Wegwijs! Halfjaarlijks magazine voor senioren in Oud-Beijerland Jaargang 4 Oktober 2014 Nr. 8

Halfjaarlijks magazine voor senioren in Oud-Beijerland

Jaargang 4

Oktober 2014

Nr. 8

Wegwijs!

Pg 3 Voorwoord I Pg 4 Column I Pg 5 Ontmoeting I Pg 6-7 Alleen verder I Pg 8-9 Actief I Pg 10-11 Wonen I Pg 12-13-14-15 Van de gemeente I Pg 16-17-18 Mantelzorg I Pg 19 Puzzel I Pg 20 Wetens(w)aardigheden

Colofon

Wegwijs! Wegwijs is het halfjaarlijkse seniorenmagazine van gemeente Oud-Beijerland. Oplage 3.250 stuks Redactie Leny Göbel, Mieke van Leeuwen, Ger Mos, Marja Visscher, Coby van Wijk en Magdaleen Rietveld Fotografie (onder anderen) Guus Sundermeijer

Redactieadres M. Rietveld, ouderenadviseur W. van Vlietstraat 6 Postbus 2003 3262 EA Oud-Beijerland T (0186) 64 65 66 E [email protected]

Vormgeving Bastion X, Brielle

Tips, suggesties en/of opmerkingen over het magazine? De redactie hoort het graag van u! Bel of mail naar de redactie.

Druk Quadraat, Oud-Beijerland

Het magazine is ook te lezen op de gemeentesite: www.oud-beijerland.nl

2

Wegwijs oktober 2014

Voorwoord

Binnen liggen er verse, heerlijk geurende rozenblaadjes na een huwelijksvoltrekking in de hal van het gemeentehuis. Buiten gekomen vertellen bergjes herfstbladeren en stoepen bezaaid met kastanjes dat de herfst is begonnen. Tijd voor een nieuwe najaars-Wegwijs! Onze redactie heeft een nieuw redactielid mogen verwelkomen: Coby van Wijk. Een aanwinst voor het blad omdat ze niet alleen goed kan schrijven maar ook erg enthousiast is en een bijdrage wil leveren om ouderen te informeren over onderwerpen die hen aanspreken. Maar niet alleen Coby is nieuw, ook de rubriek ‘De Beijerkorf’ hebben we na zeven nummers omgedoopt tot de rubriek ‘Ontmoeting’. Hierdoor kunnen we ook andere mogelijkheden van ontmoeting in Oud-Beijerland onder uw aandacht brengen. Deze keer is dat het Odensehuis, een ontmoetingsplek voor mensen met beginnende dementie én hun naasten. Min of meer ‘oud nieuws’ is dat de gemeente er per januari 2015 nieuwe taken bij krijgt op het gebied van jeugd, zorg en werk. Uitgangspunt is dat mensen eerst zelf proberen hun vragen en problemen op te lossen. Als dat niet lukt, kunnen ze bij de gemeente terecht. Velen maken zich zorgen en vinden het moeilijk om aan anderen hulp te vragen. Dit terwijl er al zo veel hulp geboden wordt. Heel veel mensen hebben geen wetgeving nodig om te horen dat ze elkaar kunnen helpen. Dat doen ze gewoon. Omdat ze dat normaal vinden, ze het graag doen en het belangrijk vinden. Zo komen in deze Wegwijs, uitgebreider dan dat u gewend bent, mantelzorgers in beeld die zorgen voor degenen die ze lief hebben. Ieder op hun eigen manier en naar eigen kunnen. En ook al kan het zo af en toe eens zwaar zijn

of valt er wel eens een onvertogen woord, geen van allen zou de zorg voor de ander willen opgeven. In de rubriek ‘Actief’ maakt u kennis met een vrouw met groene vingers en in de rubriek ‘Alleen verder’ een verwoed biljarter die liever samen op vakantie gaat. Welke mogelijkheden er voor woningaanpassing zijn leest u in de rubriek Wonen. Mocht u willen weten welke initiatieven er zijn om de leefbaarheid in Oud-Beijerland mede te verbeteren, in de rubriek ‘Van de gemeente’ stellen de projecten Buurt Bestuurt en Buurtbemiddeling zichzelf voor. Passen en Meten wordt het deze keer in de puzzel en de Wetens(w)aardigheden vindt u zoals gewoonlijk op de achterkant van dit nummer. Veel leesplezier gewenst! Magdaleen Rietveld Ouderenadviseur

Lak Nacht of avond, middag, morgen Maak je om de tijd geen zorgen Kraaienpoten, grijze haren Laat je drijven op de jaren En heb lak aan de kalender Als je maar zeggen kunt: ik bén d’r Toon Hermans

gemeente Oud-Beijerland

3

Column

Al zeventig jaar Hoekschewaarder Ruim zeventig jaar geleden geboren in Goudswaard, toen één van de vele zelfstandige gemeenten in de Hoeksche Waard. Het begin van een periode waarin ik gaandeweg meer Hoekschewaarder ben geworden. Ik ben het derde kind van het toenmalige burgemeestersechtpaar van Goudswaard, Piershil en Nieuw-Beijerland. Was dat toen al een begin van het uiteindelijke doel: één Hoeksche Waard? In 1949 verhuisde ons gezin naar Oud-Beijerland, daar ging ik naar de kleuterschool aan de Prins Hendrikstraat. Oud-Beijerland was de vierde Hoekschewaardse gemeente waar mijn vader woonde en werkte. In deze nieuwe periode kreeg ik allengs meer en meer belangstelling voor het politieke en bestuurlijke handwerk. Dit is ook de periode waarin van buiten met begerige ogen naar de Waard gekeken werd. Er werden kaarten getekend met haven, vliegveld en een rijksweg (A4). Het leek wel een overval om de ruimte van de Waard anders te gaan bestemmen dan wat men hier wilde. Het duurde nog een hele tijd voordat de gemeenten in de Hoeksche Waard door hadden dat er ander werk aan de winkel was. Toen ik in 1984 voor de eerste keer in de raad van Oud-Beijerland werd verkozen, was er nog geen sprake van een grote saamhorigheid van de betrokken gemeentebesturen. Er was al wel een

Overlegorgaan Hoeksche Waard, een orgaan overigens met geen enkele macht. Het fenomeen ‘de gemeenschappelijke regeling’ werd gemeengoed. Schoolartsendienst, gezondheidszorg, muziekonderwijs, sociale werkplaats, maatschappelijk werk, onderwijs enzovoorts. Een tijd van veel praten en langzamerhand meer gezamenlijke besluiten. In de Hoeksche Waard wonen heel veel mensen die in de loop van de afgelopen 40 jaar naar het platteland verhuisden. De stad liep leeg en de dorpen groeiden. Stad en dorp kwamen dichter tegen elkaar te liggen. De stedeling van weleer werd hartstochtelijk minnaar van het platteland. Graag geef ik de pen over aan Piet Tieleman, exraadslid te Oud-Beijerland en voormalig hoofdcommissaris van Politie Zuid-Holland-Zuid. Wim Hammer

Estafette Column ‘Spuien’

Wim Hammer

4


Deze column is een Estafette Column, waarbij een gastcolumnist een column schrijft over hetgeen hem of haar bezighoudt. Vervolgens geeft hij of zij het stokje voor het schrijven van de column voor het volgende nummer door aan iemand anders. En met ‘iemand’ bedoelen we dan een senior, woonachtig in Oud-Beijerland.

Ontmoeting

Odensehuis Hoeksche Waard Ontmoetingen, ontspanning en ondersteuning staan in het Odensehuis Hoeksche Waard centraal. Dit geldt zeker voor mensen met dementie. Even uit de thuissituatie te zijn en andere mensen te zien en te spreken worden als heel prettig ervaren. De sfeer is dan ook verrassend ontspannen en gezellig. Eén van de bezoekers vindt het heerlijk om piano te spelen of te tekenen met pastelkrijt; ‘Hier word ik rustig van.’ Toen zij op een dag naar huis ging vertelde ze: ‘Ik heb in mijn leven veel gehuild, maar nu kan ik weer lachen.’ Haar man gaat af en toe even weg om een boodschap te doen of een ommetje met de hond te maken. Zo biedt het Odensehuis een stukje respijtzorg. Er komen ook vrienden of kinderen van bezoekers langs. Samen lunchen hoort er al helemaal bij.

Hier word ik rustig van. In het woord ontmoeten zit ont - moeten, het even ‘niets moeten’. Mantelzorger zijn van je partner die een vorm van dementie heeft valt niet mee. Het is continu schipperen tussen het geven van de juiste aandacht aan je partner en je eigen gevoel dat je jouw maatje steeds meer kwijtraakt. Regelmatig loop je tegen je eigen grenzen aan. Hoe blij kun je dan zijn om een luisterend oor te vinden. Soms raak je vrienden kwijt, in het Odensehuis kun je nieuwe vrienden maken. Of mantelzorgers ontmoeten met soortgelijke ervaringen.

Meer informatie Odensehuis Hoeksche Waard, Jan Tooropstraat 6 in Oud-Beijerland. Geopend op de (meeste) vrijdagen t/m december 2014. Vanaf januari 2015 op alle dinsdagen. Kijk voor de openingsdagen op de website www.odensehuishw.nl of neem contact op met de coördinator Ria Los, telefoon 06 - 12 89 23 09 of e-mail [email protected]

Naast ontmoeting, ondersteuning en ontspanning is informatie een belangrijk onderdeel van het Odensehuis. Er is een volle informatiemap aanwezig, gevuld met allerlei onderwerpen die met dementie te maken hebben. Er zijn bekende en minder bekende boeken die u kunt inkijken of lenen. Loop eens binnen, om de sfeer te proeven en een kopje koffie te drinken. Samen met uw partner, ouder, buurman/vrouw of alleen; de deur staat voor u open. U kunt rekenen op een hartelijke ontvangst door coördinator Ria Los.

Vrijwilligers die zich herkennen in de doelstelling van het Odensehuis worden van harte uitgenodigd om eens langs te komen. U bent onmisbaar in het samenspel met alle bezoekers!


5

Alleen verder

Het geluk van een uitgebreid sociaal netwerk Het samen zijn, samen handelen, samen beslissingen nemen, is voor velen een vanzelfsprekendheid. Aan dit samenzijn komt onherroepelijk een eind op het moment dat samen alleen wordt. Je komt voor allerlei zaken die je voorheen in overleg of samen met je partner deed, alleen te staan. Na een verlies moet er op zowel korte als langere termijn veel geregeld worden en de draad weer worden opgepakt. In deze rubriek laten wij mensen aan het woord die alleen zijn komen te staan en belichten wij de punten die zij belangrijk vonden bij het weer oppakken van hun leven. 45 jaar samen lief en leed Jan Both (70) is een rasechte Oud-Beijerlander. Hij is geboren in het ‘Overslopje’ (nu de Middelstraat) midden in het centrum en sindsdien is hij altijd in het Spuidorp blijven wonen, de afgelopen 33 jaar in de Zoomwijck. Jan was 45 jaar gelukkig getrouwd met Riet, tot Riet drie jaar geleden overleed. Ze was al geruime tijd ziek maar toch kwam haar overlijden vrij onverwacht tot groot verdriet van Jan, de kinderen John en Angelique, hun partners en twee kleinkinderen.

Het leuke aan biljarten is dat het tot op hoge leeftijd kan worden beoefend. Je beweegt, het houdt je scherp en je ontmoet mensen. Het kost Jan even moeite zijn emoties in bedwang te houden als hij vertelt over zijn leven met Riet. Als hij zich heeft herpakt, vertelt hij met veel affectie over haar, hun gezamenlijk leven, de kinderen en kleinkinderen, vrienden en bekenden en hun gedeelde betrokkenheid bij de voetbalvereniging. Zelfstandig blijven wonen Jan en Riet waren gelukkig in hun huis met tuin in de Zoomwijck en Jan wil hier dan ook graag zelfstandig

6


blijven wonen. ‘Toen Riet ziek werd namen we een hulp in de huishouding en zij helpt mij nu nog steeds met de schoonmaak. Strijken wordt gedaan door mijn dochter en schoondochter en zij helpen mij ook met het organiseren van mijn verjaardag.’ Jan maakt geen gebruik van gemeentelijke voorzieningen voor ouderen. De huishoudelijk hulp betaalt hij zelf. Jan heeft de afspraak gemaakt met zijn kinderen dat hij hen belt als hij hen nodig heeft. ‘Dat werkt heel goed. Maar ja, ik ben dan ook in gelukkige omstandigheid dat mijn kinderen beiden dichtbij wonen.’ Het eerste achterkleinkind is pas geboren en Jan toont vol trots het geboortekaartje. Koken doet Jan zelf. In de periode dat Riet ziek werd, leerde hij geleidelijk de maaltijden te bereiden, alhoewel het nooit zijn hobby is geworden. Een paar keer per jaar kookt hij voor alle kinderen. ‘Dan ben ik al dagen aan het voorbereiden. Mijn prei en bruine bonensoep en mijn Maltese gehaktballen (bradcioli) met een heel ei erin zijn beroemd! Het recept van de gehaktballen heb ik gekregen van een kok tijdens een vakantie op dat eiland. Zelfs mijn kleinzoon vindt ze heerlijk.’ Over vakantie gesproken, dat is een lastig punt voor Jan. ‘Riet en ik gingen graag op vakantie en

clubcompetitie van Havenzicht werd ik dit jaar pas in de finale uitgeschakeld!’ Jan voegt enthousiast toe: ‘Het leuke aan biljarten is dat het tot op hoge leeftijd kan worden beoefend. Je beweegt, het houdt je scherp en je ontmoet mensen.’ Wortels Jan heeft het nog zichtbaar moeilijk met het verlies van zijn Riet. De woonkamer ademt nog haar aanwezigheid en overal zijn tastbare herinneringen aan hun leven samen. Maar Jan heeft op bewonderenswaardige wijze zijn leven opgepakt en is beslist niet eenzaam. ‘Ik heb het geluk dat ik een uitgebreid sociaal netwerk heb en dat mijn kinderen beiden in de Hoeksche Waard wonen. Daar heb ik veel profijt van.’

we hielden ervan om dan bezienswaardigheden te bezoeken. Dat is nu lastiger. Ik vind het niet leuk om er alleen op uit te gaan en hoewel mijn kinderen mij heel vaak mee hebben gevraagd, vind ik dat toch moeilijk. Het liefst zou ik een maatje hebben, een man of vrouw van mijn eigen leeftijd, waar ik samen mee op reis kan gaan.’ Sociaal leven Jan heeft altijd een druk sociaal leven geleid in OudBeijerland. Een groot deel daarvan speelde zich af bij voetbalvereniging SHO. Maar liefst 33 jaar was Jan lid van het bestuur van de supportersvereniging en hij heeft 50 jaar bardiensten gedraaid. Nu is Jan geen bestuurslid meer, maar blijft wel sterk betrokken bij de vereniging. Zijn verdiensten zijn niet onopgemerkt gebleven want tweeënhalf jaar geleden werd Jan geridderd.

Informatie Er zijn klaverjasverenigingen in Oud-Beijerland en ook in De Beijerkorf, Wijkgebouw het Gors en bij De Open Waard zijn regelmatig klaverjasmiddagen. In de cafés wordt ook veel geklaverjast door de aanwezige bezoekers. Biljarten wordt in Oud-Beijerland niet in clubverband gedaan, maar er is een café-competitie die gespeeld wordt in cafés door de gehele Hoeksche Waard. Café Havenzicht, Café de Dijk en ‘t Stamineke zijn cafés in de buurt die deelnemen en teams hebben. Bent u geïnteresseerd? Dan kunt u daar langs gaan en navragen of er een team is dat nog een lid kan gebruiken.

Biljarten Daarnaast heeft Jan een tijdje fanatiek aan klaverjassen gedaan in het café van zijn broer, Havenzicht. Nu is hij alweer enige tijd overgestapt op biljarten. ‘Er waren vier teams. Op een gegeven moment was er in een team één man tekort en toen heeft mijn broer me ingedeeld’, lacht Jan. ‘Het ging goed, ik vond het leuk en ik doe het nu nog steeds. We spelen in een Hoekschewaardse ‘café-competitie’ en in de


7

Actief

Vervelen... of niet? Dat je, ook al word je inmiddels ‘oudere,’ ‘senior,’ of zelfs ‘bejaarde’ genoemd, nog steeds actief kunt zijn, zelfs een nieuwe carrière kunt starten laten we zien in deze rubriek: ‘Actief.’ ‘Ik denk niet dat ik de juiste persoon ben voor je interview, ik verveel me af en toe te pletter dus er zijn vast veel actievere ouderen!’, is Bärry van Haaffs (71) eerste reactie via de mail, wanneer wij haar benaderen voor een interview in deze rubriek. Na enig aandringen stemt ze toch in, waarna blijkt dat het wel meevalt met het ‘zich vervelen...’ Sociaal cultureel werk Wie kent haar niet: Bärry van Haaff, die jarenlang bij de toen nog geheten Stichting Samenlevingsopbouw Oud-Beijerland als sociaal cultureel werker in dienst was. Ze initieerde en organiseerde alleen, dan wel met anderen een groot aantal activiteiten zoals: de werkgroep WIOB (welkom in Oud-Beijerland), de speel-o-theek, de winterkostdag voor ouderen, De Speelparasol (kindertheatervoorstellingen), cabaretavonden, Beijerbouwstad huttenbouw, schrijversavonden, de kinderoppasdienst, de kinderdag, de activiteitenmarkt, kerstmarkt en nog vele andere. Het was een parttime baan, maar in de praktijk was deze eerder fulltime. Tracing Team Als je zoals Bärry een drukke baan hebt gehad, zal het erna een stuk rustiger zijn. Zij vertelt hierover: ‘Toen ik 60 werd, ben ik in de VUT gegaan. Ik was na al het drukke werk best wel bang om in een gat te vallen en heb me meteen als vrijwilliger bij het Rode Kruis aangemeld. Daar ben ik al snel bij het Tracing Team terecht gekomen. We houden ons bezig met het opsporen van familieleden van vluchtelingen. We proberen het verhaal van de vluchteling zo compleet mogelijk te krijgen, zodat het zoeken in het moederland voor de medewerkers van het Rode Kruis aldaar makkelijker zal zijn. Pas nog spoorden mijn collega’s een broer van een vluchteling op; deze bleek ook in Nederland te zijn. Het was best wel spectaculair dat de twee elkaar weer konden ontmoeten.’

8


Verder ben ik sinds ik niet meer werk dingen gaan doen die ik vroeger belachelijk vond, niet bij mij vond passen! Hoekschewaards Landschap ‘Omdat ik het Hoekschewaards Landschap een warm hart toedraag, help ik ook een à twee keer per maand bij bezoekerscentrum Klein Profijt. Ik schenk er dan koffie, dat is erg leuk om te doen en draag zo mijn steentje bij. Verder heb ik het buiten de wintermaanden erg druk met onze tuin die ik zelf helemaal bijhoud. Ook dat doe ik altijd erg graag.’ Dat is goed te zien want zelfs nu zij nog maar net terug is van vakantie, ziet de tuin er op en top uit. Lachend vult

ook wel de wat diepgravender gesprekken die ik vroeger op mijn werk had over de samenleving en politiek. Bovendien ben ik me heel wel bewust van het feit dat het leuk is om actief oud te worden, zolang je gezond bent en voldoende geld hebt om leuke dingen te doen. Dat geldt heus niet voor iedereen!’ Waarmee de ware sociaal cultureel werker in haar weer even boven komt...

Bärry aan: ‘Verder ben ik sinds ik niet meer werk dingen gaan doen die ik vroeger belachelijk vond, niet bij mij vond passen. Zo maak ik nu deel uit van een kunstclub en bridge ik elke week in een vaste groep, wat ik nu toch heel erg leuk vind.’ Relatief Op de vraag of er met al deze activiteiten dan nog tijd over is om zich te vervelen antwoordt Bärry: ‘Misschien valt het ook wel mee hoor maar ’s winters als er geen werk in de tuin is, hou ik best nog wel tijd over. De hele dag lezen, wat ik vroeger dacht te gaan doen, valt toch wel tegen.’ Zou het niet zo kunnen zijn dat het gevoel van verveling er soms is omdat ze vanuit zo’n drukke baan kwam? ‘Dat herken ik wel, ik moest met mijn calvinistische inslag bijvoorbeeld ook erg wennen aan het ondernemen van activiteiten puur voor mijzelf. Ik heb altijd toch het gevoel dat dingen zin moeten hebben. Wat dat betreft mis ik


9

Wonen

Woningaanpassing Wel of niet verhuizen als je ouder wordt? Waar doe je goed aan? Op het moment dat alles nog prima gaat en iemand stelt de vraag of je zelfstandig wilt blijven wonen zal de meerderheid daarop antwoorden: ‘Ja natuurlijk!’ Op het moment dat het wat moeizamer gaat, de trap en de tuin een last worden of je na een val uit het ziekenhuis ontslagen wordt, zal het antwoord wat minder vanzelfsprekend ‘ja’ zijn. Dan is de noodzaak dichterbij gekomen om te kijken naar je huidige woonsituatie en of die nog wel voldoet. Als je ervoor kiest om te blijven wonen waar je woont, kan woningaanpassing belangrijk worden. Hoe en waar wil je wonen als je ouder wordt? Uit de signalerende huisbezoeken bij 75-plussers in Oud-Beijerland blijkt dat 55% van de ruim 1100 bezochte ouderen in een huurwoning woont en 45% in een koopwoning. Bijna de helft woont in een eengezinswoning en een kwart woont in een appartement met lift. Een derde van de bezochte ouderen woont al meer dan 30 jaar in de huidige woning. Wonen is een veelbesproken onderwerp

10


tijdens de huisbezoeken, maar ook een onderwerp dat velen liever voor zich uitschuiven. De overheid moedigt ouderen aan om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen, waar nodig met hulp van familie, buren en wijkzorg. Je inschrijven voor een bejaardenhuis als je wat ouder wordt, is tegenwoordig niet meer aan de orde. Dagelijks horen we berichten dat verzorgingstehuizen worden gesloten en dat we zo lang mogelijk thuis moeten blijven wonen om de stijgende kosten van de toenemende vergrijzing te beheersen. Er zijn tegenwoordig wel meer keuzemogelijkheden: een levensloopbestendige woning kopen of huren, naar het buitenland gaan, een kamer huren in een senioren- of service flat, samen met anderen je eigen appartement bouwen, een woongroep starten, bij je kind in de achtertuin gaan wonen én blijven wonen waar je woont… Iedereen heeft zo een ideaalplaatje in gedachten en zal uiteindelijk wat moeten passen en meten binnen de mogelijkheden. Dat geldt voor elke levensfase.

Wonen Aanpassingen Blijven wonen waar je woont vereist aanpassingen. Met kinderen op komst passen de meeste mensen hun woning aan. Er komt een kinderkamer en er worden traphekjes en andere veiligheidsvoorzieningen geplaatst. Dit doen ze met plezier, op eigen kosten, in zowel koop- als huurwoningen en gaat als ‘vanzelfsprekend’. Zo is dat voor de meeste ouderen nog niet als het gaat om een andere levensfase: die van veroudering. Tijdige aanpassing van de woning kan ongevallen in huis voorkomen en ervoor zorgen dat je veilig en comfortabel kunt blijven wonen, ook met ouderdomsgebreken. De praktijk leert dat het in huis om een aantal veel voorkomende problemen gaat bij ouderen, waarvoor goede oplossingen zijn: • Het ontbreken van voldoende houvast Dit kan worden verholpen door het aanbrengen van een tweede trapleuning, wandbeugels en antislip(tegels) in douche en bad; • Het zicht op de entree verbeteren Dit is op te lossen via een ‘spiekoog’ of videointercom; • De opstap naar de buitendeur Een drempeloploop of extra houvast kunnen uitkomst bieden. Andere oplossingen zijn: goede verlichting, een tweede toilet, een traplift, een draadloze telefoon en afstandsbediening voor verlichting en gordijnen.

Meer informatie I Zorgwaard Thuiszorgwinkel in Oud-Beijerland, Oost-Voorstraat 47, telefoon (0800) - 288 77 66 I Medipoint Careyn Thuiszorgwinkel in Spijkenisse, Ohmweg 2, telefoon (088) - 10 20 100 I Thuiszorgwinkel van der Mark in Numansdorp, Edisonstraat 7, telefoon (0186) - 57 35 85. Vergeet ook de mogelijkheid van tweedehands hulpmiddelen niet: I Het Welzijnswarenhuis, Dhr. Wietzes, telefoon 06 - 22 903 901 of e-mail [email protected] I Internetsite voor tweedehandshulpmiddelen www.tweedehands.nl/revalidatie-zorg.

Ook zijn er tegenwoordig veel ‘slimmigheidjes’ op de markt, zoals mandjes onder de brievenbus in de deur, teruggebogen deurklinken, douchekrukken en thermostaatkranen. De meeste van deze oplossingen zijn betaalbaar en bij bouwmarkten en thuiszorgwinkels te vinden. Fysieke omgeving en veiligheid Naast aanpassingen aan uw huis is het van belang om ook uw contacten in de buurt en met familie te onderhouden als u thuis wilt blijven wonen. Zo kunt u afspreken met uw buren om elkaar een beetje in de gaten te houden. Tot slot is het belangrijk om te kijken of er voldoende faciliteiten in de buurt van uw woning beschikbaar (zullen) zijn. Denk hierbij aan bijvoorbeeld het openbaar vervoer, een supermarkt, zorg aan huis, persoonsalarmering en maaltijdvoorzieningen.

Wilt u meer weten over woningaanpassingen, zelfstandig wonen, vitaal in het leven staan, mobiliteit en ondersteuning? Kijk dan ook eens op de website www.lieverthuis.info. U kunt tevens een bezoek brengen aan de

Liever Thuis Beurs 27, 28 en 29 november 2014 in Eindhoven Via de site kunt u een aanmeldformulier invullen voor een kosteloos bezoek aan de beurs.


11

Van de gemeente

Nieuwe Buurtbus In het vorige nummer van Wegwijs hebt u een overzicht kunnen vinden van de vervoersmogelijkheden in Oud-Beijerland e.o. Sindsdien hebben er, per 31 augustus jl., twee wijzigingen plaatsgevonden: • Buurtbusroute 711 is aangepast, deze bus rijdt voortaan ook tussen Zuid-Beijerland en het busknooppunt Numansdorp A29, waar de buurtbus aansluit op de streekbussen van en naar Rotterdam en Goeree-Overflakkee. Buurtbus 711 rijdt niet meer via buurtschap Zinkweg; dat buurtschap wordt voortaan bediend door de route van de nieuwe buurtbus 712. • Er is een tweede buurtbus toegevoegd, lijn 712, die lijn 162 vervangt. Buurtbus 712 neemt de route van lijn 162 over maar rijdt wel via buurtschap Zinkweg. Verder sluit buurtbus 712 goed aan op lijn 164 in Zuid-Beijerland. Buurtbus lijn 712 Wat: Openbaar vervoer, kleine bus voor maximaal acht personen. Gereden door vrijwilligers. Waar: Vaste route tussen Oud-Beijerland en Zuid-Beijerland, komt op plekken waar geen ander openbaar vervoer komt. Als u op de route uw hand opsteekt, stopt de bus en kunt u instappen. Wie: Voor iedereen die de bus in en uit kan stappen (deze bus heeft een zeer lage instap).

12


Wanneer: Een vaste dienstregeling sinds 31 augustus 2014. Nodig: Kaartje kopen, OV-jaarkaart of studentenkaart. Kosten: Voor deze bus kunt zowel een kaartje voor een enkele reis kopen als een 4 rittenkaart. De 4 rittenkaart is niet persoonsgebonden en kan dus door meerdere personen worden gebruikt. Kinderen t/m drie jaar reizen gratis. Kinderen van vier t/m elf jaar en 65-plussers reizen met korting. Info: Klantenservice Arriva, telefoon 0900 - 202 20 22 (€ 0,10 p.m.), van maandag t/m vrijdag van 06.00 uur tot 23.00 uur en op zaterdag en zon- en feestdagen van 07.00 uur tot 23.00 uur. De dienstregeling wordt door Arriva verzorgd. Vertrek: Ieder uur op werkdagen.

Vertrek van Zuid-Beijerland: Van Oldebarneveltstraat, Gravin Sabinastraat, Tuinweg, Ridder van Dorplaan, Oranjeweg, Hogeweg, Kraagweg, Zuidzijdsedijk, Langeweg, Plaatseweg, Zinkweg Buurtschap, Groeneweg, Randweg, Zinkweg, Rembrandtstraat, Mariniersweg, Willem van Vlietstraat, van Ghentstraat, Abel Tasmanstraat, Karel Doormanstraat, Oost-Voorstraat, Steenenstraat, Koninginneweg, Beneden Oostdijk, Sportlaan, Acaciastraat, Boezemlaan, Bachlaan, eindpunt Debussyring. En vice versa.

De Buurtbus is voor deze lijn nog dringend op zoek naar vrijwilligers! Meer informatie bij Jaap de Vos, tel. 06 - 57 22 05 07 of Klaas Veerman, tel. 06 - 49 88 42 28 of e-mail aan [email protected]

Van de gemeente

Buurt Bestuurt Buurt Bestuurt is een (nieuwe) werkwijze waarbij bewoners en professionals samen bepalen welke onderwerpen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid in de buurt met prioriteit moeten worden aangepakt. Gezamenlijk wordt een top drie van prioriteiten samengesteld. Politie, gemeente en inwoners gaan aan de slag met gestelde prioriteiten. Hierbij wordt ook gekeken naar wat bewoners zelf kunnen ondernemen. Bewoners raken hierdoor actief betrokken bij hun buurt waardoor beschikbare uren van professionals effectiever kunnen worden ingezet. Buurt Bestuurt krijgt gestalte in een buurtcomité. In zo’n comité zitten ca. vijftien bewoners. Samen vormen zij een goede afspiegeling van hun buurt. Aan professionele zijde nemen twee vaste partijen deel: politie en gemeente. Naar behoefte worden BOA’s (Buitengewoon Opsporingsambtenaren) en partijen als het opbouwwerk en woningcorporaties uitgenodigd. De gemeente heeft de regie. Het buurtcomité komt gemiddeld een keer per zes weken bij elkaar. Tijdens een bijeenkomst geven bewoners aan wat de onderwerpen zijn in de buurt en welke als eerste aangepakt moeten worden. Professionals kijken vervolgens hoe deze het beste kunnen worden aangepakt, wat instanties kunnen doen en wat bewoners bijvoorbeeld ook zelf kunnen doen. Politie en instanties kondigen acties aan bij bewoners (‘Vanmiddag snelheidscontrole’) en koppelen ook de resultaten terug (‘Veertig bekeuringen uitgedeeld voor te snel rijden’).

Secretaris Chris Patijn, zegt enthousiast: Inspraak van bewoners. De bewoners zíjn de wijk. Zoomwijck Gemeente Oud-Beijerland is gestart met het project in Zoomwijck. Zo’n achttien wijkbewoners nemen zitting in het Buurt Bestuurt comité om ideeën uit te werken. Inmiddels zijn vier bijeenkomsten geweest en hebben de volgende acties plaatsgevonden: • Verkeersveiligheid op de oversteekplaatsen van de Zoomwijcklaan. In maart 2014 hebben een drietal flyeracties plaatsgevonden: automobilisten kregen een flyer uitgereikt over verkeersveiligheid. Er werd heel positief op gereageerd. • Overlast hondenpoep/paardenpoep. In juni/juli zijn om de week flyers opgehangen op diverse groenstroken in de wijk. Als de flyers hingen werd minder hondenpoep gesignaleerd, zodra ze weg waren was de situatie weer als vanouds. Het gaat voornamelijk om bewustwording bij hondenbezitters om poep van hun hond op te ruimen.M.b.t. paardenpoep zijn maneges aangeschreven om medewerking te verlenen, wat zij graag doen. Sindsdien wordt zo nu en dan een paard gesignaleerd met een poepzak onder de staart, maar het kan nog beter! • Overlast muskuseenden. Op de faceboekpagina van Buurt Bestuurt wordt verwezen naar de ‘petitie muskuseendenfans’ die opkomen voor de muskuseenden via ‘nestbeheer’ (geboortebeperking). Zie: www.facebook.com/BuurtbestuurtZoomwijck Vragen? Stuur een e-mail aan [email protected]


13

Van de gemeente

Buurtbemiddeling Oud-Beijerland In elke woonwijk komt het wel eens voor: er ontstaat een conflict met de buren. Het kan gaan om situaties als geluidsoverlast, pesterijen, vervuiling, gebruik van gemeenschappelijke ruimten, onenigheid over heggen, bomen, schuttingen, gebruik van parkeerplaatsen, huisdieren en kinderen of jongeren die overlast bezorgen.

Soms lukt het eenvoudigweg niet om tot een oplossing te komen. Daarom kunnen de inwoners van Oud-Beijerland sinds april van dit jaar Buurtbemiddeling inschakelen als zij een conflict hebben met hun buren. Speciaal hiervoor getrainde vrijwilligers bieden ondersteuning om gezamenlijk tot een oplossing te komen. Respect, vertrouwen en onpartijdigheid zijn daarin sleutelwoorden. Uitgangspunt is dat betrokkenen bereid zijn om gezamenlijk tot oplossingen te komen en met elkaar in gesprek te gaan. Buurtbemiddeling is voor en door bewoners! Er heeft zich inmiddels al een flink aantal inwoners aangemeld voor buurtbemiddeling. Een groot deel van deze aanmeldingen heeft een positief resultaat. Vaak blijkt dat er, alleen al door met elkaar in gesprek te gaan, meer begrip en acceptatie ontstaat. Hoe werkt het? Heeft u een conflict met uw buren en wilt u samen met hen en een getrainde vrijwilliger zoeken naar een

14


oplossing, neem dan contact op met de projectleider van Buurtbemiddeling Oud-Beijerland. Hij zal eerst de mogelijkheden met u bespreken. Daarna zullen twee onafhankelijke bemiddelaars u uitnodigen voor een gesprek, bij u thuis of op een neutrale locatie. Vervolgens kunnen de bemiddelaars, als u dat wilt, een afspraak maken met uw buren. Als de buren bereid zijn om in gesprek te gaan, is de volgende stap dat u met uw buren en de bemiddelaars om de tafel gaat zitten. In dat gesprek wordt gezamenlijk naar een oplossing van het conflict gezocht. Zelf bemiddelaar worden? Voelt u zich betrokken bij uw buurt? Kunt u zich onpartijdig opstellen en heeft u een luisterend oor? Dan is de functie van buurtbemiddelaar misschien iets voor u! Het team in Oud-Beijerland zoekt nog een aantal vrijwilligers. Om bemiddelaar te worden, volgt u een gratis training die u het nodige leert over bemiddelen. Wilt u zich aanmelden? Neem dan contact op met Buurtbemiddeling Oud-Beijerland! Contact Voor meer informatie over Buurtbemiddeling, het aanmelden van een conflict of als u interesse in de functie van buurtbemiddelaar heeft, kunt u contact opnemen met Buurtbemiddeling Oud-Beijerland, telefoon 06 - 18 62 88 41, e-mail [email protected] of kijk op de website www.buurtbemiddeling-oudbeijerland.nl

Van de gemeente

Samen meer Hoeksche Waard De extra taken op het gebied van jeugd, zorg en werk die de gemeenten in de Hoeksche Waard er vanaf 2015 bij krijgen, betekenen niet alleen een extra inspanning voor de gemeenten. Omdat de gemeenten meer moeten gaan doen met minder geld, moeten zij de eigen kracht van burgers aan gaan spreken. Ze gaan - onder meer door de campagne Samen meer Hoeksche Waard- jong en oud stimuleren op wat zij zelf kunnen en wat zij hun omgeving kunnen bieden. De vijf gemeenten in de Hoeksche Waard willen toe naar een samenleving waarin iedereen meedoet als dat mogelijk is. Waarin inwoners zolang mogelijk zelf de regie over hun leven voeren en elkaar ondersteunen. Dit betekent overigens niet het einde van de verantwoordelijkheid van gemeenten. Wanneer inwoners het zelf of met behulp van hun netwerk niet afkunnen, kunnen zij bij de gemeente terecht. Nog meer dan voorheen wordt duidelijk dat we in de

Hoeksche Waard leven met elkaar, en waar nodig, ook voor elkaar. We doen het samen. Samen Meer Hoeksche Waard! Meer weten over de veranderingen? Alle relevante informatie over de veranderingen op het gebied van jeugdhulp, maatschappelijke ondersteuning en werk in de Hoeksche Waard staat op de website www.samenmeerhoekschewaard.nl . Ook leest u daar bijvoorbeeld welke mogelijkheden er zijn om als vrijwilliger aan de slag te gaan.

Woonzorgcentrum Rembrandt Hoewel eind vorig jaar de vergunning is verleend voor de nieuwbouw van het woonzorgcentrum Rembrandt als vervanging van het bestaande verzorgingstehuis Egmontshof, is de bouw hiervan nog niet gestart. Dit heeft te maken met ingediende bezwaren tegen het plan, waardoor een uitspraak van de Raad van State moet worden afgewacht. In november worden de bezwaren door de Raad van State behandeld en voor het eind van dit jaar wordt een uitspraak hierover verwacht. Als de bezwaren worden afgewezen dan gaat de bouw vrijwel direct hierna starten. Na ruim twee jaar bouwtijd zal woonzorgcentrum Rembrandt gereed zijn voor bewoning.

praktische uitvoering hiervan is nog geen informatie beschikbaar. Wel kunnen belangstellenden voor een zelfstandige woning van HW Wonen of Zorgwaard zich alvast aanmelden via de site www. OBLverzorgdwonen.nl. Het tweede gebouw van de Rembrandt voorziet in kort- en langdurige opvang gericht op revalidatie. Ook zal er opvang komen voor mensen met een intensieve (24 uurs) zorgvraag. In het complex komen ook verschillende voorzieningen zoals een restaurant, bso/kinderopvang, fysio- en ergotherapie en een therapiebad.

Het woonzorgcomplex Rembrandt zal bestaan uit twee verschillende gebouwen. Er komt een appartementengebouw met in totaal maximaal 77 zelfstandige woningen. Hiervan zullen 26 woningen worden verhuurd door HW Wonen. De overige woningen zullen in beginsel door Zorgwaard worden toegewezen aan mensen met een (zware) zorgindicatie. Over de


15

Mantelzorg

Waar vindt de mantelzorger steun? Mantelzorg is onbetaalde zorg voor een ziek en/of gehandicapt familielid of vriend. Het gaat bij mantelzorg om intensieve zorg voor langere tijd. Degene die zorgt voor de ander wordt een mantelzorger genoemd. In dit nummer van Wegwijs willen we aandacht besteden aan de mantelzorger zelf: waar kan de mantelzorger in Oud-Beijerland terecht voor steun en/of advies. Bij wie kan hij terecht als hij de zorg voor de ander eens even uit handen wil geven?

Gebruikelijke zorg is de normale dagelijkse zorg van gezinsleden en huisgenoten voor elkaar. Bijvoorbeeld zorg voor het huishouden of zorg voor de kinderen.

Wat is een mantelzorger? Een mantelzorger zorgt langdurig en onbetaald voor iemand die chronisch ziek, gehandicapt of hulpbehoevend is en met wie hij of zij een persoonlijke band heeft. Dat kan een familielid zijn, maar ook een vriend of kennis. Een mantelzorger is geen beroepskracht. Verschil mantelzorg en gebruikelijke zorg Bij mantelzorg duurt de verzorging meer dan acht uur per week of langer dan drie maanden.

16


Welke steun zou u kunnen gebruiken als mantelzorger? Meneer Blaak die zorgt voor zijn vrouw: ‘Van tijd tot tijd er eens even tussenuit kunnen’

Mantelzorg

Tijdelijke vervanging van de mantelzorger (respijtzorg) Respijtzorg betekent: vervangende zorg door een vrijwilliger of professional, voor de mantelzorger die er even tussenuit wil. Dat kan variëren van enkele uren, een dag of een weekend, tot een vakantie. Waar kan de mantelzorger steun vinden of de zorg even aan een ander over laten? In Oud-Beijerland zijn diverse mensen en organisaties die mantelzorgers ondersteunen zoals: Naaste omgeving Als eerste natuurlijk alle partners, ouders, kinderen, buren, familie, vrienden, kennissen, collega’s en vrijwilligers waar de mantelzorger terecht kan, van een luisterend oor tot een helpende hand.

Rode Kruis en Zonnebloem Vakanties en uitjes voor mensen die niet zelfstandig op pad kunnen. Hierdoor kunnen mantelzorgers de zorg even aan anderen over laten. Rode Kruis Oud-Beijerland, telefoon (0186) 62 35 77 of kijk op www.rodekruis.nl/afdeling/hoekschewaard Zonnebloem vakanties: de heer A.R. Faasse, telefoon (0186) 61 61 71 / 06 - 53 25 31 51 of e-mail [email protected] Organisaties die zorg aanbieden Diverse organisaties die zorg aanbieden, bieden mantelzorgondersteuning in de vorm van bijeenkomsten, informatiemateriaal of tijdelijke opvangmogelijkheden zodat de mantelzorgers de zorg even kunnen overdragen. Informeer bij de organisatie waarvan u zorg ontvangt.

Het Odensehuis Hoeksche Waard Inloop voor mensen met beginnende dementie en hun naasten, een ontmoetingsplek voor lotgenoten en ontspanning. De mantelzorger kan daardoor eens een (gedeeltelijk) dagje voor zichzelf hebben. Ria Los (coördinator), telefoon 06 - 12 89 23 09 of mail naar coö[email protected] Vrijwilligers via de vacaturebank van Welzijn Hoeksche Waard Vrijwilligers die mantelzorgers kunnen ontlasten door respijtzorg te geven. Vacaturebank Welzijn Hoeksche Waard, telefoon (088) 73 08 900 of kijk op www.welzijnhoekschewaard.nl/ Vrijwilligerscentrale/Vacaturebank Vereniging Palliatieve Terminale Thuiszorg Met de steun en inzet van vrijwilligers in de thuissituatie, een of meerdere dagdelen per week, kunnen mantelzorgers het ‘zorgen voor’ langer volhouden. VPTZ in de Hoeksche Waard: Ellis Verheul (0186) 624818 / 06 - 46 59 06 04 of Conny Vriens (0186) 615876 / 06 - 29 03 09 92 of kijk op www.vptz.nl Maatschappelijk Werk Maatschappelijk werk biedt individuele begeleiding aan mantelzorgers die te zwaar belast zijn. Bijvoorbeeld door te oefenen hoe je je eigen grenzen kunt leren stellen of hoe je om hulp kunt vragen. Maatschappelijk werk Careyn, tel. (0186) 57 84 44 of kijk op www.careyn.nl

Welke steun zou u kunnen gebruiken als mantelzorger? Anita Venix die zorgt voor haar schoonmoeder: ‘Een digitale vraagbaak waar je terecht kan met de meest simpele en moeilijke vragen m.b.t. mantelzorg’


17

Mantelzorg

De Kerken Binnen de kerken zijn zowel mensen die zorg nodig hebben als (hun) mantelzorgers doorlopend onder de aandacht. Bijvoorbeeld het initiatief ‘Helpende Handen’ van de Hervormde Kerk dat allerlei handen spandiensten verleent. Zoals meegaan naar het ziekenhuis, koken, een boodschap doen, opvang na een ziekenhuisopname, hulp bij eenvoudige administratie enzovoort. Helpende Handen, de heer W. den Tuinder, telefoon (0186) 61 74 48 of mevrouw R. Brussaard, telefoon (0186) 62 34 50 of e-mail [email protected] Welke steun zou u kunnen gebruiken als mantelzorger? Letty Blokland die, samen met haar broer en zus, voor haar vader zorgt: ‘Wat ons als mantelzorger zou helpen is meer flexibiliteit en ruimte van onze werkgever’

MEE Professionele mantelzorgondersteuning zoals advies en ondersteuning voor iedereen die zorgt voor een naaste met een beperking, chronische ziekte of dementie. Ook zet MEE vrijwilligers in bij mensen met een beperking of chronische ziekte (respijtzorg). Daarnaast geeft zij regelmatig de cursus ‘De zorg de baas’ voor mantelzorgers. MEE servicebureau, telefoon (0181) 33 35 07 of mail naar [email protected] of kijk op www.meezhe.nl Ketenzorg Dementie Binnen de Hoeksche Waard is een team van casemanagers werkzaam voor alle mensen met de diagnose dementie en hun mantelzorgers. Mantelzorgers kunnen bij de casemanager terecht voor: • praktische adviezen in de omgang met een mens met dementie in de thuissituatie; • informatie over dementie en het ziekteproces; • emotionele ondersteuning in het omgaan met de mens met dementie; • regelen van passende hulp; • aanvragen indicatie voor de gewenste zorg bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ); • behartigen van belangen bij eventueel andere instanties; • ook als er vermoedens zijn van beginnende dementie kan contact worden opgenomen met de casemanagers. Zij kunnen de situatie beoordelen, advies en voorlichting geven en verwijzen indien nodig. Het Alzheimercafé (Informatie)bijeenkomsten voor iedereen die met dementie te maken heeft. Elke tweede dinsdag van de maand van 19.30 tot 21.30 uur in de Beijerkorf, Jan Tooropstraat 6 in Oud-Beijerland. Lotgenotengroep van de Ketenzorg Dementie Zes bijeenkomsten van twee uur per week voor mantelzorgers van mensen met dementie. Meer informatie bij de casemanagers: Yfke van de Repe, telefoon 06 - 51 81 82 41 of Francis van Don, telefoon 06 - 53 52 62 31 of stuur een e-mail naar [email protected]

18


Puzzel

Passen en meten

Op de vorige puzzel in editie 7 kwamen wat minder oplossingen binnen dan de puzzel daarvoor. Maar toch nog een flink aantal. De goede oplossing OBL VERNIEUWT werd door iedereen gevonden zodat allen meelootten voor de drie Irischeques. De winnaars: de 1e prijs is voor de heer C. de Hooge, Papeweg 3, de 2e prijs gaat naar de heer G. J. van der Schoor, Binnenpad 153 en de 3e prijs stuur ik naar de heer B. Dumont, v.d. Bergstraat 18. Van harte gefeliciteerd! De nieuwe puzzel zal niet al te veel moeite opleveren. De letters in de vakjes met de nummers overzetten naar de balk. Daar verschijnt de naam van een nieuw te bouwen centrum voor woonzorg. De oplossing kunt u e-mailen naar [email protected] of per post versturen naar R. Willemsen, Dokter Kroesenring 46, 3261 CG Oud-Beijerland. Graag in de e-mail ook uw adres vermelden.

3 Letters: ACH - DAL - DRA - EIS - GAT - IEP - LAB - LEO - LES ODE - REN - TOE - UIL. 4 Letters: EREN - ETUI -IBIS - IDEM - KLOK - LADE - SATE TRUI. 5 Letters: ETAGE - LIEVE - OPERA - RAFEL - RONDO - RUINE RUMBA - SNAAR - ZESDE - ZWERM. 6 Letters: BEDROG - GEDULD - GESNIK - KROKUS - SKELET THEEEI - VEILIG - ZIGZAG 7 Letters: BEDANKT - BALLAST - EDELMAN - HANDVAT IJSSALON - INVLOED - NOTARIS - OFFERTE POSITIE - SLAGERIJ. 8 Letters: DERGELIJK - EZELSOOR - GEDAANTE - LANDBOUW NEONLAMP - ONDERWEG - RENDABEL VERKEERD.


19

Rubriek Wetens(w)aardigheden

Bel-me-niet-register

Happen en trappen! Kronkelende kreekjes, bijzondere boerderijen en prachtige panorama’s in het typisch polderlandschap van de Hoeksche Waard. Happen en Trappen is een oer-Hollandse ervaring die je niet mag missen. In de Hoeksche Waard kun je een fietsroute van 42 km rijden, afgewisseld met stops bij lokale restaurants. Meer informatie en reserveringen op www.happenentrappen.nl/route/90

Muziek uit de Renaissance en Barok

Bij het bel-me-niet-register kunt u uw telefoonnummer laten blokkeren voor reclame of werving (telemarketing). Het gaat om zowel vaste als mobiele nummers. Bedrijven mogen u dan niet meer benaderen met telefonische reclame of werving. U kunt uw nummer telefonisch, per brief of via de website laten blokkeren. Telefoon 0900 - 666 10 00 (€ 0,15/min). Website www.bel-me-niet.nl

Leuke/interessante websites Scheurmail Rotterdam Scheurmail verschijnt elke werkdag om zeven uur ‘s ochtends in uw e-mailbox. U hoeft dus geen software te installeren. U kunt ook kiezen voor een wekelijkse variant. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld: Het Rotterdam van Morgen, de Rotterdamse Taal, Rotterdamse Humor en Anekdotes, De wijken/ straten/gebouwen, Nieuws van vroeger... Het abonnement op Scheurmail Rotterdam is gratis. Aanmelden kan op www.scheurmailrotterdam.nl

Op 6 november 2014 om 20.15 uur speelt het Brisk Recorder Quartet Amsterdam in de Dorpskerk aan de Breestraat in Westmaas. Het ensemble heeft een enorme verzameling blokfluiten die door bouwers uit de hele wereld speciaal voor hen gemaakt zijn. Een kaartje kost ¤ 13,00 en is verkrijgbaar bij VVV Oud-Beijerland, Waterstal 1, telefoon (0186) 61 60 00 of bij A. Stolk, telefoon (0186) 66 19 02 of e-mail [email protected]

Arriva Vrij Reizen 65+ Arriva Vrij Reizen is exclusief ontwikkeld voor iedereen van 65 jaar en ouder. Hiermee reist u altijd onbeperkt voor een vast bedrag vanaf 9.00 uur op alle werkdagen en in het weekend én op nationale feestdagen de hele dag. • Met alle bussen van Arriva voor € 12,50 per maand • Met alle bussen én treinen van Arriva voor € 25,per maand Voor meer informatie bel 0900 - 202 20 22 (lokaal tarief, € 0,02 p.m.) of kijk op de website www.arriva.nl/abonnementen-tarieven/abonnementen/abonnementen-fryslan/arriva-vrij-reizen-65/

20


Hoe bewaar ik een tomaat? Tomaten zijn vruchtgroenten. Je bewaart ze het beste op een koele plek (12 °C), ze blijven dan een week goed. Bewaar tomaten niet in de koelkast! Dat verstoort het narijpingsproces. Tomaten die ca. 1 minuut geblancheerd zijn kun je in een goed gesloten plastic bakje tot twaalf maanden in de diepvries bewaren, bij minimaal -18 °C. Maar vers zijn ze het lekkerst! Lees alles over groenten en fruit op Veggipedia, de online groenten- en fruitencyclopedie: www.groentenenfruit.nl/veggipedia/product

Wegwijs! Halfjaarlijks magazine voor senioren in Oud-Beijerland Jaargang 4 Oktober 2014 Nr. 8

Recommend Documents