Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Regiotour ‘Jong geleerd is oud gedaan’
Wat is de rol van basisvoeding en wat is uw beleid bij moeilijke eters?
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist stafmedewerker Voeding GGD Fryslân, GGD Groningen en Icare
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Wat leuk dat je er bent ! In deze workshop aandacht voor: aandacht voor: van ‘moeten’ naar ‘mogen’
• voedingsbehoefte van jonge kinderen • het belang van gezonde voeding • praktische adviezen i.g.v. ‘moeilijke eters’ info a.d.h.v. een casus
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Extreem veel veranderingen in zeer korte tijd
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Maak kennis met Job:
• 2 ½ jaar, prima groei • ouders hebben zorg over moeizame eetbereid • Job eet moeilijk mee met de warme maaltijd, het is daarom niet
gezellig aan tafel. Haar andere kinderen eten prima. • Job lust geen melk • moeder heeft een eetverslag gemaakt kijk even mee naar het eetverslag
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist ontbijt: 1 snee volkorenbrood met kaas (Job wil de korsten niet opeten) 1 cracotte cracker met chocoladepasta Een beker Optimeldrank (dat drinkt moeder zelf ook) Op de peuterspeelzaal: een appeltje en een beker rozenbottelsiroop middagmaaltijd: 2 sneetjes volkorenbrood met gevarieerd beleg (pindakaas, gekleurde muisjes, chocoladehagelslag, boterhamworst) een beker sinaasappelsap (vers of uit een pak) in de middag: lag in de supermarkt, om te Job wil geen thee, wel appelsap of ranja proeven, bij de kaasafdeling een half pakje Sultana koekjes een zakje gummibeertjes Tijdens het boodschappen doen 2 blokjes kaas
wat valt je op ?
warme maaltijd: Job eet zijn vlees graag op en weigert alle groente, aardappelen en rijst. 1x per week eet het gezin patat, Job eet wel pasta met gesmolten kaas en pizza margarita Job eet dan alleen zijn frikandel toetje: 1 of 2 kinderkwarkjes
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
bevindingen eetverslag • eet prima broodmaaltijden en fruit
• krijgt voldoende zuivel (maar niet in de vorm van naturel melk) • energetisch in overeenstemming met behoefte • avondmaaltijd: vermoeidheid en meer moeilijke smaken
warme maaltijd breekt hem waarschijnlijk op
De rol van de JGZ / diëtist:
Gerust stellen
+
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Geruststellen Plus Gerust stellen
+
- inzet ouders positief benaderen - informatie ordenen: - benoemen van de positieve items - samenvatten van de zorg / frustratie - uitleggen / duiden van de situatie - bijstaan met houvast voor ouderlijk coachen: van mogen leren
eten i.p.v. moeten eten.
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Elk kind mag leren eten • Dreumesen en peuters eten grillig: Leg nadruk op het leerproces & de rol van voorbeeldgedrag • Breng ontspanning in je boodschap; angst & zorg
blokkeert altijd • Benoem kansen voor ouders • eten is geen sluitende boekhouding, eten is gedrag wat je mag aanleren
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Ouders zijn een eet-coach Ouder geeft de gelegenheid tot eten: Kind bepaalt hoeveel het eet
• heeft zeggenschap over: - wat - waar - & wanneer
een kind kan eten • doen voor • moedigen aan / coachen
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Neofobie is een bekend fenomeen
• Angst voor nieuw dingen • Rond 2e levensjaar • Normaal leeftijdsverschijnsel
Deze fase lijkt vanzelfsprekend, maar ouders ‘weten’ het vaak niet waardoor strijd stand houdt.
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Over smaak valt niet te twisten eet maar lekker op! proef nou eens…. als je het niet probeert dan krijg je ook geen toetje !
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Principes voor aanleren van smaakvoorkeuren • Begint tijdens zwangerschap en periode van borstvoeding • Vanuit frequente blootstelling (minimaal 10-15 keer proberen)
• Hou rekening met sterk Hier&Nu gevoel van het jonge kind • Energierijke maaltijd wordt van nature meer gewaardeerd • Voorbeeld gedrag ouders (sociale beloning en imitatie)
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Ontspanning bij ouders: het halve werk Max. 7 eet- en drinkmomenten
20-30 minuten
Structuur, duidelijkheid en ontspanning
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
jonge kinderen: ervaren & knoeien met eten helpt
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Om goed te groeien moet je goed eten Eet Job nu niet veel te weinig ?
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
update: 2016
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
De schijf van vijf
1953
1981
1991
2004
Praktisch model, opgezet in een tijd van schaarste …. ….nu ingezet in een tijd van overvloed
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
bij de Schijf horen aanbevolen hoeveelheden:
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Aanbevolen hoeveelheden: • géén kloppend kasboek • een houvast voor: - invulling met concrete productgroepen - en hun onderlinge balans
Het is een route waarmee je een gezonde voeding samenstelt De invulling is (deels) cultureel bepaald
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist ontbijt: 1 snee volkorenbrood met kaas (Job wil de korsten niet opeten) 1 cracotte cracker met chocoladepasta Een beker Optimeldrank (dat drinkt moeder zelf ook) Op de peuterspeelzaal: een appeltje en een beker rozenbottelsiroop middagmaaltijd: 2 sneetjes volkorenbrood met gevarieerd beleg (pindakaas, gekleurde muisjes, chocoladehagelslag, boterhamworst) een beker sinaasappelsap (vers of uit een pak) in de middag: lag in de supermarkt, om te Job wil geen thee, wel appelsap of ranja proeven, bij de kaasafdeling een half pakje Sultana koekjes een zakje gummibeertjes Tijdens het boodschappen doen 2 blokjes kaas
wat valt je op ?
warme maaltijd: Job eet zijn vlees graag op en weigert alle groente, aardappelen en rijst. 1x per week eet het gezin patat, Job eet wel pasta met gesmolten kaas en pizza margarita Job eet dan alleen zijn frikandel toetje: 1 of 2 kinderkwarkjes
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist ontbijt: 1 snee volkorenbrood met kaas (Job wil de korsten niet opeten) 1 cracotte cracker met chocoladepasta Een beker Optimeldrank (dat drinkt moeder zelf ook) Op de peuterspeelzaal: een appeltje en een beker rozenbottelsiroop middagmaaltijd: 2 sneetjes volkorenbrood met gevarieerd beleg (pindakaas, gekleurde muisjes, chocoladehagelslag, boterhamworst) een beker sinaasappelsap (vers of uit een pak) in de middag: Job wil geen thee, wel appelsap of ranja een pakje Sultana koekjes een zakje gummibeertjes Tijdens het boodschappen doen 2 blokjes kaas
lag in de supermarkt, om te proeven, bij de kaasafdeling
warme maaltijd: Job eet zijn vlees graag op en weigert alle groente, aardappelen en rijst. Job eet wel pasta met gesmolten kaas en pizza margarita1x per week eet het gezin patat, Job eet dan alleen toetje: 1 of 2 kinderkwarkjes zijn frikandel
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Brood: over vezels en over korstjes .. • korstjes: niet meer vezelrijk dan de
binnenkant • vezels: niet meer zo gemakkelijk te herkennen aan de kleur • tips voor moeilijke broodeters
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist ontbijt: 1 snee volkorenbrood met kaas (Job wil de korsten niet opeten) 1 cracotte cracker met chocoladepasta Een beker Optimeldrank (dat drinkt moeder zelf ook) Op de peuterspeelzaal: een appeltje en een beker rozenbottelsiroop middagmaaltijd: 2 sneetjes volkorenbrood met gevarieerd beleg (pindakaas, gekleurde muisjes, chocoladehagelslag, boterhamworst) een beker sinaasappelsap (vers of uit een pak) in de middag: Job wil geen thee, wel appelsap of ranja een pakje Sultana koekjes een zakje gummibeertjes Tijdens het boodschappen doen 2 blokjes kaas
lag in de supermarkt, om te proeven, bij de kaasafdeling
warme maaltijd: Job eet zijn vlees graag op en weigert alle groente, aardappelen en rijst. Job eet wel pasta met gesmolten kaas en pizza margarita1x per week eet het gezin patat, Job eet dan alleen toetje: 1 of 2 kinderkwarkjes zijn frikandel
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Zuivel: veel keuze (en daarom meer stress?) • ‘smaakjes’ melk • mager / halfvol / vol • opvolgmelk / groeimelk • herkenbaarheid zuivel &
verschillen in voedingswaarde
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Rol zuivel: • zuivel: waardevolle bron van o.a. • calcium • eiwit • B vitamines • vetgehalte zuivel staat los van vitamine – mineralengehalte • chocolademelk / yoghurtdrink: evenveel calcium, maar wel
fors meer calorieën • Optimel-drankjes’: magere zuivel met intensieve zoetstof
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist ontbijt: 1 snee volkorenbrood met kaas (Job wil de korsten niet opeten) 1 cracotte cracker met chocoladepasta Een beker Optimeldrank (dat drinkt moeder zelf ook) Op de peuterspeelzaal: een appeltje en een beker rozenbottelsiroop middagmaaltijd: 2 sneetjes volkorenbrood met gevarieerd beleg (pindakaas, gekleurde muisjes, chocoladehagelslag, boterhamworst) een beker sinaasappelsap (vers of uit een pak) in de middag: Job wil geen thee, wel appelsap of ranja een pakje Sultana koekjes een zakje gummibeertjes Tijdens het boodschappen doen 2 blokjes kaas
lag in de supermarkt, om te proeven, bij de kaasafdeling
warme maaltijd: Job eet zijn vlees graag op en weigert alle groente, aardappelen en rijst. Job eet wel pasta met gesmolten kaas en pizza margarita1x per week eet het gezin patat, Job eet dan alleen toetje: 1 of 2 kinderkwarkjes zijn frikandel
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Groente blijven eten, soms een gedoe !
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Waarom kan groente lastig zijn ? • Meer elementen zoals stroef, rul, bitter, zuur, draadjes,
velletjes, vliesjes, pitjes • Tijdstip: vermoeidheid & verzadiging van overdag-eten
valt samen in de avondmaaltijd
• Soms te veel nadruk op moeten i.p.v. mogen meedoen
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Waarom is groente eigenlijk belangrijk ?
Niet vanwege de vitamines ! Niet schrikken:
niet voor de vitamines, maar waarom dan wel ?
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Waarom is het wel slim om groente te leren eten ?
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Waarom is het vooral slim om groente te leren eten ? Groente behoedt ons voor overmaat !
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Jonge kinderen hebben (beperkt) ruimte voor extra’s: Maar het aanbod (speciale kinder)extra’s is tegenwoordig overvloedig 1 – 4 jaar: Totale energiebehoefte 1000-1200 kcal ruimte voor extra’s is: Gemiddeld maximaal 100 kcal eetrimte: hou het bij maximaal 4 eet/drink-momenten tussendoor
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
100 kcal = echt niet royaal
• • • • • • •
1 appel = 55 kcal 1 zakje gummibeertjes = 41 kcal 1 glaasje waterige ranja = 40 kcal (gemaakt van 1 eetlepel siroop) 1 beker chocolademelk = 160 kcal 1 Sultana koekje = 57 kcal (per 2 is dat dus 120 kcal) 1 Mariabiscuitjes = 20 kcal 1 blokje kaas = 40 kcal
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Wat als Job niet goed groeit?
34
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Gaan we doorverwijzen? www.ncj.nl JGZ- richtlijn Voeding en Eetgedrag
(Kinder)diëtist www.kinderdietisten.nl
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
leren gezond eten
ontspanning en goed voordoen doet volgen
de kracht van herhaling, blijf aanbieden
Laat aan de kinderen over òf en hoeveel ze eten
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Dank voor je aandacht
Nienke Wierdsma, kinderdiëtist
Disclosure belangen spreker Brenda Glas
(potentiële) belangenverstrengeling
Geen / Zie hieronder Bijeenkomst georganiseerd door SCEM i.o.v. het FrieslandCampina Institute
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Het programma is tot stand gekomen met advies van de AJN, DCN, NKD, NVD en V&VN Verpleegkundigen Maatschappij & Gezondheid. Sprekers- en reiskostenvergoeding betaald het Friesland-Campina instituut