VOEDINGSRICHTLIJNEN IN DE GERIATRISCHE ONCODIËTIEK

Céline Millet, Diëtiste

26/02/16

VOEDINGSRICHTLIJNEN IN DE GERIATRISCHE ONCODIËTIEK Céline Millet, Zelfstandig diëBste & ZiekenhuisdiëBste AZ Sint Jan, Brugge.

1


26/02/16

Programma u  PrevalenBe u  Rol van voeding u  Kankercachexie u  Rol van de diëBste u  Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u  Algemeen geriatrisch onco-diëBek advies u Andere geriatrische onco-diëBek adviezen 2


26/02/16

PrevalenBe

u Kanker -> ziekte vooral op oudere leeVijd => 40% ouder 70 jaar u > probleem geriatrische oncodiëBek = kankercachexie 3


26/02/16

Rol van voeding u Voeding is geen therapie maar heeV een ondersteunende rol u  Doel: ü  behandelingsmogelijkheden ondersteunen ü  bijdrage herstel ü  bijdrage welbevinden

4


26/02/16

Kankercachexie u = Ondervoeding door kanker u Vooral bij digesBeve, long-& hoofdhalstumoren u  Meest uitpuênde symptoom van kanker ü  verminderde energie ü  verminderd welzijn ü  afname van de QOL van paBënt en familie ü  sBjging aaankelijkheid 5


26/02/16

Kankercachexie: gevolg u  Verhoogde mortaliteit (bij chirurgie) u  Verminderde immuniteit waardoor: ü  slechtere wondgenezing ü  verhoogde kans op infecBes

u  Langere hospitalisaBe u  Daling effecBviteit of stopzeeng van behandeling 6


26/02/16

Kankercachexie-mechanisme KANKER Cytokines van immuunsysteem of tumor

Metabole ontregelingen

•  Voedingsklachten •  FuncBeverlies van spijsverteringskanaal •  Onvoldoende zelfzorg •  Bijwerking behandeling Anorexie Verzadiging

Verminderde voedselinname

Cachexie/ Gewichtsverlies 7


26/02/16

Kankercahexie: stadia

ü  Vroege herkenning -> groot belang! ü  Vergevorderd stadium -> onomkeerbaar! 8


26/02/16

Kankercachexie: bij ouderen = complex probleem + meer bij ouderen dan bij jongeren u  funcBoneel domein: mobiliteit, slechthorend-& ziendheid u  psychisch domein: depressie, demenBe, cogniBeve stoornissen u  sociaal domein: financiële draagkracht, sociale isolaBe, beperkte mantelzorg, behoeVe extra zorg u  somaBsch domein: polyfarmacie, ziekten, decubitus, verlies spierkracht 9


26/02/16

Rol van de diëBste: consultaBes wanneer? u  op radiotherapie: vanaf de 3e bestraling u  op chemo: bij 1e behandeling u  bij opname: op doorverwijzing/eigen iniBaBef/score op screening ó CommunicaBe en mulBdisciplinair overleg van groot belang! 10


26/02/16

Rol van de diëBste: communicaBe Dokter Sociale dienst

MOC

Diëtiste

ReferenBeVPK

Logopedie

Verpleegkundige LogisBek 11


26/02/16

Rol van de diëBste: 1 e consult & opvolgconsulten u  Kennismaking u  Luisteren naar sociaal aspect u  Screening op ondervoeding (vb. NRS 2002, MUST, MNA) u  Opstellen voedingsplan u  Voedingsadvies

12


26/02/16

Rol van de diëBste: screening vb. NRS 2002 u  Screeningstool voor ondervoeding u  4 vragen: ü  BMI < 20 ü  daling gewicht de laatste maand ü  daling eetlust laatste week ü  zwaar zieke paBënt? -> antwoord JA? Risico op ondervoeding & verdere evaluaBe 13


26/02/16

Rol van de diëBste: screening BMI: (kg/m2) andere interpretaBe geriatrie: u  < 20 = ondervoeding u  20-22 = risico op ondervoeding u  22-28 = gezond gewicht u  > 28 = overgewicht 14


26/02/16

Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u  adequate voeding ( 1,2-1,5 g eiwit/kg lichaamsgewicht) u  energie: ruststofwisseling +30-50% toeslag u  kleine aantrekkelijke frequente maalBjden u  geen maalBjden met hoge verzadigingswaarde of < energie, geen light u  verrijking met boter, room, suiker, olie, dextrinemaltose, eiwitpoeder u  klinische voeding: preparaten met extra E en En 15


26/02/16

Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u klinische voeding; drinkvoeding of sondevoeding (Nutricia, Nestlé, Fresenius Kabi, BS NutriBon): vb. Resource Hp/Hc ( 300kcal/20g E)

16


26/02/16

Voedingsplan bij kankercachexie op geriatrie u  Bouwsteentje (191 kcal , 8 g E)

u  Easy to eat ( 133kcal , 8 g E)

17


26/02/16

Algemeen geriatrisch onco-diëBek advies u  adequate voeding (1,0-1,2 g E/kg lichaamsgewicht, En=ruststofwisseling & acBviteiôeslag) u  E+ En+ voeding=> 1,2-1,5 g eiwit/kg lichaamsgewicht, En=ruststofwisseling & 30-50% toeslag) u  palliaBeve voeding=>comfortvoeding u  nierfuncBestoornis=>beperkte E-inname u  Vit D suppleBe (HGR 2009): 20 mirogram/dag u  suppleBe Vit B12 ( oraal of intramusculair) u  minimum 1700ml drinkvocht/dag u  smakelijke maalBjden met voldoende variaBe u  gemalen of glad gemalen maalBjden & ingedikte dranken bij kauw-&slikproblemen u  depressiviteit: dagelijkse zorg om te sBmuleren tot eten & drinken

18


26/02/16

Anorexie & snelle verzadiging u  kleine veelvuldige, aantrekkelijke maalBjden ie. ontspannen sfeer u  snacks met > voedingsdichtheid, verdeeld/dag u  voldoende vocht (min.1,5L/daags) u  samen met anderen eten-> zien eten, doet eten u  kopje bouillon, glaasje alcohol voor eten-> wekt eetlust op u  geen veê & gasvormende voedingsmiddelen u  vloeibare, energierijke voeding-> minder vol gevoel dan vaste voeding u  onvoldoende inname-> klinische voeding 19

Voedingsaversies, smaak-& reukverandering, vieze smaak Céline Millet, Diëtiste

26/02/16

u  goed kauwen-> smaak verbeterd u  voeding met sterke geur ( vis, gebraden vlees) vermijden u  voeding aanpassen aan de nieuwe smaakvoorkeur u  vlees combineren met friszoet (cranberry’s, appelmoes, perzik) u  aardappel, wit brood, beschuit, crackers // invoer fletse smaak u  metaalsmaak-> plasBek bestek invoer u  voldoende vocht (1,5L) u  pepermunt, kauwgom, snoepjes bij vieze smaak u  zout, kruiden, specerijen (gember, wasabi, marinades) indien slijmvlies ok u  etens-, schoonmaakmiddel-, tabak- & parfumgeur mijden-> venBleren 20


Misselijkheid & braken

26/02/16

u  voeding niet forceren u  voldoende vocht (min. 1,5L), ev. vocht-& elektrolyteninfuus u  kleine, frequente maalBjden u  voeding op dagdelen bij mindere misselijkheid u  voedingspauze bij heVige misselijkheid u  eten niet opdringen, ongebruikt eten wegnemen u  een lege maag mijden-> frequent kleinigheid innemen (cracker) u  zuigen op ijsklontje, kauwgom, waterijsje of zachte stukjes fruit u  koolzuurhoudende dranken & klinische preparaten, SV, TPN invoer 21


Xerostomie

26/02/16

u  regelmaBg mond spoelen en sprayen u  toename dun speeksel: ananas, augurk, komkommer, zilveruitjes, appel, tomaat, citroen, sinaasappel, vitamine C, niet bij slijmvliesbeschadiging! u  blijven kauwen-> speekselproducBe é u  eten doppen in thee, melk, soep u  ruim gebruik van soep, saus, jus u  boter, room, crème fraîche, mayonaise-> voeding smeuïg u  zure dranken mijden! dr tekort aan speeksel-> tanderosie 22


Kauw-& slikproblemen

26/02/16

u  voeding aanpassen ad kauw-&slikmogelijkheid u  blijven kauwen zo lang als mogelijk u  gemalen voeding: producten herkenbaar houden u  voedsel fijn snijden + room, jus toevoeging u  verdikkingsmiddel-> minder verslikking

23

MucosiBs in de mond, keel of slokdarm, maag -& darmkanaal


26/02/16

u  ijsschaafsel, ijswater u  zachte, smeuïge of vloeibare voeding u  geen sambal, peper, citrusfruit, erg zoute producten, koolzuurhoudende – vruchtendranken & geen alcoholische -of sportdranken u  geen noten, hard fruit, korstjes-> slijmvlies beschadigen u  rietje-> beperk contact slijmvlies mond u  onvoldoende inname-> klinische voeding u  ernsBge mucosiBs-> sonde-parenterale voeding 24


26/02/16

Hinderlijke slijmvorming

u  friszure producten-> ñwaterig speeksel u  koolzuurhoudend water, spoelen met donker bier u  mond spoelen met water, thee, koffie u  melk reduceren-> karnemelk, drinkyoghurt & sojaproducten invoeren

25


26/02/16

Zuurbranden u frequente kleine maalBjden u  > vetrijke maalBjden mijden u  2 uur voor slapen geen > maalBjd u  alcohol, chocolade, pepermunt, koffie & gashoudende dranken mijden u  inslikken van lucht (kauwgom, haasBg eten) mijden 26


26/02/16

ObsBpaBe u  voldoende voedingsvezels (30-40g /dag) u  ruim drinkvocht (2 liter) u  regelmaBg voedingspatroon & ruim ontbijt u  variaBe in vezels

27


Diarree

26/02/16

u ruime vochBnname (1,5-2 l vocht/dag) u  royale zouBnname ( rehydrataBe-zout PO, zout/infuus , > 10 gram (contra-indicaBes) u  gevarieerde voeding u  vermijd vetrijke, > maalBjden, onoplosbare vezels, gashoudende dranken, scherpe kruiden & specerijen u  maBg koffie en alcohol u  geen producten met suikeralcoholen (sorbitol,…) u  probioBca bij diarree tgv. anBbioBca, geen tgv. mucosiBs 28


26/02/16

Dank voor uw aandacht, zijn er nog vragen?

29

VOEDINGSRICHTLIJNEN IN DE GERIATRISCHE ONCODIËTIEK

Recommend Documents