JAARGANG 03
NR. 12 FEBRUARI 2013
Wie in de Zoon van God gelooft, draagt Gods getuigenis in zijn Hart! In dit “Jaar van het geloof” worden we opgeroepen en uitgenodigd, om bewuster ons geloof te kennen en het te beleven. Het geloof in Christus gaat de hele mens aan: verstand (weten en begrijpen), het hart (de innerlijke gezindheid) en het lichaam (de houdingen in het leven van alledag). Met ons gehele mens-zijn worden we opgeroepen ons geloofsantwoord te geven op de liefde van God, die in Christus openbaar is geworden en die door de Heilige Geest in ons werkzaam en vruchtbaar wordt. Wie hart en begrip heeft voor evangelisatie, weet hoe belangrijk het geven van getuigenis is. Op vele manieren dit gestalte in ons leven in de Kerk en daarbuiten. Toch zou ik door dit artikel vooral willen verduidelijken, dat wij, voordat we getuigenis kunnen geven, wij een getuigenis ontvangen, en wel
van God zelf! De apostel Johannes verwoordt dit aldus: “Wie in de Zoon van God gelooft, draagt Gods getuigenis in zijn hart. Er zijn drie getuigen: de Geest, het water en het bloed.” (1Joh 5,7.10)
Het getuigenis van het water
Hierbij is allereerst te denken aan het water van het doopsel. Niemand wordt als christen geboren: we worden het door het water van het doopsel in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Men spreekt ook van de wedergeboorte of de nieuwe geboorte in Christus. Door het doopsel worden wij opgenomen in de gemeenschap van en in Christus, dat wil zeggen in Hem en in zijn Kerk. Door de menswording van God in Christus schept God zelf deze mogelijkheid. Hij neemt hiertoe zijn besluit om ons op deze wijze op te nemen
in een levensgemeenschap met Hem. Johannes zegt daarom ook dat wij uit God zijn geboren (vgl. Joh 1,13). De doop in de Naam van de drievuldige God bewerkt op sacramentele wijze deze nieuwe geboorte. Wij worden een nieuwe mens een christen. Liturgisch zou men kunnen zeggen: het Kerstfeest, de geboorte van Christus in onze wereld, maakt het mogelijk dat de weg naar de nieuwe geboorte voor ons mensen gebaand wordt. Vanaf de persoonlijk ontvangen doop mogen wij in geloof belijden: ook in mij heeft God - door zijn Zoon Jezus Christus - zijn welbehagen gesteld (vgl. Mc 1,11).
Het getuigenis van het bloed
Het tweede getuigenis dat wij “in ons” dragen is het bloed. Het is een verwijzing naar het verlossend lijden, sterven en verrijzen van onze Heer Jezus Christus. Het bloed van vergeving, verzoening, genezing en heiliging stroomt voor ieder van ons persoonlijk en bewerkt een niet aflatende genade van heil. Weliswaar heeft de verlossing reeds plaatsgevonden, want Jezus is gekruisigd en verrezen. Toch vraagt deze objectieve heilsdaad van God een persoonlijke, subjectieve aanvaarding door de mens die gelooft. Dit gebeurt daardoor dat wij ons tot Jezus en zijn liefde bekennen en wij het getuigenis van zijn bloed in ons toelaten. Hierdoor wordt, zo zouden we kunnen zeggen, zijn getuigenis in ons werkzaam. Dit gebeurt met name ook dan, wanneer wij heel concreet onze nood aan genezing en vergeving in geloof en vertrouwen aan Hem geven. Sacramenteel wordt deze genade bijzonder in het sacrament van de biecht en
de Eucharistie gegeven. In elke Eucharistie vieren wij het Pasen van de Heer. Liturgisch gezien krijgt dit gedurende het kerkelijk jaar de meeste aandacht in het jaarlijkse Pasen: het feest van het sterven en verrijzen van de Heer. Door het getuigenis van het water (de nieuwe geboorte) en het bloed (de verlossing) dragen wij derhalve Kerstmis én Pasen in ons hart mee.
Het getuigenis van de Geest
Johannes noemt de Geest het derde getuigenis “in ons”. De Geest verbinden wij het duidelijkst met het jaarlijkse Pinksterfeest: de uitstorting van Gods Geest in de bovenzaal van Jeruzalem. Het is niet bij één Pinksteren gebleven: God wil ons voortdurend een nieuw Pinksteren geven, zodat de Heilige Geest het fundament wordt van een goed en vruchtbaar christelijk leven. Hierbij is sprake van een Pinksteren “naar binnen” en een Pinksteren “naar buiten”. “Naar binnen” omdat de Heilige Geest de gemeenschap met God en met elkaar (de Kerk) tot leven brengt. In ons hart beleven wij hierdoor een innerlijke kracht, een vreugde vanwege God en zijn Blijde Boodschap, een geestelijk en innerlijk weten en begrijpen van de geheimen van God, een leiding en een gedragen weten door God. Hij is er, en wel voor mij persoonlijk en voor de gemeenschap van de Kerk. Johannes spreekt van een “inwijding” ofwel een “zalving”, waardoor God onze innerlijke leermeester is geworden (vgl. Joh 2,20.27). “Naar buiten” werkt de Geest, die in ons is, met zijn liefde en zijn gaven. Hierdoor treden we met ons christelijk leven naar buiten en wordt het openbaar waar we voor staan. Zoals immers God mens is
Afdeling Evangelisatie en Vitalisering
Postbus 75 - 6040 AB Roermond W.: www.bisdom-roermond.nl E.:
[email protected]
geworden, zal de christen zijn opdracht zien in deze wereld, en wel juist daar waar wij wonen, leven en werken. De christen gaat de uitdaging van zijn wereld aan: om in het dagelijks leven Christus en zijn Boodschap te “openbaren”. Door Christus wordt God openbaar (wie mij ziet, ziet de Vader!), door de christen wordt Christus openbaar. Sacramenteel wordt dit “geest-getui-genis” door het vormsel in de mens gelegd. Liturgisch vieren we de komst en de bestendiging van de Geest op het jaarlijkse Pinksterfeest.
De drie getuigen stemmen overeen
Zo komen we nu tot een conclusie van deze drie getuigen “in ons”. Water, bloed en Geest zijn voor ons een verwijzing naar Kerstmis, Pasen en Pinksteren. De drie getuigen zijn in ons, maar willen ook tot getuigenis worden. Dat wil zeggen dat deze drie in ons werkzaam en vruchtbaar willen worden.
De drie getuigen maken duidelijk, dat wij de volheid van leven ontvangen hebben en zullen ontvangen, vooral dán wanneer wij ons duidelijk verenigen met deze drie en wij vanuit dit bewustzijn geven. Wij ontvangen voor ons zelf (omwille van ons heil!), maar ook omwille van de opdracht die wij van de Heer hebben ontvangen. Elke christen is geroepen en wordt begenadigd om zelf een getuige te worden en door zijn leven, spreken, gebed en werken getuigenis te geven. Vooral ten aanzien van de “nietmeer-gelovigen” en de “nog-niet-gelovigen” heeft eenieder een belangrijke opdracht. De drie willen “evangeliseren”, dat wil zeggen openbaar maken, opdat meer mensen delen in de liefde van God, die in Christus openbaar is geworden. Wanneer wij dit beseffen, zal het vuur en de kracht van deze drie getuigen in ons doorwerken, zeker ook in dit Jaar van het geloof! P. Bartholomé
“Caritas Christi urget nos!”
(2Kor. 5,14)
Het is de liefde van Christus die onze harten vervult en ons ertoe aanzet te evangeliseren. Hij zendt ons vandaag evenals toen uit over de wegen van de wereld om zijn evangelie te verkondigen aan alle volken van de aarde (vgl. Mt. 28,19).
(Porta Fidei, 7)
Afdeling Evangelisatie en Vitalisering
Postbus 75 - 6040 AB Roermond W.: www.bisdom-roermond.nl E.:
[email protected]
Nightfever Roermond In de Advent is op twee donderdag-avonden een begin gemaakt met Nightfever Roermond: een avond van aanbidding, zang, uitnodiging en gesprek. Dit initiatief, allereerst vanuit de Emmanuelgemeenschap ontstaan, is vanuit de Wereldjongerendagen in Keulen in 2005 uitgegroeid tot een gebeuren dat reeds in vele steden in Duitsland, Engeland en België en andere landen geregeld plaatsvindt. Ook in Nederland waren er reeds Nightfeveravonden in Oldenzaal en Utrecht. Nu dus ook in Roermond, en wel maandelijks op een donderdagavond in de kathedraal. Het doel van deze activiteit binnen de “nieuwe evangelisatie” is veelzijdig. Allereerst wordt gedurende deze avond de kathedraal opengesteld. Mensen die aan de kathedraal voorbij komen, worden uitgenodigd om een kaarsje op te steken in de kathedraal. Hier wordt gedurende de avond eucharistische aanbidding gehouden, ondersteund door een muziekteam dat met zang en gebed voor een geestelijke atmosfeer zorgt. Mensen komen binnen, steken een kaarsje aan, kunnen een intentie opschrijven en ontvangen een korte bijbeltekst. Bovendien bestaat de mogelijkheid om met een priester te spreken, voor een zegening of een biecht.
Het gebeuren mag als een mosterdzaadje gezien worden: het is aan de Heer om het groot en vruchtbaar te maken.
Deze avond wordt gedragen door mensen, die biddend aanwezig zijn en op deze wijze ook de deuren van de kerk openen. Bovendien zijn er mensen op straat, die eenvoudig en vriendelijk uitnodigen.
Donderdag 21 februari 2013 Langzaam wilDonderdag 7 maart 2013 len we door Donderdag 18 april 2013 maandelijkse vieringen de weg banen: zowel om de eucharistische aanbidding te stimuleren alsook op een uitnodigende wijze voor mensen de weg te banen. Niet het resultaat is het belangrijkste, maar het geloof in de aantrekkingskracht van God zelf. Als Kerk mogen en moeten we hierin een dienende houding aannemen.
De ervaring leert dat mensen graag even binnenkomen in de kathedraal, een kaarsje aansteken, een intentie opschrijven en de kerk weer verlaten. Enkelen blijven wat langer in de kerk en laten de muziek en gebeden op zich inwerken.
We nodigen ook de lezers van deze EvaVita-Brief vriendelijk uit om dit initiatief met gebed en zo mogelijk ook met aanwezigheid te ondersteunen. De data vindt u op de achterzijde van deze contactbrief.
Afdeling Evangelisatie en Vitalisering
Postbus 75 - 6040 AB Roermond W.: www.bisdom-roermond.nl E.:
[email protected]
De “opgegeten” boekrol In december 2012 heeft P. Raniero Cantalamessa zijn jaarlijkse adventspreken gehouden over het “Jaar van het geloof”. Hier volgt het eerste gedeelte over de Catechismus van de Katholieke Kerk, met dank aan de vertaalster Jeanine Gilis. Om niet te verdwalen in een thema dat zo ruim is als het geloof, ga ik me concentreren op een fragment uit de brief “Porta fidei” van onze Heilige Vader Benedictus XVI, precies op die plaats waar hij een warm pleidooi houdt om van de Catechismus van de Katholieke Kerk, waarvan we dit jaar de twintigste verjaardag van zijn eerste verschijnen vieren, een uitverkoren werktuig te maken om op een vruchtbare manier de genade van dit jaar te beleven. Ziehier zijn woorden: “Het Jaar van het geloof zou een unanieme inzet tot uitdrukking moeten brengen voor de herontdekking en het bestuderen van de fundamentele inhoud van het geloof, die zijn systematische en organische synthese vinden in de Catechismus van de Katholieke Kerk. Hier komt immers de rijkdom van het onderricht naar voren dat de Kerk heeft ontvangen, behoed en aangereikt gedurende haar tweeduizendjarige geschiedenis. Van de heilige Schrift tot de kerkvaders, van de leraren in de theologie tot de heiligen door alle eeuwen heen biedt de Catechismus een voortdurende herinnering aan de vele manieren waarop de Kerk heeft
gemediteerd over het geloof en in de leer vooruitgang heeft geboekt om zekerheid aan de gelovigen in hun geloof te geven.” (Porta fidei, 11) Ik ga het vanzelfsprekend niet hebben over de inhoud van de Catechismus van de Katholieke Kerk, over haar indeling en de informatieve criteria; dat zou zijn als de Divina Comedia willen uitleggen aan Dante Alighieri. Ik zou eerder willen pogen aan te tonen hoe men dit boek, dat stom is zoals een kostbaar muziekinstrument
Afdeling Evangelisatie en Vitalisering
Postbus 75 - 6040 AB Roermond W.: www.bisdom-roermond.nl E.:
[email protected]
dat op fluweel ligt, kan omvormen in een instrument dat speelt en de harten raakt. De Mattheüspassie van Bach is bijna een volle eeuw een schriftelijke partituur gebleven die bewaard werd in de muziekarchieven, tot op het moment dat Felix Mendelssohn haar bekend heeft gemaakt door een magistrale uitvoering ervan in Berlijn in 1829; sedert die dag kent de hele wereld de melodieën en de sublieme koorgezangen die op die weggeborgen partituren stonden. Zo is het ook een beetje met elk boek dat spreekt over het geloof, ook met de Catechismus van de Katholieke Kerk: men moet overgaan van de partituur naar de uitvoering, van een nietszeggend blad naar iets levendigs dat de harten beroert. Het beeld van Ezechiël die ons een boekrol voorhoudt, kan ons helpen begrijpen wat er nodig is, opdat dat ook zou kunnen gebeuren: “Ik keek op en zag een hand die zich naar mij uitstrekte en in die hand zag ik een boekrol. Hij rolde ze voor mij uit; ze was beschreven van binnen en van buiten; er stonden klaagliederen op, treurzangen en weeklachten. Hij zei tot mij: ‘Mensenkind, eet wat u voorgehouden wordt, eet deze boekrol op en richt dan het woord tot het volk van Israël.’ Toen opende ik mijn mond en Hij gaf me die boekrol te eten. Hij zei tot mij: ‘Mensenkind, laat uw lichaam deze boekrol die Ik u geef opnemen en verzadig u ermee. Ik at dus de boekrol op: ze smaakte me zo zoet als honing.”(Ez 2,9-3,3).
De paus is de hand, die opnieuw de Catechismus van de Katholieke kerk voorhoudt aan de Kerk, en tegen elke katholiek zegt: “Neem dit boek, eet het op en verzadig u ermee”. Wat betekent dat “een boek opeten”? Niet alleen maar het bestuderen, het analyseren, het uit het hoofd leren, maar er vlees van zijn eigen vlees van maken, en bloed van zijn eigen bloed, het helemaal tot onszelf maken, zoals wij materieel ook doen met het voedsel dat we tot ons nemen. Het betekent: overgaan van het geloof dat we bestudeerd of verkondigd hebben, naar een doorleefd geloof. Dat kunnen we niet doen met het boek in zijn geheel, omdat het te dik is, en ook niet met alles wat erin te lezen staat. We kunnen dat dus onmogelijk op een analytische manier doen, alleen maar als een synthese. Ik leg het uit. We moeten achter het principe komen dat informeert en het geheel tot een eenheid maakt, als je het kloppend hart van de Catechismus van de Katholieke Kerk wilt vinden. En wat is dat hart? Niet een dogma, noch een waarheid, een leerstelling of een moreel principe. Het is een persoon: Jezus Christus! “Bladzijde na bladzijde” – zo schrijft de Heilige Vader over de Catechismus van de Katholieke Kerk, in deze zelfde apostolische brief – “ontdekt men dat wat er wordt aangeboden geen holle theorie is, maar een ontmoeting met een levende Persoon in de Kerk”.
Afdeling Evangelisatie en Vitalisering
Postbus 75 - 6040 AB Roermond W.: www.bisdom-roermond.nl E.:
[email protected]
Als de Heilige Geschriften, zoals Jezus zelf zegt, over Hem spreken (vgl. Joh 5, 39), als zij vol zijn van Christus en zichzelf samenvatten in Hem, hoe zou dat dan anders kunnen zijn voor de Catechismus van de Katholieke Kerk, die niets anders is dan een systematische uitstalling, bewerkt door de Traditie, onder de leiding van het Leergezag, van deze zelfde Geschriften? In het eerste gedeelte, dat aan het geloof is gewijd, verwijst de Catechismus van de Katholieke Kerk naar het grote principe van de heilige Thomas van Aquino die zegt dat “de geloofsact van de gelovige niet ophoudt bij wat hij zegt, maar blijkt uit de realiteit” (CKK 170). Wat is nu die realiteit, dat uiteindelijke object van het geloof? God, vanzelfsprekend! Maar geen God die wij ons zouden voorgesteld hebben naar de smaak en de willekeur van iedereen, maar God die zich geopenbaard heeft in Jezus Christus, die zich zodanig met hem “identificeert” dat Hij zegt: “Wie Mij ziet, ziet de Vader” (Joh 14,9) en “Niemand heeft God ooit gezien; de Eniggeboren Zoon, die in de schoot des Vaders is, Hij heeft Hem doen kennen.” (Joh 1,18). Als we zeggen ‘geloof in Jezus Christus’, dan zien we het Nieuw Testament niet los van het Oude Testament, dan bedoelen we niet dat het ware geloof pas begonnen is bij de komst van Christus op aarde. Als we dat zouden doen, dan zou Abraham, die we toch “onze vader in het geloof “ (vgl. Rom 4,16) noemen, er niet eens bij horen.
Door zijn Vader te identificeren met de “God van Abraham, Izaak en Jacob” (Mt 22,32) en met de God “van de wet en de profeten” (Mt 22,40), verkondigt Jezus dat het Joodse geloof waarachtig is, en wijst hij op het profetisch karakter ervan, als Hij bevestigt dat het over Hem was dat ze spraken. (vgl. Lc 24, 27. 44; Joh 5, 46). Dat maakt in de ogen van de christenen juist het verschil tussen het Joodse geloof en alle andere godsdiensten en het rechtvaardigt het bijzondere statuut dat de dialoog tussen Joden en alle andere godsdiensten inneemt sinds het Tweede Vaticaans Concilie. “Het Jaar van het geloof zal een unanieme inzet tot uitdrukking moeten brengen voor de herontdekking en het bestuderen van de fundamentele inhoud van het geloof, die zijn systematische en organische synthese vindt in de Catechismus van de Katholieke Kerk. Hier komt immers de rijkdom van het onderricht naar voren dat de Kerk heeft ontvangen, behoed en aangereikt gedurende haar tweeduizendjarige geschiedenis. Van de Heilige Schrift tot de kerkvaders, van de leraren in de theologie tot de heiligen door alle eeuwen heen biedt de Catechismus een voortdurende herinnering aan de vele manieren waarop de Kerk heeft gemediteerd over het geloof en in de leer vooruitgang heeft geboekt om zekerheid aan de gelovigen in hun geloof ervan te geven. (Porta Fidei, 11)
Afdeling Evangelisatie en Vitalisering
Postbus 75 - 6040 AB Roermond W.: www.bisdom-roermond.nl E.:
[email protected]
Activiteiten van EvaVita Kathedraal-evangelisatie (EvaVita-Roermond) Gedurende deze middag is er eucharistische aanbidding in de kathedraal van Roermond. Terwijl gezongen en gebeden wordt, worden mensen in de kathedraal van Roermond benaderd en verwezen naar Degene om wie het in onze kerk gaat: de levende Heer in ons midden. Tevens wordt hen een kaart met een bijbelspreuk of zegenwens aangeboden. De kathedraalmiddagen vinden plaats op zaterdag 16 febr., 9 maart, 20 april en donderdag 30 mei (Sacramentsdag), steeds van 14.00 uur tot 17.00 uur. Op de zaterdagen wordt om 17.30 uur in de kathedraal de H.Mis gevierd, muzikaal verzorgd door het team van Evavita. Nightfever Roermond (in de kathedraal van Roermond) In aansluiting op de Nightfever-aanbiddingsavonden in Duitsland, als vrucht van de Wereldjongerendagen in 2005, wordt vanaf februari maandelijks op een donderdag een Nightfever-avond gevierd, steeds van 18.00 u. tot 21.00 u. Data: donderdag 21 febr., 7 maart, 18 april en 16 mei. EvaVita-Sittard In bezinningshuis Regina Carmeli (Kollenberg 2 - 6132 AL SITTARD) vindt in de regel op de eerste maandag van de maand van 19.45-20.45 uur een EvaVitagebedsuur plaats: 4 maart, 8 april en 6 mei. Van harte welkom zonder aanmelding. Meer info bij Zr. M. Gisela, tel.046-4570993, Email:
[email protected] Verschillende gemeenschappen en groepen zetten zich in ons bisdom in voor Evangelisatie en Vitalisering. Zie daartoe de website van het bisdom. Verschillende (contemplatieve) kloosters en biddende mensen begeleiden heel bewust de evangelisatieopdracht van de Kerk in ons bisdom. Sluit u hierbij aan, want het gebed is de Bron van Evangelisatie en Vitalisering. Platform voor evangelisatie in Nederland: www.rkevangelisatie.nl De contactbrief kunt u via de post of via email ontvangen: aanmelding via onze afdeling. Afdeling Evangelisatie en Vitalisering
Postbus 75 - 6040 AB Roermond W.: www.bisdom-roermond.nl E.:
[email protected]