Microsoft Word 2002 basis - theorie

Microsoft Word 2002 basis - theorie

ICT-Kantoor Dienst Administratieve informatieverwerking (AIV)

INHOUD

I

INHOUD 1

Werken met Word 2002.....................................................................................................................1 1.1 1.2

1.3

1.4

1.5

1.6 1.7

2

Microsoft Word opstarten..........................................................................................................1 De belangrijkste scherm-elementen .........................................................................................1 1.2.1 Balken........................................................................................................................1 1.2.2 Vensters.....................................................................................................................3 Weergave van Taakvenster, Werkbalken en Liniaal ................................................................4 1.3.1 Taakvenster weergeven ............................................................................................4 1.3.2 Werkbalken/Liniaal weergeven of verbergen ............................................................5 1.3.3 Statusbalk, verticale liniaal, horizontale - en verticale schuifbalk weergeven...........5 1.3.4 Standaard- en opmaakwerkbalk onder elkaar weergeven........................................5 1.3.5 Volledige menu’s weergeven … en niet meer na een korte vertraging ...................5 Manipulatie & aanpassing van balken ......................................................................................6 1.4.1 Werkbalken verplaatsen ............................................................................................6 1.4.2 Werkbalken aanpassen .............................................................................................6 De weergave van documenten wijzigen ...................................................................................7 1.5.1 Weergave Normaal....................................................................................................7 1.5.2 Weergave volgens Weblay-out..................................................................................7 1.5.3 Afdrukweergave.........................................................................................................7 1.5.4 Overzichtsweergave ..................................................................................................7 1.5.5 Documentstructuur ....................................................................................................8 1.5.6 Volledig scherm .........................................................................................................8 1.5.7 Afdrukvoorbeeld ........................................................................................................8 1.5.8 In- of uitzoomen op een document............................................................................8 1.5.9 Weergeven of verbergen van niet-afdrukbare tekens ...............................................9 1.5.10 Twee delen van een document tegelijkertijd bekijken...............................................9 Word-opdrachten ......................................................................................................................9 Opties selecteren in dialoogvensters......................................................................................10 1.7.1 Een tabblad selecteren in een dialoogvenster ........................................................10 1.7.2 Keuzerondjes en aankruisvakken ...........................................................................10 1.7.3 Een item in een vervolgkeuzelijst selecteren met de muis......................................10 1.7.4 Een getal selecteren in een ringveld .......................................................................10 1.7.5 Opties selecteren met het toetsenbord ...................................................................10

Documenten maken, opslaan, beveiligen en openen..................................................................11 2.1

2.2

2.3

2.4 2.5

Documenten maken................................................................................................................11 2.1.1 Een nieuw, leeg document maken in Word.............................................................11 2.1.2 Een nieuw document maken op basis van een bestaand document ......................11 2.1.3 Een nieuw document maken op basis van een sjabloon ........................................12 Documenten opslaan ..............................................................................................................12 2.2.1 Documenten een naam geven ................................................................................12 2.2.2 Een nieuw document opslaan .................................................................................12 2.2.3 Een bestaand document opslaan............................................................................13 2.2.4 Alle geopende documenten opslaan .......................................................................13 2.2.5 Document onder een andere naam opslaan ...........................................................14 2.2.6 Documenten opslaan voor gebruik in een andere toepassing ................................14 Opties bij het opslaan .............................................................................................................14 2.3.1 Altijd Reservekopie maken (Always create backup copy).......................................15 2.3.2 Snel opslaan (Fast save).........................................................................................15 2.3.3 Documenteigenschappen vragen (Prompt for Summary Info)................................15 2.3.4 Elke n minuten AutoHerstel-informatie opslaan (Automatic save every n minutes.15 Beveiliging...............................................................................................................................15 Documenten openen...............................................................................................................16 2.5.1 Vanuit een map op het bureaublad .........................................................................16 2.5.2 Vanuit de Start-knop................................................................................................16 2.5.3 Vanuit de lijst in het menu Bestand in Microsoft Word............................................16 2.5.4 Vanuit de standaardwerkbalk/menubalk in Word ....................................................17 2.5.5 Dialoogvenster ‘Openen’ .........................................................................................17 2.5.6 Automatisch opgeslagen documenten herstellen....................................................18 DIENST AIV – ICT-KANTOOR

INHOUD

II

2.6

2.7 3

Tekst typen en bewerken ...............................................................................................................21 3.1

3.2

3.3

3.4

3.5

3.6

3.7

4

2.5.7 Locatie voor herstelde documenten opgeven .........................................................18 2.5.8 Locatie opgeven voor het openen en opslaan van documenten.............................19 Documenten sluiten ................................................................................................................19 2.6.1 Eén document sluiten ..............................................................................................19 2.6.2 Alle documenten sluiten ..........................................................................................19 Microsoft Word afsluiten .........................................................................................................19

Instellingen vooraf...................................................................................................................21 3.1.1 Menu Extra/Aanpassen ...........................................................................................21 3.1.2 Menu Extra/AutoCorrectie .......................................................................................21 3.1.3 Menu Extra/Opties...................................................................................................21 3.1.4 Menu Opmaak/AutoOpmaak tijdens typen..............................................................23 3.1.5 Taal..........................................................................................................................23 Bewegen door een document .................................................................................................23 3.2.1 Met de muis .............................................................................................................23 3.2.2 Met het toetsenbord.................................................................................................24 3.2.3 Met het menu...........................................................................................................24 3.2.4 Met de statusbalk ....................................................................................................24 3.2.5 In de weergave Documentstructuur ........................................................................24 Selecteren tekst en figuren .....................................................................................................25 3.3.1 Selecteren met het toetsenbord ..............................................................................25 3.3.2 Selecteren met de muis...........................................................................................25 Tekst typen..............................................................................................................................25 3.4.1 Klikken en typen ......................................................................................................25 3.4.2 Speciale knoppen ....................................................................................................26 3.4.3 Tekst invoegen ........................................................................................................26 3.4.4 Tekst overschrijven..................................................................................................26 3.4.5 Tekst verwijderen ....................................................................................................26 3.4.6 Selecties vervangen door nieuwe tekst...................................................................26 3.4.7 Nieuwe alinea's beginnen........................................................................................26 3.4.8 Nieuwe regels beginnen binnen een alinea ............................................................27 Menu Invoegen .......................................................................................................................27 3.5.1 Invoegen Datum en tijd............................................................................................27 3.5.2 Invoegen Symbool...................................................................................................27 3.5.3 Invoegen Bestand....................................................................................................28 Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren.................................................................................29 3.6.1 Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren met de muis ............................................29 3.6.2 Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren met sneltoetsen.......................................29 3.6.3 Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren met de standaardwerkbalk......................29 3.6.4 Verzamelen en plakken met het taakvenster Klembord..........................................30 3.6.5 Verschil tussen Windows Klembord en Office Klembord (Taakvenster).................31 3.6.6 De opmaak van geplakte gegevens ........................................................................31 3.6.7 Spaties rondom verwijderde of ingevoegde tekst automatisch aanpassen ............31 Bewerkingen ongedaan maken en herhalen ..........................................................................32 3.7.1 Bewerkingen ongedaan maken ...............................................................................32 3.7.2 Bewerkingen herhalen.............................................................................................32

Afdrukken.........................................................................................................................................33 4.1 4.2

4.3

Een printer selecteren.............................................................................................................33 Vooraf het afdrukvoorbeeld bekijken ......................................................................................33 4.2.1 Afdrukken vanuit het afdrukvoorbeeld.....................................................................33 4.2.2 Tekst bewerken in het afdrukvoorbeeld ..................................................................33 4.2.3 Een of twee pagina’s weergeven in het afdrukvoorbeeld........................................34 4.2.4 In- en uitzoomen......................................................................................................34 4.2.5 Marges wijzigen in het afdrukvoorbeeld ..................................................................34 4.2.6 Het aantal pagina's voor documenten beperken.....................................................34 4.2.7 Volledig scherm .......................................................................................................34 4.2.8 Het Afdrukvoorbeeld sluiten ....................................................................................34 Document afdrukken zonder het te openen............................................................................34

DIENST AIV – ICT-KANTOOR

INHOUD

III

4.4

4.5

4.6 4.7 4.8 5

Document afdrukken dat geopend is ......................................................................................35 4.4.1 Afdrukken met het menu of met sneltoetsen...........................................................35 4.4.2 Afdrukken met de standaardwerkbalk .....................................................................35 Dialoogvenster Afdrukken.......................................................................................................35 4.5.1 Een deel van een document afdrukken...................................................................35 4.5.2 Meerdere exemplaren van een document afdrukken..............................................36 4.5.3 Documentinformatie afdrukken................................................................................36 4.5.4 Even of oneven pagina's afdrukken ........................................................................36 4.5.5 Aantal pagina’s per vel ............................................................................................36 4.5.6 Afdrukken naar een bestand ...................................................................................37 4.5.7 Handmatig dubbelzijdig afdrukken ..........................................................................37 Afdrukopties ............................................................................................................................37 Afdrukopdracht annuleren.......................................................................................................38 Andere papierbron gebruiken voor de eerste pagina of overige pagina's ..............................39

Tekenopmaak ..................................................................................................................................41 5.1 5.2 5.3

Wat is tekenopmaak ...............................................................................................................41 Schermlettertypen en printerlettertypen..................................................................................41 Taakvensters...........................................................................................................................41 5.3.1 Stijlen en Opmaak ...................................................................................................41 5.3.2 Opmaak Weergeven................................................................................................42 5.4 Tekenopmaak toepassen of verwijderen ................................................................................43 5.4.1 Tekenopmaak toepassen met de menubalk of het snelmenu.................................43 5.4.2 Tekenopmaak toepassen met de werkbalk Opmaak ..............................................44 5.4.3 Tekenopmaak toepassen met de sneltoetsen.........................................................45 5.4.4 Tekenopmaak toepassen via het taakvenster ‘Weergeven Opmaak’ .....................45 5.5 Standaardlettertype en -grootte wijzigen ................................................................................45 5.6 Tekst markeren met fluostift....................................................................................................45 5.7 Hoofdlettergebruik...................................................................................................................46 5.8 Initiaalhoofdletters maken en verwijderen ..............................................................................46 5.8.1 Een initiaal maken ...................................................................................................46 5.8.2 Een initiaal verwijderen............................................................................................46 5.9 Tekenopmaak herhalen ..........................................................................................................47 5.10 Tekenopmaak kopiëren ..........................................................................................................47 6

Alineaopmaak ..................................................................................................................................49 6.1 6.2

6.3

6.4

6.5

6.6

Wat is een alinea ....................................................................................................................49 Hoe alinea’s opmaken? ..........................................................................................................49 6.2.1 Alineaopmaak met het menu of het snelmenu ........................................................49 6.2.2 Alineaopmaak met de werkbalk opmaak.................................................................49 6.2.3 Alineaopmaak met de sneltoetsen ..........................................................................49 6.2.4 Alineaopmaak met de liniaal....................................................................................49 6.2.5 Alineaopmaak toepassen met het taakvenster ‘Weergeven Opmaak’....................49 Alinea’s uitlijnen ......................................................................................................................50 6.3.1 Alinea’s uitlijnen met het menu of het snelmenu .....................................................50 6.3.2 Alinea’s uitlijnen met de werkbalk opmaak..............................................................50 6.3.3 Alinea’s uitlijnen met de sneltoetsen .......................................................................50 6.3.4 Alinea’s uitlijnen met de functie ‘Klikken en Typen’.................................................50 Afstand voor of na een alinea .................................................................................................50 6.4.1 Afstand voor of na alinea’s wijzigen met het menu of het snelmenu ......................50 6.4.2 Afstand voor of na alinea’s wijzigen met sneltoetsen..............................................51 Regelafstand ...........................................................................................................................51 6.5.1 Regelafstand wijzigen met de werkbalk opmaak ....................................................51 6.5.2 Regelafstand wijzigen met het menu of het snelmenu............................................51 6.5.3 Regelafstand wijzigen met sneltoetsen ...................................................................52 Alinea’s laten inspringen .........................................................................................................52 6.6.1 Alinea’s laten inspringen met het menu of het snelmenu........................................52 6.6.2 Alinea’s laten inspringen met de werkbalk ..............................................................52 6.6.3 Alinea’s laten inspringen met de sneltoetsen ..........................................................52 6.6.4 Alinea’s laten inspringen met de liniaal ...................................................................53


INHOUD

IV

6.6.5 Alinea’s laten inspringen met de functie ‘Klikken en Typen’ ...................................53 6.6.6 Voorbeelden inspringingen......................................................................................54 6.7 Tekstdoorloop .........................................................................................................................55 6.7.1 Zwevende regels .....................................................................................................55 6.7.2 Regels van een alinea bijeenhouden ......................................................................55 6.7.3 Alinea bij volgende houden .....................................................................................55 6.7.4 Pagina-einde ervoor ................................................................................................55 6.8 Tabs ........................................................................................................................................56 6.8.1 Tabs instellen ..........................................................................................................56 6.8.2 Tabs wijzigen ...........................................................................................................57 6.9 Randen en arcering ................................................................................................................58 6.9.1 Randen en arcering maken .....................................................................................58 6.9.2 Randen wijzigen ......................................................................................................59 6.9.3 Randen verwijderen.................................................................................................59 6.10 Lijsten met opsommingstekens en nummering ......................................................................60 6.10.1 Opsommingstekens of nummers maken.................................................................60 6.10.2 De volgorde van de nummering in een lijst aanpassen ..........................................61 6.10.3 De opmaak van opsommingstekens of nummers aanpassen ................................61 6.10.4 Opsommingstekens in nummers veranderen en omgekeerd .................................61 6.10.5 Opsommingstekens of nummering verwijderen ......................................................61 6.11 Opmaakinstellingen bekijken ..................................................................................................62 6.12 Automatische opmaak ............................................................................................................62 6.12.1 Automatisch opmaken van tekst tijdens het typen ..................................................62 6.12.2 Automatisch opmaken als u klaar bent met typen...................................................62 6.12.3 Opties van AutoOpmaak en AutoOpmaak tijdens typen.........................................63 7

Paginaopmaak .................................................................................................................................65 7.1 7.2

7.3 7.4

7.5

7.6 7.7

7.8 8

Papierformaat en afdrukstand.................................................................................................65 Marges instellen ......................................................................................................................66 7.2.1 Marges instellen met het menu ...............................................................................66 7.2.2 Marges instellen met de liniaal ................................................................................67 Tekst verticaal uitlijnen............................................................................................................68 Paginanummers......................................................................................................................69 7.4.1 Paginanummers invoegen.......................................................................................69 7.4.2 Opmaak paginanummers wijzigen ..........................................................................70 7.4.3 Paginanummers verwijderen ...................................................................................71 7.4.4 Specificeren hoe de paginanummering moet beginnen..........................................72 Kopteksten en voetteksten......................................................................................................72 7.5.1 Koptekst of voettekst maken ...................................................................................73 7.5.2 AutoTekst invoegen via de werkbalk Koptekst of voettekst ....................................75 7.5.3 Positie bepalen van koptekst en voettekst ..............................................................75 7.5.4 Koptekst of voettekst verwijderen............................................................................76 Pagina-einde invoegen ...........................................................................................................76 Sectie-einde invoegen, verwijderen en kopiëren ....................................................................77 7.7.1 Sectie-einde invoegen .............................................................................................77 7.7.2 Sectie-einde verwijderen .........................................................................................77 7.7.3 Sectie-einde kopiëren..............................................................................................77 De standaardinstellingen voor de pagina-opmaak wijzigen ...................................................77

Tabellen............................................................................................................................................79 8.1 8.2

8.3

Tabelonderdelen .....................................................................................................................79 Tabel maken ...........................................................................................................................79 8.2.1 Tabel maken met de knop Tabel invoegen op de standaard werkbalk...................79 8.2.2 Tabel maken met het menu.....................................................................................80 8.2.3 Tabel maken met de knop Tabel tekenen op de standaard werkbalk ....................80 8.2.4 Tabel in tabel maken ...............................................................................................81 8.2.5 Tekst naar tabel converteren...................................................................................81 Tabel weergeven ....................................................................................................................81 8.3.1 Weergeven of verbergen van rasterlijnen ...............................................................81 8.3.2 Weergeven of verbergen van markeringen voor einde cel en einde rij...................81


INHOUD

V

8.4 8.5

8.6

8.7

8.8

8.9 9

Invoegpositie verplaatsen en tekst typen in een tabel............................................................82 Tabel bewerken.......................................................................................................................82 8.5.1 Selecteren van tabel, kolom, rij, of cel.....................................................................82 8.5.2 Grootte van de tabel ................................................................................................82 8.5.3 Invoegen van tabel, kolommen, rijen of cellen ........................................................83 8.5.4 Verwijderen tabel, kolommen rijen of cellen............................................................83 8.5.5 Verplaatsen of kopiëren van tekst, tabel, cellen, rijen of kolommen .......................84 8.5.6 Cellen samenvoegen...............................................................................................84 8.5.7 Cellen splitsen .........................................................................................................85 8.5.8 Tabel splitsen of tekst voor de tabel invoegen ........................................................85 8.5.9 De positie van tekst in een tabel wijzigen................................................................86 8.5.10 Tabtekens invoegen in een cel................................................................................86 Tabel opmaken .......................................................................................................................86 8.6.1 Tabel automatisch opmaken ...................................................................................86 8.6.2 AutoAanpassen .......................................................................................................87 8.6.3 Tabelkoppen herhalen op de volgende pagina's.....................................................88 8.6.4 Tabeleigenschappen ...............................................................................................89 8.6.5 Handmatig randen en arcering toevoegen ..............................................................92 8.6.6 Cellen nummeren ....................................................................................................93 Gegevens sorteren .................................................................................................................93 8.7.1 Tekst sorteren..........................................................................................................93 8.7.2 Tabel sorteren .........................................................................................................93 8.7.3 Regels voor de sorteervolgorde in Word.................................................................94 Rekenen in een tabel ..............................................................................................................94 8.8.1 Getallen in rijen of kolommen optellen ....................................................................94 8.8.2 Berekeningen uitvoeren in een tabel.......................................................................94 8.8.3 Verwijzen naar cellen in een tabel...........................................................................94 Tabel naar tekst converteren ..................................................................................................95

Sjablonen .........................................................................................................................................97 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5

Inleiding...................................................................................................................................97 Nieuw document maken op basis van een sjabloon ..............................................................97 Waar worden sjablonen bewaard ...........................................................................................98 Sjablonen wijzigen ..................................................................................................................98 Sjablonen maken ....................................................................................................................99 9.5.1 Sjabloon maken gebaseerd op een bestaand sjabloon ..........................................99 9.5.2 Sjabloon maken gebaseerd op een bestaand document........................................99


1

Werken met Word 2002

1.1

Microsoft Word opstarten

Er zijn verschillende manieren om Word op te starten. -

Via de Startknop voert u de volgende stappen uit: in de Taakbalk (Taskbar) onder aan het scherm. 1. Klik op 2. Plaats de muiswijzer op Alle Programma’s (All Programs) en klik op Microsoft Word of Plaats de muiswijzer op Onlangs Geopend (My Recent Documents) en klik op een Worddocument uit de lijst van reeds gemaakte en opgeslagen bestanden.

-

Via dubbelklikken op de bestandsnaam van een Word-document. Een paar voorbeelden: 1. Vanuit de map Mijn documenten (My documents) 2. Vanuit Deze Computer (My Computer)

-

Via een snelkoppeling in de balk Snel Starten (Quick Launch).

1.2

De belangrijkste scherm-elementen

1.2.1

Balken

Het Word-scherm omvat een tekstgebied en verder een titelbalk, een menubalk, werkbalken en een statusbalk. Welke schermelementen beschikbaar zijn voor gebruik, is afhankelijk van de actieve weergave. Ook kunt u bepaalde schermelementen naar keuze weergeven of verbergen. ♦

In de titelbalk worden de naam van het document en van het programma weergegeven.

Rechts van de titelbalk vindt u knoppen waarmee u een venster kunt manipuleren: Knop

Naam

Functie

Minimaliseren

Een venster tijdelijk reduceren tot pictogram. Een geminimaliseerd venster is nog steeds actief maar neemt geen plaats meer in op het scherm. Het wordt op de Taakbalk als knop weergegeven.

Maximaliseren

Een venster maximaliseren tot het volledige scherm.

Vorig formaat

Het vorige formaat van een venster herstellen.

Sluiten

Een toepassing of een document sluiten. ♦

♦

♦

Met de rode sluitknop in de titelbalk sluit u de toepassing en de documenten. Met de sluitknop in de menubalk sluit u het document

De menubalk en rolmenu’s geven toegang tot alle menu’s en bijbehorende dialoogvensters door te klikken met de linkermuisknop of de Alt-toets in te drukken en de onderstreepte letter te typen. Als u per vergissing een menu hebt weergegeven, kunt u dit sluiten door: - opnieuw op de menu-opdracht te klikken of - op <ESC> te drukken of - buiten het menu klikken, maar dan wordt ook de cursor verplaatst.

Als u de aanwijzer op een geopend menu plaatst zonder te klikken, worden na een korte vertraging alle opdrachten in het menu weergegeven. Als u zich hieraan ergert, en liever de volledige menu’s


1

2

WERKEN MET WORD

ziet verschijnen volg dan de werkwijze zoals beschreven in 1.3.5 Volledige menu’s weergeven … en niet meer na een korte vertraging ♦

De Werkbalk Standaard bevat de knoppen die het vaakst gebruikt worden bij het maken, bewerken en afdrukken van documenten. Het laatste knopje bevat Werkbalkopties (Toolbar Options).

♦

De Werkbalk Opmaak bevat knoppen die worden gebruikt voor het toepassen van opmaakprofielen, het instellen van lettertypen en uitlijning, het toepassen van nummering en opsommingstekens, en het maken van randen. Het laatste knopje bevat Werkbalkopties(Toolbar Options).

Als u meer informatie over een knop op de werkbalk wilt zien, plaatst u de muiswijzer op deze knop. De naam van de werkbalkknop verschijnt op het scherm. Voorwaarde echter is dat in het menu Beeld/Werkbalken/Aanpassen/Opties (View/Toolbars/Customize/Options) het aankruisvakje Scherminfo weergeven op werkbalken (Show Tool Tips in toolbars) is aangekruist. ♦

Met de horizontale liniaal kunt u het volgende doen: - tabs instellen - inspringingen instellen voor alinea’s - linker- en rechtermarges aanpassen - breedte van tabelkolommen wijzigen - breedte van tekstkolommen wijzigen.

♦

Verticale liniaal Deze extra liniaal verschijnt links op het scherm in de afdrukweergave en het afdrukvoorbeeld. Met de verticale liniaal wijzigt u: - bovenen ondermarges - de positie van kopteksten en voetteksten - de rijhoogten in een tabel. Indien de liniaal toch niet zou verschijnen in de afdrukweergave, selecteer het aankruisvakje in het menu Extra/Opties/Weergave (Tools/Options/View).

♦

De schuifbalken en schuifknoppen aan de rechter- en onderzijde van het scherm laten toe om documentdelen die zich buiten de schermrand bevinden zichtbaar te maken. waarmee de tekstweergave van Op de horizontale schuifbalk ziet u links vier knoppen de documenten kan gewijzigd worden (zie 1.5 De weergave van documenten wijzigen). Vorige/Ga naar (Previous Find/GoTo) Op de verticale schuifbalk ziet u de knoppen Bladerobject selecteren (Select Browse Object) en Volgende/Ga naar (Next Find/GoTo) waarmee u door het document kunt bewegen. Standaard worden deze pictogrammen in het zwart weergegeven. Nadat u een bladerobject geselecteerd hebt, worden deze pictogrammen in het blauw weergegeven.

♦

De Statusbalk is een horizontaal gebied onder in het documentvenster in Microsoft Word waarin gegevens i.v.m. het actieve document in het venster worden weergegeven.

De statusbalk geeft o.a. info over actieve pagina, sectie en aantal pagina's als de muiswijzer zich in het typegebied bevindt. U kunt ook dubbelklikken op bepaalde items op de statusbalk om taken uit te voeren. In de volgende tabel wordt de documentinformatie beschreven die op de statusbalk kan worden weergegeven.


1

3

WERKEN MET WORD

Statusbalk item

Geeft informatie over

Paginanummer (Pg 3)

Het paginanummer van de pagina die wordt weergegeven in het venster, gebaseerd op de paginanummering die u aan het document hebt toegekend, indien van toepassing.

Sectienummer (Se 1)

Het sectienummer van de pagina die in het venster wordt weergegeven.

Nummer/nummer (13/126)

Het daadwerkelijke paginanummer (niet het paginanummer dat door de gebruiker is gedefinieerd) en het totale aantal pagina's, gebaseerd op de fysieke paginatelling in het document.

Op

De afstand tussen de bovenkant van de pagina en de invoegpositie.

Rg

De tekstregel waar de invoegpositie zich bevindt.

Kol

De afstand, uitgedrukt in aantal tekens, van de linkermarge tot de invoegpositie.

In de volgende tabel worden de taken beschreven die u vanaf de statusbalk kunt uitvoeren. Dubbelklik op Statusbalk item

Resultaat

OPN

De status van de macro-opname in- of uitschakelen.

WZG

De wijzigingsmarkering in- of uitschakelen.

UIT

De status van de selectie-uitbreidingsmodus in- of uitschakelen.

OVR

De status van de overschrijfmodus in- of uitschakelen.

Taal

Open het dialoogvenster Taal.

Pictogram Status grammatica en spelling

Eventuele spelfouten in het document oplossen.

1.2.2

Vensters

1.2.2.1

Documentvenster

Het documentvenster is het gebied waarin u tekst typt. 1.2.2.2

Taakvenster

Wanneer u bepaalde opdrachten uitvoert, verschijnt aan de rechterkant van het scherm een Taakvenster (Task Pane). Taakvensters vormen een nieuw schermelement in de Office XP-applicaties en worden gebruikt ter vervanging van bepaalde dialoogvensters. Als u bijvoorbeeld Bestand/Nieuw (File/New) kiest, verschijnt het taakvenster Nieuw (New). Er zijn verschillende soorten taakvensters. Ze worden hieronder heel kort besproken en komen in deze handleiding later uitgebreid aan bod: ♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

Nieuw document (New Document): Met dit taakvenster kunt u documenten openen en maken – al dan niet gebaseerd op een sjabloon. Dit taakvenster verschijnt automatisch bij het starten van Word of wanneer u via het menu Bestand (File) nieuwe documenten maakt. Zie 2.1 Documenten maken Klembord (Clipboard): Met dit taakvenster kunt u 24 items op het Office Klembord verzamelen om ze nadien in te voegen op andere plaatsen in bestanden. Zie 3.6.4 Verzamelen en plakken met het taakvenster Klembord Zoeken (Search): Dit taakvenster vergemakkelijkt het zoeken naar Office bestanden, maar er kan ook in het document zelf gezocht worden. Zie Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Illustratie invoegen (Insert Clip Art): in dit venster kunnen illustraties, video’s of geluidsfragmenten lokaal maar ook op het Web worden gezocht en in het document ingevoegd. Stijlen en opmaak (Styles and Formatting): in dit venster worden profielen weergegeven die beschikbaar zijn. Zie 5.3.1 Stijlen en Opmaak Opmaak weergeven (Reveal Formatting): in dit venster wordt teken- alinea- en paginaopmaak weergegeven van de geselecteerde tekst. Zie 5.3.2 Opmaak Weergeven Afdruk samenvoegen (Mail Merge): een wizard begeleidt u door het samenvoegingsproces.


1

4

WERKEN MET WORD

♦

Vertalen (Translate): dit venster biedt een basiswoordenlijst voor vertaling plus vertaalmogelijkheden en toegang tot vertaalservices op het Web.

Taakvenster sluiten

In onderstaande afbeelding wordt het taakvenster ‘Nieuw document’ weergegeven. Andere taakvensters

Al of niet weergeven bij t t

1.3

Weergave van Taakvenster, Werkbalken en Liniaal

1.3.1

Taakvenster weergeven

Kies Beeld/Taakvenster (View/Task Pane) om het laatstgebruikte taakvenster weer te geven of te verbergen. Er komen in deze opleiding vier taakvensters aan bod: ♦ ♦

♦

♦

Bestand Nieuw (New Document) - Zie 2.1 Documenten maken Klembord (Clipboard) – Zie 3.6.4 Verzamelen en plakken met het taakvenster Klembord Opmaak Weergeven (Reveal Formatting) - Zie 5.3.2 Opmaak Weergeven Zoeken (Find). – Zie Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden..

De weergave van taakvensters is documentgebonden. Dat betekent dat het laatst gebruikte taakvenster ook opnieuw zal verschijnen bij het heropenen van een bestand.


1

5

WERKEN MET WORD

1.3.2

Werkbalken/Liniaal weergeven of verbergen

Om respectievelijk de liniaal en de werkbalken weer te geven kiest u: ♦ ♦

Beeld/Liniaal (View/Ruler) Beeld/Werkbalken (View/Toolbars) U kunt echter ook met de rechtermuisknop op de werkbalk klikken om het snelmenu weer te geven.

1.3.3

Statusbalk, verticale liniaal, horizontale - en verticale schuifbalk weergeven

Indien een van die balken niet zichtbaar is gaat u als volgt te werk: 1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Selecteer het tabblad Weergave (View). 3. Klik op de gewenste opties in het onderdeel Weergeven (View). 1.3.4

Standaard- en opmaakwerkbalk onder elkaar weergeven

Ergert u zich ook aan het feit dat de werkbalken Standaard en Opmaak in één rij worden weergegeven. Volg dan onderstaande instructies om bovengenoemde balken onder elkaar weer te geven: 1. Klik op de knop Werkbalkopties (Toolbar Options) (= laatste knop in de balk Standaard of Opmaak) 2. Klik op de opdracht Knoppen op twee lijnen weergeven (Show Buttons on Two Rows). Opmerking Het weergeven van de balken in één of twee lijnen kan ook gewijzigd worden via Beeld/Werkbalken/Aanpassen/Opties (View/Toolbars/Customize/Options). Er is echter in de Nederlandse versie een vertaalfout gebeurd. In het tabblad Opties (Options) staat ‘Standaard- en opmaakwerkbalk weergeven in één rij’ maar dat moet zijn ‘Standaard- en opmaakwerkbalk weergeven in twee rijen’. 1.3.5

Volledige menu’s weergeven … en niet meer na een korte vertraging

Als u de aanwijzer op een geopend menu plaatst zonder te klikken, worden na een korte vertraging alle opdrachten in het menu weergegeven. Als u zich hieraan ergert, en liever de volledige menu’s ziet verschijnen ga dan als volgt te werk: 1. Klik met de rechtermuisknop in een van de balken bovenaan. 2. Klik op de opdracht Aanpassen… (Customize). Het dialoogvenster ‘Aanpassen’ (Customize) verschijnt.

3. Selecteer het tabblad Opties (Options). 4. Kruis het vakje Altijd volledige menu’s weergeven (Always show full menus) aan. 5. Klik op Sluiten (Close).


1

6

WERKEN MET WORD

1.4

Manipulatie & aanpassing van balken

1.4.1

Werkbalken verplaatsen

1. Wijs met de muiswijzer naar de verplaatsingsgreep vooraan de werkbalk of wijs op de titelbalk van een zwevende werkbalk. 2. Sleep de werkbalk naar een nieuwe locatie. Als u de werkbalk tegen de rand van het scherm sleept, wordt de werkbalk daar gefixeerd en wordt één knop hoog of breed. 1.4.2

Werkbalken aanpassen

waarmee knoppen kunnen Elke werkbalk bevat aan het einde een knopje met Werkbalkopties toegevoegd of verwijderd worden. Door te klikken op een item van de lijst voegt u een knopje toe aan de balk. U kunt echter ook de balk aanpassen. In dit voorbeeld voegen we het knopje Alles sluiten (Close all) toe aan de standaard werkbalk. 1. Klik op het knopje Werkbalkopties (Toolbar Options) dat zich achteraan de balk bevindt. 2. Wijs naar de opdracht Knoppen toevoegen of verwijderen (Add or Remove Buttons). 3. Klik op de opdracht Aanpassen (Customize). Het dialoogvenster Aanpassen (Customize) verschijnt.

4. Selecteer indien nodig het tabblad Opdrachten (Commands). 5. In de lijst Categorieën (Categories) klikt u op Bestand (File). naar de standaard werkbalk. In de lijst Opdrachten (Commands) sleept u 6. Klik op de knop Sluiten (Close) om het dialoogvenster Aanpassen (Customize) te sluiten.


1

7

WERKEN MET WORD

1.5

De weergave van documenten wijzigen

U kunt een document in Word op verschillende manieren op het scherm weergeven. In elke weergave kunt u zich op andere aspecten van uw werk concentreren. 1.5.1

Weergave Normaal

Normaal (Normal View) in de horizontale schuifbalk of Klik op Klik op Beeld/Normaal (View/Normal). De normale weergave is de standaardweergave voor documenten. U zult deze het meest gebruiken voor het typen, bewerken en opmaken van tekst en voor het bladeren in een document. Het gebied buiten de platte tekst - het gebied met kopteksten en voetteksten, voetnoten, paginanummers, margeruimte enz. is niet te zien. In de normale weergave worden kolommen en grafische objecten niet als zodanig weergegeven. 1.5.2

Weergave volgens Weblay-out

Weblay-out (Web Layout View) in de horizontale schuifbalk of Klik op Kies Beeld/Weblay-out (View/Web Layout). In deze weergave wordt de indeling van een document geoptimaliseerd, waardoor u het gemakkelijker on line leest. De tekst wordt bijvoorbeeld als één lange pagina weergegeven (zonder pagina-einden). Ook worden de tekens groter weergegeven en de lengte van de regels wordt aan het venster aangepast waardoor de regels er anders uitzien dan wanneer ze worden afgedrukt. Als u een document visueel aantrekkelijker wilt maken voor het on line lezen, kunt u achtergrondkleuren en -structuren toevoegen. Deze achtergronden ziet u alleen in de weergave voor on line lezen en kunnen niet worden afgedrukt. Als u de achtergrond van het document wilt versieren, klikt u op Opmaak/Achtergrond (Format/Background). Klik daarna op de gewenste kleur of klik op opvuleffecten en selecteer een kleurovergang, een structuur of een patroon voor de achtergrond. 1.5.3

Afdrukweergave

Afdrukweergave (Print Layout View) in de horizontale schuifbalk of Klik op Kies Beeld/Afdrukweergave(View/Print Layout). In de afdrukweergave kunt u de lay-out van een pagina zien, inclusief kolommen, kopteksten en voetteksten, figuren en paginanummers. Links op het scherm verschijnt de verticale liniaal. Met deze liniaal kan de boven- of ondermarge van het document veranderd worden. Nieuw in Word 2002 is dat je nu ook het grijs samen met al het overbodige wit in één keer weg kunt halen door te klikken op het grijze balkje tussen twee pagina’s. Deze functie heet ‘Hide White Space’ en werd wat ongelukkig vertaald als ‘Spaties verbergen’. 1.5.4

Overzichtsweergave

Overzicht (Outline View) in de horizontale schuifbalk of Klik op Kies Beeld/Overzicht (View/Outline). Als u de structuur van een document wilt zien of snel en gemakkelijk in een lang document wilt bladeren of tekst wilt verplaatsen, gebruikt u de overzichtsweergave (nuttig bij gebruik van opmaakprofielen). In deze weergave kunt u een document samenvouwen, zodat alleen de belangrijkste koppen zichtbaar zijn, of juist uitvouwen wanneer u het gehele document wilt zien. U ziet de niveaus van de indelingsstructuur van uw document. De werkbalk Overzicht verschijnt boven aan het scherm, zodat u niveaus kunt verhogen en verlagen. (gevorderde functie) De inspringingen en symbolen die u in de overzichtsweergave ziet, hebben geen invloed op hoe het document er in de normale weergave uitziet. De inspringingen en symbolen worden ook niet afgedrukt.


1

8

WERKEN MET WORD

1.5.5

Documentstructuur

Klik op het knopje Documentstructuur (Document Map) in de standaard werkbalk (dit kan zowel in de normale weergave als in de afdrukweergave). U kunt de Documentstructuur ten allen tijde verbergen of weergeven. De Documentstructuur is een apart deelvenster waarin een lijst met de koppen in het document wordt weergegeven. Deze weergave is ideaal als u snel door een lang document wilt navigeren en bijhouden waar u zich bevindt. Wanneer u op een kop in de Documentstructuur klikt, gaat u naar de overeenkomstige kop in het document. Deze kop wordt dan boven in het venster weergegeven en in de Documentstructuur gemarkeerd. De werking van de documentstructuur is te vergelijken met die van de overzichtsweergave. U kunt kiezen welk detailniveau in de Documentstructuur wordt weergegeven. U kunt bijvoorbeeld alle koppen of alleen koppen van het hoogste niveau weergeven, of details voor individuele koppen verbergen of weergeven. U kunt tevens het lettertype en de lettergrootte instellen van de koppen in de Documentstructuur en de kleur wijzigen waarmee de actieve kop wordt gemarkeerd. Wanneer u de Documentstructuur opent, worden alle koppen weergegeven die zijn opgemaakt met de ingebouwde kopopmaakprofielen (Kop 1 tot en met Kop 9) of met de overzichtsniveaus van alinea-opmaakprofielen (Niveau 1 tot en met Niveau 9). Als de koppen niet zijn opgemaakt met de kopopmaakprofielen of als de overzichtsniveaus ontbreken, zoekt Word automatisch naar alinea's die eruitzien als koppen (bijvoorbeeld korte regels met een groter lettertype). Daarna past Word een overzichtsniveau toe op deze koppen en geeft deze weer in de Documentstructuur. Als Word zulke koppen niet kan vinden, is de Documentstructuur leeg. Als u de Documentstructuur weergeeft in een document dat alleen een tabel of een of meer tekstvakken met koprijen of kopopmaakprofielen bevat, worden de koprijen en -opmaakprofielen niet weergegeven in de Documentstructuur. 1.5.6

Volledig scherm

Klik op Beeld/Volledig scherm (View/Full screen). Kies deze weergave als u alleen het document, zonder de linialen, werkbalken en andere schermonderdelen wilt zien. In de weergave ‘Volledig scherm’ kunt u typen, tekst opmaken en bewerken, opdrachten kiezen met sneltoetsen en snelmenu’s weergeven. Als u wilt terugschakelen naar de vorige weergave, drukt u op <ESC> of klikt u op de knop. 1.5.7

Afdrukvoorbeeld

In het afdrukvoorbeeld worden gehele pagina’s verkleind weergegeven. U kunt een of meer pagina’s tegelijk bekijken, pagina-einden controleren en correcties aanbrengen in de tekst en opmaak. Klik op 1.5.8

Afdrukvoorbeeld (Print Preview) in de standaardwerkbalk. In- of uitzoomen op een document

U kunt een document op het scherm vergroot weergeven zodat u de tekst beter kunt zien. U kunt de weergave ook verkleinen, bijvoorbeeld wanneer u uw aandacht wilt richten op de indeling van de pagina’s. Inzoomen op 200% kan handig zijn als u met zeer kleine lettertjes of cijfertjes werkt of als u objecten zeer nauwkeurig wil positioneren. 1. Kies Beeld/In-/uitzoomen (View/Zoom). 2. Selecteer de gewenste optie of kies het gewenste percentage. 3. Klik op OK. U kunt ook via de werkbalk inzoomen: 1. Klik op het pijltje rechts van 2. Klik op de gewenste vergroting.


1

9

WERKEN MET WORD

1.5.9

Weergeven of verbergen van niet-afdrukbare tekens

Klik op

Weergeven/verbergen (Show/Hide) om de niet-afdrukbare tekens al of niet weer te geven.

Kiest u Extra/Opties (Tools/Options) dan bepaalt u in het dialoogvenster Weergave (View) welke tekens u wenst weer te geven. 1.5.10

Twee delen van een document tegelijkertijd bekijken

Wanneer u een venster splitst in deelvensters, kunt u in elk deelvenster door de tekst schuiven, zonder dat dit van invloed is op het andere deelvenster. Op deze manier kunt u aan verschillende delen van een document tegelijk werken, of een document in verschillende weergaven bekijken. Als u bijvoorbeeld tekst in een lang document wilt verplaatsen of kopiëren naar een andere plaats in hetzelfde document, splitst u het venster in tweeën. Zorg ervoor dat de tekst of de figuur die u wilt kopiëren of verplaatsen in het ene deelvenster wordt weergegeven, en de plaats waar u de tekst of de figuur wilt invoegen in het andere deelvenster. Vervolgens sleept u de geselecteerde tekst of figuur over de splitsbalk. U kunt een document in twee deelvensters splitsen met de muis of met de opdracht Splitsen (Split). 1.5.10.1

Een venster splitsen met de muis

1. Wijs naar het splitsblokje aan de bovenkant van de verticale schuifbalk 2. Als de muiswijzer verandert in

.

sleept u het splitsblokje naar de gewenste positie.

Een gesplitst venster herstellen met de muis kan als volgt: 1. Wijs naar het splitsblokje aan de bovenkant van de verticale schuifbalk. 2. Als de muiswijzer verandert in 1.5.10.2

dubbelklikt u op het splitsblokje.

Een venster splitsen met het menu Splitsen

1. Kies Venster/Splitsen (Window/Split). verschijnt. Het document wordt in twee deelvensters gesplitst en de splitsaanwijzer 2. Sleep en klik eenmaal om de positie te bepalen waar u het venster wilt splitsen. Een gesplitst venster herstellen met de opdracht Splitsen (Split) kan als volgt: 1. Kies Venster/Splitsing verwijderen (Window/Remove Split).

1.6

Word-opdrachten

Een opdracht is een instructie waarmee u het programma iets laat doen. U kunt opdrachten geven met de muis, met toetsaanslagen of met sneltoetsen. In Word zijn opdrachten gegroepeerd in menu’s. Links van veel menu-opdrachten staat een pictogramknop afgebeeld die de opdracht grafisch weergeeft. Sommige opdrachten worden onmiddellijk uitgevoerd. Bij andere verschijnt eerst een dialoogvenster waarin u opties kunt selecteren. Hierna volgen de verschillende manieren om word-opdrachten te activeren: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

U kunt het gewenste menu in de menubalk aanklikken en vervolgens een opdracht selecteren; U kunt de Alt-toets indrukken en de onderstreepte letter van het menu en opdracht typen; U kunt sneltoetsen gebruiken; U kunt met de linkermuisknop een pictogram in de werkbalken aanklikken; U kunt snelmenu’s openen door met de rechtermuisknop op tekstdelen, figuren, tabellen of balken te wijzen en te klikken. Kies vervolgens uit de lijst met opties die van toepassing zijn.

Een opdracht kan onderbroken worden door op <ESC> te drukken. Om een menu-onderdeel of een optie te activeren zijn er drie mogelijkheden: ♦ ♦ ♦

met de linkermuisknop klikken op de gewenste optie, de cursor met de pijltoetsen op de gewenste optie zetten en op <Enter> drukken, de onderstreepte menuletter typen.


1

10

WERKEN MET WORD

Optie-aanduidingen grijze optie optie met ... optie met 9 optie zonder meer optie + sneltoetscombinatie

♦ ♦ ♦ ♦ ♦

1.7

kan momenteel niet gebruikt worden opent een dialoogvenster is actief wordt onmiddellijk uitgevoerd kan ook geactiveerd worden door intikken van toetsencombinatie of functietoets

Opties selecteren in dialoogvensters

Soms is aanvullende info nodig voordat een opdracht kan worden uitgevoerd. U verstrekt deze info door opties te selecteren in een dialoogvenster. U kunt aankruisvakjes inschakelen, keuzerondjes selecteren, tekst intikken of bewerken in een tekstvak of items selecteren uit een lijst (zie verder). Sommige dialoogvensters bevatten meerdere groepen met opties, waarbij elke groep op een afzonderlijk tabblad wordt weergegeven. Het dialoogvenster Pagina-instelling (Page Setup) bevat bijvoorbeeld de volgende tabbladen: Marges (Margins), Papierformaat (Paper Size), Papierinvoer (Paper Source) en Indeling (Lay-out). 1.7.1

Een tabblad selecteren in een dialoogvenster

Om een tabblad te selecteren: -

klikt u op het tabblad of drukt u op en de letter die in de titel onderstreept is of houdt u de ingedrukt terwijl u met naar het gewenste tabblad gaat.

1.7.2

Keuzerondjes en aankruisvakken

1. Plaats de muiswijzer op het keuzerondje, het aankruisvakje of het item in een keuzelijst. 2. Klik vervolgens met de linkermuisknop. 1.7.3

Een item in een vervolgkeuzelijst selecteren met de muis

1. Klik op de omlaagwijzende pijl, zodat de lijst wordt weergegeven. 2. Klik vervolgens op het gewenste item. 1.7.4

Een getal selecteren in een ringveld

Klik op de omhoog wijzende of de omlaag wijzende pijl rechts van het ringveld totdat het gewenste getal in het veld verschijnt. 1.7.5

Opties selecteren met het toetsenbord

1. Druk op totdat er een gestippeld kader verschijnt rond het gewenste aankruisvakje of rond een keuzerondje binnen een groep opties. 2. Schakel vervolgens het aankruisvakje in of uit door op de <SPATIEBALK> te drukken. 3. Wilt u een keuzerondje binnen een groep selecteren, druk dan op toets Ï of toets Ð totdat de gewenste optie is geselecteerd.


2

Documenten maken, opslaan, beveiligen en openen

Op het vlak van documentenbeheer biedt Word 2002 heel wat nieuwe faciliteiten. Zo zijn er een reeks voorzieningen om te voorkomen dat gegevens verloren gaan en ook het opslaan, naam geven en locatie toekennen verloopt veel vlotter. In Word kunt u ook bestanden een andere naam geven, verwijderen, kopiëren of verplaatsen in de dialoogvensters Openen en Opslaan als. Een nieuw schermelement in de Office XP-applicaties is het taakvenster, het deelvenster dat in sommige situaties (automatisch) rechts van het documentvenster verschijnt. Taakvensters worden gebruikt ter vervanging van bepaalde dialoogkaders. De taakvensters brengen frequent gebruikte opties letterlijk binnen handbereik van de gebruiker. In dit hoofdstuk wordt het taakvenster Nieuw document (New document) besproken.

2.1

Documenten maken

Er zijn verschillende manieren om een Word document te maken: ♦

Wanneer u Word start, wordt er een nieuw, ‘Leeg document’ geopend met de naam ‘Document1’. U kunt direct beginnen typen in dit document.

♦

U hoeft echter niet elk document van begin af aan te typen en op te maken. U beschikt over een aantal sjablonen, waarmee u tijd kunt besparen bij het maken van veel voorkomende documenten zoals brieven, memo’s, verslagen.

♦

Nieuw in Word 2002 is dat u nu ook een document kunt maken op basis van een bestaand document, dit gebeurt via het taakvenster.

♦

In datzelfde taakvenster kunt u ook gebruik maken van een Wizard die u stap voor stap leert hoe u een document maakt.

Elk document dat u in Word maakt of opent, wordt in knopvorm weergegeven op de taakbalk. U kunt snel van het ene naar het andere document schakelen door op de knop van het document op de taakbalk te klikken, of door op ALT+TAB te drukken. U kunt ook verschillende geopende Word-documenten tegelijkertijd bekijken met de opdracht Venster/Alle vensters (Window/All windows). Voorbeeld

2.1.1

Een nieuw, leeg document maken in Word

Bij het opstarten van MS Word verschijnt standaard het taakvenster Nieuw Document (New Document) rechts op het scherm. 1. Klik op Bestand/Nieuw (File/New). 2. In het taakvenster ‘Nieuw document’ (New Document) klikt u op het pictogram Dit document is gebaseerd op de sjabloon ‘Normal.dot’ en bevat de standaardinstellingen voor standaarddocumenten. Een snelle manier om een nieuw, leeg document te maken is gewoon klikken op 2.1.2

in de standaardwerkbalk.

Een nieuw document maken op basis van een bestaand document

1. Klik op Bestand/Nieuw (File/New). 2. In het taakvenster ‘Nieuw document’ (New Document) klikt u op het pictogram 3. In het dialoogtvenster ‘Nieuw van bestaand document’ (New from existing document) selecteert u een bestaand document. 4. Klik op het knopje ‘Nieuw maken’ (Make new). Het nieuwe document wordt gemaakt in dezelfde map als het oorspronkelijke document.


2

DOCUMENTEN MAKEN, OPSLAAN, BEVEILIGEN EN OPENEN

2.1.3

12

Een nieuw document maken op basis van een sjabloon

Een sjabloon is een speciaal type document dat de basis vormt voor het uiteindelijke document. Sjablonen kunnen volgende elementen bevatten: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

Tekst of opmaak die voor alle documenten van dit type hetzelfde is Opmaakprofielen AutoTekst-fragmenten Macro's Menu's en toetstoewijzingen Werkbalken

Als u een document (bijv. verslag) wilt maken op basis van een sjabloon in de huisstijl van de K.U.Leuven (URL-adres: http://www.kuleuven.ac.be/huisstijl.html) gaat u als volgt te werk: 1. Klik op Bestand/Nieuw (File/New). 2. In het taakvenster klikt u op de opdracht Selecteer het tabblad Algemeen (General). 3. Selecteer het pictogram van de gewenste sjabloon, bijvoorbeeld 4. Klik op OK. Word biedt een groot aantal ingebouwde sjablonen aan (zie ook 9.2 Nieuw document maken op basis van een sjabloon) maar u kunt er ook zelf creëren (= gevorderde functie).

2.2

Documenten opslaan

Wanneer men tekst of gegevens elektronisch gaat verwerken heeft men meestal geen problemen om zijn informatie vast te leggen, maar wel om zijn informatie achteraf terug te vinden. Informatie moet zodanig opgeslagen kunnen worden dat ze – wanneer nodig – snel teruggevonden kan worden. Een goed gekozen naam helpt u onthouden waarover een file handelt. Het is dus erg belangrijk namen te kiezen die een betekenis geven aan de inhoud van de file zodat u zelf en ook anderen die met uw files moeten werken ze gemakkelijk kunnen terugvinden. Geeft u zo maar lukraak namen dan zal het na verloop van tijd moeilijk worden om files terug te vinden. Op welke manier men namen zal toekennen hangt af van de situatie in de praktijk. In elk geval komt het er op neer zijn ‘gezond verstand’ hierbij te gebruiken. Probeer dus de naam zodanig samen te stellen dat er een naam ontstaat die een redelijk idee geeft van wat er in het bestand staat. Wanneer u in Word een nieuw document maakt, krijgt dit een tijdelijke naam in de titelbalk, totdat u het document een unieke naam en locatie geeft. Het eerste nieuwe document dat u maakt krijgt de naam Document1, het tweede Document2, enzovoort. Hieronder worden verschillende manieren om op te slaan uitgelegd. Men gaat er van uit dat het document opgeslaan wordt nadat Word is gestart. 2.2.1

Documenten een naam geven

U kunt lange, beschrijvende bestandsnamen gebruiken. Het volledige pad naar het bestand, inclusief stationsaanduiding, servernaam, map-pad en bestandsnaam, mag maximaal 255 tekens bevatten inclusief spaties. Een naam kan in hoofdletters of in kleine letters worden getypt. In bestandsnamen zijn de volgende tekens niet toegestaan: slash (/), backslash (\), ‘groter dan’-teken (>), ‘kleiner dan’-teken (<), sterretje (*), vraagteken (?), aanhalingsteken (‘), sluisteken (|), dubbele punt (:), of puntkomma (;). Om praktische redenen bevelen we korte namen aan. 2.2.2

Een nieuw document opslaan

Wanneer u in Word een nieuw document maakt moet u - als u het de eerste keer opslaat - een naam geven en bepalen in welke map en op welke schijf u het wilt opslaan. Werk als volgt:


2


13

1. Klik op Het dialoogvenster Opslaan als (Save as) verschijnt als u een document voor het eerst opslaat.

2. Typ een documentnaam in het vak Bestandsnaam (Filename). 3. De locatie van het document wordt weergegeven in het vakje ‘Opslaan in’ (Save in). De map ‘Mijn documenten’ (My Documents) wordt standaard weergegeven als de werkdirectory. Indien dit de correcte locatie is van het document, ga dan onmiddellijk naar punt 5 Indien dit niet de correcte locatie is, volg dan onderstaande stappen 4. Kies een van de volgende mogelijkheden: - Klik op een van de knoppen van de locatiebalk (= balk aan de linkerkant van het dialoogvenster met snelkoppelingen naar de mappen Geschiedenis (History), Mijn documenten (My Documents), Bureaublad (Desktop), Favorieten (Favorites) of Mijn netwerklocaties (My Network Places) om de correcte locatie van het document te bepalen of - Selecteer in het vakje Opslaan in (Save in) een ander station of een andere map of om een nieuwe map te maken en typ de naam van het document in het - Klik op het knopje venster Nieuwe map (New Folder). 5. Klik op Opslaan (Save). Opmerking ♦

♦

2.2.3

De map Geschiedenis (History) bevat maximum 50 snelkoppelingen naar bestanden of mappen waar u laatst mee gewerkt hebt. De map Favorieten (Favorites) is een goede plaats om snelkoppelingen naar bestanden en mappen die u vaak gebruikt op te slaan. Dit kunnen ook bestanden en mappen in externe netwerklocaties zijn. Wanneer u een snelkoppeling maakt, wordt het originele bestand of de map niet verplaatst. De snelkoppeling zorgt er slechts voor dat u het bestand of de map gemakkelijk kunt openen. Door snelkoppelingen op te slaan in de map Favorieten kunt u elk gewenst bestand snel openen, zonder dat u hoeft te onthouden waar het bestand zich bevindt. Als u snel een lijst met snelkoppelingen wilt zien in de map Favorieten wanneer u een document opent of opslaat, klikt u op de knop Favorieten (Favorites) op de locatiebalk. Een bestaand document opslaan

te klikken slaat u een bestaand document op onder dezelfde naam en op dezelfde plaats. Door op (sneltoets ) 2.2.4

Alle geopende documenten opslaan

Met één opdracht worden alle geopende documenten en sjablonen door Word opgeslagen. 1. Houd <Shift> ingedrukt en klik op Bestand/Alles opslaan (File/Save all). 2. Het dialoogvenster Opslaan als (Save as) verschijnt voor documenten die nog niet eerder zijn opgeslagen. Hier kunt u een documentnaam opgeven.


2


2.2.5

14

Document onder een andere naam opslaan

Als u een document bewerkt maar ook de oorspronkelijke versie van het document wilt behouden, kunt u het document onder een andere naam of op een andere locatie opslaan. 1. Klik op Bestand/Opslaan als (File/Save as). 2. Typ in het vak Bestandsnaam (File name) een nieuwe naam voor het document. Als u een kopie van het document wilt opslaan op een andere locatie, selecteer dan in het vak Opslaan in (Save in) de naam van een ander station of een andere map. Als u een document in een nieuwe map wilt opslaan, klikt u op 3. Klik op Opslaan (Save). 2.2.6

Documenten opslaan voor gebruik in een andere toepassing

Open het document dat u wilt opslaan voor gebruik in een ander programma, zoals WordPerfect. 1. 2. 3. 4.

2.3

Klik op Bestand/Opslaan als (File/Save as). Typ in het vak Bestandsnaam (File name) een naam voor het document. Klik in het vak Bestand opslaan als (File save as) op de gewenste bestandsindeling. Klik op Opslaan (Save).

Opties bij het opslaan

U kunt de opties voor het opslaan van documenten wijzigen via het menu Extra/Opties/Opslaan (Tools/Options/Save). De instellingen kunnen echter ook gewijzigd worden in het dialoogvenster ‘Opslaan als’ (Save as) en wel als volgt: 1. Klik op het knopje Extra (Tools) (zie afbeelding). 2. klik vervolgens op de opdracht Opties voor opslaan… (Save Options…).

3. Het dialoogvenster Opslaan (Save) verschijnt. Vink de nodige opties aan of uit en klik op OK. Hieronder worden de voornaamste besproken.


2


2.3.1

15

Altijd Reservekopie maken (Always create backup copy)

U kunt ervoor zorgen, dat telkens wanneer u een document opslaat de vorige versie van het document wordt opgeslagen als reservekopie. ♦ ♦

♦

Elke reservekopie die wordt gemaakt, vervangt de vorige reservekopie. De naam van het document blijft behouden, maar voor de naam staat de benaming ‘Reservekopie van’ zoals in het voorbeeld hiernaast. De reservekopie wordt in dezelfde map opgeslagen als het oorspronkelijke bestand.

Opmerking Reservekopieën kunnen alleen gemaakt worden als een document volledig wordt opgeslagen. Als u het selectievakje Altijd reservekopie maken (Always create backup copy) inschakelt, wordt de optie Snel opslaan (Allow fast saves) door Word uitgeschakeld. 2.3.2

Snel opslaan (Fast save)

U kunt wijzigingen in uw document snel opslaan, maar deze optie vergroot aanzienlijk de omvang van de documenten. Bovendien zijn er nog andere nadelen verbonden aan deze optie en daarom raden wij het dan ook af. Opmerking Wanneer u in een netwerk met een document werkt, zorg dan dat het selectievakje Snel opslaan (Allow fast saves) is uitgeschakeld. In een netwerk is snel opslaan niet mogelijk. 2.3.3

Documenteigenschappen vragen (Prompt for Summary Info)

Bij het opslaan van het document verschijnt automatisch het dialoogvenster 'Eigenschappen voor' (Summary Info). In het tabblad ‘Samenvatting’ (Summary Info) kunt u informatie over het document typen, zoals bijvoorbeeld Titel, Onderwerp, Auteur, Manager, Bedrijf, Categorie, Trefwoorden, Opmerkingen en Hyperlinkbasis. Als het dialoogvenster ‘Eigenschappen voor …’ (Summary Info) niet automatisch verschijnt kunt u de eigenschappen ook instellen via Bestand/Eigenschappen (File/Properties). Het invoeren van gegevens in het dialoogvenster ‘Eigenschappen voor …’ (Summary Info) laat u toe om later sneller documenten terug te vinden door bijvoorbeeld te gaan zoeken naar een bepaald trefwoord. 2.3.4

Elke n minuten AutoHerstel-informatie opslaan (Automatic save every n minutes

Als u ervoor wilt zorgen dat u geen werk kwijtraakt, kunt u uw documenten van tijd tot tijd (bijvoorbeeld elke 10 minuten) automatisch laten opslaan. U kunt een interval kiezen tussen 1 en 120 minuten. Deze tijdelijke kopieën (bestanden met extensie tmp) worden opgeslagen met een speciale indeling en op een speciale locatie, en worden verwijderd zodra u zelf het document opslaat of sluit zonder op te slaan.

2.4

Beveiliging

Als u uw pc gemeenschappelijk met anderen gebruikt, wilt u misschien voorkomen dat men bepaalde bestanden opent of wijzigt. Daarvoor kunt u een bestand een ‘Wachtwoord om te openen’ geven. De volgende keer dat u het bestand wilt openen, moet u dan het wachtwoord typen. Een andere optie is het bestand een ‘Wachtwoord om te bewerken’ te geven, waardoor iemand die het wachtwoord kent het document kan openen en er wijzigingen in kan aanbrengen. Een gebruiker die het wachtwoord niet kent, kan het document alleen openen om het te lezen. Er kunnen dan geen veranderingen aan het document worden opgeslagen. U kunt ook de optie Alleen-lezen aanbevolen gebruiken. Dan verschijnt bij het openen van het document een dialoogvenster met het advies het document te openen als document dat alleen kan worden gelezen en waarin geen veranderingen kunnen worden opgeslagen. De gebruiker heeft echter wel de mogelijkheid het document normaal te openen en eventuele veranderingen op te slaan onder een andere naam. DIENST AIV – ICT-KANTOOR

2


16

Voor het instellen van bovengenoemde opties werkt u als volgt: 1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Selecteer het tabblad Beveiliging (Save). 3. Selecteer de optie Alleen-lezen aanbevolen (Read only) of Typ een wachtwoord in het tekstvak Wachtwoord voor openen (Protection Password) of Wachtwoord om te bewerken (Write Reservation Password) (het wachtwoord telt maximaal 15 tekens en er wordt een onderscheid gemaakt tussen hoofd-en kleine letters). Terwijl u typt verschijnen alleen sterretjes. 4. Klik op OK en typ het wachtwoord nog eens in het venster ‘Wachtwoord bevestigen’ (Confirm password). 5. Klik tweemaal op OK. 6. Klik op Opslaan (Save) om het document op te slaan. Opmerking Wanneer een bestand met een wachtwoord beveiligd is, kan niemand het openen zonder het wachtwoord te gebruiken - u ook niet. Vergeet het wachtwoord dus niet!

2.5

Documenten openen

2.5.1

Vanuit een map op het bureaublad

1. Dubbelklik op de map. 2. Dubbelklik op het document. Het document wordt geopend in het programma waarmee het gemaakt werd. Opmerking U kunt ook meerdere documenten tegelijk openen. Werk als volgt: Als u niet-aangrenzende bestanden wilt selecteren in een map of in het dialoogvenster Openen: 1. Klik op de naam van het bestand (laat de linkmuisknop los!) 2. Druk de toets in (en laat hem niet los!) 3. Klik vervolgens op de namen van de andere bestanden die u wenst te selecteren. Als u aangrenzende bestanden wilt selecteren in een map of in het dialoogvenster Openen: 1. Klik op de naam van het eerste bestand in de reeks (laat de linkmuisknop los!) 2. Druk de <Shift>-toets in (en laat hem niet los!) 3. Klik vervolgens op de naam van het laatste bestand in de reeks.

♦

♦

2.5.2

Vanuit de Start-knop

1. Klik op Start. 2. Wijs naar Onlangs geopend (My Recent Documents). Deze lijst bevat maximum de 15 laatst gebruikte bestanden (dit zijn niet alleen Word documenten). 3. Selecteer het document dat u wenst te openen. 2.5.3

Vanuit de lijst in het menu Bestand in Microsoft Word

In Word wordt bijgehouden met welke documenten u het laatst hebt gewerkt (standaard: 4 laatste). De namen van deze documenten, worden onderaan het menu Bestand (File) weergegeven. Als u een van deze bestanden wilt openen, klikt u op de naam van het te openen bestand. Indien deze lijst niet weergegeven wordt gaat u als volgt te werk: 1. 2. 3. 4. 5.

Klik op Extra/Opties (Tools/Options). Selecteer het tabblad Algemeen (General). Schakel het selectievakje Laatst gebruikte bestanden (Recently used file list) in of uit. Typ of selecteer het gewenste aantal (maximaal 9). Klik op OK.


2


2.5.4

17

Vanuit de standaardwerkbalk/menubalk in Word

1. Klik op of klik op Bestand/Openen (File/open). Het dialoogvenster ‘Openen’ (Open) verschijnt. 2. Klik in het vak Zoeken in (Find) op en selecteer het station of de map waar zich het document bevindt. 3. Dubbelklik in het vak met mappen en bestanden onder Zoeken in (Find) op de map waarin het document zich bevindt. Ga door met dubbelklikken op onderliggende mappen totdat de map die het document bevat is geopend. 4. Klik in de bestandenlijst op de naam van het document (als u de -toets indrukt kunt u ook meerdere bestanden tezelfdertijd openen). 5. Klik op Openen (Open).

Locatiebalk

Opmerking ♦

♦

♦

Wanneer u het dialoogvenster Openen (Open) de eerste keer opent, is de map Mijn documenten (My documents) de standaardmap. De map Mijn documenten (My documents) bevindt zich ook in de locatiebalk van de dialoogvensters ‘Openen’ (Open) en ‘Opslaan als’ (Save as). Nadat u een bestand hebt geopend, kunt u snel naar de plaats gaan waar u was toen u het de vorige keer sloot door op <Shift-F5> te drukken. Als in het menu Extra/Opties/Weergave (Tools/Options/View) de optie 'Vensters op de taakbalk' (Windows on the Task Bar) is aangevinkt, is elk geopend document als knop zichtbaar op de taakbalk. Het is op deze manier mogelijk om met een muisklik te wisselen tussen geopende documenten.

2.5.5

Dialoogvenster ‘Openen’

2.5.5.1

Locatiebalk

De locatiebalk bevindt zich aan de linkerkant van de dialoogvensters ‘Openen’ en ‘Opslaan als’ en bevat snelkoppelingen naar volgende mappen: ♦

♦

♦

♦

♦

Geschiedenis (History): als u een document wilt openen dat u onlangs nog hebt gebruikt, klikt u op het knopje Geschiedenis. De lijst kan maximum 50 bestanden bevatten waarmee u het laatst hebt gewerkt. Mijn documenten (My documents): Wanneer u de dialoogvensters Openen (Open) en Opslaan als (Save as) voor het eerst opent nadat u Word hebt gestart, wordt de map ‘Mijn documenten’ (My documents) standaard weergegeven als de actieve map of werkdirectory. Als u snel een lijst met bestanden wilt zien die zich in de standaardwerkmap bevinden wanneer u een document opent of opslaat, klikt u op het knopje Mijn documenten (My documents). Bureaublad (Desktop): klikt u op deze knop dan krijgt u een lijst te zien van alles wat op uw bureaublad ligt. Favorieten (Favorites): deze map is een goede plaats om snelkoppelingen naar bestanden en mappen die u vaak gebruikt op te slaan. Dit kunnen ook bestanden en mappen in externe netwerklocaties zijn. Wanneer u een snelkoppeling maakt, wordt het originele bestand of de map niet verplaatst. De snelkoppeling zorgt er slechts voor dat u het bestand of de map gemakkelijk kunt openen. Door snelkoppelingen op te slaan in de map Favorieten kunt u elk gewenst bestand snel openen, zonder dat u hoeft te onthouden waar het bestand zich bevindt. Als u snel een lijst met snelkoppelingen wilt zien in de map Favorieten wanneer u een document opent of opslaat, klikt u op het knopje Favorieten (Favorites). Mijn netwerklocaties: deze map bevat snelkoppelingen naar webservers. U hebt enkel toegang tot die locaties waarvoor u een autorisatie hebt.

Klik op een van bovengenoemde knoppen van de locatiebalk om heel snel de bestanden te openen die zich in de map bevinden.


2


2.5.5.2

18

Documenten van andere programma’s openen

Word kan bestanden openen die zijn gemaakt door andere programma’s, zoals Kladblok van Windows, WordPerfect, Word voor Dos, WordStar en Works voor Windows. U gaat als volgt te werk: 1. Klik op Bestand/Openen (File/Open). 2. Selecteer vervolgens in het vak Bestandstype (List files of type) de juiste bestandsindeling. 3. Selecteer de naam van het document in het vak met mappen en bestanden. (U kunt ook de extensie typen in het vak Bestandsnaam (File name), bijvoorbeeld *.txt om tekstbestanden weer te geven). 4. Klik op OK. Word converteert het bestand naar het eigen formaat van Word. (Word geeft aan van welk type het aanneemt dat het bestand is; dit klopt meestal). 2.5.5.3

Extra knop

Met de knop Extra (Tools) kunt u bestanden zoeken, verwijderen, hernoemen, afdrukken, toevoegen aan favorieten en eigenschappen opvragen. 2.5.5.4

Weergave knop

De bestanden in het dialoogvenster kunnen op verschillende manieren worden weergegeven, nl. als Grote pictogrammen (Large Icons), Kleine pictogrammen (Small Icons), Lijst (List), Details, Eigenschappen (Properties), Voorbeeld (Preview), Miniatuurweergave (Thumbnails) en Webview. 2.5.5.5

Openen als alleen-lezen, Openen als kopie, Openen in browser

naast de knop Openen (Open). 1. Klik op de pijl 2. klik vervolgens op Openen als alleen-lezen (Open Read-Only) of Openen als kopie (Open as Copy) of Openen in browser (Open in Browser). Opmerking Als u wijzigingen wilt aanbrengen in een alleen-lezen bestand, kiest u de opdracht Bestand/Opslaan als (File/Save as) om het bestand onder een nieuwe naam op te slaan. Wanneer u een document opent als kopie, wordt een nieuw exemplaar van het document gemaakt in dezelfde map als waarin het originele document zich bevindt.

♦

♦

2.5.6

Automatisch opgeslagen documenten herstellen

Het is mogelijk dat er zich een probleem voordoet in een Microsoft Office-programma waardoor het programma niet meer reageert. Bij het afsluiten van het programma kunt u dan toch nog enige controle uitoefenen. De bestanden waaraan u werkte worden op fouten gecontroleerd en de aanwezige gegevens worden indien mogelijk hersteld. In sommige gevallen is een gegevensherstel echter niet meer mogelijk. In het taakvenster ‘Documenten herstellen’ ziet u welke bestanden zijn hersteld nadat het programma niet meer reageerde. Achter de naam van het bestand ziet u een statusindicator waarmee wordt aangegeven op welke wijze het bestand is hersteld. Statusindicator

Omschrijving

[Oorspronkelijk]

Het oorspronkelijke bestand volgens de laatste handmatige opslag.

[Hersteld]

Het bestand is door het herstelproces hersteld of tijdens een AutoHerstel-proces opgeslagen.

U kunt vanuit het taakvenster Documenten herstellen bestanden openen, bekijken op welke wijze ze zijn hersteld en de herstelde versies met elkaar vergelijken. U kunt vervolgens de beste versie opslaan en de overige versies verwijderen of alle geopende bestanden opslaan zodat u ze later kunt controleren. 2.5.7

Locatie voor herstelde documenten opgeven

1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Selecteer het tabblad Bestandslocaties (File Locations). DIENST AIV – ICT-KANTOOR

2


3. 4. 5. 6. 7.

19

Klik op AutoHerstel-bestanden (Autom. sav. Doc.). Klik op Wijzigen (Modify). Typ de naam van de map waarin herstelde documenten moeten worden opgeslagen. Klik op OK. Klik op Sluiten (Close).

2.5.8

Locatie opgeven voor het openen en opslaan van documenten

Wanneer u tijdens een Word-sessie het dialoogvenster Openen (Open) of Opslaan als (Save as) voor het eerst te zien krijgt, verschijnt standaard in het vakje ‘Zoeken in’ de map ‘Mijn documenten’ (My documents). De locatie van deze map wordt bepaald in het menu Extra/Opties/Bestandslocaties (Tools/Options/File locations). Daarna wordt steeds de map weergegeven waarin u het laatst een document hebt opgeslagen of geopend. Wenst u de standaardlocatie van uw documenten te wijzigen, ga dan als volgt te werk: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Klik op Extra/Opties (Tools/Options). Selecteer het tabblad Bestandslocaties (File Locations). Klik op Documenten (Documents). Klik op Wijzigen (Modify). Klik op de map die u als standaardmap wilt instellen. Klik op OK. Klik op Sluiten (Close).

2.6

Documenten sluiten

2.6.1

Eén document sluiten

Klik op Bestand/Sluiten (File/Close) of klik op ter hoogte van de menubalk. Als u veranderingen in het document hebt aangebracht sinds u het de laatste keer hebt opgeslagen of als u een document sluit dat nog niet werd bewaard, vraagt Microsoft Word ‘Wilt u de wijzigingen in “documentnaam” opslaan? (Do you want to save the changes to “documentname’”?) Nadat u op Ja geklikt hebt (en eventueel het document een naam gegeven hebt), wordt het document gesloten, maar de toepassing blijft actief. 2.6.2

Alle documenten sluiten

U kunt ook alle documenten sluiten zonder de toepassing af te sluiten. Houd de <Shift> ingedrukt en klik op Bestand/Alles sluiten (File/Close all). Als de verschillende documenten in de taakbalk gegroepeerd zijn in één knop, kunt u ook met de rechtermuisknop op die knop klikken en ‘Groep Sluiten’ (Close Group) kiezen.

2.7

Microsoft Word afsluiten

Klik op Bestand/Afsluiten of klik op in de titelbalk om het programma af te sluiten. Microsoft Word vraagt dan of eventuele niet opgeslagen bestanden of wijzigingen moeten worden opgeslagen.


3

Tekst typen en bewerken

3.1

Instellingen vooraf

Alvorens tekst in te voeren, kan het nuttig zijn om voorafgaandelijk een paar instellingen te wijzigen. Deze instellingen zijn geldig voor alle nieuwe documenten die u maakt en u hoeft ze slechts eenmaal in te voeren. 3.1.1

Menu Extra/Aanpassen

Wenst u de standaardbalk en de opmaakbalk onder mekaar weer te geven; wenst u de volledige menu’s weer te geven … Zie 1.3.4 Standaard- en opmaakwerkbalk onder elkaar weergeven en 1.3.5 Volledige menu’s weergeven … en niet meer na een korte vertraging 3.1.2

Menu Extra/AutoCorrectie

Via de functie AutoCorrectie (AutoCorrect) kunt u bepaalde typfouten automatisch laten verbeteren. U kunt zelf bepalen welke instellingen u aan of uit wilt zetten. De functie Infolabels (Smart tags) is nieuw in Word 2002. In de afbeelding hebben we de werking van de infolabels uitgeschakeld.

Uitvinken

Uitvinken

3.1.3

Menu Extra/Opties

3.1.3.1

Tabblad Weergave (View)

‘Alles’ i k


3

22

TEKST TYPEN EN BEWAREN

3.1.3.2

Tabblad Algemeen (General)

De maateenheid is belangrijk voor het instellen van de tabs , inspringingen, marges … De standaardmaateenheid staat ingesteld in cm als u met een Nederlandstalig pakket werkt, in inches (") als u met een Engelstalig pakket werkt. U wijzigt de maateenheid als volgt:

Wenst u in het menu ‘Bestand’ de lijst van de laatst gebruikte bestanden, uit te breiden, klik dan op het knopje van de vervolgkeuzelijst (max. 9)

3.1.3.3

Tabblad Bewerken (Edit) ‘Klikken en typen’ uitvinken

3.1.3.4

Tabblad Afdrukken (Print)

‘Velden bijwerken’ aanvinken

3.1.3.5

Tabblad Opslaan (Save)

‘Snel opslaan’ uitvinken

‘Infolabels’ uitvinken

Infolabels maken een bestand groter. Als u beperkte opslagruimte hebt, schakelt u de optie voor het opslaan van infolabels uit. Ook het ‘Snel opslaan’ schakelt u best uit, het maakt uw documenten nodeloos groot. 3.1.3.6

Tabblad spelling en grammatica (Spelling and Grammar)

Als de automatische spelling- en grammaticacontrole aanstaat, verschijnt er tijdens het typen respectievelijk een rood of een groen golvend lijntje onder de woorden die niet in het woordenboek staan. (Zie Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.). Als Word traag begint te werken kunt u deze opties best uitzetten en de spelling later uitvoeren.

Spelling en grammatica controle uitvinken


3

23


3.1.3.7

Tabblad Beveiliging (Security)

Als u op het knopje ‘Macrobeveiliging’ klikt, kunt u het beveiligingsniveau aapassen voor het openen van bestanden die mogelijk macrovirussen bevatten en namen van vertrouwde macro-ontwikkelaars opgeven. Selecteer de optie ‘Gemiddeld’. Hiermee zorgt u ervoor dat verborgen gegevens (bv. Naam van auteur, namen bij opmerkingen of wijzigingen) niet per ongeluk worden verspreid

'Gemiddeld' aanklikken

Deze vakjes werden uitgeschakeld

3.1.4

Menu Opmaak/AutoOpmaak tijdens typen

U kunt een document automatisch opmaken terwijl u typt, of als u klaar bent met typen. In beide gevallen kunt u precies aangeven welke automatische wijzigingen door Word worden toegepast. U kunt bepaalde opties voor het automatisch opmaken natuurlijk ook uitschakelen. Hiervoor gaat u als volgt te werk: Opmaak/AutoOpmaak/Opties/AutoOpmaak tijdens typen (Format/AutoFormat/Options/AutoFormat As You Type) (zie ook 6.12 Automatische opmaak) In de afbeelding hebben we alle vakjes onder ‘Toepassen tijdens typen’ en het vakje Linker- en eerste inspringing bij tabs en backspace instellen (Set left- and first indent with tabs and backspaces) uitgeschakeld. 3.1.5

Taal

U kunt een bepaalde taal instellen als standaardtaal zodat het spellingcontroleprogramma en andere taalprogramma's hiervan automatisch gebruik maken, tenminste indien voor de gekozen taal de taalprogramma's geïnstalleerd zijn (Zie Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.)

3.2

Bewegen door een document

3.2.1

Met de muis

zie ‘Snelzoekkaart muis’ Om de cursor met behulp van de muis op een andere plaats te zetten, (waar u iets wilt wijzigen of tussenvoegen) klikt u met de linkermuisknop op de plaats waar u de cursor wilt hebben. Met de muis en de horizontale en de verticale schuifbalk kunt u gemakkelijk door het document schuiven of bladeren om een ander gedeelte zichtbaar te maken. Met de ‘ga naar’-pictogrammen kunt u naar een volgend of een vorig item gaan.


3

24


Bovendien beschikt u over een knopje Bladerobject selecteren waarmee u kunt bladeren per veld, per eindnoot, per voetnoot, per opmerking, per sectie, per pagina, per bewerking, per kop, per afbeelding, per tabel. Als b.v. u naar een vorig of een volgend veld wilt schuiven, klikt u op het knopje ‘Bladerobject selecteren’ op de verticale schuifbalk en vervolgens op ‘Bladeren per veld’. Klik daarna op de icoontjes ‘Volgende/ga naar’ of ‘Vorige/ga naar’. (in het blauw weergegeven) Als u klaar bent met schuiven of bladeren, klikt u op de plaats waar u wilt typen. 3.2.2

Met het toetsenbord

3.2.2.1

De cursorbesturingstoetsen

Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’. 3.2.2.2

Naar de locatie gaan van de vorige bewerking in een document

Microsoft Word onthoudt de laatste drie locaties waar u tekst hebt getypt of bewerkt. Als u naar de locatie wilt gaan van een voorgaande bewerking, drukt u op <Shift-F5> totdat u bij de gewenste locatie bent. Door na het openen van een document op <Shift-F5> te drukken, brengt u de cursor weer naar de plaats waar deze stond toen het document de laatste keer werd opgeslagen. 3.2.3

Met het menu

U kunt dit menu gebruiken om naar een pagina, sectie, regel, bladwijzer, opmerking, voetnoot, eindnoot, veld, tabel, figuur, vergelijking, object of kop te gaan. 1. Klik op Bewerken/Ga naar (Edit/Go to) of druk of . 2. Selecteer een onderdeel in de keuzelijst Ga naar (Go to). 3. Typ de naam of het nummer van het onderdeel in het tekstvak Paginanummer invoeren. 4. Klik op Volgende (Find Next). Opmerking ♦

♦

3.2.4

Als u naar het volgende of vorige onderdeel van hetzelfde type wilt gaan, typt u niets in het invoervak en klikt u op ‘Volgende’ (Find Next) of ‘Vorige’ (Find Previous). U kunt verplaatsingscodes en getallen combineren om precies aan te geven waarheen u wilt gaan. Wanneer in de lijst ‘Ga naar’ (Go to) de optie ‘Pagina’ (Page) is geselecteerd, verplaatst de volgende code de cursor naar de twaalfde regel op pagina 15 in de derde sectie: s3p15l12 Met de statusbalk

1. Dubbelklik op het paginanummer links in de statusbalk. 2. In het tabblad Ga naar (Go to) van het dialoogvenster Zoeken en vervangen (Find and Replace) typt u vervolgens een getal in het vak Paginanummer invoeren (Enter page number). 3. Klik vervolgens op Ga naar (Go To). 4. Klik op Sluiten (Close) 3.2.5

In de weergave Documentstructuur

Om snel naar een andere plaats in het document te gaan schakelt u over naar de weergave DocumentDocumentstructuur (Document Map) in de standaard structuur (Document Map). Klik hiervoor op werkbalk. In deze weergave ziet u de belangrijkste koppen van het document aan de linkerkant van het venster en ziet u rechts het volledige document. Als u aan de linkerkant op een kop klikt, verplaatst u het invoegpunt snel naar die kop in het document aan de rechterkant van het venster. Door op het plus- of min-teken te klikken kunt u de kop uitvouwen of samenvouwen zodat zodat de subkoppen worden weergegeven of verborgen.


3

25


3.3

Selecteren tekst en figuren

3.3.1

Selecteren met het toetsenbord

Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’. 3.3.2

Selecteren met de muis

Zie ‘Snelzoekkaart muis’. Opmerking ♦

♦

Met de opdracht Bewerken/Alles selecteren (Edit/Select All) selecteert u alle tekst en grafische objecten in het venster of deelvenster waarin de invoegpositie zich bevindt. Bijvoorbeeld alle tekst en grafische objecten in een document, in een deelvenster voor voet- of eindnoten, koptekst of voetteksten of in een tekstvak. Nieuw in Word XP is de multiselectie. Concreet betekent dit, dat u nu ook niet aaneengesloten tekst met de < Ctrl > toets kunt selecteren. Op die manier kunt u gemakkelijker tekst op verschillende plaatsen opmaken. Ook kunt u met de zoekfunctie gelijksoortige tekst selecteren en opmaken.

3.4

Tekst typen

3.4.1

Klikken en typen

U kunt de functie ‘Klikken en typen (Click and type)’ gebruiken als u snel tekst, afbeeldingen, tabellen of andere items wilt invoegen in een leeg gebied van een document. U dubbelklikt in een leeg gebied en de functie ‘Klikken en typen’ past automatisch de opmaak toe die nodig is om het item in te voegen op de aangegeven locatie. Als u bijvoorbeeld een titelpagina wilt maken, dubbelklikt u in het midden van een lege pagina en typt u een gecentreerde titel. Vervolgens dubbelklikt u op de marge rechtsonder op de pagina en typt u de naam van de auteur. De naam wordt dan automatisch rechts uitgelijnd. U kunt de items in de meeste lege gebieden van een document invoegen. U kunt bijvoorbeeld een figuur helemaal onder aan een document invoegen. U hoeft niet op ENTER te drukken om lege regels toe te voegen. U kunt ook tekst rechts van een bestaande alinea typen zonder dat u handmatig tabposities hoeft te plaatsen. De functie ‘Klikken en typen’ is niet beschikbaar in de volgende gebieden: meerdere kolommen, genummerde lijsten en lijsten met opsommingstekens, naast zwevende objecten, links of rechts van figuren met tekstomloop aan de bovenen onderkant, en links of rechts van inspringingen. De functie is ook niet beschikbaar in de volgende weergaven: de Normale weergave, de Overzichtsweergave en het Afdrukvoorbeeld. Als u wilt zien welke opmaak door de functie ‘Klikken en typen’ wordt toegepast wanneer u dubbelklikt, kijkt u naar de aanwijzer voor ‘Klikken en typen’. Als u de aanwijzer verplaatst naar een bepaalde "opmaakzone", geeft de vorm van de aanwijzer aan welke opmaak wordt toegepast: een gecentreerde, of links of rechts uitgelijnde tabpositie, een linkerinspringing, of linkse of rechtse tekstomloop. Als u bijvoorbeeld het midden van de pagina aanwijst, wordt door de vorm van de aanwijzer item wordt gecentreerd.

aangegeven dat het

Om het ‘Klikken en typen’ te gebruiken, zorgt u er eerst voor dat deze functie geactiveerd is. 1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). Selecteer het tabblad Bewerken (Edit). Selecteer het selectievakje Klikken en typen inschakelen (Enable click and type). Klik tenslotte op OK. 2. Schakel indien nodig om naar de afdrukweergave of de weergave volgens weblay-out. 3. Verplaats de aanwijzer naar een leeg gebied in het document waar u tekst, afbeeldingen of een tabel wilt invoegen. Als u vervolgens klikt, wordt de aanwijzer voor ‘Klikken en typen’ ingeschakeld. De vorm van de aanwijzer geeft aan welke opmaak wordt toegepast op het item. Als u bijvoorbeeld het midden van de pagina aanwijst, geeft de aanwijzer weer dat het item wordt gecentreerd. 4. Dubbelklik en typ vervolgens de tekst, of voeg het item zoals gebruikelijk in.


3

26


Opmerking ♦ ♦ ♦

Als u geen item wilt invoegen op de plaats waar u hebt gedubbelklikt, dubbelklik elders. De functie Klikken en typen is niet beschikbaar als u een macro aan het opnemen bent. De functie Klikken en typen hebben wij in deze opleiding uitgezet, zie 3.1.3.3 Tabblad Bewerken (Edit)

3.4.2

Speciale knoppen

Bij bepaalde handelingen zullen er op het scherm speciale knoppen verschijnen: Plakopties (Paste Options) (zie 3.6.6 De opmaak van geplakte gegevens).

♦ ♦

♦

AutoCorrectie opties (AutoCorrect Options). Dit knopje verschijnt nadat u met de muiswijzer gewezen hebt op de blauwe markering onder de fout). Info labels (Smart Tags).

3.4.3

Tekst invoegen

Wanneer u tekst invoegt in een document, schuift de rest van de tekst automatisch op om ruimte te maken voor de nieuwe tekst. Dit is echter niet het geval als de overschrijfmodus geactiveerd is (Zie 3.4.4 Tekst overschrijven). 1. Plaats de invoegpositie op het punt waar u tekst wil invoegen. 2. Typ de tekst. 3.4.4

Tekst overschrijven

Als u in de overschrijfmodus werkt, worden bestaande tekens een voor een vervangen of overschreven. U schakelt de overschrijfmodus in of uit door te dubbelklikken op OVR in de statusbalk of door op de toets te drukken. U kunt echter de overschrijfmodus ook activeren via het menu: 1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Klik op het tabblad Bewerken (Edit). 3. Selecteer de optie Overschrijfmodus (Overtype mode). 3.4.5

Tekst verwijderen

Met de wist u het teken vóór de cursor; de toets wist het teken na de cursor. Om grotere stukken tekst te verwijderen moet u de tekst eerst selecteren met een van de beschreven methoden. Vervolgens drukt u op de toets of . U kunt ook toetscombinaties gebruiken om bepaalde eenheden te verwijderen. Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’. 3.4.6

Selecties vervangen door nieuwe tekst

Als u tekst selecteert en u typt vervolgens de nieuwe tekst, verdwijnt de geselecteerde tekst automatisch. Als dit niet lukt, moet u eventueel een instelling veranderen. Dat doet u als volgt: 1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Klik op het tabblad Bewerken (Edit). 3. Selecteer de optie Selectie overschrijven (Typing replaces selection). 3.4.7

Nieuwe alinea's beginnen

Wanneer u bij het typen de rechtermarge bereikt, loopt de tekst automatisch door naar de volgende regel. U kunt echter op elk gewenst moment een nieuwe alinea beginnen. 1. Plaats de invoegpositie op het punt waar u een nieuwe alinea wilt beginnen. 2. Druk op <Enter>.


3

27


De alineamarkering (¶) wordt ingevoegd en de invoegpositie verschijnt op de eerste positie van de nieuwe alinea. U kunt de alineamarkeringen weergeven door te klikken op de knop Weergeven/verbergen (Show/Hide) op de standaardwerkbalk. 3.4.8

Nieuwe regels beginnen binnen een alinea

In Word kunt u een aantal regels, bijvoorbeeld de onderdelen van een adres, als één alinea behandelen. Dit houdt in dat de regels als geheel worden opgemaakt. 1. Plaats de invoegpositie op het punt waar u de nieuwe regel wilt beginnen. 2. Druk vervolgens op <Shift+Enter>. Er wordt een markering voor een regeleinde ingevoegd ( ). De invoegpositie verschijnt aan het begin van de nieuwe regel. U kunt deze regeleinden zichtbaar maken door te klikken op de knop Weergeven/verbergen (Show/Hide) op de standaardwerkbalk.

3.5

Menu Invoegen

3.5.1

Invoegen Datum en tijd

Het is mogelijk de datum of de tijd in een andere taal (dan die van het pakket) in te voegen 3.5.1.1

Datum/tijd invoegen via het menu

1. Klik op de plaats waar u de datum of de tijd wilt invoegen. 2. Klik op Invoegen/Datum en tijd (Insert/Date and time). 3. Klik op de gewenste taal in het vak Taal (Language). Het vak Taal bevat een lijst met alle ingeschakelde talen voor bewerking. Afhankelijk van de geselecteerde taal zijn er extra datum- en tijdnotaties beschikbaar. 4. Klik op de gewenste datum- of tijdnotatie in het vak Mogelijke notaties (Available formats). 5. Schakel de optie Automatisch bijwerken (Update Automatically) in als u wilt dat datum en/of tijd als veld wordt ingevoegd en automatisch wordt bijgewerkt. Schakel het selectievakje Automatisch bijwerken (Update Automatically) uit als u niet wilt dat de oorspronkelijke datum en tijd die u hebt ingevoegd wordt gewijzigd, 6. Klik op OK. 3.5.1.2

Datum/tijd invoegen via het toetsenbord

1. Druk voor de datum. 2. Druk voor de tijd. 3.5.1.3

Datum/tijd automatisch invoegen (AutoAanvullen)

1. Typ de eerste vier tekens van de datum. Bijvoorbeeld: febr gevolgd door een spatie. De maand "februari" wordt in het Scherminfo weergegeven. 2003 gevolgd door een spatie. De volledige datum wordt in het Scherminfo weergegeven. 2. Druk op <Enter> In het eerste voorbeeld wordt de maand ingevoegd, februari. In het tweede voorbeeld wordt (afhankelijk van de instellingen in het Configuratiescherm) de huidige datum weergegeven, 2003-07-09 Opmerking Bij het invoegen van datum of tijd worden de mogelijke notaties bepaald in het Configuratiescherm (Control Panel). 3.5.2

Invoegen Symbool

Behalve de letters, cijfers en leestekens die op het toetsenbord zijn, bevatten vele lettertypen opsommingstekens, symbolen, em-streepjes (gedachtenstreepjes), en-streepjes en andere speciale tekens. Het dialoogvenster Symbool geeft toegang tot deze speciale tekens.


3

28


Wanneer symbolen of speciale tekens worden ingevoegd via het menu Invoegen/Symbool (Insert/Symbol) worden deze ‘beveiligd’. Een beveiligd teken gedraagt zich op dezelfde manier als een gewoon teken, maar u kunt het lettertype ervan niet wijzigen. Er zijn twee manieren om toegang te krijgen tot speciale tekens. U kunt het dialoogvenster Symbool gebruiken, of u kunt een reeks speciale toetsaanslagen gebruiken. 3.5.2.1

Een symbool invoegen via het menu

1. 2. 3. 4. 5.

Klik op de plaats waar u het symbool wilt invoegen. Klik op Invoegen/Symbool (Insert/Symbol). Selecteer indien nodig het tabblad Symbolen (Symbols). Selecteer in de keuzelijst Lettertype (Font) het lettertype waarvoor u symbolen wilt zien. Dubbelklik op het gewenste symbool om het in het document in te voegen of Klik op het symbool om het vergroot weer te geven en kies Invoegen (Insert); U kunt ook slepen over het dialoogvenster om de verschillende tekens vergroot weer te geven. 6. Klik op Sluiten (Close). Als u snel een symbool wilt invoegen dat u vaak gebruikt, wijst u het symbool toe aan een sneltoets (Shortcut key) (Zie 3.5.2.2 Een symbool invoegen via het toetsenbord). 3.5.2.2

Een symbool invoegen via het toetsenbord

U kunt op twee manieren vanaf het toetsenbord speciale tekens invoegen. Een eerste manier bestaat erin symbolen toe te wijzen aan bepaalde toetsencombinaties, ook sneltoetsen genoemd. Deze sneltoetsen worden in het dialoogvenster Symbool (Symbol) toegewezen. Als u bijvoorbeeld het ruitsymbool toewijst aan hoeft u slechts op deze toetsen te drukken om het symbool in te voegen. 1. 2. 3. 4. 5.

Klik op Invoegen/Symbool (Insert/Symbol). Selecteer in de keuzelijst Lettertype (Font) het lettertype waarvoor u symbolen wilt zien. Selecteer het gewenste symbool of teken. Klik op Sneltoets (Shortcut). Typ in het vak Druk op gewenste sneltoets (Press new shortcut key) de toetscombinatie die u voor het symbool of teken wilt gebruiken. De sneltoetsen zijn een combinatie van , , , of gevolgd door een letter of cijfer. 6. Klik op Toewijzen (Assign). Herhaal stap 3 tot en met 5 voor elk symbool of teken dat u aan een toesencombinatie wilt toewijzen. 7. Klik op Sluiten (Close) nadat u alle gewenste toetstoewijzingen hebt gedefinieerd. 8. Klik op Sluiten (Close) in het dialoogvenster Symbool (Symbol). Een tweede manier bestaat erin de nummers van de ANSI-tekens te gebruiken. ANSI-tekens zijn de tekens uit de normale tekenset die u op uw toetsenbord ziet, aangevuld met rond honderd tekens, waaronder het copyright-symbool en veel tekens uit vreemde talen. 1. 2. 3. 4.

Klik op de positie waar u het teken wilt invoegen. Klik op de werkbalk Opmaak (Formatting toolbar) het lettertype dat het gewenste symbool bevat. Zorg dat is ingeschakeld. Houd ingedrukt en typ 0 (nul), gevolgd door de tekencode. Gebruik hiervoor het numerieke toetsenblok.

Opmerking ♦

♦

3.5.3

Als u de tekencode voor een symbool of letter niet weet, kunt u deze zoeken door de opdracht Invoegen/Symbool/Sneltoets (Insert/Symbol/Shortcut key) te kiezen. De ANSI-code voor dit symbool staat in het vakje ‘Beschrijving’ (Description). Als u een verbreed lettertype gebruikt, zoals Arial of Times New Roman, wordt de lijst Deelverzameling weergegeven. In deze lijst kunt u tekens uit een groot aantal vreemde talen kiezen, waaronder Grieks en Russisch (Cyrillisch), indien beschikbaar. Invoegen Bestand

1. Klik op de plaats waar u het bestand wilt invoegen. 2. Klik op Invoegen/Bestand (Insert/File).


3

29


3. Als het gewenste document niet wordt weergegeven, selecteert u een ander station of een andere map, of selecteert u in het vak Bestandstype (List files of type) een ander bestandstype. 4. Typ of selecteer in het tekstvak Bestandsnaam (File name) de naam van het gewenste document.

3.6

Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren

Er zijn verschillende manieren om tekst of figuren te verplaatsen of te kopiëren: ♦ ♦ ♦

Slepen en neerzetten is de meest efficiënte manier om een selectie over een kleine afstand (als u de plaats van bestemming van de tekst op het scherm kunt zien) te verplaatsen of te kopiëren. Gebruik bij grotere afstanden echter de opdracht Knippen (Cut), Kopiëren (Copy) en Plakken (Paste). Deze opdrachten kunnen zowel via het menu als via een sneltoets worden gegeven. Als u meerdere items wenst te verzamelen en te plakken kunt u het taakvenster Office Klembord gebruiken. Let wel dat u items uit ieder programma met functionaliteit voor kopiëren en plakken kunt kopiëren, maar dat u alleen kunt plakken met het taakvenster Klembord (Clipboard) in Microsoft Word, Excel, Microsoft Access, Microsoft Outlook of PowerPoint.

3.6.1

Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren met de muis

3.6.1.1

Slepen en neerzetten om tekst of figuren te verplaatsen

1. 2. 3. 4.

Selecteer de tekst of figuren die u wilt verplaatsen. Plaats de muiswijzer in de selectie tot deze in een naar links wijzende pijl verandert. Klik en sleep het gestippelde kadertje en invoegpositie naar de nieuwe locatie. Laat de muisknop los waar u wilt plakken.

3.6.1.2

Slepen en neerzetten om tekst of figuren te kopiëren

1. Selecteer de tekst of figuren die u wilt verplaatsen of kopiëren. 2. Houd ingedrukt, plaats de muiswijzer in de selectie, klik en sleep de gestippelde invoegpositie (bevat +teken) naar de nieuwe locatie. 3. Laat de muisknop los waar u wilt plakken en dan pas de toets. 3.6.2

Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren met sneltoetsen

Toetsen

Bewerking

CTRL+C

Tekst of figuren kopiëren naar klembord

CTRL+X

Tekst of figuren knippen naar klembord

CTRL+V

Tekst of figuren plakken uit klembord

CTRL+C, CTRL+C

Het taakvenster 'Klembord' weergeven

F2

Selecteer de tekst/figuren, druk , verplaats de invoegpositie en druk op ENTER; tekst of figuren worden verplaatst

ALT+SHIFT+R

De kop- of voettekst vanuit de vorige sectie van het document kopiëren

3.6.3

Tekst of figuren verplaatsen of kopiëren met de standaardwerkbalk

Het verplaatsen van tekst, figuren en andere gegevens is niet beperkt tot een Word-document. Ook tussen verschillende toepassingen onder Windows kunnen gegevens verplaatst of gekopieerd worden. De meeste toepassingen maken bij deze bewerkingen gebruik van het Klembord (Clipboard). Dit is een tijdelijke opslagplaats die u niet op het scherm kunt zien. De tekst blijft op het klembord staan, zodat u dezelfde tekst meerdere keren kunt invoegen. De inhoud op het klembord blijft ongewijzigd tot u een ander tekstgedeelte knip of kopieert of tot u uw computer uitzet. Als de tekst die u van het ene document naar het andere kopieert, alineamarkeringen bevat, worden de opmaakinstellingen en opmaakprofielen van de desbetreffende alinea’s mee gekopieerd.


3

30


1. Selecteer de tekst en figuren die u wilt verplaatsen of kopiëren. 2. Als u de selectie wilt verplaatsen, klikt u op

Knippen (Cut)

Kopiëren (Copy) Als u de selectie wilt kopiëren, klikt u op De geselecteerde tekst of figuur wordt nu naar het Klembord (Clipboard) verplaatst of gekopieerd. 3. Plaats de invoegpositie op de locatie waar u de tekst wilt invoegen. Als de nieuwe locatie zich in een ander document of een andere toepassing bevindt, moet u dit document of deze toepassing eerst openen. Bevindt de nieuwe locatie zich in een Word-document dat al is geopend, kies dan de naam hiervan in het menu Venster (Window ) of klik op de overeenkomstige knop op de taakbalk. Bevindt de nieuwe locatie zich in een andere toepassing die al is geopend, activeer die door te klikken op de desbetreffende knop op de taakbalk. 4. Klik op 3.6.4

Plakken (Paste) in de standaardwerkbalk. Verzamelen en plakken met het taakvenster Klembord

Als u meerdere elementen van een document wilt knippen of kopiëren naar een ander document, kunt u daarvoor het Taakvenster Klembord (Clipboard) gebruiken. In tegenstelling tot het klembord van Windows waarop u maar één geknipt of gekopieerd element kunt opslaan, kunt u in het Taakvenster Klembord maar liefst 24 elementen uit willekeurige Office-programma’s opslaan om die nadien een voor een of allemaal tezelfdertijd te plakken. Als u het Klembord wilt gebruiken, gaat u als volgt te werk: 1. Als het taakvenster Klembord (Clipboard) niet zichtbaar is geeft u ze als volgt weer: Kies Bewerken/Office Klembord (Edit/Office Clipboard). 2. Selecteer in een willekeurig programma (hier Microsoft Word) een item (afbeelding of tekst). Knippen (Cut) of Kopiëren (Copy) op 3. Klik op een van de knoppen de Standaardwerkbalk of Kies Bewerken/Knippen (Edit/Cut) of Bewerken/Kopiëren (Edit/Copy) of Druk of . 4. Herhaal de stappen 2 en 3, totdat u alle gewenste items hebt gekopieerd (maximaal 24). Elk element dat u geknipt of gekopieerd hebt, wordt vertegenwoordigd door een pictogram van de toepassing waarmee het is gemaakt. 5. Klik in een Office-programma op de locatie waar u de items wilt plakken. 6. Klik in het taakvenster Klembord (Clipboard) op de pijl naast het betreffende item en klik op Plakken; Herhaal dit voor ieder item dat u wilt plakken of Klik in het taakvenster Klembord (Clipboard) op het knopje Alles plakken (Paste all) u alle items in één keer wilt plakken (maximum 24).

als

Opmerking ♦

♦

♦

♦

Klik in het taakvenster Klembord (Clipboard) op het knopje om alle items uit het Office klembord te wissen. Het wissen van het Klembord is definitief. U kunt de gewiste inhoud niet meer herstellen, zelfs niet met de knop Ongedaan maken (Undo). Het Office Klembord kan maximaal 24 items bevatten. Als u meer dan 24 items kopieert, wordt het eerste item verwijderd voordat het 25e item wordt verzameld. De verzamelde items blijven op het Office Klembord staan totdat alle actieve Office-programma's worden gesloten Het is mogelijk dat u grote items hebt gekopieerd. In dit geval kan het Office Klembord wellicht minder dan 24 items bevatten. Als u opnieuw items wilt kopiëren, verwijdert u bepaalde items van het Office Klembord, of klikt u op het knopje Het taakvenster Klembord (Clipboard) is alleen beschikbaar als u Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft Access, Microsoft Outlook of Microsoft PowerPoint gebruikt (Office-programma’s). Deze werkbalk is niet beschikbaar in de Visual Basic Editor of wanneer u in een programma werkt dat geen onderdeel van Office is.


3

31


3.6.5

Verschil tussen Windows Klembord en Office Klembord (Taakvenster)

Het Windows Klembord Te gebruiken in alle programma’s onder Windows; U kunt slechts één item tegelijk plaatsen; De huidige inhoud wordt vervangen wanneer u opnieuw gegevens knipt of kopieert; Als u gegevens plakt door middel van sneltoetsen of werkbalkknoppen verschijnt alleen het laatste item dat u hebt geknipt of gekopieerd.

♦ ♦ ♦ ♦

Het Office Klembord (Taakvenster) Enkel te gebruiken in Office-programma’s; Kan maximaal 24 items bevatten; Als u de objecten die u knipt of kopieert naar het Klembord meteen weer plakt, merkt u eigenlijk weinig verschil tussen het Office klembord en het Windows klembord. Wanneer u echter een tweede item kopieert, verschijnt automatisch het taakvenster Klembord, op voorwaarde dat in de opties ‘Office Klembord automatisch weergeven’ is aangevinkt.

♦ ♦ ♦

3.6.6

De opmaak van geplakte gegevens

Bij het plakken van gegevens in Microsoft Word kunt u meestal zelf de opmaak bepalen. Nadat de plakopdracht is opgegeven, Plakopties (Paste Options) onder de geplakte wordt de knop selectie weergegeven. Als u op de knop klikt, verschijnt een lijst waarin u kunt aangeven hoe de gegevens in het document moeten worden geplakt. Welke opties beschikbaar zijn, is afhankelijk van het type gegevens dat u plakt, het programma waaruit u de gegevens plakt en de opmaak van de tekst waarin de gegevens worden geplakt. Als u bijvoorbeeld lijst items vlakbij een lijst plakt, kunt u aangeven of de items in de bestaande lijst moeten worden opgenomen of in een nieuwe lijst moeten worden geplakt. Als u gegevens in een alinea plakt, kunt u aangeven of de tekst de oorspronkelijke opmaak moet behouden of die van de bestaande tekst moet overnemen. Het al dan niet opnemen van een alineamarkering of sectie-einde kan van invloed zijn op de standaardopmaak van geplakte tekst. U kunt echter een groot aantal opmaakkenmerken wijzigen als u bij het plakken de knop

Plakopties (Paste Options) gebruikt.

Selectie kopiëren

Gekopieerde opmaak

Zonder alineamarkering

Het tekenopmaakprofiel en alle andere tekenopmaak die op de selectie is toegepast.

Met alineamarkering

Het alinea-opmaakprofiel en alle andere alinea-opmaak die op de alinea is toegepast. Standaard wordt de alineamarkering meegenomen wanneer u een alinea selecteert, maar u kunt deze instelling wijzigen door het selectievakje Slimme alineaselectie gebruiken op het tabblad Bewerken uit te schakelen in het menu Extra/Opties (Tools/Options)

Met sectie-einde

Alle opmaak die op de voorgaande sectie is toegepast, inclusief marges, aantal kolommen, regelnummering, paginagrootte, afdrukstand en kop- en voetteksten.

Opmerking Wenst u de knop Plakopties (Paste Options) niet meer te gebruiken, schakel dan deze optie uit via het menu Extra/Opties/Bewerken (Tools/Options/Edit) door het vakje ‘Plakopties-knoppen weergeven’ leeg te maken. 3.6.7

Spaties rondom verwijderde of ingevoegde tekst automatisch aanpassen

Wanneer u tekst invoegt of verwijdert, kunnen de spaties rondom deze tekst automatisch worden aangepast. Zo worden overtollige spaties verwijderd wanneer u een woord in een zin invoegt.


3

32


1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Selecteer het tabblad Bewerken (Edit). 3. Selecteer onder Opties voor knippen en plakken (Cut and paste options) het aankruisvakje Slim knippen en plakken (Smart cut and paste).

3.7

Bewerkingen ongedaan maken en herhalen

3.7.1

Bewerkingen ongedaan maken

De opdracht Ongedaan maken maakt het resultaat van de laatste handeling ongedaan. De meeste bewerkingen kunnen ongedaan worden gemaakt. U moet de opdracht Bewerken/Ongedaan maken (Edit/Undo) onmiddellijk kiezen nadat u een fout hebt gemaakt. Als u eerst nog andere dingen doet, kunt u de fout niet meer ongedaan maken via dit menu. om uw laatste actie ongedaan te maken. Klik op Bewerken/Ongedaan maken (Edit/Undo) of klik op Als u verschillende (laatste) handelingen ongedaan wilt maken: om een lijst weer te geven met de meest recente acties die u ongedaan wilt 1. Klik op de pijl naast maken. 2. Sleep over de laatste acties die u ongedaan wilt maken. De laatste acties staan bovenaan in de lijst. Als de actie niet wordt weergegeven, schuift u door de lijst. Wanneer u een actie ongedaan maakt, worden ook de acties erboven in de lijst ongedaan gemaakt (U kunt alleen de laatste zoveel acties ongedaan maken). 3. Laat de muisknop los. 3.7.2

Bewerkingen herhalen

3.7.2.1

Opnieuw

Klik op

(Opnieuw/Redo) om de laatste bewerking te herstellen die u ongedaan hebt gemaakt.

3.7.2.2

Bewerken herhalen

Als u bijvoorbeeld zojuist een stuk tekst hebt getypt, kunt u dit in een handomdraai opnieuw invoegen, zo vaak u maar wilt en op alle gewenste plaatsen in het document. De tekens die u typt, worden namelijk in het geheugen bewaard totdat u een andere bewerking verricht dan het verplaatsen van de invoegpositie. U gaat als volgt te werk: 1. Plaats de invoegpositie daar waar u dezelfde handeling opnieuw wil laten uitvoeren. 2. Klik op Bewerken/Herhalen (…) (Edit/Redo …) of druk . Denk eraan dat deze opdracht alleen uw laatste actie herhaalt. Opmerking ♦

♦

Als u voor de laatste bewerking bijvoorbeeld gebruik hebt gemaakt van de opdracht Lettertype (Font), worden automatisch alle opmaakkenmerken die waren gekozen in het dialoogvenster Lettertype (Font) opnieuw toegepast. Als u echter meerdere opmaakkenmerken hebt toegepast met de werkbalk Opmaak (Format) of met sneltoetsen, wordt alleen het laatst toegepaste kenmerk herhaald. Als de laatste bewerking niet kan worden herhaald, wordt de opdracht Herhalen (Redo) vervangen door de tekst Herhalen onmogelijk (No Redo).


4

Afdrukken

Aangezien de lettertypen waarover de geselecteerde printer beschikt, van invloed zijn op zowel de weergave als de afdruk, is het raadzaam de te gebruiken printer te selecteren voordat u een document bewerkt of afdrukt. Voordat u een document afdrukt, is het raadzaam met Bestand/Afdrukvoorbeeld (File/Print preview) of met Beeld/Afdrukweergave (View/Page layout) te bekijken hoe de opmaak eruitziet. Tevens wordt uw document opnieuw gepagineerd.

4.1

Een printer selecteren

Word maakt zijn afdrukken op de printer die momenteel als standaardprinter is geselecteerd. Als u verschillende printers wilt gebruiken, moet u telkens een andere printer selecteren. U gaat als volgt te werk: 1. 2. 3. 4.

Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). Klik op de lijstknop achter Naam (Name). Selecteer de printer waarmee u wenst af te drukken. Klik op OK om af te drukken of Annuleren (Escape) om terug te gaan naar het document.

De volgende keer dat u Bestand/Afdrukken (File/Print) kiest, ziet u in het vak Naam (Name) de printer staan die u hebt geselecteerd.

4.2

Vooraf het afdrukvoorbeeld bekijken

In het afdrukvoorbeeld kunt u hele pagina’s bekijken (een, twee of meer tegelijk) en vlak voor het afdrukken nog wijzigingen aanbrengen in een document. Het venster geeft een algemene weergave van één of meerdere pagina’s. in de standaardwerkbalk of 1. Klik op Klik op Bestand/Afdrukvoorbeeld (File/Print Preview). 2. De muiswijzer heeft nu de vorm van een vergrootglas met een +-teken. Hiermee kunt u inzoomen op de plaats waar u klikt. Het plusteken verandert in een minteken. Wanneer u nogmaals klikt, zoomt u terug uit. In het afdrukvoorbeeld staat boven aan het scherm een werkbalk waarvan een aantal knoppen hieronder worden besproken.

4.2.1

Afdrukken vanuit het afdrukvoorbeeld

om het volledige document met de instellingen in het Klik op de knop Afdrukken (Print) dialoogvenster Afdrukken af te drukken. 4.2.2

Tekst bewerken in het afdrukvoorbeeld

1. Geef het afdrukvoorbeeld weer van de pagina die u wilt bewerken. 2. Klik op het begin van het tekstgedeelte dat u wilt bewerken, zodat u hierop inzoomt. 3. Klik op Inzoommodus (Magnifier) De muiswijzer verandert van een vergrootglas in een invoegsymbool. 4. U kunt nu de gewenste wijzigingen in het document aanbrengen.


5

34

AFDRUKKEN

4.2.3

Een of twee pagina’s weergeven in het afdrukvoorbeeld

1. Klik op Eén pagina (One page)

om de actieve pagina van het document weer te geven.

2. Klik op Meerdere pagina’s (More pages) om meerdere pagina’s weer te geven. 3. Klik op de pagina in de linker bovenhoek van het raster dat bij de knop verschijnt. 4. Sleep in dit raster om aan te geven hoeveel pagina’s u wilt weergeven. 4.2.4

In- en uitzoomen

in- en uitzoomen klikt, krijgt u een keuzelijst met vergrotingspercentages Als u op de knop en -opties waaruit u kunt kiezen. U kunt echter ook een waarde intypen in het inzoomvakje. 4.2.5

Marges wijzigen in het afdrukvoorbeeld

Om de linialen weer te geven klikt u op de knop Linialen weergeven (Ruler) Voor de werkwijze Zie 7.2.2 Marges instellen met de liniaal. 4.2.6

Het aantal pagina's voor documenten beperken

Als de laatste pagina van het document slechts een geringe hoeveelheid tekst bevat, kunt u het document iets kleiner maken om het op een pagina minder te laten passen. Hiervoor klikt u op de knop Tekst inpassen (Shrink to fit) verkleind door Microsoft Word. 4.2.7

In dit geval wordt de tekengrootte van het document proportioneel

Volledig scherm

Als u op de knop klikt, schakelt u heen en weer tussen weergave Volledig scherm (waarbij alleen document en werkbalk zichtbaar blijven) en de Normale weergave. 4.2.8

Het Afdrukvoorbeeld sluiten

Om terug te gaan naar de vorige weergave klikt u op de knop Sluiten (Close) Er is echter nog een andere manier om het afdrukvoorbeeld te verlaten. In het Afdrukvoorbeeld hebt u ook toegang tot de knoppen Normale weergave (Normal view), Pagina weergave (Page lay-out) en Overzichtsweergave links op de horizontale schuifbalk. Door op een van deze knoppen te klikken, sluit u het Afdrukvoorbeeld en komt u in de geselecteerde weergave. Opmerking Tijdens het afdrukken kan er altijd iets fout gaan, waardoor u de computer opnieuw moet starten. Maak er dus een gewoonte van om het document op te slaan voordat u gaat afdrukken.

4.3

Document afdrukken zonder het te openen

Alle bestanden die u wilt afdrukken moeten zich in dezelfde map bevinden. Om één of meer ongeopende documenten af te drukken voert u de volgende stappen uit: 1. Klik op Bestand/Openen (File/Open). 2. Klik op het eerste bestand, houd de Shift-toets ingedrukt en klik op het laatste bestand om een aantal opeenvolgende bestanden te selecteren of Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op een volgend bestand om een aantal niet opeenvolgende bestanden te selecteren. 3. Klik met de rechtermuisknop op één van de geselecteerde bestanden. 4. Klik op Afdrukken (Print) in het snelmenu. 5. Klik op OK. Het document wordt volledig afgedrukt.


5

35

AFDRUKKEN

4.4

Document afdrukken dat geopend is

4.4.1

Afdrukken met het menu of met sneltoetsen

1. Open of activeer het af te drukken document. 2. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print) of Druk of Druk . 3. Klik op OK. Het dialoogvenster Afdrukken (Print) verdwijnt en in de statusbalk onderaan het scherm verschijnt een mededeling over de status van de afdrukopdracht. 4.4.2

Afdrukken met de standaardwerkbalk

1. Open of activeer het af te drukken document. 2. Klik op

4.5

en Microsoft Word drukt één exemplaar van het document volledig af.

Dialoogvenster Afdrukken

Nadat u op het knopje Afdrukken (Print) geklikt hebt, verschijnt het dialoogvenster Afdrukken (Print). Hieronder bespreken we de verschillende opties.

4.5.1

Een deel van een document afdrukken

In Word wordt de mogelijkheid geboden om een deel van een document af te drukken. De verschillende opties worden geselecteerd in het onderdeel Afdrukbereik (Page range). Voor het afdrukken van de huidige pagina voert u de volgende stappen uit: 1. 2. 3. 4.

Plaats de cursor op de pagina die u wilt afdrukken. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). Selecteer Huidige pagina (Current page). Klik op OK.

Om een geselecteerde tekst af te drukken gaat u als volgt te werk: 1. 2. 3. 4.

Selecteer de tekst die u wilt afdrukken. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). Selecteer Selectie (Selection). Klik op OK.

Als u precies weet welke pagina’s u wilt afdrukken, kunt u een reeks pagina’s opgeven: 1. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print).


5

36

AFDRUKKEN

2. Typ in het vak Pagina’s (Pages) de pagina’s die u wilt afdrukken en klik op OK. Afdrukbereik

Handeling

Niet-opeenvolgende pagina’s

Typ de paginanummers met komma’s ertussen. Typ een paginabereik met een streepje tussen de eerste en de laatste pagina van het bereik. Als u bijvoorbeeld de pagina’s 2, 4, 5, 6 en 8 wilt afdrukken, typt u 2,4-6,8

Een bereik van pagina’s in een sectie

Typ p paginanummer s sectienummer. Als u bijvoorbeeld de pagina’s 5 tot en met 7 in sectie 3 wilt afdrukken, typt u p5s3-p7s3

Een hele sectie

Typ s sectienummer. Bijvoorbeeld: s3

Niet-opeenvolgende secties

Typ de sectienummers met komma's ertussen. Bijvoorbeeld: s3,s5

Een bereik van pagina's in verschillende secties

Typ het bereik van paginanummers en de secties waarin ze voorkomen, met een streepje tussen de eerste en de laatste pagina in het bereik. Bijvoorbeeld: p2s2-p3s5

4.5.2

Meerdere exemplaren van een document afdrukken

1. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). 2. Typ of selecteer het gewenste aantal exemplaren in het vak Aantal exemplaren (Number of Copies). U kunt de optie Sorteren (Collate) uitzetten door in het vakje te klikken. Het printen gaat sneller, maar dan moet u wel nadien de afdrukken manueel sorteren. 3. Klik op OK. 4.5.3

Documentinformatie afdrukken

U kunt verborgen informatie los van het document zelf afdrukken. Dit is alleen mogelijk voor: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

Documenteigenschappen Opmerkingen Opmaakprofielen AutoTekst-fragmenten Toetstoewijzingen

U kunt slechts één tegelijk afdrukken. Ga als volgt te werk: 1. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). 2. Selecteer een van de opties in de lijst Afdrukken (Print what). 3. Klik op OK. 4.5.4

Even of oneven pagina's afdrukken

1. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). 2. In het vak Pagina’s (Print) staat standaard Alle pagina’s in bereik (All pages in range) ingesteld. Klik op Even pagina's (Even pages) of op Oneven pagina's (Odd pages). 3. Klik op OK. 4.5.5

Aantal pagina’s per vel

Via deze optie kunt u een document van verschillende pagina’s afdrukken op één pagina. 1. Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). 2. Selecteer de gewenste optie in het vak Aantal pagina's per vel (Pages per sheet) onder In- en uitzoomen (Zoom). Als u bijvoorbeeld een document met vier pagina's op één vel wilt afdrukken, klikt u op 4 pagina's (u kunt tot 16 pagina’s afdrukken op één blad papier). 3. Klik op OK.


5

37

AFDRUKKEN

4.5.6

Afdrukken naar een bestand

Wanneer u naar een bestand afdrukt, moet u eerst de printer selecteren waarop het bestand uiteindelijk wordt afgedrukt. Het bestand wordt dan opgeslagen in de juiste printertaal. Deze printer kan aan elke willekeurige computer zijn gekoppeld en Word hoeft daarop niet te zijn geïnstalleerd. U kunt dit bestand dan later afdrukken (via een DOS-commando). Als u bijvoorbeeld een document met een veel hogere resolutie wilt afdrukken dan beschikbaar is op de printer, kunt u een andere printer selecteren in het dialoogvenster Afdrukken. Vervolgens kunt u het document opmaken, naar een bestand afdrukken en dit bestand naar een computer brengen waarop de gewenste printer is aangesloten, bijvoorbeeld bij een afdrukservice. In een printerbestand wordt de noodzakelijke informatie uit een document opgeslagen, zodat regeleinden, pagina-einden en tekenafstand hetzelfde blijven. Zo’n bestand kan worden afgedrukt op elke printer die gebruik maakt van dezelfde printertaal (bijvoorbeeld PostScript) en het resultaat komt overeen met de uitvoer van uw computer. Daarvoor is het wel nodig dat de lettertypen in het document beschikbaar zijn op de printer. Ga als volgt te werk: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). Selecteer in het vak Naam (Name) de printer waarmee het bestand later moet worden afgedrukt. Selecteer het selectievakje Afdrukken naar bestand (Print to file). Klik op OK. Het dialoogvenster Naar bestand (To file) verschijnt. Typ de naam van het afdrukbestand in het vak Bestandsnaam (File name). Klik op OK.

Opmerking Het is van belang dat u het bestand afdrukt op de printer die u hebt opgegeven bij het maken van het bestand. Als u een andere printer gebruikt, kunnen de posities van de pagina-einden en de tekenafstand in het document veranderen. Vergeet niet om de optie Naar bestand (To file) uit te zetten nadat u een afdrukbestand gemaakt hebt.

♦

♦

4.5.7

Handmatig dubbelzijdig afdrukken

Bij het afdrukken van documenten kan MS Word u assisteren bij het recto verso afdrukken. Wanneer u de optie Handmatig dubbelzijde (Manual duplex) aanvinkt, zal Microsoft Word na het afdrukken van één zijde van de pagina’s vragen om de pagina’s op hun andere zijde in de printerlade te leggen.

4.6 1. 2. 3. 4.

Afdrukopties Klik op Bestand/Afdrukken (File/Print). Klik op Opties (Options). Het dialoogvenster Opties Afdrukken (Options Print) verschijnt. Selecteer een optie. Klik op OK.

De instellingen die u hier kiest, worden standaardinstellingen totdat u ze weer wijzigt. Volgende opties kunnen worden geselecteerd: Afdrukopties (Printing options) ♦

♦

♦

♦

Concept (Draft output): er wordt een conceptversie van een document afgedrukt. Het kan zijn dat objecten, vet, cursief niet worden afgedrukt. Het afdrukken gaat veel sneller. Velden bijwerken (Update fields): voordat een document wordt afgedrukt worden alle velden automatisch bijgewerkt. Koppelingen bijwerken (Update links): voor het afdrukken worden alle gekoppelde gegevens bijgewerkt. Formaat indien nodig wijzigen in A4/Letter (Allow A4/Letter paper resizing): in sommige landen is Letter het standaardpapierformaat, in andere landen is A4 het standaardformaat. Schakel dit selectievakje in om DIENST AIV – ICT-KANTOOR

5

38

AFDRUKKEN

♦

♦

♦

documenten die zijn gemaakt volgens het standaardpapierformaat van een ander land (bijv. Letter) automatisch aan te passen aan het papierformaat voor uw land (bijv. A4). Deze optie heeft alleen betrekking op de afdruk, niet op de opmaak in het document. Afdrukken op achtergrond (Background printing): u kunt verder werken in Word terwijl het document wordt afgedrukt. Postscript over tekst heen afdrukken (Print PostScript over text): Hiermee drukt u de PostScriptcode in een geconverteerd document van Word voor Macintosh af over de documenttekst in plaats van eronder. Schakel dit selectievakje bijvoorbeeld in als u een geconverteerd document van Word voor Macintosh wilt afdrukken dat een watermerk of andere PostScript-code bevat. Dit selectievakje heeft geen invloed als een document geen PRINT-velden bevat. Omgekeerde afdrukvolgorde (Reverse print order): de pagina’s worden van achter naar voren afgedrukt. Selecteer deze optie niet als u een envelop afdrukt.

Inclusief (Include with document) ♦

♦

♦

♦

Documenteigenschappen (Document properties): aan het einde van het document wordt op een afzonderlijke pagina de Samenvattingsinfo afgedrukt (= Eigenschappen). Veldcodes (Field codes): als dit vakje geselecteerd is, worden in uw document de veldcodes afgedrukt in plaats van het resultaat van de veldcodes. Verborgen tekst (Hidden text): met deze optie drukt u alle verborgen tekst af, ook als deze niet zichtbaar is in het document. Tekenobjecten (Drawing objects): met deze optie drukt u alle tekenobjecten af.

Opties alleen voor huidig document (Options for current document only) ♦

♦

Alleen gegevens voor formulieren afdrukken (Print data only for forms): alleen de ingevulde gegevens van een formulier worden afgedrukt. Deze optie kunt u alleen gebruiken bij voorgedrukte formulieren waarvoor u in Word een formulier hebt ontworpen. Standaardpapierlade (Default tray): wordt door de printer gebruikt bij het afdrukken van een document.

Opties voor dubbelzijdig afdrukken (Options for Duplex Printing) ♦ ♦

Voorzijde vel (Front of the sheet) Achterzijde vel (Back of the sheet)

4.7

Afdrukopdracht annuleren

Nadat u een printopdracht hebt gegeven verschijnt in de Taakbalk rechts onderaan het printer-pictogram. Als Afdrukken op de achtergrond is uitgeschakeld, klikt u op Annuleren (Escape). Als Afdrukken op de achtergrond is ingeschakeld gaat u als volgt te werk: 1. Dubbelklik op het printer-pictogram om de map van de printer te openen. 2. Selecteer uw document. 3. Klik op Document Afdrukken onderbreken (File Print Cancel) om het afdrukken te annuleren. Is het printer-pictogram niet meer zichtbaar dan heeft Word de afdrukopdracht al naar de printer gestuurd. Opmerking In het dialoogvenster ‘Afdrukken’ is er een knop ‘Opties’. In dit dialoogvenster kunt u al of niet bepalen of het document moet afgedrukt worden op de achtergrond. De instelling ‘Afdrukken op achtergrond’ impliceert dat u in Word kunt verder werken terwijl het document wordt afgedrukt. Indien u in een netwerk werkt, zet u deze optie best uit (er wordt dan al automatisch op de achtergrond afgedrukt).


5

AFDRUKKEN

4.8

39

Andere papierbron gebruiken voor de eerste pagina of overige pagina's

Onderstaande uitleg dient slechts gevolgd te worden indien men over een printer beschikt met meer dan één papierlade. 1. Klik op Bestand/Pagina-instelling (File/Page Setup). 2. Klik vervolgens op het tabblad Papier (Paper). 3. Selecteer in het vak Eerste pagina (First page) een papierlade voor de eerste pagina van een document. Selecteer in het vak Overige pagina’s (Other pages) een papierlade voor de overige pagina’s van een document. 4. Klik op OK. Als u Standaardlade (Default tray) kiest in het vak Eerste pagina (First page) of Overige pagina’s (Other pages), worden de pagina’s of de sectie afgedrukt volgens de optie die is opgegeven op het tabblad Afdrukken (Print) in het menu Extra/Opties (Tools/Options). Op dit tabblad wordt de papierinvoer voor het gehele document in het vak Standaardlade (Default tray) ingesteld.


5

Tekenopmaak

5.1

Wat is tekenopmaak

Tekens zijn letters, spaties, leestekens, cijfers en symbolen (zoals @, * en &). Als u de opmaak van tekens in een document moet wijzigen, selecteert u de desbetreffende tekst en past u hierop een of meer opmaakkenmerken toe. Tot tekenopmaak behoren lettertypen, lettergrootten, vet, cursief, doorgehaald, verborgen tekst, kleur, superscript en subscript, hoofdletters en kleine letters, klein kapitaal, onderstreping en tekenafstand. U kunt tekenopmaak toepassen om tekst te benadrukken, om aantekeningen te verbergen en om een tekst visueel interessanter te maken. Dit kunt u doen terwijl u typt of nadat de tekst is getypt. Tekenopmaak kan ook gekopieerd worden naar andere tekst. Wanneer u aan een nieuw document begint, verschijnt de tekst die u typt aanvankelijk in het lettertype (font) en de lettergrootte (gemeten in punten) die in de standaardinstellingen van Word zijn vastgelegd. Wilt u dat de tekst er anders uitziet, dan kunt u de standaardinstellingen wijzigen voor het lettertype, de lettergrootte en andere kenmerken van tekenopmaak. Wilt u bepaalde typen van tekenopmaak in het gehele document op consistente wijze hanteren, dan kunt u gebruik maken van opmaakprofielen (= gevorderde functie).

5.2

Schermlettertypen en printerlettertypen

Een lettertype is een verzameling letters, cijfers, symbolen en leestekens die op een bepaalde manier zijn vormgegeven. Welke lettertypen en lettergrootten u in uw documenten kunt gebruiken, hangt af van de lettertypen die op uw printer beschikbaar zijn en op uw systeem zijn geïnstalleerd. Wanneer de opmaak van de afgedrukte pagina niet overeenkomt met wat u op het scherm ziet, is het mogelijk dat u een lettertype gebruikt dat op uw printer niet beschikbaar is. In Word hebt u te maken met drie soorten lettertypen: schaalbare lettertypen, printerlettertypen en schermlettertypen. Schaalbare lettertypen kunnen worden afgedrukt op elke printer die geschikt is voor figuren. Wanneer u gebruikt maakt van schaalbare lettertypen, zoals TrueType-lettertypen, weet u zeker dat het afdrukresultaat overeenkomt met de schermweergave. TrueType-lettertypen zijn herkenbaar aan . U vindt ze in het vak ‘Lettertype’ van de werkbalk Opmaak en in het dialoogvenster het pictogram Lettertype van het menu Opmaak. TrueType-lettertypen worden automatisch geïnstalleerd tijdens het configureren van Windows Printerlettertypen en zijn herkenbaar aan het printerpictogram. Als er geen pictogram naast het lettertype staat, hebt u te maken met een schermlettertype. U gebruikt best steeds een TrueType-lettertype.

5.3

Taakvensters

5.3.1

Stijlen en Opmaak

Met het taakvenster Stijlen en opmaak (Styles and Formatting) kunt u opmaak maken, bekijken, selecteren, toepassen en zelfs wissen uit de tekst. Ook kunt u het taakvenster Opmaak weergeven (Reveal Formatting) openen om opmaakkenmerken van tekst weer te geven. c d e

Alle tekst met dezelfde opmaak selecteren Opmaak van tekst wissen Opmaak bekijken, maken en toepassen

U kunt tijdens het typen ook laten controleren of de opmaak consistent is. Inconsistente opmaak wordt gemarkeerd met een blauwe, gegolfde onderstreping.


6

42

TEKENOPMAAK

5.3.2

Opmaak Weergeven

Een heel interessante nieuwe optie in Word is ‘Opmaak Weergeven’ die u via het menu Opmaak (Format) bereikt. Het taakvenster Opmaak Weergeven (Reveal Formatting) biedt een aantal handige opties waarmee u opmaak kunt zichtbaar maken, wijzigen, kopiëren naar andere delen van de tekst enz. U vindt er drie kopjes: ♦ ♦

♦

Bij Lettertype (Font) ziet u welk lettertype er wordt gebruikt en welke taal geselecteerd is. Onder Alinea (Paragraph) vind u gegevens als opmaakprofiel, uitlijning, inspringen, tekenafstand, regel- en pagina-einden. Onder Sectie (Section) ten slotte ziet u de instellingen van de marges, de indeling, het gekozen papierformaat, kop- en voetteksten, regelnummers en dergelijke.

Als u in het vakje gaat staan met de voorbeeldtekst (waarin eventueel het in de tekst geselecteerde woord verschijnt), kunt u op het pijltje klikken en een van de drie mogelijkheden kiezen: ♦

♦

♦

Alle tekst met vergelijkbare opmaak selecteren (Select All Text With Similar Formatting) Bij het activeren van deze optie worden alle tekstgedeeltes in het document met dezelfde opmaak geselecteerd. Opmaak van omringende tekst toepassen (Apply Formatting of Surrounding Text) De opmaak van de tekst die net boven de geselecteerde tekst staat, wordt toegepast. Opmaak wissen (Clear Formatting) Alle opmaak van de geselecteerde tekst wordt verwijderd. U behoudt het standaard opmaakprofiel voor de gewone tekst.

In dit vakje ziet u de geselecteerde tekst of de tekst waarop u gepositioneerd staat

Klik op of om de gegevens van verschillende soorten opmaak weer te geven of te verbergen, zoals de opmaak van alinea's, secties en tabellen. In deze rubriek vindt u de toegepaste opmaak terug. Wanneer u de opmaak van de geselecteerde tekst wilt aanpassen, klikt u op de hyperlink om het betreffende dialoogvenster te activeren. Klik in het selectievakje ‘Bron van opmaakprofiel onderscheiden’ (Distinguish style source) om te bekijken welk opmaakprofiel is toegepast . Als u opmaakmarkeringen wilt weergeven, bijvoorbeeld alineamarkeringen en tabs, schakelt u het selectievakje Alle opmaakmarkeringen weergeven (Show all formatting marks) in.


6

43

TEKENOPMAAK

5.4

Tekenopmaak toepassen of verwijderen

De meeste opties voor de tekenopmaak zet u op dezelfde manier uit als u ze aanzet. Als u een alinea selecteert en cursief maakt en het later weer gewoon wilt hebben, dan selecteert u de alinea opnieuw en u kiest opnieuw de opdracht cursief. Dit aan- en uitzetten geldt voor knoppen op de werkbalken en voor sneltoetsen waarmee opmaak wordt aangebracht of verwijderd. Nieuw in Word XP is dat nu ook de taakvensters Stijlen en Opmaak (Styles and Formatting) en Opmaak weergeven (Reveal Formatting) kunnen gebruikt worden om opmaak toe te passen of te verwijderen. U kunt tekenopmaak toepassen terwijl u typt of nadat de tekst is getypt. Om tekens tijdens het typen op te maken kiest u de opmaakopdracht, typt u de tekst en kiest u nogmaals de opmaakopdracht om de opties uit te zetten. De opmaak wordt dus toegepast vanaf de invoegpositie. Om tekenopmaak toe te passen op bestaande tekst, moet u de tekst eerst selecteren en vervolgens de opmaakopdracht kiezen. Er zijn verschillende manieren voor het toepassen en verwijderen van tekenopmaak: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

de menubalk het snelmenu de werkbalk Opmaak de sneltoetsen de taakvensters Stijlen en Opmaak (Styles and Formatting) en Opmaak weergeven (Reveal Formatting).

5.4.1

Tekenopmaak toepassen met de menubalk of het snelmenu

Als u meerdere opmaakkenmerken tegelijk wilt toepassen of verwijderen, of geselecteerde tekst geheel van opmaak wilt ontdoen, gebruikt u best de opdracht via de menubalk. Ga als volgt te werk: 1. Selecteer de tekst waarvan u de opmaak wilt wijzigen, of plaats de invoegpositie op het punt waar u de nieuwe opmaak wilt laten beginnen. 2. Klik op Opmaak/Lettertype (Format/Font) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en kies Lettertype (Font). 3. Selecteer indien nodig het tabblad Lettertype (Font) of Selecteer indien nodig het tabblad Afstand en positie (Character spacing) (Gevorderde functie) of Selecteer indien nodig het tabblad Teksteffecten. 4. Selecteer een optie en klik op OK. 5.4.1.1

Tabblad Lettertype (Font)

Hier kunt u lettertype, tekenstijl en lettergrootte instellen en een aantal andere speciale effecten die niet in de werkbalk te vinden zijn: verschillende onderstrepingsstijlen en onderstrepingskleuren (Word XP bevat rrreeellliiiëëëfff, 17 typen onderstreping), tekstkleur, doorhalen, dubbel doorhalen, super of subscript, schaduw, vvveeerrrzzzooonnnkkkeeennn, KLEIN KAPITAAL, HOOFDLETTERS en verborgen tekst. Wanneer tekst als verborgen wordt weergegeven (selectievakje is ingeschakeld), staat er een stippellijn onder (alleen als de niet-afdrukbare aanstaan). In het menu Extra/Opties/Afdrukken (Tools/Options/Print) kunt u bepalen of u tekens verborgen tekst al of niet wenst af te drukken. 5.4.1.2

Tabblad Afstand en positie (Character spacing)

De tekenafstand (Spacing) (witruimte tussen lettertekens) kan v e r b r e e d of versmald worden, de positie (position) van tekens kan verhoogd of verlaagd worden. De optie Afspatiëring voor lettertypes (Kerning for fonts) wordt voor grotere letters gebruikt om de witruimte tussen bepaalde karakters iets te verkleinen zodat het effect mooier oogt: Bijv.

WALTER zonder afspatiëring WALTER

met afspatiëring

Hieronder worden de verschillende opties opgesomd:


6

44

TEKENOPMAAK

Optie

Beschrijving

Schaal (Scale)

Typ in het vak Schaal (Scale) de waarde waarmee u de tekens wilt verbreden

Tekenafstand (Spacing)

Selecteer Standaard (Normal), verbreed (Expanded) of Versmald (Condensed) om de hoeveelheid ruimte tussen de tekens aan te passen. In het tekstvak Met kunt u de exacte afstand opgeven die u wilt gebruiken (gemeten in punten).

Positie (Position)

Selecteer Standaard (Normal), Verhoogd (Raised) of Verlaagd (Lowered) om de hoogte van de tekens boven of onder de regel aan te passen. In het tekstvak Met kunt u de exacte afstand opgeven die u boven of onder de regel wilt gebruiken (in punten).

Afspatiëring voor lettertypen (Kerning for fonts)

Schakel het selectievakje Afspatiëring voor lettertypen in om op te geven of u de afstand tussen bepaalde paren tekens automatisch wilt laten aanpassen op basis van de tekengrootte.

Opmerking Wanneer u tekens afspatieert, wordt de afstand tussen bepaalde lettertekens aangepast, afhankelijk van het letterontwerp. Als u Verbreed (Expanded) of Versmald (Condensed) selecteert, wordt dezelfde tekenafstand ingesteld tussen alle letters. 5.4.1.3

Tabblad Teksteffecten

U kunt teksteffecten zoals bewegende of knipperende tekst, opnemen in on-line documenten. U kunt niet meer dan één tekst-effect tegelijk toekennen. Teksteffecten kunnen niet worden afgedrukt. Hieronder worden de verschillende opties opgesomd: Optie

Beschrijving

Geen

Als u een teksteffect wilt verwijderen

Knipperende achtergrond

De achtergrond rond de tekst flitst aan en uit

Kolonne rode mieren

Een rood kader van streepjes beweegt rond de tekst

Kolonne zwarte mieren

Een zwart kader van streepjes beweegt rond de tekst

Neonlichtjes

Kleine, knipperende figuurtjes met verschillende kleuren bewegen rond de tekst

Sprankelende tekst

Gekleurde, knipperende confetti beweegt in een willekeurig patroon rond de tekst

Verschuivende tekst

Tekst flikkert alsof het in water wordt gereflecteerd

5.4.2

Tekenopmaak toepassen met de werkbalk Opmaak

Met de werkbalk Opmaak kunt u een aantal veelgebruikte opmaakkenmerken in een handomdraai toepassen of verwijderen. Ga als volgt te werk: 1. Selecteer de tekst waarvan u de opmaak wilt wijzigen (Met Ctrl-toets kunt u aan multiselectie doen), of plaats de invoegpositie op het punt waar u de nieuwe opmaak wilt laten beginnen. 2. Klik in de werkbalk op

om Vet, cursief of onderstrepen aan of uit te zetten.

om de keuzelijsten met 3. Klik op naast geïnstalleerde lettertypes te ontrollen. De namen van de lettertypes worden in het lettertype zelf weergegeven. om de keuzelijsten met geïnstalleerde 4. Klik op naast puntgroottes te ontrollen. (Een punt is een standaardmaat in de grafische wereld. In één inch gaan 72 punten. Een punt komt overeen met ongeveer 0,35 mm. Hoe groter het aantal punten, hoe groter de tekst). Tekstkleur (Font Color) als u de laatst toegepaste 5. Klik op kleur wilt kiezen. Als u een andere kleur wilt toepassen klik dan op selecteer de gewenste kleur.

en


6

45

TEKENOPMAAK

5.4.3

Tekenopmaak toepassen met de sneltoetsen

Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’, Tekenopmaak. Opmerking ♦

♦

Als u tekenopmaak op één woord wilt toepassen, hoeft u het woord niet eerst te selecteren. Microsoft Word past de tekenopmaak toe op het woord waarin zich de invoegpositie bevindt. U kunt de laatste opmaakbewerking herhalen door de gewenste tekst te selecteren en de opdracht Bewerken/Herhalen (Edit/Redo) te kiezen. Als u voor de laatste bewerking gebruik hebt gemaakt van de opdracht Lettertype (Font), worden automatisch alle opmaakkenmerken die waren gekozen in het dialoogvenster Lettertype (Font) opnieuw toegepast. Als u echter meerdere opmaakkenmerken hebt toegepast met de werkbalk Opmaak of met sneltoetsen, wordt alleen het laatst toegepaste kenmerk herhaald.

5.4.4

Tekenopmaak toepassen via het taakvenster ‘Weergeven Opmaak’

Zie 5.3.2 Opmaak Weergeven

5.5

Standaardlettertype en -grootte wijzigen

Wanneer u aan een nieuw document begint, worden automatisch het lettertype, de lettergrootte en andere opmaakkenmerken gebruikt die zijn vastgelegd in het opmaakprofiel Standaard (Normal) (= het standaardopmaakprofiel voor platte tekst. Wilt u het lettertype en de lettergrootte wijzigen, dan kunt u de standaardinstellingen in het opmaakprofiel Standaard (Normal) wijzigen. Dit gewijzigde profiel wordt dan gebruikt voor alle nieuwe documenten die worden gebaseerd op de sjabloon van het huidige document. 1. Klik op Opmaak/Lettertype (Format/Font). 2. Wilt u een nieuw standaardlettertype instellen, selecteer dan de naam van het lettertype in het vak Lettertype (Font). Wilt u een nieuwe standaardlettergrootte instellen, selecteer dan de gewenste grootte in het vak Punten (Points). 3. Klik op Standaard (Default). 4. Klik op Ja (Yes) wanneer u wordt gevraagd of u deze wijziging in het actieve sjabloon wilt doorvoeren. De nieuwe opmaakkenmerken worden onmiddellijk in het huidige document toegepast. De standaardinstellingen worden bepaald door de opties op de tabbladen Lettertype (Font), Afstand en positie (Character spacing) en Teksteffecten (Text effects). Als u op een van deze tabbladen de knop Standaard (Font) kiest, worden de gekozen opties op de 3 tabbladen gebruikt als nieuwe standaardinstellingen. Het standaardlettertype wordt toegepast op nieuwe documenten waaraan de actieve sjabloon is gekoppeld. De standaardinstellingen voor lettertypen kunnen per sjabloon verschillend zijn. Opmerking ♦

♦

5.6

U kunt de standaard-tekenopmaak snel wijzigen door een stuk tekst met de gewenste opmaakkenmerken te selecteren en de opdracht Opmaak/Lettertype (Format/Font) in het menu te kiezen. Vervolgens klikt u op de knop Standaard (Standard). In vorige versies van Microsoft Word was het standaardlettertype ingesteld op 10 pt Times New Roman. Het standaardlettertype in Word XP is gewijzigd in 12 pt Times New Roman. Hierdoor wordt het gemakkelijker om bestanden te lezen. Als u echter in Word XP een bestand opent dat in een vorige versie van Word is gemaakt, blijft de standaardgrootte van het lettertype van de vorige versie behouden (dat wil zeggen: 10 pt).

Tekst markeren met fluostift

Met de markeringsfunctie kunt u belangrijke tekst in documenten markeren en zo makkelijk weer terugvinden. Deze functie heeft het meest effect als teksten via elektronische weg verstuurd worden, bij afdrukken op een zwartwitprinter wordt de kleur immers omgezet in een grijze arcering.


6

46

TEKENOPMAAK

1. Klik op de knop Markeerstift (Highlight) in de Opmaak werkbalk. Klik eventueel op het driehoekje rechts van de knop om een andere kleur te kiezen (15 kleuren). 2. De muiswijzer neemt de vorm aan van een stift waarmee u de tekstdelen kunt markeren. 3. Klik opnieuw op de knop Markeerstift (Highlight) om de opdracht te beëindigen. Er is echter nog een andere manier: 1. Selecteer de tekst die u wenst te markeren. 2. Klik op de knop Markeerstift (Highlight) De opmaak wordt onmiddellijk toegepast. Opmerking ♦ ♦

♦

5.7

Om gemarkeerde tekst normaal te zetten, selecteert u deze en kiest u voor Geen markeerkleur. Als de markeerkleur niet op het scherm mag weergegeven of afgedrukt worden dan kunt u deze uitzetten via het menu Extra/Opties/Weergave/Markeerstiftmarkering (Tools/Options/View/Highlight). Als u de kleur van de markeringen wilt wijzigen, klikt u op de pijl naast de knop Markeerstift (Highlight) en vervolgens op de gewenste kleur. Als u van plan bent het document af te drukken op een zwart-witprinter, kunt u het best een lichte kleur gebruiken voor de markeringen.

Hoofdlettergebruik

Om via het menu snel van hoofdletters kleine letters te maken en andersom gaat u als volgt te werk: 1. Selecteer de tekst die u wilt omzetten naar hoofdletters of kleine letters of Plaats de invoegpositie in het woord. 2. Klik op Opmaak/Hoofdlettergebruik (Format/Change Case). 3. Klik op het keuzerondje voor de gewenste opmaak. 4. Klik op OK. Om via sneltoetsen van hoofdletters kleine letters te maken en andersom gaat u als volgt te werk: 1. Selecteer de tekst die u wilt omzetten naar hoofdletters of kleine letters of Plaats de invoegpositie in het woord. 2. Druk <Shift+F3>.

5.8

Initiaalhoofdletters maken en verwijderen

Vaak ziet men alinea’s met een initiaal beginnen. Dit is een vergrote hoofdletter die wordt ingepast in de tekst van de alinea. Wanneer u een initiaal maakt, wordt het geselecteerde teken in een frame geplaatst. De rest van de alinea verschijnt rond het frame. 5.8.1

Een initiaal maken

1. 2. 3. 4. 5.

Klik in de alinea (met tekst) die u met een initiaal wilt beginnen. Klik op Opmaak/Initiaal (Format/Drop Cap). Selecteer in het vak Positie (Position) de positie van de initiaal. Selecteer in het vak Lettertype (Font) een lettertype. Via Aantal regels omlaag (Lines to drop) stelt u de hoogte van het initiaal in (Standaard 3 regels). 6. Via Afstand tot tekst (Distance from text) kunt u ook de afstand tussen initiaal en tekst instellen. 7. Klik op OK. 5.8.2

Een initiaal verwijderen

1. Klik in de alinea die met een initiaal begint. 2. Klik op Opmaak/Initiaal (Format/Drop cap). 3. Klik op Geen (None).


6

47

TEKENOPMAAK

5.9

Tekenopmaak herhalen

Wanneer een tekstgedeelte naar wens is opgemaakt, kunt u de toegepaste opmaakkenmerken herhalen op andere geselecteerde tekst. Om de tekenopmaak onmiddellijk te herhalen via het menu gaat u als volgt te werk: 1. Selecteer de tekst en pas tekenopmaak toe (via werkbalk of menu). Als het om herhaling van één opmaakkenmerk gaat, dan kunt u de opmaakkenmerken bepalen via de werkbalk. Als echter verschillende opmaakkenmerken moeten herhaald worden dan bepaalt u de opmaak best via het menu Opmaak/Lettertype (Format/Font) (de keuze werd in één keer gemaakt). 2. Selecteer onmiddellijk erna het volgende stuk tekst dat dezelfde opmaak moet krijgen. 3. Klik op Bewerken/Herhalen (Edit/Repeat). Als u sneltoetsen gebruikt, dan vervangt u stap 3 door de toetsencombinatie of

5.10

Tekenopmaak kopiëren

Wanneer u op verschillende plaatsen in het document dezelfde opmaak wilt gebruiken, kunt u tijd bespaOpmaak kopiëren door de opmaak te kopiëren. Dit kunt u doen door gebruik te maken van de knop ren/plakken (Format Painter) op de werkbalk Opmaak, of door gebruik te maken van sneltoetsen. Via de werkbalk gaat u als volgt te werk: 1. Selecteer de tekst waarvan u de opmaakkenmerken wilt kopiëren. 2. Klik eenmaal op de knop

als u opmaak wil kopiëren naar één locatie of

als u opmaak wil kopiëren naar meerdere locaties. Dubbelklik op de knop 3. De muiswijzer verandert in een kwastje met een invoegsymbool. 4. Selecteer de tekst die u wilt opmaken en laat de muisknop los. Selecteer eventueel een ander stuk tekst op een willekeurige plaats in het document. 5. Klik nogmaals op de knop gekopieerd.

of druk op <ESC> nadat u alle gewenste tekenopmaak hebt

De tekenopmaak kan ook gekopieerd worden door middel van sneltoetsen: 1. 2. 3. 4.

Selecteer de tekst waarvan u de opmaakkenmerken wilt kopiëren. Druk . Selecteer vervolgens de tekst waar u de opmaak naartoe wilt kopiëren. Druk .


6

Alineaopmaak

6.1

Wat is een alinea

In Word is een alinea een willekeurige hoeveelheid tekst die wordt afgesloten door een alineamarkering (¶). Wanneer u op ENTER drukt om de ene alinea te beëindigen en met de volgende te beginnen, heeft de nieuwe alinea dezelfde opmaakkenmerken als de vorige. Opgelet: Met <Shift-Enter> maakt u een nieuwe regel, niet een nieuwe alinea. Alineamarkeringen bevatten de opmaakkenmerken die op de alinea zijn toegepast. Als u een alinea wilt verplaatsen of kopiëren met behoud van de alinea-opmaak, dan selecteert u ook de alineamarkering. Als de alineamarkeringen niet weergegeven zijn klikt u op het knopje Weergeven/verbergen standaard werkbalk.

6.2

in de

Hoe alinea’s opmaken?

Net als bij de tekenopmaak kunt u ook hier alinea’s opmaken terwijl u typt of nadat de tekst getypt is. Als u aan alineaopmaak doet terwijl u typt, geldt de opmaak vanaf de positie van de cursor. Om alineaopmaak na afloop van het typen toe te passen moet u de alinea’s selecteren. Als u echter maar één alinea wenst op te maken, volstaat het om er met de muiswijzer in te klikken, selecteren hoeft niet. 6.2.1

Alineaopmaak met het menu of het snelmenu

Wilt u minder courante alinea-kenmerken gebruiken, zeer nauwkeurige instellingen (tot op de millimeter) toepassen of meerdere opmaakkenmerken tegelijk toepassen, gebruik dan de menubalk of snelmenu's. Het dialoogvenster Alinea (Paragraph) biedt het grootste aantal opties voor de alineaopmaak: 1. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop op de plaats waar u de alineaopmaak wenst toe te passen en kies Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 2. Selecteer een van de twee tabbladen: Inspringingen en afstand (Indents and Spacing) of Tekstdoorloop (Line and Page Breaks). 3. Selecteer een optie. 6.2.2

Alineaopmaak met de werkbalk opmaak

De meest gebruikte opmaakkenmerken kunnen snel ingesteld worden via de opmaakwerkbalk. klikt, hebt u ook toegang tot Als u op de knop Werkbalk Randopmaak een speciale werkbalk voor het maken van randen in een document. 6.2.3

Alineaopmaak met de sneltoetsen

Met sneltoetscombinaties kunt u alinea’s opmaken terwijl u typt. Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’, alineaopmaak. 6.2.4

Alineaopmaak met de liniaal

Inspringen en tabs instellen kunt u ook via de liniaal. Zie ‘Snelzoekkaart muis’. 6.2.5

Alineaopmaak toepassen met het taakvenster ‘Weergeven Opmaak’

Zie 5.3.2 Opmaak Weergeven


7

50

ALINEAOPMAAK

6.3

Alinea’s uitlijnen

Bij gebruik van de standaardinstelling van Word wordt tekst met de linkermarge uitgelijnd, zodat een onregelmatige rechterkant ontstaat. U kunt tekst ook centreren, rechts uitlijnen of uitvullen. 6.3.1

Alinea’s uitlijnen met het menu of het snelmenu

1. Selecteer de alinea’s die u wilt uitlijnen. 2. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en selecteer Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 3. Selecteer de gewenste optie in het vak Uitlijning (Alignment). 4. Klik op OK. 6.3.2

Alinea’s uitlijnen met de werkbalk opmaak

1. Selecteer de alinea’s die u wilt uitlijnen. 2. Klik in de werkbalk op respectievelijk: om links uit te lijnen om te centreren om rechts uit te lijnen om uit te vullen

6.3.3

Alinea’s uitlijnen met de sneltoetsen

Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’, Alineaopmaak. 6.3.4

Alinea’s uitlijnen met de functie ‘Klikken en Typen’

Als u wilt zien welke opmaak door de functie ‘Klikken en typen’ wordt toegepast wanneer u dubbelklikt, kijkt u naar de muisaanwijzer. Als u de aanwijzer verplaatst naar een bepaalde "opmaakzone", geeft de vorm van de aanwijzer aan welke opmaak wordt toegepast: een gecentreerde, links of rechts uitgelijnde alinea. Als u bijvoorbeeld het midden van de pagina aanwijst, wordt door de vorm van de aangegeven dat het item wordt gecentreerd. In deze opleiding werd de functie 'Klikken en aanwijzer Typen' uitgezet.

6.4

Afstand voor of na een alinea

U hoeft niet op <ENTER> te drukken als u witregels na een alinea wilt toevoegen. In plaats daarvan kunt u extra ruimte instellen voor of na de alinea met behulp van het menu of een sneltoets. U kunt via het menu deze witruimte nauwkeurig opgeven. 6.4.1

Afstand voor of na alinea’s wijzigen met het menu of het snelmenu

1. Selecteer de alinea’s waarvoor of waarna u de witruimte wilt veranderen of Plaats de cursor daar waar u de afstand voor of na wilt laten instellen. 2. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en klik op Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 3. Selecteer indien nodig het tabblad Inspringingen en afstand (Indents and Spacing). 4. Typ of selecteer onder Afstand (Spacing) de gewenste waarde in de vakken Voor (Before) of Na (After). U kunt de afstand ook in andere eenheden, b.v. cm of pica’s, bepalen. De afstand wordt echter wel in punten omgerekend (12 pt = 1 regel; 6 pt = ½ regel.). 5. Klik op OK.


7

51

ALINEAOPMAAK

6.4.2

Afstand voor of na alinea’s wijzigen met sneltoetsen

Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’, Alineaopmaak.

6.5

Regelafstand

De regelafstand bepaalt de verticale ruimte tussen tekstregels in een alinea. De standaardinstelling in Word is Regelafstand Enkel (Spacing Single). 6.5.1

Regelafstand wijzigen met de werkbalk opmaak

In Word 2002 is standaard het knopje de opmaak balk.

Regelafstand (Line Spacing) aanwezig op

Als u een nieuwe instelling wilt toepassen, klikt u op de pijl en selecteert u het gewenste getal. Als u de laatstgebruikte instelling wilt toepassen, klikt u op de betreffende knop. Als u exacte maten wilt opgeven, klikt u op de pijl, vervolgens op Meer (More) en selecteert u de gewenste opties onder (Regelafstand) Line Spacing.

♦ ♦ ♦

6.5.2

Regelafstand wijzigen met het menu of het snelmenu

1. Selecteer de alinea’s waarvan u de regelafstand wilt veranderen of Plaats de cursor daar waar u de nieuwe regelafstand wilt laten beginnen. 2. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en klik op Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 3. Selecteer indien nodig het tabblad Inspringingen en afstand (Indents and spacing). 4. Selecteer onder Regelafstand (Spacing) het gewenste type regelafstand. Typ of selecteer een waarde voor de regelafstand in het vak Op (At) als u de optie Ten minste (At least), Exact of Meerdere in het vakje hebt geselecteerd. 5. Klik op OK. Optie

Resultaat

Enkel (Single)

Voor elke regel een regelafstand die groot genoeg is voor het grootste lettertype in die regel, plus wat extra ruimte. De hoeveelheid extra ruimte hangt af van het gebruikte lettertype.

Anderhalf (1,5 lines)

Voor elke regel een regelafstand die anderhalf maal zo groot is als de enkele regelafstand. Als tekst van 10-punten bijvoorbeeld een regelafstand 1,5 heeft, is de regelafstand ongeveer 15 punten.

Dubbel (Double)

Voor elke regel een regelafstand die twee maal groter is dan regelafstand 1. Als tekst van 10 punten bijvoorbeeld een regelafstand 2 heeft, is de regelafstand ongeveer 20 punten.

Ten minste (At least)

De minimale regelafstand die kan worden gebruikt bij grotere lettertypen of grafische afbeeldingen die anders niet zouden passen binnen de opgegeven regelafstand.

Exact

Een vaste regelafstand die niet door Word wordt aangepast.

Meerdere (Multiple)

De regelafstand wordt vergroot of verkleind volgens het percentage dat u opgeeft. Als u bijvoorbeeld de waarde 1,2 opgeeft, wordt de regelafstand met 20% vergroot. Als u de waarde 0,8 opgeeft, wordt de regelafstand met 20% verkleind. De instelling 2 bij de optie Meerdere heeft hetzelfde resultaat als de optie Dubbel. In het vak ‘Op’ typt of selecteert u de gewenste regelafstand. De standaardinstelling is drie regels.

Op (At)

De door u geselecteerde regelafstand. Deze optie is alleen beschikbaar als u Ten minste, Exact of Meerdere selecteert in het vak Regelafstand (Spacing). Bij ‘Ten minste’ en ‘Exact’ wordt de afstand standaard in punten (12 pt = 1 regel) en bij ‘Meerdere’ in regels weergegeven.

Opmerking Wanneer een regel een groot teken, een grafische afbeelding of een formule bevat, wordt de ruimte voor die regel automatisch aangepast. Als u wilt dat de regelafstand voor alle regels gelijk is, klikt u op ‘Exact’ in het vak ‘Regelafstand’ (Spacing) en selecteert u de regelafstand in het vak ‘Op’ (At) die groot genoeg is voor het grootste teken in de regel. Als tekens of afbeeldingen nog steeds niet volledig worden weergegeven, selecteert u een groter getal in het vak ‘Op’ (At).


7

52

ALINEAOPMAAK

6.5.3

Regelafstand wijzigen met sneltoetsen

Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’, Alineaopmaak.

6.6

Alinea’s laten inspringen

Alinea’s laten inspringen is iets anders dan het instellen van linker- en rechtermarges. Marge-instellingen bepalen de breedte van de gehele tekst, met andere woorden, de ruimte tussen de tekst en de rand van de pagina. Tekst in alinea’s strekt zich meestal uit van de linkermarge tot de rechtermarge. Wanneer u een alinea laat inspringen, wijzigt u de afstand tussen de tekst en de marges. Op deze manier kunt u ook bepaalde alinea’s laten opvallen ten opzichte van de overige tekst van uw document. Wanneer u een verkeerd-om inspringing maakt, plaatst u een element links van de eerste tekstregel. Dit kan bijvoorbeeld een opsommingsteken zijn, een getal of een woord. 6.6.1

Alinea’s laten inspringen met het menu of het snelmenu

Met het menu kunt u exacte waarden voor het inspringen van de alinea opgeven. Daarbij kunt u gebruik maken van verschillende maateenheden. 1. Selecteer de alinea’s die u wilt laten inspringen 2. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en klik op Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 3. Selecteer indien nodig het tabblad Inspringingen en afstand (Indents and spacing). 4. Typ een waarde in het vak Inspringen (Indentation) links of rechts (de alinea springt volledig in).

Selecteer eventueel een optie in het vak Speciaal/Geen, Eerste regel, Verkeerd-om, (Special/None, First line, Hanging) (de eerste regel springt in of springt verkeerd-om, naargelang de optie)

5. Klik op OK. 6.6.2

Alinea’s laten inspringen met de werkbalk

1. Selecteer de alinea’s die u wilt laten inspringen. 2. Klik op Klik op 6.6.3

om de alinea te laten inspringen tot de volgende tab. om de alinea te laten inspringen tot de vorige tab. Alinea’s laten inspringen met de sneltoetsen

Zie ‘Snelzoekkaart toetsen’, Inspringen. Opmerking Met inspringen via de werkbalk of met sneltoetsen wordt de linkerinspringpositie van de geselecteerde alinea’s verplaatst naar de volgende tab van de eerste alinea in de selectie. Dit kan een standaardtab zijn of een tab die handmatig is ingesteld.


7

53

ALINEAOPMAAK

6.6.4

Alinea’s laten inspringen met de liniaal

Als u de liniaal niet ziet, wijst u naar de bovenkant van het documentvenster om de liniaal weer te geven, of klikt u op Beeld/Liniaal (View/Ruler). 6.6.4.1

Pictogrammen slepen

1. Selecteer de alinea die u wilt laten inspringen. 2. Klik op Beeld/Liniaal als de horizontale liniaal niet wordt weergegeven. Eerste regel inspringen op de horizontale liniaal naar de positie waar u 3. Sleep de markering de eerste regel wilt laten beginnen of Verkeerd-om inspringing op de liniaal naar de positie waar u de tweede Sleep de markering en volgende regels wilt laten inspringen of Links inspringen op de horizontale liniaal naar de positie waar u de Sleep de markering alinea wilt laten inspringen. Rechts inspringen als u de rechterinspringpositie wilt wijzigen voor alle Sleep de markering regels in de geselecteerde alinea of alinea's. 6.6.4.2

Pictogrammen voor het inspringen vooraf instellen en klikken

1. Selecteer de alinea(‘s) die u wilt laten inspringen. 2. Selecteer het overeenkomstige pictogram in de liniaal (vooraan links). Eerste regel inspringen Verkeerd-om inspringen 3. Klik in de liniaal op de plaats waar u de eerste regel wilt laten inspringen of verkeerd-om wilt laten inspringen. 6.6.5

Alinea’s laten inspringen met de functie ‘Klikken en Typen’

Met de functie ‘Klikken en typen’ kunt u de eerste regel van een alinea laten inspringen. 1. Schakel indien nodig om naar de Afdrukweergave of de Weergave volgens weblay-out. 2. Verplaats de I-vormige aanwijzer naar het begin van de nieuwe alinea, totdat het pictogram verschijnt. Links inspringen 3. Dubbelklik en typ de gewenste tekst. Terwijl u typt, kunt u zien dat de eerste regel inspringt op de plaats waar u hebt gedubbelklikt. In deze opleiding werd de functie uitgezet.


7

54

ALINEAOPMAAK

6.6.6 Menu

Voorbeelden inspringingen Resultaat

Soort inspringen Eén alinea springt negatief in.

De eerste regel van elke alinea springt in.

Verkeerd-om inspringen. Alle regels van de alinea springen in behalve de eerste regel. Deze opmaak wordt toegepast voor elementen zoals bibliografische gegevens, termen in woordenlijsten, beknopte overzichten en lijsten met opsommingtekens of nummers.


7

55

ALINEAOPMAAK

6.7

Tekstdoorloop

Afhankelijk van uw printer kan de verdeling van tekst over de pagina’s verschillen. U kunt aan een alinea speciale instellingen voor tekstdoorloop toekennen om ervoor te zorgen dat de tekst op dezelfde pagina bijeen blijft of wordt verdeeld over verschillende pagina’s, ongeacht de printer waarmee u afdrukt. 6.7.1

Zwevende regels

Een zwevende regel is de eerste of laatste regel van een alinea, die alleen, gescheiden van de rest van de alinea, respectievelijk boven of onder aan een pagina wordt afgedrukt. Standaard voorkomt Word dat er zwevende regels ontstaan. Er kunnen zich echter gevallen voordoen waarin u zwevende regels wel wilt toestaan, bijvoorbeeld wanneer u een bepaald aantal regels op een pagina wilt afdrukken of wanneer u het aantal pagina’s van uw document wilt beperken. Wijzig de standaardinstelling als volgt: 1. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en klik op Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 2. Selecteer het tabblad Tekstdoorloop (Line and Page Breaks). 3. Schakel het aankruisvakje Zwevende regels voorkomen (Widow/Orphan control) uit. 4. Klik op OK. De eerste of laatste regel van de alinea kan nu, gescheiden van de rest van de alinea, bovenaan of onderaan een pagina worden afgedrukt. 6.7.2

Regels van een alinea bijeenhouden

U kunt voorkomen dat een alinea over twee pagina’s wordt verdeeld. Als bij het afdrukken blijkt dat een alinea niet op de pagina kan staan, wordt de alinea in zijn geheel naar het begin van de volgende pagina verplaatst. Voor het bijeenhouden van de regels van een alinea voert u de volgende stappen uit: 1. Plaats de invoegpositie in de alinea die u wenst bijeen te houden. 2. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en klik op Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 3. Selecteer het tabblad Tekstdoorloop (Line and Page Breaks). 4. Selecteer het aankruisvakje Regels bijeenhouden (Keep lines together). 5. Klik op OK. 6.7.3

Alinea bij volgende houden

U kunt voorkomen dat tussen twee alinea’s een pagina-einde wordt ingevoegd, bijvoorbeeld wanneer u een kop en de daaropvolgende alinea bijeen wilt houden, of alle elementen in een lijst op dezelfde pagina wilt afdrukken. Als de eerste twee regels van de tweede alinea niet onderaan de pagina passen, worden de laatste twee regels van de eerste alinea op de volgende pagina afgedrukt. Werk als volgt: 1. Plaats de invoegpositie op een willekeurig punt in de eerste alinea wanneer u een pagina-einde tussen twee alinea’s wilt voorkomen. 2. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en klik op Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 3. Selecteer het tabblad Tekstdoorloop (Line and Page Breaks). 4. Selecteer het aankruisvakje Bij volgende alinea houden (Keep with next). 5. Klik op OK. 6.7.4

Pagina-einde ervoor

U kunt een bepaalde alinea bovenaan een pagina plaatsen, bijvoorbeeld een alinea die een nieuw onderwerp inleidt (b.v. een nieuw hoofdstuk in een boek). Werk als volgt: 1. Plaats de invoegpositie op een willekeurig punt in de alinea. 2. Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en klik op Alinea (Paragraph) uit het snelmenu. 3. Selecteer het tabblad Tekstdoorloop (Line and Page Breaks). 4. Selecteer het aankruisvakje Pagina-einde ervoor (Page break before). 5. Klik op OK.


7

56

ALINEAOPMAAK

Om het pagina-einde te verwijderen, schakelt u het selectievakje Pagina-einde ervoor (Page break before) weer uit. Opmerking Wanneer u de aankruisvakjes, ‘Regels bijeenhouden’ of ‘Bij volgende alinea houden’ of ‘Pagina-einde ervoor’ hebt ingeschakeld, wordt in de normale weergave naast de desbetreffende alinea een zwart vierkantje weergegeven. Dit vierkantje wordt echter niet afgedrukt. Het is alleen zichtbaar als de knop Weergeven/Verbergen op de standaard werkbalk is ingedrukt.

6.8

Tabs

Wanneer u op drukt, wordt het invoegpunt (met de tekst die zich hierachter bevindt) naar de eerste tab verplaatst. Deze tabs zijn standaard om de 1,27 cm op de liniaal aanwezig. U kunt de uitlijning op de tabs instellen en wijzigen voor geselecteerde alinea’s. Wanneer u een nieuwe tab instelt, worden alle standaardtabs links van de nieuwe tab gewist. Tabs horen bij de alinea-opmaak. Als u tabs instelt terwijl u tekst typt en op Enter drukt, worden de tabinstellingen in de volgende alinea voortgezet. U kunt tabs op twee manieren instellen. U kunt het dialoogvenster Tabs gebruiken, waarin u de tabs zeer nauwkeurig kunt instellen. U kunt echter ook de liniaal gebruiken. Dit kan iets minder nauwkeurig, maar werkt sneller. 6.8.1

Tabs instellen

6.8.1.1

Tabs instellen met het menu

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Selecteer de alinea's waarin u tabs wilt instellen. Klik op Opmaak/Tabs (Format/Tabs). Typ in het vak Tabpositie (Tab stop position) de positie voor de tab die u wilt instellen. Selecteer in de groep Uitlijning (Alignment) het type tab. Selecteer onder Opvulteken (Leader) het gewenste opvulteken. Klik vervolgens op de knop Instellen (Set). Herhaal de stappen 3 tot en met 6 voor eventuele volgende tabs. 7. Klik op OK 6.8.1.2

Tabs instellen met de liniaal

1. Plaats de cursor op de positie waar u de tabinstellingen wilt laten beginnen of selecteer de alinea's waarin u tabs wilt instellen. voor tabuitlijning links van de horizontale liniaal tot het pictogram voor de ge2. Klik op de knop wenste tabstijl wordt weergegeven: linkslijnende tab centreertab rechtslijnende tab decimale tab lijntab 3. Klik in de horizontale liniaal op de positie waar u de tab wilt instellen. 6.8.1.3

Tabs instellen met de functie ‘Klikken en typen’

Met de functie Klikken en typen kunt u overal op de lege regel een tab invoegen. 1. Schakel om naar de Afdrukweergave of de Weergave volgens weblay-out. 2. Verplaats de I-vormige aanwijzer totdat het pictogram Links uitlijnen

, Centreren

of

wordt weergegeven. Rechts uitlijnen 3. Vervolgens dubbelklikt u op de regel.


7

57

ALINEAOPMAAK

6.8.2

Tabs wijzigen

6.8.2.1

Tabs wissen of verplaatsen met de liniaal

U kunt een tab in geselecteerde alinea’s verplaatsen of wissen. De resterende standaardtabs worden links van de gewiste tab automatisch opnieuw ingesteld op een onderlinge afstand van 1,25 cm. 1. Selecteer de alinea's waarin u een tab wilt wissen of verplaatsen. 2. Wilt u een tab wissen, sleep dan de tabmarkering van de horizontale liniaal af. Wilt u een tab verplaatsen, sleep dan de tabmarkering naar rechts of links op de horizontale liniaal. Tabmarkering

6.8.2.2

Tabs wijzigen via het menu

Als u de tabinstellingen snel wilt wijzigen via het menu, dubbelklikt u op de tabmarkering op de horizontale liniaal. Het dialoogvenster Tabs verschijnt waarin u de instellingen kunt wijzigen. 6.8.2.3

Standaardtabs wijzigen

U kunt de afstand tussen de standaard tabs in een document wijzigen. Waar de cursor staat speelt geen rol. Deze aanpassing geldt alleen voor het actieve document. Individueel ingestelde tabs hebben voorrang op de standaard tabs. 1. Klik op Opmaak/Tabs (Format/Tabs). 2. Typ of selecteer in het vak Standaard tabs om de (Default tab stops) de afstand tussen de tabs. 3. Klik op OK.


7

58

ALINEAOPMAAK

6.9

Randen en arcering

In een Word-document kunt u een rand toevoegen aan een of meer zijden van een tabel (zie tabel hieronder, waar de randen in het grijs zijn weergegeven) een alinea of een geselecteerde tekst aan een of meer zijden van elke pagina in een document (zelfs met figuren) aan een tekenobject, zoals een tekstvak, een Autovorm, een figuur of een geïmporteerde illustratie

♦

♦ ♦ ♦

Met behulp van arcering kunt u de achtergrond van een tabel, alinea of geselecteerde tekst opvullen. Soorten randen

voorbeeld

Pagina rand

U kunt een rand toevoegen aan iedere kant van een pagina in een document of aan alle pagina's in een bepaalde sectie. U kunt ook een rand toevoegen aan alleen de eerste pagina, of juist aan alle pagina's behalve de eerste. U kunt de paginaranden allerlei soorten stijlen en kleuren geven en kiezen uit een groot aantal verschillende grafische randen.

Alinea rand / arcering

Als u randen toevoegt, worden alinea's in een document extra benadrukt. De rand in deze alinea bestaat uit stippellijnen. U kunt een alinea ook markeren door arcering toe te passen.

Tekst rand / arcering

Als u randen of arcering toevoegt, wordt geselecteerde tekst in een document extra benadrukt.

Rand rond tekenobject

U kunt randen toevoegen aan tekenobjecten (inclusief tekstvakken en AutoVormen) of aan figuren. U kunt de tekenobjecten verfraaien door ze op te vullen met een verloop van kleuren (met arcering), patroon of bitmappatroon, of figuur.

Tabel- of celrand /arcering

U kunt randen toevoegen aan een hele tabel, of aan individuele cellen. Vervolgens kunt u de achtergrond van een tabel invullen door middel van arcering. In deze cel werd de dikte van de rand ingesteld op 3 pt. In de eerste rij van deze tabel werden de cellen gearceerd.

6.9.1

Randen en arcering maken

6.9.1.1

Met het menu

Om randen aan alinea’s of geselecteerde tekst toe te voegen voert u de volgende stappen uit: 1. 2. 3. 4.

Selecteer de alinea(‘s) of de tekst (b.v. een woord) waarvoor u een rand of lijn wilt maken. Klik op Opmaak/Randen en arcering (Format/Borders and Shading). Selecteer het tabblad Randen (Borders). In het dialoogvenster kiest u de volgende opties: Onder Toepassen op (Apply to) selecteert u Tekst of Alinea (Text / Paragraph). Onder Stijl (Style) kiest u het soort lijn. Onder Kleur (Color) selecteert u de lijnkleur voor de rand. Onder Dikte (Width) bepaalt u de lijnbreedte voor de rand. Onder Instelling (Setting) klikt u op Kader (Box), Schaduw (Shadow) of 3-D om aan alle zijden dezelfde rand te maken. Onder Instelling (Setting) klikt u op Aangepast (Custom) als u alleen aan bepaalde zijden een rand wilt toevoegen. Onder Voorbeeld (Preview) klikt u op de zijden van het diagram of gebruikt u de knoppen om randen


7

59

ALINEAOPMAAK

aan te brengen of te verwijderen. Klik op de knop Opties (Options) om de Afstand tot tekst (Distance from text) te bepalen. 5. Klik op OK. Om randen aan pagina’s toe te voegen voert u de volgende stappen uit: 1. Klik op Opmaak/Randen en arcering (Format/Borders and Shading). 2. Selecteer het tabblad Paginarand (Page Border). 3. In het dialoogvenster kiest u de volgende opties: Onder Toepassen op (Apply to) selecteert u uit de vervolgkeuzelijst Heel document (Whole document); Deze sectie (This section); Deze sectie - Alleen de eerste pagina (This section – First page only); Deze sectie - Alles min de eerste pagina (This section – All except first page). Klik op Opties (Options) als u de exacte positie van een rand op de pagina wilt opgeven. 4. Klik op OK. Om alinea’s een arcering te geven voert u de volgende stappen uit: 1. 2. 3. 4.

Selecteer de alinea of de alinea’s waarvoor u een arcering wilt maken. Klik op Opmaak/Randen en arcering (Format/Borders and Shading). Selecteer het tabblad Arcering (Shading). In het dialoogvenster kiest u de volgende opties: Onder Toepassen op (Apply to) klikt u op het gedeelte van het document waarop u de arcering wilt toepassen. Onder Opvulling (Fill) selecteert u de vulkleur voor de arcering of selecteert u Geen (No Fill) om de arceerkleur te verwijderen. Onder Patronen (Patterns) hebt u twee mogelijkheden: - Onder Stijl (Style) selecteert u de arcering die u ‘over’ de vulkleur plaatst. Klik op Doorzichtig (Clear) als u uitsluitend een vulkleur wilt toepassen (zonder patroonkleur). Klik op Dicht (Solid) als u uitsluitend de patroonkleur wilt toepassen (zonder vulkleur). - Onder Kleur (Color) selecteert u een kleur voor de lijnen en punten in het geselecteerde arceerpatroon. Als u in het vak Stijl (Style) op Doorzichtig (Clear) hebt geklikt, is het vak Kleur (Color) niet beschikbaar. 5. Klik op OK. 6.9.1.2

Met de werkbalk Randen

1. Selecteer de alinea(‘s) of de tekst waarvoor u een rand wilt maken. 2. Klik op de knop Alle randen (Outside border) 3. Klik vervolgens op de knop voor de gewenste rand (13 knoppen). 6.9.2

Randen wijzigen

U kunt elke rand wijzigen die u hebt toegevoegd aan een pagina, tabel, alinea of geselecteerde tekst in een document. U kunt ook de rand of lijn wijzigen van een tekenobject, zoals een tekstvak, een AutoVorm, een figuur of een geïmporteerde illustratie. Voor het wijzigen van randen volgt u dezelfde stappen als voor het maken ervan. 6.9.3

Randen verwijderen

U kunt randen verwijderen van een of meer zijden van een pagina, een alinea of geselecteerde tekst in een document. U kunt bovendien randen verwijderen van een tekenobject, zoals een tekstvak, een AutoVorm, een figuur of een geïmporteerde illustratie. 1. 2. 3. 4.

Klik op Opmaak/Randen en arcering (Format/Borders and Shading). Selecteer het tabblad Randen (Borders) of Paginarand (Pageborder). Klik onder Instelling (Setting) op Geen (None). Klik op OK.

Opmerking Als u niet alle paginaranden wilt verwijderen, klikt u in het diagram onder Voorbeeld (Preview) op de randen die u wilt verwijderen.


7

60

ALINEAOPMAAK

6.10

Lijsten met opsommingstekens en nummering

In Microsoft Word kunt u heel eenvoudig lijsten met opsommingstekens of genummerde lijsten maken. U kunt snel opsommingstekens of nummering toevoegen aan bestaande tekst, maar u kunt Word ook automatisch lijsten laten maken terwijl u typt, op voorwaarde dat u opties instelt op het tabblad AutoOpmaak tijdens typen (AutoFormat As You Type) in het menu Extra/AutoCorrectie (Tools/AutoCorrect Options). Wenst u deze opties liever niet, dan kunt u die altijd uitschakelen. De werkwijze staat beschreven in 6.12.3 Opties van AutoOpmaak en AutoOpmaak tijdens typen in de tabel onder het item lijsten. Als u graag met automatische lijsten werkt maar tekst in bepaalde gevallen niet wilt omzetten in een lijst, kunt u de lijst ongedaan maken op het moment dat deze wordt gemaakt. U doet dit door te klikken op de knop

AutoCorrectie-Opties (AutoCorrect Options) die naast de lijst verschijnt.

Een lijst wordt meestal voorafgegaan door een gedachtestreepje, een cijfer of letter. Er zijn zeven standaardvormen voor opsommingstekens en nummering. Als u een ander symbool als opsommingsteken wilt gebruiken, kunt u het teken uit een van de geïnstalleerde lettertypen kiezen. U kunt opsommingstekens maken: met de werkbalk opmaak, een menu-opdracht of het snelmenu. 6.10.1

Opsommingstekens of nummers maken

6.10.1.1

Met een menu-opdracht of het snelmenu

1. Selecteer de alinea’s die u wilt voorzien van opsommingstekens of nummers of Plaats de cursor in een blanco regel. 2. Klik op Opmaak/Opsommingstekens en nummering (Format/Bullets and Numbering) of Klik met de rechtermuisknop in de selectie en selecteer Opsommingstekens en nummering. (Bullets and Numbering). 3. Selecteer het tabblad Opsommingstekens (Bulleted) of Nummers (Numbered). 4. In het tabblad Nummers (Numbered) selecteert u een nummering of In het tabblad Opsommingstekens (Bulleted) selecteert u een opsommingsteken of Klik op de knop ‘Figuur’ en selecteer het tabblad Figuren. Selecteer uit de afbeeldingengalerie de figuur die u als opsommingsteken wenst in te stellen. Klik vervolgens op het knopje Clip invoegen 5. Klik op OK. 6.10.1.2

Met de werkbalk opmaak

1. Selecteer de lijst of plaats de cursor in een blanco regel. Opsommingstekens (Bullets) of op Nummering (Numbering) 2. Klik op Het soort teken/nummer en de opmaak ervan kan via het menu Opmaak/Opsommingstekens of nummering (Format/Bullets and Numbering) ingesteld worden. 6.10.1.3

Lijsten met meerdere niveaus maken

Lijsten kunnen maximaal negen niveaus hebben. U kunt voor elk niveau de opmaak van de nummers of opsommingstekens wijzigen. 1. Klik op Opmaak/Opsommingstekens en nummering (Format/Bullets and Numbering). 2. Selecteer het tabblad Meerdere niveaus (Outline Numbered) en klik op een lijstopmaak die niet de tekst "Kop 1" bevat. 3. Klik vervolgens op OK. 4. Typ de lijst en druk na elk element op <Enter>. Elk element dat u wilt nummeren, moet een afzonderlijke alinea zijn. Klik op

of op

om een element op het gewenste niveau te plaatsen.


7

61

ALINEAOPMAAK

Opmerking U kunt een bestaande lijst wijzigen in een lijst met meerdere niveaus. Selecteer de lijst, klik op Opmaak/Opsommingstekens en Nummering (Format/Bullets and Numbering) en selecteer in het tabblad Meerdere niveaus (Outline Numbered) een opmaak voor de nummering. U kunt een lijst in zijn geheel naar links of rechts verplaatsen. Klik op het eerste nummer in de lijst en sleep dit naar een nieuwe locatie. De gehele lijst wordt hierbij verplaatst terwijl de nummering ongewijzigd blijft. U kunt van een bestaande lijst een lijst met meerdere niveaus maken door de hiërarchie van de items in de lijst aan te passen. Klik op een ander nummer dan het eerste nummer in de lijst en druk op of <SHIFT+TAB>, of klik op Inspringing vergroten (Increase Indent) of Inspringing verkleinen (Decrease Indent) op de werkbalk Opmaak (Formatting).

♦

♦

♦

6.10.2

De volgorde van de nummering in een lijst aanpassen

6.10.2.1

De nummering opnieuw laten beginnen in het midden van een genummerde lijst

1. Klik in de genummerde lijst met de rechtermuisknop op het nummer waar u opnieuw wilt beginnen met 1. 2. Klik op Opnieuw nummeren (Restart Numbering) in het snelmenu. 6.10.2.2

Lijsten die zijn onderbroken door niet-genummerde tekst een opeenvolgende nummering geven

1. Klik met de rechtermuisknop op het eerste nummer van de lijst waar u de nummering wilt voortzetten in de lijst op het item waar u door wilt gaan met de nummering. 2. klik op Doorgaan met nummering (Continue Numbering) in het snelmenu. 6.10.3

De opmaak van opsommingstekens of nummers aanpassen

1. 2. 3. 4.

Selecteer de alinea’s met opsommingstekens of nummers die u wilt wijzigen. Klik op Opmaak/Opsommingstekens en nummering (Format/Bullets and Numbering). Selecteer het tabblad van het type lijst dat u wilt wijzigen. Klik op Aanpassen (Customize) voor het wijzigen van de afstand tot de tekst en breng de gewenste wijzigingen aan. Als u een lijst met meerdere niveaus wilt wijzigen, selecteert u eerst het tabblad Meerdere niveaus (Outline numbered). Het niveau dat u wilt wijzigen selecteert u in het vak Niveau (Level) en vervolgens wijzigt u de opmaakopties voor dat niveau. Herhaal dit voor elk niveau dat u wilt wijzigen. 5. Klik op OK. 6.10.4

Opsommingstekens in nummers veranderen en omgekeerd

1. Selecteer de alinea’s met de opsommingstekens of nummers die u wilt wijzigen. 2. Klik op 6.10.5

of op Opsommingstekens of nummering verwijderen

1. Selecteer de alinea’s met de opsommingstekens of de nummering die u wilt verwijderen. 2. Klik op het knopje Klik op het knopje

als u opsommingstekens wilt verwijderen. als u nummers wilt verwijderen.

Opmerking Als u één enkel opsommingsteken of nummer wilt verwijderen, klikt u tussen het te verwijderen teken en de bijbehorende tekst en drukt u vervolgens op . Als u ook de inspringing wilt verwijderen, drukt u nogmaals op .


7

62

ALINEAOPMAAK

6.11

Opmaakinstellingen bekijken

De tekst op uw scherm wordt weergegeven zoals deze wordt afgedrukt. Er worden geen codes gebruikt om de opmaak aan te geven. Als u de opmaakinstellingen van een bepaald teken of een bepaalde alinea wilt controleren, klikt u in de menubalk op Help/Wat is dit? (Help/What’s This?) of u drukt <Shift+F1>. Wanneer de cursor verandert in een vraagteken, klikt u op de tekst die u wilt controleren. Aan de rechterkant verschijnt het taakvenster Opmaak Weergeven (Reveal Formatting). Dit taakvenster biedt een aantal handige opties waarmee u opmaak kunt zichtbaar maken, wijzigen, kopiëren naar andere delen van de tekst enz. U vindt hier meer over in hoofdstuk 5.3.2 Opmaak Weergeven. Een andere manier om dit taakvenster weer te geven is via het menu Opmaak/Opmaak Weergeven (Format/Reveal Formatting). Opmerking Als u twee of meer alinea’s selecteert met een verschillende opmaak, kunnen de verschillende instellingen niet tegelijkertijd worden weergegeven. Lichter gekleurde inspringmarkeringen en tabmarkeringen op de horizontale liniaal geven de instellingen aan van de eerste alinea die u hebt geselecteerd. Als u opmaak wilt toepassen op een bepaald aantal geselecteerde alinea’s met een verschillende opmaak, kunt u niettemin de liniaalinstellingen aanpassen, klikken op knoppen op de werkbalk en lichter gekleurde of lege opties selecteren in het dialoogvenster Alinea.

6.12

Automatische opmaak

Door de functie AutoOpmaak te gebruiken, kunt u de tekst in een document snel en gemakkelijk een bepaalde opmaak geven, zoals koppen, genummerde lijsten en lijsten met opsommingstekens, randen, nummering, symbolen en breuken. In Microsoft Word kunt u ook: Internet-, netwerk- en e-mailadressen opmaken als hyperlinks. De tekenopmaak Vet of Cursief toepassen op tekst die wordt ingesloten door sterretjes (*) of onderstrepingstekens (_). Twee afbreekstreepjes (--) vervangen door een lang streepje (—).

♦ ♦

♦

U kunt een document automatisch opmaken terwijl u typt, of nadat hij getypt is. Elke alinea wordt door Word geanalyseerd. Zo wordt nagegaan hoe een alinea in een document wordt gebruikt (bijvoorbeeld als kop of als onderdeel van een genummerde lijst). Tenslotte wordt het onderdeel opgemaakt met een geschikt opmaakprofiel. 6.12.1

Automatisch opmaken van tekst tijdens het typen

Met deze opdracht bepaalt u zelf welke opmaakwijzigingen u wel of niet automatisch wilt doorvoeren terwijl u typt. 1. Klik op Opmaak/AutoOpmaak/Opties (Format/AutoFormat/Options). 2. Selecteer het tabblad AutoOpmaak tijdens typen (AutoFormat As You Type). Deze keuze bevat opties die Word gebruikt bij het opmaken van tekst terwijl u aan het typen bent. 3. Schakel de gewenste opties in of uit. en vervolgens op de optie. Als u meer over een optie wilt weten, klikt u op het vraagteken 4. Klik op OK. 5. Klik op Sluiten (Close). (NIET op OK) 6.12.2

Automatisch opmaken als u klaar bent met typen

Met deze opdracht kunt u alle tekst in één keer opmaken. U kunt alle wijzigingen die in Word worden toegepast bekijken en ze een voor een accepteren of verwerpen. 1. 2. 3. 4.

Klik op Opmaak/AutoOpmaak/Opties (Format/AutoFormat/Options). Selecteer indien nodig het tabblad AutoOpmaak (AutoFormat) Schakel de gewenste opties in of uit. Klik tweemaal op OK.


7

63

ALINEAOPMAAK

Opmerking AutoCorrectie-Opties (AutoCorrect Als automatische opmaak wordt toegepast, kunt u de knop Options) gebruiken om de bewerking ongedaan te maken of om de AutoOpmaak-instellingen te wijzigen. Afhankelijk van de situatie kan de gehele knop worden weergegeven of kan de knop eerst als een klein blauw vakje worden weergegeven dat verandert in een knoppictogram wanneer u het aanwijst. 6.12.3

Opties van AutoOpmaak en AutoOpmaak tijdens typen

In de volgende tabel wordt beschreven welk resultaat u verkrijgt wanneer u de opties voor de functie AutoOpmaak of AutoOpmaak tijdens typen gebruikt.

TEKENOPMAA K

Actie

Resultaat

U typt rechte aanhalingstekens (' en ").

De rechte aanhalingstekens worden vervangen door gekrulde aanhalingstekens ( en ).

U typt een rangtelwoord, zoals 1ste

Het rangtelwoord wordt vervangen door 1

U typt een breuk, zoals 1/4, 1/2 of 3/4.

De breuk wordt vervangen door het teken ¼, ½ of ¾.

U typt tekst, een spatie, een afbreekstreepje ( -), een of geen spatie en weer tekst, bijvoorbeeld:

De spaties en het afbreekstreepje worden vervangen door het en-teken (–):

pagina 3 - 10

pagina 3–10

U typt twee afbreekstreepjes, direct voorafgegaan en gevolgd door tekst, bijvoorbeeld:

De afbreekstreepjes worden vervangen door een emstreepje

Naaldbomen--zoals de blauwspar--doen het goed in deze omgeving.

Naaldbomen—zoals de blauwspar—doen het goed in deze omgeving.

U typt een sterretje (*), direct gevolgd door tekst, gevolgd door nog een sterretje, bijvoorbeeld:

De tekst tussen sterretjes wordt opgemaakt in de tekenstijl vet:

Zoek *zonnestelsel* op in het woordenboek

Zoek zonnestelsel op in het woordenboek. (Word past het opmaakprofiel ‘Zwaar’ (Strong) toe.)

ste

.

De tekst tussen onderstrepingstekens krijgt de opmaak U typt een onderstrepingsteken (_), direct gevolgd door tekst, gevolgd door nog een onderstrepingsteken, cursief: bijvoorbeeld: Zoek zonnestelsel op in het woordenboek. Word past het opmaakprofiel ‘Nadruk’ (Emphasis) toe. Zoek _zonnestelsel_ op in het woordenboek

LIJSTEN

U typt een Internet-, netwerk-, of e-mailadres, bijvoorbeeld:

Het adres wordt opgemaakt als hyperlink.

http://www.microsoft.com

http://www.microsoft.com

U typt een getal/letter, gevolgd door een punt, een afbreekstreepje, een haakje sluiten of een ‘groter dan’teken (>), waarna u een spatie of tab invoert, gevolgd door tekst.

De tekst wordt omgezet in een genummerde lijst. Druk tweemaal op <Enter> als u de lijst wilt afsluiten.

U typt een van de volgende tekens, plus een spatie of tab gevolgd door tekst:

De tekst wordt omgezet in een lijst met opsommingtekens. Druk tweemaal op <Enter> als u de lijst wilt afsluiten.

een sterretje ( * ), een of twee afbreekstreepjes, een 'groter dan'-teken (>), of een pijl die is samengesteld uit een 'groter dan'-teken en een afbreekstreepje of een gelijkteken (-> of =>) U voert een symbool in met de opdracht Invoegen/Symbool, gevolgd door twee of meer spaties of een ingesloten figuur (mag maximaal 1,5 maal zo hoog zijn als de lijn), waarna u tekst invoert.

De tekst wordt omgezet in een lijst met opsommingstekens waarbij het symbool of de figuur het opsommingsteken vormt.

Een lijstitem dat begint met een opsommingsteken, een sterretje of een soortgelijk teken, gevolgd door een spatie, gevolgd door tekst met de opmaak Vet, Cursief of Onderstrepen, gevolgd door een scheidingsteken (punt, dubbele punt, afbreekstreepje, emstreepje, vraagteken, uitroepteken of soortgelijk teken), wederom gevolgd door een spatie of tab, gevolgd door de tekst.

Dezelfde opmaak wordt herhaald voor de inleidende tekst van de volgende vermelding in de lijst. Het scheidingsteken wordt niet opgemaakt. (*) Bijvoorbeeld: ♦ Benjamin: Vang de bal. ♦ Myriam: Ik weiger!! ♦ Pieter: Ik vang de bal wel


7

64

ALINEAOPMAAK

RANDEN

Actie

Resultaat

U typt drie of meer van de volgende tekens net voor de alinea: - afbreekstreepjes ( --- ) - onderstrepingen ( ___ ) - gelijktekens ( = ) - sterretjes ( * ) - tildes ( ~ ) - hekjes ( # )

Er verschijnt een rand boven de alinea: (*) - een dunne lijn - een dikke lijn - een dubbele lijn - een stippellijn - een golflijn voor - een fantasielijn

U typt een plusteken, een aantal afbreekstreepjes (of spaties) nog een plusteken, enzovoort, waarna u op ENTER drukt, bijvoorbeeld:

PROFIELEN

+---+----------+----------------+

Er wordt een tabel ingevoegd, waarbij de plustekens de kolomranden bepalen en het aantal afbreekstreepjes de kolombreedte (*).

U typt een kop of tekst in een alinea en kent handmatig een opmaak toe.

Er wordt een nieuw opmaakprofiel gemaakt voor koppen of alinea's op basis van de handmatige opmaak die u hebt toegekend. (*) Word beschouwt de volgende tekst bijvoorbeeld als een kop: - tekst die u opmaakt met de tekenopmaak vet, - die u centreert en niet afsluit met een punt. Word beschouwt de volgende tekst als standaardtekst: tekst in een alinea die doorloopt op de volgende regel, met een specifieke regelafstand of een bepaald lettertype, en die wordt afgesloten met een punt.

U typt een document en maakt eigen opmaakprofielen, De opmaakprofielen die reeds in het document werden of opent een document dat eigen opmaakprofielen gebruikt, blijven behouden.(**) bevat WordMail-documenten met onbewerkte tekst ‘Altijd automatisch opmaken’

* **

Hiermee maakt u berichten met onbewerkte tekst automatisch op wanneer ze in Word worden geopend. Dit heeft alleen betrekking op berichten als u Word als emaileditor gebruikt, het heeft geen invloed op geplakte tekst of andere tekstbestanden (**)

Alleen beschikbaar op het tabblad ‘AutoOpmaak tijdens typen’. Alleen beschikbaar op het tabblad ‘AutoOpmaak’.


7

Paginaopmaak

Wanneer u in Word aan een nieuw document begint, kunt u meteen typen. Automatisch worden de standaardinstellingen voor papierformaat, afdrukstand, marges, paginanummering en andere opties toegepast. U kunt deze instellingen op elk gewenst moment wijzigen. Als u echter op voorhand weet hoe uw document eruit moet zien, kunt u deze opties het gemakkelijkst instellen voordat u aan het document begint. Tot de paginaopmaak behoren: ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦

marges papierformaat afdrukstand kopteksten en voetteksten paginanummers regelnummers verticale uitlijning papierinvoer tekstkolommen

Als bepaalde delen van uw document er anders uit moeten zien dan de rest, kunt u het document verdelen in secties. Alle eerder genoemde opmaakkenmerken kunt u toepassen op afzonderlijke secties. U kunt bijvoorbeeld op de eerste paar pagina’s een andere koptekst of voettekst opnemen dan in de rest van het document. In dat geval maakt u van die eerste pagina’s een afzonderlijke sectie. De lengte van een sectie kan variëren van één alinea tot een geheel document. Door het invoegen van sectie-einden bepaalt u waar iedere sectie begint en eindigt.

7.1

Papierformaat en afdrukstand

De marges van de pagina’s worden automatisch ingesteld aan de hand van het gebruikte papierformaat. Word kent twee mogelijke afdrukstanden: staand (verticaal) en liggend (horizontaal). U kunt het papierformaat en de pagina-afdrukstand instellen voor afzonderlijke secties of voor het gehele document. Om het papierformaat en de afdrukstand te selecteren voert u de volgende stappen uit: 1. Selecteer de tekst waarvoor u een afwijkend papierformaat of een andere afdrukstand wilt instellen of Plaats de invoegpositie in de sectie waarvoor u deze instellingen wilt wijzigen of Plaats de cursor op het punt vanaf waar u het papierformaat of de afdrukstand wilt wijzigen. 2. Klik op Bestand/Pagina-instelling (File/Page Setup). 3. Selecteer het tabblad Papier (Paper). 4. Selecteer in het vak Papierformaat (Paper size) het gewenste formaat waarop u wilt afdrukken. Wanneer u op een aangepast formaat wilt afdrukken, typt of selecteert u de afmetingen in de vakken Breedte (Width) en Hoogte (Height). 5. Selecteer het tabblad Marges (Margins) en kies onder Afdrukstand (Orientation) Staand (Portrait) of Liggend (Landscape). 6. Selecteer in de lijst Toepassen op (Apply to) het gedeelte van het document, b.v. Heel document (Whole document) of Deze sectie (This section) of Vanaf dit punt (This point forward) waarop de gekozen instellingen moeten worden toegepast. 7. Klik op OK. Opmerking Als u het papierformaat of de afdrukstand voor een deel van een document wilt wijzigen, selecteert u de pagina’s en wijzigt u vervolgens op de gebruikelijke wijze het papierformaat. In het vak Toepassen op (Apply to) klikt u op Geselecteerde tekst (Selected text). Er worden nu automatische sectie-einden ingevoegd voor en na de pagina’s met het nieuwe papierformaat. Als het document al is verdeeld in secties, kunt u in een sectie klikken of meerdere secties selecteren, en vervolgens het papierformaat wijzigen.


8

66

PAGINAOPMAAK

7.2

Marges instellen

Een marge is de lege ruimte tussen de tekst en de rand van het papier aan de vier kanten van een pagina. In het algemeen worden tekst en afbeeldingen in het afdrukbare gebied binnen de marges geplaatst. Sommige onderdelen kunt u echter in de marges plaatsen, bijvoorbeeld kop- en voetteksten, en paginanummers. Voor het instellen van kop- en voettekstmarges, zie 7.5.3.2 De verticale positie van een koptekst of voettekst wijzigen. Microsoft Word biedt verschillende opties voor paginamarges. U kunt het volgende doen: ♦ ♦

♦

♦

De standaardpaginamarges gebruiken of zelf marges opgeven. Marges toevoegen voor een inbinding. U kunt een rugmarge gebruiken als u extra ruimte wilt toevoegen aan de zij- of bovenkant van een document dat u wilt inbinden. Door de rugmarge blijft de tekst naast de inbinding zichtbaar. Marges instellen voor pagina's die tegenover elkaar liggen. U kunt marges spiegelen om zo pagina's die tegenover elkaar liggen in te delen voor dubbelzijdige documenten, zoals boeken en tijdschriften. In dit geval zijn de marges op de linkerpagina het spiegelbeeld van de marges op de rechterpagina (dat wil zeggen, de binnenmarges hebben dezelfde breedte en de buitenmarges hebben dezelfde breedte). Een rug toevoegen. Met de optie Katern (Book fold) in het dialoogvenster Pagina-instelling ( Page Setup) kunt u een menukaart, uitnodiging, programma of welk document dan ook maken dat eenmaal wordt gevouwen. Een document dat is ingesteld als boekje, kunt u op de gebruikelijke wijze bewerken. Zo kunt u tekst, afbeeldingen en andere visuele elementen toevoegen

Standaard zijn de marges ingesteld op 1 inch (2,5 cm). U kunt de marges instellen voor afzonderlijke secties of voor het gehele document. U kunt de marges aanpassen met het menu (meer mogelijkheden) en met de liniaal. 7.2.1

Marges instellen met het menu

Om marges nauwkeurig in te stellen voert u de volgende stappen uit: 1. Selecteer de tekst waarvan u de marges wilt wijzigen, of plaats de cursor in de sectie waarvan u de marges wilt wijzigen, of plaats de cursor op het punt vanaf waar u de marges wilt wijzigen. 2. Klik op Bestand/Pagina-instelling (File/Page setup). 3. Selecteer het tabblad Marges (Margins) en ga als volgt te werk:

Voor het instellen van kop- en voettekst marges klikt u op het tabblad ‘Indeling’. Voor de werkwijze zie 7.5.3.2 De verticale positie van een koptekst of voettekst wijzigen


8

67

PAGINAOPMAAK

Onder het item Marges (Margins): Boven (Top), Onder (Bottom), Links (Left) en Rechts (Right): Wanneer u de boven-, onder-, linkerof rechtermarge wilt wijzigen, typt/selecteert u de gewenste waarde in de overeenkomstige vakjes. Rugmarge (Gutter): Als u een document wilt inbinden, kunt u een rugmarge gebruiken om extra ruimte aan de binnenmarge toe te voegen (de binnenmarge bij oneven pagina’s is aan de linkerkant en bij even pagina’s aan de rechterkant). Typ of selecteer de gewenste waarde in het vak Rugmarge (Gutter) en kies Links (Left) of Boven (Top) in Positie van de rugmarge (Gutter Position). Onder het item Pagina’s (Pages) kiest u het vakje Meerdere pagina’s (Multiple pages): Marges spiegelen (Mirror margins): Als u een document tweezijdig wilt afdrukken, kunt u de marges van tegenoverliggende pagina’s zo instellen dat ze elkaars spiegelbeeld zijn. Als u de marges wilt spiegelen kiest u de optie Marges spiegelen (Mirror margins). De namen van de vakken Links (Left) en Rechts (Right) worden gewijzigd in respectievelijk Binnen (Inside) en Buiten (Outside). De binnenmarge bevindt zich links op oneven pagina’s en rechts op even pagina’s, en de buitenmarge rechts op oneven pagina’s en links op even pagina’s. 2 pagina’s per vel (2 pages per sheet): Hiermee drukt u de tweede pagina van een document af op de eerste pagina. Keuze van deze optie heeft alleen zin als u de afdrukstand ‘Liggend’ heeft gekozen. De tekst wordt dan verdeeld over twee kolommen (2 x A5 dus). Wanneer u de afgedrukte pagina doormidden vouwt krijgt u twee pagina’s aan de binnenkant. De buitenmarges (rugmarge) van de pagina hebben dezelfde breedte, net als de binnenmarges. Katern (Book fold): Als u een boekje (A5) wenst te maken, kunt u voor deze optie kiezen. Automatisch verandert de afdrukstand in Liggend (Landscape). Selecteer het gewenste aantal pagina's in de lijst Vellen per boekje (Sheets per booklet). Als het document meer pagina’s bevat dan u voor het boekje opgeeft, wordt de afdruk verspreid over meerdere boekjes. 4. Selecteer in het vak Toepassen op (Apply to) het deel van het document waarop de nieuwe margeinstellingen betrekking hebben. U kunt deze marges toepassen op het Hele document (Whole document), Geselecteerde tekst (Selected text), Deze sectie (This section), of Vanaf dit punt (This point forward). In de twee laatste gevallen voert Word zelf sectiemarkeringen in. 5. Klik op OK. 7.2.2

Marges instellen met de liniaal

U kunt ook marges snel instellen met de liniaal. Dan ziet u onmiddellijk de uitwerking op de pagina. In de Afdrukweergave (Print Layout View) en het Afdrukvoorbeeld (Print Preview) kunt u nieuwe marges instellen door de margebegrenzingen op de horizontale of verticale liniaal te slepen. U kunt de begrenzingen slepen wanneer de muiswijzer is veranderd in een tweepuntige pijl. Via de afdrukweergave gaat u als volgt te werk: 1. Klik op de knop Afdrukweergave (Print Layout View) (links op de horizontale schuifbalk). 2. Plaats de invoegpositie in de sectie waarvan u de marges wilt wijzigen. Als het document slechts één sectie bevat, gelden de wijzigingen voor het gehele document. 3. Sleep de margebegrenzingen op de horizontale en verticale liniaal naar de gewenste posities. Zodra u de marges hebt verplaatst, wordt de weergave van de pagina bijgewerkt. Als u exacte afmetingen wilt opgeven voor een marge, houdt u de ALT-toets ingedrukt en sleept u de margegrens. Op de liniaal worden de afmetingen van de marge weergegeven. Via het afdrukvoorbeeld gaat u als volgt te werk: 1. Klik op de knop Afdrukvoorbeeld (Print Preview) 2. Klik op de knop Liniaal weergeven (Ruler) om de liniaalweergave in- of uit te schakelen. 3. Sleep de margebegrenzing op de horizontale liniaal om de linkerof rechtermarge te verplaatsen. Sleep de margebegrenzing op de verticale liniaal om de boven- of ondermarge te verplaatsen. Als de aanwijzer in een tweezijdige pijl verandert, kunt u de margebegrenzing slepen. 4. Klik op de knop Sluiten (Close) als u het afdrukvoorbeeld wilt afsluiten en wilt terugkeren naar de vorige weergave van het document. DIENST AIV – ICT-KANTOOR

8

PAGINAOPMAAK

68

Opmerking ♦

♦

♦

Als u de marges voor een gedeelte van een document wilt wijzigen, selecteert u de tekst en klikt u op Bestand/Pagina-instelling/Marges (File/Page Setup/Margins). Stel vervolgens de juiste marges in. In het vak Toepassen op (Apply to) klikt u op ‘Geselecteerde tekst (Selected text). Er worden nu automatisch sectie-einden ingevoegd voor en na de tekst met de nieuwe marge-instellingen. Als het document al is verdeeld in secties, kunt u in een sectie klikken of meerdere secties selecteren, en vervolgens de marges wijzigen. Als u niet de standaardmarges wilt gebruiken, kunt u de standaardinstellingen wijzigen. Klik op Bestand/Pagina-instellingen/Marges (File/Page Setup/Margins) en geef de gewenste instellingen op. Wanneer u de nieuwe marges hebt ingesteld, klikt u op Standaard (Default) om de nieuwe standaardinstellingen op te slaan in de sjabloon waarop het document is gebaseerd. Elk nieuw document dat op basis van deze sjabloon wordt gemaakt, krijgt nu de nieuwe marge-instellingen. Als u marges instelt die te smal zijn, verschijnt in Word het bericht Een of meer marges bevinden zich buiten het afdrukbare gebied van de pagina (One or more margins are set outside the printable area of the page. Choose the Fix button to increase the appropriate margins. Als u wilt voorkomen dat de tekst wordt afgekapt, klikt u op Herstellen (Fix). Hierdoor wordt de marge automatisch verbreed. Als u het bericht negeert en het document alsnog afdrukt, verschijnt een bericht waarin u wordt gevraagd of u wilt doorgaan. Let wel: de minimuminstellingen voor de marges zijn afhankelijk van de printer, het printerstuurprogramma en het papierformaat. Meer informatie over deze instellingen vindt u in het handboek dat bij de printer is meegeleverd.

7.3

Tekst verticaal uitlijnen

U kunt tekst op de boven- of onderkant van de pagina uitlijnen, tekst centreren of tekst gelijkmatig tussen de bovenen ondermarges verdelen, bijvoorbeeld om een document van één pagina op te maken als titelpagina. Als de tekst een hele pagina beslaat, zal de verticale uitlijning niet te zien zijn. Pas daarom deze techniek toe op pagina’s die niet vol zijn of voor secties die korter zijn dan een pagina. Standaard wordt tekst tegen de bovenmarge van het document uitgelijnd. U kunt ook tekst in een tabelcel uitlijnen op de bovenen onderrand van de cel. Dit werkt ook wanneer u met de opdracht Opmaak/Tekstrichting (Format/Text Direction) de tekst in Word-documenten verticaal plaatst. Om tekst verticaal uit te lijnen gaat u als volgt te werk: 1. Selecteer de tekst die u verticaal wilt uitlijnen, of plaats de invoegpositie op het punt waar u de verticale uitlijning wilt wijzigen. 2. Klik op Bestand/Pagina-instelling (File/Page Setup). 3. Selecteer het tabblad Indeling (Layout). 4. Selecteer de gewenste verticale uitlijning in het vak Verticaal uitlijnen (Vertical alignment) onder het item Pagina (Page): Boven (Top) De bovenste regel van de eerste alinea uitlijnen met de bovenmarge Centreren (Centre) De tekst op de pagina tussen de bovenen ondermarge plaatsen Uitvullen (Justified) De bovenste regel van de eerste alinea uitlijnen met de bovenmarge en de onderste regel van de laatste alinea met de ondermarge Onder (Bottom) De onderste regel van de laatste alinea uitlijnen met de ondermarge 5. Selecteer in het vak Toepassen op (Apply to) het deel van het document waarop de wijzigingen betrekking hebben. 6. Klik op OK. Opmerking In de normale weergave wordt verticale uitlijning niet getoond. Wanneer u de verticale uitlijning wilt bekijken, klikt u op Beeld/Afdrukweergave (View/Print Layout) of Bestand/Afdrukvoorbeeld (File/Print Preview).


8

69

PAGINAOPMAAK

7.4

Paginanummers

Met Word kunt u een paginanummer invoegen, extra gegevens daaraan toevoegen, zoals de naam van de auteur of de datum, en de paginanummering op een andere pagina laten beginnen dan op de eerste pagina van een document. U kunt ook de notatie van de paginanummers in verschillende onderdelen van een document wijzigen, zodat een voorwoord of een bijlage op een andere manier wordt genummerd dan de rest van het document. Wanneer u paginanummers toevoegt aan een document, wordt er een PAGE-veld toegevoegd aan de koptekst of voettekst van het document. Als u het document wijzigt, wordt de paginanummering automatisch aangepast. Paginanummers worden weergegeven in het afdrukvoorbeeld of wanneer u het document bekijkt in de afdrukweergave, tenzij er veldcodes worden weergegeven. Als u de code {PAGE} ziet in plaats van het paginanummer, voert u de volgende stappen uit: 1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Selecteer het tabblad Weergave (View). 3. Schakel het selectievakje Veldcodes (Field codes) uit. Als u drukt op is dit een snellere manier om de veldcodes uit te zetten. U kunt paginanummers op twee manieren invoegen, namelijk met de opdracht Invoegen/Paginanummers (Insert/Page Numbers) of met de knop Paginanummers op de werkbalk Koptekst en voettekst (Header and Footer). In beide gevallen worden de paginanummers ingevoegd in de koptekst of de voettekst, boven of onder aan de pagina. In de bijlage wordt de paginanummering binnen eenzelfde sectie en in meerdere secties stap voor stap uitgelegd. 7.4.1

Paginanummers invoegen

7.4.1.1

Paginanummers invoegen via de werkbalk Koptekst en voettekst (zie ook bijlage 2)

1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). Automatisch komt u in het koptekstgebied terecht en ziet u onderstaande balk

om naar het voettekstgebied te gaan. 2. Klik eventueel op 3. Plaats de invoegpositie op het punt waar u het paginanummer wilt weergeven. 4. Klik op

om het paginanummer in te voegen

Klik op

om het totaal aantal pagina’s in te voegen

Klik op

om het paginanummer op te maken (b.v. de notatie wijzigen)

Klik op

en kies - PAGINA - om het paginanummer in te voegen.

-veld Als u een paginanummer toevoegt via de werkbalk van Koptekst en voettekst wordt het toegevoegd als onderdeel van de tekst in de koptekst of voettekst. Het paginanummer bevindt zich niet in een frame en kan dus ook niet naar een andere positie gesleept worden. Het paginanummer kan wel uitgelijnd (Links uitlijnen, Centreren, Rechts uitlijnen, Uitvullen) worden via de knoppen op de opmaakbalk.


8

70

PAGINAOPMAAK

7.4.1.2

Paginanummers invoegen via het menu (zie ook bijlage)

Wanneer u paginanummers via het menu invoegt, bevindt het nummer zich in een frame. Dit frame kan naar een andere positie worden gesleept. Om paginanummers te plaatsen via het menu gaat u als volgt te werk: 1. Klik op Invoegen/Paginanummers (Insert/Page Numbers). 2. Selecteer in de lijst Positie (Position) waar u het paginanummer wilt hebben: onder aan de pagina (in de voettekst) boven aan de pagina (in de koptekst). 3. Selecteer in de lijst Uitlijnen (Alignment) de gewenste uitlijning voor het paginanummer. Hier kunt u kiezen: links, rechts, centreren, binnen, buiten. Via het selectievak Nummer op eerste pagina (Show number on first page) kunt u bepalen of de eerste pagina al of niet moet worden genummerd. 4. Klik op Opmaak (Format) en u kunt verschillende nummeringtypes selecteren (1,2,3,...A,B,C,... i,ii,iii, enz.), hoofdstuknummer al dan niet toevoegen, en beginwaarde instellen·(zie 7.4.2 Opmaak paginanummers wijzigen). 5. Klik op OK. 7.4.2

Opmaak paginanummers wijzigen

7.4.2.1

Nummering wijzigen

Standaard worden Arabische cijfers (1,2,3) gebruikt voor de paginanummering. U kunt deze nummering wijzigen voor het gehele document of voor afzonderlijke secties. U kunt bijvoorbeeld Arabische cijfers gebruiken in de hoofdstukken van het document en Romeinse cijfers (i,ii,iii) in de bijlagen. 1. Klik op Bewerken/Alles selecteren (Edit/Select All) om de paginanummering voor het hele document te wijzigen of Plaats de cursor in de sectie waarvoor u de paginanummering wilt wijzigen. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). 3. Klik op het knopje Paginanummer opmaken (Format Page Number) 4. In het dialoogvenster Paginanummering (Page Number Format) klikt u op de gewenste nummering. 1,2,3 of -1-, -2-, -3- of a,b,c of A,B,C of i,ii,iii of I,II,III 5. Klik op OK. Opmerking U kunt de opmaak van een paginanummer ook wijzigen door dit te selecteren en vervolgens op de knoppen op de werkbalk Opmaak te klikken, of het menu Opmaak/Lettertype (Format/Font) te kiezen. U kunt aan de paginanummering andere tekens, zoals streepjes, toevoegen. 7.4.2.2

Paginanummer op de eerste pagina verbergen of weergeven

Wanneer u pagina’s nummert, verschijnt gewoonlijk op de eerste pagina van het document een paginanummer (of op de eerste pagina van elke sectie wanneer u een document met meerdere secties bewerkt). U kunt de paginanummering zo instellen dat het nummer op de eerste pagina wordt verborgen en de nummering pas op de tweede pagina begint (die gewoon het nummer 2 krijgt). Er zijn vele typen documenten (brieven, rapporten) waarin deze voorziening van pas kan komen. 1. Plaats de cursor in de sectie waar u het eerste paginanummer wilt verbergen. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and footer). op de werkbalk ‘Koptekst en voettekst’. 3. Klik op het knopje Pagina-instelling 4. Selecteer het tabblad Indeling (Page Setup). 5. Schakel onder Kop- en voetteksten (Header and Footer) het selectievakje Eerste pagina afwijkend (Different first page) in. 6. Klik vervolgens op OK.


8

71

PAGINAOPMAAK

Als het document uit meerdere secties bestaat, wordt het paginanummer verborgen op de eerste pagina van de sectie waarin zich de invoegpositie bevindt. Wanneer u het eerste paginanummer ook in andere secties van het document wilt verbergen, plaatst u de invoegpositie in elke sectie waarin u het paginanummer wilt verbergen, en herhaalt u telkens bovengenoemde stappen. 7.4.2.3

Positie van paginanummers wijzigen

7.4.2.3.1

PAGINANUMMER INGEVOEGD VIA MENU

Als u een paginanummer hebt ingevoegd via Invoegen/Paginanummers (Insert/Page Numbers), wordt het -veld opgenomen in een frame Rond het paginanummer verschijnt een dubbel gearceerde framerand. U kunt het frame met het nummer naar elke gewenste positie op de pagina slepen. Als u het frame naar een nieuwe positie sleept, maakt het paginanummer nog steeds deel uit van de koptekst of voettekst. 7.4.2.3.2

PAGINANUMMER INGEVOEGD VIA WERKBALK KOPTEKST EN VOETTEKST

Als u paginanummers hebt ingevoegd door te klikken op het knopje Paginanummer invoegen op de werkbalk Koptekst en voettekst, worden deze paginanummers ingevoegd als deel van de tekst in de koptekst of voettekst. De paginanummers bevinden zich dan niet in frames en u kunt ze dus niet naar een andere locatie slepen. Wenst u de paginanummers anders te positioneren, ga dan als volgt te werk: 1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). 2. Plaats de invoegpositie waar uw paginanummer staat. 3. Klik op een van de volgende knoppen op de opmaakbalk Links uitlijnen Centreren Rechts uitlijnen 4. Klik op Sluiten (Close) of dubbelklik op uw document om de balk Koptekst en voettekst te sluiten. 7.4.3

Paginanummers verwijderen

U kunt paginanummers verwijderen uit het volledige document. Als het document uit verschillende secties bestaat, zijn de paginanummers standaard aan elkaar gekoppeld. Dit betekent dat wanneer u het paginanummer wist, dit over gans het document gebeurt. 1. De positie van de cursor speelt geen rol. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). 3. Selecteer het paginanummer in de koptekst of voettekst en druk op of . Als u paginanummers hebt ingevoegd met de opdracht Invoegen/Paginanummers (Insert Page Numbers), moet u het frame rond het paginanummer selecteren. 4. Klik op Sluiten (Close) of Dubbelklik in uw document om de balk Koptekst en voettekst (Header and Footer) te sluiten. U kunt echter ook paginanummers verwijderen uit afzonderlijke secties. 1. Plaats de cursor in de sectie waaruit u paginanummers wilt verwijderen. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). om de verbinding van de koptekst of voettekst te 3. Klik op Zelfde als vorige (Same as Previous) verbreken met de vorige sectie. 4. Klik op Volgende weergeven (Show Next ) tie te gaan. 5. Klik op Zelfde als vorige (Same as Previous) verbreken met de vorige sectie.

om naar de koptekst of voettekst van de volgende secom de verbinding van de koptekst of voettekst te

om terug te keren naar de koptekst of voettekst van 6. Klik op Vorige weergeven (Show Previous ) de sectie waaruit u de paginanummering wenst te verwijderen. 7. Selecteer het paginanummer in de koptekst of voettekst en druk op of . 8. Klik op Sluiten (Close) of Dubbelklik in uw document om de balk ‘Koptekst en voettekst’ te sluiten.


8

72

PAGINAOPMAAK

Opmerking Als u een afwijkende kop- of voettekst voor de eerste pagina hebt gemaakt of verschillende kop- of voetteksten voor even en oneven pagina's, moet u de paginanummers uit elke versie van de kop- of voettekst verwijderen. 7.4.4

Specificeren hoe de paginanummering moet beginnen

7.4.4.1

De paginanummering beginnen met een ander nummer dan 1

Gewoonlijk worden de pagina’s in alle secties van een document doorlopend genummerd. U kunt echter de nummering ook laten beginnen bij het nummer dat u voor elke sectie specificeert. 1. Verdeel het document indien nodig in secties. Om een sectie-einde in te voegen, klikt u op Invoegen/Eindemarkering (Insert/Break), en selecteer een optie onder Sectie-einden (Section break types). 2. Plaats de cursor in de sectie waarvoor u een afwijkende paginanummering wilt instellen. 3. Klik op Beeld/Koptekst en Voettekst (View/Header and Footer). op de werkbalk Koptekst en voettekst om de verbin4. Klik op Zelfde als vorige (Same as Previous) ding van de koptekst of voettekst met eerdere kopteksten of voetteksten te verbreken. 5. 6. 7. 8.

Klik op het knopje Paginanummer opmaken (Format Page Number) Selecteer Beginnen bij (Start at) en typ een getal in het tekstvak. Klik op OK. Klik op Sluiten (Close) of dubbelklik in uw document om de Koptekst en voettekst weer te verbergen.

Als de verbinding van kopteksten en voetteksten met paginanummers en de eerdere secties wordt verbroken, maar u de paginanummering toch wil laten doorlopen gaat u als volgt te werk: op de werkbalk ‘Koptekst en 1. Klik op het knopje Paginanummer opmaken (Format Page Number) voettekst’. 2. Selecteer Doorlopend vanaf vorige sectie (Continuous from Previous Section). 3. Klik op OK. 7.4.4.2

De paginanummering in alle hoofdstukken of secties laten beginnen met 1

1. Klik in een sectie of selecteer meerdere secties waarin u de paginanummering opnieuw wilt laten beginnen. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). 3. Klik op het knopje Paginanummer opmaken (Format Page Number) 4. Typ in het vak Beginnen bij de waarde 1 in

7.5

Kopteksten en voetteksten

Kop- en voetteksten zijn gebieden in de bovenen ondermarge van elke pagina in een document. U kunt tekst of afbeeldingen invoegen in kop- en voetteksten, bijvoorbeeld paginanummers, de datum, het logo van uw bedrijf, de titel van het document, de bestandsnaam of de naam van de auteur. Deze informatie wordt afgedrukt boven of onder aan elke pagina van een document. Als uw koptekst of voettekst groter is dan de marge, past Word de marges zo aan dat er plaats is voor de koptekst of voettekst. U kunt dezelfde koptekst en voettekst in het gehele document toepassen of de koptekst en voettekst voor een deel van het document wijzigen. Op de eerste pagina van een document of sectie kunt u een afwijkende koptekst of voettekst gebruiken of kunt u de koptekst of voettekst laten wegvallen. Verder kunt u verschillende kopteksten en voetteksten gebruiken op even en oneven pagina's of voor elke sectie van een document. In de normale weergave zijn kop- en voetteksten niet zichtbaar. In de afdrukweergave worden ze lichtgrijs weergegeven.


8

73

PAGINAOPMAAK

7.5.1

Koptekst of voettekst maken

Wanneer u kop of voetteksten maakt schakelt Word over in de Afdrukweergave. Het koptekstgebied en het voettekstgebied worden omsloten door een stippellijn die niet wordt afgedrukt. Tekst en figuren in het document zijn wel zichtbaar, maar in het grijs weergegeven. Dat wil zeggen dat u de gewone tekst niet kunt bewerken als u kop- en voetteksten bekijkt en bewerkt. U kunt de grijze documenttekst weergeven of verbergen door te klikken op de knop werkbalk.

Tekst weergeven/verbergen (Show/Hide Document Text) in de

1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and footer). Automatisch komt u in het koptekstgebied terecht. op de werkbalk ‘Koptekst en voettekst’ om eventueel naar het voettekstgebied te gaan. 2. Klik op 3. Voeg figuren of tekst in het koptekst- of voettekstgebied en maak deze eventueel op. U kunt ook op een knop klikken op de werkbalk ‘Koptekst en voettekst’ om een element in te voegen: om een AutoTekst-fragment in te voegen Klik op (b.v. een bestandsnaam of de naam van de auteur) Klik op

om een paginanummer in te voegen;

Klik op

om de huidige datum in te voegen

om de huidige tijd in te voegen. Klik op 4. Klik op Sluiten (Close) op de werkbalk ‘Koptekst en voettekst’ of dubbelklik in het document om het deelvenster te sluiten en terug te gaan naar het document. U kunt geen tekst en figuren in het document bewerken terwijl het koptekst of voettekstgebied wordt weergegeven. 7.5.1.1

Afwijkende koptekst of voettekst maken voor de eerste pagina van een document of sectie

U kunt op de eerste pagina van een document een andere - of helemaal geen - koptekst of voettekst laten verschijnen. U kunt bijvoorbeeld het logo van uw bedrijf opnemen in de koptekst op de eerste pagina, en de naam van het bedrijf op de volgende pagina’s. 1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and footer). 2. Klik op het knopje Pagina-instelling op de werkbalk ‘Koptekst en voettekst’. 3. Selecteer het tabblad Indeling (Layout). 4. Schakel onder Kop- en voetteksten (Header and footer) het selectievakje Eerste pagina afwijkend (Different first page) in. 5. Klik vervolgens op OK. 6. Ga naar de koptekst of voettekst van de eerste pagina in het document of in de sectie. Klik hiervoor of of op de werkbalk ‘Koptekst en voettekst’. op de knoppen 7. Maak de koptekst of voettekst die u op de eerste pagina wilt weergeven. Als u op de eerste pagina geen koptekst of voettekst wilt weergeven, laat u het koptekst of voettekstgebied leeg. 8. Als u naar het koptekst of voettekstgebied wilt gaan en vervolgens de koptekst of voettekst voor de of of op de werkbalk ‘Koptekst en rest van het document of de sectie wilt maken, klikt u op voettekst’. Maak de koptekst of voettekst die u op de overige pagina’s van het document of van de sectie wilt plaatsen. 9. Klik op Sluiten (Close) op de werkbalk of dubbelklik in de gewone documenttekst om terug te keren naar het document. 7.5.1.2

Verschillende kopteksten en voetteksten maken voor even en oneven pagina's

U kunt verschillende kopteksten en voetteksten plaatsen op even pagina’s en oneven pagina’s. Zo kunt u in een koptekst op de linkerpagina’s de titel van het boek opnemen, en in een koptekst op de rechterpagina’s de titel van het hoofdstuk. 1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and footer). op de werkbalk ‘Koptekst en voettekst’. 2. Klik op het knopje Pagina-instelling 3. Selecteer het tabblad Indeling (Layout).


8

74

PAGINAOPMAAK

4. Schakel onder Kop- en voetteksten (Header and footer) het selectievakje Even en oneven verschillend (Odd and even) in. 5. Klik vervolgens op OK. De optie wordt toegepast op het gehele document. of om naar de even of oneven pagina’s te gaan en de koptekst 6. Maak gebruik van de knopjes of voettekst te maken. Hieronder het resultaat:

7. Klik op Sluiten (Close) op de werkbalk of Dubbelklik in de gewone documenttekst om terug te keren naar het document. Opmerking ♦

♦

Tenzij u de verbinding tussen de secties verbreekt, worden met deze instelling in het gehele document verschillende kopteksten en voetteksten gebruikt op even en oneven pagina's. Als u in de afdrukweergave meerdere pagina’s weergeeft (met de opdracht Beeld/In- en uitzoomen) en het aankruisvakje ‘Even en oneven verschillend’ is ingeschakeld, worden er steeds een linker- en rechterpagina weergegeven.

7.5.1.3

Verschillende kopteksten en voetteksten maken voor verschillende secties binnen hetzelfde document

Wanneer u in een bepaalde sectie een koptekst of voettekst invoegt, wordt dezelfde koptekst of voettekst toegepast in alle secties van het document. Als u voor bepaalde secties in het document een afwijkende koptekst of voettekst wilt instellen, moet u eerst de verbinding met de voorgaande en eventueel de volgende sectie verbreken. Om de koptekst of voettekst in één sectie van een document te veranderen gaat u als volgt te werk: 1. Plaats de cursor in de sectie waarvan u de koptekst of voettekst wilt veranderen. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). om de verbinding tussen de koptekst of 3. Klik op het knopje Zelfde als vorige (Same as Previous) voettekst in de huidige sectie en de voorgaande sectie te verbreken. De tekst Zelfde als vorige (Same as Previous) rechts boven aan het deelvenster van de koptekst of voettekst verdwijnt. 4. Wanneer u een bestaande koptekst of voettekst wilt verwijderen, selecteert u deze en drukt u vervolgens op of . U kunt echter ook de bestaande koptekst of voettekst wijzigen of een nieuwe koptekst of voettekst voor deze sectie maken. De koptekst of voettekst wordt ook automatisch verwijderd of ingevoegd in alle secties die op de huidige volgen. Wilt u dit niet, dan slaat u stap 4 over en ontkoppelt u eerst de volgende koptekst of voettekst van de huidige. Werk als volgt: 5. Klik op de knop Volgende weergeven (Show next) volgende sectie te gaan. 6. Klik op Zelfde als vorige (Same as Previous) verbreken met de vorige sectie.

om naar de koptekst of voettekst van de

om de verbinding van de koptekst of voettekst te

om terug te keren naar de koptekst of voettekst van 7. Klik op Vorige weergeven (Show Previous ) de sectie waaruit u de koptekst of voettekst wilt verwijderen. Verwijder of wijzig de koptekst of voettekst van deze sectie. 8. Klik op Sluiten (Close) op de werkbalk of dubbelklik in de gewone documenttekst om terug te keren naar het document. Om de verbinding met de voorgaande koptekst of voettekst te herstellen gaat u als volgt te werk: 1. Plaats de cursor in de sectie waarvan u de koptekst of voettekst wilt veranderen. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). om de verbinding tussen de koptekst of voettekst in 3. Klik op Zelfde als vorige (Same as Previous) de huidige sectie en de voorgaande sectie te herstellen.


8

75

PAGINAOPMAAK

4. Klik op JA wanneer u wordt gevraagd of u de huidige koptekst of voettekst wilt verwijderen en een verbinding met de voorgaande kop- of voetttekst tot stand wilt brengen. De tekst Zelfde als vorige (Same as Previous) verschijnt rechts boven aan het deelvenster van de koptekst of voettekst. De koptekst of voettekst van de voorgaande sectie wordt nu voortgezet in de huidige sectie. 5. Klik op Sluiten (Close) op de werkbalk of dubbelklik in de gewone documenttekst om terug te keren naar het document. 7.5.2

AutoTekst invoegen via de werkbalk Koptekst of voettekst

De werkbalk Koptekst en voettekst (Header and footer) bevat AutoTekstfragmenten waarmee u het maken van documenten kunt vergemakkelijken. Deze fragmenten bestaan uit veelvoorkomende uitdrukkingen en informatie zoals de naam van de auteur, de datum waarop het document is afgedrukt, de bestandsnaam enz. … 1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). 2. Standaard komt u in het koptekstgebied terecht. Als u echter naar het voettekstgebied wilt gaan, klikt op de werkbalk Koptekst en voettekst. u op 3. Klik op Er verschijnt een lijst met AutoTekst-fragmenten voor kop- en voetteksten. 4. Klik op Bestandsnaam (File Name) of Bestandsnaam en pad (Filename and Location) om de naam en de locatie van het bestand in te voegen. 7.5.3

Positie bepalen van koptekst en voettekst

U kunt de horizontale positie van kopteksten en voetteksten wijzigen door de koptekst of voettekst te centreren tussen de linker- en rechtermarge, uit te lijnen met de linkerof rechtermarge of door de koptekst of voettekst te laten doorlopen tot in de marge. Bovendien kunt u de verticale positie van kopteksten en voetteksten wijzigen door de afstand in te stellen vanaf de bovenen de onderrand van de pagina en de hoeveelheid ruimte tussen de documenttekst en de koptekst of voettekst. 7.5.3.1

De horizontale positie van een koptekst of voettekst wijzigen

1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). of om naar de koptekst of voettekst te gaan die u wilt aanpassen. 2. Klik op 3. Voor de gewenste uitlijning gaat u als volgt te werk: - Druk op wanneer u de tekst op een van de twee vooraf ingestelde tabs wilt plaatsen (Centreertab of Rechts uitlijnende tab). - Klik op de knoppen voor uitlijning op de werkbalk Opmaak (Format). - Gebruik de inspringmarkeringen op de liniaal. Wanneer u kopteksten en voetteksten wilt afdrukken die doorlopen tot in de linkerof rechtermarge, moet u negatieve inspringingen instellen. Als u bijvoorbeeld wilt dat een koptekst of voettekst 2,5 cm doorloopt tot in de linkermarge gaat u als volgt te werk: 1. 2. 3. 4. 5.

Klik op Opmaak/Alinea (Format/Paragraph). Selecteer het tabblad Inspringingen en afstand (Indents and Spacing). Typ -2,5 cm in het vak Links (Left) onder Inspringen (Indentation). Klik op OK. Klik op Sluiten (Close) of dubbelklik in de gewone documenttekst om naar het bewerkingsscherm terug te keren.

7.5.3.2

De verticale positie van een koptekst of voettekst wijzigen

1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and footer). 2. 3. 4. 5.

of om naar de koptekst of voettekst te gaan die u wilt aanpassen. Klik op Klik op het knopje Pagina-instelling (Page Setup) Selecteer het tabblad Indeling (Layout). Typ of selecteer in het vak Koptekst (Header) de gewenste afstand vanaf de paginarand tot de bovenkant van de koptekst.


8

76

PAGINAOPMAAK

Typ of selecteer in het vak Voettekst (Footer) de gewenste afstand vanaf de paginarand tot de onderkant van de voettekst. 6. Klik op OK. 7. Klik op Sluiten (Close) of dubbelklik in de gewone documenttekst wanneer u wilt terugkeren naar het document. 7.5.3.3

De afstand tussen documenttekst en koptekst of voettekst wijzigen

1. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). of op de werkbalk. 2. Ga naar de koptekst of voettekst die u wilt wijzigen. Klik hiervoor op 3. Wijs de boven- of ondermarge op de verticale liniaal aan. 4. Wanneer de muiswijzer verandert in een tweepuntige pijl, sleept u de begrenzing van de boven- of ondermarge naar boven of beneden. U kunt ook via het menu Bestand/Pagin-instelling (File/Page Setup) de bovenen ondermarge wijzigen. 7.5.4

Koptekst of voettekst verwijderen

Kopteksten en voetteksten maken deel uit van de opmaak van een sectie. De kopteksten en voetteksten van een sectie worden automatisch voortgezet in de volgende sectie. Als u dus in een bepaalde sectie een koptekst of voettekst wijzigt of verwijdert, wordt deze wijziging aangebracht in alle secties van het document. Is dit niet de bedoeling, dan kunt u de verbinding met de voorgaande koptekst of voettekst verbreken (zie 7.5.1.3 Verschillende kopteksten en voetteksten maken voor verschillende secties binnen hetzelfde document stap 3). Om een koptekst of voettekst te verwijderen gaat u als volgt te werk: 1. Plaats de invoegpositie in de sectie met de koptekst of voettekst die u wilt verwijderen. 2. Klik op Beeld/Koptekst en voettekst (View/Header and Footer). 3. Klik op Zelfde als vorige (Same as Previous) verbreken met de vorige sectie. 4. Klik op Volgende weergeven (Show Next ) sectie te gaan. 5. Klik op Zelfde als vorige (Same as Previous) verbreken met de vorige sectie.

om de verbinding van de koptekst of voettekst te om naar de koptekst of voettekst van de volgende om de verbinding van de koptekst of voettekst te

om terug te keren naar de koptekst of voettekst van 6. Klik op Vorige weergeven (Show Previous ) de sectie waaruit u de koptekst of voettekst wilt verwijderen. 7. Selecteer de koptekst of voettekst die u wilt verwijderen. 8. Druk op of . Als u in andere secties van het document afwijkende koptekst of voetteksten hebt ingesteld en u deze ook wilt verwijderen, kunt u die koptekst of voetteksten zoeken door op de knop Volgende weergeven of Vorige weergeven (Show Previous) te klikken. (Show Next) 9. Klik op Sluiten (Close) of dubbelklik in de documenttekst om terug te keren naar het document. Opmerking In de afdrukweergave kunt u snel van koptekst of voettekst naar documenttekst gaan en vice versa. Dubbelklik op de grijs weergegeven kop- of voettekst, respectievelijk grijs weergegeven documenttekst.

7.6

Pagina-einde invoegen

Wanneer u een hele pagina vult met tekst of figuren, wordt een automatisch pagina-einde ingevoegd en daarna begint een nieuwe pagina. U kunt echter op een bepaalde plaats een nieuwe pagina laten beginnen door een hard pagina-einde in te voegen. Dit kunt u ook verwijderen, verplaatsen, kopiëren of plakken. Om een hard pagina-einde in te voegen gaat u als volgt te werk: 1. 2. 3. 4.

Klik op de plaats waar u een nieuwe pagina wilt beginnen. Klik op Invoegen/Eindemarkering (Insert/Break). Selecteer Pagina-einde (Page break). Klik op OK

Met de sneltoets kunt u ook een hard pagina-einde invoegen.


8

77

PAGINAOPMAAK

7.7

Sectie-einde invoegen, verwijderen en kopiëren

Wanneer de pagina-opmaak in uw document niet overal dezelfde is dan kunt u uw document in zogenaamde secties verdelen die u allemaal verschillend kunt opmaken. Een sectie is dus een deel van een document waarvoor u een bepaalde paginaopmaak instelt. Een sectie-einde geeft de plaats aan waar in een document nieuwe opmaak (b.v. marges, paginarichting, paginanummering, regelnummering, aantal kolommen, kopteksten en voetteksten) begint. Een sectie-einde ziet er in de Normale weergave of in de Pagina weergave uit als een dubbele stippellijn met de woorden Sectie-Einde (End of section), op voorwaarde dat de knop

Weergeven/Verbergen (Show/Hidden) is ingedrukt (zie voorbeeld hieronder)

Een document wordt automatisch als één sectie beschouwd zolang u geen sectie-einden invoegt. 7.7.1

Sectie-einde invoegen

Wanneer u een nieuwe sectie wilt beginnen in een document, voegt u een sectie-einde in. Alle sectieopmaak, zoals marges, paginanummers en kop- en voetteksten, wordt opgeslagen in het sectie-einde. 1. Plaats de cursor daar waar u een nieuwe sectie wilt beginnen. 2. Klik op Invoegen/Eindemarkering (Insert/Break). 3. Selecteer onder Sectie-einden (Section break) de optie die aangeeft waar u de volgende sectie wilt beginnen: Volgende pagina (Next page), Doorlopend (Continuous), Even pagina (Even page), Oneven pagina (Odd page). 4. Klik op OK. De invoegpositie wordt verplaatst naar de volgende sectie. 7.7.2

Sectie-einde verwijderen

1. Selecteer het sectie-einde dat u wilt verwijderen. 2. Druk op . Wanneer u een sectie-einde verwijdert, wordt ook de sectie-opmaak van de daaraan voorafgaande tekst verwijdert. Die tekst wordt opgenomen in de volgende sectie en neemt de opmaak van die sectie over. 7.7.3

Sectie-einde kopiëren

Als u werkt met een document met meerdere secties, kunt u de opmaak van een bepaalde sectie kopiëren door het sectie-einde te kopiëren. Wanneer u het sectie-einde op een nieuwe locatie plakt, neemt de tekst boven deze locatie de opmaak aan die in het sectie-einde is vastgelegd. Een andere manier om pagina-opmaak te kopiëren is een sectie-einde als AutoTekst-fragment op te slaan. Het sectie-einde kan dan in elk nieuw document worden gebruikt. Een derde manier om sectie-opmaak te kopiëren bestaat erin de opmaak in een sjabloon op te nemen.

7.8

De standaardinstellingen voor de pagina-opmaak wijzigen

Elk nieuw document dat u maakt is gebaseerd op een sjabloon. Standaard is dit de sjabloon Normal, waarin standaardinstellingen staan voor o.a. de pagina-instelling. Misschien voldoen deze instellingen niet aan uw wensen. Als u bijvoorbeeld meestal: ♦ ♦ ♦

op ander papier afdrukt dan het standaardformaat (A4 - 21x29,7 cm), de liggende afdrukstand gebruikt in plaats van de staande, andere marges gebruikt dan de standaardmarges (2,5 cm),

kunt u tijd besparen door de standaardinstellingen voor de pagina-instellingals volgt te veranderen: 1. 2. 3. 4. 5.

Klik op Bestand/Pagina-instelling (File/Page Setup). Selecteer de gewenste instellingen in de tabbladen. Klik op Standaard (Default) (deze knop staat op elk tabblad van het dialoogvenster Pagina-instelling). Klik op JA wanneer u wordt gevraagd of u de standaardinstellingen wilt wijzigen. Klik op OK.


8

78

PAGINAOPMAAK

De nieuwe standaardinstellingen worden nu opgeslagen in de sjabloon waarop het document is gebaseerd. Telkens wanneer u een nieuw document maakt op basis van die sjabloon, worden de nieuwe instellingen toegepast.


8

Tabellen

8.1

Tabelonderdelen

Een tabel is een verzameling cellen gerangschikt in rijen en kolommen. Elke cel kan tekst, getallen en afbeeldingen bevatten.

8.2

Tabel maken

Met tabellen organiseert u informatie en zorgt u voor een interessante paginaopmaak door tekst of figuren in naast elkaar geplaatste kolommen te zetten. In een tabel werkt u, net als in een werkblad, met rijen en kolommen met cellen. U kunt tabellen gebruiken om getallen in kolommen uit te lijnen en deze vervolgens te sorteren en er berekeningen mee te maken. In Word-documenten hebben alle tabellen standaard een enkele zwarte rand met een breedte van ½ punt. Deze rand wordt afgedrukt. U kunt een nieuwe lege tabel maken en vervolgens de lege cellen invullen of u kunt bestaande tekstalinea's (gescheiden door een teken, bijvoorbeeld een tab) converteren naar een tabel. Bovendien kunt u een tabel maken van een bestaand gegevensbestand, zoals een database of een werkblad. Met de nieuwe functie ‘Tabel tekenen’ maakt u ook gemakkelijk een meer complexe tabel, bijvoorbeeld met cellen van verschillende hoogten of met een verschillend aantal kolommen per rij, op dezelfde manier waarop u met een pen een tabel zou tekenen. 8.2.1

Tabel maken met de knop Tabel invoegen op de standaard werkbalk

1. Klik op de plaats waar u een tabel wilt maken. 2. Klik op de knop Tabel invoegen (Insert table)

3. Sleep de muiswijzer rechtsonder over het raster totdat u het gewenste aantal rijen en kolommen hebt geselecteerd.


10

80

TABELLEN

8.2.2

Tabel maken met het menu

Wanneer u een tabel invoegt via het menu kunt u het aantal rijen/kolommen en de kolombreedte exact opgeven. 1. Klik op de plaats waar u een tabel wilt maken. 2. Klik op Tabel/Invoegen/Tabel (Table/Insert/Table). 3. Selecteer de gewenste opties in het dialoogvenster Tabel invoegen (Insert Table) en klik op OK Ga als volgt te werk: Klik op

Bewerking

Hier geeft u het gewenste aantal kolommen op in de tabel. (maximum 63) Hier geeft u het gewenste aantal rijen op in de tabel. Aantal rijen Kies deze optie als de kolommen altijd dezelfde breedte moeten Vaste kolombreedte hebben. Typ of klik op de gewenste kolombreedte. Klik op Auto als u kolommen van gelijke breedte tussen de kantlijnen wilt hebben. Hiermee wordt automatisch de breedte van de kolommen in de tabel AutoAanpassen aan inhoud aangepast aan de hoeveelheid tekst die u typt. Hiermee worden de afmetingen van de tabel automatisch AutoAanpassen aan venster aangepast, zodat de tabel in het venster van een webbrowser past. Als de venstergrootte wordt gewijzigd, worden de afmetingen van de tabel automatisch aangepast, zodat de tabel in het venster past. Hiermee past u automatisch een vooraf gedefinieerde opmaak toe AutoOpmaak op de tabel, inclusief randen en arcering. Dimensies voor nieuwe tabellen opslaan Hiermee wordt het huidige aantal kolommen en rijen, de instelling voor AutoAanpassen en de tabelopmaak opgeslagen. Dit worden de standaardinstellingen wanneer u een nieuwe tabel maakt. Aantal kolommen

8.2.3

Tabel maken met de knop Tabel tekenen op de standaard werkbalk

Met de Word-functie Tabel tekenen wordt de muiswijzer een pen waarmee u een tabel kunt tekenen. Het is ook veel gemakkelijker om de tabelknoppen op de werkbalk ‘Tabellen en randen’ te gebruiken voor het maken en bewerken van complexe en onregelmatige tabellen. Ga als volgt te werk: 1. Als de werkbalk ‘Tabellen en randen’ (Tables and borders) niet wordt weergegeven, klikt u op de knop Tabellen en in de standaard werkbalk. randen (Borders and tables) Als de werkbalk Tabellen en randen (Tables and borders) wordt weergegeven, klikt u op de knop Tabel tekenen (Draw Table) 2. De muiswijzer verandert in een potlood. 3. Sleep van de eerste hoek naar de diagonaal tegenoverliggende hoek om de omvang van de tabel vast te leggen (zie voorbeeld) 4. Teken vervolgens horizontale en verticale lijnen om de tabel in rijen en kolommen te verdelen. Als u een lijn wilt wissen, klikt u op de knop Vlakgom (Eraser)

en sleept u over de lijn

5. Wanneer u klaar bent met tekenen, klik dan op de knop Tabel tekenen schakelen, zodat u de tekst kunt invoeren of Klik in een cel en begin te typen of een figuur in te voegen.

om de tekenfunctie uit te

Opmerking Als u automatische tekstomloop wilt toepassen terwijl u de tabel tekent, houdt u de -toets ingedrukt.


10

81

TABELLEN

8.2.4

Tabel in tabel maken

1. Klik op de knop Tabel tekenen op de werkbalk ‘Tabellen en randen’ (Tables and borders).+ De aanwijzer verandert in een potlood. 2. Plaats de pen in de cel waarin u de geneste tabel (een tabel in een andere tabel) wilt plaatsen. 3. Teken de nieuwe tabel. Teken een rechthoek om de grenzen van de tabel aan te geven. In de rechthoek tekent u vervolgens de lijnen voor de tabelkolommen en -rijen. 4. Als u klaar bent met de geneste tabel, klikt u op een cel. Voeg vervolgens een afbeelding in of typ de gewenste tekst. Opmerking U kunt ook een tabel/cellen in een cel invoegen door de tabel/cellen eerst te selecteren en te kopiëren naar het Klembord en die vervolgens in de bewuste cel te plakken. 8.2.5

Tekst naar tabel converteren

Als u tekst omzet in een tabel, moet u met scheidingstekens aangeven waar een nieuwe kolom en een nieuwe rij beginnen. U kunt bijvoorbeeld tabs of komma’s gebruiken om tekst in kolommen te verdelen en alineamarkeringen om het einde van rijen te markeren. 1. Geef aan waar u de tekst in kolommen en rijen wilt verdelen door de gewenste scheidingstekens in te voegen. 2. Selecteer de tekst die u wilt converteren. 3. Klik op Tabel/Converteren/Tekst naar tabel (Table/Convert/Text to table). 4. Onder de optie ‘Lijstscheidingsteken’ klikt u op het gewenste scheidingsteken. Selecteer eventueel andere opties die u wilt gebruiken.

8.3

Tabel weergeven

8.3.1

Weergeven of verbergen van rasterlijnen

In Word 2002-documenten hebben alle tabellen standaard een enkele zwarte rand met een breedte van ½ punt. Deze rand wordt afgedrukt. Indien u echter de tekst in tabel-vorm wenst weer te geven omdat een tabel zonder rand vaak wordt gebruikt als hulpmiddel voor de pagina-indeling, dan kunt u de rand verwijderen en de rasterlijnen van de tabel weergeven. Rasterlijnen worden niet afgedrukt. 1. Klik op Tabel (Table). 2. Klik op Rasterlijnen verbergen (Gridlines). 8.3.2

Weergeven of verbergen van markeringen voor einde cel en einde rij

Met een markering voor het einde van de cel ( ) wordt het einde van de tekst of de figuren in een cel aangeduid. Ook het einde van elke rij wordt met een speciale markering ( ) weergegeven. Als u een bewerking op geselecteerde tekst uitvoert, kunt u andere resultaten krijgen wanneer u ook de markering voor het einde van de cel of de markering voor het einde van de rij hebt geselecteerd. Als u bijvoorbeeld tekst in een rij selecteert en vervolgens de opdracht Knippen (Cut) kiest, wordt de tekst verwijderd en blijft de rij behouden. Als u echter eveneens de markering voor het einde van de rij selecteert, worden de tekst en de rij samen verwijderd. om alle niet-afdrukbare tekens, waaronder tabtekens, spaties en regeleinden al of niet weer Klik op te geven. Merk op: de markeringen voor celeinde en rij-einde worden niet afgedrukt.


10

82

TABELLEN

8.4

Invoegpositie verplaatsen en tekst typen in een tabel

Om de invoegpositie te verplaatsen kunt u in de cel klikken of gebruik maken van het toetsenbord: Bewerking

Druk op

Volgende cel Een nieuwe rij invoegen Vorige cel Eerste cel huidige rij Laatste cel huidige rij Bovenste cel huidige kolom Laatste cel huidige kolom Vorige rij Volgende rij Volgend tabteken in een cel Een nieuwe alinea invoegen Tekst invoegen vóór een tabel aan het begin van een document

als de cursor in de laatste cel is <Shift-Tab> Pijl omhoog Pijl omlaag <Enter> <Enter> aan het begin van de eerste cel

8.5

Tabel bewerken

8.5.1

Selecteren van tabel, kolom, rij, of cel

U kunt tekst in een tabel gewoon selecteren door te slepen. Voor het selecteren van een tabel, kolom, rij of cel kan men gebruik maken van de muis, het menu of het toetsenbord. Bewerking

Menu

Toetsenbord

Muis

Tabel selecteren

Tabel/Selecteren/Tabel Table/Select/Table

Plaats de cursor in de tabel Druk op het numeriek toetsenbord (Num Lock uit!!!)

Klik vlak boven de eerste kolom nadat u Ð zag verschijnen Sleep de muiswijzer naar de laatste kolom of klik op de greep in de linkerbovenhoek

Kolom selecteren

Tabel/Selecteren/Kolom Table/Select/Column

Plaats de cursor in de bovenste cel van de kolom Druk of Druk en klik in de kolom

Klik vlak boven de kolom nadat u Ð zag verschijnen of Plaats de cursor in de bovenste cel van de kolom en sleep de muiswijzer naar de laatste cel

Rij selecteren

Tabel/Selecteren/Rij Table/Select/Row

Plaats de cursor in de eerste cel van de rij Druk

Klik links buiten de eerste cel of Dubbelklik in de linkerbenedenhoek van de cel

Cel selecteren

Tabel/Selecteren/Cel Table/Select/Cell

om de volgende cel te selecteren of <Shift-Tab> om de vorige cel te selecteren

Klik in de linkerbenedenhoek van de cel of Klik driemaal in de cel of Sleep de muiswijzer over de cel

8.5.2

Grootte van de tabel

Als u met de muiswijzer naar de tabel wijst, dan ziet u in de rechterbenedenhoek van de tabel een greep voor het wijzigen van het tabelformaat in de vorm van een blokje. Hiermee kunt u de tabel proportioneel vergroten of verkleinen door een sleepbeweging. Deze optie werkt enkel in de afdrukweergave en de weergave volgens weblay-out.


10

83

TABELLEN

8.5.3

Invoegen van tabel, kolommen, rijen of cellen

8.5.3.1

Tabel invoegen in een cel

U kunt een hele tabel in een cel invoegen. Deze geneste tabellen zijn de aangewezen methode om meer complexe gegevens in een tabel onder te brengen. Zie ook 8.2.4 Tabel in tabel maken. 8.5.3.2

Rijen of kolommen invoegen

1. Plaats de cursor in de kolom of rij naast de plaats waar u de nieuwe rij of kolom wilt invoegen of Wanneer u in één keer meerdere kolommen of rijen wilt invoegen, selecteert u evenveel rijen of kolommen als het aantal rijen of kolommen dat u wilt invoegen en voer de volgende stap uit. of Kolommen invoegen 2. Klik op Rijen invoegen Er wordt een nieuwe rij ingevoegd boven de rij die u hebt geselecteerd of er wordt een nieuwe kolom ingevoegd links van de kolom die u hebt geselecteerd. of Klik op Tabel/Invoegen. Kies de gewenste optie in het submenu als volgt: - Selecteer Kolommen links of Kolommen rechts - Selecteer Rijen boven of Rijen onder 8.5.3.3

Cellen invoegen

1. Klik in de cel waar u de nieuwe cel wilt toevoegen. Selecteer een of meer cellen naast of boven de positie waar u nieuwe cellen wilt invoegen (neem ook de markering voor einde cel op in de selectie). Selecteer net zoveel cellen als u wilt invoegen. of 2. Klik op Klik op Tabel/Invoegen/Cellen (Table/Insert/Cells). Het dialoogvenster ‘Cellen invoegen’ (Insert cells) verschijnt. 3. Selecteer de gewenste optie en klik vervolgens op OK. Ga als volgt te werk: Keuzerondje

Gewenste toevoeging

Cellen naar rechts verplaatsen (Shift cells right) Cellen naar beneden verplaatsen (Shift cells down) Hele rij invoegen (Insert entire row) Hele kolom invoegen (Insert entire column)

Nieuwe cellen links van de geselecteerde cellen Nieuwe cellen boven de geselecteerde cellen Een of meer rijen boven de geselecteerde cellen Een of meer kolommen links van de geselecteerde cellen

Opmerking ♦

♦

Als u een rij wilt toevoegen aan het eind van een tabel, klikt u in de laatste cel van de laatste rij en drukt u vervolgens op . De cellen in de nieuwe rij krijgen de opmaak van de cellen in de voorafgaande rij. Als u rechts van de laatste kolom in een tabel een kolom wilt toevoegen, klikt u even voorbij de meest rechtse kolom. Klik vervolgens op Tabel/Selecteren/Kolom en daarna op het knopje Kolommen invoegen

8.5.4

Verwijderen tabel, kolommen rijen of cellen

U kunt afzonderlijke of meerdere cellen, rijen of kolommen verwijderen, of u kunt een gehele tabel verwijderen. U kunt ook de inhoud van cellen wissen zonder de cellen zelf te verwijderen. 8.5.4.1

Tabel en inhoud verwijderen

1. Klik op Tabel/Verwijderen/Tabel of Klik op Tabel/Selecteren/Tabel (Table/Select/Table) om de tabel die u wilt verwijderen te selecteren. 2. Klik op Knippen


10

84

TABELLEN

8.5.4.2

Inhoud van een tabel verwijderen

1. Selecteer de elementen die u wilt wissen. 2. Druk op . 8.5.4.3

Cellen verwijderen

1. Selecteer de cel of cellen die u wilt verwijderen inclusief de markeringen voor einde cel. 2. Klik op Tabel/Verwijderen/Cellen (Table/Delete/Cells). Het dialoogvenster ‘Cellen verwijderen’ (Delete cells) verschijnt. 3. Selecteer de gewenste optie en klik vervolgens op OK. Ga als volgt te werk: Selectieknopje

Gewenste verwijdering

Cellen naar links verplaatsen (Delete cells left)

De cellen rechts van de verwijderde cellen verplaatsen naar de locatie van de verwijderde cellen. De cellen onder de verwijderde cellen verplaatsen naar de locatie van de verwijderde cellen. Een of meer rijen Een of meer kolommen

Cellen naar boven verplaatsen (Delete cells up) Hele rij verwijderen (Delete entire row) Hele kolom verwijderen (Delete entire column)

8.5.4.4

Rijen of kolommen verwijderen

op de standaardwerkbalk, met de opdracht U kunt rijen of kolommen verwijderen met de knop Bewerken/Knippen (Edit/Cut), of op de volgende manier: 1. Selecteer de rijen of kolommen die u wilt verwijderen. Als u rijen wilt verwijderen, neemt u ook de markeringen voor einde rij op in de selectie. 2. Klik op Tabel/Verwijderen/Rijen (Table/Delete/Rows) of Klik op Tabel/Verwijderen/Kolommen (Table/Delete/Columns) of Klik op Tabel/Verwijderen/Cellen (Table/Delete/Cellen), selecteer de optie ‘Hele rij verwijderen’ of ‘Hele kolom verwijderen’ en druk op OK. 8.5.5

Verplaatsen of kopiëren van tekst, tabel, cellen, rijen of kolommen

8.5.5.1

Verplaatsen/kopiëren van tekst

Als u tekst naar een nieuwe locatie wilt verplaatsen of kopiëren zonder de tekst te wijzigen die daar al staat, selecteert u alleen de tekst in een cel en niet het celeinde. Als u de bestaande tekst en opmaak op de nieuwe locatie wilt vervangen, selecteert u de tekst die u wilt verplaatsen of kopiëren, inclusief het celeinde. 8.5.5.2

Verplaatsen/kopiëren van cellen, rijen of kolommen

U kunt cellen, rijen of kolommen verplaatsen of kopiëren met de knoppen Knippen, Kopiëren en Plakken op de standaardwerkbalk of met de opdracht Bewerken/Knippen, Kopiëren of Plakken (Edit/Cut, Copy or Paste) in het menu, of door te slepen met de muis. Zie ook Snelzoekkaart Tabellen. 8.5.5.3

Verplaatsen van tabel

Als u de hele tabel wilt verplaatsen, doet u dat met de verplaatsingsgreep linkerbovenhoek bevindt. 8.5.6

die zich in de

Cellen samenvoegen

U kunt twee of meer cellen in dezelfde rij of kolom combineren tot één enkele cel. Zo kunt u een aantal cellen samenvoegen om een tabelkop te maken die over meerdere kolommen loopt. 8.5.6.1

Cellen samenvoegen met menu-opdracht

1. Selecteer de cellen die u wilt samenvoegen. 2. Klik in het menu op Tabel/Cellen samenvoegen (Table/Merge cells).


10

85

TABELLEN

8.5.6.2

Cellen samenvoegen met werkbalk ‘Tabellen en randen’

1. Selecteer de cellen die u wilt samenvoegen. 2. Klik in de balk ‘Tabellen en randen’ op het knopje Cellen samenvoegen of De muiswijzer wordt een gummetje. 1. Klik op de knop Gum 2. Klik met de onderste punt van het gummetje op de lijn die de twee cellen van elkaar scheidt. Dit kan een scheiding tussen twee kolommen of tussen twee rijen zijn. De scheidingslijn wordt verwijderd en de twee cellen worden samengevoegd. Opmerking Wanneer u meerdere cellen in een kolom samenvoegt tot een verticaal geplaatste tabelkop die meerdere rijen hoog is, kunt u met de opdracht Opmaak/Tekstrichting (Format/Text Direction) de richting van de koptekst wijzigen. U kunt de richting van tekst op een webpagina niet wijzigen. 8.5.7

Cellen splitsen

8.5.7.1

Cellen splitsen met menu-opdracht

1. Selecteer de cellen die u wilt splitsen. 2. Klik in de menubalk op Tabel/Cellen splitsen (Table/Split cells). Het dialoogvenster ‘Cellen splitsen’ verschijnt. 3. Kies in hoeveel kolommen of rijen u de cellen wilt opsplitsen. De inhoud van een gesplitste cel wordt over de nieuwe cellen verdeeld aan de hand van de alineamarkeringen in de oorspronkelijke cel. Als u een cel met slechts één alineamarkering splitst, komt de tekst van die cel terecht in de cel aan de linkerzijde en blijven de nieuwe cellen rechts daarvan leeg. Als de gesplitste cel meerdere alineamarkeringen bevat, worden de alinea's gelijkmatig over de nieuwe cellen verdeeld. 4. Klik op OK. 8.5.7.2

Cellen splitsen met werkbalk ‘Tabellen en randen’

1. Selecteer de cellen die u wilt splitsen. 2. Klik op het knopje Cellen splitsen of 1. Klik in de werkbalk ‘Tabellen en randen’ op het knopje Tabel tekenen De muiswijzer verandert in een potloodje. 2. Teken een lijn dwars door een cel om deze te splitsen. U kunt verschillende lijnen trekken om meerdere cellen te maken waar zich voorheen slechts één cel bevond. 8.5.8

Tabel splitsen of tekst voor de tabel invoegen

U kunt een tabel in twee delen splitsen en gewone tekst tussen deze delen invoegen. 1. Plaats de invoegpositie in de rij waarmee u de nieuwe tabel wilt laten beginnen. 2. Klik op Tabel/Tabel splitsen (Table/Split table). Tussen de delen van de tabel wordt een alineamarkering geplaatst. Als u de splitsing ongedaan wilt maken, verwijdert u de alineamarkering. Als een tabel aan het begin van een document staat, kunt u gemakkelijk een tekstalinea boven de tabel invoegen. Ga als volgt te werk: 1. Plaats de invoegpositie aan het begin van de tabel. 2. Klik op Tabel/Tabel splitsen (Table/Split table) of Druk op <Enter>. Als u een tabel wenst te splitsen bij nieuwe pagina’s gaat u als volgt te werk: 1. Klik op de rij die u op de volgende pagina wilt weergeven.


10

86

TABELLEN

2. Druk op . 8.5.9

De positie van tekst in een tabel wijzigen

8.5.9.1

Tekstrichting wijzigen

8.5.9.1.1

TEKSTRICHTING WIJZIGEN MET SNELMENU

1. Klik met de rechtermuisknop in de tabelcel met de tekst die u wilt wijzigen 2. Klik op Tekstrichting Het dialoogvenster ‘Tekstrichting - Tabelcel’ verschijnt

3. Klik op de gewenste stand. 4. Klik op OK. 8.5.9.1.2

TEKSTRICHTING WIJZIGEN MET WERKBALK ‘TABELLEN EN RANDEN’

1. Klik in de tabelcel of selecteer de cellen met de tekst die u wilt wijzigen 2. Klik op de knop Tekstrichting wijzigen 8.5.9.2

De uitlijning van tekst in cellen wijzigen

1. Klik op de cel met de tekst die u wilt uitlijnen 2. Klik op de knop 8.5.10

en selecteer de optie voor horizontale en verticale uitlijning

Tabtekens invoegen in een cel

Met de horizontale liniaal of met de opdracht Opmaak/Tabs kunt u tabs met een verschillende uitlijning instellen (links, centreren, rechts of decimaal), verplaatsen en wissen. Stelt u een linkse, rechtse of centreertab in, dan moet u gebruiken om naar de tab te springen. Stelt u een decimale tab in, dan gaat de invoegpositie automatisch naar deze tab.

8.6

Tabel opmaken

In een tabel kunt u op dezelfde manier als gewone tekst ook teken- of alineaopmaak toepassen en randen en arceringen laten afdrukken. Als u over een kleurenprinter beschikt kunt u ook kleur gebruiken. MS Word beschikt naast karakterstijlen, paragraafstijlen en lijststijlen ook over tabelstijlen. De tabelstijlen laten toe om op efficiënte wijze de cellen van tabellen van opmaak te voorzien. In het taakvenster ‘Stijlen en Opmaak’ vindt u die terug. U kunt een tabel automatisch opmaken met de opdracht Tabel/Tabelgalerie of handmatig. 8.6.1

Tabel automatisch opmaken

1. Klik op Tabel/Tabelgalerie (Table/Gallery). 2. Klik in het vak Tabelopmaakprofiel op de gewenste opmaak.


10

87

TABELLEN

3. Selecteer de gewenste opties. Als u hulp wilt bij een optie, klikt u op het vraagteken 4. Klik op OK. 8.6.2

en vervolgens op de optie.

AutoAanpassen

De functie AutoAanpassen maakt het mogelijk om de hele tabel met één klik aan te passen. De hiernavolgende tabel zullen we via het menu Tabel/AutoAanpassen laten aanpassen. Voorbeeld tabel naam

voornaam

Schoovaerts Volckaert Aerts Van Der Jeught

Greet Mariël Jeannine Frans

8.6.2.1

bedrag 50 100 150 1500

AutoAanpassen aan inhoud

De breedte van de kolommen wordt automatisch aangepast aan de inhoud; u gaat als volgt te werk: 1. Klik in de tabel. 2. Kies Tabel/AutoAanpassen/AutoAanpassen aan inhoud. In de Tabeleigenschappen van de kolom wordt in het vakje ‘voorkeursbreedte’ geen waarde ingevuld. Resultaat naam

voornaam bedrag



8.6.2.2

50 100 150 1500

AutoAanpassen aan venster

De kolommen passen zich aan in functie van de beschikbare tekstbreedte in het document. 1. Klik in de tabel. 2. Kies Tabel/AutoAanpassen/AutoAanpassen aan venster. In de Tabeleigenschappen van de kolom wordt de kolombreedte in percent uitgedrukt. Resultaat naam

voornaam



8.6.2.3

bedrag 50 100 150 1500

Vaste kolombreedte

U kiest vaste kolombreedte wanneer u de tabel zo wilt instellen dat deze de breedte van de huidige tekstkolom niet overschrijdt. 1. Klik in de tabel. 2. Kies Tabel/AutoAanpassen/Vaste kolombreedte. In de Tabeleigenschappen van de kolom wordt de kolombreedte in cm uitgedrukt. In dit voorbeeld is er geen onderscheid met de oorspronkelijke tabel.


10

88

TABELLEN

Resultaat naam

voornaam



8.6.2.4

bedrag 50 100 150 1500

Rijen gelijkmatig verdelen

Als u meerdere rijen/cellen dezelfde hoogte wilt geven, selecteert u de rijen/cellen en werkt u als volgt: 1. Klik in de tabel. 2. Kies Tabel/AutoAanpassen/Rijen gelijkmatig verdelen. In de Tabeleigenschappen van de rijen is de rijhoogte overal dezelfde. Resultaat naam

voornaam

Schoovaerts

Greet

50

Volckaert

Mariël

100

Aerts

Jeannine

150

Van Der Jeught

Frans

8.6.2.5

bedrag

1500

Kolommen gelijkmatig verdelen

1. Klik in de tabel. 2. Kies Tabel/AutoAanpassen/Kolommen gelijkmatig verdelen. In de Tabeleigenschappen van de kolom is de kolombreedte overal dezelfde. Resultaat naam

voornaam



8.6.3

bedrag 50 100 150 1500

Tabelkoppen herhalen op de volgende pagina's

Als een tabel is verdeeld over meerdere pagina’s, kunt u de tabelkoppen automatisch op elke pagina laten herhalen. 1. 2. 3. 4.

Klik met de rechtermuisknop in de eerste rij die u op de volgende pagina’s wenst te herhalen. Klik op Tabeleigenschappenv (Table Properties). Selecteer het tabblad Rij (Row). Vink het vakje aan Rij als veldnamenrij herhalen op iedere pagina.

Om de tabelkoppen terug uit te zetten gaat herhaalt u de stappen 1 t.e.m. 3, maar bij stap 4 vinkt u gewoon het vakje als veldnamenrij herhalen op iedere pagina uit. Opmerking ♦

♦

♦

Wanneer u wijzigingen aanbrengt in de kop van een tabel die over meerdere pagina’s is verdeeld, wordt de tekst in alle herhaalde koppen automatisch bijgewerkt. Tabelkoppen worden alleen automatisch herhaald op nieuwe pagina’s die het gevolg zijn van automatische pagina-einden. Als u een handmatig pagina-einde invoegt in een tabel, wordt de tabelkop niet herhaald. Herhaalde tabelkoppen zijn alleen zichtbaar in de afdrukweergave.


10

89

TABELLEN

8.6.4

Tabeleigenschappen

In Word 2002 kunt u met de functie ‘Tabeleigenschappen’ nauwkeurig de volgende instellingen wijzigen: De horizontale positie van de tabel en de manier waarop de andere tekst er omheen moet lopen; De hoogte van de rijen aanpassen; De breedte van de kolommen aanpassen; De grootte van de cel, het instellen van de celmarges en de verticale tekstuitlijning in de cel.

♦ ♦ ♦ ♦

8.6.4.1

Tabblad Tabel

De grootte, de uitlijning en de tekstomloop van een tabel kunt u nauwkeurig als volgt instellen: 1. Klik in de tabel. 2. Klik op Tabel/Tabeleigenschappen (Table/Table properties). Het dialoogvenster ‘Tabeleigenschappen’ verschijnt.

Instellen totale breedte tabel Tabel laten inspringen Tabel uitlijnen t.o.v. marges Tekst om tabel heen laten lopen Instellen tekstomloop Instellen celmarges

3. Selecteer in het tabblad ‘Tabel’ de gewenste opties en klik vervolgens op OK. Ga als volgt te werk: Grootte Voorkeursbreedte

-

Meten in

Uitlijnen Links Centreren Rechts Vanaf links inspringen

De huidige afmetingen van de tabel worden hieronder weergegeven. Als u de breedte van de tabel wilt wijzigen, klikt u op Voorkeursbreedte en selecteert u vervolgens de gewenste breedte. Klik op de lijst in het vakje ‘Meten in’ als u de tabelbreedte wilt opgeven in een vaste maateenheid (zoals centimeter) of als een percentage van de paginabreedte (of de schermbreedte als u in de weergave volgens weblay-out werkt) U kunt op één van de uitlijningsknoppen klikken om de uitlijning van de tabel ten opzichte van de paginamarges in te stellen. Typ of selecteer de waarde (bijvoorbeeld in centimeter) voor de inspringing van de tabel ten opzichte van de linkermarge.


10

90

TABELLEN

Tekstomloop Geen -

Rondom

-

Plaatsing

Randen en arcering Opties

Hiermee wordt geen tekstomloop rondom de tabel ingesteld. In de figuur wordt aangegeven waar de tekst weer begint als de tabel op de huidige positie blijft staan. Hiermee wordt tekstomloop rondom de tabel ingesteld. In de figuur wordt getoond hoe de tekstomloop eruit zal zien met de tabel op de huidige positie. Hiermee wordt de horizontale en verticale positie van de tabel, de afstand tot omliggende tekst en andere opties ingesteld. Deze knop is alleen beschikbaar als u tekstomloop rondom de tabel instelt. Klik op deze knop om randstijlen, kleuren, arcering en andere opties voor de hele tabel in te stellen. Klik op deze knop om - standaardwaarden in te stellen voor de celmarges; - de ruimte tussen de cellen in te stellen; - de grootte van de cel te laten aanpassen aan de celinhoud.

Opmerking U kunt het formaat van de tabel ook wijzigen door de formaatgreep (in de rechterbenedenhoek) te slepen tot de tabel de juiste afmetingen heeft. Als u snel een hele tabel op een pagina wilt uitlijnen, selecteert u de tabel en gebruikt u vervolgens de uitlijnknoppen op de werkbalk Opmaak. Als u in een webpagina of in de weergave volgens weblay-out werkt, kunt u de tabel zo instellen dat deze automatisch aan het vensterformaat wordt aangepast. Klik met de rechtermuisknop in de tabel en kies AutoAanpassen/AutoAanpassen aan venster.

♦

♦

♦

8.6.4.2

Tabblad rij

Als u geen andere afmetingen opgeeft, hangt de hoogte van elke rij in een tabel af van de inhoud van de cellen in die rij en de afstand die u voor of na de tekst toevoegt. Alle cellen in dezelfde rij hebben dezelfde hoogte, maar u kunt de hoogte van elke rij variëren. 1. Selecteer de rij of rijen die u wilt wijzigen. 2. Klik op Tabel/Tabeleigenschappen (Table/Table properties). Het dialoogvenster ‘Tabeleigenschappen’ verschijnt. 3. Selecteer het tabblad Rij (Row), selecteer de gewenste opties en klik op OK. Ga als volgt te werk: Grootte Hoogte opgeven Rijhoogte

Opties Rij eventueel splitsen bij nieuwe pagina -

Rij als veldnamenrij herhalen op iedere pagina

Hiermee kunt u de rijhoogte wijzigen. Typ of selecteer de gewenste rijhoogte Kies Ten minste als u een minimum rijhoogte wilt opgeven. Als de rijhoogte wordt vergroot door de inhoud van de cel, wordt de rijhoogte aangepast aan de tekst of afbeeldingen. Kies Exact als u een vaste rijhoogte wilt opgeven. Als de celinhoud groter is dan de vaste rijhoogte, worden alleen de tekst en afbeeldingen die in de rijhoogte passen afgedrukt of weergegeven op de webpagina. Standaard wordt een tabelrij gesplitst wanneer de inhoud doorloopt naar de volgende pagina. Als u de rij bijeen wilt houden, plaatst u de invoegpositie op een willekeurig punt in de rij en schakelt u het selectievakje uit. Hiermee worden de geselecteerde rijen ingesteld als tabelkop die op elke pagina wordt herhaald, als de tabel over meer dan een pagina wordt verdeeld. Deze optie is alleen beschikbaar als in de geselecteerde rijen de bovenste rij van een tabel staat.


10

91

TABELLEN

Opmerking ♦

♦

U kunt de rijhoogte ook wijzigen met de verticale liniaal in de afdrukweergave. Klik op Beeld/Afdrukweergave en sleep vervolgens de gewenste rijmarkering op de verticale liniaal. Als u ingedrukt houdt terwijl u de markeringen op de liniaal sleept, wordt de rijhoogte weergegeven. Witruimte tussen de rijen bevordert de leesbaarheid van een tabel. U kunt deze witruimte instellen via het menu Opmaak/Alinea/Afstand voor of na (Format/Paragraph/Space before or after).

8.6.4.3

Tabblad kolom

Wanneer u een tabel maakt, worden de kolommen gelijk verdeeld tussen de linker- en de rechtermarge. Wenst u de kolombreedte nauwkeurig te wijzigen dan kan dit als volgt: 1. Klik in de kolom waarvan u de breedte wilt wijzigen. 2. Klik op Tabel/Tabeleigenschappen (Table/Table properties). Het dialoogvenster ‘Tabeleigenschappen’ verschijnt. 3. Selecteer het tabblad Kolom (Column). 4. Selecteer indien nodig een andere maateenheid en typ in het vak Voorkeursbreedte (Column width) een getal in. Met de knoppen Volgende kolom (Next column) of Vorige kolom (Previous column) kunt u de breedte van de kolom instellen. 5. Klik op OK. U kunt echter ook de kolombreedte wijzigen met de muis. 8.6.4.3.1

EERSTE MANIER

1. Plaats de muiswijzer op de kolomgrens van de tabel. De muiswijzer verandert van vorm. 2. Sleep de kolomgrens naar rechts of links of U kunt ook dubbelklikken op de kolomgrens. De breedte van de kolom wordt automatisch aangepast. De totale breedte van de tabel wijzigt niet. 8.6.4.3.2

TWEEDE MANIER

1. Wijs de kolommarkering aan die zich op de horizontale liniaal bevindt boven de kolomgrens die u wilt aanpassen en houdt de muisknop ingedrukt. 2. Wanneer u een gestippelde lijn ziet, sleept u deze naar links of naar rechts. Wanneer u dubbelklikt op een kolombegrenzing of wanneer u een kolombegrenzing of een kolommarkering op de horizontale liniaal sleept, wordt de totale breedte van de tabel gewijzigd. Opmerking ♦

♦

♦

Als u ingedrukt houdt terwijl u de markeringen op de liniaal sleept, wordt de kolombreedte exact weergegeven. Als u <Shift> ingedrukt houdt terwijl u de liniaalmarkeringen sleept, wordt de breedte van de tabel niet gewijzigd. Als u meerdere kolommen dezelfde breedte wilt geven, klikt u op Tabel/AutoAanpassen/Kolommen gelijkmatig verdelen.

8.6.4.4

Tabblad cel

De grootte van de cel, de verticale uitlijning en de celmarges kunt u nauwkeurig in dit tabblad instellen. 1. Selecteer de gewenste cel. 2. Klik op Tabel/Tabeleigenschappen (Table/Table properties). Het dialoogvenster ‘Tabeleigenschappen’ verschijnt.


10

92

TABELLEN

3. Selecteer het tabblad Cel (Cell), selecteer de gewenste opties en klik op OK. Werk als volgt: GROOTTE

-

Voorkeursbreedte Meten in

Klik op dit selectievakje en typ de gewenste breedte. Geef hier aan of u de geselecteerde celbreedte wilt opgeven in een vaste maateenheid (zoals centimeters) of als een percentage. Kies een percentage als de tabel wordt bekeken in een webbrowser. In de weergave volgens weblay-out wordt de celbreedte afgemeten als percentage van het scherm.

VERTICAAL UITLIJNEN

Boven

Hiermee voegt u tekst toe aan de bovenkant van de cel. De tekst wordt naar de onderkant van de cel verplaatst wanneer u nieuwe tekst toevoegt.

Centreren

Hiermee voegt u tekst toe aan het midden van de cel. De tekst wordt naar de bovenen onderkant van de cel verplaatst wanneer u nieuwe tekst toevoegt.

Onder

Hiermee voegt u tekst toe aan de onderkant van de cel. De tekst wordt naar de bovenkant van de cel verplaatst wanneer u nieuwe tekst toevoegt.

Als u klikt op het knopje ‘Opties’ verschijnt het dialoogvenster ‘Celopties’. Selecteer de gewenste opties en klik op OK. CELMARGES

Gelijk aan tabel

Boven Onder Links Rechts

Als u de marges wilt instellen voor individuele cellen in de tabel, moet u dit selectievakje uitschakelen. Als u het selectievakje hebt ingeschakeld, worden de standaardinstellingen voor marges toegepast op alle cellen in de tabel Hiermee kunt u de bovenmarge van de geselecteerde cel wijzigen Hiermee kunt u de ondermarge van de geselecteerde cel wijzigen Hiermee kunt u de linkermarge van de geselecteerde cel wijzigen Hiermee kunt u de rechtermarge van de geselecteerde cel wijzigen

OPTIES

Tekstterugloop

Tekst aanpassen

Hiermee stelt u de tekstterugloop in op meerdere regels. De celhoogte wordt aangepast en de celbreedte blijft gelijk. Wanneer u het selectievakje hebt uitgeschakeld, wordt de celbreedte automatisch aangepast aan de tekst. Hierdoor wordt het lettertypeformaat visueel verkleind, waardoor de tekst in de cel wordt aangepast aan de kolombreedte. Als de cel meer tekst bevat, wordt de tekst ook kleiner weergegeven op het scherm. Het werkelijke formaat van de lettertypen wordt echter niet gewijzigd.

Opmerking U kunt zowel de horizontale als de verticale uitlijning van de tekst in één keer instellen als volgt: ♦ ♦

8.6.5

Met de knop ‘Uitlijning’ in de werkbalk ‘Tabellen en randen’; Met de rechtermuisknop klikt u in een tabel. In het snelmenu selecteert u de opdracht ‘Celuitlijning’ en kiest u de gewenste optie. Handmatig randen en arcering toevoegen

Via het menu Opmaak/Randen en arcering (Format/Borders and shading) kunt u randen, rasterlijnen en achtergrondpatronen in uw tabel aanbrengen (al of niet in kleur).


10

93

TABELLEN

1. Als u randen en arcering wilt toevoegen aan een tabel in zijn geheel, selecteert u de hele tabel. Als u randen en arcering wilt toevoegen aan bepaalde cellen, selecteert u alleen die cellen, met inbegrip van de markering voor einde cel. 2. Klik op Opmaak/Randen en arcering (Format/Borders and shading) 3. Klik op het tabblad Randen (Borders) of Klik op het tabblad Arcering (Shading) indien u arcering wil toepassen. 4. Selecteer de opties en controleer of de juiste optie is geselecteerd onder Toepassen op (Apply to). 5. Als u alleen aan bepaalde zijden een rand wilt toevoegen, klikt u onder Instelling op Aangepast. Klik onder Voorbeeld (View) op de zijden van het diagram of Gebruik de knoppen om randen aan te brengen of te verwijderen (in een cel kunt u ook diagonale randen aanbrengen). 6. Klik op OK. 8.6.6

Cellen nummeren

1. Selecteer de cellen die u wilt nummeren. Als u het begin van elke rij wilt nummeren, selecteert u alleen de eerste kolom in de tabel. of 2. Klik op Klik op Opmaak/Opsommingstekens en nummering (Format/Bullets and Numbering). 3. Selecteer de gewenste opties. 4. Klik op OK.

8.7

Gegevens sorteren

U kunt de rijen in een tabel snel en op maximaal drie kolommen van de tabel laten sorteren (in alfabetische (tekst) of numerieke volgorde (getallen) of op datum). Standaard worden rijen gesorteerd op basis van de gegevens in de eerste kolom. U kunt echter een of meerdere kolommen opgeven op basis waarvan moet worden gesorteerd. Wanneer u gegevens wilt sorteren met de knoppen van de werkbalk ‘Tabellen en randen’, sorteert Word alle rijen van de tabel behalve de koprij. Als u alleen een aantal geselecteerde rijen wilt sorteren, moet u de opdracht Tabel/Sorteren gebruiken. Het is ook mogelijk rijen met tekst of lijsten te sorteren die niet de vorm van een tabel hebben. De stukken tekst moeten dan van elkaar worden gescheiden door tabtekens, puntkomma’s of andere tekens die u opgeeft. U kunt tevens tekstalinea’s opnieuw ordenen. 8.7.1

Tekst sorteren

U kunt tekst, getallen en data in oplopende of aflopende volgorde sorteren. 1. 2. 3. 4.

Selecteer de lijst met gegevens die u wilt sorteren. Klik op Tabel/Sorteren (Table/Sort text). In het tabblad ‘Sorteren’ selecteert u de gewenste opties voor de sorteerbewerking. Klik op OK.

8.7.2 1. 2. 3. 4.

Tabel sorteren

Klik in de tabel of selecteer de kolom die u wilt sorteren. Klik op Tabel/Sorteren (Table/Sort). In het tabblad ‘Tabel sorteren’ selecteert u de gewenste opties voor de sorteerbewerking. Klik op OK.

Wilt u één kolom sorteren, ga dan als volgt te werk: 1. 2. 3. 4. 5.

Selecteer de kolom of de cellen die u wilt sorteren. Klik op Tabel/Sorteren (Table/Sort). Klik op Opties (Options). Schakel het selectievakje Alleen kolom sorteren (Sort column only) in. Klik tweemaal op OK.


10

94

TABELLEN

8.7.3

Regels voor de sorteervolgorde in Word U sorteert tekst alfabetisch, numeriek of op datum. Dit kan gebeuren in oplopende (A naar Z of 0 naar 9) of aflopende (Z naar A of 9 naar 0) volgorde. Alineamarkeringen (¶) worden gebruikt om de te sorteren items van elkaar te scheiden. Items die beginnen met leestekens of symbolen - zoals !, #, $, % of & - worden het eerst gesorteerd. Vervolgens worden de items gesorteerd die beginnen met cijfers, en als laatste de items die beginnen met letters. Datums worden behandeld als driecijferige getallen. Bij het sorteren op cijfers worden alle tekens behalve getallen genegeerd. De getallen kunnen op elke positie in een alinea staan. Bij het sorteren op datum worden de volgende tekens als geldige datumscheidingsteken herkend: afbreekstreepjes, deeltekens (/), komma’s en punten. De dubbel punt (:) wordt herkend als een geldig tijdscheidingsteken. Als een datum of tijdstip niet wordt herkend, wordt het item aan het begin of einde van de lijst geplaatst (afhankelijk van oplopende of aflopende sortering).

♦

♦ ♦

♦

♦

8.8

Rekenen in een tabel

8.8.1

Getallen in rijen of kolommen optellen

1. Klik in de cel waarin u de som wilt weergeven. 2. Klik op Tabel/Formule (Table/Formula). 3. Als de geselecteerde cel onder een kolom met getallen staat, wordt voorgesteld de formule =SUM(ABOVE) te gebruiken. Klik op OK als dit juist is. Als de geselecteerde cel rechts van een rij getallen staat, wordt voorgesteld de formule =SUM(LEFT) te gebruiken. Klik op OK als dit juist is. Opmerking Als u codes tussen accolades ziet, bijvoorbeeld {=SUM(LEFT)}, worden in plaats van de som zelf veldcodes weergegeven. Deze veldcodes kunt u als volgt verbergen: - Klik op Extra/Opties/Weergave waarna u het selectievakje ‘Veldcodes’ uitschakelt of - Druk . Als uw kolom of rij lege cellen bevat, wordt niet de hele kolom of rij opgeteld. Als u wilt dat de hele kolom of rij wordt opgeteld, typt u nullen in de lege cellen. Als u snel een rij of kolom met getallen wilt optellen, klikt u op de cel waarin u de som wilt weergeven en klikt u vervolgens op Autosum op de werkbalk ‘Tabellen en randen’.

♦

♦

♦

8.8.2

Berekeningen uitvoeren in een tabel

1. 2. 3. 4.

Klik in de cel waarin u het resultaat wilt weergeven. Klik op Tabel/Formule (Table/Formula). Als u de voorgestelde formule niet wilt gebruiken, verwijdert u deze uit het vak Formule (Formula). Klik in het vak Functie plakken op een functie. Als u bijvoorbeeld getallen wilt optellen, klikt u op SUM. U kunt verwijzingen naar cellen typen tussen de haakjes in de formule. Als u bijvoorbeeld de getallen in de cellen A1 en B4 wilt optellen, typt u SUM(a1;b4). 5. Kies in het vak ‘Getalnotatie’ een notatie voor de getallen. Als u de getallen bijvoorbeeld wilt weergeven als een decimaal percentage, klikt u op ‘0,00%’. Het resultaat van de berekening wordt als een veld ingevoegd in de door u geselecteerde cel. Als u de cellen waarnaar wordt verwezen wijzigt, kunt u het resultaat van de berekening bijwerken door dit veld te selecteren en vervolgens op F9 te drukken. 8.8.3

Verwijzen naar cellen in een tabel

Naar tabelcellen wordt verwezen met behulp van A1, A2, B1, B2, enzovoort, waarbij de letter een kolom aanduidt en het getal een rij.

1 2 3

A A1 A2 A3

B B1 B2 B3

C C1 C2 C3


10

95

TABELLEN

Als u in formules naar cellen wilt verwijzen, gebruikt u een puntkomma als scheidingsteken tussen verwijzingen naar afzonderlijke cellen en een dubbele punt als scheidingsteken tussen de eerste en laatste cel van een celbereik. Bijvoorbeeld: gemiddelde van deze cellen

typ =AVERAGE(b:b) of =AVERAGE(b1:b3) =AVERAGE(a1:b2) =AVERAGE(a1:c2) of =AVERAGE(1:1;2:2) =AVERAGE(a1;a3;c2)

Er zijn twee manieren om naar een hele rij of kolom te verwijzen. Als u een rij aanduidt met 1:1 en vervolgens een kolom aan de tabel toevoegt, worden alle rijen van de tabel in de berekening gebruikt. Als u een rij aanduidt met a1:c1 en vervolgens een kolom aan de tabel toevoegt, worden alleen de kolommen a, b en c in de berekening gebruikt. Als u naar cellen in een andere tabel of naar een cel buiten een tabel wilt verwijzen, kunt u gebruik maken van een bladwijzer. Zo wordt bijvoorbeeld met het veld { =AVERAGE(Tabel2 b:b) } het gemiddelde bepaald van kolom B in de tabel die wordt aangeduid met de bladwijzer Tabel2. Opmerking Celverwijzingen in Word zijn altijd absolute verwijzingen en worden niet weergegeven met dollartekens, in tegenstelling tot celverwijzingen in Microsoft Excel. Als u in Word met A1 naar een cel verwijst, is dit hetzelfde als wanneer u in Microsoft Excel met $A$1 naar een cel verwijst.

8.9

Tabel naar tekst converteren

Als u een tabel naar tekst converteert, kunt u opgeven dat komma's, tabs, alineamarkeringen of andere tekens moeten worden gebruikt als scheidingstekens in de geconverteerde tekst. 1. Selecteer de rijen of de tabel die u wilt omzetten in alinea's. 2. Klik op Tabel/Converteren/Tabel naar tekst(Table/Convert/Table to Text) 3. Klik onder Tekst scheiden door (Separate text at) op de optie voor het teken dat u wilt gebruiken in plaats van de kolomgrenzen. Rijen worden gescheiden door alineamarkeringen.


9

Sjablonen

9.1

Inleiding

U kunt tijd en moeite besparen door nieuwe documenten te maken op basis van sjablonen die zijn ontworpen voor een specifiek type document dat u regelmatig maakt. Elk Microsoft Word-document is gebaseerd op een sjabloon. Een sjabloon bepaalt de onderliggende structuur van een document en bevat instellingen voor AutoTekst-fragmenten, lettertypen, toetstoewijzingen, macro's, menu's, pagina-indeling, speciale opmaak en opmaakprofielen. Sjablonen worden normaal door Word als bestanden met de extensie DOT opgeslagen. Algemene sjablonen, waaronder de sjabloon Normal.dot, bevatten instellingen die beschikbaar zijn in alle documenten. Documentsjablonen in het dialoogvenster Sjablonen (Templates), zoals een sjabloon voor memo's of faxen, bevatten instellingen die alleen beschikbaar zijn in documenten die op basis van die sjabloon zijn gemaakt.

9.2

Nieuw document maken op basis van een sjabloon

Bij het opstarten van MS Word of wanneer u Bestand/Nieuw (File/New) kiest verschijnt standaard het taakvenster Nieuw Document (New Document) rechts op het scherm. Nieuwe documenten kunnen worden gebaseerd op verschillende soorten sjablonen. Wanneer u een nieuw document maakt, worden de inhoud en de functies van de sjabloon in het nieuwe document geplaatst. De sjabloon echter blijft onveranderd op de schijf staan. 1. Klik op Bestand/Nieuw (File/New) en klik in het taakvenster Nieuw Document (New Document) onder de optie Nieuw op basis van bestaand sjabloon op Algemene Sjablonen (General Templates). 2. Het dialoogvenster Sjablonen (Templates) verschijnt. Het pictogram Leeg document (Blank Document) op het tabblad Algemeen (General) is geselecteerd. Dit is de sjabloon Normal.dot. In datzelfde tabblad vindt u ook de sjablonen die door de gebruiker zijn gemaakt. 3. In de andere tabbladen vindt u speciale sjablonen, die met het programma zijn meegeleverd. Sommige pictogrammen vertonen een toverstokje. Dit zijn sjablonen op basis van een wizard, waarbij u slechts een aantal eenvoudige instructies hoeft te volgen. 4. Klik op de naam of het pictogram van de sjabloon die u wilt gebruiken. In het vak Voorbeeld (Preview) verschijnt een voorbeeld van een document gebaseerd op dit sjabloon. 5. Klik op OK. Zie ook 2.1.3 Een nieuw document maken op basis van een sjabloon

Sjabloon Normal.dot

Sjabloon door gebruiker gemaakt

Wizard

Opmerking De sjablonen in de huisstijl van de K.U.Leuven kunt u afladen van het net op het URL-adres: http://www.kuleuven.ac.be/aiv/huisstijl/index.htm


11

98

SJABLONEN

9.3

Waar worden sjablonen bewaard

Om gebruik te kunnen maken van de bestaande sjablonen voor het typen van brieven, verslagen, faxen of memo's moet u deze sjablonen plaatsen in de map van de gebruikerssjablonen. 1. Klik op Extra/Opties (Tools/Options). 2. Selecteer het tabblad Bestandslocaties (File Locations) De locatie kunt u aflezen naast het item Gebruikerssjablonen (User templates). In Word 2002 is de locatie: c:\Documents and Settings\Gebruikersidentificatie\Application Data\Microsoft\Templates.

9.4

Sjablonen wijzigen

Wanneer u een sjabloon aanpast, heeft dit gevolgen voor nieuwe documenten die u maakt op basis van de sjabloon. Veranderingen die u in een sjabloon aanbrengt, hebben geen gevolgen voor bestaande documenten die op die sjabloon zijn gebaseerd. Om een sjabloon te wijzigen gaat u als volgt te werk: 1. Klik op Bestand/Openen (File/Open). 2. Selecteer in het vakje Zoeken in (Look in) de map waarin zich de gebruikerssjablonen bevinden. Voor de locatie van de sjablonen zie 9.3 Waar worden sjablonen bewaard 3. Selecteer in het vak Bestandstype (List files of type) Documentsjablonen (Document Templates). 4. Open de sjabloon en breng wijzigingen aan. 5. Klik op Bestand/Opslaan (File/Save) om de sjabloon onder dezelfde naam in dezelfde map op te slaan. Opmerking ♦

Een andere manier om een sjabloon te wijzigen bestaat erin om de stappen 1 t.e.m. 10 te volgen beschreven onder 9.5.1 Sjabloon maken gebaseerd op een bestaand sjabloon. Nadat het nieuw sjabloon is gemaakt, verwijdert u het oude sjabloon. Dit kunt u o.a. doen door in het dialoogvenster Openen (Open) met de rechtermuisknop te klikken op het te wissen sjabloon. Vervolgens klikt u op Verwijderen (Delete). Het oude sjabloon verdwijnt in de Prullenbak.

♦

Een tweede manier om een sjabloon te wijzigen bestaat erin om via Start/Zoeken (Start/Search) het te wijzigen sjabloon te zoeken (zie afbeelding hieronder). In het dialoogvenster Zoekresultaten (Search Results) klikt u met de rechtermuisknop op het te wijzigen sjabloon (hier: briefmv_n). Vervolgens klikt u op Openen (Open).


11

99

SJABLONEN

9.5

Sjablonen maken

Meer info over het maken van sjablonen vindt u in de vervolmakingscursus van Word. 9.5.1

Sjabloon maken gebaseerd op een bestaand sjabloon

Ga op de volgende manier te werk: 1. Klik op Bestand/Nieuw (File/New). 2. Klik in het taakvenster Nieuw document (New Document) op Algemene Sjablonen (General Templates) onder de optie Nieuw op basis van bestaand sjabloon (New from template). 3. Klik op een sjabloon die lijkt op de sjabloon die u wilt maken/wijzigen (bijvoorbeeld het K.U.Leuven briefhoofd). 4. Selecteer het knopje Sjabloon (Template) onder het item Nieuw (Create New). 5. Klik op OK. 6. Voer de gewenste wijzigingen door in de sjabloon. U kunt bijvoorbeeld afbeeldingen invoegen, tekenstijlen wijzigen of tekst verwijderen die u niet in uw sjabloon wilt opnemen. 7. Kies Bestand/Opslaan (File/Save). 8. In het dialoogvenster Opslaan als (Save As) typt u in het vak Bestandsnaam (File name) een naam voor de nieuwe sjabloon. 9. Klik op het knopje Opslaan (Save). 10. Klik op Bestand/Sluiten (File/Save). Als wordt gevraagd of u de wijzigingen wilt opslaan, klikt u op Ja. 9.5.2 1. 2. 3. 4. 5.

6. 7.

8. 9. 10.

Sjabloon maken gebaseerd op een bestaand document

Kies Bestand/Open (File/Open). Open het document waarop u de sjabloon wilt baseren. Kies Bestand/Opslaan als (File/Save As). In het vakje Bestand opslaan als (Save as type) klikt u op Documentsjabloon (Document Template). In het vak Opslaan in (Save in) wordt standaard de map Sjablonen (Templates) weergegeven. Als u de opgeslagen sjabloon op een ander tabblad dan Algemeen (General) wilt weergeven, schakelt u naar de overeenkomstige submap van de map Sjablonen (Templates). Typ een naam voor de nieuwe sjabloon in het vak Bestandsnaam (File name) en klik vervolgens op Opslaan (Save). Voeg in de nieuwe sjabloon de tekst en afbeeldingen toe die in alle nieuwe documenten moeten komen die u op basis van deze sjabloon maakt. Verwijder eventuele elementen die u niet wilt opnemen. Wijzig zo nodig de instellingen voor marges, paginaformaat en afdrukstand, opmaakprofielen en andere opmaakkenmerken. Kies Bestand/Opslaan (File/Save). Kies Bestand/Sluiten (File/Save).


Diensten Algemeen beheer Dienst Administratieve informatieverwerking (AIV) ICT-Kantoor Willem de Croylaan 52 c bus 5582 BE-3001 Heverlee tel. + 32 16 32 22 45 [email protected] www.kuleuven.be/admin/di/niv2/ai-k00.htm www.kuleuven.be/admin/lp/niv3/bd-i21.htm

Microsoft Word 2002 basis - theorie

Recommend Documents