Woord vooraf. Georges Van Keerberghen Voorzitter STEUNPUNT GROENE ZORG VZW JAARVERSLAG

JAARVERSLAG 2010

Woord vooraf In 2010 was Steunpunt Groene Zorg vzw aan zijn zevende werkjaar toe. Met enige fierheid presenteer ik u het verslag van de werking gedurende dat jaar. Voor het zoveelste jaar op rij kan Steunpunt Groene Zorg grafieken met opgaande lijnen publiceren. Die opgaande lijnen verwijzen naar meer land- en tuinbouwers die de stap zetten om mensen uit kwetsbare groepen een kans te geven op hun bedrijf, meer hulpverleners die enthousiast uitkijken naar een nieuw perspectief voor hun cliënt, meer hulpboeren die in ons landelijk Vlaanderen op adem kunnen komen. Meer dan met het succesverhaal is Steunpunt Groene Zorg begaan met de keerzijde ervan. Tegenover die groei staat immers een engagement om betere systematiek te brengen in de opvolging en begeleiding van de samenwerking tussen landbouw en welzijn op het terrein. Stilaan verlaat het initiatief zijn pioniersfase en breekt het moment aan om de opgebouwde expertise te integreren in een gestructureerder aanbod. Dit kader moet preciezer aangeven binnen welke randvoorwaarden zorgboerderijen op een kwaliteitsvolle wijze het hulpverleningsproces kunnen stimuleren. Samen met zorgboer(inn)en en hulpverleners moeten we die randvoorwaarden in kaart brengen. Steunpunt Groene Zorg heeft de ambitie zich verder te ontwikkelen als hét kennis- en expertisecentrum op het gebied van zorgboerderijen in Vlaanderen. Het meent op die manier een wezenlijke rol te kunnen spelen in de opbouw van een inclusieve samenleving. Het hoopt daarom op de noodzakelijke erkenning en ondersteuning vanuit het beleid.

Georges Van Keerberghen Voorzitter

STEUNPUNT GROENE ZORG VZW

JAARVERSLAG 2010

2

1. Historiek Op 20 januari 2004 werd Steunpunt Groene Zorg officieel gelanceerd. De initiatiefnemers waren Boerenbond, Groep KVLV en Cera. Deze organisaties hadden tijdens de voorgaande jaren elk hun eigen expertise opgebouwd rond deelaspecten van Groene Zorg. In de aanloop naar de opstart hadden de oprichters in 2003 een voorbereidende studie uitgevoerd over de haalbaarheid en opportuniteit van Groene Zorg en een ondersteunend servicepunt. Zowel qua vragen vanuit de welzijnssector als qua land- en tuinbouwbedrijven die bereid blijken om personen op te vangen, bleek Groene Zorg van bij de start een schot in de roos. De invoering van een Vlaamse subsidie voor zorgboerderijen einde 2005 betekende een belangrijke nieuwe hefboom voor Groene Zorg. Het aantal zorgboerderijen bleef toenemen en ook de vraag vanuit welzijnvoorzieningen groeide voortdurend. Dankzij middelen die de provinciebesturen daarvoor vrijmaakten, werd vanaf 2006 sterker ingezet op de uitbouw van een dienstverlening op provinciaal niveau. Deze dienstverlening is gericht op het samenbrengen van vraag en aanbod en was al sinds 2002 in een PDPO-project door Groene Zorg Oost-Vlaanderen uitgetest. In 2010 werd de trend van een toenemend aantal vragen en – gelukkig ook – een stijgend aanbod aan zorgboerderijen, onverminderd doorgezet. Gelijktijdig werkte Steunpunt Groene Zorg verder aan betere randvoorwaarden voor de samenwerking tussen landbouw en zorg. De Kwaliteitsgids Groene Zorg, die in 2007 werd opgemaakt, bundelde de ervaring van de eerste werkingsjaren in een handleiding voor wie wil starten met een zorgboerderij of ermee wil samenwerken. De inzichten uit de Kwaliteitsgids werden tijdens de daaropvolgende jaren uitgediept en gedifferentieerd naargelang de doelgroepen en sectoren waarmee op de zorgboerderij wordt samengewerkt. Verdere stappen in de optimalisering van de samenwerking tussen zorgboerderij en voorziening werden sectorgericht aangepakt. Sinds de uitgave van de Kwaliteitsgids is de aandacht voor een kwaliteitsgerichte samenwerking op de zorgboerderij een onverminderd werkingspunt van Steunpunt Groene Zorg gebleven. Ook in 2010 was dit het geval met de uitwerking van het thema ‘omgaan met vertrouwelijke informatie op de zorgboerderij’, met de voorbereiding van het Interregproject ‘Samen TeRug de boer Op’ en met de registratie van de aanvragen vanuit de onderwijssector.

2. Visie en missie Door de term "Groene Zorg" te lanceren, willen we de nadruk leggen op verschillende aspecten:  Groene Zorg benadrukt de meerwaarde die land- en tuinbouw kan bieden aan de klassieke zorgverlening.  Groene Zorg legt de nadruk op een vraaggedreven zorgverlening in een 'groene' context.  Groene Zorg doet een sterk appél op de motivatie en de sociale bewogenheid van de bedrijfsleider en zijn familie.  Groene Zorg legt de nadruk op de grote diversiteit aan mogelijkheden en formules.  Groene Zorg suggereert een zee van mogelijkheden en nieuwe kansen door twee sectoren met elkaar te verbinden. STEUNPUNT GROENE ZORG VZW

JAARVERSLAG 2010

3

Steunpunt Groene Zorg vzw is een initiatief van Cera, Boerenbond en groep KVLV. Bij de oprichting kreeg het steunpunt als hoofdopdrachten: - Samenwerken met overheid om tot regelgeving te komen en het creëren van goede randvoorwaarden - Uitbouwen van een kenniscentrum - Informeren - Inventariseren van vraag en aanbod - Netwerkvorming, ontmoetingsplaats creëren - Individueel begeleiden van land- en tuinbouwbedrijven en zorgvoorzieningen - Aanbieden van vorming voor land- en tuinbouwbedrijven Bij de uitvoering van deze opdrachten hebben we speciale aandacht voor het verbindingsproces van de land- en tuinbouwsector met de zorgsector. In 2005 kreeg het steunpunt een nieuwe opdracht nl. screening en matching: het gericht afstemmen van vraag en aanbod konden we opzetten met de steun van de provincies Limburg, Antwerpen en Vlaams-Brabant. In 2006 werd ook een samenwerking met de provincie West-Vlaanderen opgezet. Sinds 2008 is Steunpunt Groene Zorg medepartner van Steunpunt Welzijn en de Centrale van de Landelijke Gilden in het project Groene Zorg OostVlaanderen.

3. Organisatiestructuur Algemene Vergadering De Algemene Vergadering is samengesteld uit ten minste 9 leden die elk afgevaardigd zijn vanuit een van de 3 stichtende organisaties: Boerenbond, Groep KVLV en Cera. Daarenboven telt de Algemene Vergadering ook toegetreden leden. Het gaat om vertegenwoordigers van het relatienetwerk van Steunpunt Groene Zorg, zijnde zorgboer(inn)en, hulpverleners, directieleden uit de welzijnssector, vertegenwoordigers van koepel- en belangenorganisaties en vertegenwoordigers van de betrokken overheden van land- en tuinbouw, welzijn en onderwijs. De toegetreden leden hebben geen stemrecht. Leden: Franky Depickere en Heidi Loos namens Cera Sonja De Becker, Christian Stivigny, Georges Van Keerberghen en Joris Van Olmen namens Boerenbond Carla Durlet, Griet Robberechts, Monique Swinnen en Chris Van Hoof namens Groep KVLV Op 13 oktober 2010 nam Griet Robberechts ontslag uit de Algemene Vergadering. De Raad van Bestuur aanvaardde op 15 december 2010 de schriftelijke kandidatuur van Leen Neirinck, directeur Zorg bij Landelijke Thuiszorg, als lid van de Algemene Vergadering namens Groep KVLV. Eveneens op 15 december 2010 aanvaardde de Raad van Bestuur de schriftelijke kandidatuur van Stéphanie De Smet, programmacoördinator medisch-sociaal bij Cera, als lid van de Algemene Vergadering namens Cera.


JAARVERSLAG 2010

4

Toegetreden leden Algemene Vergadering: Anke Aelen, Karine Beckers, Gard Bemelmans, Arnold Boonaert, André Bouwen, Rita Brauwers, Daniëlle Colsoul, Peter Dauwe, Anita De Coster - Baeyens, Gudrun Denhaen, Carlos Desmyter, Joost Dessein, Johan en Nadia Devreese-Meziane, Paul Gevaert, Swa Janssens, Guido Maertens, Christiaan Pauwels, Peter Reynders, Michael Roebben, Kathleen Schellemans, Diane Serneels, Ilse Sukle, Jan Tibo, Johan Truyens, Griet Van Bauwel, Katrien Van den Broucke, Eddy Van den Hove, Hilde Vanderlinden, Hilde Van de Werf, Roel Van de Wygaert, Jean-Marie Vandewaetere, Jan Vanhaelen, Jan Van Winghem, Els Verstraeten, Yves Wuyts De leden van de Algemene Vergadering komen minstens eenmaal per jaar samen. Op 17 juni 2010 werd de Algemene Vergadering (enkel leden) bijeengeroepen voor de goedkeuring van het Jaarverslag en de Rekening 2009 en de goedkeuring van de Begroting 2010. Raad Van Bestuur: De leden van de Raad van Bestuur worden benoemd door de Algemene Vergadering. De samenstelling zag er begin 2010 als volgt uit : Voorzitter : Georges Van Keerberghen Ondervoorzitter : Griet Robberechts Secretaris : Chris Van Hoof Penningmeester : Joris Van Olmen Leden : Peter Dauwe, Joost Dessein Op 13 oktober 2010 kondigde ondervoorzitter Griet Robberechts haar ontslag aan. Op 15 december 2010 kondigde Joost Dessein zijn ontslag uit de Raad van Bestuur aan. Beide ontslagen zullen voorgelegd worden aan de Algemene Vergadering in 2011. De Raad van Bestuur vergaderde op volgende data: 17 februari 2010 21 april 2010 17 juni 2010 13 oktober 2010 15 december 2010 Medewerkers en hun taakverdeling: De administratieve ondersteuning van Steunpunt Groene Zorg wordt verzekerd door Maria Coenen. Els Roelof coördineert de koppeling van zorgvraag en –aanbod in de provincie WestVlaanderen. Willem Rombaut volgt de algemene werking en de overkoepelende dossiers op. Daarnaast verzorgt hij de koppeling van zorgvraag en -aanbod in de provincie Antwerpen. Hilde Weckhuysen coördineert de koppeling van zorgvraag en -aanbod in de provincies Vlaams-Brabant en Limburg. Mieke Braet coördineert de Oost-Vlaamse werking. Zij is personeelslid van Steunpunt Welzijn vzw, een van de drie promotoren van de projectwerking Groene Zorg OostVlaanderen.


JAARVERSLAG 2010

5

Els, Willem, Hilde en Mieke komen maandelijks samen in een werkoverleg waarop zowel de provinciale als de algemene werking besproken en voorbereid wordt. Maatschappelijke zetel: Diestsevest 40 3000 Leuven tel (016)28.61.28 – fax (016)28.61.29 Werksecretariaat: Remylaan 4b 3018 Wijgmaal tel (016)24.49.22 - fax (016)24.39.72 website: www.groenezorg.be

4. Uitbouw Steunpunt Groene Zorg in 2010 Vlaamse Overheid Steunpunt Groene Zorg streeft ernaar de eigen werking op een structurele wijze gefinancierd te krijgen vanuit het Beleidsdomein Welzijn van de Vlaamse overheid. In het voorjaar 2010 werd daartoe contact gezocht met het vernieuwde kabinet Welzijn. Er waren overlegmomenten op het kabinet op 14 januari en 11 mei. Daarbij presenteerde Steunpunt Groene Zorg zich als een expertisecentrum dat zich toelegt op 4 functies: kennis, vorming en informatie, belangenbehartiging, dienstverlening. Het belang van een partnerschap met het Beleidsdomein Welzijn werd onderstreept omwille van de nood aan een ondersteunende werking in de richting van meer kwaliteitszorg op de zorgboerderij. Voor 2011 kon het kabinet geen financiering in het vooruitzicht stellen omwille van de budgettaire krapte. Het kabinet stelde wel de vraag naar aanvullende cijfergegevens die de werking van zorgboerderijen beter in kaart kunnen brengen. Eind 2008 vroeg en verwierf Steunpunt Groene Zorg een erkenning als diversificatiepunt in het kader van de herstructurering van de suikersector. Die erkenning gold tijdelijk, voor een periode van 21 maanden, met ingang van 1 januari 2009. Voor de werkingsperiode 2010 (afgesloten op 30/09/2010) kreeg het steunpunt een bedrag van 64.584,80 euro uitbetaald. Sinds 1 oktober 2010 is er geen Vlaamse financiering voor de werking van Steunpunt Groene Zorg.

Provinciale overheden Antwerpen Het project dat in het kader van het Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling (PDPO) voor 2009 was goedgekeurd, werd afgewerkt in het voorjaar 2010. De voornaamste financieringsbron was de uitvoering van het sociaal project waarvoor 30.000 euro werd goedgekeurd door de Bestendige Deputatie van de provincie Antwerpen. Limburg Een nieuw PDPO-project, ingediend in het najaar 2009, werd goedgekeurd. Inhoudelijk richt zich dit op de ondersteuning van BuSO-scholen in de samenwerking met zorgboerderijen. Ook de uitwerking van dossiers over ‘Omgaan met vertrouwelijke informatie’ en ‘Goed verzekerd op de zorgboerderij’ gebeurde deels via dit project.


JAARVERSLAG 2010

6

De werkingssubsidie op naam van 20.000 euro (begroot vanuit landbouw en welzijn) werd opgetrokken tot een bedrag van 29.000 euro. De provinciale stuurgroep kwam samen op 1/02/2010. Oost-Vlaanderen In Oost-Vlaanderen is Steunpunt Groene Zorg samen met Centrale Landelijke Gilden en Steunpunt Welzijn medepromotor van het PDPO-project Groene Zorg Oost-Vlaanderen. Het lopende project liep af op 30/06/2010. Voor de tweede helft van 2010 kon financiering gevonden worden met een subsidie op naam vanwege het Oost-Vlaams provinciebestuur dienst Welzijn (9.000 euro) en een projectbedrag van de Provinciale Landbouwkamer. Er werd ook een goedkeuring bekomen voor de uitvoering van een project voor opvoedingsondersteuning van de Koning Boudewijsstichting (10.000 euro). In het kader van de voorbereiding van het Interregproject STRO werd een toezegging bekomen voor cofinanciering vanuit de provincie. Vlaams-Brabant De werkingssubsidie vanuit sociale economie en welzijn bedroeg 33.000 euro. De stuurgroep kwam samen op 25/01/2010. Er werden voorbereidingen getroffen om vanaf 2011 freelance medewerkers in te zetten in de regio Pajottenland. Het provinciebestuur zegde toe voor een cofinanciering van het Interregproject STRO. West-Vlaanderen In 2009 sloot Steunpunt Groenen Zorg een overeenkomst af met het provinciebestuur waarbij deze laatste zich tot 2012 engageerde voor een jaarlijkse financiering voor een bedrag van 32.000 euro om de werking in West-Vlaanderen verder uit te bouwen. Op 17/03/2010 en 20/10/2010 was er telkens stuurgroepvergadering. Er was ook overleg met de kabinetten en de administraties Welzijn, Landbouw en Economie in functie van de cofinanciering voor het op handen zijnde Interregproject STRO.


JAARVERSLAG 2010

7

5. Werking 2009 a) individuele begeleiding  Land- en tuinbouw(st)ers Eind 2010 telde Steunpunt Groene Zorg 595 actieve zorgboerderijen in Vlaanderen. Over het ganse jaar groeide het aanbod aan actieve zorgboerderijen met 121 (d.w.z. elke week meer dan 2 nieuwe zorgboerderijen). De meeste actieve zorgboerderijen zijn professionele land- en tuinbouwbedrijven in hoofd- of nevenberoep (82%). Enkel deze kunnen een subsidie als zorgboerderij ontvangen vanwege het Departement Landbouw en Visserij. Van de actieve zorgboerderijen zijn er 108 niet erkend als landbouwbedrijf (paardenmanège, hobbyboer, tuinaannemer, …). Het aandeel van deze niet-subsidiabele zorgboerderijen in het totale aanbod is in stijgende lijn. 18% van de zorgboerderijen behoort tot deze categorie. Eind 2009 was dit nog 13%. Een aantal zorgboerderijen gaf in de loop van 2009 te kennen dat ze hun engagement wilden beëindigen. Hierdoor verminderde het aanbod voor 2010 met 33 zorgboerderijen, waarvan 26 subsidiabele en 7 niet-subsidiabele. Grafiek 1


JAARVERSLAG 2010

8

Grafiek 2

De kaart met de spreiding van het aantal zorgboerderijen over Vlaanderen (zie bijlage 4.1.) geeft de goede spreiding van de zorgboerderijen in het landelijk gebied weer. Toch toont de kaart een aantal blinde vlekken waar weinig of geen zorgboerderijen voorkomen: de Vlaamse Ardennen, een gedeelte van de WestVlaamse Leiestreek, Klein-Brabant, de oostelijke rand van de stad Antwerpen, een brede kring rondom Brussel, Genk en omliggende gemeenten. Uiteraad vinden we ook in de stedelijke centra geen zorgboederijen. De tweede kaart (bijlage 4.2.) toont de spreiding van de groeiende groep van niet-subsidiabele zorgboerderijen. Die zijn het meest vertegenwoordigd in ZuidOost-Vlaanderen en in het Waasland. Bovenop het aantal van 595 actieve zorgboerderijen telde Steunpunt Groene Zorg op 31 december 2010 nog eens 63 kandidaat zorgboerderijen die wel reeds gescreend werden maar nog niet actief zijn geweest. Bijna 4 op 10 van deze nieuwe kandidaten zijn niet-subsidiabele zorgboerderijen. Bij de nieuwe kandidaat zorgboerderijen was er vooraf een bedrijfsbezoek waarbij de motivatie en de zorgmogelijkheden werden onderzocht. 139 kandidaten werden in de loop van 2010 bezocht. Slechts 8 daarvan haakten af. Tabel 1

Aantal gescreende zorgboerderijen in 2010 Antw. gescreend subsidiabel 17 gescreend niet-subsidiabel 13 afgehaakt na screening (subs) 2 afgehaakt na screening (niet-subs) NIEUWE ZORGBOERDERIJEN


28

Limb. O.-Vl. 20 17 11 10 2 1 1 1 28

25

Vl.-Br. 11 8 1

W.-Vl. 23 9

18

32

JAARVERSLAG 2010

TOTAAL 88 51 6 2 131

9

Na het screeningsbezoek krijgen de nieuwe zorgboerderijen ondersteuning bij de opstart van hun eerste overeenkomst. Ook de bestaande zorgboerderijen konden rekenen op een blijvende begeleiding, in het bijzonder wanneer zij een samenwerking opstartten met een voorziening die nog geen ervaring had in de samenwerking met zorgboerderijen. Met het oog op een goede begeleiding van de zorgboerderijen gaan de medewerkers van Steunpunt Groene Zorg geregeld op plaatsbezoek. Dit gebeurt voornamelijk in het kader van de opstart van nieuwe zorgboerderijovereenkomsten of bij bespreking van individuele dossiers. Tabel 2

Aantal plaatsbezoeken in 2010 (zonder kennismakingsbezoeken bij kandidaat zorgboerderijen) Antw. Limb. O.-Vl. Vl.-Br. opstart ZBO, nieuwe ZB én HV 12 12 15 11 opstart ZBO, nieuwe ZB 6 7 4 opstart ZBO, nieuwe HV 11 38 23 39 opstart ZBO 8 5 15 9 administratieve vraag 2 9 1 8 probleembespreking 2 5 3 5 Andere 8 9 20 2 TOTAAL

43

84

84

78

W.-Vl. 25 3 52 3 3 1 87

TOTAAL 75 20 163 40 23 15 40 376

De medewerkers van Steunpunt Groene Zorg brachten 376 plaatsbezoeken op zorgboerderijen. Het aantal plaatsbezoeken steeg met 22% ten opzichte van 2009. 298 bezoeken (79%) gebeurden naar aanleiding van de opstart van een nieuwe zorgboerderijovereenkomst. In 95 gevallen was dat omdat het voor de zorgboerderij de eerste maal was dat ze in een samenwerkingsverband met een voorziening stapte. Maar vooral het toenemend aantal hulpverleners dat samenwerkt met zorgboerderijen verklaart de noodzaak van een goede opvolging van de opstartmomenten. Maar liefst 238 plaatsbezoeken (63%) waren er omdat het voor de betrokken hulpverlener de eerste maal was dat hij/zij een zorgboerderijovereenkomst zou begeleiden. Dit cijfer illustreert de zware investering van Steunpunt Groene Zorg in de begeleiding van welzijnswerkers. In de meeste gevallen gaat het nochtans om hulpverleners die actief zijn in een voorziening die reeds eerder met zorgboerderijen samenwerkte. In veel voorzieningen is de samenwerking met een zorgboerderij echter te occasioneel of is de organisatiestructuur er niet op gericht om ‘specialisatie’ in de samenwerking met zorgboerderijen toe te laten. Hierdoor zijn de meeste zorgboerderijovereenkomsten een nieuwe leerervaring voor de betrokken hulpverlener. Aanwezigheid van een medewerker van Steunpunt Groene Zorg bij opvolgingsen evaluatiegesprekken is eerder uitzonderlijk. In het Jaarverlsag 2009 werd er reeds op gewezen dat de kerntaak van Steunpunt Groene Zorg voor opvolging, bijsturing, ondersteuning en vorming van zorgboer(inn)en steeds meer in het nauw komt.


JAARVERSLAG 2010

10

 Welzijnsvoorzieningen Voorzieningen uit de zorg- en welzijnssector doen voornamelijk beroep op SGZ voor hulp bij hun zoektocht naar geschikte land- en tuinbouwbedrijven om mee samen te werken. Uit grafiek 3 blijkt dat meer dan vier op tien aanvragen voor samenwerking met een zorgboerderij gesteld wordt vanuit een centrum voor leerlingenbegeleiding. Samen met de voorzieningen voor jongerenwelzijn zijn de centra voor leerlingenbegeleiding goed voor 62% van de aanvragen voor een zorgboerderij. Minderjarige jongeren vormen daarmee de voornaamste doelgroep van zorgboerderijen. Voorzieningen uit de sector voor personen met een handicap en uit de geestelijke gezondheidszorg zijn goed voor respectievelijk 15% en 14% van de aanvragen. De resterende 9% van de aanvragen komt voornamelijk van diensten voor gezinszorg en van centra voor algemeen welzijnswerk. Grafiek 3

Tevens vragen de voorzieningen advies over het concreet opzetten van een samenwerking met een land- of tuinbouwbedrijf, het opmaken van een overeenkomst en omkaderingsvoorwaarden zoals verzekeringen, kostenvergoeding voor de zorgboerderijen, … .


JAARVERSLAG 2010

11

b) Inventarisatie van vraag en aanbod Inventarisatie van vraag en aanbod van reeds bestaande Groene Zorg initiatieven is een doorlopende opdracht van het steunpunt. De vraag naar samenwerking met land- en tuinbouwbedrijven geraakt steeds meer ingeburgerd in de welzijnssector. Om het toenemend aantal vragen te begeleiden naar een kwaliteitsvolle samenwerking werd in elke provincie een contactpunt voor dienstverlening opgezet. In 4 van de 5 provincies is daarbij Steunpunt Groene Zorg de organisator. In de provincie Oost-Vlaanderen is het partner. De samenwerking berust op een protocol dat met Steunpunt Welzijn vzw en de Centrale van de Landelijke Gilden vzw in 2008 werd afgesloten. Via bedrijfsbezoeken wordt de aanbodzijde in kaart gebracht. Voor aanvragen vanuit welzijnsvoorzieningen wordt gewerkt met een aanmeldingsformulier. Daarin worden motivatie, hulpverleningsdoelen, verwachtingen en praktische mogelijkheden en beperkingen bevraagd. Op die wijze worden de aanvragers in contact gebracht met de meest gepaste zorgboerderij. Aanvragen voor een zorgboerderij In 2010 ontving Steunpunt Groene Zorg 1013 aanvragen om een samenwerking met een zorgboerderij op te starten. Dit is een stijging met 18% tegenover 2009 en met 57% tegenover 2008. De toename is gespreid over alle sectoren. De grootste groei van het aantal vragen situeert zich in de sector ‘onderwijs’ (+34%) en in mindere mate bij de geestelijke gezondheidszorg (+16%). Het aantal aanvragen uit voorzieningen voor personen met een handicap stagneerde in 2010, na een fikse stijging in 2009. (grafiek 4) Tabel 3 toont hoe deze aanvragen verdeeld zijn over de verschillende sectoren van welzijn en onderwijs. Die verhouding is enigszins gewijzigd ten opzichte van 2008. 43% van de aanvragen komt uit de onderwijssector. Dat was twee jaar eerder nog 33%. De sterkere vertegenwoordiging van het aantal aanvragen vanuit onderwijs gaat ten koste van het aandeel van de sectoren bijzondere jeugdzorg (19%) en gehandicaptenzorg (15%). Niettemin is in alle sectoren het absolute aantal aanvragen gestegen, met uitzondering van een status quo vanuit de gehandicaptenzorg. Tabel 4 toont dezelfde cijfers maar dan verdeeld per provincie. WestVlaanderen blijft de provincie waar de zorgboerderijen het meest interesse oogsten vanuit de welzijnssector. De toename van het aantal aanmeldingen zet zich evenwel in alle provincies door. Net als het jaar voordien was die in 2010 het hoogst in de provincie Oost-Vlaanderen (+32%). (grafiek 5) Opstart van een zorgboerderijovereenkomst De beide tabellen 3 en 4 geven tevens een overzicht van het aantal samenwerkingsverbanden dat tussen zorgboerderijen en voorzieningen werd opgestart. Op 1013 aanmeldingen werden er 662 zorgboerderijovereenkomsten afgesloten. Dat is 65%. In 2009 was dat 61%. Na aftrek van de vragen die niet passen binnen de doelstellingen van een zorgboerderij (categorie ‘niet-relevante vragen’) en van de vragen die naderhand worden ingetrokken door de indieners, haalt Steunpunt Groene Zorg een gemiddelde matchinggraad van 90%. Die matchinggraad verschilt nauwelijks naargelang de subsector. Enkel voor de vragen vanuit voorzieningen uit de categorie ‘Andere’ ligt de matchinggraad op


JAARVERSLAG 2010

12

amper 25%. Het aantal aanvragen binnen deze categorie ligt te laag om hieruit stevige conclusies te trekken. Van alle aanvragen is er 18% waarvan de indiener naderhand beslist om toch niet naar de zorgboerderij te gaan. Deze worden ondergebracht in de categorie ‘ingetrokken vragen’. Het percentage ingetrokken vragen ligt het hoogst in de sectoren van de bijzondere jeugdzorg (23%), de geestelijke gezondheidszorg (22%) en het algemeen welzijnswerk (21%). Vragen vanuit voorzieningen voor personen met een handicap worden het minst ingetrokken (11%). De meest frequente redenen voor intrekking van de vraag zijn: - de voorziening/zorgvrager kiest toch voor een andere oplossing. - het contact tussen zorgvrager en begeleidende voorziening is verbroken, hetgeen er in de meeste gevallen op wijst dat de motivatie van de zorgvrager uiteindelijk toch niet zo hoog lag. Het verschil in matchinggraad tussen de provincies is t.o.v. voorgaande jaren afgevlakt. In Antwerpen ligt die matchinggraad nog steeds gevoelig lager dan in de andere provincies. In de twee provincies met het grootst aantal aanmeldingen (West- en Oost-Vlaanderen) is de matchinggraad lichtjes gedaald. Het aantal niet-relevante en ingetrokken vragen ligt het hoogst in VlaamsBrabant (35%) en het laagst in Limburg (22%). Tabel 3 Spreiding van het aantal vragen om samenwerking met een zorgboerderij per sector SECTOR

Aantal vragen

Niet relevant

Ingetrokken

Gematcht

Gemacht t.o.v. relevant, nietingetrokken

Pers. M. handicap

148

15%

7

16

101

81%

Geestel. Gezondh.

140

14%

9

31

89

89%

Bijz. Jeugdz.

192

19%

16

45

114

87%

Onderwijs

436

43%

39

84

298

95%

Thuiszorg

55

5%

4

9

39

93%

Alg Welzijnsw.

33

3%

3

7

20

87%

Andere

9

1%

5

0

1

25%

Totaal

1013

100%

83

192

662

90%

Tabel 4 Spreiding van het aantal vragen om samenwerking met een zorgboerderij per provincie Provincie

Aantal vragen

Niet relevant

Ingetrokken

Gematcht

Gemacht t.o.v. relevant, nietingetrokken

Antwerpen

185

18%

11

40

103

77%

Limburg

165

16%

11

25

121

94%

Oost-Vlaanderen

234

23%

6

50

161

90%

Vlaams-Brabant

171

17%

31

28

102

91%

West-Vlaanderen

258

25%

24

49

175

95%

Totaal

1013

100%

83

192

662

90%


JAARVERSLAG 2010

13

Grafiek 4

Grafiek 5

In 2010 werd voor het eerst de leeftijdscategorie van de aangemelde personen geregistreerd. Grafieken 6 en 7 geven een beeld van de leeftijden van aangemelde personen, respectievelijk voor voorzieningen uit de specifieke jongerensectoren en voor voorzieningen uit de andere sectoren. Wat de jongeren betreft lezen we in de grafiek dat de gemiddelde leeftijd van aangemelde jongeren vanuit onderwijs lager ligt dan deze van de aangemelde jongeren uit de bijzondere jeugdzorg. De hoogste piek ligt bij de onderwijsjongeren in de leeftijdsgroep van 14-15-jarigen. Bij jongeren uit de bijzondere jeugdzorg ligt die in de categorie 16-17-jarigen. Van de aanmeldingen van voorzieningen voor personen met een handicap is de leeftijdsgroep 18-24-jarigen het sterkst vertegenwoordigd. Bij de aanmeldingen


JAARVERSLAG 2010

14

vanuit de andere sectoren is dat de iets oudere leeftijdsgroep van 25-34-jarigen. De groep van 45-64-jarigen is relatief sterk vertegenwoordigd bij de aanmeldingen vanuit de thuiszorgdiensten. Grafiek 6

Grafiek 7

TOELICHTING BIJ DE CIJFERS De opmerkelijke toename van het aantal vragen om samenwerking met een zorgboerderij wijst enerzijds op een grote belangstelling voor de Groene Zorgsector. Ze legt anderzijds een belangrijk pijnpunt bloot. Een zorgzame opvolging van de samenwerkingsverbanden tussen zorgboerderijen en welzijnsvoorzieningen is een arbeidsintensieve opdracht. Tegenover de groei van het aantal vragen om een zorgboerderij staat geen evenredige toename van overheidsmiddelen. De medewerkers van Steunpunt Groene Zorg raken steeds meer gekneld tussen de opvang van een stijgende vraag en de noodzakelijke opvolging en evaluatie van de


JAARVERSLAG 2010

15

zorgboerderijen en van de samenwerkingsverbanden die deze aangaan. De opvolging, bijsturing, ondersteuning en vorming van zorgboeren en –boerinnen komt als kerntaak van Steunpunt Groene Zorg steeds meer in het nauw. De groei van het aantal vragen heeft zeker te maken met de toenemende bekendheid van de werking van zorgboerderijen. Toch is er het aanvoelen dat ook andere factoren meespelen. Zo wordt er vaak aangeklopt bij Steunpunt Groene Zorg bij gebrek aan alternatief. Bij andere diensten is alles volzet, zijn er wachtlijsten of past de hulpvraag niet binnen de doelgroep of de doelstellingen. De zorgboerderij wordt dan gepercipieerd als een nieuw aanbod in de zoektocht naar bijkomende opvangcapaciteit. Niet in het minst binnen de jeugdhulpverlening wordt de zorgboerderij wel eens gebruikt als ‘tijdelijke opvang’. In die gevallen is het maar de vraag of de zorgboerderij een waardig alternatief kan bieden. Het blijft voor hulpverleners een zoektocht met welke vragen ze wel of niet terecht kunnen op een zorgboerderij. Vaak is de vraag om een ‘opvangplaats’ een verwachting die sterk leeft bij de omgeving van de zorgvrager. We merken dit vooral bij minderjarige zorgvragers. Ouders die hun zoon of dochter niet meer kunnen motiveren om naar school te gaan, zoeken een alternatief voor opvang wanneer zijzelf uit werken gaan. De justitiële overheid zoekt een alternatief voor een jongere die geen plaats meer vindt in een begeleidingstehuis. Het is voor hulpverleners niet altijd evident de omgeving ervan te overtuigen dat het activeringsaspect de kern uitmaakt van het zorgboerderijconcept. Een ander punt waar zorgvragers en hun begeleiders wel eens mee worstelen is de preciese beeldvorming over wat de activiteit op een zorgboerderij al dan niet kan inhouden. Met de zorgboerderij probeert het steunpunt in de eerste plaats een activerende omgeving aan te bieden. Die omgeving valt niet te omschrijven als een oase van rust waar vrijheid en blijheid kunnen zegevieren. Het gezondmakende karakter van de groene omgeving ligt onder meer in de structuur, discipline en verantwoordelijkheidszin die het gebeuren op de zorgboerderij afdwingt. Een goede inschatting van het verwachtingspatroon van de zorgvrager is een van de cruciale elementen om tot een geslaagde match te komen. Ook zorgboer(inn)en hebben immers elk hun specifieke verwachtingen en het is best dat deze van de zorgvrager daar aansluiting bij vinden. Steunpunt Groene Zorg wordt ook rechtstreeks gecontacteerd door zorgvragers die thuis wonen, al dan niet in ambulante begeleiding. Voor deze groep is het vaak het moeilijkst om een geschikte welzijnsvoorziening als partner te vinden die de opvolging wil doen op de zorgboerderij. Deze problematiek stelt zich voornamelijk bij personen die begeleid zijn geweest in de geestelijke gezondheidszorg. De nazorg na een residentiële opname is meestal beperkt in de tijd. Bovendien is die veelal gefocust op het medische en is ze in handen van een psychiater die niet verbonden is aan een erkende voorziening. De schoorvoetende initiatieven in de psychiatrische thuiszorg niet te na gesproken, blijven ex-psychiatrische patiënten inzake sociale begeleiding veelal in de kou staan. In de provincies Vlaams-Brabant, Limburg en Antwerpen werkt Steunpunt Groene Zorg samen met de Dienst voor Gastopvang van Landelijke Thuiszorg om deze leemte in te vullen. De regionale spreiding van zorgboerderijen, zoals te zien op de kaart in bijlage 4.1., stemt niet bepaald overeen met deze van de zorgvragers. Daar waar


JAARVERSLAG 2010

16

zorgboerderijen meer voorkomen in het landelijk gebied zijn welzijns- en zorgvoorzieningen eerder geconcentreerd in stedelijke centra. Steunpunt Groene Zorg moet daarom inzetten op een grotere recrutering van kandidaat zorgboerderijen in het randstedelijk gebied. Dat de vraag eerder komt vanuit stedelijke gebieden brengt ons bij het knelpunt van de mobiliteit van de zorgvragers. Dat speelt immers mee in de mate waarin de vragen kunnen ingelost worden. De beperkte mobiliteit van zorgvragers, gecombineerd met de vaak afgelegen ligging van de zorgboerderijen, is wel een van de voornaamste hindernissen van praktische aard bij het tot stand komen van een samenwerking tussen zorgboerderij en hulpboer. De bereikbaarheid van de zorgboerderijen met het openbaar vervoer (veel zorgvragers zijn daarvan afhankelijk) is niet altijd vanzelfsprekend. De bovenstaande matchingcijfers leveren geen informatie over de intensiteit waarmee op de zorgvraag kan worden ingegaan. Zo wordt vooral vanuit CLB’s dikwijls een grotere weekinvulling gevraagd dan effectief kan ingelost worden. De voorziening en zorgvrager vragen bv. een dagbesteding voor vijf dagen per week maar uiteindelijk wordt een overeenkomst voor 1 dag per week afgesloten. De verklaring voor deze lagere zorgintensiteit ligt aan : de beperktheid van het aanbod (de zorgboerderij is op andere dagen reeds actief of een te hoge bezettingsgraad zet teveel druk op de uitvoering van de bedrijfswerkzaamheden), de noodzaak om, zowel bij zorgvragers als bij begeleidende instanties, het beeld en het verwachtingspatroon bij te sturen en voor de zorgvrager haalbare doelstellingen voorop te stellen. Evenmin leren de cijfergegevens ons iets over de effectieve duurtijd van de afgesloten overeenkomsten. Het steunpunt heeft trouwens geen sluitend zicht op de mate waarin zorgboerderijovereenkomsten die voor een bepaalde duur zijn afgesloten volledig worden uitgevoerd. Uit informele contacten met zorgboerderijen en hulpverleners weten we dat er, zeker wat de schoolvervangende samenwerkingen betreft, frequent voortijdig wordt afgebroken. Een systematische melding van de vroegtijdige beeindigingen is er niet. Een onderzoek naar de omstandigheden van deze stopzettingen zou relevante inzichten opleveren omtrent de succesfactoren van de zorgboerderijwerking. Niet alle 595 zorgboerderijen zijn effectief ‘beschikbaar’. Een groot deel van de zorgboerderijen kiest ervoor om geen bijkomende vragen te aanvaarden. Het gaat om zorgboerderijen die één of meer langlopende overeenkomsten hebben met een hulpboer en zijn begeleidende voorziening. Zij zijn niet beschikbaar om de toeloop van nieuwe aanvragen in te vullen. Nog steeds botst Steunpunt Groene Zorg op land- en tuinbouwbedrijven die reeds lange tijd samenwerken met een welzijns- of zorgvoorziening maar pas nu ontdekken dat ze daarvoor een subsidie kunnen aanvragen. In regel zijn met de sociale wetgeving blijkt, naast de subsidie die ze kunnen bekomen, voor land- en tuinbouwers een doorslaggevende motiverende factor om met de zorgboerderijovereenkomst te werken. Als belangrijke randbedenking geven we mee dat de cijfers van grafieken 3 t.e.m. 7 enkel betrekking hebben op het aantal vragen dat tussen 1 januari en 31 december 2010 bij Steunpunt Groene Zorg is binnengekomen.


JAARVERSLAG 2010

17

Sommige voorzieningen leggen rechtstreeks contact met een zorgboerderij die ze kennen en passeren met hun vraag niet bij SGZ. Deze vragen zijn bijgevolg niet opgenomen in de registratie van SGZ. Evenmin zijn de zorgvragers die reeds vόόr 1 januari 2010 naar de zorgboerderij gingen en dat in de loop van 2010 zijn blijven doen, in de bovenstaande cijfers opgenomen. In de groep van reeds lopende samenwerkingsverbanden ligt het aandeel van hulpboeren die via een voorziening voor personen met een handicap of voor geestelijke gezondheidszorg naar de zorgboerderij gaan, relatief hoger. De meeste vragen vanuit die voorzieningen hebben betrekking op volwassenen. Bij de groep van volwassenen duurt de samenwerking gemiddeld langer dan bij de groep van jongeren. Dat maakt dat de groep van volwassen hulpboeren een relatief groter aandeel van het totaal aantal zorgdagen op de zorgboerderijen inneemt dan de groep van jongeren.

c) samenwerken met overheid om tot regelgeving te komen en het creëren van goede randvoorwaarden Het wegwerken van knelpunten voor de organisatie van Groene Zorgactiviteiten, was ook in 2010 één van onze prioriteiten. Steunpunt Groene Zorg werkte aan: - de regelgeving ter subsidiëring van zorgboerderijen - de verzekeringspositie bij de organisatie van Groene Zorg - overleg met de welzijns- en onderwijssector voor de toepassing van de principes van de Kwaliteitsgids Groene Zorg - andere initiatieven inzake belangenbehartiging  Regelgeving subsidie voor zorgboerderijen Ook in 2010 bleef een goede begeleiding en opvolging van de aanvraagdossiers voor subsidies noodzakelijk. Dit was zeker het geval bij de meer dan 120 nieuwe zorgboerderijen die in de loop van 2010 voor de eerste keer een zorgboerderijovereenkomst afsloten. Steunpunt Groene Zorg bleef evenwel ook voor de meer ervaren zorgboerderijen alsook voor de welzijnsvoorzieningen hét aanspreekpunt voor correcte informatie. Omwille van de vertrouwensrelatie die Steunpunt Groene Zorg met zorgboerderijen en welzijnsvoorzieningen opbouwt, wordt het steunpunt frequent geraadpleegd bij vragen van administratieve aard. Een goede afstemming met de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) van het Departement Landbouw en Visserij, die instaat voor de uitvoering van de subsidiemaatregel, is daarom wenselijk. Op 1 maart was er de jaarlijkse evaluatievergadering waarop de knelpunten met betrekking tot de subsidieregeling met de bevoegde administraties en kabinetten besproken werden. Dit zijn de voornaamste aandachtspunten die door Steunpunt Groene Zorg werden aangebracht:  Het vlot verloop van de administratieve afhandeling van subsidieaanvragen en –uitbetalingen.  De vraag om een engagement vanuit het Beleidsdomein Welzijn om voorzieningen aan te moedigen in een kwaliteitsgerichte opvolging van de samenwerking met zorgboerderijen.


JAARVERSLAG 2010

18

 Betrokkenheid van het steunpunt bij de voorbereiding van overheidscommunicatie naar zorgboerderijen en welzijnsvoorzieningen.  Gewenste aanpassingen bij een eventuele herziening van de zorgboerderijovereenkomst en/of het Besluit van de Vlaamse Regering werden opgelijst.  Aandacht voor Groene Zorg binnen de peiler plattelandsontwikkeling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2013. Welke paralelle acties zijn mogelijk vanuit ADLO, kabinet Landbouw en Steunpunt Groene Zorg? Om in aanmerking te komen voor de subsidiemaatregel moeten zorgboeren aantonen dat ze land- of tuinbouwer in hoofd- of nevenberoep zijn. De definitie van deze afbakening is dezelfde als deze in de VLIF-reglementering (Vlaams Landbouw Investeringsfonds). De landbouwer moet ten minste 35% van de inkomsten uit landbouwaciviteiten halen en de arbeidsbehoefte op het bedrijf moet ten minste overeenkomen met de inzet van een halftijdse kracht. In december 2010 kwam er een aanpassing van deze VLIF-reglementering. De voorwaarden waaronder landbouwers op dit fonds beroep kunnen doen werden gewijzigd. Dit heeft directe gevolgen voor de toepassing van de subsidiemaatregel voor zorgboerderijen. Door de nieuwe VLIF-reglementering dringt een aanpassing van het Besluit van de Vlaamse Regering omtrent de zorgboerderijsubsidie zich op. Steunpunt Groene Zorg pleit voor het gebruik van transparante en objectiveerbare instrumenten bij de bepaling of een bedrijf al dan niet in aanmerking komt. De aanpassing van het Besluit van de Vlaamse Regering moet ook de gelegenheid bieden om eerder gesignaleerde knelpunten met betrekking tot de toepassing van het BVR aan te pakken. Dit wordt een werkpunt voor 2011. Steunpunt Groene Zorg had op 29 april een afzonderlijk overleg met het Departement Onderwijs, Afdeling Ondersteuningsbeleid. Hierop werden de evaluatievergaderingen die Steunpunt Groene Zorg had gepland met de CLB’s voorbereid. Vanuit het departement werd de samenwerking tussen zorgboerderijen en time-out projecten geagendeerd.

Op 31/12/2010 telde ADLO 500 gesubsidieerde zorgboerderijen in Vlaanderen tegenover 406 het jaar voordien en 320 eind 2008. Dit komt neer op een stijging met 23% tegenover 2009 en met 56% tegenover 2008. De verdeling van het aantal gesubsidieerde zorgboerderijen per provincie leest u in tabel 5. Grafiek 8 geeft een overzicht van de evolutie van het aantal gesubsidieerde zorgboerderijen sinds eind 2006. Het aantal gesubsidieerde zorgboerderijen in WestVlaanderen overstijgt dat van de andere provincies. In elk van de provincies zien we een min of meer constante groeilijn. Tabel 5

Aantal gesubsidieerde zorgboerderijen dec. 2010 Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen

100 79 93 67 161

TOTAAL

500


JAARVERSLAG 2010

19

Grafiek 8

In tabel 6 hebben we het aantal gesubsidieerde zorgboerderijen tegenover het totaal aantal land- en tuinbouwbedrijven met een voltijdse arbeidsinzet geplaatst. Die verhouding bedraagt 2,43%. In 2009 was dat nog 1,89%. Deze vergelijkende tabel leert dat regio’s met een mindere aanwezigheid van land- en tuinbouwbedrijven in verhouding meer zorgboerderijen tellen. Niettemin zijn er provinciale verschillen uit deze tabel af te leiden. Zo zijn er in Limburg in verhouding meer land- en tuinbouwers die zorgactiviteiten opnemen dan in VlaamsBrabant alhoewel het aantal bedrijven in die laatste provincie lager ligt. Dezelfde vaststelling geldt voor West-Vlaanderen dat in verhouding meer zorgboeren heeft dan Oost-Vlaanderen, dat minder bedrijven telt. Tabel 6

Aantal gesubsidieerde zorgboerderijen t.o.v. aantal voltijdse bedrijven volgens landbouwtelling 2010 (bron NIS) ZB met VTE-bedrijven subsidie 3.343 2,99% Antwerpen 100 2.430 3,25% Limburg 79 5.215 1,78% Oost-Vlaanderen 93 2.241 2,99% Vlaams-Brabant 67 7.373 2,18% West-Vlaanderen 161 TOTAAL

500

20.602

2,43%

De uitgaven van het Departement Landbouw en Visserij ter financiering van de subsidiemaatregel voor zorgboerderijen stegen navenant de groei van het aantal zorgboerderijen (tabel 7). Van de 328.907,50 euro die in 2006 werd uitbetaald kwam


JAARVERSLAG 2010

20

de EU nog tussen voor 28,5%. Sedert 2007 staat de Europese Commissie deze tussenkomst niet meer toe en wordt het subsidiebedrag volledig gedragen door de Vlaamse overheid. Tabel 7

Totale subsidiebedrag voor zorgboerderijen uitbetaald door DLV 2006 328.907,50 € 2007 464.292,50 € 2008 733.600,00 € 2009

993.288,00 €

2010

1.192.585,00 €

TOTAAL

3.712.673,00 €

Deze cijfers laten ons toe een raming te maken van het aantal zorgdagen (=totaal bedrag van uitbetaalde subsidies, gedeeld door 40 euro/dag) dat op de Vlaamse zorgboerderijen werd gepresteerd (grafiek 9). We moeten er ons rekenschap van geven dat dit een onderschatting is van de werkelijkheid. De prestaties van zorgboerderijen die niet voor subsidiëring in aanmerking komen zitten hier niet in begrepen. Hun aandeel kan geraamd worden op 15-20%, hetgeen het totaal op meer dan 35.000 zorgdagen brengt. Bovendien komt het nog geregeld voor dat zorgboerderijen hun aanvraag niet of laattijdig doorsturen waardoor het bedrag waarop ze recht zouden kunnen hebben (gedeeltelijk) niet wordt uitbetaald. Tenslotte wordt een beperkt aandeel van het aantal zorgdagen gesubsidieerd aan slechts 15 euro/dag (indien het gaat om groepsopvang met begeleiding vanuit de voorziening). Grafiek 9

Bovenstaande grafiek 9 geeft enkel het aantal zorgdagen van de zorgboerderijen weer. Een dag waarop meerdere zorgvragers tegelijk begeleid worden op de


JAARVERSLAG 2010

21

zorgboerderij wordt geteld als 1 zorgdag. De grafiek geeft bijgevolg geen weergave van het aantal activiteitsdagen van zorgvragers.  De verzekeringspositie bij de organisatie van Groene Zorg Tijdens het eerste jaar dat Steunpunt Groene Zorg actief was, werd uitgebreid overleg gepleegd met de verzekeringssector. Daaruit kwam een handleiding tot stand waarin de verzekeringspositie van de verschillende betrokkenen bij de zorgboerderijovereenkomst (zorgboerderij, voorziening en zorgvrager) werd toegelicht. Een aantal concrete schadedossiers die zich inmiddels op zorgboerderijen heeft voorgedaan, zette Steunpunt Groene Zorg in 2009 aan om de verzekeringpositie binnen de werking van zorgboerderijen grondiger te onderzoeken. Steunpunt Groene Zorg wil onderzoeken of een betere rechtspositieregeling mogelijk is. In elk geval wil het de betrokken partijen in de toekomst nog beter informeren over wat wel en niet verzekerbaar is. Het steunpunt maakte een inventaris van de knelpunten. Daarmee werd in 2010 in overleg gegaan met vertegenwoordigers van de verzekeringssector. Op 15 februari en op 8 december waren er een overlegmomenten met KBC-verzekeringen. 

Overleg met de welzijns- en onderwijssector voor de toepassing van de principes van de Kwaliteitsgids Groene Zorg Na opmaak van de Kwaliteitsgids Groene Zorg in 2007 maakte Steunpunt Groene Zorg een differentiatie in aandachtpunten tussen de diverse welzijnssectoren van waaruit met zorgboerderijen wordt samengewerkt. De opvolging van de basisprincipes uit de Kwaliteitsgids bleek in de verschillende sectoren op specifieke hindernissen te stuiten. De aanzet die het steunpunt in 2009 had gegeven tot overleg met de sector van de Bijzondere Jeugdzorg werd in 2010 verder opgevolgd: Op 24 februari was er een ontmoeting met de Afdeling Voorzieningen van het Agentschap Jongerenwelzijn. Daarbij kwam het tot enkele concrete afspraken om de zorg voor een kwaliteitsvolle samenwerking tussen voorzieningen uit de bijzondere jeugdzorg en zorgboerderijen, binnen de sector uit te dragen. Dit zijn de voornaamste aspecten van kwaliteitszorg die Steunpunt Groene Zorg in de aandacht plaatst:  Een zorgboerderij komt niet in de plaats van een voorziening BJZ. ‘Plaatsing’ op een zorgboerderij is niet mogelijk.  De begeleidende voorziening moet tijdens de uren dat de zorgvrager er vertoeft steeds bereikbaar zijn voor de zorgboerderij.  Een uitgebreid kennismakingsgesprek, ondersteunende opvolgingscontacten en een goede afronding van de samenwerking zijn steeds noodzakelijk. Mits een goede begeleiding kunnen de potenties van de zorgboerderij beter benut worden.  Inspraak en motivatie van de jongere zijn een voorwaarde om de zorgboerderij als werkingsmiddel effectvol in te zetten. Steunpunt Groene Zorg organiseerde twee interprovinciale evaluatievergaderingen met praktijkwerkers uit CLB’s en onderwijsinstellingen (7 juni in Aalter, 10 juni in Lummen). Op elk van beide evaluatievergaderingen was het Departement Onderwijs, Afdeling Ondersteuningsbeleid vertegenwoordigd. De afdeling was ook betrokken bij de voorbereiding.


JAARVERSLAG 2010

22



Andere initiatieven inzake belangenbehartiging

Discussienota SERV over Arbeidszorg Binnen de werkgroep diversiteit van de Sociaal-Economische Raad voor Vlaanderen werd in 2010 een advies over arbeidszorg in Vlaanderen voorbereid. Steunpunt Groene Zorg amendeerde het advies met het oog op een juiste positionering van Groene Zorg binnnen de arbeidszorg. Via amendering werd tevens aangestuurd op een sterkere betrokkenheid van de aanbieders van arbeidszorgplaatsen in het sectoroverleg. Overleg Dienst Sociale Inspectie van de federale overheid Bij de totstandkoming van een model van zorgboerderijovereenkomst was er in december 2003 een onderhoud en een schriftelijke correspondentie met de FOD Sociale Zekerheid – Sociale Inspectie. In de praktijk bleek nadien dat de voorlegging van de zorgboerderijovereenkomst als gunstig bewijs erkend werd bij inspectiebezoeken op bedrijven. Steunpunt Groene Zorg vond het wenselijk de FOD Sociale Zekerheid – Sociale Inspectie op de hoogte te stellen van de evolutie van de praktijk van Groene Zorg in Vlaanderen. Op 22 december was er met de inspectiedienst een overleg waarbij ook ADLO betrokken werd. Uit het overleg zijn volgende conclusies te trekken:  Er wordt uitgegaan van de positieve vaststelling dat er sinds de start van de zorgboerderijovereenkomsten weinig of geen klachten zijn geweest. De sociale inspectie is de werking van zorgboerderijen zeker genegen. Ze beseft dat dit voor de deelnemers een gunstig effect heeft.  Er is bij de sociale inspectie een zekere terughoudendheid t.a.v. zorgboerderijovereenkomsten met -16-jarigen. Op die groep is immers de wet op de kinderarbeid (1971) van toepassing. Er werd van de kant van SGZ benadrukt dat de zorgboerderijovereenkomst in functie van hulpverlening staat en niet in functie van een leerproces. De sociale inspectie zou het wenselijk vinden dat de hulpverlenende effectiviteit zichtbaar kan gemaakt worden.  De gesubsidieerde overeenkomsten worden bewaard bij ADLO en liggen daar ter inzage van de sociale inspectie, de niet gesubsidieerde overeenkomsten worden bewaard bij SGZ.  De FOD Sociale Inspectie zal alle andere inspectiediensten (RVA, RSZ, ….) via de koepelvergadering informeren over de zorgboerderijovereenkomst.

d) uitbouw kenniscentrum

1. Dossierontwikkeling Omgaan met vertrouwelijke informatie op de zorgboerderij De rechten en plichten van zorgboeren en hulpverleners met betrekking tot uitwisseling van vertrouwelijke informatie over de zorgvrager is een steeds weerkerend thema op ervaringsuitwisselingen en trefdagen. In 2009 zette Steunpunt Groene Zorg de eerste stappen om meer klaarheid te scheppen in de


JAARVERSLAG 2010

23

rechten en plichten hieromtrent van de betrokken partijen. Het steunpunt liet zich daarvoor bijstaan door 2 deskundigen: - Wim Wouters, docent Katholieke Hogeschool Kempen en medeauteur van de brochure ‘Omgaan met vertrouwelijke informatie en beroepsgeheim door vrijwilligers’. - Stefaan Baeten, algemeen directeur PC St.-Hiëronymus Sint-Niklaas en voorzitter van de Ethische Commissie van het Vlaams Welzijnsverbond. Zij gaven het thema inhoud voor een bespreking met zorgboeren en hulpverleners tijdens de provinciale trefdagen in het voorjaar 2010. Met de resultaten van die besprekingen werkte Wim Wouters een handleiding uit. Daarin worden de juridische en ethische aspecten van het omgaan met vertrouwelijke informatie belicht. In 2011 zal deze tekst in brochurevorm worden uitgegeven. Samenwerkingsvormen tussen onderwijs en zorgboerderijen Ter voorbereiding van de interprovinciale evaluatievergaderingen met praktijkwerkers van CLB’s en onderwijsinstellingen werd een analyse gemaakt van de samenwerking tussen onderwijs en landbouw. Daarin werden 4 samenwerkingstypes onderscheiden waarvoor telkens knelpunten, succesfactoren en meerwaarden werden opgesomd. Deze analyse werd voorgelegd en besproken met de deelnemers. Enkele besprekingspunten die telkens naar boven kwamen:  Op welke manier kan een jongere zich na een school time-out opnieuw integreren in de schoolomgeving? Hoe wordt dit van bij de voorbereiding van de time-out ingecalculeerd? Welke perceptie hebben leerkrachten en medeleerlingen van een time-out? Gelijkaardige vragen bij preventief werken: hoe deeltijds school en deeltijds zorgboerderij op elkaar afstemmen?  Betrokkenheid van de school is bij elk type van samenwerking heel belangrijk.  Wanneer meerdere hulpverlenende instanties de jongere opvolgen: hoe verloopt de onderlinge communicatie en afstemming? Wie coördineert? Wie begeleidt de zorgboerderij?  Hoe doelstellingen en eventueel achterliggende problemen aan de zorgboerderij overbrengen?  De gemiddelde leeftijd van de jongeren die worden doorverwezen zakt.  Zorgvuldigheid en betrokkenheid bij voorbereiding, opvolging en afronding is cruciaal. Om het dossier over de samenwerking tussen zorgboerderijen en onderwijs sterker te onderbouwen maakte Steunpunt Groene Zorg in de zomer van 2010 een registratie van alle aanvragen (411) die het vanuit de sector onderwijs ontving voor het schooljaar 2009-2010. De aanvragen werden geregistreerd volgens: leeftijd, geslacht, woonplaats, gezinssituatie, aanmelder, andere hulpverleningsinstanties, samenwerkingstype, doelstellingen, matchingresultaat, frequentie van zorgboerderijbezoek. 2. Deelname aan overleg en studiemomenten De medewerkers van Steunpunt Groene Zorg participeren geregeld aan overlegmomenten en studiedagen waarin zij zowel eigen kennis en inzichten uitdragen als nieuwe verwerven. (Overzicht van studiedagen en externe contacten in bijlage 3)


JAARVERSLAG 2010

24

3. Uitbouwen van website/infotheek In 2010 werden 17.774 bezoeken op de site www.groenezorg.be geregistreerd. 34% daarvan duurde langer dan 1 minuut. Deze bezoeken werden uitgevoerd door 12.053 unieke bezoekers. 6.463 bezoeken (36%) waren van personen die al eens eerder op de site kwamen. Dit aandeel van bezoeken vertoont een licht dalende trend. Bij het verschijnen van de e-zines was de groep van terugkerende bezoekers ongeveer gelijk aan deze van nieuwe bezoekers. Bij deze groep van terugkerende bezoekers merken we dat ze: - meer dan anderen doorklikken naar volgende pagina’s - iets langer op de site blijven (+14%) De informatie op de website werd in de loop van 2010 telkens geactualiseerd naar aanleiding van de driemaandelijkse uitgave van het e-zine. Op de momenten van verzending van het elektronisch magazine werd telkens een piek in het websitebezoek geregistreerd nl. op 1/04/2010: 587 bezoeken in een week 1/07/2010: 442 bezoeken in een week 28/09/2010: 579 bezoeken in een week 21/12/2010: 251 bezoeken in een week 66% van de bezoekers komt via een zoekmachine (voornamelijk via google) op de site. De voornaamste zoekwoorden die een bezoek aan onze site hebben gegenereerd zijn in volgorde ‘groene zorg’, ‘zorgboerderij’ en ‘steunpunt groene zorg’. Op het moment van het verschijnen van de nieuwsbrief ligt het percentage bezoekers dat via een zoekmachine op de site komt lager en komen de meeste bezoekers via het e-zine op de site. Opmerkelijk is dat 64% van de bezoekers die vanuit het e-zine op de site komt, voor de eerste keer onze site bezoekt. 15% van de bezoekers komt via een verwijzende site, voornamelijk vanuit de homepagina’s van Groep KVLV en Boerenbond. Onder deze groep van bezoekers merken we een duidelijk hoger percentage van nieuwe bezoekers. Er waren in de loop van het jaar 58.472 paginaweergaves. Na de homepagina worden in volgorde het meest bezocht: - de pagina met uitleg over hoe een zorgboerderij kan aangevraagd worden - de pagina waarop de medewerkers van Steunpunt Groene Zorg worden voorgesteld - de pagina met uitleg over wat een zorgboerderij is - de activiteitenkalender 4. Medewerking verlenen aan wetenschappelijk onderzoek IWT-onderzoek ‘Strategieën en instrumenten voor de vergoeding van publieke diensten van landbouw” (ILVO en UGent, vakgroep landbouweconomie) Onderzoeksvragen : 1) In hoeverre en hoe dragen publieke diensten van landbouw bij aan een sociaal-ecologische (her-)inbedding van landbouw binnen de bredere samenleving? 2) Wat is de maatschappelijk-economische bijdrage van publieke diensten van landbouw?. Voor het aspect van de gele diensten werken de onderzoekers de casus van Groene Zorg uit. Er waren individuele interviews van de onderzoekers met


JAARVERSLAG 2010

25

medewerkers van Steunpunt Groene Zorg op 5 februari, 13 maart en 22 november. Op 7 december werd een stand van zaken voorgesteld op het werkoverleg van de medewerkers groene zorg. Er werd ondersteuning geboden aan thesisstudenten bij de afbakening van hun onderzoeksthema alsook door hen in contact te brengen met respondenten voor hun bevraging: Silke Devos (master orthopedagogiek): ‘Exploratief onderzoek naar de werkzame elementen van een zorgboerderij’. Stefanie Friedel (master of European studies): ‘Policy frames regarding social farming and green care in Flanders and at the EU-level’

e) informatie  Nieuwsbrief Groene Zorg: De electronische nieuwsbrief wordt driemaandelijks verzonden. Hij bevat korte nieuwsberichten met, waar mogelijk, een link naar de eigen website www.groenezorg.be. Nieuwsbrief en website worden op die manier in een sterke interactie opgebouwd. (Overzicht van gepubliceerde nieuwsbrieven in bijlage 3)  Voorstellingsfolder: De promotiefolder werd verspreid tijdens individuele contacten, bij informatieen vormingsactiviteiten en via de promotiestand.  Banners: De drie banners, met hetzelfde beeld als op de voorzijde van de voorstellingsfolder, werden opgezet bij beurzen en manifestaties van Steunpunt Groene Zorg.  voordrachten: Hulpverleners die interesse betonen voor Groene Zorg of een eerste keer een vraag richten aan het Steunpunt Groene Zorg worden samengebracht in regelmatige provinciale informatiebijeenkomsten. Zo krijgen ze een systematische uitleg bij de mogelijkheden, werkwijze en aandachtspunten voor de samenwerking met zorgboerderijen. (Overzicht van infosessies voor hulpverleners in bijlage 3) Aan verschillende organisaties, verenigingen of groepen geïnteresseerden werd, op hun vraag, uitleg gegeven over Groene Zorg en de rol van het steunpunt. (Overzicht van infosessies op vraag in bijlage 3) Het aantal informatiemomenten voor voorzieningen lag in 2010 beduidend lager dan het jaar voordien. Vooral het aantal toelichtingsmomenten op vraag van voorzieningen is in 2010 gehalveerd tot een aantal van 16. Dit kan duiden op een toegenomen bekendheid van het steunpunt en zijn werking. Bovendien probeert het steunpunt, omwille van krapte in personeelsbezetting, hulpverleners eerder toe te leiden naar algemene informatiemomenten die het zelf organiseert in plaats van informatie te geven op het niveau van de voorzieningen. De daling van het aantal geïnformeerde voorzieningen doet zich in alle sectoren voor, behalve in deze van de geestelijke gezondheidszorg. De daling was eveneens regionaal gespreid, zij het dat ze zich in de provincie Vlaams-Brabant proportioneel sterker voordeed. In West-Vlaanderen was er dan weer een opmerkelijke toename van het aantal geïnformeerde voorzieningen.


JAARVERSLAG 2010

26

Tabel 8

Aantal geïnformeerde voorzieningen in 2010 (totaal van infosessies op eigen initiatief en op vraag) Antw. Limb. O.-Vl. Pers m Handicap 8 4 9 Geestelijke Gezondheidszorg 1 9 11 Bijzondere Jeugdzorg 4 4 4 Onderwijs 11 6 6 Thuiszorg 2 Algemeen Welzijnswerk 1 5 Andere 5 3 TOTAAL

32

23

38

Vl.-Br. 4 8 3 1

1

W.-Vl. 13 17 17 16 4 6 9

17

82

TOTAAL 38 46 32 40 6 12 18 192

Tevens organiseerde Steunpunt Groene Zorg informatiesessies voor geïnteresseerde land- en tuinbouwers. In regio’s waar er een duidelijk tekort is aan zorgboerderijen werden gerichte informatiemomenten georganiseerd. Dit gebeurde in samenwerking met gemeentelijke landbouwraden, eigen bewegingsstructuren en voorzieningen. Ook elders, waar zich kansen aandienden, werden, in samenwerking met een structuur of een organisatie, informatiebijeenkomsten voor land- en tuinbouwers georganiseerd. (Overzicht van infosessies voor land- en tuinbouwers in bijlage 3) Voor studenten die een werkstuk wilden maken over Groene Zorg werd op 10 november een informatiesessie georganiseerd in Leuven.  pers (Overzicht van persbijdragen over Steunpunt Groene Zorg in bijlage 3)  beurzen (Overzicht van manifestaties waarop Steunpunt Groene Zorg aanwezig was met een informatiestand in bijlage 3)  publicaties Steunpunt Groene Zorg verzorgde zelf een aantal publicaties in gespecialiseerde tijdschriften. Voor het Tijdschrift voor Welzijnswerk werd een bijdrage aangeleverd voor het februari-nummer onder de titel ‘Groene Zorg op kaart gezet. Over het wel en wee van zorgboerberijen in Vlaanderen’. Voor de nieuwsbrief van het Vlaams Verbond van het Katkoliek Buitengewoon Onderwijs (VVKBuO) werd een bijdrage aangeleverd voor het juni-nummer onder de titel “Zinvolle Tijdsbesteding na het Buitengewoon Onderwijs: zorgboerderijen, partners in welzijn”. (Overzicht van mondelinge/geschreven publicaties over Groene Zorg in bijlage 3)


JAARVERSLAG 2010

27

f)

netwerkvorming, ontmoetingsplaats creëren, aangepaste vorming organiseren Bij de oprichting van het steunpunt werd een sterke verankering met de land- en tuinbouwsector én met de zorgsector vooropgesteld als uitgangspunt. Om dit te kunnen realiseren moet in de eerste plaats op geregelde tijdstippen samengekomen en overlegd worden. Vlaams niveau: In het voorjaar werden de provinciale Trefdag georganiseerd. Op die Trefdagen werden ervaren zorgboeren en hulpverleners uitgenodigd. Zij kregen een deskundige inleiding op het thema ‘Uitwisseling van vertrouwelijke informatie op de zorgboerderij’. Nadien was er ruimte voor vragen en discussie. Op die manier werden knelpunten geïnventariseerd die bij de verdere uitwerking van het thema zouden opgenomen worden. In de namiddag was er telkens een bezoek aan één of meer zorgboerderijen. Daarbij kregen de deelnemers getuigenissen van zorgboer(inn)en, begeleiders en hulpboeren te horen. Alles samen werden 219 deelnemers verwelkomd. 25/02/2010 Vlaams-Brabant 26/02/2010 Antwerpen 02/03/2010 Limburg 04/03/2010 Oost-Vlaanderen 09/03/2010 West-Vlaanderen Tevens werden er in de verschillende provincies ervaringsuitwisselingsavonden georganiseerd. Daarop werden alle actieve zorgboeren en –tuinders uitgenodigd. Het delen van ervaringen en elkaar tips geven om de activiteiten als zorgboer of – tuinder te versterken stonden centraal. We zorgden telkens voor een professionele ondersteuning. We telden op de 9 samenkomsten 115 deelnemers. (Overzicht in bijlage 3) In Oost-Vlaanderen werkt een groep vrijwilligers mee aan diverse opdrachten zoals de ondersteuning van promotionele activiteiten en de opstart en opvolging van zorgboerderijovereenkomsten. De vrijwilligers worden ondersteund via regelmatige groepssamenkomsten. (Overzicht vrijwilligerssamenkomsten in bijlage 3) In de provincie Antwerpen diende zich in de loop van 2010 een vrijwillige medewerkster aan. Steunpunt Groene Zorg werkte daarop een kader uit voor vrijwilligerswerking. Na de introductieperiode trok de kandidaat zich terug. Tenslotte waren er enkele bijzondere manifestaties waarop de werking van Groene Zorg in de aandacht werd geplaatst en diverse betrokkenen elkaar konden ontmoeten.  Huldiging van de zorgboerderijen door ACW Oostkamp op 30/05/2010  Publicatie van 6 reportages van Limburgse zorgboerderijen op www.limburg.be  Huldiging Oost-Vlaamse zorgboerderij 2010 op 26/09/2010


JAARVERSLAG 2010

28

Internationale contacten: Partnerschap Interreg IVa – project STRO, grensregio Nederland - Vlaanderen In het kader van het programma Interreg IVa Grensgebied NederlandVlaanderen nam stad Brugge het initiatief voor een projectaanvraag onder de naam ‘Samen TeRug de boer Op’. De stad wil daarmee een stap vooruit zetten in de ontwikkeling van de hoeve Hangerijn als zorgboerderij. Er werden bijkomende partners gezocht in de provincies Antwerpen en Zeeland. Vanuit het provinciebestuur werd Groene Zorg Oost-Vlaanderen aangezocht om de mogelijkheid van een eigen inbreng te onderzoeken. Steunpunt Groene Zorg werd eveneens uitgenodigd en diende op 2 februari 2010 een voorstel in voor gezamenlijke inbreng vanuit Steunpunt Groene Zorg en Groene Zorg OostVlaanderen. Er waren voorbereidende partnerbijeenkomsten op: 15/02, 29/03, 16/06, 03/08, 17/09, 02/12 en 23/12. Er waren afzonderlijke overlegmomenten met de Zeelandse partners voor de inhoudelijke voorbereiding van het project op 26/04, 29/06, 31/08, 17/09, 09/11. Met de provinciebesturen van West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en VlaamsBrabant waren er voorbereidende contacten met het oog op hun cofinanciering. De projectaanvraag werd voor een eerste maal ingediend bij de stuurgroep op 30/09. Een aangepaste versie van de projectaanvraag werd ingediend op 24/12. Er wordt gehoopt op een goedkeuring van het project in het voorjaar 2011. Met dit project wenst Steunpunt Groene Zorg in de periode 2011-2014 mee te werken aan: - een vergelijkende analyse van de context waarbinnen groene zorg in Vlaanderen en Nederland functioneert - de ontwikkeling van een gemeenschappelijk matchingsinstrumentarium voor Vlaanderen en Nederland - de aanpassing van de inrichting van zorgboerderijen op maat van de zorgvragers - de sociale inbedding van zorgboerderijen via een experimenteel deelproject dat Steunpunt Welzijn in Aalst zal uitvoeren Symposium Europees Ruraal Netwerk (ERN) Het ERN heeft als opdracht om goede praktijkvoorbeelden op het gebied van plattelandsontwikkeling uit te wisselen tussen de EU-lidstaten. Naar aanleiding van het EU-voorziiterschap van België ontving het Vlaams Ruraal Netwerk (VRN) de collega’s uit de andere lidstaten. Dit gebeurde op 30/09 en 01/10/2010 in Mechelen. Steunpunt Groene Zorg werd betrokken als partner bij de organisatie van dit symposium. Er waren voorbereidende overlegmomenten met het VRN op 11/05/2010, 15/06/2010, 07/07/2010 en 14/09/2010. Niet enkel de leden van het ERN maar ook het EU-netwerk (Community of Practice) voor Groene Zorg werd uitgenodigd. Het congres moest een stimulans geven, zowel aan de lidstaten afzonderlijk als aan de EU, om initiatieven inzake Groene Zorg binnen de peiler van plattelandsontwikkeling te nemen. Over drie thema’s werden werkwinkels georganiseerd: netwerkvorming, kwaliteitszorg, financiering. Aan de eerste 2 leverde Steunpunt Groene Zorg een bijdrage, onder meer met de presentatie van de Kwaliteitsgids.


JAARVERSLAG 2010

29

Andere thema’s werden belicht tijdens studiebezoeken, waarvan het steunpunt de organisatie op zich nam: a) Pioniers (Nijlen – Vremde) b) Hoe landbouw en welzijn zich op elkaar afstemmen (Tielrode) c) De welzijnsbevorgderende aspecten van zorgboerderijen (Langdorp) Overleg Leader Regio Bastenaken Het Leaderproject in regio Bastenaken heeft vooral als doel om een goede omkadering uit te bouwen voor land- en tuinbouwers die zorgactiviteiten willen uitvoeren. Bij wijze van experiment zullen ook enkele zorgboerderijen bij hun opstart begeleid worden. Tijdens een overleg op 21 januari 2010 werden enkele omkaderende aspecten besproken, waaronder vooral het verzekeringsluik.


JAARVERSLAG 2010

30

BIJLAGE 1 OVERZICHT VAN AANTAL AANVRAGEN EN OPGESTARTE SAMENWERKINGSVERBANDEN PER PROVINCIE EN PER SECTOR Antwerpen

Aantal vragen

Pers. M. handicap Geestel. Gezondh. Bijz. Jeugdz. Onderwijs Thuiszorg Alg. Welzijnsw. Andere Totaal

Limburg

Oost-Vlaanderen

Vlaams-Brabant

7 8 13 11 0 1 0

13 4 27 54 4 1 0

1 2 1 1 1 0 1

185

11

40

103

7


Nietrelevant

Ingetrokken Gematcht

Nog open

23 22 9 69 22 19 1

2 2 2 2 0 2 1

1 3 1 15 2 3 0

19 16 5 51 18 12 0

1 1 1 1 2 2 0

165

11

25

121

8

Nietrelevant


Nog open

40 30 46 103 5 9 1

0 0 1 4 1 0 0

1 7 17 20 3 2 0

29 19 26 78 1 7 1

10 4 1 1 0 0 0

234

6

50

161

16

Aantal vragen


Nog open

0 2 2 4 0 1 2

Aantal vragen



30 17 50 75 4 4 5

Aantal vragen


Nietrelevant

Nietrelevant


Nog open

26 22 18 87 18 0 0

3 0 2 23 3 0 0

3 3 2 16 4 0 0

20 19 10 43 10 0 0

0 0 4 5 1 0 0

171

31

28

102

10

JAARVERSLAG 2010

31

West-Vlaanderen

Aantal vragen



Nietrelevant


Nog open

29 49 69 102 6 1 2

2 5 9 6 0 0 2

4 10 12 22 0 1 0

20 31 46 72 6 0 0

1 1 1 0 0 0 0

258

24

49

175

3

JAARVERSLAG 2010

32

BIJLAGE 2 OVERZICHT VAN AANTAL AANVRAGEN EN OPGESTARTE SAMENWERKINGSVERBANDEN PER SECTOR EN PER LEEFTIJDSCATEGORIE Vlaanderen Pers. M. handicap Geestel. Gezondh. Bijz. Jeugdz. Onderwijs Thuiszorg Alg Welzijnsw. Andere Totaal

Pers. M. Handicap < 18j ≥ 18j - 24j 25 - 34j 35 - 44j 45 - 64j ≥ 65j groep onbekend

Geest. Gezondh. < 18j ≥ 18j - 24j 25 - 34j 35 - 44j 45 - 64j ≥ 65j groep onbekend

Bijz. Jeugdz. < 12j ≥ 12j - 13j 14 - 15j 16 - 17j ≥ 18j groep onbekend

Aantal vragen

Niet relevant

Ingetrokken

Gematcht

Nog open

148

7

16

101

13

140 192 436 55 33 9

9 16 39 4 3 5

31 45 84 9 7 0

89 114 298 39 20 1

8 8 8 4 2 1

1013

83

192

662

44

33 41 24 20 19 0 8 3 148

3 0 1 1 0 0 1 1 7

8 5 1 0 1 0 0 1 16

19 28 18 17 13 0 6 0 101

1 4 2 2 4 0 0 0 13

27 23 41 24 16 0 1 8 140

3 1 2 0 1 0 0 2 9

5 6 10 6 2 0 0 2 31

19 14 31 13 12 0 0 0 89

0 0 0 5 2 0 1 0 8

3 15 65 86 12 0 11 192

3 4 2 3 1 0 3 16

0 1 18 23 2 0 1 45

0 8 36 55 9 0 6 114

0 1 4 3 0 0 0 8


JAARVERSLAG 2010

33

Onderwijs < 12j ≥ 12j - 13j 14 - 15j 16 - 17j ≥ 18j groep onbekend

Thuiszorg < 18j ≥ 18j - 24j 25 - 34j 35 - 44j 45 - 64j ≥ 65j onbekend

Alg. Welzijnsw. < 18j ≥ 18j - 24j 25 - 34j 35 - 44j 45 - 64j ≥ 65j onbekend

Andere < 18j ≥ 18j - 24j 25 - 34j 35 - 44j 45 - 64j ≥ 65j groep onbekend

16 76 183 103 39 14 5 436

9 3 13 10 2 2 0 39

1 16 35 23 3 5 1 84

6 54 131 65 33 6 3 298

0 1 3 3 1 0 0 8

7 10 14 10 11 3 0 55

0 0 3 0 1 0 0 4

2 4 1 1 0 1 0 9

4 7 9 8 10 1 0 39

1 0 1 1 0 1 0 4

0 8 11 8 6 0 0 33

0 2 0 1 0 0 0 3

0 1 1 4 1 0 0 7

0 5 9 3 3 0 0 20

0 0 1 0 1 0 0 2

2 1 2 0 2 0 0 2 9

1 1 1 0 1 0 0 1 5

0 0 0 0 0 0 0 0 0

1 0 0 0 0 0 0 0 1

0 0 1 0 0 0 0 0 1


JAARVERSLAG 2010

34

BIJLAGE 3 OVERZICHT VAN CONTACTEN EN ACTIVITEITEN Verspreiding Nieuwsbrief Groene Zorg Het elektronisch magazine werd verstuurd naar: 2909 mailadressen op 1/04/2010 2954 mailadressen op 1/07/2010 2983 mailadressen op 28/09/2010 3061 mailadressen op 21/12/2010 Overzicht van informatiesessies voor hulpverleners die door SGZ werden georganiseerd. -

19/01/2010 Heist-op-den-Berg: 12 aanwezigen uit 9 voorzieningen 26/01/2010 Wijgmaal: 4 nieuwe medewerkers UPC Kortenberg 18/03/2010 Roeselare: 21 aanwezigen uit 13 voorzieningen 17/05/2010 Vlaams-Brabant: 5 inschrijvingen, slechts 1 aanwezig 01/06/2010 Roeselare: 24 aanwezigen uit 16 voorzieningen. 01/06/2010 Oost-Vlaanderen: 1 vrijwilliger, 18 welzijnswerkers uit 14 voorzieningen 23/09/2010 Roeselare: 29 aanwezigen uit 20 voorzieningen 14/10/2010 Geel: 13 aanwezigen uit 13 voorzieningen 16/11/2010 Bilzen: 26 aanwezigen uit 20 voorzieningen 23/11/2010 Leuven: 16 aanwezigen uit 13 voorzieningen 15/12/2010 Astene: 19 aanwezigen uit 14 voorzieningen 14/12/2010 Roeselare: 38 aanwezigen uit 24 voorzieningen

Overzicht van informatiesessies die werden gegeven op vraag van organisaties, verenigingen of groepen geïnteresseerden. -

-

16/03/2010 : voordracht voor 19 medewerkers van begeleid wonen regio Brussel 16/03/2010 : bezoek aan zorgboerderij van Hans Meyhi in Huldenberg en toelichting voor verzorgenden in opleiding van Landelijke Thuiszorg (Wijgmaal) 19/03/2010 : op studiedag CM: voorstelling aan medewerkster sociale dienst PAAZ Aalst 14/04/2010 : overleg met aan-Z over Welkomboerderijen in regio Meetjesland 06/05/2010; voorstelling voor team MW CM Roeselare Tielt 07/06/2010 : voordracht voor begeleiding en vragenuurtje voor patiënten daghospitaal Psychiatrisch Centrum Ziekeren Sint-Truiden 07/06/2010: toelichting voor vertegenwoordigers van secundaire scholen uit de gemeente Mol, i.s.m. schoolopbouwwerk OCMW Mol 07/06/2010 : uitleg voor zorgeenheid Pieter A2 van het psychiatrisch ziekenhuis Ziekeren te Sint-Truiden 19/07/2010 : overleg met de Wissel Leuven ( BJZ ) rond PEL-projecten voor meisjes Vlaams-Brabant , Limburg en Antwerpen 05/08/2010: uitleg voor team Paris (Sint Amandus Beernem) in kader van opstart groepsproject Groene Zorg 06/10/2010: bespreking met directie, leerkrachten en CLB van BUSO Berkenbeek over inzetbaarheid van zorgboerderijen in sociaal-maatschappelijke training 26/10/2010 : voorstelling SGZ en mogelijkheden van zorgboerderijen voor OOOC Elkeen Limburg op teamvergadering ( 26 personen )


JAARVERSLAG 2010

35

-

29/11/2010: bespreking opstart nieuwe formule van time-out binnen bijzondere jeugdzorg vanuit VZW Hagenhoven, Kinrooi 30/11/2010: voorstelling SGZ op namiddag voor doorverwijzers arbeidszorg Westhoek (Els) 22 aanwezigen 14/12/2010 uitleg voor team van de Grote Robijn, voorziening bijzondere jeugdzorg in Antwerpen. 14/12/2010 bezoek regioverantwoordelijken Landelijke Thuiszorg aan zorgboerderij in Tongerlo

Overzicht van informatiesessies voor landbouwers. -

15/01/2010 : schriftelijke sensibilisatiecampagne voor alle landbouwtelplichtigen van gemeente Haacht i.s.m. gemeentebestuur 20/01/2010 : voorstelling voor provinciale Agraraad Oost-Vl., Lochristi 20/01/2010 : voorstelling voor de landbouwraad van Avelgem, samen met voorziening Feniks, 20 aanwezigen 16/02/2010 : voordracht voor arrondissementsraad BB Kempen-Maasland 16/02/2010 voorstelling stand van zaken Limburg arrondissementsraad Kempen-Maasland, 20 aanwezigen 25/02/2010 voorstelling voor de Bedrijfsgilde Mol, 8 aanwezigen 09/03/2010 : voorstelling voor landbouwers gemeente Halen op vraag van de gemeente, 28 aanwezigen 30/03/2010 informatieavond i.s.m. KVLV Agra en BWK voor leden regio Lier, meer dan 200 uitnodigingen, 2 aanwezigen 8/04/2010 informatieavond i.s.m.KVLV Agra en BWK voor leden regio Rumst, meer dan 200 uitnodigingen, 4 aanwezigen 8/04/2010 voorstelling voor de landbouwraad Lokeren, 15 aanwezigen 13/04/2010 voorstelling voor de landbouwraad Dendermonde, 18 aanwezigen 17/05/2010 : voordracht voor land- en tuinbouwers met standplaats op Boerenmarkt Dilbeek : 7 aanwezigen 18/05/2010 : voorstelling i.s.m. gemeentebestuur Boechout voor landbouwtelplichtigen van eigen en omliggende gemeenten, 18 aanwezigen 22/06/2010: infoavond over Groene Zorg ism stad Lokeren en de Landbouwraad, 100 aanwezigen 05/07/2010 : voorstelling Groene Zorg voor leden KVLV-agra Maarkedal, 10 aanwezigen 17/11/2010: Voorstelling OLTS, Sint-Niklaas Op de Ontmoetingsdag voor Land- en Tuinbouwscholen - bacheloropleidingen (organisatie Boerenbond) stonden twee presentaties over het thema Groene Zorg op de agenda. 15 studenten kozen ervoor deze voorstelling bij te wonen.

Overzicht van persbijdragen over Steunpunt Groene Zorg. -

-

-

Reportage voor de rubriek Wakker op de Akker – TV-Limburg op de zorgboerderij van Dirk Kelchtermans te Peer, n.a.v. nieuw goedgekeurde PDPOproject in Limburg (14 en 19 januari 2010) In Boer & Tuinder verscheen een bijdrage over cijfergegevens 2009 en de aankondiging van de provinciale trefdagen (19 februari 2010), over het Jaarverslag 2010 (25 juni 2010), over de Conferentie van het Europees Ruraal Netwerk (19 november 2010) www.vilt.be publiceerde ‘Vlaanderen telt 427 erkende zorgboeren’ n.a.v. het antwoord op een parlementaire vraag (19 maart 2010), ‘Zorgboerderijen helpen


JAARVERSLAG 2010

36

-

meer dan 1.000 sociaal zwakken’ n.a.v. de publicatie van het Jaarverslag SGZ 2009 (25 juni 2010), ‘Op budget voor zorgboerderijen wordt niet bespaard’ n.a.v. de vijfde verjaardag van de subsidiemaatregel voor zorgboerderijen (25 november 2010) ACW-Visie publiceerde een interview met zorgboerderij Monard, naar aanleiding van de LCM-studiedag (26 maart 2010) cm.be voor zelfstandigen publiceerde een interview met zorgboerderij Monard, naar aanleiding van de LCM-studiedag (7 april 2010) DMK (denkmeekrant), tijdschrift van JONG CD&V publiceerde een bijdrage, aangeleverd door Steunpunt Groene Zorg (maart 2010) Radioprogramma ‘De Madammen’ maakte een reportage op het bedrijf Leemans in Sint-Katelijne Waver (20 april 2010) www.limburg.be foto’s en verhalen van zes Limburgse zorgboerderijen Landgenoten, bijdrage over zorgboergezin (editie zomer 2010) Groene Kring ledenblad, interview met zorgboerin (14 september 2010) Oogst en Opbrengst KBC, ‘Is uw zorgboerderij correct verzekerd?’ (november 2010) Tijdschrift van Limburgse Stichting Autisme, voorstelling van SGZ in de rubriek ‘Dienst doorgelicht’ (november 2010) De Zondag, getuigenis van SGZ bij een artikel over de interne staatshervorming

Overzicht van persberichten en -bijeenkomsten van Steunpunt Groene Zorg. - 30/05/2010 ACW Oostkamp huldigde de Oostkampse zorgboerderijen artikels in ACW-Visie, Het Nieuwsblad, Brugsch Handelsblad - 25/06/2010 persbericht Boerenbond : Jaarverslag 2009 reportage op www.vilt.be - 06/07/2010 persconferentie : Kortenaken als meest zorgboerderijvriendelijke gemeente van de provincie Vlaams-Brabant Reportage ROB, artikel in de Streekkrant, Laatste Nieuws, Nieuwsblad, Landbouwleven, Vrouwen met Vaart - 07/07/2010 persuitnodiging n.a.v. informatiebijeenkomst Lokeren: reportage op StadsTV Lokeren (augustus 2010), artikels in Boer & Tuinder (9/7/2010), Landgenoten (september 2010) - 26/09/2010 persuitnodiging n.a.v. de huldiging van de Oost-Vlaamse zorgboerderij 2010 artikels in Het Nieuwsblad, De Standaard, Taptoe, Vrij Maldegem, Vilt - 30/09/2010 persuitnodiging n.a.v. het studiebezoek tijdens het ERN-congres op zorgboerderij De Wollebol in Tielrode artikel in Gazet Van Antwerpen - Medewerking van Steupunt Groene Zorg aan ERN-Congres werd gecommuniceerd via persbericht van Ruraal Netwerk Vlaanderen - 12/10/2010 : persconferentie n.a.v. tussentijdse evaluatie PDPO-project Limburg (preventieve samenwerking tussen BuSO-onderwijs en zorgboerderijen) reportage op TV Limburg (journaal en Wakker op de Akker), VRT-journaal (13u), uitgebreide reportage op Radio 2 Limburg Artikels in Het Laatste Nieuws, Belang van Limburg, Het Nieuwsblad, De Streekkrant, lokale bladen die verschijnen in West-Limburg, Boer & Tuinder, Landbouwleven, Vrouwen met Vaart


JAARVERSLAG 2010

37

Manifestaties waarop Steunpunt Groene Zorg aanwezig was met een informatiestand -

-

-

-

11/02/2010 : provinciale avond voor schepenen van landbouw in VlaamsBrabant, Herent – SGZ wordt in de presentatie ‘verbreding’ opgenomen folders verdeeld 04/03/2010 : provinciale avond voor schepenen van LB in Vlaams-Brabant, Roosdaal – SGZ wordt in de presentatie ‘verbreding’ opgenomen - folders verdeeld 29/05/2010: Opendeurdag in het nieuwe kantoorgebouw BB Antwerpen in Geel: banner en doorlopende presentatie 19/09/2010 Dag van de Landbouw onbemande promotiestand in Limburg ( ZB van Harry Broeckx te Peer) en Antwerpen (ZB Cisse Vleminckx te Mechelen) Bemande promotiestand in Oost-Vlaanderen (ZB Patrick De Zutter te Assenede) 26/09/2010: Huldiging Oost-Vlaamse zorgboer 2010 op zorgboerderij in Kaprijke (100 aanw.) 02/10/2010 Missiodag voor jongeren van het bisdom Mechelen te Halle (2.500 aanw.), projectie van beelden en verdeling van folders. 19/11/2010 Open Voorzieningendag Vlaams-Brabant met als thema ‘schooluitval’, promotiestand SGZ

Overzicht van studiedagen waaraan Steunpunt Groene Zorg heeft deelgenomen -

-

-

-

19/03/2010 Studiedag LCM ‘Eerstelijnszorg bij psychische problemen’. SGZ verzorgde samen met de Dienst Gastopvang van Landelijke Thuiszorg een werkwinkel over het thema ‘Even tot rust komen in de gastopvang’. SGZ had op de studiedag ook een promotiestand. 03/05/2010 : CD&V-welzijnsronde Vlaams-Brabant met minister Vandeurzen: workshop jongerenwelzijn 10/05/2010 : CD&V-welzijnsronde West-Vlaanderen met minister Vandeurzen: workshop jongerenwelzijn 20/05/2010 : studiedag RESOC Brugge over zorg 02/06/2010 : studiedag te Gent over het persoonsgebonden budget, ingericht door het expertisecentrum onafhankelijk leven. 08/06/2010: Plattelandswinkel ‘Kansen creëren en grijpen op het platteland’, een initiatief van de Dienst Landbouw- en Plattelandsbeleid van de provincie Antwerpen. 30/09 – 1/10/2010: conferentie ERN in Mechelen 1/10/2010: Hagelandcongres over regional branding in het Hageland 12/10/2010: Stakeholdersforum Ronde Tafel Arbeidszorg: debat over het statuut van de arbeidszorgmedewerker 18/10/2010 : Studiedag VCLB Limburg 30/11/2010: Studienamiddag Innovatiesteunpunt ‘Samenwerken loont’ over coöperaties in land- en tuinbouw. 01/12/10 studiedag landbouwverbreding “een kleurenpallet van maatschappelijke dienstverlening” met actieve inbreng workshops gele diensten 02/12/2010 : Studiedag Sociale Plattegrond Vlaams-Brabant (Hilde)

Andere externe contacten -

12/01/2010 Stuurgroep Arbeidszorg Oost-Vlaanderen


JAARVERSLAG 2010

38

-

-

01/02/2010 Stuurgroep project zorgboerderijen CAW ’t Verschil ( Limburg): doelgroepafbakening, beschrijving van begeleiding, randvoorwaarden en overdraagbaarheid naar andere CAW’s 23/02/2010 Stuurgroep meldpunt schoolvervangende interventies (project voor Oost-Vlaams-Brabant): in kaart brengen van problematiek en interventies. 25/3/2010 Ronde Tafel Onderwijs – Welzijn voor Buso Type 3 leerlingen (gedragsstoornissen) voor regio Mechelen. 26/03/2010 Werkgroep type 3 anders ( MPC Terbank Heverlee) regio OostBrabant 02/04/2010 : Voorbereiding Ronde Tafel Groene Zorg met dienst Welzijn provincie Oost-Vlaanderen 03/04/2010: Regiodag CD&V Brugge, infosessie Groene Zorg 04/05/2010 : Stuurgroep meldpunt schoolexterne initiatieven 11/05/2010 : Opvoendingswinkel opening (Leaderproject ism alle NoordLimburgse gemeentes) te Peer 02/06/2010 Trefpunt provincie West-Vlaanderen 03/09/2010: RESOC Westhoek, uitleg aan thema-AV rond landbouw 16/09/2010: kennismaking met nieuwe kabinetsmedewerker landbouw provincie West-Vlaanderen 08/11/2010: provinciale gebiedswerking Brugge Oostende, bezoek aan zorgboerderij met medwerkers 10/11/2010: informatiebijeenkomst voor studenten 30/11/2010 : werkgroep ‘leerplekken’ BuSO Type 3 anders regio Leuven

Bekendmaking en informatieverspreiding binnen de Landelijke Beweging -

05/01/2010 : Voorstelling op Gewestraad Landelijke Gilden Sint-KatelijneWaver 16/02/2010 : Voorstelling arrondissementsraad BB Kempen-Maasland 20/04/2010 : Voorstelling SGZ en bezoek aan een zorgboerderij met de cursisten van Landelijke Thuiszorg Herentals 18/05/2010 : bespreking met nabijheidsboerderijen Noord-Limburg en BB Limburg: gemeenschappelijke promotie, input eventuele nieuwe kandidaten 07/06/2010Voorstelling werking SGZ in de provincie Antwerpen op het provinciaal overleg BB Antwerpen

Overzicht van ervaringsuitwisselingsavonden. 18/01/2010 in Meensel-Kiezegem, thema ‘Omgaan met moeilijk gedrag’ (11 aanw.) 25/01/2010 in Heers, thema ‘Omgaan met moeilijk gedrag’ (13 aanw.) 02/02/2010 in Malle, thema ‘Omgaan met moeilijk gedrag’ (13 aanw.) 18/02/2010 in Aalst, thema ‘Omgaan met moeilijk gedrag’ (12 aanw.) 25/03/2010 in Noord-Limburg, thema ‘Omgaan met moeilijk gedrag’ (15 aanw.) 20/05/2010 in Malle, thema ‘Autisme’ (8 aanw.) 07/06/2010 in Voormezele, thema ‘Autisme’ (18 aanw.) 30/06/2010 in Waarschoot, thema ‘Administratie voor zorgboeren’ (9 aanw.) 16/12/2010 in Oost-Vlaanderen, thema ‘Autisme’ (16 aanw.) Overzicht van vrijwilligersbijeenkomsten. 24/06/2010 Moerbeke-Waas 25/11/2010 Oost-Vlaandreen (8 aanw.)


JAARVERSLAG 2010

39


JAARVERSLAG 2010

40

BIJLAGE 4.1.


JAARVERSLAG 2010

BIJLAGE 4.2.


JAARVERSLAG 2010

Woord vooraf. Georges Van Keerberghen Voorzitter STEUNPUNT GROENE ZORG VZW JAARVERSLAG

Recommend Documents