Oktober 2011
Clemens Cornielje:
‘Verbintenissen voor de lange termijn zijn essentieel voor succes’ Ledenmagazine van
Social Media: tel even tot tien • ‘Persoonlijke ontwikkeling bepaalt carrière-ontwikkeling’ • Uitbuiting van Poolse uitzendkrachten is gemeengoed • Verbetering relatie onderwijs-arbeidsmarkt noodzaak • De radicale transitie van Van Gansewinkel Groep • Noord-Veluwe: ‘We zijn ingetogen, iedereen doet zijn ding’
Middelpunt
Topnotaris Dagelijks in topvorm met geactualiseerde dienstverlening. Volgens de nieuwste maatschappelijke en juridische ontwikkelingen. Daarmee kunnen wij elke dag meer voor u betekenen.
Atema ontmoet Cornielje Clemens Cornielje startte zijn tweede termijn als Commissaris van de Koningin in Gelderland met goed nieuws. Het besluit over het doortrekken van de A15 was definitief. Tegelijkertijd staat de provincie voor grote uitdagingen. Foppe Atema, voorzitter van VNONCW Gelderland, in gesprek met de Commissaris.
10 Onderwijs en arbeidsmarkt Onderwijs en scholing zijn cruciale factoren voor het optimaal benutten van talent in de steeds kennisintensiever wordende economie. VNO-NCW Midden werkt dan ook doorlopend aan een goede aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven.
22
Afval bestaat niet Het klinkt als een gelikte reclameslogan van een vuilverwerker die in moeilijke tijden marktaandeel probeert te veroveren, maar bij Van Gansewinkel Groep wordt de daad bij het woord gevoegd. Het bedrijf zit in een radicaal transitieproces. Het Cradle to Cradleprincipe is daarbij het uitgangspunt.
25
Het DNA van Noord-Veluwe Noord-Veluwe is geografisch niet duidelijk afgebakend. Op bestuurlijk vlak worden veel zaken vanuit Apeldoorn geregeld, maar de regio heeft nauwelijks een binding met Apeldoorn. De mensen zijn onafhankelijk. Dat blijkt wel uit het aantal ondernemers in de regio. Velen beginnen er voor zichzelf.
34
Nieuws Drie ondernemers over social media De Drive: Erik Smithuis Positie Poolse uitzendkrachten is wankel Column Bernard Wientjes Column Andries Greiner In het Middelpunt: Trudy Huisman en Jeroen Broeknellis Nieuwe leden Agenda Column Martin Stor Colofon Wie is Werner Ludwig
Blankhart & Bronkhorst Netwerk Notarissen Wolterbeeklaan 3 7361 ZD Beekbergen T (055) 506 33 33 F (055) 506 31 01 E
[email protected]
4 14 17 19 21 21 29 30 32 33 42 42
Samenwerking met onderwijs Minister Verhagen en Bernard Wientjes zijn het eens over de samenwerking tussen universiteiten en het bedrijfsleven: die moet anders en beter. ‘Universiteiten moeten zich in onderwijs en onderzoek meer richten op het bedrijfsleven’, zegt Verhagen bij de opening van het academisch jaar in Wageningen (FD, 5-9). VNO-NCW maakt zich ernstig zorgen over de kwaliteit van het onderwijs, er is te weinig aandacht voor excellentie en te weinig geïnvesteerd in onderzoeksvelden die voor de economische topsectoren van belang zijn. Aan een goede aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven moet voortdurend gewerkt worden, is het standpunt van VNO-NCW. Ook de commissie Veerman stelde vorig jaar vast dat er forse stappen nodig zijn om het hoger onderwijs toekomstbestendig te houden. Diezelfde Veerman ontmoette ik in september bij de opening van het hogeschooljaar van Windesheim. De contacten die je tijdens zo’n bijeenkomst legt en de gesprekken die je voert onderstrepen het belang van samenwerking. Windesheim zit middenin een innovatieproces en wil onderwijs, onderzoek en ondernemen met elkaar verbinden om te komen tot een kwalitatief hoogstaand kenniscentrum. De HBO-instelling zoekt actief samenwerking met het bedrijfsleven op. Beide vestigingen zijn lid van onze vereniging (Almere en Zwolle) en in november stelt Windesheim haar deuren open voor de leden van regio IJsseldelta. Ook met andere MBO’s, HBO’s en universiteiten in het werkgebied onderhouden wij intensieve contacten. Rechtstreeks, en via platforms die zich inzetten voor verbeteren van de regionale arbeidsmarkt. De samenwerking bedrijfsleven-onderwijs is concreet zichtbaar op de Techniekdagen, waarvan onze vereniging de grote initiator is. Doel hiervan is de instroom van jongeren in technische opleidingen te vergroten. Meer mooie voorbeelden leest u in dit nummer van Middelpunt, pagina 22. Wat ik maar wil zeggen is dat we als vereniging hard werken aan een goede aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven. We blijven erin geloven en gaan ervoor. Ik ben heel benieuwd naar uw ervaringen en adviezen op dit gebied! Tineke Bakker – van Ingen Voorzitter VNO-NCW Midden
15529
www.blankhartbronkhorst.nl Middelpunt oktober 2011
3
Middelpunt
Nieuws uit de regio VNO-NCW IJsseldelta op bezoek bij FC Zwolle en Equipe
1000 leden bezoeken Miljoenennotaontbijten Op de ochtend na Prinsjesdag zijn veel leden van VNONCW Midden de dag begonnen met een Miljoenennotaontbijt. Op vier plaatsen in het werkgebied van VNONCW Midden kwamen belangstellenden af op deskundige sprekers, geurende koffie en verse broodjes.
Apeldoorn
In de Dru Cultuurfabriek in Ulft was politiek Den Haag heel dichtbij, door de aanwezigheid van twee Haagse politici, Henk Jan Ormel (CDA) en Johan Houwers (VVD), beiden met Achterhoekse verbondenheid. Zij gaven hun visie op de Miljoenennota.
Ulft
100-jarigen!
Het nieuwe ledenseizoen van VNO-NCW IJsseldelta startte met een bedrijfsbezoek aan FC Zwolle en Equipe Meetings & Events. Jacco Vonhof, voorzitter van VNONCW IJsseldelta, vertelde kort over de actualiteiten in de regio. Zestien gemeenten in de brede regio hebben een convenant tot meer samenwerking ondertekend. De bedoeling is dat deze gemeenten ook nauwer gaan samenwerken met ondernemers en het onderwijs. De eerste stap is dus gezet. Na het voorstellen van de nieuwe leden was het woord aan Arjen Jansen, manager FC Zwolle. Hij nam het gezelschap mee in feiten en cijfers in de voorbereiding van een wedstrijd. Vergunningen moeten worden aangevraagd en overleg met politie en brandweer moet plaatsvinden. Er gaan heel wat gesprekken aan een potje voetbal vooraf. Het stadion van FC Zwolle is berekend op ca. 10.000 bezoekers. Het doel is regiobinding en FC Zwolle biedt daarvoor het podium. De centrale vraag is: hoe krijgen we het stadion zo goed mogelijk bezet. Men zoekt naar een goede mix om ook de mensen uit de regio te binden aan FC Zwolle. Ook ondernemers spelen hierin een belangrijke rol. FC Zwolle beschikt over een DGA-business loge en geeft aan hierin best met VNO-NCW te willen samenwerken.
Almere
Almere
Joop Wijn, lid van de Raad van Bestuur ABN AMRO bank en voormalig minister van Economische Zaken) en panelleden hun reacties op de actualiteit.
De bijeenkomsten trokken gezamenlijk ruim 1000 leden en relaties van VNO-NCW Midden. Op de verenigingssite www.vno-ncwmidden.nl vindt u meer over het verloop van de bijeenkomsten, foto’s, presentaties, e.d.
Zwolle
Foto: Jan Ezendam
Een derde bijeenkomst vond plaats in het Schaffelaartheater in Barneveld, waar de leden van VNO-NCW Eemland en VNO-NCW Valleiregio deelnamen aan een interactief debat onder leiding van dagvoorzitter Arnoud Leerling. Hij sprak met verschillende ondernemers en politici over de macro-economische situatie van Nederland en Europa. In de Schouwburg in Almere organiseerden de Vereniging Bedrijfskring Almere, VNO-NCW MKB Flevoland en ABN AMRO Almere het Miljoenennotaontbijt, dit keer met het thema ‘Terugtrekkende Overheid, Ondernemerskansen?’. Samen met gastheer Bert Gijsberts (VBA) gaven sprekers (o.a. burgemeester Annemarie Jorritsma van Almere en
Burgemeester Berghoef reikte op donderdag 8 september het predicaat Hofleverancier uit aan de firma Hoopman Machines BV in Aalten. Sinds 1911 is Hoopman fabrikant van de -holaras- machines. In 2011 staat Hoopman Machines voor een gezond bedrijf dat wereldwijd reputatie heeft opgebouwd in kwaliteit, betrouwbaarheid en innovatie. Lovink Industries is in 1911 opgericht en bestond op 9 september 100 jaar. Een mijlpaal waar men trots op is. Tegenwoordig bestaat Lovink Industries uit vier gezonde werkmaatschappijen en is zij een groeiende, onafhankelijke industriële organisatie met wereldwijde activiteiten. VNO-NCW Midden feliciteert Hoopman Machines BV en Lovink Industries BV met het 100-jarig jubileum! Uitbreiding Ross Advocaten
Ross Advocaten heeft zich met ingang van 1 september jl. versterkt met de aanstelling van mr. Erik Houbiers als advocaat. Het team had per 1 januari 2011 al een uitbreiding ondergaan door de komst van Ton Heebing als medevennoot en Jelka Hagens als zijn assistente. Mede door deze recente ontwikkelingen telt Ross Advocaten nu tien advocaten en is voor de cliënten in de Achterhoek, Liemers en de Arnhemse regio een juridische dienstverlener van formaat. Mooirivier behaalt Gouden Green Key
Een dag eerder organiseerden VNO-NCW IJsseldelta, VNO-NCW Noordoost-Overijssel en Equipe Meetings & Events in Zwolle het Prinsjesdagcongres. Na een lunch in de brasserie van Equipe bekeken de deelnemers (partners van Congresstad Zwolle, Burgemeester en Wethouders en leden van VNO-NCW IJsseldelta en VNO-NCW Noordoost-Overijssel) gezamenlijk de troonrede. Aansluitend werd deze toegelicht door Hans Prakke, oud-voorlichter bij SER, oud-voorlichter van de PvdA fractie.
Mooirivier is deze zomer beloond met het gouden Green Key certificaat en is daarmee het eerste hotel in het Vechtdal met dit gouden duurzaamheidlabel. De Green Key is hét internationale keurmerk dat staat voor duurzame bedrijfsvoering in de hospitality branche. De gouden classificatie is het hoogst haalbare niveau. Mooirivier ontvangt de Green Key omdat zij bewuste keuzes maakt op het gebied van duurzaam ondernemen. Francis Hoekendijk - directeur en eigenaar - ziet het als een mooie bevestiging van alle inzet op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen van de afgelopen jaren.
Foto: Jan Ezendam
In Paleis Het Loo in Apeldoorn gaf Herman Vossers van het ministerie van Financiën een toelichting op de plannen van het kabinet en de invloed hiervan op ondernemers. Tweede gastspreker Onno Ruding sloot aan bij het verhaal met zijn visie op de huidige economische situatie.
Ledennieuws
Erben Wennemars, interim commercieel manager, vulde op zijn geheel eigen wijze het verhaal aan met zijn motivatie voor FC Zwolle United. Oud-voetballer en manager technische zaken Bert Konterman vertelde over de (technische) organisatie die nog steeds groeit (nu 43,5 FTE). Na een slotwoord van Folly van Dam, eveneens oud-voetballer, was het tijd voor een rondleiding door het stadion, de kleedkamers en verblijfruimtes van de spelers, pers en niet te vergeten de skyboxen en controlekamer. Voor een aantal leden was het staan op dé middenstip een bijzondere ervaring en daar lieten ze zich dan ook graag fotograferen. De bijeenkomst eindigde met een netwerkborrel in de business loge van FC Zwolle.
Middelpunt oktober 2011
5
Middelpunt
Nieuws uit de regio Ondernemend aanbesteden in Rivierenland
Advies SER: Gelderland verdient het!
Verloop project Het project ‘aanbesteden’ is ruim een jaar geleden gestart om meer uniformiteit, samenwerking en transparantie te kunnen realiseren tussen lokale overheid en bedrijven. De projectpartners hebben individuele gesprekken gevoerd met alle gemeenten die deel uitmaken van het samenwerkingsverband Regio Rivierenland. Vervolgens is er voor de gemeenten in maart 2011 een werkconferentie georganiseerd en hebben daarna een aantal werksessies plaatsgevonden met vertegenwoordigers van de gemeenten om de samenwerkingsovereenkomst op te stellen. Gezien het feit dat op 15 september jl. negen van de tien gemeenten hun handtekening onder deze verklaring hebben gezet, is dit een goede ontwikkeling voor een volgende fase in de samenwerking.
Op 15 september hebben de voorzitters van VNO-NCW Rivierenland, Kamer van Koophandel en Bouwend Nederland regio Oost het eerste exemplaar ontvangen van de publicatie “Ondernemend aanbesteden in Rivierenland, kansen voor opdrachtnemers en opdrachtgevers”. Het boekje is uitgereikt tijdens een drukbezochte bijeenkomst in Geldermalsen. Tijdens deze bijeenkomst is de intentie uitgesproken tot meer samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers bij aanbestedingen. Onder toeziend oog van Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland, werd de intentie bekrachtigd met handtekeningen van bestuurders van gemeenten uit regio Rivierenland, het Waterschap Rivierenland en de projectpartners KvK Midden-Nederland, VNO-NCW Rivierenland en Bouwend Nederland regio Oost. Doelstelling is om op 1 januari 2012 een regionale samenwerkingsovereenkomst gereed te hebben, die als leidraad kan gaan dienen voor het aanbestedingsbeleid van de individuele publieke opdrachtgevers. Het streven is dat zoveel mogelijk van de tien gemeenten uit Rivierenland deze overeenkomst gaan uitvoeren. Uit gesprekken met meerdere ondernemers uit de bouwsector is gebleken dat zij positieve verwachtingen hebben van de nieuw ingeslagen weg. Vooral in deze economisch moeilijke tijden, waarbij de bouwsector extra hard is geraakt, kunnen ze deze steun in de rug goed gebruiken.
Wilt u meer weten over het project ‘aanbesteden’, neem dan contact op met Chrismar Huls, regiomanager VNO-NCW Rivierenland,
[email protected], 055 – 5222606.
De publicatie “Ondernemend aanbesteden in Rivierenland, kansen voor opdrachtnemers en opdrachtgevers” staat vol met marktinformatie, goede voorbeelden, do’s en dont’s en interviews met ambtenaren, specialisten en marktpartijen. Het boekje bestaat uit twee delen (voor opdrachtgevers en voor opdrachtnemers) en is te downloaden via www. vno-ncwmidden.nl/ rivierenland. Wilt u een hardcopy ontvangen dan kan dit door een mail te sturen met uw adresgegevens aan
[email protected].
Bedrijfsbezoek VNO-NCW Twente aan Johma ‘Toch wel mooi dat dit bedrijf weer in (Nederlandse) ondernemende handen is. Ik was hier een paar jaar geleden en ken het haast niet terug. Er zit weer een ziel in dit bedrijf’. Dit was een van de opmerkingen op de openingsbijeenkomst van VNO-NCW Twente begin september bij Johma in Losser. De bijeenkomst werd gestart met een welkom aan de ruim 70 deelnemers door Eric Nijkamp namens het bestuur van VNO-NCW Twente. Hij gaf het woord aan de nieuwe leden Gerard Gierveld van Baker Tilly Berk en Hielke van Dijken van Bolletje. Ook werd
aandacht besteed aan het nieuwe lid van Watson Marlow Bredel uit Delden, Johan van den Heuvel, en de gasten Annemarie Heuvel van Topsport Select en Marc Geesink van Ros Managementregie. Algemeen directeur van Johma, Erik Bras, nam het woord over en verhaalde over de overname, de producten, de marketing en de toekomst van het bedrijf. Er was ruimte voor interactie en de vragen van toehoorders werden met toewijding beantwoord. De bijeenkomst vervolgde met met een boeiende rondleiding en werd afgesloten een buffet.
Ledennieuws Econsultancy 15 jaar
Econsultancy is op 1 september 1996 opgericht in Swalmen door Leo Oost en Erwin Zwerver. Begin 1997 werden de activiteiten van Econsultancy uitgebreid door de oprichting van een vestiging in Doetinchem. In 2008 werd een derde vestiging geopend in Boxmeer. Door de unieke manier van werken, de persoonlijke betrokkenheid van haar medewerkers en het geven van realistisch en concreet advies kent Econsultancy zelfs de laatste jaren een omzetgroei van circa 10%. In de afgelopen 15 jaar is Econsultancy hierdoor uitgegroeid tot een onafhankelijk, middelgroot ingenieursbureau.
Ed Velthuis, bestuurslid SER Gelderland, overhandigt het rapport Gelderland verdient het! aan Conny Bieze, gedeputeerde. Links: Cees de Boer van de Kamer van Koophandel Oost-Nederland.
De provincie moet zich in Gelderland niet alleen richten op innovatie in de sectoren Food, Health en Energie en Milieutechnologie, maar ook andere sectoren waar kansen liggen om de productiviteit te verbeteren, niet laten liggen. Ook de maakindustrie biedt kansen. Dat is één van de adviezen van SER Gelderland aan de provincie in het rapport Gelderland verdient het!. De provincie werkt aan nieuw economisch beleid voor de komende vier jaar. In dit advies wordt met name ingezoomd op het benodigde instrumentarium en de rolverdeling bij de uitvoering van het sociaaleconomisch beleid.
Oprichter Leo Oost in actie vijftien jaar geleden
Verhuisbericht Hanzeland Personeelsdiensten!
Per 1 oktober is Hanzeland Personeelsdiensten verhuisd van klassiek Art Nouveau in de Sassenstraat naar Neoclassicistische stijl aan de Eekwal 10 in Zwolle. Koster E & I wordt Stork Technical Services
Het rapport is op 15 september 2011 aangeboden aan Conny Bieze, gedeputeerde bij de provincie Gelderland en onder andere verantwoordelijk voor de economie. Het rapport Gelderland verdient het! kunt u downloaden via www.vno-ncwmidden.nl. VNO-NCW Midden is een van de partners van de Sociaal Economische Raad Gelderland. De heren Atema (voorzitter VNO-NCW Gelderland), Crama (voorzitter VNO-NCW Stedendriehoek) en Velthuis (voorzitter VNO-NCW ArnhemNijmegen) vertegenwoordigen de Gelderse leden van de vereniging in het bestuur van SER Gelderland.
‘Donderweer, maar geen doemdenken. Een gewaarschuwd mens telt voor twee’ vatte Dries Crama, voorzitter VNONCW Stedendriehoek, samen aan het slot van het succesvolle Miljoenennota-ontbijt in Paleis Het Loo, 21 september 2011.
Na ruim 54 jaar zal de naam Koster E&I verdwijnen en zal het bedrijf volledig gaan werken onder de naam “Stork Technical Services”. Tijdens een groots “Rebranding Evenement” is op 16 september de naam Koster van de gevel verdwenen en is het logo van Stork Technical Services er voor in de plaats gekomen. Koster E&I was al sinds 2006 een onderdeel van Stork Technical Services en deze naamswijziging is de laatste stap naar een volledige integratie.
Henk Bol, vestigingsdirecteur Stork TS Doetinchem
Middelpunt oktober 2011
7
Nieuws uit de regio Gerrit Pillen, voorzitter VNONCW Achterhoek: Door innovatie en automatisering is het werk in de industrie anders geworden. Er wordt meer geproduceerd met minder mensen. Toch blijft er behoefte aan goed technisch opgeleide mensen. Maar steeds minder jongeren kiezen techniek. Dus de 23e Techniekdag blijft actueel. Tot 29 oktober bij Lundia in Varsseveld.
Gelders bedrijfsleven verheugd over nieuwe stap A15 Het georganiseerde bedrijfsleven in de Stadsregio Arnhem Nijmegen, het GPVV*, is verheugd over een aanzienlijke financiële bijdrage van Provinciale Staten van Gelderland aan de doortrekking van de A15. De Provinciale Staten hebben gistermiddag besloten om een bedrag van 320 miljoen euro uit te trekken. Ook heeft de provincie 60 miljoen gereserveerd als garantstelling voor tol. Deze bijdragen waren opgenomen in de voorlopige bestuursovereenkomst die eerder dit jaar tussen Rijk en regio is gesloten. Met de vaststelling van de financiële bijdrage is een belangrijke nieuwe stap gezet naar de doortrekking van de A15 van het knooppunt Ressen naar de A12 tussen Duiven en Zevenaar. Dit heeft een positief effect op de bereikbaarheid en economie. Al meer dan veertig jaar wordt gesproken over de doortrekking en het is voor de regionale en landelijke economie van groot belang dat dit project snel wordt gerealiseerd. Niet alleen vormt een doorgetrokken A15 een belangrijke achterlandverbinding voor mainports als de Rotterdamse haven, ook voor de regionale economie is een doorgetrokken A15 een belangrijke impuls. Voor het vestigingsklimaat en de ontwikkeling van de arbeidsmarkt in het gebied is een goede bereikbaarheid een belangrijke voorwaarde. Als de A15 wordt doorgetrokken zal in de gehele Stadsregio Arnhem Nijmegen de reistijd verbeteren en ontstaat een robuuster wegennetwerk. De doortrekking vormt tevens een belangrijk alternatief voor de zwaarbelaste Pleijroute en de N325 bij Arnhem. Wel blijft het bedrijfsleven met name het aspect tol nauwlettend volgen. De hoogte van de tol en de wijze van heffen vormen een belangrijk aandachtspunt bij de verdere uitwerking van het project. *GPVV Het georganiseerde bedrijfsleven in de Stadsregio Arnhem Nijmegen bestaat uit Transport en Logistiek Nederland (TLN), verladersorganisatie EVO, VNO-NCW Midden, de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, SER Gelderland en MKB Midden. Deze partijen vormen samen het Gelders Platform Verkeer en Vervoer (GPVV). Contactpersoon Rob Oostermeijer, hoofd beleidszaken,
[email protected], 055 - 5222606.
Middelpunt
Verenigingsnieuws Voorzitter VNO-NCW Achterhoek reikt jongerenvoucher uit Gerrit Pillen, voorzitter van VNO-NCW Achterhoek, heeft op 20 september de jongerenvoucher uitgereikt aan Jos Rouwmaat van de firma Rouwmaat uit Groenlo. Dit gebeurde tijdens de arbeidsmarktavond voor de branche Transport en Logistiek. Het project ‘jongerenvouchers’ is een initiatief van VNO-NCW Midden, Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, COLO en UWV Werkplein. De jongerenvoucher is bestemd voor bedrijven die een werkzoekende jongere in dienst nemen. De waarde van een voucher bedraagt 2500,- euro. Na de eerdere inschrijfweek voor jongerenvouchers in mei bleek dat veel werkgevers in de regio behoefte hebben aan ‘vers bloed’ in hun organisatie. Gerrit Pillen sprak zijn waardering uit voor het succes van de actie en voor de bedrijven die jongeren een kans geven op de arbeidsmarkt. De overhandiging van de voucher aan Jos Rouwmaat staat symbool voor de uitreiking van 64 jongerenvouchers die in de Achterhoek zijn verstrekt. Voor meer informatie over jongerenvouchers kunt u contact opnemen met Martine Schuijer, secretaris onderwijs & arbeidsmarkt VNO-NCW Midden,
[email protected], 055 – 5222606.
Joris Nelissen, voorzitter VNO-NCW Rivierenland Onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat de brug bij Rhenen voor veel ondernemers uit Rivierenland een groot knelpunt is. Het bewerkstelligen van een kortetermijnoplossing heeft onze absolute prioriteit, zonder dat wij de langetermijnoplossing (het creëren van een derde noord-zuid-verbinding) uit het oog willen verliezen.
Henk Anema, voorzitter VNO-NCW Valleiregio: Het zoeken van een oplossing voor de verkeerscongestie bij de brug bij Rhenen is niet voorbehouden aan de overheid. Ondernemers aan beide zijden van de brug geven in onderzoek aan graag met de overheid te willen meedenken en praten over oplossingen. Men mist nu de inhoudelijke dialoog. De goede samenwerking tussen de regio’s VNO-NCW Rivierenland en VNO-NCW Valleiregio is hierin belangrijk.
Bestuursleden VNO-NCW Midden op bezoek bij Defensie Al weer enige tijd geleden, op dinsdag 13 september jl. , waren de leden van het Algemeen Bestuur van VNO-NCW Midden te gast op de Kromhoutkazerne in Utrecht op uitnodiging van het Regionaal Platform Defensie - Bedrijfsleven Midden. Co-voorzitter van het platform* en tevens Plaatsvervangend Commandant van de Landstrijdkrachten, generaalmajoor Mart de Kruif, ontving hen in de Logistiekzaal van de kazerne, waar in eerste aanleg de reguliere bestuursvergadering van VNO-NCWMidden onder leiding van mevrouw Tineke Bakker- van Ingen plaatvond. Generaal De Kruif greep de aanwezigheid van zoveel werkgeversbelangstelling aan om nader in te gaan op de grootscheepse bezuinigingsoperatie waar Defensie én de Koninklijke Landmacht zich voor geplaatst zien en de gevolgen voor de VNO-NCW regio Midden. Onder zijn gehoor waren inmiddels ook de commandanten van de voornaamste Defensie-onderdelen in de regio en vertegenwoordigers van regionale onderwijsinstellingen. Dit alles vanuit de optiek om waar mogelijk en zinvol samen (Onderwijs, Overheid en Ondernemers) op te trekken om de gevolgen van de bezuinigingen in de regio op te vangen en ook in breder verband samenwerking na te streven. Tijdens de aansluitende discussieronde en de netwerkborrel kwam een scala aan onderwerpen ter sprake, waaruit in ieder geval bleek dat er veel zaken zijn die in aanmerking komen voor een gezamenlijke concrete aanpak, onder meer op het gebied van arbeidsmarkt, bij- of herscholing van personeel en sourcing.
Om die aanpak ook in de diverse regio’s vorm te geven organiseert het Regionaal Platform Midden op donderdag 24 november a.s. van 16.00 - 19.00 uur op de Defensielocatie Kamp Holterhoek te Eibergen de eerste van een aantal soortgelijke bijeenkomsten voor werkgevers, brancheorganisaties, lokale overheden en onderwijsinstellingen uit de regio, in dit geval de regio’s Twente en Overijssel. Opzet is dan de diverse mogelijkheden tot samenwerking vanuit regionale optiek te behandelen. * Voorts hebben in het Regionaal Platform Midden zitting: - de heer Foppe Atema (voorzitter van het Provinciaal Bestuur Gelderland, co-voorzitter namens VNO-NCWMidden) - mevrouw Hermien Hendrikx (lid van het College van Bestuur van ROC Midden Nederland) - de heer Werner Ludwig (directeur van de Vereniging VNONCW Midden) - kolonel bd Loek Habraken (secretaris)
Nieuwe regiomanager VNO-NCW MKB Flevoland
Welkom aan nieuwe bestuursleden VNO-NCW Achterhoek
Per 1 oktober is Moniek Bom bij VNO-NCW Midden gestart als regiomanager voor VNO-NCW MKB Flevoland. Als regiomanager ondersteunt zij de voorzitter en het gezamenlijke bestuur van VNO-NCW MKB Flevoland op alle mogelijke gebieden, zij is de contactpersoon voor leden/ondernemers en bedrijvenkringen en vertegenwoordigt werkgevers in overlegorganen.
Tijdens de zeer goed bezochte bijeenkomst van VNO-NCW Achterhoek op 8 september bij Lovink Industries BV zijn twee nieuwe bestuursleden door de leden benoemd: De heer drs.ing. J.P. (Jan-Paul) Kiefmann, directeur Kiwitz BV, Ulft en de heer J.W.G. (Gerben) Schepers, directeur Sel Chemie BV, Aalten. Voorzitter Pillen heette namens het bestuur beide heren van harte welkom en is blij met de versterking.
Moniek Bom (38) is goed op de hoogte van de activiteiten van een werkgeversvereniging. Zij was eerder zes jaar werkzaam bij werkgeversorganisatie Bouwend Nederland regio Oost in Apeldoorn en heeft aansluitend twee en een half jaar het project BouwTalent gedraaid voor CAO partijen (Bouwend Nederland en de bonden FNV en CNV). Moniek woont in Zwolle, is geboren en getogen in Flevoland en ziet er naar uit om in deze jonge provincie aan de slag te gaan en veel leden en relaties te ontmoeten. De nieuwe regiomanager is bereikbaar via het kantoor van VNO-NCW Midden in Apeldoorn, 055-5222606, of via
[email protected]. Jan-Paul Kiefmann
Gerben Schepers
Middelpunt oktober 2011
9
Middelpunt Foppe Atema ontmoet Clemens Cornielje:
‘We moeten zoeken naar nieuwe vormen van samenwerking’ Clemens Cornielje is sinds 2005 Commissaris van de Koningin in de provincie Gelderland. Onlangs werd hij daar benoemd voor een tweede termijn. Hij was al jong actief in de politiek als lid van de JOVD, werd medewerker bij de VVD-fractie in Den Haag en kwam uiteindelijk in De Tweede Kamer terecht. Daar ontpopte hij zich als onderwijsspecialist.
Clemens Cornielje startte zijn tweede termijn als Commissaris van de Koningin in Gelderland met goed nieuws. Het besluit over het doortrekken van de A15 was definitief. Tegelijkertijd staat de provincie voor grote uitdagingen. De economische invalshoek van het nieuwe bestuursakkoord in combinatie met de slinkende middelen vraagt om creativiteit en het sluiten van de rijen door de
Fotografie: Arthur van Leeuwen
stakeholders in de provinciale welvaart. Foppe Atema, voorzitter van VNO-NCW Gelderland, ontmoet de Commissaris op het provinciehuis in Arnhem.
Foppe Atema verruilde onlangs zijn voorzitterschap van VNO-NCW Achterhoek voor dat van VNO-NCW Gelderland. Hij is daarbij ook directeur van plaatwerkbedrijf GOMA en een van de belangrijkste gezichten binnen de Achterhoekse maakindustrie. Als nieuwe voorzitter van Gelderland is hij de opvolger van Daan Wilton. U moet op het provinciehuis zeer tevreden zijn geweest toen het kabinet met het nieuws over de A15 kwam? ‘Absoluut. Het is van een enorm belang voor de economische ontwikkeling van deze provincie. En nu kunnen we ons concentreren op die andere infrastructurele bottlenecks: de N18 richting Enschede, de verbreding van de A1 en de A12.’ Vanuit het bedrijfsleven onderschrijven we die inzet helemaal. De regionale economieën zijn sterk gebaat bij deze belangrijke verkeersaders. Bedrijvigheid moet zich zo verder kunnen ontwikkelen langs deze aders. ‘Klopt. Bedrijvigheid ontstaat ook op de knooppunten en langs snelwegen. Maar vergeet ook niet het belang van een goed openbaar vervoer en fietspaden. Dat ontlast de wegen en de ontwikkeling van stationsomgevingen en zorgt voor een belangrijke economische dynamiek. Vandaar dat al deze zaken een belangrijke plek in
het bestuursakkoord hebben gekregen.’ Bij het onderwerp infrastructuur is niet alleen sprake van de aanleg van asfalt en fysieke snelwegen, maar ook aanleg van digitale infrastructuur. Die is even belangrijk voor de ontwikkeling van nieuwe diensten. De digitale snelweg verdient net zo veel aandacht van de provincie. ‘De provincie legt geen breedband aan, maar kan daar wel in helpen als motivator en regelgever. Zo hebben we in het verlengde van het stimuleren van de ontwikkeling van regionale bedrijventerreinen glasvezel expliciet genoemd als een van de prioriteiten. Toch is de algemene ervaring dat meer communicatiemogelijkheden alleen maar leidt tot meer communicatie, en bijvoorbeeld niet tot een verschuiving van fysieke ontmoetingen naar digitale.’ Naast de (snel)weg en glasvezel infrastructuur vervult ook het spoor een belangrijke rol. Vanuit VNONCW Gelderland maken we ons enige zorgen over de Betuwelijn, omdat er nog maar weinig treinbewegingen zijn te zien. ‘Op dit moment hoef je echter niet meer dan een paar minuten langs het spoor te rijden of je ziet er één. Cruciaal, ook voor deze provincie, is natuurlijk de aansluiting op het Duitse net. En daar lijken de zaken nu eindelijk in beweging te komen. Ik sprak Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam een tijdje geleden en vroeg hem vanuit het havenbedrijf nog eens een helder signaal te geven aan onze oosterburen. Als wij wat roepen komt dat niet aan, maar als Rotterdam wat zegt wordt geluisterd. Ik heb er nu toch goede hoop op dat die verbinding in 2018 is gerealiseerd.’
Middelpunt oktober 2011
11
Middelpunt ‘Mijn schoonzoon? Dat wordt niets...’
betrokken integer to the point
Welke invloed hebben de bezuinigingen van het Rijk voor de slagkracht van de provincie? ‘In principe zijn we niet arm, maar we worden het meest gekort van allemaal. Afgezien van het feit dat dit onterecht is - als er veel geld is gaat er relatief het meeste naar de Randstad, als er bezuinigd moet worden zijn de anderen de klos – noopt het tot creativiteit en focus. En dat zie je in het nieuwe akkoord dat een economische inslag heeft.’
dat vinden cliënten van onze juridische dienstverlening neem contact op en ervaar het zelf
arnhem nijmegen sickeszplein 1 6821 hv arnhem t (026) 3 777 111
prins bernhardstraat 1 6521 aa nijmegen t (024) 3 828 384
[email protected]
www.hekkelman.nl
Het zal je gebeuren: na jaren hard ploeteren laat de gedroomde opvolging u in de steek. De accountants en adviseurs van Brouwers zijn precies de mensen die u in dat geval kunnen laten excelleren in het staartje van uw ondernemerschap. Brouwers doet namelijk véél meer dan alleen aangiftes, jaarrekeningen en salarisadministraties. Ook voor ondernemers die aan iets nieuws toe zijn is Brouwers bijzonder breed. En altijd to the point. Bel maar eens...
T / 026 353 78 70
E /
[email protected]
F / 026 353 78 50
W / www.brouwers.nl
accountants / adviseurs
civiel management lichtenvoorde CML IS EEN REGIEVOERDER DIE PARTIJEN BIJ ELKAAR BRENGT! CML voert het management over projecten die in gang worden gezet door de overheid, waterschappen woningcorporaties, het bedrijfsleven en particulieren. Of een combinatie daarvan.
Zilverlinde 7 7131 MN Lichtenvoorde Postbus 149 7130 AC Lichtenvoorde T 0544.39.32.20 F 0544.39.32.25
[email protected] www.civielmanagement.nl
CML STAAT VOOR REALISATIE EN PROJECTMANAGEMENT M.B.T. • gebiedsinrichting • bestemmingsplannen • herinrichtingen • watermanagement • groene energie • bouwmanagement
Het hebben van grensoverschrijdende contacten, zo merken we ook bij de ondernemers, zijn belangrijk. Bent u content met de manier waarop de bestuurlijke contacten met onze Duitse buren verlopen? ‘Eigenlijk kun je van een grens niet meer spreken. We zijn een economische eenheid. Tegelijkertijd zijn er hobbels in de samenwerking. Dat komt met name door verschillen in bestuurlijke en administratieve systemen. We denken al snel dat alles over de grens hetzelfde gaat als in Nederland. In de praktijk werkt het anders, nog afgezien van de cultuurverschillen.’ Van die praktische verschillen zijn we ons bewust. Hoe kijkt de provincie aan tegen die verschillen? ‘Het erkennen van diploma’s is in Nederland het domein van het ministerie, in Duitsland ligt de verantwoordelijkheid bij Die Länder. Zo kan ik nog heel wat voorbeelden geven op het gebied van ruimte, cultuur, milieu, noem maar op. Het gaat erom de juiste mensen met elkaar in contact te brengen. Daarom vind ik het drie plus drie overleg ook van groot belang, waarbij mijn collega’s en ik uit Overijssel en Limburg regelmatig om de tafel gaan met de oosterburen. Op die manier worden heel wat plooien platgestreken.’ Ondernemers zien de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt met grote
zorg tegemoet en vrezen kwantitatieve en kwalitatieve tekorten. In de Tweede Kamer had u de portefeuille onderwijs. Wat is uw visie nu u bij de provincie aan het roer staat? ‘Dat die vrees terecht is en we er alles aan moeten doen om het tij te keren. Daarvoor is een brede inzet nodig. Ik denk bijvoorbeeld aan regionale aansluiting van de vraag uit de markt en het aanbod vanuit het onderwijs, nog meer samenwerken met Duitsland en aan het promoten van techniek zoals dat met de techniekdagen in de Achterhoek gebeurt. De provincie moet bij dat alles ondersteunen waar het kan. Ik denk dat we de oplossing alleen kunnen vinden binnen een structurele samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en onderwijs. Wat dat betreft mag het bedrijfsleven soms wel eens wat beter in de spiegel kijken.’ Op welke manier zou het bedrijfsleven daar volgens u concreet mee om moeten gaan? ‘Als je succes wilt hebben moet je je committeren aan verbintenissen voor de lange termijn. Met sommige branches lukt dat goed, bij andere minder. Die zijn toch gericht op winst op korte termijn. Zo werk je niet aan een duurzame ontwikkeling van onze welvaart. Gelukkig zijn er ook goede voorbeelden te over, neem Food Valley rond Wageningen, kijk naar Red Med Tech Highway in Nijmegen. Over het algemeen zijn de lijnen toch kort en het netwerk hecht.’
Het bedrijfsleven is inderdaad blij met het feit dat bij de provincie de economie centraal staat. Van belang is wel dat we elkaar hierin versterken. ‘Als provincie hadden we ook liever die bezuiniging van 83 miljoen euro niet gezien en dat hadden we willen investeren in toegevoegde waarde. Overigens reken ik daar cultuur ook toe. De huidige bezuinigingen zijn ongekend en cultuur is zo belangrijk voor onze economie, de algehele dynamiek en aantrekkingskracht op mensen en bedrijven uit binnen en buitenland. Ik roep het bedrijfsleven dan ook van harte op om de provincie te helpen bij het in standhouden van onze culturele instellingen.’ Er wordt vanuit het bedrijfsleven al op verschillende niveaus, ook in 3O verband, samengewerkt met de provincie en anderen. Wat u betreft mogen de verbanden binnen onze provinciale samenleving nog sterker worden gelegd? ‘Zeker, maar we moeten ook naar effectiviteit en efficiency durven kijken. Neem de SER Gelderland. Dat is nu een breed samenwerkingsverband waar belangrijke partijen bij elkaar zitten. De output is een advies aan de provincie, belangrijk advies dat wel, maar het blijft bij advies. Misschien moeten we eens om de tafel om te bespreken hoe we daar meer diepte in kunnen krijgen en hoe we op een andere manier toegevoegde waarde kunnen creëren.’
Middelpunt oktober 2011
13
Middelpunt
Foto’s: Patrick van Gemert
‘Social media zijn de persoonlijke verbinding met een bedrijf’
Jurgen Rutgers van BeSite Group
Als Facebook een land zou zijn en de leden de inwoners, dan was het op twee na grootste land van de wereld. Hoe kun je daar als organisatie gebruik van maken? Maar er zijn ook risico’s; de eerste ontslagen die te danken waren aan twitterberichten zijn al gevallen – óók in Nederland. Een hype of niet, het lijkt erop dat je ook als ondernemer niet meer zonder social media kunt.
Kornelis Wetsema, van Catapult Creatieve Communicatie
Wat levert al dat getwitter nu eigenlijk op? Zijn er direct zakelijke voordelen uit LinkedIn te halen? ‘Ja’, vinden drie ervaringsdeskundigen. Omdat het er is. Omdat het leuk is. Omdat organisaties via deze kanalen naar hun doelgroep kunnen luisteren. En omdat ze zo beter bereikbaar zijn. Maar social media staan niet op zich.
naar mensen die zelf zender zijn geworden. Met advertenties via social media krijg je geen volgers. Als je denkt dat dat het doel is, dan heb je het verkeerd begrepen. Het gaat om kennis delen, een grap maken, een inkijk in je organisatie geven. Je hebt nu de tools in handen om één op één in contact te komen met je doelgroep.’
‘Het is een van de middelen uit je hele middelenmix die je kunt inzetten’, vindt Liesbeth Josiassen, directeur-eigenaar van Prima Donna communicatieregisseurs in Deventer. ‘Social media krijgt op dit moment erg veel aandacht, maar het is zaak om een goede mix te pakken van een aantal middelen bij elkaar.’ Kornelis Wetsema, van Catapult Creatieve Communicatie in Hellendoorn is het met haar eens: ‘Social media moet je integreren in de marketingmix. Ik vind het een extra instrument, maar niet om te zenden. Je kunt hiermee veel meer luisteren
Onbereikbaar ‘Social media zijn de persoonlijke verbinding met een bedrijf’, voegt Jurgen Rutgers van BeSite Group in Aalten daaraan toe. ‘Ik ben er van overtuigd dat dit voor elke branche geldt, zowel business to business als business to consumer. Het gaat namelijk om business to people, het zijn mensen waar je zaken mee doet.’ Zijn ‘best practice’ is het contact met de NS. ‘Hoe onbereikbaar kan een bedrijf zijn?’ stelt hij, nadat hij op allerlei manieren geprobeerd had binnen te komen bij deze organisatie. ‘Maar nu ontdek je
op LinkedIn wie contactpersonen zijn en wie daarvan in je netwerk zitten. Vaak is dat tweedegraads en heb je direct contact gelegd. Wij doen nu zaken met de NS.’ Rutgers verwacht dat social media net als e-mail een integraal onderdeel gaan worden van de communicatie. ‘Door e-mail is snelheid gekomen in de organisatie en social media is de volgende stap. Nu kan ik iets met al mijn bekenden tegelijk delen, je krijgt exponentiële communicatie.’ ‘Iedereen heeft wel een contact via LinkedIn, je maakt veel makkelijker contacten en je ziet updates van mensen die je anders misschien vergeten was.’ Kanalen Werkgevers die de eerste stappen op het gebied van social media willen zetten, kunnen het beste stapsgewijs te werk gaan. ‘YouTube is een kanaal waar je vrij gemakkelijk op kunt plaatsen en je kunt de filmpjes onderling linken met andere
Liesbeth Josiassen van Prima Donna communicatieregisseurs
social media en je eigen website’, weet Liesbeth Josiassen. Haar eigen filmpje over een vergaderruimte die beschikbaar is voor andere bedrijven heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat ze nu masterclasses social media in die ruimte kan geven aan
‘Tel even tot tien voor je wat zegt’ leden van VNO-NCW in de Stedendriehoek. ‘Een relatief veilige start’ noemt ze LinkedIn. ‘Facebook wordt al ingewikkelder, daar wordt veel meer vanuit de persoonlijke sfeer op gereageerd.’ Ze adviseert om goed na te denken over welke kanalen een bedrijf wil inzetten, omdat het gebruik ook consequenties met zich mee brengt. ‘Er zit een overlap met de privésfeer in. Een bedrijfspagina op LinkedIn komt al half tussen privé en zakelijk in.’
Afwashulp Voor Kornelis Wetsema is social media ‘bijna hobby’ geworden. Recentelijk kwam ook een boek van hem uit over Twitter, Tweets oet Twente. ‘Ik vind het zelf hartstikke mooi, omdat je actief op zoek kunt naar mensen met wie je zou kunnen communiceren. Het is goed om je op alle fronten te laten zien, maar’, relativeert hij, ‘het moet ook passen bij wat je leuk vindt.’ Jurgen Rutgers ‘Je moet je er als leidinggevende ook wel van bewust zijn wat de impact is. Dankzij social media zijn alle grenzen weg. Ik zie het wel bij klanten, bijvoorbeeld de afwashulp die de berg afwas twittert, of de werknemers die melden dat ze een vervelende dag hebben of een specifieke klant hebben binnengehaald.’ Reden genoeg om klanten ook richtlijnen te geven voor het gebruik ervan. Of, zoals Kornelis Wetsema zegt: ‘Tel even tot tien tot je wat zegt.’
Middelpunt oktober 2011
15
Middelpunt Advertorial
De Drive
Veld Koeltechniek;
‘Succes is een optelsom van uiteenlopende kwaliteiten’ Veld Koeltechniek biedt diensten en producten in ‘koude’ en richt zich op een brede groep klanten, van de snackbar op de hoek tot en met de grote procesindustrie. ‘Maar wie de klant ook is, het uitgangspunt is hetzelfde’, aldus directeur Peter Rooks. ‘Zaken doe je op basis van vertrouwen. Succes is het gevolg van het genereren van kwaliteit, zowel naar de buitenwereld als binnen de organisatie.’
Rooks is nu zeven jaar directeur van Veld Koeltechniek. Het bedrijf bedient een diverse markt, maar heeft de kaders duidelijk afgebakend. ‘We leveren koudetechnische oplos-
Kwaliteit Bij Veld Koeltechniek werken nu zo’n 155 werknemers die door de hele Benelux en daarbuiten actief zijn. Het bedrijf kende gedurende haar geschiedenis van vijf decennia een doorlopende groei en heeft haar ogen op de horizon. ‘We investeren in innovatie, werken aan nieuwe oplossingen, bijvoorbeeld als het gaat om energiezuinige installaties, het hergebruik van restwarmte en koeling op basis van natuurlijke bronnen. Daarnaast is service voor ons een echte groeimarkt. Groei is echter geen doel op zichzelf. We doen het gedegen en volgens plan. We willen het tempo zelf bepalen en aankunnen. Dan kun je ook je beloftes waarmaken. We willen meerwaarde bieden, aan onze klanten, onze mensen en onze omgeving. Bieden we die kwaliteit, dan volgt het succes van dit bedrijf vanzelf. In dat geloof zijn we de afgelopen jaren gesterkt. We hebben weinig gemerkt van de afgelopen recessie, ook omdat we een aantal goede keuzes wat betreft investeringen in mensen, automatisering, processen en huisvesting hebben gemaakt.’ Omgeving Het kantoor van Veld Koeltechniek in Groenlo heeft een opvallende open moderne entree omringd door vijf thematische huiskamers. ‘Als je iemand goed wilt leren kennen, dan ontvang je hem of haar thuis’, aldus Rooks. ‘Middels deze ruimtes – bedoeld voor ontmoetingen of als werkplek – trachten we die sfeer op te roepen en voegen we kwaliteit toe aan de contacten met relaties en laten tevens zien dat dit een fantastische werkomgeving is. De veranderingen op de arbeidsmarkt vragen om leeftijdsfasebewust werkgeverschap. We moeten mensen boeien en binden. Natuurlijk red je dat niet met goede werkomstandigheden
Foto: Aldo Allessie
singen en diensten in proces en productomgeving’, daarbij leveren we producten zoals koelwanden en vrieskisten, en staan garant voor de ontwikkeling en implementatie van de achterliggende technologie, gedegen advies en een goede service. Onze klanten vind je in de horeca en kleine retail, maar bijvoorbeeld ook in de supermarktwereld, de vleesverwerkende industrie, logistiek en opslag.’
‘Persoonlijke ontwikkeling bepaalt carrière-ontwikkeling’
alleen. Je moet kwaliteit op alle fronten uitstralen en transparant zijn. In dat kader kun je - nog afgezien van onze intrinsieke motivatie - onze inspanningen op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid zien. We zoeken graag aansluiting bij goede doelen en ondersteunen actief sociaal maatschappelijke activiteiten. We zijn onlangs door Veritas gecertificeerd volgens de MVO prestatieladder en hebben een overeenkomst met de belastingdienst gesloten in het kader van Horizontaal Toezicht. Ook zijn we sterk betrokken bij het vormgeven van opleidingen in koeltechniek. ‘Gelikte marketing of mooidoenerij’ zal een cynicus zeggen, maar wij zien het als iets dat voortkomt uit onze strategische keuze om op alle fronten te excelleren. Succes is een optelsom van uiteenlopende kwaliteiten. Het is wie we zijn en wat we doen.’
Veld Koeltechniek Den Sliem 3 7141 JE Groenlo T: 0544 476 476 I: www.veld.nl E
[email protected]
Erik Smithuis richtte ruim acht jaar geleden ICM Opleidingen & Trainingen op. Wat begon als een bedrijfje op een ‘zolderkamer’ staat anno 2011 op positie nummer vijf van de grootste bedrijven in haar branche. En daar kon het niet komen zonder de passie van Smithuis. ‘Waar mensen bij elkaar komen om te leren en te groeien, is in mijn ogen sprake van een heilige ontmoeting: het is waardevol, motiverend en inspirerend. Tot het 25ste levensjaar besteedt een Nederlander gemiddeld zo’n vijfentwintigduizend uur aan studie en scholing. Daarna - gedurende het werkzame leven, juist in de periode dat het van enorm belang is jezelf te ontwikkelen - nog slechts 0 tot 24 uur per jaar. Ik vind dat niet alleen ongelofelijk, maar ook ontzettend jammer, want veel potentieel wordt daardoor onvoldoende ontwikkeld.’
ICM biedt een breed pakket aan opleidingen en trainingen, onder andere op het gebied van management, communicatie en leiderschap. De filosofie is daarbij helder. Smithuis: ‘We richten ons primair op de persoonlijke talenten en kwaliteiten, dan volgen pas zaken als methoden en technieken. Persoonlijke ontwikkeling bepaalt carrière-ontwikkeling, dat is mijn overtuiging. Hoe beter je deze ontwikkeling vormgeeft, hoe beter je je eigen richting kunt bepalen. Dat is ook mijn eigen ervaring. Veel kan ik niet, slechts enkele dingen kan ik aardig goed, in alle bescheidenheid natuurlijk. Vanzelfsprekend blijf ik mezelf ook ontwikkelen en prikkelen. Vandaar mijn werk voor non-profit organisaties waaronder de door mij opgerichte young professional organisatie 4YoungPeople.nl, en de energie die ik tegenwoordig steek in het geven van lezingen en workshops.’
Middelpunt oktober 2011
17
Middelpunt Maurice Weber wil actie
Positie Poolse uitzendkrachten blijft wankel
Dirkzwager zorgt dat u het weet.
Foto: Rien Hokken
Is een ondernemer persoonlijk aansprakelijk tussen oprichting en inschrijving van zijn BV?
Weber startte zes jaar geleden met Flexperfect. Hij levert Poolse werknemers, onder andere aan de bouw, schoonmaak, productie en landbouw. Dat doet hij netjes. Zo leeft hij zijn NEN 4400-certificering, waarin bepalingen over beloningen zijn vastgelegd, strikt na. Maar die certificering is geen verplichting binnen de branche.
‘De uitbuiting van Poolse uitzendkrachten is – in meer of
Het juridische antwoord op een simpele vraag is vaak gecompliceerder dan verwacht. Met gezond verstand komt u een heel eind, maar voor een écht antwoord is meer kennis nodig. Dirkzwager deelt die kennis graag met u. Bijvoorbeeld via onze gratis Dirkzwager kennis App, de juridische kennisportal www.partnerinkennis.nl en onze geheel vernieuwde website. Ontdek hoe Dirkzwager kennis deelt op www.dirkzwager.nl!
mindere mate – nog steeds gemeengoed in Nederland.’ Dat zegt Maurice Weber, eigenaar van Flexperfect. ‘Dit gaat ten koste van mensen, en de uitzendbureaus die het wel goed doen. Hieraan moet een einde komen. En dat is een taak voor alle betrokkenen: de sector, Kamer van Koophandel, belastingdienst, wetgever en opdrachtgevers.’
‘En op goed fatsoen komen we er ook niet’, stelt Weber. ‘Dat bewijst de huidige praktijk. Van de achtduizend uitzendbureaus in Nederland doen slechts tweeduizend het volgens de regels, zo is de inschatting binnen de branche. Vooral als het gaat om Poolse werknemers worden grenzen overschreden. Salarissen groeien niet mee met de CAO of functies, vakantiedagen worden afgenomen, huisvesting niet goed geregeld, verzekeringen niet betaald, noem maar op. Natuurlijk gaat het vaak om kleine zaken, maar er is ook een aandeel malafide bureaus die onaanvaardbare praktijken voeren. Die zaken komen meestal pas aan het ligt als er zaken voor een rechtbank belanden.’ Bedreigingen Enkele weken geleden stond Weber voor de rechter. Het was de derde keer dat het daar over uitbuiting van Poolse uitzendkrachten ging. Deze keer was hij de gedaagde. Weber vertelt: ‘Vijf Poolse dames kwamen hier binnenlopen en vroegen om werk. Ze hadden een aanslag van de belastingdienst gekregen: of ze hun zorgtoeslag wilden terugbetalen. Hun uitzendbureau had wel premie ingehouden, maar ze niet verzekerd. Na het betalen van een borgsom van driehonderd euro bij indiensttreding, te laat betaalde salarissen en niet uitbetaalde vakantiedagen was dit na
drie jaar de druppel. Ze vonden hun opdrachtgever leuk, wilden daar blijven werken, maar vroegen of het niet via mij kon. Gelukkig was hun arbeidscontract waardeloos, dus ik kon ze helpen, ook aan nieuw onderdak. Tijdens en na de verhuizing leidde dat wel tot angstaanjagende bedreigingen van het bureau waarvoor ze eerder werkten. Dat daagde mij en de vrouwen voor de rechter. Ik zou hun werknemers onrechtmatig in dienst hebben genomen. We wonnen op alle fronten, maar blij word ik er niet van. Dit was geen incident. Zaken moeten structureel worden aangepakt.’ Verantwoordelijk Volgens Weber schiet een groot aantal partijen tekort bij het aanpakken van een structureel probleem. Poolse werknemers zijn, ondanks het opengooien van de Europese arbeidsmarkt, een kwetsbare groep.‘ Ze spreken nauwelijks Nederlands, hebben het werk nodig en kennen hun weg niet in onze samenleving. Er dient beschermende wetgeving te zijn. Iedereen die dat wil kan een uitzendbureau beginnen en goed geld verdienen als je wat morele en wettelijke bochten afsnijdt. En er is niemand die er op toeziet dat het goed gebeurt. Een regulerend kader ontbreekt; er is geen overheidscontrole, de belastingdienst zit er niet bovenop, de Kamer van Koophandel is geen partij, de branche slaat niet hard op de trom. Het wordt tijd dat we allemaal onze verantwoordelijkheid nemen, ook het bedrijfsleven dat Poolse uitzendkrachten aanneemt. Als er een bureau langskomt dat mensen aanbiedt voor twaalf euro per uur moet er een alarmbel afgaan. Een snel hoofdrekensommetje leert immers dat dat helemaal niet kan voor die prijs.’
Middelpunt oktober 2011
19
Middelpunt Column
Advertorial
Van onderwijsinstelling naar kennisinstituut
Zelfreinigend vermogen
Saxion: in het hart van de regionale economische ontwikkeling
Een vriend van me is zo eens per jaar gedurende twee dagen onbereikbaar. Meestal zit hij dan in een klooster of hij betrekt een hotelletje in een bosrijke omgeving. Hij houdt dan schoonmaak, stelt hij. Gedurende die dagen stelt hij zich indringend de vraag of hij doet wat hij doen moet en of hij dat goed doet. Hij merkt dat zijn goede bedoelingen geregeld vervuild raken door botsende belangen, zich wijzigende omstandigheden of – wat hij zelf noemt – karakterzwakte. Op zeker moment loopt het te veel op en gaat hij aan de innerlijke schoonmaak. Het helpt hem, vertelt hij, en is inmiddels onderdeel van zijn – modewoord – ecosysteem. Ik moest aan hem denken toen ik Herman Wijffels hoorde vertellen over zijn denktank ‘Substainable Finance Lab’, waarmee hij met andere topeconomen wil werken aan ‘een stabiele en robuuste financiële sector die bijdraagt aan een economie die de mens dient zonder daarbij zijn leefmilieu uit te putten’. Uitstekend initiatief. Velen van mijn generatie zijn grootgebracht met de wat deprimerende Catechismus, die stelt dat de mens ‘onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad’ is. Weliswaar wordt het via de zgn. Verzoeningsleer door de theologen genuanceerd, maar dat hebben we minder goed onthouden. De natuur beschikt echter over een imposant zelfreinigend vermogen; ecosystemen zijn krachtig, ze
‘Saxion is primair een opleider’, stelt Ineke van Oldeniel, lid van het College van Bestuur van een van de grootste HBO-instellingen van Nederland. ‘Tegelijkertijd zijn we een belangrijke speler in de economische en sociale ontwikkeling van deze regio. Daarom willen we niet alleen studenten afleveren die hun stof kennen, maar ondernemend, creatief en adaptief zijn. Samenwerking met het bedrijfsleven is daarbij cruciaal.’
Met haar 24.000 studenten, 2.400 medewerkers, een uit gebreid pakket aan opleidingen en vestigingen in Ensche de, Deventer en Apeldoorn is Saxion een indrukwekkende organisatie. Van Oldeniel spreekt het liefst van een kennis instituut, duidend op de veranderingen die de onderwijs instelling het afgelopen decennium doormaakte. ‘Zo’n tien jaar geleden heeft onderzoek zijn intrede gedaan in het HBO wat leidt tot een steeds intensievere samen werking met het bedrijfsleven. Saxion staat midden in het speelveld van economische ontwikkeling. We draaien niet alleen mee in belangrijke netwerken van overheid, onder wijs en ondernemers, maar leveren belangrijke bijdragen op het gebied van onderzoek waar een marktvraag aan ten grondslag ligt. Dat komt weer ten goede aan de kwaliteit van ons onderwijs. Er is een wisselwerking ontstaan waar iedereen van profiteert.’
Techniek De aandacht van Saxion als opleider en kennisinstituut zal zich de komende jaren meer en meer richten op hightech en smart materials. Dit past bij OostNederland, ligt in het verlengde van de focus van de Universiteit Twente en sluit
Andries Greiner Voorzitter Beleidsgroep Onderneming, Ethiek en Maatschappij
Column Pensioenakkoord klassiek compromis Foto: Rien Hokken
Keuzes Saxion staat aan de vooravond van een nieuws strategisch plan. Het vorige kende doelstellingen als onderwijsintensi vering professionalisering, internationalisering en het ver beteren van de verbindingen met de buitenwereld. Van Oldeniel: ‘Op die fronten hebben we grote slagen gemaakt. De wereld staat echter niet stil en van onze stu denten wordt veel verwacht. Ze moeten ondernemend zijn, creatief en adaptief. Saxion kent een fors aantal student ondernemers. Wij proberen daarin te faciliteren in ons on derwijs, maar bijvoorbeeld ook met onze Young Business Professional voor startende studentenbedrijven. Allemaal waardevolle inspanningen, en je moet je blijven ontwik kelen om het maximale uit je potentieel te halen. Voor Saxion betekent dat het maken van keuzes; je aansluiten bij de kracht van de regio. Tegelijkertijd blijft voorop staan dat al onze opleidingen top moeten zijn. Een fors deel van onze opleidingen haalt die 7+ reeds maar een deel zal ook echt een tandje bij moeten zetten.’
herstellen zelf – als de mens het niet tegenwerkt – hun balans. Waarom zou dat voor de mens niet gelden? Hij is een ecosysteem in zichzelf. Ik wens dan ook halsstarrig te geloven in het zelfreinigend vermogen van bestuurders die zullen zeggen: zo’n hoog salaris hoef ik niet, nee, die bonus heb ik niet nodig, ik werk hoe dan ook hard voor de organisatie. Dat geldt ook voor de nieuwe directeur van het COA. Ook de overheid betoont zelfreinigend vermogen. Zeker, het heeft tergend lang geduurd, maar de zaak Spijkers heeft toch een wending ten goede gekregen. Om eens iets te noemen. Goede vraag bij sollicitaties of in verkiezingscampagnes: hoe (sterk) is uw zelfreinigend vermogen? Of in Catechismustaal: bent u geneigd tot ‘alle goed’?
aan op de landelijke visie op topsectoren. ‘Dat betekent niet dat andere opleidingen in het geding komen’, aldus Van Oldeniel. ‘Het gaat om een denk en beleidskader. Als we met zijn allen vinden dat deze regio het moet hebben van hightech ga je niet je Pabo opheffen, maar je zou ervoor kunnen zorgen dat de docenten van de toekomst zich meer gaan richten op techniek. Of je gaat actiever verbanden aan met hoogwaardige technologische instituten. Het zijn maar voorbeelden, maar we zullen de komende jaren dit soort keuzes gaan maken. Hierbij hoort een verdere intensivering van de samenwerking met indivi duele bedrijven. We kennen momenteel vele strategische partnerships. Maar er is zeker ruimte voor directere en in tensievere relaties zoals die met Norit dat ons lectoraat wa tertechnologie financiert. We delen verantwoordelijkheid en investeringen en profiteren daar samen van. Zo kan en moet het werken, steeds meer wat mij betreft.’
Rien Hokken
Saxion M.H. Tromplaan 28 7513 AB Enschede T: 053-4871628 I: www.saxion.nl
De kogel is door de kerk. Nu de federatieraad van de FNV ondanks de interne verdeeldheid alsnog heeft ingestemd met het pensioenakkoord is een belangrijk stap gezet naar een beter houdbaar pensioenstelsel. Het kabinet kan het akkoord nu in wetgeving gaan omzetten. In het nieuwe stelsel zal de pensioenleeftijd gaan meebewegen met de stijgende levensverwachting. De pensioenleeftijd gaat in 2020 naar 66 jaar en vijf jaar later naar 67. De levensverwachting is immers na de totstandkoming van de AOW in de jaren vijftig drastisch toegenomen, terwijl de pensioenleeftijd al die jaren op 65 bleef staan. Met het pensioenakkoord kan Nederland de vergrijzing het hoofd bieden zonder dat dit ten koste gaat van het in essentie uitstekende Nederlandse pensioenstelsel. Ook zal het nieuwe stelsel voorkomen dat financieringstekorten op bestaande pensioenrechten als gevolg van de stijgende
levensverwachting naar de toekomst worden geschoven. Dat gebeurt nu immers wel ten laste van de huidige jongeren. Ook biedt het nieuwe stelsel een antwoord op de toenemende onzekerheden op de financiële markten. Voor ondernemers is van belang dat premiestijgingen niet meer automatisch kunnen plaatsvinden. Door deze stabilisatie wordt voorkomen dat premies in het geval van een crisis op de beurs met tientallen procenten omhoog moeten. Dat zou niet alleen ten laste komen van het bedrijfsleven, maar ook van banen en koopkracht van actieve werknemers, de huidige jongeren. De pensioenregeling en de uitvoering daarvan kan voortaan ook beter afgestemd worden op de risico’s die de deelnemers – jong en oud – wensen te lopen. Ook dat is een verbetering ten opzichte van het oude stelsel waar deze risico’s nu voor deelnemers weggestopt worden. Het wordt van fonds tot fonds mogelijk om verschillende keuzes te maken in de afweging tussen risico nemen voor een inflatiebestendig pensioen en de zekerheidsambitie, gebaseerd op het per fonds met de deelnemers gekozen risicoprofiel. Voor mensen met een laag inkomen en zwaar beroep geldt dat ze er vanaf 2020 dankzij de extra verhoging van de AOW toch voor kunnen kiezen om met 65 jaar uit te treden. Daarmee is het pensioenakkoord een klassiek compromis: alle partijen gaan erop vooruit in vergelijking met de huidige situatie. Bernard Wientjes, Voorzitter VNO-NCW Middelpunt oktober 2011
21
Middelpunt
Soms lijkt het of er sprake is van twee verschillende werelden; het onderwijs met vraagstukken als financiering, opleidingsinhoud en studentaantallen en de ondernemers die de verwachting hebben dat starters op de arbeidsmarkt vakvolwassen zullen instromen. Luc Jans
Wim Wildeboer-op ’t Holt
Onderwijs en scholing zijn cruciale factoren voor het optimaal benutten van talent in de steeds kennisintensiever wordende economie. Aan een goede aansluiting tussen onderwijs en bedrijfsleven moet voortdurend gewerkt worden. Dit is dan ook een van de onderwerpen waar VNONCW Midden dagelijks actief mee bezig is.
Zowel binnen het MBO als het HBO/WO wordt op landelijk niveau gewerkt aan verbetering van de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt. Zo hebben sociale partners afgesproken dat het bedrijfsleven en mbo voortaan niet alleen bindende sectorale afspraken maken over de kwalificaties voor de opleidingen, maar ook over de beroepspraktijkvorming (stages) en de examenstandaarden. Deze nieuwe vorm van samenwerking moet leiden tot een efficiënter georganiseerd en kwalitatief hoogwaardiger middelbaar beroepsonderwijs en adequate ondersteuning van de 200.000 leerbedrijven en met dit alles een optimaal onderwijsaanbod voor 500.000 mbo’ers. HBO / WO Om het hoger onderwijs toekomstbestendig te houden zijn flinke stappen nodig, stelde de commissie Veerman vorig jaar april vast. De kwaliteit van het onderwijs is goed, maar er is te weinig aandacht voor excellentie, stelt VNO-NCW. Er wordt namelijk te weinig geïnvesteerd in onderzoeksvelden die voor de economische topsectoren van belang zijn. Ook is het onderwijsaanbod te versnipperd en sluit het niet altijd goed aan op de vraag vanuit de arbeidsmarkt. Een van de belangrijkste oorzaken is dat onderwijsinstellingen worden bekostigd op basis van studentenaantallen. VNO-NCW pleit er dan ook voor dat instellingen worden afgerekend op prestaties en kwaliteit.
Naast genoemde landelijke ontwikkelingen, is VNO-NCW Midden ook in praktische zin betrokken bij het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. In verschillende regio’s zijn we betrokken bij platforms waarin overheid, onderwijs en ondernemers met elkaar projecten initiëren, onder andere om de aansluiting te verbeteren. Naast deze collectieve activiteiten, kennen we onder onze leden bedrijven die zelf de handschoen oppakken en bijvoorbeeld door stage of bedrijfsscholing de aansluiting met het onderwijs proberen te verbeteren. Tijdens de openingsbijeenkomst van de regio NoordoostOverijssel stonden deze praktische voorbeelden centraal. Spits Plaats van handeling van de openingsbijeenkomst was HotelRestaurant Wildthout in Ommen. Tijdens een ondernemersproeverij kregen de gasten afwisselend culinaire verrassingen en inhoudelijke informatie over het thema voorgeschoteld, waarbij gesproken werd over hoe de ondernemer studenten tijdens hun opleiding zodanig kennis kan laten maken met de praktijk, dat deze als starter op de arbeidsmarkt goede kansen heeft. Dit kan door het bieden van stageplaatsen of afstudeeropdrachten. Wim Wildeboer-op ’t Holt, eigenaar van hotel-restaurant Wildthout beet het spits af. Binnen zijn onderneming worden met regelmaat stageplaatsen ingevuld. De stagiaires worden te allen tijde ingezet op boventallige formatieplaatsen. Daarbij is het uitgangspunt de leervraag van de student zelf. Onder het motto “stagelopen is meer dan stofzuigen” krijgen studenten alle ruimte zich te ontwikkelen. Bij aanname wordt aan
Foto’s: Jan Ezendam
Onderwijs en arbeidsmarkt hebben elkaar keihard nodig
de stagiair gevraagd welk leerdoel de stagiair heeft. Na een periode van ongeveer twee weken krijgt de stagiair de mogelijkheid om aan te geven welke taak binnen de onderneming hij beter wil leren kennen. Daarnaast werkt men samen met het Deltion college aan het project “Deltion meets Wildthout”. In de (rustige) maand januari wordt hotel-restaurant Wildthout gedurende een periode van twee weken overgenomen door een groep van 14 studenten. Alle taken, inclusief managementtaken, worden uitgevoerd door studenten. Hierdoor komen studenten ook in aanraking met leidinggevende taken, een aspect dat in een reguliere stage vaak onderbelicht blijft. Dit project biedt studenten de mogelijkheid om zicht te krijgen op eigen capaciteiten, waardoor de studenten na het afstuderen beter zicht hebben op de eigen positie op de arbeidsmarkt.
Lessen Luc Jans, opleidingsmanager Hotel Management van Deltion College uit Zwolle onderschrijft het voorbeeld van Wim Wildeboer-op ’t Holt. Deltion College met circa 13.000 studenten van niveau 1 tot en met 4 is blij met ondernemers die actief meedenken met het ontwikkelen van projecten om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te beslechten. Lessen zijn daarbij een deel van de totale opleiding, MBO onderwijs moet echter ook plaatsvinden binnen de onderneming. Zeker nu de exameneisen zich meer richten op de competenties van de student en minder op kennis, is het van groot belang dat studenten de kans krijgen om tijdens de studietijd ervaring op te doen binnen het bedrijfsleven. Daarbij zijn stages alleen niet voldoende, de student moet tijdens de opleiding doorlopend worden geconfronteerd met praktijksituaties.
Het geven van verantwoordelijkheden voor de eigen leerdoelen is een van de methoden die met hotel restaurant Wildthout is uitgewerkt. De kern van de samenwerking tussen onderwijs en ondernemer ligt in het wederzijds vertrouwen en de gezamenlijke doelstelling om studenten een opleidng van het hoogste niveau te bieden. De voorbeelden zoals genoemd tijdens de bijeenkomst van de regio NoordoostOverijssel zijn slechts een kleine greep van de vele projecten in de regio van VNO-NCW Midden om de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren. Onderwijs en bedrijfsleven: ze hebben elkaar keihard nodig en zullen op gelijkwaardige basis moeten samenwerken om goed opgeleide vakmensen voor de arbeidsmarkt af te leveren. VNO-NCW Midden staat klaar om die samenwerking verder vorm te geven!
Middelpunt oktober 2011
23
Middelpunt
GEVONDEN: PENSIOENADVISEUR! Als gevolg van aangescherpte deskundigheidseisen van de wetgever zal volgens de AFM het aantal tussenpersonen dat zich momenteel met pensioenadvies bezighoudt dalen van 6.500 naar 300 tot 500.
In januari 2012 moet een adviseur aangeven of men zich hiervoor wenst te kwalificeren. Vervolgens is er tot 2014 de tijd om een examen af te leggen of een opleiding te volgen. Wanneer uw huidige adviseur in januari aangeeft te willen stoppen met het geven van pensioenadvies, zal de portefeuille binnen 3 maanden moeten worden afgestoten. Grotere werkgevers zitten op dit moment waarschijnlijk al wel bij de juiste adviseur aan tafel, maar vele kleinere en middelgrote MKB-bedrijven zullen dus straks op zoek moeten naar een nieuwe adviseur. Ook onder deze nieuwe wetgeving zal De Regt pensioenadvies voor werkgevers, ondernemingsraden en directeur- grootaandeelhouders uiteraard blijven verzorgen. Naast advies, ondersteunen wij u bij het beheer van uw pensioencontract(en) én verzorgen wij de communicatie richting uw werknemers. Wilt u weten wat wij voor ú kunnen betekenen? Neem een kijkje op onze site of bel met De Regt pensioenen, uw partner in pensioenvraagstukken.
Van afvalverzamelaar naar leverancier van grondstoffen
Toekomst verzekerd De Regt adviseurs Dé adviseur voor bedrijven: pensioenen
Van Gansewinkel gelooft in haar koers ‘Afval bestaat niet’ Het klinkt
verzuim en inkomen bedrijfsrisico’s
De Regt financieel advies Dé adviseur voor ondernemers: inkomensplanning
als een gelikte reclameslogan van een vuilverwerker die in moeilijke tijden marktaandeel probeert te veroveren door in te spelen op de trend van
vermogensbegeleiding
duurzaamheid. Maar in het
estate planning
geval van Van Gansewinkel Groep wordt de daad bij het woord gevoegd. Het bedrijf zit in een radicaal transitieproces. Het Cradle to Cradle-principe is
Nieuwstad 44
7241 DR Lochem
T 0573 - 255 300
F 0573 - 255 381
E
[email protected]
I www.deregt.nl
daarbij het uitgangspunt.
De tijd van de stortplaats net even buiten de stad of het dorp, het bouwen van een afvalberg om die daarna te bedekken met aarde, is niet meer. Ieder zichzelf respecterende verwijderaar en verwerker van afval noemt zichzelf milieubedrijf of recyclelaar. Je tot doel stellen afvalkringlopen volledig te sluiten, te gaan voor honderd procent hergebruik en er je strategie en bedrijfsvoering daadwerkelijk op aanpassen is echter heel iets anders. Keten Voor Van Gansewinkel Groep is het serious business. In 2008 werd het bedrijf gegrepen door het verhaal van Michael Braungart, chemicus, mede-grondlegger van de Cradle to Cradle-filosofie en oprichter van de Environmental Protection Encouragement Agency. Productie was
volgens hem niet iets slechts, het gaat om hoe je dat doet. Niet downcycling, maar recycling en zelfs upcycling karakteriseert volgens hem de volgende industriële revolutie. Johan Pot, Hoofd Verkoop Buitendienst: ‘Natuurlijk is het niet zo dat we voor 2008 zomaar wat deden. We namen vuilverbrander AVR over om naast inzamelaar ook verwerker van afval te worden en sloten onze conventionele keten. Tegelijkertijd stond hergebruik aan de basis van veel van onze activiteiten. Neem Coolrec, specialist in het terugwinnen van grondstoffen uit koel- en vriesapparatuur, en Maltha dat zich richt op het hergebruik van hol- en vlakglas. Van Gansewinkel Groep maakte belangrijke veranderingen door, maar de stroomversnelling kwam met het omhelzen van de >>> ideeën van Braungart.’
Middelpunt oktober 2011
25
Middelpunt
>>> Consequenties Van Gansewinkel Groep is marktleider in Nederland en actief in negen Europese landen. Verdere internationale groei en een beursgang zijn een uitdrukkelijke ambitie, maar de duurzaamheidsstrategie blijft uitgangspunt. ‘We kunnen en willen niet meer terug’, aldus Pot. ‘Dit bedrijf heeft uitdrukkelijk gekozen voor een toekomst
Fotografie: Arthur van Leeuwen
‘We kunnen en willen niet meer terug’ als leverancier van grondstoffen en alles is er op gericht dit te realiseren. En dat heeft zijn consequentie. Zo zie je bijvoorbeeld collega-bedrijven een extra vuilverbrander bouwen, terwijl wij er juist één sluiten. Dat laatste heeft te maken met ons succes in het reduceren van afvalstromen van onze klanten. Er is minder aanbod, dus er hoeft minder te worden verbrand. Dat lijkt paradoxaal, maar het treft ons niet in rendement. Het betekent dat andere diensten hun vruchten afwerpen. We hebben mensen in dienst die processen van bedrijven doorlichten en bekijken hoe de productie van restafval kan worden verminderd door zo vroeg mogelijk te scheiden. Halffabricaten en reststoffen die vroeg in de productie uit de keten worden verwijderd, belanden zo niet op de grote hoop. Onze klanten besparen zo geld, of verdienen er aan. Wat niet in het restafval terecht komt vertegenwoordigt immers vaak waarde. Neem bandenfabrikant Vredestein. Bij hen onttrekken we nu resten ongevulkaniseerd rubber aan het proces. Daar kun je mooie dingen mee doen; geld van maken voor ons en de klant, terwijl je het milieu minder belast.’ Waarde Terwijl Pot spreekt, draaien op nog geen honderd meter de verbrandingsovens op de AVR-site in
Duiven. Drie daarvan zijn zeer hoogwaardige, maar reguliere installaties. De vierde is een bijzondere oven. Papier kan zonder toevoegingen slechts zeven keer worden hergebruikt. De kwaliteit neemt af en uiteindelijk eindigt het restproduct vaak toch in de vlammen. In Duiven is Van Gansewinkel echter in staat om het, aangeleverd als geperste korrels, een nieuw leven te geven door het om te zetten in een fijn poeder dat kan worden toegevoegd aan cement. Wat resteert is, zoals ook bij de overige verbranding het geval is, waterdamp. De hitte van de ovens wordt gebruikt om stoom te maken. Dit wordt gebruikt voor stadsverwarming of het opwekken van energie voor eigen gebruik en levering aan het net. ‘Het is maar een voorbeeld van de wijze waarop we met onze processen bezig zijn’, aldus Pot. ‘Als Hoofd Verkoop richt ik me natuurlijk primair op wat wij voor klanten kunnen doen, hoe wij hen kunnen helpen in het maken van duurzaamheidsslagen en tegelijkertijd waarde kunnen toevoegen aan hun bedrijfsvoering. Zo zijn we momenteel met Philips opnieuw naar de Senseo aan het kijken. Nu bestaat dat apparaat uit ruim twintig verschillende kunststoffen. Waarom? Omdat verschillende onderdelen zo goedkoop mogelijk bij verschillende leveranciers worden ingekocht. Maar als het dan uiteindelijk als een klomp samengesmolten plastic in onze persen eindigt, schaad je niet alleen het milieu, maar vernietig je ook kapitaal. We kijken nu samen naar een nieuw design dat uit minder soorten herbruikbare kunststoffen bestaat, en uit onderdelen die gemakkelijk te scheiden zijn door ons. Van een oude Senseo moet zo een nieuwe kunnen worden gemaakt. Een ander project betreft ons eerste echte eigen product: het eerste gecertificeerd
Cradle tot Cradle kantoorpapier ter wereld. Wij halen vertrouwelijke documenten op bij onze klanten en maken daarvan nieuw kopieerpapier. Dit papier leveren wij weer terug aan onze klanten. Op deze manier zijn wij naast dienstverlener in afvalverwerking hun eigen grondstoffenleverancier. Tegelijkertijd besparen we ten opzichte van de reguliere verwerking van de afvalstroom 72 procent energie, 83 procent water en 100 procent hout, en reduceren de CO2-uitstoot met 53 procent. Zo stellen we klanten in staat hun duurzaamheidinspanningen in praktijk te brengen.’ Shoppen Met de transitie van het bedrijf en de bijbehorende herpositionering in de markt onderscheidt Van Gansewinkel zich van haar concurrenten. Maar ook Pot weet dat het nog jaren zal duren voordat de doelstellingen op alle fronten zijn bereikt. ‘Wat wij willen, realiseer je niet zonder slag of stoot. Voor nu is echter belangrijk dat we doorzetten, dan
‘Wat wij willen, realiseer je niet zonder slag of stoot’ volgt de rest vanzelf. De wereld van morgen is er niet één waarbij klanten zo goedkoop mogelijk een oplossing voor hun afvalproblemen bij elkaar shoppen. Natuurlijk zijn er nog steeds mensen die primair denken in containers en kilometers. Maar duurzaamheid wordt snel een gedeelde waarde en bovendien ook ingevuld met steeds meer wet- en regelgeving. Wat dat betreft hebben wij als bedrijf een voorsprong op de concurrentie. En al was dat niet zo, we geloven echt in onze huidige koers en we proberen daar onze mensen maximaal in mee te nemen.’
Middelpunt oktober 2011
27
Middelpunt Rabobank en VNO-NCW in de regio gaan partnership aan Het duurt nog een paar maanden, maar de Rabobanken in de regio’s IJsseldelta en Vaart en Vechtstreek zijn al een partnership aangegaan met VNO-NCW IJsseldelta en Noordoost-Overijssel voor de nieuwjaarsbijeenkomst. ‘VNO-NCW is een belangrijke speler in de regio, de bedrijven die lid zijn zorgen voor werkgelegenheid. Wij dragen graag bij aan een platform waar ondernemers elkaar kunnen ontmoeten’, aldus Trudy Huisman, directievoorzitter van de Rabobank IJsseldelta. Samen met haar collega Jeroen Broeknellis, sinds 1 augustus de nieuwe directievoorzitter in Vaart en Vechtstreek, bestrijken ze een enorm gebied voor de Rabobank.
‘Wij zijn lokaal betrokken’ In het Middelpunt
Doordat de Rabobanken autonoom kunnen handelen, is de dienstverlening zoveel mogelijk gedecentraliseerd in de regio. Dat maakt dat de beslissingsbevoegdheid ook in de regio ligt, dichtbij de klant. ‘Dat is heel bijzonder. Wij zijn lokaal betrokken en dat heeft impact bij het nemen van beslissingen’, licht Trudy Huisman toe. ‘Zo kunnen ook specifieke economische motieven van het werkgebied ten grondslag liggen aan de besluitvorming.’ Ze kan een reeks voorbeelden noemen van het effect dat dit heeft op de regio. ‘Wij vinden het als bank bijvoorbeeld belangrijk dat er een goed geoutilleerd ziekenhuis in de regio Zwolle is en dus stonden we achter de plannen van Isala klinieken, zelfs op het hoogtepunt van de crisis.’ Jeroen Broeknellis voegt eraan toe dat de banken een full service concept bieden gericht op alle soorten klanten, van eenvoudige betaalrekeningen tot complexe producten en diensten voor de grootzakelijke markt. Door de samenwerking tussen beide banken zijn ze ook in staat om specialisten op het gebied van pensioenen, financiële logistiek en export finance in huis te houden. Jeroen Broeknellis: ‘Belangrijk is de continuïteit voor bedrijven. Wij willen hen goed faciliteren. Dat kunnen we zowel nationaal als internationaal.’
Middelpunt oktober 2011
29
Middelpunt
Nieuwe leden Ledennet Actuele gegevens van leden van VNO-NCW Midden zijn op ieder gewenst moment online te bekijken via www.vno-ncwmidden.nl/ledennet. Gebruik hiervoor uw inlogcodes. Via Ledennet kunt u wijzigingen in uw gegevens doorgeven aan de ledenadministratie (kies voor ‘Uw gegevens’). Wilt u een (nieuwe) pasfoto toevoegen aan de Ledenlijst, uw inlogcodes opvragen, gegevens aanvullen of wijzigingen rechtstreeks
Bedrijf: Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede Naam: Judith Hartman Functie: directeur
Waarom moeten leden u bellen? ‘Voor een geweldige avond uit met het hele personeel of met relaties. Samen naar een voorstelling of concert is een hele goede manier om werknemers en klanten te enthousiasmeren en te binden. Maar ook voor congressen, productpresentaties of personeelsfeesten kunnen wij veel betekenen. Een congres in een sfeervol theater, een relatiediner met aansluitend een concert of een personeelsfeest in een kerk? Er is heel veel mogelijk!’
doorgeven, stuur dan uw mail naar
[email protected]. Naast het inzien van gegevens van bedrijven en contactpersonen van leden kunt u in de ‘Ledenlijst’ selecties maken op branche, op regio, woonplaats e.d.
Welkom aan de nieuwe leden (15 augustus tot 1 oktober 2011)
VNO-NCW Achterhoek
VNO-NCW MKB Flevoland
B.J. Berendsen*, operational manager Alumess BV,
F. van der Ham*, voorzitter World Trade Center Almere
LICHTENVOORDE
Area WTCAA, ALMERE
ing. H.J. Coerman, algemeen directeur Senefelder Misset
drs. E. Zeef, directeur Stichting Mind at Work, ALMERE
BV, DOETINCHEM ing. H.J. Coerman
R. Geurkink, directeur/DGA Progé BV, GROENLO
VNO-NCW IJsseldelta
J.H.B. Geurtsen AA, directeur DDJ Accountants &
K. Bakker, algemeen directeur/DGA Cotap, GENEMUIDEN
Adviseurs BV, DIEREN
E. Goudbeek, directeur/DA Horequip BV, STEENWIJK
A.C. Heersink, directeur Telecombinatie Service Center, LICHTENVOORDE
J.H.B. Geurtsen
W.W.F.J. Hegge, directeur Handelsbanken, ZWOLLE D.P. Kuperus
W.F. de Hoog, DGA Vidi Beheer BV, EIBERGEN
J. Meijntjes, vestigingsmanager Autolease Zwolle,
Th.H. Huntink, directeur/DGA Corthogreen BV, TERBORG
ZWOLLE
B. Lichtenberg, directeur/eigenaar Technozorg BV,
ing. M. Müller, directeur/eigenaar Muller Bedrijfs
BORCULO
Onroerend Goed, ZWOLLE
H.H.F. Maalderink, directeur Maalderink
R.J. Pouw, vestigingsmanager Pouw Zwolle, ZWOLLE
Metaalbewerking, ZELHEM
H. Verlind, directeur/DGA Zalsman BV, ZWOLLE
G. Markuszower*, managing director Retourtax-Het BTW huis BV, DOETINCHEM
ZWOLLE
VNO-NCW Noordoost-Overijssel
Roelofsen, LICHTENVOORDE
drs. J.S.A. Broeknellis*, directievoorzitter Rabobank Vaart
P.J. Rothuis, verkoopleider personenwagens Wensink BV,
en Vechtstreek, DEDEMSVAART
APELDOORN
ir. F.H. Dijkstra, DGA Bouwbedrijf Kampman BV ,
VNO-NCW Stedendriehoek
VNO-NCW Utrecht
A.J. Seesing, DGA Reiger Suspension BV, HENGELO
HARDENBERG
drs. E. Hillenga, business unit director KPN Consulting,
R.O. Alberti*, Rabobank Utrecht, UTRECHT
ir. W.A.M. Simons*, algemeen directeur Timmerije BV,
G. Slotman, DGA Ten Design BV | Alfabet BV, DEN HAM
GRONINGEN
E.S. Giesbers, alg. directeur/DGA Compello, UTRECHT
C.J. Kool*, consultant Select HR, APELDOORN
drs. E.P.W.A. Talboom-Kamp MBA*, voorzitter RvB
mr. A.R. Lambers, gerechtsdeurwaarder Bosveld Incasso en
Stichting Saltro, UTRECHT
Gerechtsdeurwaarders, AMERSFOORT
J.F. de Wit*, algemeen directeur WWAV, WOERDEN
P.A. Sluiter*, ETNA Coffee Technologies BV, DOETINCHEM
drs. J.S.A. Broeknellis
VNO-NCW Noord-Veluwe
M.C.M. Sollman, directeur A.V.U. BV, ULFT
ing. H.H. Meijer*, directeur bedr. plv dir.vz Rabobank
R.J.M.B.P. Tillman, CEO DGA Tillman Chemische
Noordoost-Veluwe, EPE
Bouwstoffen BV, GENDRINGEN
drs. H.J.S. Prinsen*, senior projectleider Tauw BV,
Wipselberg, BEEKBERGEN
L. Vredeveld, DGA Maluanna BV, DOETINCHEM (voorheen
DEVENTER
ing. P.J.M.P. van Vught, directeur/DGA ECS van Vught BV,
lid namens Retourtax-Het BTW huis BV)
drs. J. Smit AA, directeur/DGA KRC Accountants &
BRUMMEN
W.M. Wes, directeur/DGA/eigenaar Berkelgroen, LOCHEM
Adviseurs, WEZEP (voorheen lid namens Rabobank
VNO-NCW Arnhem-Nijmegen
ing. H.H. Meijer
E. Hillenga
GENDT
G. Renting BBa*, hotelmanager Golden Tulip De
Noordoost-Veluwe)
VNO-NCW Twente
drs. H.A. Zoeteweij MSc*, directeur/DGA Kompbaan BV,
H.H. van Dijken, algemeen directeur Bolletje BV, ALMELO
HARDERWIJK
W. IJkhout*, commercieel directeur Guijt Verzekeringen,
L. Vredeveld
Om van de avond uit echt een totaalbeleving te maken, organiseren we regelmatig afterparty’s of een muzikale nazit of we kleden de locatie helemaal aan in de sfeer van de voorstelling of het concert.’
Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede Wenninkgaarde 40-42 7511 PH Enschede T: receptie 053 – 485 85 85 T: kassa 053 – 485 85 00 I: www.wilminktheater.nl
J.A.J. Roelofsen, directeur/firmant Taxi en Touringcar
NEEDE
P.J. Rothuis
Wat is uw ambitie? ‘Mijn ambitie is tevens de ambitie van onze medewerkers. Met elkaar willen we het publiek een plek bieden waar ze de avond van hun leven hebben en zich welkom voelen. Dit doen we door allereerst mooie voorstellingen en concerten te programmeren. Het is geweldig om te zien hoe iemand ontroerd wordt door een muziek- of toneelstuk, of hoe iemand de hele avond zit te schateren om een cabaretier.
J. van Werven*, regiomanager DIT Bouw en Techniek, D.P. Kuperus
E.W.M. Rensing, directeur De Heide Smid BV, HALLE
B. Lichtenberg
D.P. Kuperus, Fit20 Zwolle, ZWOLLE
Wat doet uw bedrijf? ‘Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede is de grootste aanbieder van podiumkunsten in Oost-Nederland. In het Wilminktheater, het Muziekcentrum en in de Grote Kerk bieden wij het publiek een breed scala aan theatervoorstellingen en concerten. Er is voor ieder wat wils: van grote musicals tot prachtige opera en van klassieke concerten tot popconcerten. Grote sterren als Najib Amhali en Marco Borsato zijn bij ons te zien, maar het publiek kan bij ons ook kennis maken met jong talent. Doordat het Wilminktheater en het Muziekcentrum met elkaar zijn verbonden, is onze locatie uitermate geschikt voor grote en kleinere congressen en festivals. Er is ruimte voor maximaal 4.000 gasten.’
P.J.B. Ganzeboom*, managing director Norit Nederland drs. H.C. Jongmans BV, AMERSFOORT
mr. N.C.R.G. Jacobs, DGA Napa BV, NIJMEGEN
VNO-NCW Rivierenland
mr. J.S. Schröder*, advocaat Hekkelman Advocaten NV,
W.C. van den Hoek Ostende, DGA Company Brokers SBO
ENSCHEDE
NIJMEGEN
BV, GELDERMALSEN
drs. A.B.H. te Lintelo*, directeur Friesland Bank NV,
drs. H.C. Jongmans MPM, secretaris/directeur Waterschap
ENSCHEDE
Rivierenland, TIEL
C.R. Morssinkhof*, directeur/DGA Morssinkhof Groep BV,
D. Bakker, directeur Bakker Bedrijfswagens Holding BV,
H.J. van Leeuwen, manager solutions Qurius Nederland
HENGELO
AMERSFOORT
BV, ZALTBOMMEL
R. Zandstra, voorzitter Stichting CCI Boekelo, ENSCHEDE
VNO-NCW Eemland L.G.Th. de Rooij, directeur Clean Look BV, SOEST
W.C. van den Hoek Ostende
R. Klein Ovink DGA Hans van Driel BV, TIEL J.H. Verkerk AA, CEO Volvo Cars Nederland BV, BEESD
*nieuw contactpersoon bij bedrijf
J.A. Janssens MSc.MBA, general director/DGA Solmates BV,
ing. P.J.M.P. van Vught
L.G.Th. de Rooij
Middelpunt oktober 2011
31
Middelpunt
Agenda Column Kijk voor actuele informatie op Ledennet, www.vno-ncwmidden.nl/ ledennet. U kunt zich via Ledennet ook aanmelden (ongeveer een maand voorafgaand aan de bijeenkomst), deelnemerslijsten bekijken, een programma printen e.d.
Woensdag 26 oktober 2011 VNO-NCW Midden Industrietafel Midden Nederland Thema: Energie Locatie: Industriepark Kleefse Waard, Arnhem Woensdag 26 oktober 2011 VNO-NCW Midden Thema: Week van de Veiligheid, voorlichtingsbijeenkomst inzake criminaliteit en preventie Tijd: 15.30 - 18.00 uur Locatie: Golden Tulip Tjaarda, Oranjewoud Woensdag 26 oktober 2011 VNO-NCW MKB Flevoland Thema: Rendement i.s.m. Meeuwsen Ten Hoopen Accountants BV en ABN AMRO Bank NV Almere/Lelystad Tijd: 16:00 - 19:30 uur Locatie: Almere Dinsdag 1 november 2011 VNO-NCW Eemland Thema: “Wordt er binnen geloofd wat u buiten belooft?” Internal Branding Spreker: mevr. D. Wildeman, directeur More Guts Tijd: 15:30 uur Locatie: Amersfoort
Woensdag 2 november 2011 VNO-NCW Midden Algemene Ledenvergadering Thema: Energy4All Tijd: 16:00 – 19:30 uur Locatie: Afas, Leusden Donderdag 3 november 2011 VNO-NCW Noord-Veluwe Thema: Bedrijfsbezoek CêlaVita BV Gastheer: dhr. F.O. Bieze, algemeen directeur Tijd: 16:30 - 18:30 uur Locatie: CêlaVita BV, Wezep
Zondag 6 t/m zondag 13 november 2011 VNO-NCW Midden Ondernemersreis Brazilië Maandag 7 november 2011 VNO-NCW regio Arnhem-Nijmegen Thema: Lagerhuisdiscussie Tijd: 17:30 - 20:30 uur Locatie: Wijnfort, Lent Dinsdag 8 november 2011 VNO-NCW Twente Thema: Bedrijfsbezoek SOWECO Gastheer: dhr. drs. R.J.M. van Broekhoven, algemeen directeur Tijd: 07:30 - 09:00 uur Locatie: SOWECO, Almelo Donderdag 10 november 2011 VNO-NCW Achterhoek Thema: Bedrijfsbezoek NijmanArentsen BV Gastheer: dhr. ing. B. Kruze, algemeen directeur en dhr. M.C.L. Hazersloot, operationeel manager Tijd: 19:00 - 21:30 uur Locatie: Nijman-Arentsen BV, Varsseveld
Donderdag 10 november 2011 VNO-NCW MKB Flevoland Thema: 4e Ketelbrug Experience Tijd: 15:30 - 19:30 uur Locatie: De Koningshof, Urk Maandag 14 november 2011 VNO-NCW Midden Thema: VNDU - Social Media Tijd: 15:30 – 19:00 uur Locatie: Nino, Nordhorn (Dld) Dinsdag 15 november 2011 VNO-NCW Utrecht Thema: Masterclass Arbeidsmarkt Beter opleiden met minder budget! Sprekers: mevr. L. Bibo, mevr. K. Derksen, dhr. S. van der Heide,auteurs van het boek ‘Leren? Ik werk liever’. Tijd: 15:30 uur Locatie: EMC, Groenekan
Gelukkig er is storm op komst….
Woensdag 16 november 2011 VNO-NCW Midden Thema: Broodje B Lunchbijeenkomst Spreker: prof.mr.dr. J.P. Balkenende, hoogleraar Tijd: 11:30 uur Locatie: VNO-NCW, Den Haag Donderdag 17 november 2011 VNO-NCW Rivierenland Thema: Sociaal Regionaal Akkoord, in samenwerking met Lander Spreker: staatssecretaris dhr. drs. P. (Paul) de Krom Tijd: 11:30 - 14:00 uur Locatie: Werkcentrum Tiel, Tiel Woensdag 23 november 2011 VNO-NCW IJsseldelta Thema: Bedrijfsbezoek Windesheim Gastheer: dhr. drs. J. van Iersel, directeur Windesheim Tijd: 16:00 - 19:00 uur Locatie: Windesheim, Gebouw X, Zwolle Donderdag 24 november 2011 VNO-NCW Achterhoek samen met VNO-NCW Twente Thema: Arbeidsmarkt en Defensie: Perspectieven in de regio Spreker: o.a. Generaal-majoor M.C. de Kruif, plaatsvervangend Commandant van de Landstrijdkrachten Gastheer: Regionaal Platform Defensie-Bedrijfsleven in de regio Midden Tijd: 16:00 - 19:00 uur Locatie: Defensie/Kamp Holterhoek, Eibergen Donderdag 24 november 2011 VNO-NCW Noordoost-Overijssel Thema: Masterclass Familiebedrijven Spreker: mevr. drs. I. Matser, lector Familiebedrijven Windersheim Gastheer: dhr. ing. P. Swager, directeur Foreco Dalfsen BV Tijd: 16:00 - 19:00 uur Locatie: Foreco Dalfsen BV, Dalfsen
Donderdag 24 november 2011 VNO-NCW Valleiregio Thema: Marketing op de Juiste Wijze Gastheer: dhr. L. van Bussel, CEO Alwaysbemobile Company Tijd: 16:00 - 18:00 uur Locatie: Alwaysbemobile Company, Veenendaal
Woensdag 30 november 2011 VNO-NCW in samenwerking met MKB-Nederland Thema: DigInkoop Dagvoorzitter: prof.dr. H.A. Kogels Tijd: 15:00 – 18.00 uur Locatie: VNO-NCW, Den Haag
Start Industrietafel Midden Nederland Binnen de vereniging VNO-NCW Midden vormen de industriële bedrijven een bijzondere groep. De Industriesector is een belangrijke motor van de Nederlandse economie en draagt in grote mate bij aan de export en groei van productiviteit door de inzet van technologische vernieuwingen. Deze, en andere specifieke industriële thema’s, hebben geleid tot de start van de Industrietafel Midden Nederland. De Industrietafel Midden Nederland is een platform voor eindverantwoordelijken en specialisten van industriële en technische bedrijven. Halfjaarlijks organiseert VNO-NCW Midden themabijeenkomsten rondom een actueel onderwerp en met thema’s als milieu & veiligheid, productietechnieken, internationalisering en hrm. De sprekers zijn gezaghebbend in hun vakgebied. Het platform biedt de mogelijkheid om over zelfgekozen thema’s met elkaar ervaringen te delen en kennis uit te wisselen. Op 26 oktober a.s. vindt de kick off van de Industrietafel Midden Nederland plaats met het thema ‘Energie’. Tijdens het energiedebat kunt u kennismaken met het netwerk van de Industrietafel Midden Nederland en de bijzondere locatie Industriepark Kleefse Waard.
Ik ben vroeger schipper geweest en weet: een storm, daar heb je respect voor. Je bent er eigenlijk ook een beetje bang voor. Daar moest ik aan denken toen ik de minister bij de uitleg van de miljoenennota hoorde zeggen: ‘Er is storm op komst en we weten nog niet hoe sterk die zal zijn.’ ‘Zoek een veilige haven’, zou je als eerste reactie zeggen. Bij een echt grote storm biedt een haven echter vaak schijnveiligheid. De golven blijken groter dan bij het ontwerp van de haven rekening mee is gehouden. Op open zee maak je een veel betere kans. Waarom nu dit stukje schipperslatijn? Volgens mij is het een bruikbare metafoor hoe je als bedrijf om kunt gaan met zo’n uitspraak van de minister. Ga “de dans” aan met de storm, ga uit van je eigen kracht, vertrouw erop en zoek je weg. Zorg dat je fit bent als bedrijf, goed voorbereid, maar zoek ook de kansen in de turbulentie. En doe het niet alleen, maar zoek andere ondernemers op en zorg voor sterke verbindingen. Ik wil als ACT een groepje ondernemers maandelijks in kleine kring bij elkaar laten komen om met elkaar de kansen in de turbulentie op te sporen. Natuurlijk is het juist nu belangrijk om op de zwakke signalen te letten. Wat is er aan de hand bij je toeleveranciers. Hoe zit het met de trends bij je grondstoffen. Wat gebeurt er bij je klanten en de klanten van je klanten. En in welke turbulentie komen zij terecht. Als ik vroeger als schipper in een storm terechtkwam dan herinner ik me dat ik op een gegeven moment ook wel weer stiekem genoot van “de dans” die je met de storm uitvoerde. Het feit dat je zelf je keuzes kon maken. Enfin, u begrijpt het al. Als de storm van minister De Jager komt…. Ga “de dans” aan en misschien betrapt u uzelf er dan ook op dat u “stiekem” ervan geniet.
Martin Stor Directeur Achterhoeks Centrum voor Technologie www.act-nu.nl
Middelpunt oktober 2011
33
Middelpunt Regiomanager Marcel van ’t Hul is trots op Noord-Veluwe
‘Er gebeuren hier mooie dingen’ nen en van buiten. Regiomanager Marcel van ’t Hul groeide op in het hart van Noord-Veluwe en woont daar nog altijd. En hij vindt dat je trots mag zijn op deze regio. ‘Er gebeuren hier mooie dingen’, zegt hij stellig. Ook bij de bedrijven in de regio komt dat besef. De nuchtere calvinisten worden zich langzaam maar zeker steeds meer bewust van de kracht van hun regio en durven dat uit te dragen.
Noord-Veluwe is geografisch niet duidelijk afgebakend. De zuidkant van het gebied wordt gemarkeerd door de gemeenten Putten, Ermelo en Harderwijk en ook Elburg, Nunspeet en Oldebroek zijn onderdeel van de regio. Maar Heerde en Hattem zijn meer gericht op Zwolle, zoals Nijkerk gericht is op Amersfoort. Op bestuurlijk vlak worden veel zaken vanuit Apeldoorn geregeld, maar de regio heeft nauwelijks een binding met Apeldoorn. Dat is geografisch bepaald, maar misschien is het ook wel een logisch vervolg op de onafhankelijke houding van de mensen in het gebied. Dat ze graag onafhankelijk willen zijn, blijkt wel uit het aantal ondernemers in de regio. ‘Veel mensen beginnen hier ‘voor zichzelf’ – zoals ze dat in de regio noemen’, aldus Marcel van ’t Hul. Eigenlijk zijn alle bedrijfstakken wel vertegenwoordigd, maar met name
de bouw en alle bedrijven die daaraan gerelateerd zijn vinden hun weg in het gebied. ‘Volgens mij komen alle stratenmakers in Nederland uit deze regio’, zegt Van ’t Hul gekscherend. Maar ook defensie is een grote werkgever en daarbuiten wordt vooral ingezet op Care Valley, dat alle bedrijven omvat die zich richten op zorg, wellness en toerisme en recreatie. Crisis Van oorsprong waren twee bedrijfstakken leidend; de agrarische sector en, in plaatsen als Elburg en Harderwijk die toen aan de Zuiderzee lagen, de visserij en handel. Dit leidde tot veel zelfstandige ondernemers die zichzelf wilden kunnen redden en die niet gewend waren aan hiërarchische lijnen. De arbeidsethos liet niets te wensen over. De mensen wisten, en weten nog steeds, van aanpakken en hun goede Marcel van ‘t Hul
Foto’s: Patrick van Gemert
Zelf kent hij de regio van bin-
inzetbaarheid maakte hen interessant voor bedrijven. Succesvolle bedrijven kloppen zichzelf in deze regio echter niet graag op de borst. ‘We zijn ingetogen, iedereen doet zijn ding’, zegt Van ’t Hul vergoelijkend. ‘En iedereen is er trots op zijn eigen boterham te verdienen. Niet voor niets is ons werkloosheidscijfer zelfs in deze crisis nog steeds laag en onder de 4 procent.’ Hij realiseert zich dat dit niet alleen positief is. ‘We hebben te maken met moeilijk opvulbare vacatures en dat zal alleen maar toenemen als de economie aantrekt.’ Over het algemeen is er veel laaggeschoold personeel in de regio te vinden, maar daarmee wordt de laatste jaren een inhaalslag gemaakt. Door de nuchterheid valt het innovatievermogen van de regio niet op. ‘We zijn juist een sterk gebied, maar de Veluwnaren komen niet met blinkende businessplannen – we doen het gewoon’, is de ervaring van Van ’t Hul. ‘Dat zit in de volksaard. De di-
recteuren zijn vaak zelf ook hands-on bezig.’ De regio kent een hechte structuur, waarbij zaken worden gedaan op basis van vertrouwen. Tegelijkertijd is de regio internationaal georiënteerd. Reden dan ook voor VNO-NCW
‘Veel mensen beginnen hier voor zichzelf’ Noord-Veluwe om zich met name in te zetten voor de arbeidsmarkt en de infrastructuur. De verbindingen van en naar de Veluwe, zoals knooppuntHoevelaken en Airport Lelystad, zijn belangrijk voor de regio. ‘En samen kunnen we veel meer’, merkt Van ’t Hul op. ‘Regio met veel potentie’ Voor Herman Bolhuis, van de gelijknamige drukkerij in Ermelo, ligt het zwaartepunt van de klanten al
ruim honderd jaar in de regio NoordVeluwe. Zijn grootvader richtte het bedrijf op in 1909 en hij is de derde generatie. Al die decennia is Bolhuis vooral actief geweest in Midden-Nederland, van Amsterdam tot Deventer en Zwolle tot Utrecht. ‘Deze regio heeft veel te bieden en is ideaal als woon- en werkomgeving. Het gebied is relatief goed bereikbaar en er zijn legio mogelijkheden. Noord-Veluwe is een regio met veel potentie’, vindt hij. Ook hij herkent in de regio drie kernpunten: ‘Bereikbaarheid, infrastructuur en arbeidsmarkt.’ Bolhuis constateert een leegloop van jonge mensen en vergrijzing. ‘Daarom moeten we inzetten op werkgelegenheid, woningbouw en onderwijs – we zouden graag een hbo-opleiding naar deze regio halen.’ Om de regio gezond te houden, zijn diverse samenwerkingsverbanden. ‘We werken op allerlei manieren samen’, merkt Bolhuis op, ‘In deze regio doen we Herman Bolhuis
Middelpunt oktober 2011
35
Middelpunt zaken op basis van vertrouwen, we gaan graag langdurige relaties aan. Veel van die samenwerkingsvormen ontstaan bijvoorbeeld in de plaatselijke bedrijvenkringen.’ ‘Het bedrijf zit hier. Punt’ Ook Piet Mosterd van AWL Techniek is enthousiast over de regio en de samenwerking onderling, maar ook hij vindt dat er ingezet moet worden op onderwijs. ‘De groeicijfers voor de innovatieve bedrijven zijn prima, het perspectief is er; ik ben erg zuinig op wat er allemaal is’, zegt hij. Vanuit het Platform Techniek Noordwest-Veluwe, waar hij voorzitter van is, wordt daarom samen met 32 andere bedrijven, geprobeerd om het technisch beroepsonderwijs in de regio te behouden. ‘Volgend jaar hebben we het voornemen te beginnen met een regionale bedrijfsschool om de aansluiting van het techniekonderwijs op het vmbo met het mbo in de lucht te houden. We gaan naast voorlichten ook verleiden.’
Yaskawa Mitsubishi Siemens Ruhrgetriebe Elmore
‘We werken op allerlei manieren samen’
paneelbouw software elektrische- en mechanische montage werkzaamheden inbedrijfstelling 24/7 service.
Als machinebouwer is AWL gevestigd in Harderwijk, maar de geproduceerde machines worden vooral geexporteerd. Het bedrijf richt zich op de verbindingstechnologie (lassen) voor hoofdzakelijk de auto-industrie. Ondanks dat bijna 100 procent van de omzet geëxporteerd wordt, denkt hij er niet over om zijn bedrijf elders te vestigen. ‘Het bedrijf zit hier, punt’, zegt hij stellig. ‘We wonen hier op een heel gunstige plek. Ons bedrijf zit op een gerevitaliseerd en nieuw industrieterrein, waar heel veel aandacht is voor de kwaliteit van de inrichting en wat er netjes uit ziet. Qua huisvesting en vestigingsgebied zitten we hier prima en uitbreidingsmogelijkheden zijn er ook. Het bedrijventerrein heeft een regionale functie en zeker nu de N302 verbreed is, is de ontsluiting uitstekend. Wij hebben niet te klagen.’ Piet Mosterd
Middelpunt oktober 2011
37
Advertorial
Iedere bedrijfsbranche wordt op zijn wenken bediend
Schuttelaar maakt het kerstpakket persoonlijk Of een bedrijf nu 5 of 5.000 kerstpakketten bij Schuttelaar wil bestellen: de ervaren geschenkenspecialist uit Zwolle biedt altijd maatwerk en past zich aan de wensen van de klant aan. Door de flexibele instelling van Schuttelaar kan iedereen tot in detail een eigen kerstpakket samenstellen. Mede hierdoor blijft het een van de belangrijkste kersttradities binnen het bedrijfsleven. ‘In Nederland wordt het kerstpakket nog steeds enorm gewaardeerd door medewerkers.’
Gaan voor resultaat... De vorm en inhoud van het kerstpakket fluctueert met de jaren. Waar tien jaar geleden de tapas, olijven en flesjes wijn het goed deden, hebben de laatste jaren ook de keuze- en delicatessenbonnen hun intrede gedaan. Standaardpakketten zijn er eigenlijk niet meer, wel diverse themapakketten om mensen een idee te geven. Te denken valt dan aan een sportief pakket, maar ook aan pakketten met als thema sfeer, bubbels of reizen. Alles is mogelijk, zeggen Marian Schuttelaar en Remco van Looijengoed. ‘Vroeger konden we blind duizend dezelfde pakketten samenstellen, nu maken we het voor ieder bedrijf passend’, zegt Van Looijengoed. ‘We kunnen zo flexibel zijn omdat we alles in eigen beheer doen en veel vaste medewerkers hebben. Ook hebben wij goede afspraken gemaakt wat de logistiek betreft. Te laat leveren is geen optie.’
Pabas Executive Search & Interimmanagement, onderdeel van de Pabas Adviesgroep, is een nationaal en regionaal werkend bureau op het gebied van bemiddeling van professionals voor management- en directiefuncties voor middelgrote en grote organisaties. Pabas richt haar activiteiten vooral op organisaties in industrie en handel, dienstverlening en non profit. Onze persoonlijke benadering, betrokkenheid, zorgvuldige selectie- en search methode staan borg voor ons belangrijkste doel: maximale klanttevredenheid door het leveren van topprestaties. Ontdek wat Pabas voor uw organisatie kan betekenen in een vrijblijvend gesprek.
Marian Schuttelaar houdt zich het hele jaar bezig met de inhoud van de kerstpakketten. ‘Ik ga beurzen af en bezoek leveranciers. Natuurlijk volg ik zo veel mogelijk de trends op het gebied van mode en wonen. Want in een kerstpakket kan echt alles.’ Trends voor dit jaar zijn onder andere sfeerhaardjes, cupcakes en veel glaswerk. ‘Producten als een wijnkaraf of een mooie messenset zal men misschien zelf niet snel kopen, maar zijn wel ontzettend leuk om te krijgen.’ Het liefst ziet Schuttelaar dat de klant het geschenkenhuis bezoekt om tot een keuze te komen. Het is voor bedrijven echter ook mogelijk om via de
website www.uwgeschenkensite.nl een eigen online podium te creëren waarop medewerkers een keuze kunnen maken uit een aantal kerstpakketten. Zo gaat uiteindelijk iedereen dankzij Schuttelaar voldaan de kerst in.
Kerstfairs: de keuze is aan uzelf Uw eigen kerstpakket samenstellen binnen een warme, kerstachtige sfeer met een hapje en een drankje? Schuttelaar laat het werkelijkheid worden. Het biedt bedrijven de mogelijkheid om op een locatie naar keuze een heuse kerstfair te houden. ‘Men kan bijvoorbeeld de kerstborrel koppelen aan de fair’, stelt Van Looijengoed. ‘Wij zorgen ter plaatse voor verschillende kramen met onder andere home deco, wijnen, delicatessen en geuren. Vervolgens kunnen alle medewerkers hun eigen
kerstpakket samenstellen.’ Van Looijengoed en Schuttelaar merken dat men veel waarde hecht aan de sfeer en beleving rondom een dergelijke fair. Een kerstman, glühwein en winterse taferelen zullen dan ook niet ontbreken. ‘De mensen gaan voor een kerstmarkt niet voor niets vaak naar Duitsland toe’, weet Schuttelaar. Van Looijengoed: ‘Het is toch heel gezellig om samen met collega’s op de kerstfair te lopen om alvast in de kerstsfeer te komen?’
Schuttelaar Delicatessen & Wijnen Luttekestraat 21 8011 LP ZWOLLE T: 038 421 51 96 E:
[email protected] I: www.schuttelaarbv.nl
Willemskade 30, 8011 AD Zwolle - tel: 038 344 75 20 - E-mail:
[email protected] - internet: www.pabas.nl Middelpunt oktober 2011
39
Middelpunt
Rabobank investeert graag in ondernemerschap. Als coöperatieve bank gelooft de Rabobank heilig in de kracht van het collectief. Juist voor ondernemers. Daarom delen we graag onze kennis en know how met u. Brengen we ondernemers met elkaar in contact. En komen we met oplossingen die niet alleen vandaag, maar ook morgen waardevol zijn. Dat is
Bedrijf: Tyco Fire Protection Products Naam: Robin Knoef Functie: Director of Logistics & Distribution EMEA Lid van VNO-NCW Midden sinds: maart 2011 Wat doet uw bedrijf? ‘Tyco Fire Protection Products (TFPP) is wereldwijd marktleider in het fabriceren en distribueren van brandbeveiligingsinstallaties en branddetectiematerialen. Daarnaast leveren we een compleet pakket bevestigings-, verbindings- en ondersteuningsproducten voor de installatiewereld. We zijn onderdeel van Tyco International, met wereldwijd ruim honderdduizend medewerkers en een totale
omzet van meer dan twintig miljard dollar. In Enschede bevindt zich het Europese hoofdkantoor en het centrale distributiecentrum van ruim twintigduizend vierkante meter, waarvanuit producten naar eindklanten en submagazijnen in heel Europa, het MiddenOosten en Afrika worden verstuurd.’ Wat is uw ambitie? ‘We willen ons marktaandeel verder vergroten door innovatieve nieuwe producten en meer oplossingsgericht te werk gaan. We beschikken over de kennis, de producten en de capaciteit om voor ieder vraagstuk een oplossing op maat te realiseren. Daarnaast willen we een bijdrage leveren aan een betere wereld, door de veiligheid in gebouwen en woningen te vergroten met onze kennis van brandbeveiliging en -detectie.’
Waarom moeten leden u bellen? ‘Ze mogen bellen als ze op zoek zijn naar een goede partner in brandbeveiliging en –detectie. Als verkooporganisatie kunnen wij leden voorzien van goed advies en de juiste producten. Daarnaast is onze branche sterk groeiende en hebben we tientallen vacatures. Wie interesse heeft in een functie binnen een kwalitatief hoogstaande organisatie, mag ook contact opnemen.’
Tyco Fire Protection Products Kopersteden 1 7547 TJ Enschede T: 053 4284483 E:
[email protected] I: www.tyco-fsbp.com
de gedachte. Dat is het idee. Bedrijf: DCW Naam: Sipke Jager Functie: Directeur Lid van VNO-NCW Midden sinds: 2011
Wat doet uw bedrijf? ‘De DCW voert de Sociale Werkvoorziening uit voor de gemeente Enschede. We ondersteunen en begeleiden mensen bij het vinden van passend werk. Hierbij hanteren we twee hoofdwerkwijzen: detachering of dienstverband bij een bedrijf of instelling. We vinden het erg belangrijk mensen zorgvuldig te plaatsen, daarom kijken we altijd goed
Bedrijf: KION Naam: Eddy Brunekreeft Functie: Directeur/bestuurder Lid van VNO-NCW Midden sinds: ??
Het idee is dat je samen meer bereikt. Rabobank. Een bank met ideeën.
Wat doet uw bedrijf? KION is een kinderopvangorganisatie met als taken opvang, ontwikkeling en opvoeding. Wij bieden kinderen en ouders een plek waar zij zich thuis voelen. Service aan ouders staat hoog in ons vaandel: we leveren diensten die de combinatie van zorg en arbeid vergemakkelijken. Ons ondernemen is maatschappelijk: we spelen in op
naar wat de functie van een persoon vraagt. Daarnaast zorgen we voor een professionele begeleider. Vanuit ons beschutte bedrijf, verzorgen we ook productie en diensten, zoals verpakking en assemblage, digitalisering, post- en koeriersdiensten, confectie en stoffering.’ Wat is uw ambitie? ‘Wij vinden het belangrijk mensen zo regulier mogelijk te laten werken, daarom geven we er de voorkeur aan hen te plaatsen bij een bedrijf of instelling buiten het DCW. Dat kan zijn in de productie of in de dienstverlening. Op dit moment is al tweederde van alle DCW-medewerkers bij externe werkgevers geplaatst. We zijn dus al heel ver, maar we willen nog een stapje verder.’
behoeften en vragen van de samenleving en werken samen met tal van partners. We zijn voortdurend in beweging om het aanbod en de kwaliteit van onze dienstverlening te optimaliseren. KION is professioneel, innovatief, landelijk toonaangevend en tegelijkertijd herkenbaar en toegankelijk voor gemeenten, scholen, ouders en kinderen in de wijk. Wat is uw ambitie? KION is gericht op strategische samenwerking met partners in onderwijs, welzijn en met gemeenten. We willen blijven groeien om op meer plekken ouders en kinderen een goed aanbod te doen. En vanzelfsprekend blijven we vernieuwen; op pedagogisch inhoudelijk vlak, in nieuwe diensten als
Waarom moeten leden u bellen? ‘Er zijn mogelijkheden te over voor bedrijven om DCW-medewerkers in hun bedrijf op te nemen. Leden kunnen ons bellen wanneer ze op zoek zijn naar arbeidscapaciteit of werkkracht. We staan open voor allerlei samenwerkingsverbanden en zullen altijd bekijken hoe we op een goede manier invulling kunnen geven aan uw vraag als klant.’ DCW Afdeling Commercie Kuipersdijk 430 7541 WK Enschede T: 053 482 92 92 F: 053 43 06 055 E:
[email protected] I: www.dcw.nl
huiswerkbegeleiding én in de back office van onze dienstverlening. Waarom moeten leden u bellen? Naast partner in kinderopvang levert KION ook ondersteunende diensten aan andere organisaties en gemeenten die zich bezig houden met kinderopvang en/of kindontwikkeling. Onze back-office is professioneel opgebouwd en bemenst en wil anderen graag van dienst zijn. KION Kerkenbos 10-02, 6546 BA Nijmegen T: 024 360 20 58 F: 024 323 03 69 E:
[email protected] I: www.kion.nl
www.rabobank.nl/bedrijven Middelpunt oktober 2011
41
Advertorial
Waarom u zich NIET moet afmelden voor cookies De laatste maanden hoor ik alleen maar negatieve geluiden over cookies. Waar de telefonische verkoop een bel-me-niet-register kreeg, heeft internet nu een volg-me-niet-register. Weg met die cookies dus?
Meer weten over Online Marketing? Neem dan contact op met: Wija Koers BV Rijksweg 236 9423 PH Hoogersmilde 0592 45 93 80
[email protected]
Gratis Ik pleit juist voor cookies. Waarom? Om te beginnen willen we alles gratis en internet is de plek om dat te krijgen: muziek, filmpjes, nieuws, enz. De bedrijven die al dat moois gratis aanbieden, steken daar wel geld in. En dat moet worden terugverdiend. Net als bij televisie wordt dit gedaan door reclame-inkomsten. Wie iets gratis wil, moet de daarbij behorende reclame accepteren. Simpel! Bij elke advertentie hoort een doelgroep. Hoe specifieker de doelgroep kan worden gedefinieerd, hoe beter de reclame op maat kan worden gesneden. Gevolg: hogere respons, meer adverteerders, grotere inkomsten en als resultaat meer gratis voor u! Televisie doet hetzelfde als een cookie, alleen minder goed Televisie probeert al jaren de juiste doelgroepen aan de juiste adverteerders te koppelen. Maar echt goed lukt dat niet. Die leuke soap waar u
Colofon
naar zit te kijken, wordt onderbroken met een cliffhanger en 5 minuten irrelevante reclame. Nou... oké, er zat één 30 seconden commercial bij die relevant was, namelijk voor dat mooie koffiezetapparaat dat u graag wilt hebben! Cookies Cookies zorgen ervoor dat u 4,30 minuten relevante reclame te zien krijgt en slechts 30 seconden irrelevante reclame. Websites die cookies gebruiken voor advertenties willen helemaal niet weten wie u precies bent. Zij zijn op zoek naar uw interesses, en die blijken uit uw surfgedrag. U surft een aantal keren naar koffiezetapparaten. Plots krijgt u op Nu.nl (waar u net bezig bent gratis nieuws te lezen) een aantal advertenties van koffiezetapperaten in de aanbieding. Wat wil een mens nog meer: gratis nieuws en ook nog eens advertenties op maat! Wat te doen? Ga eens naar youronlinechoices voordat u zegt: volg-me-niet. Deze website legt het cookiegebruik prima uit en alle onlinevoorkeuren zijn hier handmatig in te vullen. Nu nog wachten tot er een vraagme-niks-meer-register komt voor krantenverkopers.
Wie is...
Middelpunt is een uitgave van VNO-NCW Midden, de ondernemersvereniging voor Midden- en Oost-Nederland. Onze voornaamste missie is het bevorderen van een optimaal ondernemersklimaat in ons werkgebied. We behartigen de collectieve belangen voor onze ruim 2100 leden, bieden hen een krachtig netwerk en voorzien in de behoefte aan informatie over elk mogelijk aspect van het zakendoen. Informatie of lid worden? Neem contact op met het verenigingsbureau: VNO-NCW Midden Postbus 10475 7301 GL Apeldoorn tel. 055 - 5 222 606
[email protected] www.vno-ncwmidden.nl Uitgever: De Winter Mediamakers, Uden Projectmanagement: Drs. Marco de Jonge Baas (De Winter Mediamakers)
[email protected] Redactie en projectcoördinatie: Drs. Femke Fleur en Gerreke de Weijer (VNO-NCW Midden) De Winter Mediamakers
[email protected]
Ontwerp en vormgeving: De Winter drukkers & uitgevers Advertentie-acquisitie: Tamara Dortmans en Carola Janssen. De Winter Mediamakers
[email protected]
Op het verenigingsbureau van VNO-NCW Midden in Apeldoorn werken 22 professionele krachten ter ondersteuning van de (regio)besturen en de leden. Per Middelpunt stelt een van de medewerkers zich aan u voor.
Druk: BDU, Barneveld
Werner Ludwig, 54 jaar, directeur VNO-NCW Midden
Oplage: 2750 exemplaren Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd of op enige andere wijze gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de redactionele inhoud van de advertorials.
Sinds drie jaar werk ik bij VNO-NCW Midden, nadat ik al vele jaren in verschillende functies met VNO-NCW Midden had samengewerkt. Sinds een klein jaar mag ik mezelf directeur van de vereniging noemen, een benoeming die noodgedwongen iets sneller kwam dan de bedoeling was. Het is fantastisch om met een fijne club mensen te werken voor de leden van de vereniging. Ik voel me als een vis in het water tussen de belangen van onze leden, overheden en in de samenwerking met andere organisaties. Ik ben getrouwd, heb twee kinderen die op het punt staan van uitvliegen en woon in Hoenderloo, midden op de Veluwe.
Di
ve r
IVIO
sit
KARMAC
eit
in i
nn 0v
ati e
METAFOOR
PROSU
De Kennis, Marketing & Media (KMM) Groep is een snelgroeien-
De ondernemingen zijn actief in brede marktsegmenten waar ze
de en innovatieve bedrijvengroep met sterke merknamen, zoals
een vooraanstaande en innovatieve rol vervullen: ondernemend
Karmac, Prosu, IVIO en Metafoor. De organisatie bestaat uit meer
onderwijs en educatie, werving en selectie, informatielogistiek en
dan 25 bedrijven en deelnemingen met circa 600 medewerkers.
overheidsadvisering in vastgoed en ruimtelijke ontwikkeling.
1936 - 2011
www.KMMGROEP.nl 1936 - 2011