WORD BASIS VOOR WINDOWS
ÿ
Inleiding Benodigde voorkennis: Om deze cursus Word Basis te kunnen volgen, wordt u verondersteld bekend te zijn met de basishandelingen van de computer, zoals: typen en het omgaan met de muis. Deze cursus is gebaseerd op MS Word 2003. Als u met een andere versie van Word werkt, kan het uiterlijk van de weergegeven (dialoog)vensters afwijken van het uiterlijk van uw venster. Ook kunt u andere (kleine) verschillen tegenkomen. Het basisprincipe echter blijft hetzelfde.
C
De handelingen die u in dit boek dient te doen, staan aangegeven met dit teken: Behalve dit teken, zult u ook een aantal genummerde opgaven tegenkomen. Verder verdient het aanbeveling de uitleg steeds goed te lezen voordat u handelt.
Copyright © ADZ B.V. 2000 2e oplage 2009, Thelma Rowe Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ADZ BV
1
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1............................................................................................................. 3 1.01 Wat is tekstverwerken, muishandelingen ................................ ........................... 3 Werkwijze.....................................................................................................................3 Muishandelingen..........................................................................................................3
Hoofdstuk 2............................................................................................................. 4 2.01 Word voor Windows starten en Taakvenster................................ ...................... 4 Word starten ................................................................................................................4 Taakvenster .................................................................................................................4 Taakvenster .................................................................................................................5
Hoofdstuk 3............................................................................................................. 6 3.01 Menu’s (rolmenu en snelmenu), werk- en schuifbalken, statusbalk.................... 6 Menubalk .....................................................................................................................6 Rolmenu’s ....................................................................................................................7 Snelmenu’s ..................................................................................................................7 Werkbalken ..................................................................................................................8 Standaard werkbalk ...................................................................................................10 Opmaak werkbalk ......................................................................................................11 Schuifbalken ..............................................................................................................11 Statusbalk ..................................................................................................................12
Hoofdstuk 4........................................................................................................... 13 4.01 Werken met tekst, speciale tekens, paginanummering ................................ .... 13 Lettertype en lettergrootte..........................................................................................13
4.02 Tekst intypen, het invoegpunt verplaatsen ................................ ....................... 14 Tekst intypen..............................................................................................................14 Het invoegpunt verplaatsen met het toetsenbord......................................................15 Het invoegpunt verplaatsen met de muis ..................................................................17 Het invoegpunt verplaatsen via het menu Bewerken en de opdracht Ga naar.........17
4.03 Tekst en regels verwijderen, tussenvoegen, ongedaan maken ........................ 17 Tekst wissen ..............................................................................................................18 Tekst invoegen...........................................................................................................18 Een lege regel tussenvoegen ....................................................................................18 Een lege regel verwijderen ........................................................................................18 Ongedaan maken ......................................................................................................18
4.04 Tekst selecteren ................................ ................................ .............................. 19 Een woord selecteren ................................................................................................19 Een zin selecteren .....................................................................................................19 Een regel selecteren ..................................................................................................19 Een alinea selecteren ................................................................................................20 Een specifiek stuk tekst selecteren............................................................................20 Het hele document selecteren ...................................................................................20
4.05 Een alinea beginnen op een nieuwe pagina................................ ..................... 20 Een pagina-einde forceren ........................................................................................20 Een pagina-einde verwijderen ...................................................................................21
4.06 Speciale tekens, symbolen, toetsenbord................................ .......................... 22 Speciale tekens..........................................................................................................22 Symbolen ...................................................................................................................22 Toetsenbord...............................................................................................................23
4.07 Datum en tijd, paginanummering ................................ ................................ ..... 24 Datum en tijd..............................................................................................................24 Paginanummering......................................................................................................25 Verwijderen Paginanummers.....................................................................................25
2
Hoofdstuk 5........................................................................................................... 27 5.01 Spelling- en grammaticacontrole, aangepaste woordenlijst.............................. 27 Spellingcontrole .........................................................................................................27 Aangepaste woordenlijst............................................................................................30
Hoofdstuk 6........................................................................................................... 31 6.01 Documenten openen, sluiten en bewaren ................................ ........................ 31 Een nieuw document maken en opslaan...................................................................31 Een bestaand document openen en opslaan onder dezelfde naam.........................33 Tussentijds opslaan ...................................................................................................34 Een bestaand document openen en opslaan onder een andere naam ....................34
6.02 Opgaven ................................ ................................ ................................ .......... 35 Opgave nr1 ................................................................................................................35 Opgave nr2 ................................................................................................................36 Opgave nr3 ................................................................................................................36 Opgave nr4 ................................................................................................................37 Opgave nr5 ................................................................................................................38
Hoofdstuk 7........................................................................................................... 40 7.01 Nummering en opsommingstekens................................ ................................ ..40 Een nieuwe lijst voorzien van nummers of opsommingstekens ................................40 Een bestaande lijst voorzien van nummers of opsommingstekens...........................41 De opmaak van opsommingstekens of nummers wijzigen........................................43
Hoofdstuk 8........................................................................................................... 45 8.01 Tabs instellen................................ ................................ ................................ ... 45 Tabs instellen met de liniaal ......................................................................................45 Tabs instellen via het menu .......................................................................................47
Hoofdstuk 9........................................................................................................... 48 9.01 Afdrukvoorbeelden opvragen en tekst afdrukken ................................ ............. 48 Een afdrukvoorbeeld opvragen..................................................................................48 Tekst afdrukken .........................................................................................................51
Hoofdstuk 10......................................................................................................... 53 10.01 Het klembord, tekst verplaatsen en kopiëren ................................ ................. 53 Wat is het klembord? .................................................................................................53 Tekst verplaatsen.......................................................................................................53 Plakken ......................................................................................................................54 Tekst kopiëren ...........................................................................................................54
Hoofdstuk 11......................................................................................................... 55 11.01 Invoegen van- en werken met Illustraties en (teken)lijnen .............................. 55 Illustraties ...................................................................................................................55 Invoegen figuur ..........................................................................................................57 Formaat figuur aanpassen.........................................................................................57 Tekstterugloop figuur .................................................................................................58 Verplaatsen figuur......................................................................................................60 Een figuur verwijderen ...............................................................................................60
11.02 (Teken)lijnen ................................ ................................ ................................ ..61 Lijnen plaatsen...........................................................................................................61 Diverse tekenopties ...................................................................................................62 Selecteren meerdere objecten...................................................................................63
Sneltoetsen via het toetsenbord............................................................................ 64
3
Hoofdstuk 1 1.01 ................................ ................... Wat is tekstverwerken, muishandelingen Met ‘tekstverwerken’ wordt bedoeld het intypen, corrigeren, opmaken en afdrukken etc. van tekst. Met een tekstverwerkingsprogramma kunt u dingen doen die met een schrijfmachine onmogelijk waren zoals: §
verplaatsen van tekst
§
kopiëren van tekst
§
verwijderen van tekst
§
achteraf veranderen van vormgeving
§
controleren van de spelling
§
tekst opslaan en bewaren
Werkwijze Bij tekstverwerken op een computer wordt de tekst op het beeldscherm gezet en tijdelijk bewaard in het interne geheugen van de computer. Dit heeft als voordeel dat u het document kunt veranderen en verbeteren zoveel u wilt. Het interne geheugen van de computer bewaart de tekst niet permanent. Een document wordt bijvoorbeeld uit het interne geheugen gewist als: §
de stroom uitvalt
§
u de computer uitzet
§
u Word voor Windows verlaat
Tekst die langer bewaard moet blijven, dient daarom opgeslagen te worden op een zogenaamd extern geheugenmedium, bijvoorbeeld een diskette of een harde schijf. U kunt zo'n bewaarde tekst altijd weer opvragen en desgewenst aanpassen. Muishandelingen Als u MS Word gebruikt, zult u vaak gebruik maken van de muis. De verschillende handelingen die u met de muis kunt uitvoeren worden hieronder in het kort weergegeven. Benaming
8
Handeling
Aanwijzen
Met de muisaanwijzer iets op het scherm aanwijzen
Klikken
Éénmaal op de linker muisknop drukken
Dubbelklikken
Tweemaal kort achter elkaar op de linker muisknop drukken
Slepen
De linker muisknop ingedrukt houden terwijl u de muis verplaatst
Er wordt steeds van uitgegaan dat u de linker muisknop gebruikt. U zult echter ook wel eens de rechter muisknop moeten gebruiken, dit wordt dan speciaal aangegeven.
4
Hoofdstuk 2 2.01 ................................ ............. Word voor Windows starten en Taakvenster Word starten Als de computer helemaal opgestart is, ziet u het Bureaublad van Windows. Dit kan er overal anders uitzien, omdat dit ingesteld kan worden naar persoonlijke voorkeur. Om Word voor Windows te starten kunt u klikken op de knop Start onder in het scherm op de taakbalk, gevolgd door de menuopdrachten Programma’s en Microsoft Word. Soms staat er ook een snelkoppeling op het Bureaublad, meestal in de vorm van een pictogram met daaronder aangegeven waar dit naar verwijst. Zie voorbeeld. Als u dubbel op zo’n pictogram klikt, dan opent dit. In dit geval openen we MS Word via de knop Start.
C C
Klik op Start van de taakbalk Selecteer de menuopdracht (Alle) Programma’s gevolgd door Microsoft Word
Uw scherm kan afwijken van het voorbeeldscherm, afhankelijk van de geïnstalleerd programma's op uw computer.
C
Klik op de menuopdracht Microsoft Word om Word te starten
Op uw scherm verschijnt het openingsvenster van Word. U heeft direct de beschikking over een leeg document en kunt aan de slag. Het ligt aan de instelling op welke manier Word opent. Dit kan zijn als voorbeeld A hieronder of als voorbeeld B (standaard instelling).
A
B
5 Taakvenster Voorbeeld A is zonder taakvenster en voorbeeld B is met taakvenster. Het taakvenster is nieuw vanaf Word 2002. Via dit taakvenster kunt u eenvoudig rechtstreeks uit beschikbare opties kiezen, zoals nieuwe- en/of bestaande documenten. Er zullen andere, aangepaste taakvensters verschijnen als u andere taken uitvoert. Wanneer u op het pijltje klikt aan de bovenkant van het taakvenster, rechts naast Aan de slag, ziet u welke taakvensters er zijn. Deze activeert u door de gewenste optie aan te klikken.
C
Klik op de het pijltje aan de rechterkant naast Aan de slag en bekijk de beschikbare opties Zie voorbeeld hiernaast.
Wanneer u op het kruisje klikt aan de bovenkant van het taakvenster naast Aan de slag, dan sluit het venster. Dit zal echter weer regelmatig verschijnen, wanneer u bepaalde taken uitvoert.
C
Klik op het kruisje Het taakvenster is nu verdwenen.
U kunt desgewenst ook opstarten zonder dat het taakvenster direct opent, of het taakvenster weer openen als u dat gesloten heeft. Dit komt in het volgende hoofdstuk aan de orde.
6
Hoofdstuk 3 3.01 .........Menu’s (rolmenu en snelmenu), werk- en schuifbalken, statusbalk Menubalk Word kent een menubalk met daarop (meestal) negen menu's.
Een menu opent door op de menunaam te klikken. Soms opent dit niet helemaal ineens. Daarover later meer.
C C
Klik op een menunaam (bijvoorbeeld Beeld) Bekijk de inhoud van het menu en let op de uiterlijke kenmerken hiervan
Een menu bevat een aantal opdrachten. Het uiterlijk van een opdrachtnaam geeft bepaalde informatie, zoals: Uiterlijk kenmerk
Betekenis
Kleur zwart
De opdracht kan geactiveerd worden.
Kleur grijs
De opdracht kan nu niet geactiveerd worden.
Achter de opdracht staat een toets(combinatie )
U kunt deze opdracht ook activeren zonder het menu te openen door de betreffende toets(combinatie) te gebruiken.
Achter de opdracht staan alleen drie puntjes (…)
Word heeft meer informatie nodig om deze opdracht te kunnen uitvoeren. Deze informatie kan worden ingevuld via een dialoogvenster dat verschijnt na het kiezen van de betreffende opdracht.
Voor de opdracht staat een vinkje ( ü ) of een punt ( l )
Deze opdracht staat nu aan. Dit werkt volgens het ‘klik-aan, klik-uit’ systeem.
Voor de opdracht staat een pictogram Dit is het symbool voor de snelkoppeling hiervan
U kunt: Een opdracht kiezen door met de muisaanwijzer op de betreffende opdracht te gaan staan en aan te klikken. Hebt u eenmaal een menu geopend, dan kunt u ook met behulp van de pijltjestoetsen (cursortoetsen) naar een volgend of vorig menu gaan. Het menu ongebruikt sluiten door nogmaals op de menunaam te klikken, of met de muisaanwijzer naar een lege plaats in het document gaan en daar te klikken, of met de escapetoets linksboven op het toetsenbord. Direct een ander menu openen door met de muisaanwijzer van het ene naar het andere menu te schuiven.
7 Bij het openen van het menu Beeld is u de optie Taakvenster misschien al opgevallen. Zoals eerder gezegd kunt u ook opstarten zonder dat het taakvenster direct opent, of het taakvenster weer openen als u dat gesloten heeft.
C
Open het menu Beeld en klik op de optie Taakvenster Het taakvenster is nu geopend. Dit werkt volgens het klik-aan, klik-uit systeem.
C C
Open het menu Beeld opnieuw en u ziet dat er nu een vinkje voor Taakvenster staat Klik nu opnieuw op de optie Taakvenster Het taakvenster is nu verdwenen.
C
Open het menu Beeld opnieuw en u ziet dat het vinkje ook weer verdwenen is
Hetzelfde geldt voor de optie Liniaal in het menu Beeld. Dit kunt u op dezelfde manier activeren of verwijderen. Rolmenu’s Vaak opent een menu niet volledig en moet men om het in z’n geheel te bekijken even wachten, waarna het menu zich dan uiteindelijk helemaal opent. U kunt ook op de pijltjes aan de onderkant van het geopende menu gaan staan met de muisaanwijzer, zodat het menu zich helemaal opent. (Zie pijltjes aan de onderkant van het voorbeeld) Als u liever meteen de volledige menu’s ziet, dan kunt u dit aanpassen. Dit gaat als volgt:
C C C
Open het menu Extra en klik op Aanpassen Klik op de tab Opties en klik vervolgens op Altijd volledige menu’s weergeven Klik daarna op Sluiten
Met deze instelling opent voortaan een menu in één keer helemaal.
Snelmenu’s U kunt ook gebruik maken van het zogenaamde zwevende snelmenu. Dit menu ‘zweeft’ als het ware over het document. Het snelmenu is altijd op elk gewenst moment op te roepen tijdens het bewerken van uw document, door op de rechter muisknop te klikken. Afhankelijk van de positie waar u met de muisaanwijzer staat, verschijnt op dat moment een menu met een aantal beschikbare opties.
8 Eenmaal een snelmenu opgeroepen, kunt u de gewenste optie aanklikken met de linker muisknop, zoals u dat gewend bent. U kunt het snelmenu sluiten zonder een menuopdracht te geven door buiten het menukader op de linker muisknop te klikken of op de Escapetoets te drukken.
C
Bekijk de verschillende beschikbare opties op verschillende plaatsen in het document
Plaatst u de muis in het tekstgedeelte van het document, dan geeft u aan dat u een menu wilt zien dat met tekst te maken heeft. Plaatst u de muis op een werkbalk, dan geeft u aan dat u een menu met werkbalken wilt zien. Zoals we later in de cursus zullen zien, werkt dit precies hetzelfde met bijvoorbeeld spellingcontrole en illustraties. Werkbalken Onder de menubalk bevinden zich verschillende werkbalken. Omdat deze werkbalken gemakkelijk verplaatst of verborgen kunnen worden, staan deze soms op een andere plek of zijn helemaal niet te zien. Via het menu Beeld vindt u de beschikbare werkbalken. (Zoals hiervoor beschreven, kan dit ook via het Snelmenu.)
C
Open het menu Beeld en kies de optie Werkbalken door deze met de muis aan te wijzen
De optie Werkbalken kleurt nu blauw en omdat er een pijltje achter staat, verschijnt weer een volgend menu. Dit is het menu met de beschikbare werkbalken. Bij de werkbalken die open staan, staat een vinkje voor. Zie voorbeeld. In het voorbeeld staan dus de standaard- en opmaak- en tekenwerkbalk open.
Een werkbalk activeren of verbergen, werkt volgens het ‘klik-aan, klik-uit’ systeem.
C
Bekijk het menu goed en activeer een aantal werkbalken door er op te klikken Het venster met de werkbalken verdwijnt zodra u dit aangeklikt heeft, dus moet u deze weer opnieuw activeren.
C C
Klik nu werkbalken weg door de vinkjes weg te klikken Eindig met de standaard- en opmaak- en tekenwerkbalk, zoals op het voorbeeld
De tekenwerkbalk wordt doorgaans onder in het scherm geplaatst.
9 Zoals eerder gezegd, kunt u een werkbalk verplaatsten als u dat wenst. Dit doet u als volgt:
C
Ga met de muispijl op de grijze streepjes aan het begin van de opmaakwerkbalk staan. De muispijl verandert nu in een vierkoppige pijl. Zie voorbeeld.
C
Sleep nu de balk aan de streepjes naar het midden van het scherm (de linker muisknop ingedrukt houden terwijl u de muis verplaatst) en laat daar de muisknop los
U ziet dat de werkbalken op deze manier gemakkelijk verplaatst kunnen worden. Er is wel iets veranderd aan de verplaatste balk. Meestal wordt deze smaller en hoger. Aan de bovenkant is een titelbalk bijgekomen die aangeeft wat voor soort werkbalk het is en aan het einde van de titelbalk staat een kruisje. (Niet bij alle werkbalken!) Door op het kruisje te klikken kunt u desgewenst de balk wegklikken. Aan de titelbalk kunt u de werkbalk weer terug slepen. Een andere manier om de werkbalk weer terug boven in het scherm te zetten, is als volgt:
C
Dubbelklik op de titelbalk van de verplaatste werkbalk Als het goed gegaan is, dan staat de werkbalk weer terug boven in het scherm. Als het niet gelukt is, probeer het dan opnieuw. Dit vereist soms wat oefening.
Soms staan de werkbalken achter elkaar, zodat een gedeelte aan het eind wegvalt. Zie voorbeeld hieronder.
werkbalk 1
werkbalk 2
Dit ligt aan de instelling en kan gemakkelijk veranderd worden. Als u de werkbalken achter elkaar wilt laten staan, dan kunt u door op het pijltje aan het einde van de werkbalk te klikken, de weggevallen opties bekijken. Zie voorbeeld hieronder:
Hier ziet u meteen dat u de werkbalken op twee lijnen kunt weergeven, dus onder elkaar. In dat geval zijn deze wel geheel zichtbaar. Om dit te bekijken en te oefenen gaan we eerst de werkbalken achter elkaar zetten op de manier zoals beschreven op de volgende pagina.
10 Behalve via slepen, kan dit n.l. ook via het menu Extra en de optie Aanpassen.
C
Open het menu Extra en klik op Aanpassen
C
Klik op de tab Opties
C
Klik vervolgens op Standaard- en opmaakwerkbalk weergeven in één rij U dient er rekening mee te houden, dat deze optie soms averechts werkt! Dit is een z.g. ‘bugje’ (foutje).
C
Klik daarna op Sluiten
Als alles goed is gegaan, staan de werkbalken nu achter elkaar zoals het voorbeeld op de vorige bladzijde. Is dit niet het geval, probeer het dan opnieuw.
C C
Bekijk de werkbalken
C
Klik op Knoppen op twee lijnen weergeven
Klik op de pijltjes aan het eind van iedere werkbalk, zoals aangegeven in het voorbeeld op de vorige bladzijde
De werkbalken staan nu weer onder elkaar en zijn geheel zichtbaar. Standaard werkbalk Meestal vindt u onder de menubalk de standaardwerkbalk met daarop een aantal knoppen, de zgn. snelkoppelingen.
De standaardwerkbalk is een belangrijk hulpmiddel. Het geeft op een snelle manier toegang tot de meest gebruikte commando's van Word. U kunt dezelfde commando’s (en meestal uitgebreider) ook uitvoeren door middel van de verschillende menu's. Wanneer u met de muisaanwijzer één van de snelkoppelingen aanwijst zonder te klikken, verschijnt in een geel kader onder de betreffende knop een korte beschrijving van de functie van die knop. Dit is de zgn. ‘scherminfo’.
C C
Wijs met de muisaanwijzer een willekeurige snelkoppeling op de werkbalk aan Lees de scherminfo die verschijnt en bekijk ook de andere snelkoppelingen
11
Opmaak werkbalk Onder de Standaard werkbalk bevindt zich meestal de opmaak werkbalk. Deze werkbalk kunt u gebruiken om uw tekst te verfraaien en op te maken.
C
Verplaats de muisaanwijzer langzaam over de verschillende snelkoppelingen op de opmaak werkbalk en bekijk ook hiervan de scherminfo
De knoppen vet, cursief, onderstrepen, links uitlijnen, centreren, rechts uitlijnen en uitvullen spreken voor zich. U kunt deze activeren door ze simpelweg aan te klikken. De knop licht dan op. Ook dit werkt volgens het ‘klik-aan, klik-uit’ systeem.
C C C C C C
Typ uw naam en klik op B van de opmaakwerkbalk, Typ opnieuw u naam en bekijk het verschil Herhaal dit met I en U Doe hetzelfde als hiervoor, maar klik nu één voor één de betreffende snelkoppelingen uit Oefen ook met links uitlijnen, centreren en rechts uitlijnen Zet daarna de opties weer terug op standaard
Schuifbalken
Schuifbalkje
Onder in het scherm en aan de rechterkant van het scherm, ziet u schuifbalken die u kunt gebruiken als een document groter is dan het scherm laat zien. Door te schuiven met deze balken, kunt u verder in het document kijken. U dient hiervoor aan de onderkant van het scherm op het linker- of rechter pijltje naast de schuifbalk te klikken en aan de rechterkant van het scherm op het bovenste- of onderste pijltje te klikken. U kunt de muisknop ook ingedrukt houden op het pijltje en loslaten als u op de gewenste plek bent. Als een document in de breedte helemaal zichtbaar is, dan werkt de onderste schuifbalk niet, omdat er dan niets te schuiven valt. Schuifbalken zien er niet altijd hetzelfde uit. Dit heeft te maken met de grootte van het document. Zie voorbeeld.
Schuifbalk Zoals gezegd, kunt u verder kijken in het document als u schuift met één van de schuifbalken. Dat betekent dat uw invoegpunt niet mee schuift. Dit blijft gewoon staan waar het stond. Als u het invoegpunt mee wilt nemen, dient u te klikken op de plek waar u dit wilt hebben.
12 Links naast de horizontale schuifbalk onder in uw scherm bevinden zich vijf knoppen waarmee u de weergave van uw document op uw scherm kunt veranderen. Deze opties vindt u ook in het menu Beeld op de Menubalk. Welke weergave actief is, kunt u onder in uw scherm zien aan de geselecteerde knop (er staat een kadertje omheen), en/of in het menu Beeld (kadertje) .
Normale weergave
Weergave volgens Weblay-out
Leesindeling Afdrukweergave
Overzichtsweergave
Word start meestal in de Normale weergave. Dit is de standaardinstelling van Word. Deze weergave toont geen illustraties, tekeningen, kop- en voetteksten e.d. als die in het document aanwezig zijn. Deze zijn wel in het afdrukvoorbeeld te zien. Daarover later meer. De Afdrukweergave toont het document precies zoals het is, dus zoals het afgedrukt wordt. Dit kan het gebruik iets vertragen, omdat deze weergave alle onderdelen steeds goed weer moet geven. De Weergave volgens Weblay-out laat zien hoe het document er uitziet in een browser. In de Overzichtweergave kunt u zien hoe het document is ingedeeld. In de Leesindeling worden alle werkbalken, behalve de werkbalken Leesindeling en Redigeren verborgen. Door op Sluiten op de werkbalk Leesindeling te klikken, kunt u de leesindeling weer afsluiten. In deze cursus zullen wij alleen te maken krijgen met de Normale- en Afdrukweergave. Statusbalk Onder de schuifbalk en (indien van toepassing) de tekenwerkbalk, bevindt zich de statusbalk.
Op de statusbalk kunt u o.a. zien waar het invoegpunt zich bevindt in de tekst, op welke pagina u zich bevindt en hoeveel pagina’s uw document bevat. Ook de huidige taal wordt hierop weergegeven.
13
Hoofdstuk 4 4.01 ............................. Werken met tekst, speciale tekens, paginanummering Een document opent altijd met het standaard ingestelde lettertype en de lettergrootte. Dit lettertype staat vaak op Times New Roman of Arial. Dit is te zien op de opmaak werkbalk. U kunt dit wijzigen via het pijltje 6 ernaast. Door op dit pijltje te klikken, opent u het keuzemenu. Vervolgens kunt u door dit keuzemenu bladeren door op de pijltjes ernaast te klikken (naar boven of beneden). Als u het gewenste lettertype heeft gevonden, stelt u dit in door deze aan te klikken. Hetzelfde geldt voor de lettergrootte (ernaast). Dit kan ook via het menu Opmaak. Daarover later meer. Als u een nieuw leeg document opent, zal dit weer openen met het ‘oude’ lettertype en lettergrootte. Dat komt omdat deze standaard zo ingesteld staat. De standaard instelling moet op een andere manier gewijzigd worden. Daar gaan we in deze cursus niet op in. Bestaande tekst zal eerst geselecteerd moeten worden om dit te wijzigen. Het selecteren van tekst komt later aan de orde. Lettertype en lettergrootte
C C
Typ uw naam, wijzig daarna het lettertype en de lettergrootte (punten) Typ opnieuw uw naam, bekijk het verschil en herhaal deze handeling enige keren NOOT: Als u nu het document op zou slaan (bewaren), dan worden uiteraard deze wijzigingen in lettertype en lettergrootte behouden. Echter een nieuw leeg document opent gewoon weer in het oude standaard lettertype.
C
Zet nu het lettertype en de lettergrootte terug op Arial 11
In het menu Opmaak kunt u het lettertype en de lettergrootte ook wijzigen.
C
Open het menu Opmaak en klik op Lettertype
C
Klik, indien nodig op de TAB Lettertype Zie voorbeeld. §
Onder Lettertype: ziet u dezelfde lettertypes als op de opmaakwerkbalk.
§
Onder Punten: ziet u dezelfde punten als op de opmaakwerkbalk.
14 §
§ § §
Onder Tekenstijl: staan de inmiddels bekende opties ‘Vet, cursief en onderstrepen’. Daar staat echter ook Standaard. Dit mag u niet verwarren met standaard instelling, want dat heeft daar niets mee te maken. De optie standaard onder Tekenstijl betekent niet vet, niet cursief en niet onderstrepen. Onder Tekstkleur ziet u de beschikbare kleuren. Deze staat standaard op Automatisch en vindt u ook terug op de opmaakwerkbalk. Een extra optie is Onderstrepingsstijl Dit spreekt voor zich. Wanneer u één van deze onderstrepingen aanklikt, wordt meteen de optie daarnaast, Onderstrepingskleur actief en kunt u die desgewenst ook gebruiken. Daaronder vindt u een aantal opties die volgens het klik-aan, klik-uit systeem werken.
Normaal gesproken klikt u op OK na het instellen van één of meerdere opties, om deze door te voeren. Als een menu geopend is en u wilt niets wijzigen, dan dient u op Annuleren te klikken. Op deze manier worden (ook per ongeluk) ingestelde wijzigingen niet doorgevoerd. In het vakje onder Voorbeeld kunt u direct het resultaat zien van de ingestelde opties.
C C 4.02
Stel verschillende opties in en bekijk deze in het vakje Voorbeeld Als u de opties bekeken heeft, klik dan op Annuleren ................................ ................. Tekst intypen, het invoegpunt verplaatsen
Tekst intypen Wanneer u Word heeft gestart verschijnt een nieuw leeg document op uw scherm, waarin u tekst kunt typen. Aan dit document wordt automatisch de voorlopige naam Document 1 toegekend (zie de titelbalk). Als u dit document opslaat, kunt u deze naam wijzigen in iedere gewenste naam. (hierover later meer)
Als u tekens typt verschijnen die op de plaats van het invoegpunt, ook wel de cursor genoemd. (Het verticale knipperende streepje.) Het invoegpunt staat altijd achter het laatste teken dat u ingetypt heeft. Wanneer u tekst typt kunt u aan het eind van een regel gewoon door blijven typen. Word zorgt er zelf voor dat een woord dat niet meer op de regel past automatisch doorschuift naar de volgende regel. Verkeerd getypte woorden of letters kunt u wissen met behulp van de Backspacetoets. Deze toets wist karakters die links (back) van het invoegpunt staan. Met de Deletetoets wist u karakters die rechts van het invoegpunt staan. De Entertoets gebruikt u wanneer u aan het einde van een alinea bent (niet aan het einde van een regel!), of als u beslist wilt dat de volgende zin op een nieuwe regel begint. In een leeg document kunt u alleen boven aan de pagina typen. Daar staat de cursor te knipperen. Als u toch lager wilt typen, zult u daar met de Entertoets naar toe moeten gaan. Binnen het werkgebied verandert de muisaanwijzer van een
C
in een
I
teken.
Wis alle tekst, typ de volgende tekst en typ gewoon door aan het eind van een regel
Iedereen die met de sportdagen mee wil doen, kan zich aanmelden bij de afdelingssecretaresse, mevrouw Lampke. Daar liggen formulieren klaar waarop een ieder zijn of haar naam in kan vullen en vergeet niet te vermelden aan welke sport(en) je mee wilt doen.
15 U ziet dat het invoegpunt (de cursor) altijd achter het laatste teken staat en dat de tekst aan het eind van de regel vanzelf naar de volgende regel doorschuift.
C
Laat de zojuist getypte tekst staan en ga verder met het volgende
Als u een tekst heeft getypt of een document heeft opgevraagd, kunt u wijzigingen aanbrengen. Om de tekst te veranderen, moet het invoegpunt verplaatst worden naar de positie waar u tekst wilt tussenvoegen, wissen of wijzigen. U kunt het invoegpunt alleen verplaatsen als er tekst in het document staat! U kunt het invoegpunt op verschillende manieren door de tekst verplaatsen. Met behulp van het toetsenbord, met behulp van de muis en met de opdracht Ga naar. Het invoegpunt verplaatsen met het toetsenbord Zoals gezegd, kunt u het invoegpunt alleen verplaatsen als er tekst staat. Om het verplaatsen van het invoegpunt te kunnen oefenen, gaan we eerst een document openen waar voldoende tekst in staat. Het al geopende document kunt u laten staan. Word zet het volgende document gewoon over het vorige heen. Het onderwerp documenten openen wordt later behandeld, maar hier alvast een voorproefje.
C
Stop de meegeleverde diskette in het diskettestation van de computer (Met het etiket boven)
C
Klik op openen
van de standaardwerkbalk (kan ook via het menu Bestand)
Het dialoogvenster Openen opent zich (zie de titelbalk van het geopende venster).
C
Open het vakje Zoeken in: door op het pijltje achter het vakje te klikken Er opent nu een keuzelijstje (dit ziet er overal anders uit.)
C
Kies voor 3,5-inch diskette (A:) door er op te klikken Ziet u dit niet, dan kan het lijstje zo lang zijn, dat het buiten beeld valt. In dat geval dient u te bladeren d.m.v. het klikken op één van de pijltjes die naar boven- of beneden wijzen naast het geopende lijstje. Als u op 3,5-inch diskette (A:) geklikt heeft, ziet u de inhoud van de diskette staan. Zie voorbeeld hieronder.
16
C
Klik op 6 x voorbeeld op scherm en vervolgens op Openen onderin rechts
Het document met de titel 6 x voorbeeld op scherm is nu geopend (zie titelbalk) en staat bovenop het vorige document.
NOOT! Voor cursisten die thuis willen oefenen en een computer hebben zonder diskettestation, kunnen desgevraagd deze vijf oefendocumenten per e-mail toegezonden krijgen!
C
Oefen de verschillende manieren om het invoegpunt te verplaatsen met het toetsenbord volgens onderstaande voorbeelden
Toets
Verplaatsing
→ ← ↑ ↓
één karakter naar rechts
Ctrl + Home
naar het begin van het document
Ctrl + End
naar het einde van het document
Home
naar het begin van de regel
End
naar het einde van de regel
Page Down
naar het volgende scherm
Page Up
naar het vorige scherm
Ctrl + Page Up
naar de vorige bladzijde
Ctrl + Page Down
naar de volgende bladzijde
Ctrl + →
naar het volgende woord
Ctrl + ←
naar het vorige woord
Ctrl + ↓
naar de volgende alinea
Ctrl + ↑
naar de vorige alinea
één karakter naar links één regel omhoog één regel omlaag
17
Het invoegpunt verplaatsen met de muis Een andere methode om het invoegpunt te verplaatsen is met behulp van de muis. U zet de muisaanwijzer op de plaats waar u het invoegpunt wilt hebben en klikt vervolgens éénmaal op de linker muisknop. Wanneer u met de schuifbalken door het document bladert, zal het invoegpunt niet mee verplaatsen. (Behandeld in het onderwerp Schuifbalken.) Het invoegpunt blijft op die plaats in de tekst staan waar het stond voordat u ging bladeren. U zult het invoegpunt moeten verplaatsen door in de tekst te klikken.
C
Oefen de verschillende manieren om het invoegpunt te verplaatsen met de muis
Het invoegpunt verplaatsen via het menu Bewerken en de opdracht Ga naar U kunt met het invoegpunt direct naar een bepaald onderdeel in uw document springen. U kiest in het menu Bewerken de opdracht Ga naar, of klikt dubbel op het linker gedeelte van de statusbalk. U ziet dan het dialoogvenster Zoeken en vervangen. U klikt vervolgens op één van de Tabs Zoeken, Vervangen of Ga naar en u geeft de gewenste opdracht. Zie voorbeeld. Tabs
Onder de Tab Ga naar, ziet u aan de linkerkant een lijstje met een aantal opties. Hier dient u eerst de gewenste optie aan te klikken (in dit geval is dat Pagina) en vervolgens typt in het midden welke pagina u naar toe wilt gaan. Zodra u iets in het veldje typt, verandert het woord Volgende onderin het schermpje in Ga naar. Als u de gewenste pagina ingevoerd heeft, dient u op Ga naar te klikken.
C C
Oefen de optie Ga naar in het dialoogvenster Zoeken en vervangen Bekijk ook de andere opties onder de Tabs Zoeken en Vervangen 4.03 ................ Tekst en regels verwijderen, tussenvoegen, ongedaan maken
Bij het verbeteren van eenvoudige typefouten moet u de volgende handelingen kunnen verrichten: §
tekst wissen
§
tekst invoegen
18
Tekst wissen Als u een klein stukje tekst wilt wissen (bijvoorbeeld een paar tekens) plaats dan het invoegpunt voor het teken dat u wilt wissen en druk op Deletetoets. U kunt ook het invoegpunt achter het teken plaatsen en wissen met de Backspacetoets. Als u in één keer een groter stukje tekst wilt wissen kunt u de betreffende tekst selecteren door er bijvoorbeeld met de muisaanwijzer over te slepen (de linker muisknop ingedrukt houden, terwijl u sleept) en vervolgens op Delete of Backspace te drukken. Andere (vaak betere) manieren om tekst te selecteren worden verderop behandeld. Als tekst geselecteerd is, staat deze diapositief (zwart) op het scherm. Kijk goed of de juiste tekst geselecteerd is. Als dit niet het geval is, hef dan de selectie op door de muisknop los te laten en ergens buiten de selectie te klikken. Selecteer daarna opnieuw de betreffende tekst door er met de muisaanwijzer over te slepen.
C
Ga verder met het document 6 x voorbeeld op scherm en probeer vervolgens de verschillende manieren om tekst te wissen, zoals hierboven omschreven
Tekst invoegen Wanneer u tekst invoegt, zal de bestaande tekst opschuiven.
C
Plaats het invoegpunt ergens op een plaats in het document en voeg tekst in De nieuwe tekst wordt op de plaats van het invoegpunt gezet. Alle tekst die erachter staat schuift op.
Een lege regel tussenvoegen
C
Klik op de plaats in de tekst waar u een lege regel wilt tussenvoegen en druk op Enter (Soms tweemaal op Enter drukken) De lege regel (witregel) is tussengevoegd.
Een lege regel verwijderen
C C
Ga in de tekst achter een lege regel staan en druk op Backspace of; Ga in de tekst voor een lege regel staan en druk op Delete
Ongedaan maken Wanneer u een vergissing maakt in Word, kunt u de actie ongedaan maken met de 'ongedaan maken' knop. Deze staat op de Standaardwerkbalk. Dus als u per ongeluk een woord wist kunt u dat terug krijgen met de volgende knop: Met de 'Opnieuw' knop
draait u de actie weer terug.
19
C C C
Selecteer een stukje tekst en druk op delete Klik op Ongedaan maken Klik op Opnieuw
Wanneer u meerdere acties ongedaan wilt maken, klikt u op het pijltje naast de knop 'ongedaan maken' of 'opnieuw: Met het menu dat dan verschijnt op uw scherm kiest u vervolgens vanaf welke actie u ongedaan wilt maken. U kunt vele acties terug nog ongedaan maken, maar bedenk wel dat alle acties die tot dat punt gedaan zijn, ook allemaal ongedaan gemaakt worden. 4.04 ................................ ................................ ........................... Tekst selecteren Naast het slepen met de muis zijn er nog andere manieren om een tekst te selecteren. Als het bijvoorbeeld gaat om het selecteren van woorden, zinnen of alinea's, is het klikken met de muisknop een snelle en goede methode. Een woord selecteren Wanneer u met de muisaanwijzer op een woord gaat staan en dubbel klikt dan selecteert u in één keer het gehele woord. U heft de selectie weer op door op een willekeurige plaats in het scherm te klikken. Let op; het invoegpunt wordt dan ook verplaatst!
C
Klik dubbel op het woord dat u wilt selecteren en hef vervolgens de selectie weer op
Een zin selecteren Een zin is een stukje tekst dat eindigt met een punt, vraagteken of uitroepteken. Een zin kan dus uit één of meer regels bestaan, maar kan ook een klein stukje zijn. Wanneer u de Ctrltoets indrukt terwijl u ergens in een zin klikt, dan selecteert u in één keer de gehele zin.
C
Druk de Ctrltoets in terwijl u ergens in een zin klikt en hef vervolgens de selectie weer op
Een regel selecteren Wanneer u de muisaanwijzer links vóór de tekst plaatst (in de linkermarge van het document), verandert de muisaanwijzer in een naar rechts wijzende pijl. ì
C C
Zet de muisaanwijzer in de linkermarge van het document en deze verandert in
ì
Klik nu vóór de regel die u wilt selecteren
Wilt u meerdere regels selecteren druk dan na het selecteren van één regel de Shittoets in, houd deze ingedrukt en druk op de cursortoets (pijltjestoets) naar beneden. ê
C
Oefen deze actie en hef daarna de selectie op
20
Een alinea selecteren
C
Zet de muisaanwijzer in de linkermarge van het document, klik dubbel vóór de alinea die u wilt selecteren en hef de selectie weer op
U kunt ook op een willekeurige plaats in de betreffende tekst driemaal achter elkaar klikken om de alinea te selecteren. Een specifiek stuk tekst selecteren
C
Klik aan het begin van het stukje tekst dat u wilt selecteren, druk Shift in en ga met de muisaanwijzer naar het einde van het te selecteren stukje tekst. Klik daar nogmaals (terwijl u de Shiftknop ingedrukt blijft houden) en hef vervolgens de selectie weer op
Het hele document selecteren
C C
Zet de muisaanwijzer in de linkermarge van het document, houd de Ctrltoets ingedrukt, klik éénmaal op de linker muisknop en hef vervolgens de selectie weer op, of: Open het Menu Bewerken, klik op Alles selecteren en hef de selectie weer op 4.05 ................................ ............... Een alinea beginnen op een nieuwe pagina
Word houdt zelf bij wanneer een pagina 'vol' is. Meer tekst wordt automatisch op de volgende pagina geplaatst. Op het scherm kunt u die paginaovergang zien als een enkele horizontale stippellijn of een horizontaal balkje (afhankelijk van de beeldinstelling). Wilt u een alinea toevoegen aan een document en wilt u deze alinea op een nieuwe pagina laten beginnen, dan moet u handmatig een pagina-einde forceren. Dat kunt u o.a. doen via het menu Invoegen en de opdracht Eindemarkering. Een pagina-einde forceren
C C
Zet het invoegpunt vóór de tekst die u op een nieuwe pagina wilt laten beginnen Kies in het menu Invoegen de opdracht Eindemarkering Zie voorbeeld.
C
Selecteer de optie Pagina-einde en klik op OK
De tekst wordt nu vanaf het invoegpunt op de volgende pagina gezet. U kunt ook een pagina-einde forceren door op de Ctrltoets en gelijktijdig op Enter te drukken.
C
Klik op de Ongedaan maken knop van de standaardwerkbalk De tekst is nu weer teruggezet.
C
Forceer nu een pagina-einde door gelijktijdig op de Ctrl- + Entertoets te drukken
21
Een pagina-einde verwijderen U kunt een pagina-einde verwijderen door er op te gaan staan en vervolgens op de Deletetoets te drukken. Zorg er dan wel voor dat het beeld op de Normale weergave staat. Is dit niet het geval, doe dit dan eerst (via het Menu Beeld). Zo is de Paginagrens goed te zien. Indien gewenst kunt u daarna het beeld weer terug zetten op Afdrukweergave.
C
Zet het invoegpunt op de paginagrens en druk op Delete
Voordat we dit document sluiten, kijken we eerst nog even naar de onderste balk van het scherm. Als het goed is, staan er minstens twee documenten over elkaar open. Dit kunt u zien op de genoemde balk en ook de documentnamen zijn hierop zichtbaar. Het document waar u even niet in werkt, staat geminimaliseerd in de onderste balk. De naam van het document wat actief is staat daar opgelicht. Hier kunt u eenvoudig switchen van het énenaar het andere document, door er op te klikken. Het document waar u op klikt, zal zich volledig openen (maximaliseren) en is actief. Dit kunt u ook in de titelbalk zien.
C
Open de verschillende documenten via de balk onder in het scherm
Via de knopjes rechts boven in het scherm kunt u ook documenten minimaliseren, maximaliseren, en/of sluiten. (Zie voorbeelden) Bij minimaliseren zal dit weer onderin de balk geplaatst worden. Bij sluiten (het kruisje) zal gevraagd worden of u de wijzigingen op wilt slaan. Deze opties gelden altijd voor het actieve (dus volledig geopende) document.
C
Probeer de verschillende opties en klik daarbij niet op sluiten
Als u dit gedaan heeft, kunt u het document 6 x voorbeeld op scherm sluiten op de volgende manier:
C
Open het menu Bestand en klik op de optie Sluiten (dit werkt hetzelfde als het kruisje, rechts bovenin het scherm) Hiermee sluit u het document. Met de optie Afsluiten onder in dit menu, sluit u het Programma, in dit geval is dat MS Word en dat is niet de bedoeling. Er verschijnt nu een venstertje met de vraag ‘Wilt u de wijzigingen in “6 x voorbeeld op scherm” opslaan?’ In dit geval is het antwoord Nee. Het onderwerp documenten openen en bewaren wordt later verder behandeld.
C
Klik in dit venstertje op Nee Het document is nu verdwenen van het scherm en het vorige document met de tekst die u eerder heeft ingetypt, is nu weer zichtbaar. Deze is gewoon blijven staan.
C
Sluit ook dit document en sla de wijzigingen niet op
22 4.06 ................................ ....................Speciale tekens, symbolen, toetsenbord Speciale tekens Het zal regelmatig voorkomen dat u een speciaal teken in uw tekst wilt gebruiken. Veel speciale tekens kunt u gewoon op uw toetsenbord vinden, zoals het vraagteken (?), het uitroepteken (!), het procentteken (%), verschillende haakjes zoals { } ( ) [ ] etc. De Caps Locktoets is niet van invloed op deze speciale tekens! Het zal ook regelmatig voorkomen dat u een speciaal teken wilt gebruiken dat niet op het toetsenbord voorkomt, bijv.: é ë ö ô à etc. Dit zijn diakritische tekens en bestaan eigenlijk uit twee tekens: een letter met een accentteken. Word biedt verschillende mogelijkheden om speciale letters en tekens te gebruiken. Hieronder enige voorbeelden van diakritische tekens met behulp van de linker Alttoets. Terwijl u de linker Alttoets ingedrukt houdt, gebruikt u het numerieke gedeelte van het toetsenbord. Zorg ervoor dat de Num Locktoets aanstaat.
C C â ä à å
Klik op de snelknop
/(nieuw leeg document) geheel links van de standaardwerkbalk
Typ de volgende speciale tekens: Alt 131 Alt 132 Alt 133 Alt 134
é ê ë è
Alt 130 Alt 136 Alt 137 Alt 138
ï î ì
Alt 139 Alt 140 Alt 141
ô ö ò ó
Alt 147 Alt 148 Alt 149 Alt 162
û ù ƒ €
Alt 150 Alt 151 Alt 159 Alt 0128
Met de rechter Alttoets kunt u een eventueel derde teken op een toets gebruiken. Symbolen Via het menu Invoegen en de opdracht Symbool vindt u nog veel meer.
C C
Plaats het invoegpunt daar waar u het symbool wilt hebben Kies van het menu Invoegen de opdracht Symbool (zie dialoogvenster hieronder)
In het vak Lettertype kunt u verschillende lettertypes kiezen met speciale tekens of symbolen.
23 Om een bepaald teken snel te vinden, kunt u desgewenst alleen een gedeelte van de tekens bekijken. Dit doet u door in het vakje Deelverzameling de gewenste keuze te maken. Diakritische tekens etc. vindt u bijvoorbeeld in het vakje Deelverzameling onder Latijn-1. Het symbool of teken wordt altijd op de plaats van het invoegpunt gezet.
C
Selecteer in het vakje lettertype het lettertype waar u mee werkt. (Zie het lettertype op de opmaakwerkbalk)
C C
Klik daarna met de muisaanwijzer op het gewenste symbool Klik op de knop Invoegen en herhaal dit zo vaak u wenst (dubbelklikken kan ook) Het dialoogvenster blijft gewoon staan, zodat u dit niet steeds opnieuw hoeft te openen. De knop Annuleren verandert intussen in Sluiten.
C C C
Selecteer nu een ander lettertype, bijvoorbeeld Wingdings Bekijk deze en ook andere lettertypes Als u dit gedaan heeft, klik dan op Sluiten
Toetsenbord Nog een mogelijkheid om aantal letters met accenten te gebruiken is met het toetsenbord. Hoe dit precies moet, ligt aan de instelling van het toetsenbord. Meestal staat de instelling van het toetsenbord op Verenigde Staten International. In dat geval kunt u een aantal letters met accenten zoals é è ê ö ô õ ï typen als volgt:
C
druk op het teken ( ΄ ) van het toetsenbord en vervolgens op de letter e " '
Het ( ΄ ) teken vindt u rechts boven het vraagteken op het toetsenbord U ziet dat nu de é is neergezet (letter met accent).
Hetzelfde kunt u doen met de andere letters in het gegeven voorbeeld. Voor het bovenste teken van een toets, moet u altijd de Shifttoets ingedrukt houden. De tekens ( ` ) en ( ~ )vindt u boven de Tabtoets.
~ `
Het ( ¨ ) teken vindt u rechts boven het vraagteken op het toetsenbord. Het ( ^ ) teken vindt u boven de 6.
C
Oefen het bovenstaande
^
6
" '
24 Bij een andere instelling van het toetsenbord, moet u soms de Ctrltoets ingedrukt houden bij het neerzetten van een letter met een accent er boven. Als dat het geval is, dan moet u i.p.v. de dubbele aanhalingstekens voor het ( ¨ ) teken, de dubbele punt naast de letter L gebruiken. Dus de Ctrltoets samen met de Shifttoets ingedrukt houden en op de dubbele punt drukken. In het eerste geval (zonder de Ctrltoets) heeft u gezien dat er niets gebeurt als u een accent of teken indrukt. Dit is om de gewenste letter er onder te kunnen zetten. Pas na het indrukken van de letter, zet deze de letter met het accent in z’n geheel neer. In het geval dat u alleen het accent of teken wilt gebruiken zonder een letter er onder, dient u na het indrukken van het accent of teken op de spatiebalk te drukken. De spatiebalk zet nu alleen het accent of teken neer, zonder spatie. Om een spatie na het accent of teken neer te zetten, dient u opnieuw op de spatiebalk te drukken. 4.07 ................................ ................................ Datum en tijd, paginanummering Datum en tijd Het is mogelijk om in Word met behulp van het menu Invoegen en de opdracht Datum en tijd de huidige datum of tijd in de tekst te zetten. Word zal altijd de huidige systeemdatum en tijd overnemen. (Wanneer er iets aan de datum of tijd niet klopt, dan moet u dit op systeemniveau veranderen via Windows.)
C C
Plaats het invoegpunt op een nieuwe regel en typ een inleidende tekst bijvoorbeeld: De huidige datum is: Kies in het menu Invoegen de opdracht Datum en tijd (Zie voorbeeldvenster)
Onder Mogelijke notaties kunt u kiezen voor het gewenste formaat van de datum en/of tijd. Dan is er de optie Automatisch bijwerken. Dit werkt volgens het klik-aan, klik-uit’ systeem. Als dit aangevinkt is dan geeft dit veld altijd de huidige datum weer. Ook als u het document op een andere dag weer opent. Dus, wanneer deze datum niet mag veranderen, zet dan de optie Automatisch bijwerken uit!
C
Kies het formaat dat u wenst bijvoorbeeld: woensdag 17 juni 2009 en klik op OK
25
Paginanummering Eén van de manieren om een paginanummering in te voegen is via het menu Invoegen en de opdracht Paginanummers. Paginanummers worden buiten de marges van het document gezet, dus in de zogenaamde kop- of voettekst. Paginanummers passen zich altijd automatisch aan, dus voegt altijd op alle pagina’s het juiste paginanummer in.
C C
Kies in het menu Invoegen de opdracht Paginanummers (Zie voorbeeldvenster) Kies de Positie en Uitlijnen zoals in het voorbeeld gegeven
Door middel van het vinkje kunt u aangeven of u de paginanummering op de eerste pagina wilt laten beginnen of op de tweede. Onder de optie Opmaak kunt u desgewenst zelf de opmaak van het paginanummer bepalen. In dit geval laten we dit gewoon zoals het is.
C
Klik op OK en bekijk het paginanummer (rechts onderin het document)
Verwijderen Paginanummers Zoals eerder vermeld, worden paginanummers in de kop- of voettekst van het document geplaatst. Wanneer u paginanummers wilt verwijderen, zult u deze dan ook via de kop- of voettekst moeten verwijderen.
C
Klik in het menu Beeld op Koptekst en voettekst of klik dubbel op het paginanummer Het dialoogvenster Koptekst en Voettekst verschijnt samen met een kadertje met de titel ‘Koptekst’ of de titel ‘Voettekst’.
26 Zolang het venster koptekst en voettekst actief is, verdwijnt de tekst in het document naar de achtergrond. Als het kader met de koptekst verschijnt en het paginanummer staat in de voettekst, dan zult u het paginanummer niet zien. Om dit te zien dient u eerst de voettekst te activeren. Dit doet u als volgt:
C
Klik in het geopende venster koptekst en voettekst op de optie Koptekst of voettekst (Zie voorbeeld hiervoor) Deze optie geeft afwisselend de kop- of voettekst weer.
C
Selecteer nu het paginanummer zoals hieronder beschreven en druk op Delete Een paginanummer selecteren doet u het beste door met de muis over het nummer te schuiven en te klikken op het moment dat u een tekentje van 4 pijltjes aan de muis ziet. Let op! Met het verwijderen van een willekeurig paginanummer, verwijdert u altijd alle paginanummers.
C
Bekijk nu de overige opties van het dialoogvenster Koptekst en Voettekst
De meeste opties spreken voor zich. Zoals u ziet, kunt u ook via dit dialoogvenster gebruik maken van een aantal opties, waaronder een paginanummering invoegen. De opties vorige en volgende weergeven, zijn alleen van toepassing als er met verschillende secties gewerkt is. Dit is nu niet aan de orde.
C C
Als u dit gedaan heeft, druk dan in het venster Koptekst en voettekst op Sluiten Selecteer en wis alles in dit document
27
Hoofdstuk 5 5.01 ..................... Spelling- en grammaticacontrole, aangepaste woordenlijst Volgens de standaardinstellingen van Word, wordt elk woord dat u typt op spelling en grammatica gecontroleerd. Alle woorden die niet in het standaard woordenboek van Word voorkomen, worden gemarkeerd met een rood golflijntje. De grammaticacontrole maakt gebruik van een groen golflijntje. (Grammaticacontrole gaan we nu niet op in.) Deze lijntjes worden niet afgedrukt! LET OP! werkt de spellingcontrole niet, zet deze dan aan via het menu Extra en de opdracht Opties, en selecteer het tabblad Spelling en Grammatica. Vervolgens vinkt u de optie Spellingcontrole tijdens typen aan door er op te klikken þ. Handig is om ook de optie Altijd correcties voorstellen aan te vinken.
Tab Spelling en grammatica
Spellingcontrole Als u met de rechter muisknop precies op een woord met een rood golflijntje klikt, dan wordt een lijstje met suggesties weergegeven. (Als er suggesties zijn.) Zie voorbeeld hieronder bij het woord ‘Lampke’. Iedereen die met de sportdagen mee wil doen, kan zich aanmelden bij de afdelingssecretaresse, mevrouw Lampke. Daar liggen formulieren klaar waarop een ieder zijn of haar naam in kan vullen en vergeet niet te vermelden aan welke sport(en) je mee wilt doen.
C C C
Typ opnieuw bovenstaande tekst Klik met de rechter muisknop op het woord met het rode golflijntje (Lampke) U ziet nu het snelmenu met een aantal suggesties
De woordenlijst van Word herkent de naam Lampke niet, dus registreert dit als fout en geeft enkele suggesties. Dit zijn woorden die er op lijken. Als u op één van deze woorden zou klikken, (met de linker muisknop) dan verandert het ‘foute’ woord vanzelf in het aangeklikte woord. In dit geval zijn de suggesties geen van allen goed en bekijken we de volgende opties.
28 Alles negeren: Met deze optie negeert Word voortaan in dit gehele document het betreffende woord en verwijdert het rode golflijntje. De vraag is of u dit wilt. U kunt dit woord ook slechts één keer negeren, maar dat kan alleen via het dialoogvenster Spelling. Daarover later meer. Als het woord wel goed is en het stoort u niet, dan kunt u het rode golflijntje ook gewoon laten staan. Toevoegen aan woordenlijst: Woorden kunnen toegevoegd worden aan de aangepaste woordenlijst (een soort aanvullend woordenboek). Pas daarmee op! Als u per ongeluk foute woorden toevoegt, dan ziet de spellingcontrole dit voortaan als juist en zal daar niet meer op reageren. Autocorrectie: Als u steeds dezelfde fout maakt, kunt u via deze optie de correctie voortaan automatisch laten aanbrengen. Taal: Hiermee kunt u aangeven dat het woord als anderstalig moet worden gezien, en gecorrigeerd. Dit werkt alleen als dit geïnstalleerd is voor die taal. Is dit niet het geval, dan zal het betreffende woord voortaan overgeslagen worden door de spellingcontrole. Spelling: Hiermee opent u het dialoogvenster Spelling, zoals eerder genoemd. Met dit dialoogvenster kunt u ook heel gemakkelijk een spellingcontrole uitoefenen met iets meer mogelijkheden, waaronder de optie één keer negeren. Hier gaan straks we mee aan de slag. Opzoeken: Hiermee opent u het taakvenster Onderzoeken. Deze optie is nieuw vanaf versie 2003. Hier vindt u o.a. een synoniemenlijst en een vertalingoptie.
C
Klik buiten het snelmenu van de spellingcontrole om dit te sluiten
Om de spellingcontrole goed te kunnen oefenen, gaan we een document openen waar voldoende (foute) tekst op staat. Dit opent weer gewoon over het huidige document.
C C C
Klik op openen van de standaardwerkbalk Kies indien nodig achter de optie Zoeken in voor 3,5-inch diskette (A:) Klik nu op Oefenen spellingcontrole en vervolgens op Openen onderin rechts Het document met de titel Oefenen spellingcontrole is nu geopend (zie titelbalk), en hiermee gaat u een spellingcontrole uitvoeren d.m.v. het dialoogvenster Spelling. Het dialoogvenster Spelling kan op verschillende manier geopend worden, t.w.: §
via de ABC knop op de standaardwerkbalk
§
via het menu Extra en de optie Spelling en grammaticacontrole
§
via het snelmenu (rechter muisknop) en de optie Spelling
§
via de F7 toets op het toetsenbord
29
C
Open het dialoogvenster Spelling op één van de hiervoor omschreven manieren
In dit dialoogvenster ziet u een gedeelte van de tekst uit het document verschijnen, zoals te zien is in het voorbeeld hiervoor. Het woord huiidige is fout en staat hier geheel in het rood. In het onderste gedeelte van het venster ziet u de geboden suggesties. In dit geval is dat er maar één, en wel de juiste.
C
Selecteer (door er op te klikken) het juiste woord huidige onder Suggesties en klik vervolgens op Wijzigen Omdat er hier onder suggesties maar één woord staat, is dit automatisch al geselecteerd, dus hoeft u dit eigenlijk niet meer te doen.
Lees eerste het volgende goed, voordat u verder gaat! Nadat u op Wijzigen heeft geklikt, wijzigt het foute woord huiidige automatisch in het goede. De spellingcontrole springt nu direct naar het volgende foute woord. Als u geen wijziging wilt, dan klikt u op één keer negeren of Alles negeren. Zoals eerder vermeld, negeert Word met de optie Alles negeren het betreffende woord in het gehele document. Als u hier niet helemaal zeker van bent, is het raadzaam te kiezen voor één keer negeren. Hetzelfde geldt voor de optie Alles wijzigen. Dit wijzigt het betreffende woord in één keer in het gehele document. Bent u niet zeker, kies dan voor Wijzigen. Als geen van de suggesties de juiste is, zult u dit handmatig moeten wijzigen in het dialoogvenster. Daarna dient u alsnog op wijzigen te klikken om dit door te voeren.
C
Maak de spellingcontrole af en let daarbij goed op de gegeven suggesties en opties
LET OP! In oudere versies van Word, komt het helaas voor dat de punt aan het eind van een zin verdwijnt bij het verwijderen van het laatste woord van een zin. U zult deze punt dan handmatig weer terug moeten zetten.
30
Aangepaste woordenlijst Als u onbedoeld woorden aan de aangepaste woordenlijst toegevoegd heeft, kunt u deze ook weer verwijderen op de volgende manier:
C C
Klik via het menu Extra en de opdracht Opties op het tabblad Spelling en Grammatica Klik nu op Aangepaste woordenlijsten
Zie voorbeeld.
C
Selecteer in het verschenen venster de juiste woordenlijst In dit geval is dat Custom.dic. Dit is het normale gangbare woordenboek waaruit gewerkt wordt. (Ook al is deze al geselecteerd, moet u er toch nog op klikken anders is de optie Wijzigen niet actief)
C
Klik nu op Wijzigen en het volgende venster verschijnt:
De inhoud van dit dialoogvenster kan er overal anders uitzien, omdat dit afhankelijk is van persoonlijke voorkeuren. U ziet dat in dit geval de woorden ADZ en BV toegevoegd zijn. Om een woord te verwijderen dient u dit eerst te selecteren en vervolgens op Verwijderen te klikken.
C
Selecteer BV en klik daarna op Verwijderen
Als u in dit dialoogvenster een woord verwijderd heeft, kunt u dit niet meer ongedaan maken, ook niet door op annuleren te klikken. Via het invulvakje bovenin dit venster (onder Woord:) kunt u woorden toevoegen aan het aanvullende woordenboek
C C C
Voeg de letters BV weer toe, klik op Toevoegen en vervolgens op OK Sluit de openstaande vensters op de juiste manier via OK en Sluiten Sluit het document via het menu Bestand en Sluiten en sla de wijzigingen niet op
31
Hoofdstuk 6 6.01 ................................ .................. Documenten openen, sluiten en bewaren Om een document te bewaren, zult u het moeten opslaan op schijf. Tijdens deze cursus kunt u uw teksten bewaren op een oefendiskette in (drive ‘A’), of in de map van een oefenbestand op de harde (vaste) schijf bijvoorbeeld in “Mijn documenten” op schijf ‘C’. Een document (bestand) moet een naam hebben, zodat u het later weer van de schijf kunt ophalen. U kunt iedere willekeurige naam kiezen. Voor het opslaan van een document zijn er een aantal mogelijkheden t.w.: §
opslaan van- en een naam geven aan een nieuw document
§
openen en opslaan onder dezelfde naam van een bestaand document
§
openen en opslaan onder een andere naam van een bestaand document
§
tussentijds opslaan van een bestaand document
Een nieuw document maken en opslaan
C
Sluit nu eerst alle openstaande documenten en sla de wijzigingen niet op U ziet nu een leeg scherm, dus zonder document. Een nieuw leeg document openen kan op verschillende manieren, t.w: §
in het Taakvenster (als dit open staat), door direct te klikken op Nieuw document Als het Taakvenster open staat, maar u ziet geen Nieuw document, dan dient u eerst Andere taakvensters te activeren zoals behandeld in hoofdstuk 2 (zie voorbeeld)
§
via het menu Bestand en de optie Nieuw Het Taakvenster opent zich en u kunt klikken op Leeg document onder Nieuw
§
via de snelkoppeling helemaal links op de standaardwerkbalk (al eerder gebruikt) Voorbeeld:
/
C Open een nieuw document op één van de omschreven manieren
In de titelbalk verschijnt de titel Document en een nummer. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid lege documenten die er tot dat moment geopend zijn.
C
Typ het volgende: Ik ben ........................... en doe een cursus Word Basis
32 Om nu dit document met deze tekst te bewaren dient u dit op te slaan. In dit geval doen we dat op de diskette.
C
Open het menu Bestand en klik op de opdracht Opslaan als U ziet nu hetzelfde venster als bij Openen, alleen staat er nu Opslaan als boven en in plaats van Zoeken in staat er nu Opslaan in.
C
Selecteer, indien nodig, in dit geval achter Opslaan in: 3,5-inch diskette (A:) Let op! Bij het selecteren van 3,5-inch diskette (A:) moet u er altijd voor zorgen dat er een diskette in het diskettestation zit. U ziet nu de inmiddels bekende inhoud van de diskette. Onderin achter Bestandsnaam: ziet u de eerste regel van uw tekst. Zie voorbeeld hieronder.
Zolang u daar niets anders van maakt, zal dit document met deze regel als documentnaam opgeslagen worden. Dit is niet de bedoeling, dus geven we hier een andere naam aan.
C C
Vervang de tekst achter Bestandsnaam in: Oefenen opslaan Klik op Opslaan rechts onderin het venster
Het dialoogvenster Opslaan in is nu verdwenen. Het document is opgeslagen, maar staat nog steeds open (opslaan en sluiten zijn twee verschillende dingen). De naam bovenin de titelbalk van uw document is veranderd in Oefenen opslaan. Hieraan kunt u heel duidelijk zien dat u in een document aan het werk bent wat al opgeslagen is. Een document wat nog niet opgeslagen is, heeft altijd de naam Document en een nummer. In dit document kunt u nu gewoon verder werken.
C
Geeft twee Enters en typ: Dit document heb ik opgeslagen Als u nu het document wilt sluiten en ook deze toegevoegde tekst bewaren, dan kunt u dit eenvoudigweg sluiten en de wijzigingen wel opslaan. Dit kan op deze manier omdat dit document al opgeslagen was.
C
Sluit het document en sla de wijzigingen wel op
33
Een bestaand document openen en opslaan onder dezelfde naam Zoals eerder vermeld, kunt u een bestaand document openen door op het gele mapje van de werkbalk te klikken of via het menu Bestand en de opdracht Openen.
C
Open het menu Bestand en klik op de opdracht Openen of klik op
Tot nu toe hebben we een document geopend door dit te selecteren en vervolgens op Openen te klikken. Er zijn nog meer manieren om een document te openen t.w: §
het document selecteren en op Openen klikken (zoals bekend)
§
dubbelklikken op het pictogram vóór de naam
§
het document selecteren, vervolgens in de selectie op de rechter muisknop klikken om het snelmenu te openen en de opdracht selecteren kiezen (linker muisknop) Hier ziet u ook meteen de verschillende mogelijkheden die er zijn voor het geselecteerde item.
§
C
het document selecteren en op Enter drukken van het toetsenbord Open nu opnieuw het document Oefenen opslaan op uw eigen manier
Als u een document geopend heeft en u verricht geen enkele handeling, dan kunt u dit gewoon weer sluiten en zal Word ook niet vragen of dit opgeslagen moet worden. Het document was al opgeslagen en blijft dat ook. Hieronder gaan we de verschillende manieren van openen, en wel- of niet opslaan oefenen.
C
Het invoegpunt (de knipperende cursor) staat bovenaan het begin van het document. Daar komt nu uw naam te staan.
C C
Sluit het document en u ziet de volgende, inmiddels bekende, vraag:
C
Klik in dit geval op Nee
Typ uw naam bovenaan het document en geef daarna twee Enters
Het document is weer gesloten en teruggeplaatst.
C
Open opnieuw dit zelfde document
De zojuist ingevoerde naam bovenaan het document is verdwenen en het document is weer precies zoals het daarvoor was. Dit komt omdat de laatste wijzigingen niet opgeslagen zijn.
34
C C C
Typ nu opnieuw uw naam bovenaan het document en geef twee Enters Sluit het document en klik nu op Ja om de wijzigingen wel op te slaan Open en bekijk het document opnieuw en u ziet dat uw naam nu wel is blijven staan
Tussentijds opslaan
C C C
Plaats de cursor nu achter het laatste woord (door daar te klikken) Geef twee Enters en typ: Met vriendelijke groet Klik nu in het menu Bestand op Opslaan of klik op
van de standaardwerkbalk
Wat u nu gedaan heeft, is tussentijds opslaan. Dit betekent dat, als u nu het document zou sluiten, u niet gevraagd wordt of u de wijzigingen op wilt slaan. U heeft ze namelijk al opgeslagen. Tussentijds opslaan terwijl u aan het werk bent in een document is een handige en veilige optie. Als er iets fout gaat, terwijl u met een document bezig bent of de stroom valt uit o.i.d., dan is in ieder geval uw werk bewaard tot en met het moment van (tussentijds) opslaan.
C
Sluit dit document
Een bestaand document openen en opslaan onder een andere naam U kunt een nieuw document baseren op een bestaand document, waarbij u het bestaande document ongewijzigd laat. In dat geval dient u dit op te slaan onder een andere naam.
C C C C
Open opnieuw het document Oefenen opslaan Kies nu direct in het menu Bestand de opdracht Opslaan als Verander achter Bestandsnaam de naam Oefenen opslaan in uw eigen naam Klik op Opslaan
De naam bovenin de titelbalk van uw document is nu veranderd in uw naam. Hier kunt u nu gewoon verder in werken. Het oude document met de naam Oefenen opslaan is alleen maar even gebruikt om de inhoud ‘over te nemen’ en is daarna gewoon weer ongewijzigd teruggeplaatst. Deze twee documenten staan nu verder geheel los van elkaar.
C C C C C
Typ onder aan het geopende document uw naam en ADZ BV Klik op
en sluit het document of sluit eerst het document en sla de wijzigingen wel op
Klik op Bestand Openen Open één voor één de twee gemaakte documenten, en bekijk de inhoud Als u dit gedaan heeft, sluit dan de documenten
35
6.02 ................................ ................................ ................................ ........Opgaven Opgave nr1 01. Klik op de knop / om een nieuw document te openen. 02. Typ de onderstaande tekst precies zo over. Leden: Jan Klaassen Bert de Lange Jessica Vermeulen Piet van der Linden Irmgard E. van Everdingen 03. Bewaar het document (opslaan als) onder de naam Cursusopgave 5-02 nr1, op de bijgeleverde diskette en ga verder met dit document. 04. Zorg er nu voor dat de tekst er precies zo uit komt te zien, als het voorbeeld hieronder. (Niet opnieuw typen, maar de zojuist getypte tekst aanpassen!)
Leden: Jan Klaassen Bert de Lange Jessica Vermeulen Pietje van der Linden Paula de Jonge Irmgard E. van Everdingen 05.
Voeg onder aan de tekst de huidige datum toe via het menu Invoegen en laat deze niet automatisch bijwerken.
06. Bewaar het document onder dezelfde (zojuist gegeven) naam op de diskette. 07. Sluit het document
36
Opgave nr2 01. Open van de diskette het document Cursusopgave 5-02 nr2, met de volgende tekst. Vissen is een leuke leuke hobby voor veel mannenen. Maar er zijn ook vrouwen die vissen veel leuk vinden. Wat je echter vaak eens ziet is dat vrouwen het aas door mannen aan het haaakje laten bevestigen, als dit tenmninste ‘levend’ aas betreft. Sommige mensen begrijpen niet wat er meestal zo leuk is aan uren naar een dobbertje turen. Maar het leuke van vissen is het veel uren doorbreengen aan de waterkant en genieten van de natuur en de vrije rust die deze uitstraalt. Als je dan toevvallig ook nog wat vangt, is dat mooi meegenomen. 02. Corrigeer nu alleen de fout aangegeven woorden (rood onderstreepte) d.m.v. de sneltoets ABC van de werkbalk, en de tekst ziet er dan als volgt uit: Vissen is een leuke hobby voor veel mannen. Maar er zijn ook vrouwen die vissen veel leuk vinden. Wat je echter vaak eens ziet is dat vrouwen het aas door mannen aan het haakje laten bevestigen, als dit tenminste ‘levend’ aas betreft. Sommige mensen begrijpen niet wat er meestal zo leuk is aan uren naar een dobbertje turen. Maar het leuke van vissen is het veel uren doorbrengen aan de waterkant en genieten van de natuur en de vrije rust die deze uitstraalt. Als je dan toevallig ook nog wat vangt, is dat mooi meegenomen. 03. Wis nu alleen de woorden die hierboven zijn doorgestreept. (Eerst op de juiste manier selecteren en dan pas wissen) 04. Wis de gehele zin ‘Wat je echter vaak ziet is dat vrouwen het aas…… etc’. (Eerst op de juiste manier selecteren en dan pas wissen) 05. Bewaar (save) dit document via < op de werkbalk. 06. Laat de tekst vanaf ‘Maar het leuke van vissen... ... etc’. op een nieuwe alinea beginnen. (Een witregel ertussen) 07. Sluit het document en bewaar de wijzigingen wel. Opgave nr3 01. Open het document Cursusopgave 5-02 nr2 opnieuw en het ziet er nu als volgt uit: Vissen is een leuke hobby voor veel mannen. Maar er zijn ook vrouwen die vissen leuk vinden. Sommige mensen begrijpen niet wat er zo leuk is aan uren naar een dobbertje turen. Maar het leuke van vissen is het uren doorbrengen aan de waterkant en genieten van de natuur en de rust die deze uitstraalt. Als je dan toevallig ook nog wat vangt, is dat mooi meegenomen. 02. Bewaar het document via Bestand en Opslaan als, geef het de naam Cursusopgave 5-02 nr3 en ga verder met dit laatste document.
37 03. Voeg nu de woorden tussen die in het volgende stukje onderstreept zijn. Vissen is een leuke hobby voor veel mannen. Maar er zijn ook veel vrouwen die vissen leuk vinden. Sommige mensen begrijpen vaak niet wat er zo leuk is aan uren naar een dobbertje turen. Maar het leuke van vissen is het vele uren doorbrengen aan de waterkant en genieten van de vrije natuur en de rust die deze uitstraalt. Als je dan toevallig ook nog wat vangt, is dat mooi meegenomen. 04. Bewaar (save) dit document via < op de werkbalk. 05. Wis nu de gehele laatste zin ‘Als je dan toevallig…… etc'. 06. Sluit het document en bewaar de wijzigingen niet! 07. Open het document Cursusopgave 5-02 nr3 opnieuw via het menu Bestand en de opdracht Cursusopgave 5-02 nr3 onder in het geopende venster. (Onder in dit venster staan de vier laatst geopende documenten.) 08. Als u het goed gedaan heeft, dan staat deze laatste zin er weer terug op. 09. Sluit het document. Opgave nr4 01. Open van de diskette het document Cursusopgave 5-02 nr4 met de volgende tekst: Parijs Schrijvers en oude cineasten doen al generaties lang hun best om de stad Parijs af te schilderen als een jungle vol avontuur. Parijs is dan wat dat betreft een geliefd onderwerp. Het gevaar zit ‘m vooral in de automobilisten, die een voortdurende slijtageslag lijken te leveren met het voertuig. Amsterdammers valt het op dat Parijs schoner is en dat de zachte gevulde zittingen van de metro niet allemaal onder het mes zijn geweest. Hier, aan de oevers van de Seine is dan ook voor het eerst de ‘caninette’, de gemechaniseerde hondendrollenvanger, geïntroduceerd. Waarmee zij aangetoond, dat de hoofdstad resoluut op weg is naar het nieuwe millennium jaar 2000. Dat willen de Parijzenaars wel weten. Ze bouwen futuristisch en zelfs het roemruchte Franse gemak heeft de neiging om zeldzaam te worden. Maar dat van het avontuur is waar. Voor wie de ontdekkingsreiziger wil gaan spelen. 02. Wis alle woorden die doorgestreept zijn. Maak daarbij zoveel mogelijk gebruik van snelle methoden om tekst te selecteren. 03. Selecteer het gehele document en zet het lettertype op Arial en de lettergrootte op 11. 04. Voeg nu alle woorden in die in de volgende tekst onderstreept zijn.
38
Parijs Schrijvers en cineasten doen al generaties lang hun best om de stad af te schilderen als een jungle vol gevaar en avontuur. Parijs is wat dat betreft een geliefd onderwerp. Het gevaar zit ‘m in de automobilisten, die een voortdurende slijtageslag lijken te leveren met voertuig en asfalt. Amsterdammers valt het direct op dat Parijs schoner is dan hun eigen stad en dat de zachte zittingen van de metro niet allemaal onder het mes zijn geweest. Hier, aan de oevers van de Seine is de ‘caninette’, de gemechaniseerde hondendrollenvanger, geïntroduceerd. Waarmee zij aangetoond dat de Franse hoofdstad resoluut op weg is naar het jaar 2000. Dat willen de Parijzenaars graag weten. Ze bouwen futuristisch en zelfs het roemruchte Turkse gemak heeft de neiging om zeldzaam te worden. Maar dat van het avontuur is waar. Voor wie tenminste de ontdekkingsreiziger wil spelen. 05. Bewaar (save) dit document via < op de werkbalk. 06. Maak nu de laatste twee veranderingen ongedaan via de ‘ongedaan maken’ knop. (tweemaal klikken op de ongedaan maken knop) 07. Sluit daarna het document en sla de wijzigingen niet op. Opgave nr5 01. Open het document Cursusopgave 5-02 nr4 opnieuw en bekijk de tekst. Als u het goed gedaan heeft, dan ziet de tekst er nu uit als het voorbeeld hieronder. De twee ongedaan gemaakte wijzigingen staan er toch weer terug op. Dit komt omdat u vóór het ongedaan maken hiervan het document opgeslagen hebt (via <), en daarna pas deze laatste twee wijzigingen hebt aangebracht, die vervolgens niet opgeslagen zijn. Parijs Schrijvers en cineasten doen al generaties lang hun best om de stad af te schilderen als een jungle vol gevaar en avontuur. Parijs is wat dat betreft een geliefd onderwerp. Het gevaar zit ‘m in de automobilisten, die een voortdurende slijtageslag lijken te leveren met voertuig en asfalt. Amsterdammers valt het direct op dat Parijs schoner is dan hun eigen stad en dat de zachte zittingen van de metro niet allemaal onder het mes zijn geweest. Hier, aan de oevers van de Seine is de ‘caninette’, de gemechaniseerde hondendrollenvanger, geïntroduceerd. Waarmee zij aangetoond dat de Franse hoofdstad resoluut op weg is naar het jaar 2000. Dat willen de Parijzenaars graag weten. Ze bouwen futuristisch en zelfs het roemruchte Turkse gemak heeft de neiging om zeldzaam te worden. Maar dat van het avontuur is waar. Voor wie tenminste de ontdekkingsreiziger wil spelen.
39 02. Sla het document op met de naam Cursusopgave 5-02 nr. 5 en ga verder met dit laatste document. 03. Laat de alinea ‘Hier, aan de oevers van de Seine… … etc'. beginnen op een nieuwe pagina door een pagina-einde in te voegen. 04. Typ onder aan de tekst: Het document is gewijzigd op: gevolgd door de huidige datum via het menu Invoegen en zorg ervoor dat de datum wel automatisch bijgewerkt wordt. 05. Sluit het document en sla de wijzigingen wel op.
40
Hoofdstuk 7 7.01 ................................ ............................ Nummering en opsommingstekens Een nieuwe lijst voorzien van nummers of opsommingstekens U kunt in Word een lijst automatisch laten nummeren of van opsommingstekens laten voorzien. De wijze waarop een lijst wordt weergegeven, kunt u zelf bepalen. Een nummering zal zich altijd automatisch aanpassen, wanneer u items toevoegt of weghaalt.
C
Open een nieuw document met / van de werkbalk
Het automatisch nummeren en/of voorzien van opsommingstekens, kan op verschillende manieren. U kunt dit starten via de optie Opsommingstekens en Nummering van het menu Opmaak, maar ook handmatig starten. Na het starten van een nummering of opsomming, hoeft u alleen maar op Enter te drukken voor een volgend nummer of opsommingsteken. Hieronder een aantal voorbeelden van handmatig starten. §
1. of 01. typen, gevolgd door een spatie of TAB en vervolgens de gewenste tekst
§
a. typen of voor de Romeinse nummering de letter i., gevolgd door een spatie of TAB en vervolgens de gewenste tekst
§
een sterretje (*) typen of een liggend streepje (-), gevolgd door een Spatie of TAB en vervolgens de gewenste tekst
Door op Enter te drukken wordt automatisch het volgende nummer of opsommingsteken toegevoegd. De autonummering kan gestopt worden door bijvoorbeeld het laatste nummer of teken met de Backspacetoets weg te halen, of door 2 x op Enter te drukken.
C
Typ: 1. Breda (1. ‘spatie’ Breda) Met een TAB i.p.v. een spatie wordt de afstand tussen cijfer en tekst een stuk groter!
C
Druk op Enter U krijgt nu automatisch het nummer 2. op uw scherm.
C
Typ nu de rest van het lijstje zoals het voorbeeld hieronder 1. Breda 2. Almelo 3. Utrecht 4. Amsterdam 5. Rotterdam
Wanneer u begint met automatische nummering licht de knop nummering op. U kunt de automatische nummering ook stoppen door de verlichte knop uit te klikken. Maar doe dat pas bij het nummer dat u niet meer nodig hebt (in dit geval nr. 6).
41 U kunt ook een subregel invoegen, bijvoorbeeld beginnen onder de A van Almelo en tekst typen zonder daar een nummer of opsommingsteken voor te zetten. Hiervoor dient u achter het item te gaan staan en op Shift + Enter te drukken!. Vervolgens kunt u de gewenste tekst typen. Als u daarna weer op Enter drukt gaat de nummering weer gewoon verder. Op dezelfde manier kunt u ook een witregel tussenvoegen, i.p.v. tekst. Dit betekent dus:
C
§
Als u op Enter drukt, activeert u een volgend nummer of opsommingteken.
§
Als u op Shift-Enter drukt, activeert u geen nummer of opsommingteken, maar een witregel, of indien gewenst een subregel met inspringende tekst. Zet het invoegpunt achter Almelo en druk op Shift-Enter U heeft nu een witregel geplaatst.
C
Typ nu: Dit is een subregel U heeft nu van een witregel een subregel gemaakt.
C
Geef opnieuw een Shift-Enter U heeft nu een witregel onder een subregel geplaatst.
C
Geeft nu een Enter Er is nu automatisch een nieuw nummer onder geplaatst.
C C
Typ nu: Den Haag Zet het invoegpunt achter het laatste item (Rotterdam) en geef een Enter Er staat nu 7.
C C
Stop de nummering door het nummer (7) weg te halen met Backspace-toets Sluit het document en bewaar de wijzigingen niet.
Een bestaande lijst voorzien van nummers of opsommingstekens Wanneer u een bestaande lijst wilt voorzien van nummering of opsommingstekens, dient u de lijst eerst te selecteren en vervolgens op de knop Opsommingstekens en nummering te klikken.
C C
Open een nieuw document Typ een lijst met de volgende namen: Jan Klaassen Bert de Lange Jessica Vermeulen Piet van der Linden Irmgard E. van Everdingen
Om de lijst van nummers te voorzien, dient deze eerst geselecteerd te worden.
42
C C
Selecteer de lijst Kies in het menu Opmaak de opdracht Opsommingstekens en nummering of: kies dit via het snelmenu (Klik in de selectie en vervolgens op de rechter muisknop)
Als u een nummering wilt starten, dan dient u op de tab Nummers te klikken, en om een opsomming te starten, dient u op de tab Opsommingstekens te klikken.
C
Klik op de tab Nummers
U ziet nu de inhoud van de direct beschikbare nummering. Hier is het vakje Geen omrand. Dit betekent dat er op de plaats van de selectie, geen nummering is ingesteld.
C
Klik in het vakje met de nummers 1. 2. 3. (het 2e vakje) Dit is nu omrand, dus actief.
C
Klik op OK
Nummering
opsomming
De lijst is nu genummerd. Op de opmaakwerkbalk is de snelkoppeling van de nummering opgelicht. Zie voorbeeld. U kunt nu desgewenst gewoon verder gaan met deze lijst.
C
Voeg aan het einde van de lijst de naam Wim Knol toe
De toegevoegde naam krijgt automatisch weer een opvolgend nummer. U kunt de nummering van de gehele lijst ook opheffen, door de lijst te selecteren en vervolgens via het dialoogvenster de nummering of opsomming (wat van toepassing is) op geen te zetten. Een andere manier is, na het selecteren van de lijst de snelkoppeling van de opmaakwerkbalk uit te klikken.
C C
Selecteer de lijst en hef de nummering op Klik nu op de Ongedaan maken knop van de opmaakwerkbalk Als het goed is, staat er nu weer de genummerde lijst.
43 Wilt u een nummering veranderen in opsommingstekens, dan selecteert u de lijst en klikt vervolgens op Opsommingstekens.
C C
Selecteer de lijst Klik op de snelkoppeling Opsommingstekens Vóór de lijst staan nu opsommingstekens.
Als u gebruik maakt van de snelkoppelingen, dient u er rekening mee te houden dat deze altijd de laatst gebruikte soort nummering of opsommingsteken zal plaatsen. Wilt u een andere, dan zult u dit via het menu moeten selecteren. De opmaak van opsommingstekens of nummers wijzigen Als u niet tevreden bent met de geboden nummering of de opsommingstekens, dan kunt u voor een andere opmaak kiezen. Dit kan in het dialoogvenster Opsommingstekens en nummering door: §
In het venster Nummers via Aanpassen (rechts onderin) op Lettertype te klikken
§
Bij Opsommingstekens via Aanpassen op Lettertype, Teken of Figuur te klikken
Hier ziet u dat ook de stijl, uitlijning, tekst- en tabpositie en inspringing aangepast kunnen worden. Een aantal van deze opties gaan we iets nader bekijken. Zie voorbeeld.
C C C
Selecteer de lijst en open het dialoogvenster Opsommingstekens en nummering Kies voor de tab Nummers, selecteer een nummering en klik op Aanpassen Klik in het verschenen venster op Lettertype U komt nu in het venster Lettertype (al eerder behandeld), waar u uit allerlei verschillende opmaakmogelijkheden kunt kiezen.
44
C
Kies voor één van de opmaakmogelijkheden en klik daarna steeds op OK, tot alle vensters weer gesloten zijn U ziet dat de lijst met nummers nu veranderd is in de opmaak die u gekozen heeft.
C C
Selecteer opnieuw de lijst en open het dialoogvenster Opsommingstekens en nummering Kies nu voor de tab Opsommingstekens, selecteer een item en klik op Aanpassen Hier ziet u ook weer de optie Lettertype, die we zojuist al bekeken hebben.
C
Klik in dit venster op Teken U komt nu in het venster Symbool (al eerder behandeld), waar u weer uit allerlei verschillende opmaakmogelijkheden kunt kiezen.
C
Kies voor één van de opmaakmogelijkheden en klik daarna steeds op OK, tot alle vensters weer gesloten zijn U ziet dat de lijst met nummers weer veranderd is in de opmaak die u gekozen heeft.
C
Hef de selectie op
De nieuwe opmaak die u zelf gekozen heeft, is automatisch terecht gekomen in het dialoogvenster Opsommingstekens en nummering. Dus één van de standaard opmaakmogelijkheden die daar in stond is vervangen door de opmaak die u zojuist gekozen heeft. Door de nieuwe, door uzelf aangebrachte opmaakmogelijkheid te selecteren en op Beginwaarden te klikken kunt u de standaard instellingen weer terughalen.
C
Open opnieuw het venster Opsommingstekens en nummering, en bekijk de tabbladen Nummering en Opsommingstekens U ziet daar nu uw gekozen opmaak staan tussen de standaard opmaakmogelijkheden.
C
Selecteer uw gekozen opmaak en klik vervolgens op Beginwaarden Deze verandert nu automatisch terug in de standaard gegeven opmaakmogelijkheid. (Dit heet Beginwaarden)
Als u een opmaakmogelijkheid selecteert en deze is standaard gegeven, dan zal de optie Beginwaarden niet actief worden. Deze staat dan n.l. al op de beginwaarden.
C C C
Zet waar nodig, alles terug op Beginwaarden Klik daarna op Sluiten in het dialoogvenster Opsommingstekens en nummering Sluit het document en bewaar de wijzigingen niet
45
Hoofdstuk 8 8.01 ................................ ................................ ............................... Tabs instellen Tabs zijn stoppunten die u kunt gebruiken voor het uitlijnen van tekst of getallen. Standaardtabs kunt u altijd gebruiken zonder dat u daar iets voor in hoeft te stellen. U kunt hiervoor gewoon op de Tabtoets drukken van het toetsenbord. Standaardtabs geven stops om de 1,25 cm. Iedere andere gewenste tabstop dient u in te stellen. U kunt tabs instellen met gebruik van de liniaal (de snelle manier) en via het dialoogvenster Tabs, met meer geavanceerde functies. Ingestelde tabs zijn zichtbaar op de liniaal. Standaardtabs zijn niet zichtbaar op de liniaal. Ingestelde tabs zijn alleen van toepassing op vooraf geselecteerde alinea’s of, als er geen alinea geselecteerd is, op de huidige alinea. Door vervolgens in de huidige alinea op Enter te drukken, kunt u deze tabs weer meegeven aan de volgende alinea. Tabs instellen met de liniaal Voor het instellen van een tabstop in de liniaal dient u eerst de gewenste tabsoort te kiezen. Dit doet u door de tabkeuzetoets aan te klikken tot u de gewenste tabsoort heeft. De tabkeuzetoets vindt u uiterst links van de liniaal. Als er geen liniaal zichtbaar is op uw scherm kunt u via het menu Beeld de optie Liniaal activeren door deze aan te klikken.
Tabkeuzetoets Als u met de muisaanwijzer op de Tabkeuzetoets gaat staan zonder te klikken, krijgt u via de scherminfo te zien, welke tabsoort dit is. Als u op de Tabkeuzetoets klikt, verandert deze in een volgende tabsoort. Er zijn een aantal verschillende tabsoorten, t.w: §
Links uitlijnende tab Tekst loopt van links naar rechts vanaf de plaats van de tab.
§
Tab voor centreren Tekst loopt naar links en naar rechts vanaf de plaats van de tab.
§
Rechts uitlijnende tab Tekst loopt van rechts naar links (dus terug) vanaf de plaats van de tab.
§
Decimale tab Rijen getallen worden uitgelijnd op het decimale punt (de komma in het getal).
§
Lijntab Deze tab plaatst een verticale lijn.
Hieronder volgen een aantal voorbeelden van de werking van de zojuist genoemde tabs: Dit is een voorbeeld van een links uitlijnende tab. Deze regel is ook een voorbeeld van een links uitlijnende tab. Dit is een voorbeeld van een tab voor centreren. Deze regel is een ook voorbeeld van een tab voor centreren.
46 Dit is een voorbeeld van een rechts uitlijnende tab. Deze regel is ook een voorbeeld van een rechts uitlijnende tab. Het volgende voorbeeld is van een decimale tab. 230,50 3,60 1500,00 Het volgende voorbeeld is van een lijntab. voorbeeld voorbeeld
voorbeeld voorbeeld
voorbeeld voorbeeld
Als u de juiste tabstop heeft bepaald, kunt u met de muis de gewenste positie voor de tab eenvoudig aanklikken in de liniaal. Deze tab verschijnt dan zichtbaar op de liniaal. Daarna kunt u de geplaatste tab altijd via aanklikken en slepen nog verplaatsen naar links of rechts. Door de geplaatste tab naar beneden (buiten de liniaal) te slepen, verwijdert u de tab. De standaardtabs (die ziet u niet op de liniaal) kunt u niet in de liniaal veranderen, deze verdwijnen vanzelf wanneer er een ingestelde tab achter geplaatst wordt. Een belangrijk punt is de tabtoets van het toetsenbord. U kunt zoveel tabs instellen als u wilt, maar deze werken alleen op het moment dat u de tabtoets gebruikt van het toetsenbord. Op dat moment zal de tekst het gewenste ‘sprongetje’ maken. (Behalve bij de Lijntab)
C C C
Stel, indien nodig, via de Tabkeuzetoets de links uitlijnende tab in Plaats deze tab in de liniaal op het cijfer 2 (klik op 2 in de lineaal) Druk op tabtoets van het toetsenbord en typ daarna uw naam U ziet dat de tekst nu pas begint waar u de (links uitlijnende) tab ingesteld heeft.
C C C C
Geef een Enter, zodat de ingestelde tab meegaat naar de volgende regel Druk opnieuw op de tabtoets en typ uw woonplaats Selecteer de twee regels Klik de tab in de liniaal aan en houdt de linker muisknop ingedrukt U ziet nu een stippellijn naar beneden.
C
Sleep (met ingedrukte muisknop) de tab naar rechts en laat deze los bij het cijfer 4 Als dit niet lukt, gebruik dan de ongedaan maken knop en probeer het opnieuw. Als het gelukt is, ziet u dat de geplaatste tekst ook naar rechts geschoven is.
C C
Selecteer, indien nodig, opnieuw de twee regels Klik de tab aan en sleep deze nu naar beneden, van de liniaal af De tab is verdwenen en de tekst is teruggeplaatst naar voren.
C
Hef de selectie op
47 De tekst is echter niet helemaal terug naar de kantlijn. Dit komt omdat de tabtoets is gebruikt en deze, na het weghalen van de ingestelde tab, nu automatisch overgegaan is op de standaardtab van 1,25 cm. Om te kunnen zien of de tabtoets daadwerkelijk is gebruikt, kunt u op weergeven/verbergen klikken van de standaard werkbalk.
C
Klik op de weergeven/verbergen knop van de standaardwerkbalk ¶ U ziet voor beide regels een pijltje staan. Dit is het teken voor de tabtoets. Deze dienen verwijderd te worden, zodat de regels bij de kantlijn kunnen beginnen.
C C
Verwijder beide tabtekens op dezelfde manier als het verwijderen van tekst Klik opnieuw op de weergeven/verbergen knop om deze uit te zetten
Als alles goed gegaan is, staan de regels nu tegen de kantlijn. Is dit niet het geval, probeer het dan opnieuw.
C
Wis de tekst en ga verder met dit document
Tabs instellen via het menu U kunt ook via het menu Opmaak en de opdracht Tabs één of meerdere tabs instellen op verschillende manieren. (Zie venster) Onder Tabpositie dient de gewenste positie ingevuld te worden, bijv. 2,5 cm. Onder Uitlijnen de gewenste tabsoort. Onder Opvulteken kan nog voor een opvulling gekozen worden. Dit wordt ook wel voor invulformulieren gebruikt. Als alles naar wens is ingesteld klikt u op Instellen. Dit kan steeds herhaald worden om meerdere tabs in te stellen. Een tab kan gewist worden door deze te selecteren en daarna op Wissen te klikken. Pas als alles ingesteld is naar wens, dient u op OK te klikken.
C C
Open via het menu Opmaak de opdracht Tabs Stel de gewenste tabs in en klik na iedere instelling op Instellen De tab wordt dan steeds één niveau lager onder Tabpositie vastgelegd.
C
Als alles naar wens is ingesteld, klik dan op OK De tabs zijn nu te zien op de liniaal.
C C C
Oefen de werking van de tabs goed (vergeet niet de tabtoets te gebruiken) Bekijk ook de werking van de opvultekens Als dit gelukt is, sluit dan het document en sla de wijzigingen niet op
48
Hoofdstuk 9 9.01 ................................ ..... Afdrukvoorbeelden opvragen en tekst afdrukken Een afdrukvoorbeeld opvragen Een belangrijk onderdeel van tekstverwerking is het afdrukken van documenten. Een brief of rapport geef je meestal niet weg op een diskette, maar op briefpapier. Voordat u gaat afdrukken (printen) is het handig om te kijken of het door u gemaakte document wel juist afgedrukt gaat worden. Een manier om te kijken of dit het geval is, is in het menu Bestand de opdracht Afdrukvoorbeeld te kiezen of door gebruik te maken van de snelknop ‘Afdrukvoorbeeld ‘ van de werkbalk.
C
Open het document “6 x voorbeeld op scherm" van de bijgeleverde diskette om als voorbeeld te gebruiken
C
Vraag een afdrukvoorbeeld op met
van de werkbalk
U krijgt nu het volgende scherm:
De indeling van de tekst ziet er op het scherm precies zo uit als het afgedrukt wordt. Alleen de tekst is kleiner weergegeven om een hele pagina op het scherm te kunnen krijgen. Op de werkbalk van het afdrukvoorbeeld staan o.a. de volgende knoppen: Eén pagina
meerdere pagina's
De knop één pagina geeft een enkele pagina weer op het scherm. De knop meerdere pagina’s geeft twee of meer pagina’s weer op het scherm.
49
C
Klik op meerdere pagina’s en sleep over het rooster om 2 x 3 pagina’s te selecteren. Zie voorbeeld hiernaast.
C
Laat de muisknop los op het moment dat er 2 x 3 pagina’s geselecteerd zijn Het rooster verdwijnt en er staan nu zes pagina’s in het voorbeeld.
Deze is Met de knop Inzoommodus kunt u een deel van het document vergroten. standaard actief, maar kan desgewenst uit gezet worden door deze uit te klikken op de werkbalk. Wanneer deze actief is en u met de muisaanwijzer over het document beweegt, verandert de
L
muisaanwijzer in een vergrootglas . Als u een gedeelte van het tekstgebied wilt vergroten om beter te bekijken, dan hoeft u daar maar op te klikken. Om terug te keren naar de originele stand klikt u opnieuw in de tekst.
C
Klik ergens in het tekstgebied Dat gedeelte van de tekst is nu vergroot.
C
Klik opnieuw in het tekstgebied om terug te keren naar de originele stand
Met de knop in- en uitzoomen kunt u ook de weergave veranderen. U klikt op het pijltje en selecteert vervolgens de gewenste optie, of u typt een percentage in het vakje en drukt op Enter. In- en uitzoomen
C
Verklein of vergroot de Paginaweergave (bijvoorbeeld naar 75 %)
Door op de knop Volledig scherm te klikken verbergt u alle schermonderdelen behalve de getoonde pagina (‘s) en de werkbalk. Om de verborgen delen weer terug op het scherm te krijgen klikt u op Volledig scherm sluiten of u drukt op de Escapetoets van het toetsenbord.
Volledig scherm
C C C C
Verberg alle schermonderdelen (volledig scherm) Maak de keuze ongedaan (volledig scherm sluiten) Keer terug naar het documentvenster via sluiten van de werkbalk Sluit het document en sla de wijzigingen niet op
50 Wanneer een heel klein stukje tekst net niet meer op de 1e pagina past, dus doorgeschoven is naar de 2e pagina, kunt u het aantal pagina’s verminderen door de knop Tekst inpassen te gebruiken. Word zorgt er dan voor dat de gehele tekst wat dichter op elkaar komt te staan, zodat het laatste stukje tekst bij de tekst op de vorige pagina gezet kan worden.
C C C
Open het document “Inpassen voorbeeld op scherm” van de bijgeleverde diskette Ga naar het afdrukvoorbeeld Klik op de knop meerdere pagina's en zet deze op 1 x 2 pagina's U ziet dat er nog een klein stukje tekst op de 2e pagina staat.
C
Klik op Tekst passend maken Word heeft de lettergrootte van het geheel een klein beetje aangepast, zodat van 2 pagina's nu 1 pagina gemaakt is.
C C
Keer terug naar het documentvenster via Sluiten van de werkbalk Sluit het document en bewaar de wijzigingen niet
Om het volgende te bekijken, openen we opnieuw het document "6 x voorbeeld op scherm".
C C
Open het document "6 x voorbeeld op scherm" Ga naar het afdrukvoorbeeld
Op de werkbalk ziet u nog de knoppen Linialen weergeven en Afdrukken. Linialen weergeven
Afdrukken
De knop Linialen weergeven werkt volgens het klik- aan klik uit systeem. De knop Afdrukken drukt het hele document in zijn geheel af. Soms is dat niet de bedoeling. Dan dient u gebruik te maken van de optie Afdrukken via het menu Bestand. Hier komen we zo direct op terug. Wanneer uw document uit verschillende pagina’s bestaat, kunt u op verschillende manieren door het afdrukvoorbeeld bladeren: §
Met de knoppen 5 en 6 op de verticale schuifbalk
§
Met de schuifknop van de verticale schuifbalk slepen
§
Met de toetsen page up en page down
§
‘Bladeren per pagina’ selecteren en vervolgens bladeren met vorige- en volgende pagina op de volgende manier:
51
C
Klik rechts onderin het scherm op Bladerobject selecteren Er verschijnt een schermpje met een aantal opties. Zie voorbeeld hieronder.
C
Schuif met de muis over de verschillende opties Onderin het schermpje wordt aangegeven wat de opties inhouden.
C C
Klik op de optie Bladeren per pagina Blader nu met vorige- en volgende pagina
Vorige pagina Bladerobject selecteren Volgende pagina
Bladeren per pagina
C
Keer terug naar het documentvenster via sluiten van de werkbalk
Het bovenstaande kunt u op precies dezelfde manier ook gewoon in het document instellen en gebruiken. Tekst afdrukken U kunt Word op verschillende manieren opdracht geven uw document af te drukken:
§
Door te klikken op de knop Afdrukken van de werkbalk. (Het huidige document wordt volledig afgedrukt volgens de standaard afdrukopties)
§
Door in het menu Bestand de opdracht Afdrukken te kiezen. Vervolgens kunt u de standaard afdrukopties veranderen.
C
Kies in het menu Bestand de opdracht Afdrukken
Zie voorbeeld volgende bladzijde.
52
In het vak Afdrukbereik kunt u aangeven welk deel van het document afgedrukt moet worden. Het hele document (Alles), de pagina waarop het invoegpunt staat (Huidige pagina), of een aantal op te geven pagina’s (Pagina’s). Het invullen van de benodigde pagina’s doet u in het veld achter de optie Pagina’s. Daar vult u de paginanummers in, gescheiden door een komma (2,4,5,6,) of een paginareeks gescheiden door een afbreekteken (4-11). In het vak Aantal exemplaren voert u het aantal afdrukken in dat u wenst. Bij meerdere exemplaren kunt u aangeven hoe de pagina’s gesorteerd moeten worden (het vinkje aan- of uit klikken). In het vak Afdrukken kunt u aangeven wat u afgedrukt wilt hebben. De standaardkeuze is het document, maar u kunt tevens de documenteigenschappen e.d. afdrukken door de gewenste optie in de lijst te selecteren. De overige opties staan standaard goed ingesteld en kunt u het best zo laten staan.
C C C
Geef aan dat u pagina 2 en 4 wilt afdrukken (2,4) Laat het Aantal exemplaren op 1 staan Klik op OK om het afdrukken te starten De gewenste pagina’s worden nu afgedrukt.
C C
Bekijk de afdrukken Sluit het document en bewaar de wijzigingen niet
53
Hoofdstuk 10 10.01 ................................ .............Het klembord, tekst verplaatsen en kopiëren Wat is het klembord? Het zal regelmatig voorkomen dat u stukken tekst wilt verplaatsen of kopiëren. In dit hoofdstuk worden deze toepassingen behandeld. Eén van de eenvoudigste methoden om te kopiëren of verplaatsen is het gebruik van het zogenaamde klembord. Het klembord is een onderdeel van Windows en is eigenlijk niets meer dan een stukje geheugen. Als u met een Windows-applicatie werkt (zoals Word voor Windows), kunt u een stukje tekst of een plaatje op het klembord bewaren, zodat het later weer gebruikt kan worden. In dit hoofdstuk zult u uitsluitend tekst kopiëren en verplaatsen. Om die reden zal er over het klembord worden gesproken alsof het alleen maar tekst kan bevatten, wat niet het geval is. Bij Word 97 kon altijd maar één item tegelijk op het klembord bewaard worden. Zodra u er een ander item op plaatste, verdween het vorige. Bij hogere versies van Word kunnen meerdere items bewaard worden op het klembord. Bij versie 2003 kunnen 24 items tegelijk op het klembord bewaard worden. U kunt tekst op het klembord plaatsen door: §
De tekst te kopiëren
§
De tekst uit te knippen
Als er sprake is van kopiëren, blijft de tekst uiteraard ook gewoon op z’n oorspronkelijke plaats staan. Als er sprake is van knippen, blijft de tekst niet op z’n oorspronkelijke plaats staan. De inhoud van het klembord kan op iedere gewenste plek in een document worden geplaatst (plakken). De tekst komt altijd op de plaats van het invoegpunt (de cursor) terecht. Wat op het klembord staat, kunt u net zo vaak gebruiken (plakken) als u wilt. Tekst verplaatsen Het verplaatsen van tekst houdt in dat u een stuk tekst op een andere plaats in het document wilt hebben. U verwijdert de tekst dan van de oorspronkelijke plaats en brengt het over naar de nieuwe plaats (knippen). Hiervoor zijn verschillende methoden. §
Via het menu Bewerken en de opdracht Knippen
§
Via het snelmenu (rechter muisknop) en de opdracht Knippen
§
Via de knop knippen van de werkbalk
De opties knippen en kopiëren zijn alleen actief wanneer er tekst geselecteerd is!
C Open het document "Cursusopgave 5-02 nr4" om als voorbeeld te gebruiken C
Selecteer de 2e alinea
C
Zet de tekst op het klembord met de knop knippen van de werkbalk
Het geselecteerde stukje tekst is nu uit het document gehaald en op het klembord gezet.
54
Plakken De tekst kan vanaf het klembord op de gewenste plaats in het document gezet worden met behulp van de opdracht Plakken. De opdracht Plakken kan ook op verschillende manieren geven worden: §
Via het menu Bewerken en de opdracht Plakken
§
Via het snelmenu (rechter muisknop) en de opdracht Plakken
§
Via de knop Plakken van de werkbalk
§
Via de Inserttoets op het toetsenbord
Als deze laatste optie niet werkt, voer dan eerst de volgende handelingen uit: §
Klik op Opties van het menu Extra, en kies vervolgens voor het tabblad Bewerken
§
Zorg ervoor dat de optie INS gebruiken voor plakken aangevinkt staat en klik op OK
C
Verplaats het invoegpunt (de cursor) naar de plaats in het document waar u de zojuist ‘uitgeknipte’ tekst wilt neerzetten (bijvoorbeeld naar het eind van het document).
C C
Plak de tekst met de knop plakken van de werkbalk Plak dezelfde tekst nog enkele keren en gebruik daarbij ook de andere plakopties
Tekst kopiëren Wanneer u tekst kopieert komt de tekst op een nieuwe plaats te staan, terwijl deze tevens op de oude plaats blijft. U gaat op bijna dezelfde manier te werk als bij verplaatsen van tekst. De opdracht kopiëren kunt u ook weer op verschillende manieren geven:
C C
§
Via het menu Bewerken en de opdracht kopiëren
§
Via het snelmenu (rechter muisknop) en de opdracht kopiëren
§
Via de knop kopiëren van de werkbalk Selecteer de 1e alinea Zet de tekst op het klembord met de knop kopiëren van de werkbalk
In het document is niets veranderd. Word heeft een kopie van de geselecteerde tekst op het klembord gezet. Dat stuk tekst moet nu op de juiste plaats in het document geplakt worden.
C C
Zet het invoegpunt op de plaats in het document waar u de gekopieerde tekst wilt hebben Plak de tekst vanaf het klembord met de knop plakken van de werkbalk, of druk op Insert van het toetsenbord
De tekst wordt van het klembord gehaald en op de aangegeven plaats in het document gekopieerd. Deze tekst staat nu tweemaal in uw document.
C
Oefen het bovenstaande, sluit daarna het document en bewaar de wijzigingen niet
55
Hoofdstuk 11 11.01 ........................ Invoegen van- en werken met Illustraties en (teken)lijnen Word beschikt over een Clipgalerie met o.a. illustraties, die u kunt invoegen in uw document. Het gebruik van de Clipgalerie is nogal wat veranderd ten opzichte van vorige Word versies. Illustraties invoegen kan met behulp van het taakvenster Illustratie, en de Mediagalerie. In de Mediagalerie kunt u illustraties beheren en ordenen. Met behulp van de Tekenwerkbalk kunt u gemakkelijk lijnen, pijlen en allerlei andere vormen invoegen. We beginnen met te bekijken hoe één en ander er uit ziet. Illustraties
C C C
Open een nieuw leeg document Open het menu Invoegen Klik op Afbeelding 4en vervolgens op Illustratie
Het taakvenster Illustraties is nu geopend. Hier dient u onder Zoeken naar een trefwoord in te vullen. Het is niet altijd eenvoudig om het juiste trefwoord in te vullen. Als het trefwoord niet duidelijk genoeg is, dan zal het resultaat niet aan de zoekcriteria voldoen. Het vakje onder Zoeken in kunt u open klikken. Hier kunt u kiezen uit welke collecties gezocht moet worden door het vinkje voor de betreffende collectie aan- of uit te klikken. Hoe meer er aangevinkt is, hoe meer de resultaten zullen zijn. Natuurlijk geldt dit ook andersom. Bij Geselecteerde mediabestandstypen kunt u eventueel de opties films en geluiden uitklikken als u die niet nodig heeft. Voor de vinkjes, ziet u een plusje ( + ) staan. Als u daarop klikt, opent dit en kunt u zien waar de inhoud uit bestaat. Hier kunt u desgewenst weer opties uitklikken als u die niet nodig heeft. Het plusje verandert dan in een minnetje ( - ). Als u daarop klikt, dan sluit dit weer.
C C C
Open het vakje Zoeken in en bekijk dit Doe hetzelfde met het vakje Geselecteerde mediabestandstypen Typ in het vakje Zoeken naar het woord beroep en klik op Starten
U ziet vele resultaten verschijnen in postzegel vorm. Via de bladerbalk kunt u hier doorheen bladeren. Als u met de muisaanwijzer over de verschillen plaatjes schuift, (niet klikken) dan verschijnen enkele gegevens in de scherminfo, zoals de categorieën waar het betreffende plaatje onder gebracht is. Aan de zijkant van ieder plaatje verschijnt een balkje, als u daarop klikt, opent een snelmenu met een aantal opties. Als u hier op de optie Invoegen klikt, zal het plaatje ingevoegd worden in het document op de plaats waar uw invoegpunt staat. U kunt het betreffende plaatje ook invoegen door er simpelweg op te klikken.
C C
Voeg een plaatje in naar eigen keuze Klik op het ingevoegde plaatje (in het document) U ziet nu een zwart kader om dit plaatje. Dit betekent dat het plaatje geselecteerd is.
C
Druk nu op Delete van het toetsenbord om het plaatje weer te verwijderen U kunt nu desgewenst weer een nieuw trefwoord intypen voor een nieuwe zoekactie.
56 Onder in het taakvenster ziet u Clips ordenen, de Illustraties op Office Online en Tips om clips te zoeken.
C
Klik op Clips ordenen onder in het taakvenster Illustratie
Als u voor de eerste keer de clipgalerie opent, kan het gebeuren dat een venster verschijnt zoals het voorbeeld hiernaast. Hier kunt u alle mediabestanden automatisch laten catalogiseren. U kunt hier ook zelf mee aan de slag, maar om het niet moeilijker te maken kunt u in dit venster op Nu klikken. De mediagalerie wordt dan gecatalogiseerd. Dit kan even duren.
C C C
Als er een venster verschenen is zoals het voorbeeld hierboven, klik dan op Nu U ziet nu het venster Favorieten – Microsoft Mediagalerie. Klik aan de linkerkant in het venster Office-collecties open (op het plusje klikken)
U ziet nu de lijst met Office collecties. Zie voorbeeld.
Als u hier aan de linkerkant een bepaalde categorie selecteert door er op te klikken, ziet u de voorbeelden in het rechter veld van het venster verschijnen. Hier hoeft u dus niet eerst een trefwoord in te typen. Als u op zo’n plaatje gaat staan, verschijnt weer een balkje. Op het balkje kunt u klikken om het snelmenu te openen. In het geopende menu vindt u de opties kopiëren en plakken. Via deze opties kunt u ieder gewenst plaatje rechtstreeks naar het document kopiëren, op de manier zoals u in het vorige hoofdstuk geleerd heeft.
C C
Oefen het kopiëren en plakken vanuit deze lijst met collecties in de Mediagalerie Sluit daarna het document en eventuele nog openstaande vensters en sla de wijzigingen niet op
57
Invoegen figuur
C C
Open een nieuw leeg document Typ de volgende tekst: Hieronder komt een illustratie te staan.
C C
Druk 2 x op de Entertoets Typ nu de volgende tekst: Hierboven komt een illustratie te staan.
C C C C
Plaats het invoegpunt precies tussen de 2 zojuist getypte regels Open het menu Invoegen, Klik op Afbeelding en vervolgens op Illustratie Typ in het taakvenster het trefwoord dieren en klik op Starten Voeg een plaatje in naar eigen keuze
Als u het invoegpunt op de juiste plaats hebt gezet, is het plaatje precies tussen de twee regels geplaatst. Formaat figuur aanpassen Als u op het ingevoerde figuur klikt, ziet u hier rondom heen weer het zwarte kader. Het zwarte kader betekent dat in dit geval het figuurtje de standaard ingestelde tekstterugloop ‘In tekstregel’ heeft. Over het gebruik van de tekstterugloop, later meer. Zolang het (zwarte) kader zichtbaar is, is de figuur geselecteerd en kan dit bewerkt- en, zoals we inmiddels weten, verwijderd worden. Op dit kader ziet u acht zwarte blokjes. Dit zijn formaatgrepen die u kunt gebruiken om het formaat van de figuur te veranderen. Als u met de muisaanwijzer op één van deze formaatgrepen gaat staan, verandert de muispijl in een tweekoppig pijltje. Om het formaat proportioneel te verkleinen of vergroten, dient u één van de hoek formaatgrepen te verslepen. (Proportioneel wil zeggen dat de verhoudingen van een object gelijk blijven, wanneer u dit verkleint of vergroot.) Om een object langer of breder te maken, dient u de middelste formaatgrepen te verslepen.
C C
Klik op het ingevoegde figuurtje Zet de muisaanwijzer op de formaatgreep rechtsonder
De vorm van de muisaanwijzer verandert in een tweekoppige pijl.
Zie voorbeeld.
58
C
Klik nu, en sleep de formaatgreep (met ingedrukte muisknop) rustig naar rechtsonder
Er verschijnt een tijdelijk kader van stippellijntjes rond de figuur. Aan dit kader kunt u zien hoe groot de figuur wordt als u de muisknop loslaat.
C
Laat de muisknop los als u het gewenste formaat bereikt heeft Als het niet direct lukt, probeer het dan opnieuw. Gebruik, indien nodig, ook de ongedaan maken knop.
C C
Als het gelukt is, klik dan buiten de figuur om de selectie op te heffen Bekijk het resultaat en probeer de figuur nu te verkleinen op dezelfde manier (Doe dit ook weer met een hoek formaatgreep)
C
Verklein de figuur tot het ongeveer 3 cm groot is (kijk op de liniaal)
Tekstterugloop figuur De tekst staat in het geval van ons voorbeeld, boven en onder de figuur. Het is ook mogelijk de tekst er omheen of er doorheen te laten lopen, net wat u wilt. In het dialoogvenster Afbeelding opmaken kunt u de optie Indeling gebruiken om in te stellen hoe u de tekst om objecten heen wilt laten lopen. Als u niets doet aan de tekstterugloop, wordt deze standaard in de tekstregel geplaatst. De figuur functioneert dan hetzelfde als alle andere ingevoerde tekst. Vandaar dat uw tekst bij het vergroten en verkleinen van de figuur steeds op dezelfde plaats bleef staan ten opzichte van de figuur. Of de door u gekozen tekstomloop effectief is, hangt af van een aantal factoren, zoals de hoeveelheid tekst, de lettergrootte, de relatieve grootte van het object etc. Dit is iets, wat u gewoon moet uitproberen.
C C C
Hef de selectie op Zet het invoegpunt (de cursor) achter de onderste tekstregel en geef een Enter Typ nu de volgende tekst: De tekst kan ook om- of door de figuur heenlopen. Verder zijn er nog vele mogelijkheden om de figuur te bewerken. Maar dat is nu niet aan de orde.
C C
Klik in de figuur op de rechtermuisknop om het snelmenu te openen Klik op Afbeelding opmaken Deze optie vindt u ook in het menu Opmaak, als de figuur geselecteerd is.
C
Klik in het volgende venster Afbeelding opmaken op de tab Indeling Zie volgend voorbeeld.
59 Hier kunt u zien, dat in dit geval Word automatisch de stijl In tekstregel heeft gebruikt. (Blauw kader)
De voorbeelden onder Stijl zijn duidelijk aangegeven. Als u één van de overige opties onder Stijl aanklikt, lichten ook de opties onder Horizontaal uitlijnen op. Daar kunt u nog iets nauwkeuriger de tekstomloop bepalen.
C C C
Klik onder Stijl op Contour Klik vervolgens op Geavanceerd rechts onderin het venster Klik nu, indien nodig, bovenin het venster op de tab Tekstterugloop (Zie voorbeeld) Daar staat nu automatisch Contour geselecteerd.
C C
Klik nu onder Tekstterugloop op Weerszijden Klik tweemaal op OK
U ziet dat de tekst nu rondom de figuur loopt en dat het zwarte kader veranderd is in een kader met acht ronde formaatgrepen.
C
Zet de cursor achter de tekst, geef Enter en typ het volgende: Er is nog heel veel meer te ontdekken over het werken met illustraties. Het zou te ver gaan dit nu allemaal te behandelen. Maar het loont beslist de moeite dit eens rustig te bekijken wanneer u daar tijd voor heeft. Merk op dat de tekst weer netjes om de figuur heen loopt.
U kunt ook de tekstterugloop (beperkt) regelen met een snelkoppeling van de werkbalk Figuur. Deze werkbalk moet dan wel geactiveerd zijn.
60
C C
Activeer indien nodig, de werkbalk Afbeelding Klik op de snelkoppeling Tekstterugloop
U ziet dat ook hier de tekstterugloop aangegeven kan worden, alleen minder uitgebreid dan via het dialoogvenster Afbeelding opmaken. Deze opties zijn alleen actief als er een figuur geselecteerd is!
C
Sluit het venster Tekstterugloop door er naast te klikken
Zoals eerder vermeld, staat de tekstterugloop standaard ingesteld op ‘In tekstregel’. Als u deze standaard instelling wilt veranderen, voer dan de volgende handelingen uit: §
Kies in het menu Extra de opdracht Opties
§
Kies het tabblad Bewerken
§
Klik de optie Afbeeldingen invoegen/plakken als open, en verander daar de standaard tekstterugloop naar keuze en klik op OK
Verplaatsen figuur Als een figuur niet helemaal staat waar wij het willen hebben, dan kunt u het verplaatsen.
C
Selecteer de figuur
Voor het verplaatsen van een figuur, gebruiken we niet de formaatgrepen. Als u met de muisaanwijzer in de selectie gaat staan, verandert de muispijl in een vierkoppige pijl. Als u op dat moment de (linker) muisknop indrukt, kunt u via slepen het object verplaatsen.
C
Ga met de muisaanwijzer op de figuur staan, klik als u de vierkoppige pijl ziet en sleep deze dan (met ingedrukte muisknop) netjes midden tussen de regels
C
Laat de muisknop los
Als het goed is staat de figuur nu netjes in het midden tussen de regels. Zo niet, probeer het dan opnieuw. Omdat u eerder de tekstterugloop Contour en Weerszijden heeft geselecteerd, blijft de tekst netjes om de figuur aansluiten. Wanneer u de figuur maar een klein stukje wilt verplaatsen, kunt u (na het selecteren hiervan) ook gebruik maken van de pijltjestoetsen op het toetsenbord (de cursortoetsen).
C
Oefen het verplaatsen van de figuur
Een figuur verwijderen Het verwijderen van een figuur hebben we aan het begin van dit hoofdstuk ook al gedaan.
C
Selecteer de figuur en klik op Delete De figuur is nu verdwenen. Om dit weer terug te krijgen hoeft u alleen maar één maal op de ongedaan maken knop te klikken.
61
C
Klik op de ongedaan maken knop Als het goed is staat de figuur weer terug op z'n plaats.
C C
Voeg nog eens een illustratie in naar keuze en oefen de verschillende mogelijkheden Sluit daarna dit document en bewaar de wijzigingen niet 11.02 ................................ ................................ ................................ . (Teken)lijnen
De tekenmogelijkheden van Word kunt u vinden in de tekenwerkbalk. Deze tekenwerkbalk kunt u op verschillende manieren activeren bijv: §
Via het menu Beeld en de optie Werkbalken of:
§
Door met de rechter muisknop op één van de werkbalken te klikken om zo het snelmenu te openen of:
§
Door op de knop Tekenen te klikken van de standaard werkbalk
C
Activeer de tekenwerkbalk, als dit nog niet gebeurd is
De tekenwerkbalk wordt gewoonlijk onderin het scherm geplaatst. Lijnen plaatsen Als u éénmaal op de knop Lijn van de tekenwerkbalk klikt, dan verandert de muisaanwijzer in een kruisje en kunt u één lijn plaatsen. Als u dubbel klikt op de knop Lijn blijft deze actief en kunt u meerdere lijnen plaatsen, zodat u niet steeds opnieuw de knop hoeft aan te klikken. Als u nogmaals op de knop Lijn klikt, of de Escape toets indrukt, zet u de lijn weer uit.
C
Klik 1 x op Lijn van de tekenwerkbalk (De muisaanwijzer verandert in een kruisje
+)
Soms verschijnt er ook ‘Tekenpapier’. Dit is een vierkant vak met de tekst ‘Maak hier uw tekening.’ Dit is nieuw vanaf Word versie 2002 en staat standaard zo ingesteld. Dit dient om tekenobjecten gemakkelijk te kunnen ordenen en als eenheid te kunnen verplaatsen. In dit geval maken we hier liever geen gebruik van. Als het Tekenpapier verschijnt, voer dan eerst de volgende handelingen uit: §
Klik buiten het Tekenpapier om dit te verwijderen
§
Kies in het menu Extra de opdracht Opties
§
Kies het tabblad Algemeen
§
Haal het vinkje weg bij de onderste optie ‘Automatisch tekenpapier maken bij het invoegen van AutoVormen’ en klik op OK
62
C C
Klik indien nodig, opnieuw 1 x op Lijn van de tekenwerkbalk Klik linksboven in het document en trek een lijn van de linkerkant naar de rechterkant van het scherm en laat daar de muisknop los
Aan beide uiteinden van de lijn staan nu dezelfde formaatgrepen als bij een ingevoegd plaatje. Zolang deze formaatgrepen zichtbaar zijn, is de lijn geselecteerd en kan deze bewerkt- of verwijderd worden. Precies zoals bij een figuur.
C
Verwijder de lijn
Met behulp van een aantal toetsen kunt u het neerzetten van een lijn nog beïnvloeden. §
Door de Shifttoets ingedrukt te houden terwijl u een lijn trekt, kunt u er voor zorgen dat de lijn kaarsrecht neergezet wordt.
§
Door de Ctrltoets ingedrukt te houden terwijl u een lijn trekt, kunt u de lijn vanaf het invoegpunt naar beide kanten trekken en ook eenvoudig om het middelpunt draaien.
Diverse tekenopties Op de tekenwerkbalk naast de knop Lijn ziet u nog een lijn met een pijltje er aan en daarnaast nog een vierkantje en een rondje. Deze lijn en figuren kunt u op dezelfde manier gebruiken als de rechte lijn. U klikt de lijn of figuur aan en klikt vervolgens in het document en sleept met ingedrukte muisknop tot het gewenste effect is bereikt.
C
Teken een aantal lijnen en figuren ongeveer zoals hieronder afgebeeld en maak daarbij indien nodig, gebruik van eerder genoemde toetsen om de lijnen mooi recht te krijgen
"Oefening baart kunst"
63
Selecteren meerdere objecten Om meerdere objecten tegelijk te selecteren, dient u de Shifttoets ingedrukt te houden terwijl u de betreffende objecten aanklikt. Op deze manier kunt u allerlei wijzigingen aan meerdere objecten tegelijk verrichten, zoals het formaat of de kleur veranderen of verwijderen etc. Van lijnen en pijlen echter, kunt u ondanks een meerdere selectie toch nog apart de lengte wijzigen via de formaatgrepen van de betreffende lijn c.q. pijl.
C
Selecteer een aantal tekenobjecten (geen lijnen en/of pijlen) door de shifttoets ingedrukt te houden terwijl u klikt
C
Klik op één van de hoek formaatgrepen van een object en vergroot of verklein in één keer de geselecteerde objecten Merk op dat alle geselecteerde objecten mee vergroten. Op deze manier hoeft u niet steeds opnieuw dezelfde wijzigingen op meerdere objecten aan te brengen.
Er valt nog veel meer te ontdekken op dit gebied, zoals de lijnstijl en lijndikte wijzigen, kleuren, schaduw en wat al niet meer. Als u echter de basis beheerst, kunt u gemakkelijk zelf verder op onderzoek uit gaan. Maar bedenk wel bij alles wat u doet op dit gebied: EERST SELECTEREN!
C
Oefen de verschillende mogelijkheden
Vaak is het een kwestie van goed lezen van de informatie die op uw scherm verschijnt wanneer u iets activeert. Ook het vraagteken dat vaak verschijnt rechtsboven in een (dialoog)venster, kan hierbij een handige help-optie zijn. In versies vóór 2003 kunt u het vraagtekentje oppakken (er op klikken), en op de desbetreffende optie plaatsen (er op klikken). Er verschijnt dan wat extra scherminfo over de betreffende optie. Om de scherminfo weer te verwijderen, dient u in de uitleg te klikken of op de Escapetoets te drukken. In versie 2003 verschijnt de ‘Microsoft Office Word Help’ aan de rechterkant van het document als u op het vraagteken klikt.
C
Als u de verschillende mogelijkheden geoefend en bekeken hebt, sluit dan het document en sla de wijzigingen niet op
64
Sneltoetsen via het toetsenbord Lettertype-opmaak Cursief ................................ ................................ ................................ ................ Ctrl – I Dubbel onderstrepen (aan/uit)................................ ................................ ..Ctrl – Shift – D Klein Kapitaal (aan/uit) ................................ ................................ ............. Ctrl – Shift – K Lettergrootte ................................ ................................ ............................ Ctrl – Shift – P Lettertype ................................ ................................ ................................ ........... Ctrl – D Lettertype-Opmaak verwijderen ................................ ................................ ... Ctrl– Spatie Onderstrepen doorlopend (aan/uit) ................................ ................................ .....Ctrl – U Onderstrepen per woord (aan/uit) ................................ ........................... Ctrl – Shift – W Subscript (aan/uit) ................................ ................................ ................................ Ctrl - = Superscript (aan/uit)................................ ................................ .................. Ctrl – Shift - = Verborgen tekst (aan/uit)................................ ................................ .......... Ctrl – Shift – H Vet ‘bold’ (aan/uit) ................................ ................................ ............................... Ctrl – B Alinea-opmaak Alinea-opmaak verwijderen ................................ ................................ ................Ctrl – Q Centreren................................ ................................ ................................ ............ Ctrl – E Ga naar ................................ ................................ ................................ ..............Ctrl – G Links uitlijnen ................................ ................................ ................................ ..... Ctrl – L Rechts uitlijnen ................................ ................................ ................................ ...Ctrl – R Regelafstand 1................................ ................................ ................................ .... Ctrl – 1 Regelafstand 2................................ ................................ ................................ .... Ctrl – 2 Regelafstand 1,5 ................................ ................................ ................................ . Ctrl – 5 Volledig uitlijnen ................................ ................................ ................................ ..Ctrl – J Wandeltoetsen Alinea naar beneden ................................ ................................ .......................... Ctrl + ↓ Alinea naar boven ................................ ................................ .............................. Ctrl + ↑ Begin document ................................ ................................ .......................... Ctrl – Home Begin regel ................................ ................................ ................................ ........... Home Bovenkant venster ................................ ................................ ................... Ctrl – Page Up Einde document ................................ ................................ ............................. Ctrl – End Einde regel ................................ ................................ ................................ .............. End
65 Karakter naar links ................................ ................................ ................................ ...... ← Karakter naar rechts................................ ................................ ................................ ... → Onderkant venster ................................ ................................ .............. Ctrl – Page Down Regel omhoog ................................ ................................ ................................ .............. ↑ Regel omlaag ................................ ................................ ................................ ............... ↓ Scherm omhoog................................ ................................ ................................ Page Up Scherm omlaag ................................ ................................ ............................ Page Down Woord naar links ................................ ................................ ............................... Ctrl + ← Woord naar rechts ................................ ................................ ............................. Ctrl + → Functietoetsen Bestand opslaan als................................ ................................ ................................ ..F12 Ga naar ................................ ................................ ................................ ...................... F5 Help ................................ ................................ ................................ ........................... F1 Menubalk activeren ................................ ................................ ................................ ..F10 Opdracht herhalen ................................ ................................ ................................ .....F4 Selectie uitbreiden ................................ ................................ ................................ ......F8 Verplaatsen ................................ ................................ ................................ ................ F2 Afdrukvoorbeeld (aan/uit) ................................ ................................ .................. Ctrl – F2 Bestand afdrukken ................................ ................................ .............. Ctrl – Shift – F12 Bestand openen ................................ ................................ .............................. Ctrl - F12 Documentvenster sluiten ................................ ................................ .................. Ctrl – F4 Maximum documentvenster ................................ ................................ ........... Ctrl – F10 Vorig formaat doc. venster ................................ ................................ ............... Ctrl – F5 Help-aanwijzer (aan/uit) ................................ ................................ ................... Shift – F1 Herhalen zoeken/ga naar ................................ ................................ ................ Shift – F4 Kopiëren ................................ ................................ ................................ ..........Shift – F2 Selectie verkleinen ................................ ................................ .......................... Shift – F8 Snelmenu-venster ................................ ................................ ......................... Shift – F10 Synoniemen ................................ ................................ ................................ ....Shift – F7 Teruggaan ................................ ................................ ................................ .......Shift – F5
Hoofdletters naar kleine letters
Shift – F3
kleine letters naar hoofdletters
Idem
Beginkapitalen naar hoofdletters
Idem
Kleine letters naar beginkapitalen
Idem
66 Overige toetsen Afdrukken................................ ................................ ................................ ............ Ctrl – P Annuleren................................ ................................ ................................ .................. Esc Kopiëren ................................ ................................ ................................ ............. Ctrl – C Menu openen ................................ ................................ ........... Alt + onderstreepte letter Nieuw document ................................ ................................ ................................ .Ctrl – N Nieuwe alinea of regel................................ ................................ ............................ Enter Nieuwe pagina ................................ ................................ .............................. Ctrl – Enter Nieuwe regel met inspringen................................ ................................ ....... Shift – Enter Ongedaan maken................................ ................................ ................................ Ctrl – Z Openen ................................ ................................ ................................ ...............Ctrl – O Opslaan ................................ ................................ ................................ .............. Ctrl – S Plakken ................................ ................................ ................................ ............... Ctrl – V Tabteken in Tabel ................................ ................................ ........................... Ctrl – Tab Vast afbreekstreepje ................................ ................................ ................. Ctrl – Shift - _ Vaste spatie ................................ ................................ ..................... Ctrl – Shift – Spatie Verwijder geselecteerde................................ ................................ ....................... Ctrl - _ Volgende cel in tabel................................ ................................ ................................ .Tab
