28 Advies voor spaarders, beleggers en investeerders
16 juli 2013 | www.belegger.be
ZOMERSPECIAL Oog voor de lange termijn
Volg de trend Beleggen is eenvoudig. U volgt gewoon de trend en klaar is kees. Maar langetermijntrends kunnen ook wijzigen. U moet dan ook steeds met een kritische geest naar trends kijken.
FOLLOW THE TREND De beurswijsheid ‘The trend is your friend’ is toepasselijk voor deze eerste zomerspecial. Daarin hebben we enkele langetermijntendensen in grafieken gegoten. Met lange termijn bedoelen we niet vijf jaar, maar wel 10, 20, 30 jaar. Deze tendensen zijn niet gebonden aan één of andere activaklasse, maar vinden we terug bij vreemde munten, grondstoffen, rentemarkten, emerging markets, ... Tendensen kunnen daarbij zowel positief als negatief zijn. De grafieken plaatsen het kortetermijndenken even naar de achtergrond en zetten alles in het juiste perspectief. Het zegt ook iets over de relativiteit van kortetermijnbewegingen. Koerscorrecties die op het moment zelf heftig lijken, verdwijnen op een langetermijngrafiek in het niets. Het mooiste voorbeeld is de beurscrash van oktober 1987. Op een lange
termijngrafiek is nagenoeg niets meer te zien van de paniek die toen bij heel wat beleggers heerste. Als u oog blijft houden voor de langetermijntrend, lijkt beleggen eenvoudig. U volgt gewoon de trend en de rest volgt vanzelf. Domeinen waar de trend de komende 10, 20 jaar nog gunstig blijft, is alles wat te maken heeft met de vergrijzing (gezondheidszorg, vrijetijdsbestedingen, ...). ‘Buy and hold’aandelen bestaan dan ook nog steeds. In dit nummer hebben we er 6 geselecteerd, maar nog veel meer aandelen zouden in dit rijtje passen. Het zijn aandelen, waarbij koerscorrecties in principe steeds koopgelegenheden zijn. Het gaat niet toevallig vooral om aandelen uit de pijler duurzame groeiers. Koersen van aandelen volgen immers op lange termijn de onderliggende winstgroei. KRITISCH Toch moet u er niet automa-
៉2
៉5
Belgische aandelen Veel holdings
៉3
Buitenlandse aandelen
Emerging Markets Gewicht neemt toe
Volgende week krijgt u onze tweede zomerspecial in uw bus. Daarin hebben we het over de (on)zin van beurswijsheden en -gezegdes. Veel leesplezier !
Obligatiemarkten Groeilanden boven
៉6
Gevestigde waarden
៉4
tisch vanuit gaan dat langetermijntrends tot in de eeuwigheid zullen aanhouden. Trends kunnen ook wijzigen. Het is dan ook van belang om trendwijzigingen te kunnen detecteren. Het beste voorbeeld is de goudprijs. Dit edele metaal zat al sinds 1999 in een sterk stijgende trend, maar de voorbij twaalf maanden doen alvast uitschijnen dat daaraan een einde gekomen is. Ook op de rentemarkten lijkt de stijgende trend van de obligatiekoersen (en dus dalende rentetrend) stilaan achter de rug te zijn. De nominale rente kan immers moeilijk beneden 0% gaan, zodat het ook hier opletten geblazen is voor een trendwijziging.
Munten Nog geen trendbreuk bij TRY
៉8
Divers Dividenden maken verschil
Prettige vakantie!
BELGISCHE AANDELEN Sofina
Schone slaapster Sofina EUR 100 80 60 40 20 0 81 83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
Ondanks een beurswaarde van ruim 2,4 mrd. EUR doet de Boël-holding er niets aan om in de Bel20 te worden opgenomen. Weg van de schijnwerpers dus, maar dit laat de holding ook toe om haar langetermijnstrategie op een rustige manier voort te zetten. Sofina gaat veelal voor een ‘buy and hold’-strategie. De voorbije jaren hebben beleggingen in o.a. Danone, satellietengroep SES en Colruyt (samen goed voor 30% van de intrinsieke waarde) Sofina geen windeieren gelegd. Globaal genomen heeft deze schuldenvrije holding een gespreide, defensieve, portefeuille. Een kwart is belegd in ‘private equity’. Gezien de pay-outratio van minder dan 50% kan Sofina wellicht nog jaren haar dividendpolitiek voortzetten: jaarlijks 6 à 7% meer. Dit schept vertrouwen. Degelijke basiswaarde.
Ackermans & van Haaren
Werkholding Ackermans
De voornaamste troef van deze ‘werkholding’ is dat het belegt in bedrijven waar het actief meewerkt bij het uitstippelen van de langetermijnstrategie. Ruwweg driekwart van de groepswinst komt van 50%baggerdochter DEME en van de 78,75%-bankdochters Bank Van Breda en Bank Delen. Laatstgenoemden konden de voorbije jaren garen spinnen bij de malaise van hun sectorgenoten. ‘AvH’ is schuldenvrij en kan gezien de beperkte payout-ratio van ca. 35% (over de voorbije vijf jaar) het dividendbeleid voortzetten. Binnen de pool private equity rekenen we gezien de hogere beurzen op nieuwe ‘exits’ (zoals begin 2013 met de verkoop van Spano Invest, dat sinds 2007 een jaarlijks rendement heeft opgebracht van 19%!). Deze verkoopdossiers zullen de operationele cijfers van AvH alleen maar opfleuren.
60
40
20
0 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10 12 13
Colruyt
Discounter Colruyt EUR 40
30
20
10
0 81 83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
2 | De Belegger - 16 juli 2013
EUR 80
Nadat de ‘discountretailer’ jarenlang goed was voor een gestage winstgroei van ca. 10% was het bij de jaarcijfers in juni 2011 even slikken (winstgroei p.a. van slechts 2,3%). Op vijf maanden tijd verloor dit ‘priced-to-perfection’-aandeel een derde van haar beurswaarde. Het aandeel noteert inmiddels opnieuw op recordhoogte. Dit betekent niet zozeer dat de beleggers genoegen nemen met lagere groeicijfers (+3,9% over boekjaar 2012/13), maar wel dat ze waarderen dat Colruyt in een moeilijke economische context er in slaagt om stabiele (hoge) winstmarges te behouden. Ook de gezonde balans vormt al jaren een positief punt. Met een half miljard euro op haar bankrekening (en geen schulden) kan het bedrijf de koersevolutie regelmatig ondersteunen door de inkoop van eigen aandelen.
BUITENLANDSE AANDELEN Altria Group
Altria USD
40
30
20
10
0 83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
Sigarettenproducent Altria heeft een sterk groeiparcours achter de rug dankzij de focus op 4 sterke merken: Marlboro, Copenhagen, Skoal en Black & Mild. Een groei die mee ondersteund wordt door vernieuwing (rookloze sigaretten en e-sigaretten) en diversificatie naar alcohol (belang in SAB Miller, dat meer dan 10 USD p.a. vertegenwoordigt en investering in wijndomeinen). Het doel blijft de aangepaste (lees: recurrente) winst p.a. met 7 à 9% per jaar te verhogen. Dit boekjaar komt men in de buurt daarvan, met een verwachte winstgroei van 6 à 9%. In de afgelopen 44 jaar verhoogde Altria al 46 keer het (kwartaal)dividend. In de toekomst wil het 80% van de aangepaste winst per aandeel uitkeren, wat een verdere verhoging van het dividend impliceert. Een duurzame groeier waarvoor u minder dan 15 keer de verwachte winst betaalt.
Johnson & Johnson
Johnson & Johnson
Johnson & Johnson is actief in drie deeldomeinen: farma, medische apparatuur (o.m. stents) en diagnostica en consumer healthcare. Daarmee weerstond het aan de trend in de farma-industrie om zich terug te plooien op de kernactiviteiten. Het heeft het bedrijf geen windeieren gelegd. De voorbije 29 jaar steeg de courante winst jaar na jaar, crisisjaar of niet. Het dividendtrack-record is nog spectaculairder. De afgelopen 51 jaar ging dat jaar na jaar omhoog. Ook voor de komende jaren wijst er niets op dat dit zal veranderen. Echt goedkoop is het aandeel niet meer, want u betaalt bijna 16 keer de verwachte winst voor het huidige boekjaar. Daar staat evenwel een stabiel en financieel gezond bedrijf (nettokaspositie) tegenover. Een echt ‘buy and hold’-aandeel.
USD 100 80 60 40 20 0 83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
Nestlé
Nestlé CHF
70 60 50 40 30 20 10 0
83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
De Zwitserse voedingsreus (beurswaarde van ca. 200 mrd. CHF) is een referentie in de sector dankzij de hoger dan gemiddelde winstmarges en de mooie geografische spreiding. De cijfers van Nestlé zijn des te opmerkelijker daar de Zwitserse frank het voorbije decennium fors in waarde steeg tegenover de andere wereldmunten, waardoor haar concurrentiepositie in het gedrang kon komen. Nestlé bewees ook een neus te hebben voor lucratieve deals. Zo verkocht Nestlé tussen 2008 en 2010 haar belang in oogspecialist Alcon voor 41 mrd. USD (in 1977 gekocht voor 280 mln. USD), waarmee het de schulden drastisch kon afbouwen. Vandaag bezit Nestlé nog een quasi 30%-belang in L’Oréal, goed voor 22 mrd. EUR ! Met een een ratio nettoschulden/EBITDA van slechts 1 verdient Nestlé ongetwijfeld haar rating ‘AA’ bij S&P.
De Belegger - 16 juli 2013
|
3
EMERGING MARKETS Gewicht van emerging markets
Belang emerging markets neemt toe 16.0%
Marktkapitalisatie emerging markets in % van totale marktkapitalisatie ter wereld
14.0% 12.0% 10.0% 8.0% 6.0% 4.0% 2.0%
90
92
94
96
98
00
02
04
06
08
10
0.0% 12
In het begin van de jaren ‘90 waren de ‘emerging markets’ nauwelijks aanwezig in internationale beleggingsfondsen. Geleidelijk zijn deze markten steeds populairder geworden. De aantrekkingskracht nam toe door de betere toegankelijkheid, de stijgende liquiditeit en de hoger dan gemiddelde economische vooruitzichten. Bovendien is het risico aanzienlijk verminderd sinds de Azië-crisis van 2007-2008. Op het vlak van o.m. buitenlandse schulden hebben vele emerging markets een meer comfortabele positie dan Europa, de VS of Japan. In de volgende jaren zal het gewicht van de emerging markets wellicht stelselmatig toenemen. Emerging markets vertegenwoordigen nog maar amper 15% van de totale marktkapitalisatie ter wereld, maar zijn wel al goed voor zowat 50% van het wereld-BBP.
Latijns-Amerika tegenover Azië Over de jaren heen tonen de verschillende emerging markets erg uiteenlopende prestaties. Gemiddeld heeft Latijns-Amerika spectaculair beter gepresteerd dan Azië. MSCI Latin America wordt wel gedomineerd door slechts twee markten, Brazilië en Mexico, terwijl de MSCI EM Asia veel ruimer is en in de loop der jaren ook grote wijzigingen onderging. In 1990 was het (nu kleine) Maleisië nog een zwaargewicht, terwijl de beurs van Shanghai niet eens bestond. Latijns-Amerika is ook meer op grondstoffen en consumentenaandelen gericht. Azië heeft daarentegen moeilijke periodes gekend met de ‘baht-crisis’ van 1997 en de crash van IT-aandelen in 2000. Momenteel noteert de MSCI EM Asia (vooral China, Korea en Taiwan) tegen een historisch lage waardering.
500
1600
MSCI emerging markets (L schaal) CRB-grondstoffenindex (R schaal)
400
800
300
400
200
0
100 93
95
97
99
01
03
4 | De Belegger - 16 juli 2013
05
07
09
11
MSCI EM Asia 3000
MSCI EM Latin America 2500 2000 1500 1000 500 0 89
91
93
95
97
99
01
03
05
07
09
11
13
Correlatie met grondstoffen
grote correlatie grondstoffen-emerging markets
1200
Latijns-Amerika beter dan Azië
13
Er is steeds een grote correlatie geweest tussen de evolutie van de emerging markets en de grondstoffenprijzen. Veel grote mijnbouwers en olieproducenten situeren zich immers in Latijns-Amerika (Vale, Petrobras...) en in Rusland (Gazprom, Rosneft, Norilsk Nickel...). Anderzijds wordt de vraag in de sector vooral gestimuleerd door grondstoffenconsumenten zoals China, India, Korea ... De recente verzwakking van de grondstoffenprijzen wordt vooral verklaard door de groeivertraging in China. Mogelijk kan de correlatie in de toekomst wat verminderen naarmate in China de motor van de groei verschuift van industrialisatie naar binnenlandse consumptie. Niettemin is dat een proces van vele jaren en zal de nood aan grondstoffen hoog blijven door de vraag in ondermeer India.
OBLIGATIEMARKTEN Amerikaanse rente
Amerikaanse tienjarige rente historisch laag % 15 12 9 6 3 0 83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
De Amerikaanse tienjarige rente zit al 30 jaar in een dalende trend. In 1983 kwam de reële rente (nominale rente min inflatie) nog boven 6% uit. De dalende inflatie en de lagere economische groei, zeker sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2007, zorgden ervoor dat het monetaire beleid van de centrale bank (FED) steeds soepelder werd. Nadat de korte rente eind 2008 naar quasi 0% werd gebracht, moest de Amerikaanse centrale bank op zoek naar minder conventiële middelen om de economie te stimuleren. Het was meteen de start van het obligatieinkoopprogramma (‘quantative easing’), wat de langetermijnrente verder naar beneden duwde. De aankondiging van Bernanke om het inkoopprogramma geleidelijk af te bouwen (‘tapering’) zorgde voor een opstoot van de rente. Deze blijft niettemin historisch laag.
Obligaties groeilanden
Obligaties groeilanden presteren beter op lange termijn
Ondanks diverse crisissen in de groeilanden, met onder meer de roebelcrisis in ‘98 en de Aziatische financiële crisis in ‘97, doen de obligaties uit groeilanden het op lange termijn aanzienlijk beter dan obligaties uit de eurozone. De volatiliteit van groeiland-obligaties ligt wel aanzienlijk hoger. Er is ook het politieke risico, wat recent nog tot uiting kwam met de protesten in o.m. Turkije en Brazilië. De risicoaversie of -bereidheid bepaalt dan ook in belangrijke mate de kapitaalstromen richting de groeilanden. Positief is wel dat, in vergelijking met de overheden in de eurozone, de meeste groeilanden er budgettair beter voorstaan (zie grafiek hieronder) en de rentevergoeding is veelal ook hoger. Beleggen in de emerging markets obligaties doet u evenwel best geleidelijk, gespreid in de tijd en liefst via fondsen of trackers.
140 120 Industrielanden 100 G7
80 Wereld
60 40
Emerging markets en ontwikkelingslanden
20 0
60
70
Bron: schattingen IMF
80
90
JPM obligaties groeilanden JPM obligaties EMU 600
600
400
400
200
200
0
0 95
97
99
01
03
05
07
09
11
13
Duaal beeld overheidsschuld
Overheidsschuld in procent van BBP
1950
(I=100) 800
800
2000
1018
De overheidsschuld wordt steeds uitgedrukt als een percentage van het BBP (bruto binnenlands product). Tussen 1950 en 1975 daalde deze verhouding voor de G7, de 7 grootste industrielanden, aanzienlijk. Sinds 1975 stijgt deze ratio evenwel sterk en zitten we opnieuw op het niveau van 1950. Sinds 2000, eerdere cijfers ontbreken, zien we dat de emerging markets hun ratio de voorbije 12 jaar hebben zien dalen en verwacht wordt dat de schuldratio tegen 2018 verder zal dalen tot 30%. Dit verklaart ook waarom veel emerging markets-landen hun kredietrating de voorbije jaren hebben zien stijgen, wat de obligatiekoersen ten goede kwam. Dit in tegenstelling tot de VS en Europese landen die hun kredietrating onder druk zagen. Hier verwacht het IMF (Internationaal Monetair Fonds) de komende jaren wel beterschap.
De Belegger - 16 juli 2013
|
5
MUNTEN IN DE KIJKER Turkse lira
Langetermijndalende trend van Turkse lira TRY per EUR 2,5
2,0
van tie ecia unt r p De se m k Tur
1,5
de
1,0 02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
Turkije heeft enkele bewogen decennia achter de rug. Na de matige jaren ‘90, moest het in 2001 zelfs steun vragen bij het IMF. Nadien herpakte het zich met mooie groeicijfers tussen 2000 en 2010. De voorbije jaren is de groei wel weer afgenomen door de crisis in de eurozone. De inflatie blijft met 6,5% boven de doelstelling van de centrale bank. En het tekort op de lopende rekening (6% van het BBP), hoewel gedaald, blijft erg hoog. Aangezien dit tekort vooral gefinancierd wordt door het buitenland, maakt dit de munt kwetsbaar voor een wisselend sentiment. Bovendien is de centrale bank eerder een lichte verzwakking van de munt genegen. We zien dan ook de dalende trend van de munt nog niet meteen keren, ook al is de kredietwaardigheid van Turkije erop vooruit gegaan.
Chinese yuan
Langetermijnstijgende trend van Chinese yuan
De Chinese yuan is nog altijd geen vrije munt, maar wordt door China gecontroleerd. Onder internationale druk (vooral van de VS) laat China de munt wel geleidelijk wat verstevigen. Wil China evenwel uitgroeien tot een economische wereldmacht, dan zal het haar munt op termijn vrij moeten laten bewegen. De internationalisering van de yuan zal de vraag naar de munt ondersteunen. China beschikt bovendien over een berg aan buitenlandse reserves, die het, indien nodig, kan aanwenden om de munt te ondersteunen. China heeft daarnaast nog altijd een overschot op de lopende rekening en ook de staatsfinanciën zijn gezond. Een aantal redenen die de munt op termijn verder kan doen verstevigen tegenover de USD. Alleen een harde landing van de Chinese economie lijkt roet in het eten te kunnen gooien.
ZAR per EUR 15
10
5
0 02
03
04
05
06
07
08
6 | De Belegger - 16 juli 2013
09
10
11
12
13
8,5
Ap Ch prec ine iat se ie v mu an nt de
8,0 7,5 7,0 6,5 6,0
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
Zuid-Afrikaanse rand
Langetermijndalende trend van Zuidafrikaanse rand
de t n an ie v se mu t a i rec aan Dep -Afrik d Zui
YUAN per USD
De Zuid-Afrikaanse rand zit in een dalende langetermijntrend, ook al zijn er tussentijds mooie oplevingen. Dat de rand gedaald is tot het laagste niveau in 4 jaar, heeft te maken met de vele (en soms) grimmige stakingen die het land getroffen hebben. Dit zorgde voor talrijke productie-onderbrekingen. Hierdoor stegen de ontginningskosten gevoelig, wat woog op de mijnbouwsector en dus ook de economische groei temperde. De grondstoffensector is dan ook belangrijk, want ze staat in voor ruim 50% van de export. Doordat de export onder druk staat, is het tekort op de lopende rekening (6,5% van het BBP) gestegen tot het hoogste niveau van de afgelopen vier jaar. Een indicatie dat de munt overgewaardeerd is. Het is dan ook nog te vroeg om al in te stappen.
THEMA’S Passagiersverkeer
Stijgende omzet passagiersverkeer in mrd. USD jaarlijkse groei trafiek op 20 jaar 2021-2031 4,7% , 4,4%
ICAO totale trafiek
14
Airbus GMF 2012
12 10
2011-2021 5,1%
8 Luchtverkeer verdubbelt elke 15 jaar
6 4
Luchtverkeer zal komende 15 jaar verdubbelen
2 0 1971
1981
1991
2001
2011
2021
2031
Bron: ICAO, Airbus
De voorbije decennia is het luchtverkeer om de vijftien jaar verdubbeld. Dit ondanks de talrijke crisissen (oliecrisis, Golfoorlog, Aziatische crisis, aanslag WTC-torens, financiële crisis, ...) tussen 1970 en nu. Deze gunstige trend zal zich naar verwachting doorzetten. Verwacht wordt dat het passagiersverkeer wereldwijd tot 2031 met gemiddeld 4,7% per jaar zal groeien. Er is de stijgende wereldbevolking, de groter wordende middenklasse in de emerging markets, de vergrijzing (mensen blijven langer mobiel), ... Toch zijn het niet de luchtvaartmaatschappijen die daarvan vooral zullen profiteren, maar wel de producenten van vliegtuigen (waar ook de vervangingsmarkt speelt) en de toeleveranciers aan de vliegtuigproducenten. Toch is het hierbij belangrijk om de cycli van de productie te kunnen inschatten.
Technologie
Opkomst mobiele toestellen
Waar pakweg 10 jaar geleden de PC een noodzaak was om te werken en te surfen, wordt dit nu overgenomen door allerlei mobiele toestellen. De prestaties van tablets en smartphones worden zo krachtig dat ze gebruikt worden om te werken, te surfen en te ontspannen. Vooral bij de jeugd en in de emerging markets versterkt deze trend zich nog. Bij traditionele pc-bouwers (o.a. Dell, HP) komt de omzet onder druk. Producenten van mobiele toestellen (Apple, Samsung, ...) zien margedruk door Chinese concurrentie. Grote datacenters (EMC) en producenten van chips zijn wel nog hard nodig om alle gegevens van mobiele gebruikers te stockeren. Grote softwarebedrijven moeten zich herscholen en hun software meer ‘in the cloud’ aanbieden. Microsoft is al klaar met de oefening, Oracle moet zich nog heruitvinden.
300 250 200 PCs
150 100 Smartphones
Tablets 50 0
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
Vergrijzing
Kosten gezondheidszorg nemen toe % 20 Gezondheidskosten in % van BBP in VS 15
10
5 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
in mrd. USD
De gezondheidskosten in procent van het bruto binnenlands product zijn in de VS de voorbije 30 jaar almaar gestegen. Verwacht wordt dat deze tendens zich nog zal doorzetten en tegen 2021 de kaap van 20% zal gerond worden. Ook in andere landen en regio’s zal dit het geval zijn. Daar liggen de percentages veelal nog aanzienlijk lager. Tussen 2000 en 2050 zal het aandeel van 60-plussers in de wereldbevolking immers stijgen van 11% tot 22%. Het aantal 80-plussers zal verdubbelen tot 400 miljoen mensen. Er zijn een aantal sectoren die van deze gunstige langetermijndensen kunnen profiteren. Niet alleen de farmasector (toenemende medische nood), maar ook de vrijetijdssector (mensen blijven langer mobiel), beheerders en eigenaars van rusthuizen, ...
De Belegger - 16 juli 2013
|
7
DIVERS Dividenden maken verschil
Dividenden van wezenlijk belang in beursreturn (I=100)
8000
Europese beursindex (inclusief dividenden) Europese beursindex (zonder dividenden)
6000
4000
2000
0 73 75 77 79 81 83 85 87 89 91 93 95 97 99 01 03 05 07 09 11 13
Goudprijs
Het dividend maakt een essentieel onderdeel uit van het rendement op aandelen. Bij kapitalisering van de dividenden is het effect op lange termijn zeer groot. Nemen we het voorbeeld van een Europese beursindex. De voorbije 30 jaar leverden Europese aandelen een gemiddeld rendement op van 9,6% per jaar. Als we de dividenden mee in rekening brengen, dan loopt het rendement op tot 15%, of ruim 50% per jaar meer. Bij dividendaandelen is niet zozeer de hoogte van het dividend van belang, maar wel de houdbaarheid ervan naar de toekomst toe. Bedrijven met een lager dividendrendement, maar die hun dividend jaar na jaar kunnen verhogen, zijn in dat opzicht interessanter. Bedrijven met een sterke track-record op dat vlak zijn ondermeer Johnson & Johnson, Mc Donald’s, Solvay, ...
Grote trends goudprijs
De goudprijs heeft sinds 1965 drie grote trends opgetekend. Tussen 2000 1968 en 1980 steeg de goudprijs met 1.940%. De olieschokken eind + 1.940% - 65% + 609% jaren ‘70 met inflatiepieken tot ruim boven 10% was koren op de mo1500 len van het goud. Om nadien gedurende ruim 20 jaar neerwaarts te - 35% evolueren. Dit laatste ging niet toevallig gepaard met een heel sterke 1000 prestatie van de aandelenmarkten. Nadien vervijfvoudigde de goudprijs weer. Het Washington-akkoord, dat de jaarlijkse verkopen van 500 de centrale bankiers regelde, gaf de aanzet tot de trendommekeer. De sputtering op de aandelenmarkten en de vlucht van beleggers naar zogenaamde ‘vluchthavens’ gaf de goudprijs een extra zetje. 0 Door de financiële crisis draaiden de centrale bankiers bovendien de 68 72 76 80 84 88 92 96 00 04 08 1213 geldkraan open. Sinds de Amerikaanse centrale bank eerder dit jaar aankondigde geleidelijk aan de geldkraan wat te zullen dicht draaien, verloor de goudprijs fors terrein. Sinds de top van eind vorig jaar al meer dan 30%. Een groot deel van de vraag naar goud wordt bepaald door de beleggersvraag (goudtrackers) en deze is afhankelijk van het sentiment. Dit sentiment is momenteel negatief en niets wijst erop dat dit snel zal keren. Zolang de dreiging over een stopzetting van het obligatie-inkoopprogramma over de markten waart, zien we tussentijdse opveringen nog steeds als een gelegenheid om de posities in het goud af te bouwen.
LEZERSADVIES Adviestelefoon: 078/15 00 05 (elke woensdag van 9u tot 12u) Hou uw abonneenummer bij de hand. E-mail:
[email protected]
www.belegger.be Jaargang 28, verschijnt wekelijks ISSN0771-9582 Afgiftekantoor: Gent X Erkenningsnr.: P002350 © De Belegger - correspondentieadres : Havenlaan 86 C, B 309, 1000 Brussel
REDACTIE Hoofdredacteur: Gert Bakelants Adjunct hoofdredacteurs: Frank De Mol, Geert Smet Financiële analisten & vaste medewerkers: Marc Brems, Youry Huygen, Anne Vandenbulcke. Adres: Havenlaan 86 C, B 309, 1000 Brussel Marketing: David Kronfeld Uitgever: Dieter Haerens Verantwoordelijke uitgever: Dirk Velghe, p.a. Havenlaan 86 C, B 309, 1000 Brussel
ABONNEMENTEN EN INLICHTINGEN Telefoon: 02 454 28 51 (alle werkdagen van 8u tot 16u en elke zaterdag van 8u tot 12u) Fax: 02 423 16 35 E-mail:
[email protected] Adres: Havenlaan 86 C, B309, 1000 Brussel Enkel per abonnement. Prijs: 289 € per jaar (betaling per overschrijving ter attentie van De Persgroep Publishing N.V. op rekeningnummer 432-4015057-79) of 72,25 € per kwartaal (enkel via betaling per domiciliëring)
© Mediafin NV, 2013, alle rechten voorbehouden. De verstrekte informatie steunt op betrouwbare bronnen en zorgvuldige analyse. “De Belegger” kan geenszins aansprakelijk worden gesteld voor gederfde winst of verlies n.a.v. de verstrekte informatie of het gebruik ervan. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Onze Algemene Voorwaarden die voorkomen op de keerzijde van onze facturen zijn verkrijgbaar op het correspondentieadres. De Belegger is een uitgave van
