat Docent en Talent onderzoek vanuit de academie en zich richt op het vormen van pedagogische proefpraktijken. Daar komen studenten, CHE-experts en (ervaren) leraren bijeen rondom een probleem dat op een school speelt. Elke onderwijsinstelling heeft te maken met eigen mogelijkheden en beperkingen. Directies binnen het onderwijs ambiëren daarom steeds meer het praktische en pragmatische maatwerk vanuit Transfer Educatie boven het (vaak theoretische) standaardaanbod van andere nascholingsinstituten. Omdat elke school uniek is en te maken heeft met eigen kansen en bedreigingen, sterke en zwakke punten. De meerwaarde van deze benadering wordt in het werkveld steeds meer onderkend. Via een vrijblijvend adviesgesprek zoeken we samen met u naar een maatwerkoplossing die volledig op uw specifieke situatie is toegeschreven. Kijk voor het volledige aanbod van Transfer Educatie op www.che.nl/transfereducatie. Heeft u vragen? Neemt u dan contact op met Transfer Educatie: telefoon 0318 696504 (secretariaat), e-mail: [email protected].

30


31

Christelijke Hogeschool Ede Transfer Educatie

p o sta d r e s

Postbus 80 6710 BB Ede bezoekadres

Oude Kerkweg 100 6717 JS Ede T (0318) 696 504 F (0318) 696 396 E [email protected] W www.che.nl/transfereducatie

www.che.nl/transfereducatie

Zorg in de klas. Speciale zorgleerkracht brengt passend onderwijs in de praktijk. Modules U werkt. U professionaliseert

Recommend Documents