Vrouwen met Toekomst
Adventskalender 2013 Werkgroep Oecumenische Vespers Gouda
Vrouwen met Toekomst
1
Ten geleide Hierbij biedt de oecumenische werkgroep Vespers, bestaande uit kerkleden uit de katholieke, oud-katholieke en protestantse traditie, U een Adventskalender aan volgens een inmiddels vertrouwd concept. Midden in de kalender vindt u Spirit in Gouda, agenda voor kerk en samenleving, in de Adventstijd, die samengesteld is door de Raad van Kerken. De adventstijd is een tijd van verwachting. We laten ons in die verwachting voeden door de soms beladen geschiedenissen van vijf vrouwen uit het geslachtsregister van Jezus: Tamar, Rachab, Ruth, Batseba en Maria. Het is opvallend dat Matteüs, naast voorvaders van Jezus, ook een aantal voormoeders noemt. Hij doorbreekt daarmee het ‘normale patroon’ van die dagen. De vrouwen die genoemd worden zijn bijzondere vrouwen. Op hun eigen wijze geven ze iets weer van de Messias zoals: het opkomen voor recht, ruimhartigheid, trouw en het doorgeven van de vrede. Een vijftal vrouwennamen hebben de weg verlicht, waarlangs de mensen kwamen op zoek naar Gods gezicht. De ongenoemde vrouwen zijn in ons opgestaan Zij wekken ons vertrouwen met haar op weg te gaan Fragment uit Eva’s lied, nr.58, Martha Kosian
Het thema van deze adventstijd is daarom Vrouwen met Toekomst. De bloemschikkingen die u in de weekends aantreft, hebben als thema: Toekomst baren. Met bloemen, kleuren en andere symbolen worden de levens van de vrouwen met dat van Jezus en het onze verbonden. We zien hoe zij, ieder op hun eigen wijze, toekomst baren van Godswege. Stap voor stap komen we dichter bij de toekomst die in de geboorte van Jezus oplicht, gebaard wordt. In de kalender zijn gebeden, gedichten, liederen, kinderbladen en meditatieve stukjes opgenomen. Ook vindt u op elk kalenderblad een dagelijkse lezing zoals het Nederlands Bijbelgenootschap die ons aanreikte.
Met de handreikingen in deze kalender wensen de Werkgroep Oecumenische Vespers en de Raad van Kerken Gouda e.o. u een goede Adventstijd toe! Gerrie Lokum-van der Waals Beeld omslag: logo van de Federatie voor Progressief Joodse Vrouwen in Nederland. 2
Vrouwen met Toekomst
Vrijdag 29 november 2013
Lezing: 2 Koningen 7:1-20
Stille dagen, stille nachten, stille vrouw met vrouwenrecht, wetend wat is toegezegd, scheurde sluiers van verwachten. En zij koos met open ogen voor een toekomst naar haar hand, nam zichzelf als onderpand tot de grens van haar vermogen. Ademloos een mens bevragen, recht doen aan gerechtigheid blaast nieuw leven in de tijd, Zal het leven verder dragen! (Bij Genesis 38, Uit: Eva’s lied, 5)
Oecumenische vesper, Westerkerk, 19.30 uur Voorganger: Adrie van den Berg over Tamar (Genesis 38) Pianist: Truus den Ouden-van der Valk Vrouwen met Toekomst
3
Zaterdag 30 november 2013
Lezing: 2 Koningen 8:1-6
In de adventstijd gebruiken we dit jaar alleen jute voor de ondergrond, alleen met Kerst gebruiken we een witte doek. Ook zetten we geen kaarsen in de schikking zelf, maar die kunnen er natuurlijk wel op een tafel naast gezet worden. Een grote stronk, liefst met wortels, maakt telkens deel uit van de schikking. Wanneer de stronk niet uit zichzelf blijft staan, kan er een gat in de onderkant geboord worden, steek er een stuk betonijzer in. Boor met een steenboor een gat in een trottoirtegel en zet de stronk met pin in de tegel. Bloemschikking over Tamar Materialen: Jute lap met stronk, palmtakken, dadeltrossen, klimop (teken van Tamars trouw aan de traditie), groene sluier Werkwijze: Drapeer de sluier voor de boomstronk en leg hierop de dadeltrossen en de klimopranken Lezing: Genesis 38:1-30 Matteüs 1-3a Tamar legt zich niet bij haar toekomst neer, die door Juda besloten wordt. Door een list neemt ze het recht in eigen hand en baart zij een nieuwe toekomst. Haar naam ‘dadelpalm’ laat haar rechtop door het leven gaan. De sluier onderaan de stam geeft haar verborgenheid weer. Vanuit haar gave wordt een tweeling geboren, de twee trossen dadels zijn daarvan het teken. Zingen: Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk: 992: 1 en 2 Tamar, fier rechtop neemt ze het recht in eigen hand, gaat tot de grens van haar vermogen. Eeuwige God, geef ons de moed om op te komen voor recht, kwetsbaar en toch zo sterk. Bron: Toekomst baren, symbolisch bloemschikken, Protestantse Kerk
4
Vrouwen met Toekomst
Zondag 1 december 2013 1e Adventszondag: Ad te Domine, levavi (Ps. 25:1) Liturgische kleur: paars Lezing: 2 Koningen 8:7-15 TAMAR
bij Genesis 38
Tamar is getrouwd met Er, één van de drie zonen van Juda. Er sterft kinderloos en volgens de wetten van Israël moet zijn broer dan in zijn plaats treden om nageslacht te verwerven. Onan saboteert echter zijn plicht en laat zijn zaad teloor gaan en overlijdt ook. Juda heeft er weinig zin in om zijn derde zoon Sela ook op te offeren; hij zegt dat deze te jong is en stuurt Tamar terug naar haar vader. Aan haar wordt geen recht gedaan en zij zal zo geen nageslacht hebben, als de Messias komt, een frustrerende gedachte voor een vrouw in Israël. Tamar bedenkt een list; als Juda na een schaapscheerdersfeest aangeschoten huiswaarts keert, zit zij, gesluierd, als prostituée langs de kant van de weg. Juda heeft gemeenschap met haar, maar heeft haar een geitenbokje beloofd die ze later zal ontvangen. Daarom vraagt zij als onderpand zijn zegelring, snoer en staf. Thuisgekomen stuurt hij een vriend met een geitenbokje op weg, maar zij is nergens meer te vinden. Na drie maanden hoort Juda dat zijn schoondochter zwanger is en veroordeelt haar tot de brandstapel. Zelf werd Juda door het vuur van zijn hartstocht verblind, maar Tamar zal daadwerkelijk door het vuur worden verteerd. Klassiek voorbeeld van een slachtoffer dat de schuld krijgt en hoe verschillend mannen en vrouwen gemeten worden. Op weg naar de brandstapel heeft Tamar de onderpanden in haar handen, waarbij ze zegt die te hebben van de man die haar zwanger heeft gemaakt. Breng die spullen maar even naar mijn schoonvader! Kaarsrecht als een palm staat Tamar – haar naam betekent dadelpalm- voor de mannen die haar terecht zullen stellen. Juda trekt wit weg, door de mand gevallen om zijn dubbele moraal. Hij zegt: ‘Een rechtvaardige is zij, meer dan ik dat ben’. Hijzelf heeft zijn plichten verzaakt door zijn jongste zoon aan haar te onthouden. In de mannenwereld van die dagen komt een vrouw in haar eentje op voor het recht dat haar toekomt. Dankzij haar wordt Juda ook een mens met een toekomst, evenals zijzelf. Als de zwangerschap voldragen is, baart zij een tweeling. De twee zonen die Juda ontvallen waren, maken plaats voor de twee van Tamar. De eerste steekt zijn handje naar buiten en de vroedvrouw bindt er snel een rode draad om. Maar hij trekt zich terug en wordt voorbij gestreefd door zijn broer Peres. De eerste heet Zerach, scharlaken, vanwege de rode draad. Peres’naam betekent doorbraak. Deze Peres wordt de voorvader van David en komt zo in het geslachtsregister van Jezus voor. Door aanspraak te maken op haar rechten is Tamar een vrouw met een toekomst geworden. Bron: Het verhaal gaat – Nico ter Linden
Vrouwen met Toekomst
5
Maandag 2 december 2013
Lezing: 2 Koningen 8:16-29
Toekomst 1 In Matteüs 1 geeft de evangelist de stamboom beginnend bij Abraham via David tot aan Christus. De vrouwen van Abraham, Isaak en Jacob worden niet vermeld. Pas bij Jacobs zoon Juda wordt vermeld dat zijn zoons Peres en Zerach verwekt werden bij Tamar. Wat deze vrouw daarvoor had meegemaakt, lezen we Genesis 38. Eerst had Juda haar verkozen als vrouw van zijn zoon Er. Toen deze stierf werd de andere zoon van Juda, Onan, haar man. Onan wilde geen kinderen bij haar verwekken en ook hij kwam te sterven. Na de dood van Onan stuurde Juda zijn schoondochter weer terug naar haar eigen vader om te wachten tot de derde zoon van Juda, Sela volwassen zou zijn om met Tamar te trouwen. Toen Sela volwassen was geworden werd Tamar nog steeds niet als vrouw aan Sela gegeven door Juda, hoewel dit in die tijd gebruikelijk was. Nadat de vrouw van Juda was gestorven ging hij op weg naar Tamar. Omdat zij gesluierd was dacht hij dat zij een hoer was en misbruikte hij haar. Voor de beloofde betaling eiste zij een onderpand in de vorm van zijn staf en het snoer met zijn zegel. Toen Juda later hoorde dat Tamar zwanger was geworden eiste Juda dat zij buiten de stad verbrand zou worden omdat zij zich als hoer had gedragen. Tamar stuurde het onderpand naar Juda en berichtte hem dat hij de vader was van de tweeling die zij verwachtte. Zij ontkwam aan een verschrikkelijke dood. Wel had zij geen gemeenschap meer met Juda. Wat heeft Tamar een verschrikkelijk leven gehad, waarin zij steeds een mooie toekomst zag gloren, een beeld dat iedere keer weer ruw verscheurd werd. Als door een wonder kon ze toch nog haar tweeling baren en opvoeden.
6
Vrouwen met Toekomst
Dinsdag 3 december 2013
Lezing: 2 Koningen 9:1-13
TAMAR, palm van God,
Een palm die vrucht wil dragen al wordt het tot je eigen schand in onrecht bleef je klagen nam recht in eigen hand. Maar God heeft het genomen gewogen en gebogen om tot een recht lijn te komen Hij had jouw heil voor ogen. Zo werd jij schakel in de lijn van Christus voorgeslacht die naar de mens gesproken Zoon van koning David was. uit de serie vrouwen in de geslachtslijn van Jezus
Wij turen in de toekomst. Wij zijn de tekens kwijt. Zal de Messias komen als kruispunt in de tijd? Zal hij op Tamar lijken, die doorzet en die wint als zij op zoek naar recht gaat en nieuwe wegen vindt? Tekst: Anneke van Wijngaarden, melodie: Nu daagt het in het oosten
Vrouwen met Toekomst
7
Woensdag 4 december 2013
Lezing: 2 Koningen 9:14-29
Kerstkrans Maak van restjes stof en een ijzerdraad deze prachtige kerstkrans.
Bron; http://www.allesoverknutselen.nl/knutselen-kerst.html
8
Vrouwen met Toekomst
Donderdag 5 december 2013
Lezing: 2 Koningen 9:30-37
Eeuwige Wijsheid O, eeuwige Wijsheid, wij prijzen U en zeggen U dank, omdat Gij al uw macht hebt afgelegd en tot dwaasheid geworden zijt om onzentwil. Want in deze nacht zijt Gij tot ons gekomen als één van ons, een kind, afhankelijk en naakt, bedekt met het bloed van een vrouw, geboren in armoede en ballingschap, om aan armen het goede nieuws te verkondigen, om gebroken slachtoffers in vrijheid te laten gaan. Daarom, met de vrouw die U het leven gaf, met de vrouwen die als vrienden met U omgingen en U te eten en te drinken gaven, die woorden met U hadden en die U hebben ontroerd, met de vrouw die U zalfde voor uw dood, met de vrouwen die U hebben ontmoet als de Opgestane, met allen die U door de eeuwen heen hebben liefgehad, prijzen wij U en zeggen: Heilig, heilig, heilig, gij kwetsbare God, vol zijn hemel en aarde van uw heerlijkheid. Hosanna in de hoge. Gezegend die komt in de naam van God. Hosanna in de hoge. Uit: Het Dienstboek Vrouwen met Toekomst
9
Vrijdag 6 december 2013
Lezing: 2 Koningen 10:1-16
Uit: Eva’s lied, 52
Oecumenische vesper, Westerkerk, 19.30 uur Voorganger: Willem den Boer over Rachab (Jozua 2) Pianiste: Truus den Ouden-van der Valk 10
Vrouwen met Toekomst
Zaterdag 7 december 2013
Lezing: 2 Koningen 10:17-35
Dit weekend staat Rachab centraal. Rachab de tweede vrouw in de stamboom van Jezus. Evenals Tamar is Rachab een opvallende schakel in de keten. Opvallend en onverwacht en misschien nog een graadje erger dan Tamar. Zeker Tamar had zich voorgedaan als een hoer tegenover haar schoonvader Juda, maar daar zat wel een zeer bijzondere gedachte achter. Zij wilde gerechtigheid halen. Bij Rachab is daar bepaald geen sprake van. Zij was het van beroep. En toch is zij opgenomen in het geslachtsregister van Jezus. Rachab een bijzondere vrouw. De naam van Rachab heeft te maken met het werkwoord wijd, ruim zijn. Zij blijkt ruim in haar opvattingen en in haar gastvrijheid. Uitermate handig in haar beroep, die gastvrijheid maar ook die ruime opvattingen. Je moet niet zo krap kijken per slot van rekening. Haar ruime opvattingen laat zij ook zien op een andere manier. Een bijzondere vrouw Rachab en ach we kennen het verhaal allemaal. Jozua staat bij de Jordaan en aan de andere kant ligt Jericho. Een stad waar van alles mee mis was. Een stad waar welvaart heerste. De stad van het succes. Een stad waar alles kon. Er was veel geld en weinig liefde, vaak gaat dat ook niet samen. Zeker er was wel liefde, betaalde liefde want er was geld genoeg. Een stad van Macho’s en misbruikten. En in die stad leefde Rachab. Eigenlijk kijken we hier in Jozua 2 een beetje met de ogen van Jezus, want Jezus zat daar vaak- in de onderste regionen van de samenleving zoals hier een vrouw een kanaanitische en prostituee. Toch zet God zijn oordeel niet door bij Rachab. Binnen de veroordeelde stad Jericho wordt Rachab gespaard en niet alleen zij. God creëert een soort vrijplaats, een veilig huis. Niet alleen voor Rachab, maar voor ieder die onder haar dak komt. Apart, zeer apart een hoerenkast wordt een huis van redding. Jezus liet later wel vaker huizen veranderen, een tollenaarshuis werd een open huis voor armen. Rachab woonde op de muur van de stad, één van de weinige huizen op de muur. Met een blind vertrouwen laat zij de mannen vertrekken uit haar huis. Eigenlijk weet zij zeker dat zij het goede heeft gedaan. Zij opent haar venster dat uit ziet op het veld buiten de stad. Met het openen van het venster opent ze eigenlijk het venster van een nieuw leven. Met de rug naar de stad, met de rug naar de zonde en het verderf ja maar met het oog op een nieuw leven. Niet alleen een nieuw leven voor haar, maar ook een nieuw leven voor Israël, een nieuw leven in een nieuw land. Haar huis op de muur is geen huis meer met een rode lamp maar een huis met een rood koord, een koord een rode draad, een rode draad die door de geschiedenis loopt, een geschiedenis die loopt langs vrouwen. (lees verder op pag 11) Vrouwen met Toekomst
11
Met het openen van dat venster voelt ze als het ware al de adem van God naar zich toestromen, nieuwe levensadem. Rachabs woorden en daden brengen nieuwe hoop teweeg voor het volk Israël. Als vreemdeling stelt zij zoveel vertrouwen in de weg van de Eeuwige, dat ze haar eigen volk er voor verraadt. Net als Jezus zal zij door haar volksgenoten beschouwd zijn als een verrader van de oude verhoudingen. Toch wijst zij net als Jezus later, de weg naar een nieuwe manier van leven met de Eeuwige. Zij stelt haar leven ervoor in de waagschaal. Rachab, een vrouw met toekomst.
Zondag 8 december 2013 2e Adventszondag: Populus Sion Lit. kleur: paars Lezing: 2 Koningen 11:1-20 Bloemschikking over Rachab Ruimhartig biedt Rachab de verspieders een schuilplaats, in tegenstelling tot Jericho zelf, die een gesloten samenleving blijkt te zijn met hoge dichte muren. Geen vreemdeling komt er in of uit en zeker niet iemand van dat godsvolk dat voor de poorten gelegerd is. Materialen: jute ondergrond met daarop de boomstronk rood koord (symbool voor Rachab) en druiven waarnaar de verspieders op zoek zijn Werkwijze: Bevestig het rode koord aan de stronk. We maken een rode schikking. Bloemen die gebruikt kunnen worden zijn: roos, gerbera, alstroemeria, de donkerrode chrysant ‘Barca’of een ander soort, hypericum, en skimmia. Leg de druiventros erbij. Lezen: Jozua 2 en Matteüs 1:1-4a Zingen: Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk 275 1 en 4 Rachab, haar geloof, haar lef, haar standvastigheid baren nieuwe toekomst voor het godsvolk, voor haar naasten Eeuwige God verbind ons
door die rode draad van de liefde Bron: Toekomst baren, symbolisch bloemschikken, Protestantse Kerk
12
Vrouwen met Toekomst
Maandag 9 december 2013
Lezing: 2 Koningen 12:1-22
Toekomst 2 De volgende vrouw die een heldhaftige daad verrichtte in het Oude Testament was Rachab. In Jozua 2 lezen wij hoe zij de twee spionnen van het Joodse volk onderdak gaf toen zij in Jericho polshoogte kwamen nemen. De komst van de mannen en hun verblijf bij de hoer Rachab kwam ook de koning van Jericho ter oren. Hij beval haar om de spionnen uit te leveren aan zijn mannen. Rachab had gehoord dat de God van de Joden, de God die macht had in de Hemel en de aarde, het volk van Israël gunstig was gestemd. Ze was, met heel Jericho, doodsbang voor de komst van het Joodse volk. Mogelijk daarom legde Rachab het bevel van haar eigen koning, tot uitlevering van de spionnen naast zich neer. De koning van Jericho moet vermoedelijk om een belangrijke reden het niet gedurfd hebben om het huis van Rachab aan te vallen en daarmee de spionnen gevangen te nemen. Rachab liet haar koning weten dat de mannen inmiddels vertrokken waren en raadde haar koning aan om de spionnen te achtervolgen en dat gebeurde. Omdat het huis van Rachab tegen de stadsmuur was gebouwd kon ze in de nacht de spionnen aan een touw buiten de stadsmuren laten zakken waardoor de spionnen veilig bij hun troepen terug konden komen. Wel stelde zij de eis dat als de stad aangevallen zou worden dat zowel zij maar ook haar hele familie gespaard zouden worden. Die eis werd ingewilligd en toen Jericho werd platgebrand werd Rachab en haar hele familie inderdaad gespaard. Zij bleef, samen met haar familie, bij het Joodse volk wonen en ook het nageslacht keerde niet naar hun eigen volk terug. Wij turen in de toekomst. Het visioen lijkt dood. Zal de Messias komen als redder in de nood? Zal hij op Rachab lijken die met een rode draad gevangenen bevrijdde? een liefdevolle daad Tekst: Anneke van Wijngaarden, melodie: Nu daagt het in het oosten
Vrouwen met Toekomst
13
Dinsdag 10 december 2013
Lezing: 2 Koningen 13:1-13
Rachab Rachab wie kent jou niet daar op die hoge muur een gastvrouw op en top voor iedereen te huur. Wie zal er argwaan wekken en denken aan een open poort waardoor Gods volk zal binnentreden. Jouw redding was het rode koord. Rachab wonderlijk is de weg die God met jou eens ging je mag een schakel in het koord naar de Verlosser zijn. Nu ligt Gods Land voor ieder open het hemelse Jeruzalem de heiden mag er binnen lopen die zich bekeert tot Hem. Jezus Christus is ons rode koord met Vader zijn wij zo verbonden wees welkom is Zijn liefdeswoord want Hij betaalde voor de zonden. uit de serie vrouwen in de geslachtslijn van Jezus
14
Vrouwen met Toekomst
Woensdag 11 december 2013
Lezing: 2 Koningen 13:14-21
Vrouwen met Toekomst
15
Donderdag 12 december 2013 Lezing: Romeinen 9:1-13 RUTH ( in de lijn van kerst) Er was enkel duisternis en rouw Toch bleef jij trouw Je hebt gekozen voor haar Heer In jouw lot bracht Hij een keer Je kwam in het beloofde land de Heer die alle harten kent heeft zich tot jou gewend zo werd je door Hem ingelijfd verwachtingsvol ben jij verblijd je mocht bouwen aan Zijn plan hoe wonderlijk is dan de weg God heeft de lijnen uitgelegd van voorgeslacht tot Koningszoon die heersen zal op Davids troon de Blinkende Morgenster aan de horizon schijnt licht advent, de Redder is in zicht gelovig mag een ieder stralen God zal uit alle natien ze halen en voegen in ’t verbond uit de serie vrouwen in de geslachtslijn van Jezus
Wij turen in de toekomst. Wij kijken ver vooruit. Zal de Messias komen die niemand buitensluit? Zal hij op Ruth gaan lijken die volop naaste is, Als zij Naomi bijstaat die treurt en eenzaam is? Tekst: Anneke van Wijngaarden, melodie: Nu daagt het in het oosten 16
Vrouwen met Toekomst
Vrijdag 13 december 2013 Lezing: Romeinen 9:14-29
2. Bethlehem geeft haar geen brood, er is bitterheid en zorgen. Wie is losser uit de nood, wie geeft brood, vandaag en morgen? Is voor haar niets meer gebleven dan het recht op arenlezen? 3.Bukkend achter maaiers aan groeien vragen, hoog als koren. Rijpen tot een nieuw verstaan, een geloven te behoren tot het volk dat leeft bij wetten die het recht naar t leven zetten. 4. Ruth, een vreemd’ling in het land zoekt haar recht en heeft gevonden. Liefde krijgt de overhand, Ruth en Boaz, lotsverbonden, komen samen en het leven wordt gevierd en doorgegeven. Uit: Eva’s Lied, 6, bij Ruth 1-4
Oecumenische vesper, Westerkerk, 19.30 uur Voorganger: Agnes Prins-van Dijk over Ruth (Ruth 1-4) Pianiste: Truus den Ouden-van der Valk Vrouwen met Toekomst
17
Zaterdag 14 december 2013
Lezing: Romeinen 9:30-10:13
Bloemschikking over Ruth Met al Naomi’s verdriet om het verlies van haar man en twee zonen heeft zij steun aan haar schoondochters. Ruth blijft Naomi trouw tot aan Beth-lehem, het broodhuis. De korenaren staan voor de liefde van Ruth voor Naomi en voor Boaz. Het gevlochten brood verwijst naar de liefde en trouw van God, die stevig verstrengeld zijn met het leven van mensen. Materialen: jute ondergrond met de staande of liggende boomstronk vanwege de roze liturgische kleur kan een roze doek over het jute gelegd worden graan, zoals gerst, tarwe, haver of rogge brood een rode roos Werkwijze: Leg bij één of twee bundels graan een mooi vlechtbrood. De grote rode roos is het beeld van de liefde van Ruth voor haar schoonmoeder Naomi. Strooi nog wat graankorrels op de ondergrond. Lezen: Ruth 4 en Matteüs 1:1-6a Zingen: Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk 791: 1, 3 en 4
Ruth, onbeschroomd kiest zij voor Boaz. Vol vertrouwen kiest Boaz voor Ruth – losser wordt hij uit de nood. Eeuwige God, waar wij trouw blijven aan U en aan elkaar, samen het brood delen, bloeit geluk op. Bron: Toekomst baren, symbolisch bloemschikken, Protestantse Kerk
18
Vrouwen met Toekomst
Zondag 15 december 2013 3e Adventszondag: Gaudete (Fil.4:4) Liturgische kleur: roze/paars Lezing: Romeinen 10:14-21 RUTH In de tijd dat Israël door de richters werd geleid heerste er verwarring en armoede en tot overmaat van ramp trof een hongersnood het land. Kortom er was een crisis, een fenomeen van alle tijden. Elimelech, een man uit Bethlehem, week met zijn vrouw Naomi en twee zonen uit naar het land Moab. Wij noemen dat nu economische vluchtelingen. Helaas stierf de man van Naomi en 10 jaar later overleden ook beide zonen die met Moabitische vrouwen waren getrouwd. Omdat men gehoord had dat de toestand in Israël sterk was verbeterd, besloot Naomi met haar twee schoondochters terug te keren naar haar geboorteland. Eenmaal op weg veranderde Naomi van gedachten. “Kunnen jullie eigenlijk niet beter naar je eigen moeder teruggaan? De Heer zal jullie belonen voor de liefde die ik van jullie heb ontvangen en jullie misschien zegenen met een nieuw huwelijk.” Met moeite voldeed Orpa aan haar verzoek, maar Ruth wilde met Naomi meegaan. “Ik wil bij u blijven, uw volk zal mijn volk zijn en uw God mijn God.” Zo kwamen zij samen aan in Bethlehem en Naomi werd herkend. “Ben je werkelijk Naomi?” Daarna stortte zij haar verdriet uit. “Rijk ben ik heengegaan, maar de Heer heeft mij arm terug gebracht.” Om aan voedsel te komen gaat Ruth naar de akker van Boaz, een familielid van Naomi’s man. Zij vraagt of zij achter de maaiers aan mag lopen om de aren te rapen die zij hadden laten vallen. Boaz staat dit toe en meer dan dat. Ze mag water en voedsel gebruiken en krijgt de mededeling dat zijn knechten haar niet zullen lastigvallen. Boaz had namelijk gehoord wat Ruth allemaal voor haar schoonmoeder had gedaan. Op aandrang van Naomi, die het beste met de jonge weduwe voorheeft, probeert Ruth Boaz te verleiden tot een verdere toenadering. Het is Ruth niet ontgaan dat Boaz mogelijk verliefd op haar is geworden. Het rendez-vous loopt goed af en Boaz zegt haar een huwelijk toe, maar moet eerst met iemand orde op zaken stellen. Naomi wilde het land van Elimelech verkopen aan een bloedverwant die nader was dan Boaz. Om het land in de familie te houden was een huwelijk met Ruth daarbij inbegrepen. Onder getuigen staat deze bloedverwant echter toe dat Boaz het land zal kopen en ziet tevens af van het huwelijk met Ruth. Boaz kan haar tot bruid nemen.
Uit het huwelijk wordt Obed geboren en deze zoon was de grootvader van koning David en tenslotte de voorvader van Jozef. Hoe wonderlijk loopt de weg naar het heil. Dit alles doordat in een tijd van crisis Naomi trouw gebleven is aan de Heer en met Zijn hulp ijverig gewerkt heeft om alle moeilijkheden te overwinnen. Vrouwen met Toekomst
19
Maandag 16 december 2013
Lezing: Romeinen 11:1-6
De weg van Bathseba “Als ik me kwetsbaar opstel loop ik gevaar. Als ik me laat zien kan iemand mij raken Ik wil leven zonder angst zonder dreiging van macht en geweld. Mijn lichaam is een bron van liefde van genieten van er mogen zijn zoals ik ben.” Jasja Nottelman
20
Vrouwen met Toekomst
Dinsdag 17 december 2013 Lezing: Romeinen 11:7-24 Toekomst 3 Maria, de moeder van Jezus, is wel de bekendste vrouw die de overgang beleefde van de periode die wij lezen in het oude testament en de tijd in het begin van het nieuwe testament. Maria en ook haar man Jozef kregen voor en na de geboorte van hun zoon Jezus veel bezoek van engelen. Ze werden daardoor doordrongen van het feit dat hun zoon wel heel bijzonder zou worden.. Toch heeft het echtpaar veel moeilijke momenten gekend. Alleen al de bezoeken van hemelse boodschappers moeten een diepe indruk hebben gemaakt. Maar natuurlijk ook het bericht dat Maria zwanger zou zijn, zonder dat zij bij elkaar sliepen. Op het eind van de zwangertijd een gevaarlijke tocht moeten maken naar Bethlehem. De herbergen die hen geen slaapplaats boden omdat in de overvolle ruimten een bevalling niet zou passen. Bezoeken van een groep engelen.De waarschuwing voor de toorn van Herodes. De vlucht naar Egypte. Het jarenlange verblijf in een vreemd land. De terugreis naar Nazareth. Het zoekraken van hun zoon. De ontsteltenis dat hij in de synagoge dwars tegen de schriftgeleerden inging. De wonderen die hij verrichtte. De leer die hij verkondigde waarmee hij de Joodse leiders in het harnas joeg. De dood van Jozef. De martelgang achter het kruis dat haar zoon moest dragen met een doornenkroon op het hoofd en ontveld over zijn hele lichaam door de vele zweepslagen. Het onvermogen tijdens de gang naar Golgotha. De dood aan een kruis waaraan hij drie uur lang hing te sterven. De opstanding met Pasen, hoe blij dat de ontdekking daarvan was. Een sterke vrouw, wie zal het haar nadoen.
De toekomst is begonnen. God komt bij ons aan huis. Het kindje van Maria hoort bij de mensen thuis. Hij zal op haar gaan lijken; die Gods genade vond Die trouw en diep bewogen voor de mensen openstond. Tekst: Anneke van Wijngaarden, melodie: Nu daagt het in het oosten
Vrouwen met Toekomst
21
Woensdag 18 december 2013
Lezing: Romeinen 11:25-36
Kerstlichtjes van blik Spaar je lege conservenblikken op en maak er een kerstlichtje van.
Kind van God gekomen, door Maria al verwacht: geluk is voor ons weggelegd, jij haalt ons uit de nacht! Onverwacht word jij geboren: mens,die naar Gods stem mag horen. Draag de sporen van de tijd, Leef met Gods aanwezigheid. Tekst: Erik Idema
22
Vrouwen met Toekomst
Donderdag 19 december 2013
Lezing: Titus 1:1-9
Bent u er nog, God? De dagen worden korter. De nacht dringt zich op. Het licht verdwijnt. En u? Bent u er nog, God? Of heeft u zich verborgen? Ergens in het dichte duister. Heeft u het gezien? Het kind dat gepest wordt. De vrouw die sterft van de honger. De jongen met een geweer in zijn hand. De man met zijn leven in een boodschappenkarretje zwervend over straat. Soms wordt het ineens zo donker Soms komt de duisternis zo dichtbij. Bent u er nog, God? Laat uw licht doordringen in het leven van mensen. Laat uw licht opgaan over wie in het donker zitten. Moge dit vlammetje Het begin zijn van het licht waarop wij hopen. Licht voor de wereld. Licht voor alle mensen. Licht van de vrede. Uit: Licht dat nooit meer dooft.
Vrouwen met Toekomst
23
Vrijdag 20 december 2013
Lezing: Titus 1:10-16
Uit: Liedboek,zingen en bidden in huis en kerk, 443. kerstlied uit Baskenland, vertaling Andries Govaart, melodie bewerkt door Charles Edgar Pettman – Gabriëls message. Oecumenische vesper, Westerkerk, 19.30 uur Voorganger: Albert van Riet over Maria (Matteüs 1)
Pianiste: Truus den Ouden-van der Valk 24
Vrouwen met Toekomst
Zaterdag 21 december 2013
Lezing: Matteüs 1:1-17
Dit weekend gaat het over voormoeder Batseba. Bloemschikking over Batseba Het is opvallend dat Matteüs Batseba niet bij haar naam noemt, maar haar neerzet als ‘de vrouw van Uria’. Hiermee benadrukt hij dat zij de vrouw van iemand anders was. David heeft zich van een kwalijke kant laten zien. Het eerste kind van David en Batseba heeft geen toekomst en sterft na zeven dagen. Groot is het verdriet. Maar een nieuwe toekomst wordt geopend, gebaard, met de komst van Salomo: kind van de vrede. Materialen: een jute ondergrond met daarop een staande of liggende boomstronk geschroeid schors, een witte roos Werkwijze: Om de donkere periode uit Batseba’s leven te benadrukken kiezen we verschroeid schors, verkregen uit de open haard of uit een vuurkorf. Maak aan weerskanten van een stuk schors, met een priem of boortje, een gaatje en bevestig het geheel met ijzerdraad aan de buitenkant van een rieten mandje. Zet in en tegen het mandje nog een aantal stukken schors. Zet tussen het schors een buisje met water met daarin een grote witte roos, symbool voor een nieuwe toekomst van vrede. Lezen: 2 Samuël 11 en Matteüs 1:1-6 Zingen: Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk, 473:1
Batseba, pijn en verdriet blakeren haar leven zwart. De geboorte van het kind van de vrede doet haar opbloeien als een roos. Eeuwige God, leven kan zo’n pijn doen. Wees aanwezig. Open uw toekomst. Bron: Toekomst baren, symbolisch bloemschikken, Protestantse Kerk
Vrouwen met Toekomst
25
Zondag 22 december 2013 4e Adventszondag: Rorate Coeli (Jes.45:8) Liturgische kleur: paars Lezing: Matteüs 1:18-25 BATSEBA Het verhaal over Batseba vinden we in 2 Sam. 11 en 12. Het zijn vooral de verlangens en daden van David die een rol spelen en waar hij niet prat op kan gaan. Batseba zelf komt nauwelijks aan het woord. David is onder de indruk van haar schoonheid. Bij navraag weet hij dat ze de vrouw van Uria is, een trouw soldaat, die in het leger dient. David roept haar bij zich in het paleis waar hij gemeenschap met haar heeft. Batseba meldt later haar zwangerschap. Dat wordt een probleem voor David, Als Uria nu eens even thuis kan komen, dan kan het kind dat Batseba verwacht gerekend worden als van haar man. Maar Uria weigert. Als er gevaar voor het land dreigt, kan hij zich toch niet aan zijn huwelijkse plichten wijden!? Dan laat David Uria op een cruciale plek in het leger plaatsen, waardoor hij omkomt. Van David, man naar Gods hart, mocht je toch beter verwachten! Nadat Batseba zich aan de voorgeschreven rouwperiode voor haar man heeft gehouden, wordt ze door David naar het paleis gehaald en wordt ze zijn vrouw. Hoe zou het voor Batseba geweest zijn? Zwanger opgenomen in het paleis; als het kind van Uria is, is de koning dan opeens haar weldoener? Of is het van de koning? Hoort u de roddels en kletspraatjes in het paleis rondzingen? Hoe dan ook, Batseba heeft geen stem in de gebeurtenissen. Wie weet hoe ze geleden heeft onder de blikken en verkapte toespelingen van iedereen in het paleis? Het kan eigenlijk niet anders dan dat dit alles haar veel pijn heeft gedaan. Heeft ze wel een toekomst als een van de vrouwen van de koning? Dan wordt haar kind ziek en sterft. Zou er ook mededogen zijn geweest bij de andere vrouwen? Een kind verliezen is toch het ergste wat een moeder, een ouder, kan overkomen. Over Batseba’s gevoelens lezen we alleen in hoofdstuk 12:24 waar staat dat David haar troost. Niet alleen bij David was groot verdriet over het overleden kind, vooral na de vermaningen van de profeet Natan, maar ook bij haar. Ze wordt opnieuw zwanger en het kind krijgt de naam Salomo, die koning van de Vrede wordt. Via haar zoon heeft haar leven toch toekomst en komt ze voor in het geslachtsregister van Jezus, de Messias.
Wij turen in de toekomst. Zal er ooit vrede zijn? Zal Batseba de moeder van de Messias zijn? Zal hij op haar gaan lijken of op een koningskind, die als de zoon van David de weg naar vrede vindt? Tekst: Anneke van Wijngaarden, melodie: Nu daagt het in het oosten
26
Vrouwen met Toekomst
Maandag 23 december 2013
Lezing: Titus 2:1-10
Toekomst 4 Niet alleen in Bijbelse tijden hebben grote vrouwen een stap in de toekomst gezet. Ook in latere eeuwen hebben vrouwen een duidelijk spoor gelegd naar een betere toekomst. Madame Curie In 1867 geboren in Polen. Als 15-jarige haalde ze cum laude het examen van de middelbare school. In 1891 kon ze naar Parijs verhuizen om scheikunde, natuurkunde en wiskunde te studeren. Zij is een van de vier mensen die ooit twee Nobelprijzen hebben gewonnen. Moeder Teresa In 1910 geboren in Skopje, was een wereldbekende katholieke zuster naar Calcutta in India gezonden om lerares te worden. In Calcutta zette zij een wereldwijd bekend werk onder armen op, dat zij tot kort voor haar dood leidde. Malala Yousafzai In 1997 geboren, is een Pakistaanse kinderrechtenactiviste, bekend geworden vanwege haar strijd voor meisjes om naar school te mogen. Op 9 oktober 2012 pleegde in een bus een Talibanstrijder een doelgerichte aanslag op haar, waarbij ze zwaargewond raakte door een kogel in haar hoofd en haar hals. Artsen in Rawalpindi en Engeland hebben haar met succes behandeld In 2011 kreeg zij de Internationale Kindervredesprijs. Hetzelfde jaar kreeg zij in Pakistan de Nationale Jeugdvredesprijs. 10 november 2012 werd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot de Dag van Malala, Time noemde haar een van de 100 invloedrijkste personen ter wereld. In Den Haag kreeg zij dit jaar de Internationale kindervredesprijs 2013. Vrouwen met Toekomst
27
Dinsdag 24 december 2013 Kerstavond Lezing: Titus 2:11-15 MARIA Maria, kind van het verbond, zo mocht je van een engel horen, toen God hem naar de aarde zond, straks wordt de Zoon van God geboren in geloof mag jij nu amen zeggen, mij geschiede naar Uw woord zo wil je heel je leven leggen in Gods hand, Hij heeft jou gehoord want eeuwenlang werd Hij verwacht, al in het paradijs heeft God beloofd de Redder brengt weer levenskracht, de dood wordt van haar angel dan beroofd Maria, kind van het verbond genade vond jij in Gods ogen Gods Zoon is ook de vaste grond voor allen die geloven want deze Levenslam werd Stervenslam Hij heeft de weg naar God hersteld nu krijgen wij weer levenskans omdat het vonnis is geveld Bloemschikking over Maria Materialen: een witte ondergrond met daarop een staande of liggende boomstronk, witte bloemen, klimop Werkwijze: Maak met witte bloemen en klimop een mooie schikking. U kunt bv. de volgende bloemen gebruiken: eustoma/ lysianthus, Avalanche rozen, lelie, fresia, gerbera, anjer, eucharis en chrysant ‘Anastasia’. 28
Vrouwen met Toekomst
Woensdag 25 december 2013 1e Kerstdag Dixit Dominus (Ps. 2:7) Liturgische kleur: wit Lezing: Titus 3:1-7
Samenstelling kalender: Agnes Prins-van Dijk, Han Bik Adrie van den Berg, Zwanet Wagenaar, Harriët in ’t Veld Marjolein Neuteboom-Polet, Marianne Buurman-Bette Truus den Ouden-van der Valk, Ria den Braber, Albert van Riet Gerrie Lokum-van der Waals, Twigt GrafiMedia Samenstelling Spirit: Nely van der Weijde, Jan Willem Fortuin Vrouwen met Toekomst
29