VERTEL ME: WIE BEN JE?

VERTEL ME: WIE BEN JE? Loopbaanmagazijn

Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

VERTEL ME: WIE BEN JE?

Inleiding ‘Vertel me: wie ben je?’ maakt deel uit van het Loopbaanmagazijn, een reeks digitale boekjes met oefeningen die je flexibel in je loopbaanbegeleiding kunt inzetten om je studenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van hun loopbaancompetenties. Jezelf leren kennen aan de hand van verhalen De titel ‘Vertel me: wie ben je?’ is misschien wel de belangrijkste vraag bij loopbaanbegeleiding. Jezelf ontwikkelen is lastig als je niet weet wie je bent en daarover niet kunt vertellen. Vanaf welk punt moet je dan starten om te groeien? En hoe moet je dan weten waar je naar toe wil? Al eeuwenlang vertellen we verhalen over onszelf, over onze wereld en de mensen om ons heen. Daarmee proberen we samen te vatten wie we zelf zijn. Het boekje ‘Vertel me: wie ben je?’ is op het vertellen van verhalen gebaseerd. Door middel van het vertellen kunnen je studenten zichzelf en elkaar beter leren kennen en leren begrijpen. Ze weten dan ook beter wat ze nodig hebben om hun toekomstig beroep op een voor hen zinvolle manier uit te voeren. ‘Vertel me: wie ben je?’ is dus vooral een hulpmiddel en inspiratiebron om met elkaar in gesprek te raken en te blijven. 43 thema’s In ‘Vertel me: wie ben je?’ leert de student zichzelf én anderen beter kennen. Dit gebeurt aan de hand van 43 thema’s. Bij elk thema staan vragen die de loopbaandialoog in gang zetten of op gang houden. Ook theorieën/uitspraken en (links naar) inspirerende beelden, verhalen, teksten, liedjes en gedichten zijn per thema opgenomen.

INLEIDING

Je kunt er als begeleider voor kiezen om eerst met je studenten vanuit de thema’s te werken, dus vanuit het boekje ‘Vertel me: wie ben je?’. Je geeft dan verdieping aan onderwerpen, vragen of discussies die al binnen je loopbaangroep aan bod zijn gekomen of die jij zelf belangrijk vindt om binnen de groep aan de orde te stellen. Je kunt er ook voor kiezen verdieping te geven aan de oefeningen in de overige vijf boekjes van het Loopbaanmagazijn, waarin steeds een van de loopbaancompetenties centraal staat: Ontdek je Talent, Ontdek je Passie, Ontdek je Werkplek, In Gesprek met en Zelf aan Zet. Welk thema (of thema’s) bij welke oefening past en vice versa staat steeds aangegeven. Hoe je dit boekje gebruikt, hangt geheel van je eigen voorkeur, manier van begeleiden en visie op loopbaanbegeleiding af. Meer over het gebruik van Loopbaanmagazijn lees je in het boekje Loopbaanmagazijn: Doelstelling en gebruik. En dan nu de diepte in!


Colofon Ontwikkeld door: Claudine Hogenboom, Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo In samenwerking met: Leo van Ast, Mondriaan College Peter Berkers, Summa College Ingrid Mollen, MOL training en coaching Redactie: Ravestein & Zwart Foto’s: privé-archief van de schrijvers, dansfoto’s van Boy Hazes, RGBStock.nl Vormgeving: Atelier Chênevert www.atelierchenevert.nl Uitgebracht door: Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo www.lob4mbo.nl

COLOFON

Oktober 2015 Dit magazijn is voor iedereen vrij te gebruiken, met bronvermelding.

VERTEL ME: WIE BEN JE? INHOUDSOPGAVE

Inhoudsopgave Inleiding Colofon Thema’s 01. Actie 02. Ambitie 03. Compassie 04. Creativiteit 05. Dood 06. Doorzettingsvermogen 07. Eerlijkheid 08. Energie 09. Excellentie 10. Fotografie/beelden 11. Gastvrijheid 12. Gedachte 13. Geduld 14. Gehoorzaamheid 15. Geluk 16. Geschenk 17. Humor 18. Ik 19. Inspiratie 20. Kritiek 21. Kunst & Cultuur 22. Leiderschap

23. Leerling 24. Liefde 25. Moed 26. Motivatie 27. Naam 28. Nieuwsgierigheid 29. Professionaliteit 30. Religie 31. Rust 32. Samenwerking 33. Spanning 34. Sport 35. Talent 36. Trots 37. Trouw 38. Verantwoordelijkheid 39. Verdriet 40. Verwondering 41. Vriendschap 42. Vrijheid 43. Zelfvertrouwen

VERTEL ME: WIE BEN JE? 01. Actie

01. Actie Bij dit thema hoort de volgende oefening:

• Een BPV-bedrijf zoeken (uit: Ontdek je Werkplek)

Dialoogvragen

1. Hoe start jij de dag op jouw BPV-plek? 2. Stel: je bent een dag directeur van jouw BPV-bedrijf. Wat zou je dan veranderen? 3. Welke werkzaamheden doe je met veel plezier? Hoe zou je jouw werk nog leuker kunnen maken? 4. Wat is de leukste taak van jouw BPV? Welke taken maken jou enthousiast? 5. Lukt het jou om de leukste taken op je BPV-plek alleen uit te voeren? 6. Zijn er dingen op de BPV die je moeilijk vindt? Welke dingen zijn dat? 7. Wat wil je absoluut niet doen op je BPV-plek? 8. Of/of: ben jij een doener of een denker? 9. Of/of: studeren of werken? 10. Of/of: stage of school?

Uitspraken/theorieën ‘We hebben in de loop der jaren al vele etiketten gevonden om op mensen te plakken. Met “de doener” hebben we er weer een bij. De termen “doener” en “denker” zijn niet nieuw. Kolb, een Amerikaanse onderwijskundige, onderscheidde vier leerstijlen, die in het onderwijs herkenbaar en nuttig zijn: de doener, de dromer, de denker en de beslisser. Maar zo langzamerhand gaat dit lijstje met benamingen een eigen leven leiden. Sommige “deskundigen” schijnen tegenwoordig meteen te kunnen zien bij welk type benaming een leerling hoort. Daarbij wordt dan de nuance die Kolb nadrukkelijk aangeeft uit het oog verloren. Het gaat me niet zozeer om het woord “doener”, maar om de kwalificatie die ermee wordt uitgesproken. Doeners kunnen niet stilzitten. Doeners zijn snel afgeleid. Doeners kunnen maar kort luisteren en begrijpen niets. Dan kun je maar beter een “denker” zijn. Denkers kunnen uren stilzitten. Denkers zijn niet snel afgeleid. Denkers kunnen uren luisteren en zij snappen alles. Als u deze uitspraken over denkers ongenuanceerd vindt, waarom dan die over doeners niet? Het feit dat je een doener bent, hoeft niets te zeggen over je opleidingsniveau of intelligentie. Het verschil tussen een denker en een doener is zichtbaar in de manier van leren. Een doener leert vooral door dingen te ervaren (dat betekent natuurlijk niet dat volwassen doeners alleen maar met


hun handen zouden kunnen werken), terwijl een denker eerst over een onderwerp wil lezen voordat hij iets doet. De ene manier is niet beter dan de andere. Maar door alle belangstelling voor doeners lijkt het net of alleen zij extra aandacht nodig hebben. Nu kan aandacht geen kwaad voor de doener. Maar ook de denker, de dromer en de beslisser hebben die aandacht nodig. Al dat hokjes denken lijkt misschien wel mooi, maar extra aandacht voor de ene groep betekent minder aandacht voor de andere.’ Bovenstaande tekst is een fragment uit de blog Doeners, geplaatst op Digibron.nl

In beeld Wanneer ben jij vooral een doener?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten

• Schiedam is blij met de inzet van de vrijwilligers in de stad. Daarom worden deze DOENers één keer per jaar extra in het zonnetje gezet tijdens het DOENers Feest.

01. Actie

• Doen is de beste manier van denken!

VERTEL ME: WIE BEN JE? 02. Ambitie

02. Ambitie Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • • • • • • •

The elevator pitch: in 60 seconden zeggen waar je goed in bent (uit: Ontdek je Talent) Wat vind ik belangrijk in mijn werk? (uit: Ontdek je Passie en Ontdek je Werkplek) Wat is mijn ideale baan? (uit: Ontdek je Passie en Ontdek je Werkplek) Dromen! (uit: Ontdek je Passie) Een werkdag uitgebeeld (uit: Ontdek je Werkplek) Leren van successen: het is me gelukt! (uit: Ontdek je Werkplek en Zelf aan Zet) Welke loopbaan heeft mijn familie? (uit: Zelf aan Zet) Familiepraat (uit: Zelf aan Zet) Bedrijfsbezoek Flash (uit: Zelf aan Zet) Waar sta ik? (uit: Zelf aan Zet) Doelen beschrijven (uit: Zelf aan Zet) Je eigen waarden en normen (uit: Zelf aan Zet) Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Welke drie eigenschappen typeren jou? 2. Wat staat er op de eerste pagina van je persoonlijke website? 3. Wanneer heb je voor het laatst iets nieuws gedaan? 4. Waarin wil je de beste zijn? 5. Wat wil je bereikt hebben in het jaar 2025? 6. Welke concrete stappen kun je noemen om die ambitie in gang te zetten? 7. Welke inspanning heb je over voor een volgende stap in je carrière? 8. Of/of: ga je voor je carrière of voor je gezin? 9. Of/of: ga je voor het buitenland of voor Nederland? 10. Of/of: ga je voor je eigen bedrijf of voor een baan in loondienst?

Uitspraken/theorieën

• ‘De eerste vraag die onze klas stelt als er een nieuwe opdracht wordt gegeven, is “Is dit voor een cijfer?”’ • ‘Goed presteren is een belangrijk doel in mijn leven.’ • ‘Succes is een reis, niet een bestemming.’ (Deepak Chopra)


• ‘Een droom najagen, betekent ook dat ik hobbels moet nemen.’ • ‘Het gaat er puur om hoeveel tijd je ergens in stopt. Dat geloof ik wel; het is puur psychologisch. Je moet harder werken en je niet klein laten krijgen.’ (Bram in ‘Over De Top’). • ‘Mensen met een hoge mate van zelfregulatie zijn goed in: - persoonlijke doelen stellen; - hun doelen in actie omzetten, een plan maken; - achterhalen wat ze nog bij moeten leren; - nadenken over wat ze nodig hebben om goed te kunnen presteren; - zelfreflectie: nadenken over sterke en zwakke punten; - ingrijpen als ze niet op koers liggen.’ bron: ‘Over de Top’

In beeld Voor jezelf beginnen?

02. Ambitie

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Thomas Edison Thomas Edison is de uitvinder van de gloeilamp en de platenspeler. Hij is misschien wel de meest succesvolle uitvinder/ondernemer uit de moderne tijd. Zo heeft hij meer dan duizend patenten op zijn naam staan. Edison is ook beroemd om zijn uitspraak over zijn ambities: ‘Ik heb niet gefaald, maar gewoon tienduizend manieren uitgevonden waarop het niet werkte.’ Hiermee refereerde hij aan de grote hoeveelheid mislukte projecten, voordat hij succes kon claimen. Zo voerde Edison een gevecht om de gloeilamp op de markt te krijgen. Het was oktober 1879 toen hij, na meer dan dertien maanden van mislukte proeven, eindelijk op het idee kwam om een spiraalvormige kooldraad (van katoen) te gebruiken om de gloeilamp op te laten lichten. Welke hobbels wil jij nemen om je ambities te verwezenlijken?


Shaun Figaroa ‘Wees ondernemer van je eigen leven’ Shaun Figaroa (20) stond in 2012 op het podium van TEDxYouth@Brabantlaan. Sinds zijn presentatie heeft hij veel bereikt. Zo bouwde hij zijn eigen bedrijf 040 Records verder uit, werkte hij mee aan een boek en stond Miggs de Bruijs – een artiest die hij coacht – in 2014 op het TEDxYouth-podium in Breda. Als Shaun terugdenkt aan zijn presentatie bij TEDxYouth, voelt hij als eerste weer de zenuwen opkomen die hij voelde toen hij het podium betrad. ‘Ik vertelde een persoonlijk verhaal en voelde de zenuwen aan het begin van mijn presentatie. Even ben je bang voor het onbekende. Maar net als bij een muzikaal optreden, voel je je op een gegeven moment vanzelf thuis op het podium. Daarna ging het vanzelf.’ De jonge spreker heeft na zijn TEDx-avontuur veel beleefd. Zo hebben de inspirerende woorden die hij uitsprak tijdens zijn presentatie – ‘Wees ondernemer van je eigen leven’ – hem al veel moois opgeleverd. Shaun werkte bijvoorbeeld mee aan een boek voor succesvolle schoolverlaters. Hij stopte zelf namelijk met de middelbare school, waar hij het vwo volgde. Na zijn presentatie kreeg hij de smaak van te pakken: de afgelopen jaren stond hij op meerdere podia om zijn persoonlijke verhaal en passie met anderen te delen. Daarnaast is hij erg druk met zijn eigen onderneming 040 Records. Hij mixt muziek voor artiesten, maakt videoclips, produceerde een EP met prominente hiphop-artiesten en stond op grote festivals, zoals Appelsap. Shaun is niet meer terug naar school gegaan. ‘Ik heb me volledig gericht op de muziek. Ik luister naar mezelf en dan voel ik me het beste thuis in de muziekwereld. De tijd die ik op school had kunnen zitten, heb ik in mezelf gestoken.’ En hoe denkt hij over het TEDxYouth-thema van 2014: Be a Rebel? ‘Iedereen is rebels op zijn eigen manier. Sommige mensen durven alleen te dromen. Maar mensen zouden meer moeten doen dan alleen dromen: als je écht rebels wilt zijn, moet je ervoor gaan!” Als Shaun nadenkt over zijn eigen toekomst, zou hij alleen nog maar dingen willen doen waar hij gelukkig van wordt en daar dan ook nog zijn geld mee willen verdienen.

02. Ambitie

bron: blog op de website van TedxYouth@Brabantlaan

VERTEL ME: WIE BEN JE? 03. Compassie

03. Compassie Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Kennismaken: over de streep! (uit: Ontdek je Talent) • Me, myself and I (uit: Zelf aan Zet) • Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wil jij graag weten hoe het met je vrienden of familieleden gaat? 2. Wil jij graag weten hoe het met een klasgenoot gaat? 3. Wil jij graag weten hoe het met collega’s op je stageplek gaat? 4. Met wie praat je als je een oplossing zoekt? 5. Voor welk probleem ben jij de oplossing? 6. Geef je aan goede doelen? 7. Ben je in voor vrijwilligerswerk? 8. Of/of: teamplayer of individualist? 9. Of/of: ga je voor de wereld of ga je voor Nederland? 10. Of/of: iedereen mag zijn wie hij (inclusief gebrek of geaardheid) is of mensen moeten zich aanpassen?


• ‘Als je doet wat je leuk vindt, hoef je nooit te werken.’ • ‘Een goede daad verrichten is gemakkelijk, de gewoonte ontwikkelen om dit altijd te doen niet.’ (Aristoteles) • Het grote voordeel van een zuivere, altruïstische motivatie is dat we nooit teleurgesteld kunnen worden, omdat we helemaal niets terug verwachten, zelfs geen dankbaarheid, liefde of een vriendelijk woord. • Compassie is een waardevol fenomeen dat mensen verbindt in tijden van nood. Bij ernstige gebeurtenissen – zoals ziekte of ander leed – doet het mensen goed om te merken dat anderen met hen meevoelen. Helaas neemt compassie leed niet weg. Bij ziekte en gezondheidsproblemen is de hoop vaak gericht op het wegnemen van leed. Waarom is compassie dan toch belangrijk? En heeft compassie egoïstische motieven (zoals de filosoof Nietzsche beweert)?


In beeld Met wie heb jij compassie?


03. Compassie

Ernstig leed kan iedereen overkomen. Compassie is de gedachte dat het erg is dat iemand lijdt. Als iemand lijdt, kun je ook wegkijken en doen alsof het leed er niet is. Compassie maakt het leed zichtbaar. Door leed zichtbaar te maken, maak je aan degene die lijdt duidelijk dat hij niet de enige is die ziet dat dit leed bestaat. En daardoor biedt compassie ook troost (aldus hoogleraar/onderzoeker Margreet van der Cingel, auteur van het proefschrift Compassie in de Zorg).


04. Creativiteit Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • •

Mijn wapenschild (uit: Ontdek je Talent en Zelf aan Zet) Schilderen op muziek (uit: Ontdek je Talent) De talentenmarkt (uit: Ontdek je Talent) Beelden van m’n beroep (uit: Ontdek je Werkplek) Beelden van m’n BPV (uit: Ontdek je Werkplek) Waar ligt je passie? (uit: Ontdek je Passie) Mijn masker: binnen- en buitenkant (uit: Ontdek je Passie) Intervisie met hoeden (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 04. Creativiteit

1. Waar ben jij volgens je praktijkopleider/docent heel goed in? 2. Wat betekent creativiteit voor jou? 3. Als je een T-shirt voor jezelf zou maken, wat zou dan op de voorkant staan? 4. Wat is je grootste blunder? 5. Welk (fantasie)product gaat jouw eigen bedrijf straks maken? 6. Wat doe jij op geheel eigen wijze? 7. Als je morgen iets nieuws zou mogen doen, wat zou dat dan zijn? 8. Of/of: gehoorzamen of rebel zijn? 9. Of/of: gebruiker of uitvinder? 10. Of/of: out-the-box of inside-the-box?


• ‘Als de manier waarop je naar dingen kijkt verandert, verander je de dingen waarnaar je kijkt.’ (Wayne Dyer) • Bekijk hier een filmpje van Lisanne de Vries met als motto ‘be a rebel’.


In beeld Wanneer ben jij op je creatiefst?


04. Creativiteit

• Kijk en luister naar het lied ‘Bloemen zijn rood’ van Gerard van Maasakkers. • Think different: ‘Here is to the crazy ones…’. • Embrace the shake.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 05. Dood

05. Dood Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Ik doe gewoon iedere dag waar ik goed in ben! (uit: Ontdek je Talent) • Hier sta ik (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Van wie heb je afscheid moeten nemen? 2. Hoe (op welke manier) heb je de dood van een ander verwerkt? 3. Met wie praat je het liefst over serieuze onderwerpen? 4. Als je een herinnering mee zou mogen nemen als je dood bent, welke zou dat zijn? 5. Kun je het leven beu worden? 6. Hoe weet je of er nog iets is na de dood? 7. Hoe wil jij herinnerd worden? 8. Of/of: eeuwig jong of natuurlijk oud worden? 9. Of/of: lang ziek zijn of euthanasie? 10. Of/of: reïncarneren of na de dood is er niets meer?


• ‘Als de dood er is, zijn wij er niet en als wij er zijn, is de dood er niet.’ (Epicurus) • ‘Ik las van de week in een krant dat een bejaarde vrouw twee maanden dood in een flat heeft gelegen. Twee maanden! Dat vind ik verschrikkelijk, dat vind ik echt heel erg erg... Ik weet hoeveel mensen er op zoek zijn naar een fatsoenlijke woonruimte en...’ (Theo Maassen) Interview met Denker des Vaderlands René Gude Denker des Vaderlands René Gude is in 2015 na een lang ziekbed overleden. Wim Brands sprak in 2014 met hem over wat er werkelijk toe doet. René, hoe gaat het met je? ‘Nou, ik leef in reservetijd. In april 2011 kreeg ik te horen dat ik nog 10 procent kans had om twee jaar te overleven. En dat is toch mooi al weer drie jaar geleden. Wel zijn de behandelingen nu niet meer bedoeld om mij te genezen, maar om het zaakje te rekken. Dat lukt tot nu toe goed. Er zijn wel twee rare dingen aan. Het eerste is dat ik me tussen die behandelingen door vrij goed voel, dus dat er dan niet zoveel met mij aan de hand is, behalve dat ik zwaar ziek ben. Het andere is dat ik al in


2012 in de rubriek “Het laatste woord” van de NRC mijn laatste woord heb gedaan, en dat ik eigenlijk nog nooit zoveel gekletst heb als sindsdien. Ik ben Denker des Vaderlands geworden en word overal uitgenodigd. Als jij mij vraagt hoe het met mij gaat, dan moet ik zeggen dat ik doodziek ben en dat ik mij tegelijkertijd heel redelijk voel en heel veel doe. Dat wringt. Zouden de mensen niet langzamerhand van mij verwachten dat ik ergens sneu in een hoekje ga liggen?’ Als de mensen dat mochten denken, dan verbied ik hen dat meteen. Je hebt het over de rubriek ‘Het laatste woord’. Herinner je je nog wat je toen gezegd hebt? ‘Ik ben toen ingegaan op het idee dat mensen twee aandriften hebben. De aandrift om erbij te horen en de aandrift om een beetje bijzonder te zijn. Die staan op gespannen voet met elkaar. Als je erbij wilt horen, moet je je individualiteit opgeven. Maar om bijzonder te zijn, of ergens eer mee in te leggen, moet je die individualiteit natuurlijk juist aanzetten. Mensen die ziek worden, hebben ook allerlei aandriften. Lance Armstrong raadt mensen bijvoorbeeld aan om net te doen alsof het allemaal niet uitmaakt, om gewoon door te gaan, te vechten, en er niet mee op te houden. Dat komt voort uit ontkenning. Het vervelende is dat je daarmee een hele rare indruk op je omgeving maakt, want die mensen weten allemaal dat je doodziek bent terwijl jij doet alsof dat niet zo is. Dat lijkt mij niet zo’n handige reactie. En de andere extreme reactie is dat je meteen de handdoek in de ring gooit en helemaal niks meer doet, je terugtrekt uit het sociale leven. Heb je die aanvechtingen gehad? ‘Allebei, ja.’ bron: Trouw, een voorpublicatie uit ‘Sterven is doodeenvoudig. Iedereen kan het.’

In beeld

05. Dood

Hoe wil jij herinnerd worden?

VERTEL ME: WIE BEN JE? 05. Dood


• ‘Nooit meer een morgen’ van Marco Borsato: ‘Maar doet het je stiekem geen pijn, dat je dan pas zou doen wat je altijd al wou als er nooit meer een morgen zou zijn.’


06. Doorzettingsvermogen Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • •

Dromen, durven en daar dan over praten (uit: Ontdek je Talent) Wat is mijn ideale baan? (uit: Ontdek je Passie en Ontdek je Werkplek) Energie uit het werk (uit: Ontdek je Passie) Leren van successen: het is me gelukt! (uit: Ontdek je Werkplek en Zelf aan Zet) Google je rot (uit: Zelf aan Zet) Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet) Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Zelf aan Zet) Hoe kies ik een bedrijf dat bij mij past? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 06. Doorzettingsvermogen

1. Vergeet je wel eens de tijd? Wanneer? 2. Wat doe je als een taak die af moet tegenzit? 3. Wat heb je nodig om te kunnen presteren? 4. Kun jij je telefoon uit laten staan? 5. Wanneer heb je voor het laatst echt doorgezet? 6. Durf je tegen de stroom in te gaan? 7. Van welke tegenslagen heb je het meeste geleerd? 8. Of/of: opgeven of vastbijten? 9. Of/of: afwachten of actie ondernemen? 10. Of/of: uitstellen of eerst afmaken?


• ‘Je moet talent hebben om opgemerkt te worden. Maar ik denk dat het vanaf dat punt vooral op doorzettingsvermogen aankomt.’

• ‘Als je kwetsbaar bent, zien mensen ook je kracht.’ • ‘Als je louter kracht uitstraalt, bouw je een muur om je heen.’


In beeld Wanneer heb je voor het laatst echt doorgezet?


06. Doorzettingsvermogen

‘Yes, we can!’ (Barack Obama)

VERTEL ME: WIE BEN JE? 07. Eerlijkheid

07. Eerlijkheid Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• De talenten van je studenten (uit: Ontdek je Talent) • Dromen! (uit: Ontdek je Passie) • Evaluatieformulier voor het evalueren van je bezoek aan een vervolgopleiding (uit: In Gesprek met)

Dialoogvragen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Wat betekent eerlijkheid voor jou? Wat zou je doen als je onzichtbaar kon worden? Hoe reageer je als je ontdekt dat iemand niet de waarheid spreekt? Heb je weleens iets (kleins) gestolen? Is eerlijk zijn moeilijk voor je? Durf jij op je BPV-plek voor jezelf op te komen? Hoe worden problemen op jouw werk opgelost? Is dit ook de manier waarop jij problemen zou willen oplossen? 8. Of/of: eerlijk zijn of een leugentje om bestwil? 9. Of/of: zwijgen of de waarheid spreken? 10. Of/of: spieken of een onvoldoende halen?


• ‘Het enige wat je met liegen bereikt, is niet geloofd worden als je de waarheid spreekt.’ (Aristoteles) • ‘Wees eerlijk tegenover eerlijke mensen. Wees ook eerlijk tegenover niet-eerlijke mensen. Zo komt eerlijkheid tot stand. (Lao-Tse, chinees filosoof, ca. 600 v. Chr.) • ‘Eerlijkheid duurt het langst. Maar het is niet leuk’ (Stef Bos, zanger)


In beeld Wanneer heb jij voor het laatst iets bereikt met eerlijkheid?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Er was eens een Arabier met drie zoons en zeventien kamelen. Toen hij stierf, stond er in zijn testament dat zijn eerste zoon de helft van de kamelen moest krijgen, zijn tweede zoon een derde en zijn derde zoon een negende. De zoons kwamen er niet uit, want zeventien is noch deelbaar door twee, noch door drie of negen. Een wijze oude vrouw die zij over deze kwestie raadpleegden, dacht lang na. Vervolgens zei ze dat ze niet wist of ze kon helpen, maar dat ze zelf één kameel had, die ze aan hen besloot te geven. Omdat de zoons nu achttien kamelen hadden, kon de oudste zoon er negen krijgen, de tweede zoon zes en de derde twee. Toen bleef er nog één kameel over, die ze keurig terug konden geven aan de vrouw. (Andere mensen hebben vaak een beter zicht op het geheel van de belangen van verschillende partijen)

07. Eerlijkheid

Bron: onbekend

VERTEL ME: WIE BEN JE? 08. Energie

08. Energie Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • •

Maak er een strip van (uit: Ontdek je Talent) Mijn levensmotto!!! (uit: Ontdek je Passie) Rode en groene momenten (uit: Ontdek je Passie) Volg je hart, dat klopt (uit: Ontdek je Passie) Pitchen voor het nageslacht (uit: In Gesprek met)

Dialoogvragen

1. Waar krijg jij energie van? 2. Waar kijk je naar uit? 3. Waar geef je graag je geld aan uit? 4. Waar wil je echt heel erg je best voor doen? 5. Welke mensen zijn echt belangrijk voor je en waarom? 6. Waar merk je aan dat jij het naar je zin hebt of niet? Hoe zien anderen aan jou dat je goed in je vel zit? 7. Als je hier de deur uitloopt, wat zou je dan het allerliefste willen doen? 8. Of/of: sportschool of teamsport? 9. Of/of: vakantiebaan of vakantie? 10. Of/of: ‘hangen’ of uitgaan?


• ‘Leef niet het leven zoals het is, maar zoals je dat droomt.’ (Miguel de Cervantes in ‘Don Quichot’) • ‘Een optimist is een slecht geïnformeerde pessimist.’ (Theo Maassen) Gaaf: Rudy van Beurden Rudy van Beurden barst van de positieve energie. Hij daagt mensen uit om de gaafste versie van zichzelf te zijn. Het is zijn droom en missie om mensen in Nederland positiever te laten zijn. Wat hij daarmee exact bedoelt en hoe hij dat aan wil pakken? Dat komt aan bod in zijn TEDxTalk. Rudy ziet overal kansen en mogelijkheden. Hij gelooft dat ieder mens iets voor een ander kan betekenen. Dat kan alleen als je oprechte interesse toont en je je verbindt met een ander. De top-3 kernwaarden van Rudy zijn:

• Optimisme: het leven met je armen wijd open leven. • Energie: handelen met passie en overgave.


• Persoonlijke ontwikkeling: bewust de gaafste versie van jezelf zijn. Hier kun je de TedxTalk van Rudy bekijken.

In beeld Waar krijg jij energie van?


08. Energie

De Gezondheidsraad heeft nieuwe voedingsadviezen uitgebracht voor 2015. Zo adviseren zij mensen om zo min mogelijk suikerhoudende dranken te drinken, maximaal 1 glas alcohol per dag, minder rood en bewerkt vlees. Advies is om meer groente en fruit te eten, volkorenproducten, zoals volkorenpasta. Ook tenminste 15 gram ongezouten noten per dag zou goed zijn. Klik hier voor het volledige advies.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 09. Excellentie

09. Excellentie Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Energie uit het werk (uit: Ontdek je Passie) • Jouw ‘passieverhaal’ (uit: Ontdek je Passie)

Dialoogvragen

1. Hoe haal jij in je opleiding het beste uit jezelf? 2. Hoe haal jij op je BPV-plek het beste uit jezelf? 3. Waarin ben je het laatste jaar vooral gegroeid? 4. Hoe daagt je opleiding je uit om te excelleren? 5. Hoe leert je school jou om creatief en buiten de kaders te denken? 6. Van welke fouten heb je het meest geleerd? 7. Welke gewoonte moet je doorbreken om (nog) beter te worden? 8. Of/of: beroemd worden of anoniem blijven? 9. Of/of: er de kantjes vanaf lopen of competitie? 10. Of/of: ben je verwend of word je door je familie uitgedaagd?

Uitspraken/theorieën • • • •

‘Een expert is iemand die op een klein terrein alle fouten heeft gemaakt die je kunt bedenken.’ (Niels Bohr) ‘School maakt me erg laks.’ ‘Talent is een belofte. Een excellente prestatie is een bewijs.’ ‘Excellente studenten zijn sponzen die alles willen opnemen: - Ze zijn alert en zuigen alle informatie op die ze nodig hebben (betrokkenheid). - Ze zijn vaak ook breder geïnteresseerd (brede interesse). - Ze willen overal wat van weten (nieuwsgierig/leergierig). - En als laatste: ze stralen passie uit (talent dat past bij persoonlijkheid).’


In beeld Waarin wil jij excelleren?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Op de website van Rob en Emiel staat de volgende reactie: Pierre schreef op 30-01-2015: Heren: wat een geweldige avond hebben mijn vrouw en ik gehad in restaurant Brekers. De acts zijn duizelingwekkend goed. De hoogtepunten waren voor mij het verhaal met de poppetjes van Rob en de ring van mijn vrouw en de elastiekentruc van Emiel. Het was werkelijk fenomenaal. Theatershows van zang en dans en toneel heb ik al duizend keer gezien, maar dit overtreft alles. In één woord GEWELDIG.

09. Excellentie

Bekijk filmpjes van Rob en Emiel.


10. Fotografie/beelden Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • •

Verbeeld je talent (uit: Ontdek je Talent) (Digitaal) moodboard maken en presenteren van mijn bedrijfsbezoek (uit: Ontdek je Talent) Formuleer een levensmissie (uit: Ontdek je Passie) Beelden van m’n beroep (uit: Ontdek je Werkplek) Beelden van m’n BPV (uit: Ontdek je Werkplek) Hier sta ik (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 10. Fotografie/beelden

1. Wat is je favoriete foto en wat zegt dat over jou? 2. Hoe ziet je eigen kamer er uit? 3. Wat zien we op een selfie van jou over vijftien jaar? 4. Welke foto’s zet jij op sociale media? 5. Hoe ziet jouw ideale werkplek eruit? 6. Hoe wil je het liefste zelf op een foto staan? 7. Wie zou je het liefste willen fotograferen? 8. Of/of: een foto van een zonsopgang of een zonsondergang? 9. Of/of: een foto van een stad of van de natuur? 10. Of/of: een foto van familie of van vrienden?


• ‘Beelden helpen je in te leven in een verhaal, het te ervaren.’ • ‘Met zijn veelbesproken stelling The medium is the message bedoelde de filosoof Marshall McLuhan dat het communicatiemiddel een beslissend stempel drukt op de betekenis van de boodschap.’ (Wikipedia)


In beeld Wat staat er op jouw favoriete foto?


10. Fotografie/beelden

Welke verhalen vertellen deze foto’s?


11. Gastvrijheid Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • •

Op 1 lijn staan (uit: Ontdek je Talent) Zet je een escape in of toch een Joker? (uit: In Gesprek met) Ik als centrum van mijn eigen netwerk (uit: In Gesprek met) Bedanken van de begeleider van het bedrijfsbezoek (uit: In Gesprek met en Zelf aan Zet) Familiepraat (uit: In Gesprek met) Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet) Je eigen waarden en normen (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 11. Gastvrijheid

1. 2. 3. 4. 5.

Wat betekent gastvrijheid voor jou? Hoe gastvrij ben je zelf? Hoe is de sfeer op jouw BPV-plek? Stel je bent een dag directeur van je BPV-bedrijf. Wat ga je veranderen? Je geeft een groepje geïnteresseerden een rondleiding op je school. Wat ga je vooral wel en wat ga je vooral niet vertellen? 6. Waar heb jij je wel eens heel erg ongastvrij gevoeld? 7. Kun jij een goede gastheer/gastvrouw zijn? Waarom wel of niet? 8. Of/of: liever gastheer/gastvrouw of liever gast? 9. Of/of: chique uit eten of eetcafé? 10. Of/of: dresscode of vrijetijdskleding?


• ‘Ik vind het ook altijd leuk, dat als er een oud vrouwtje in supermarkt aan mij vraagt “Kunt u daarbij?”. En dan zeggen “Ja, gemakkelijk”. En dan gewoon doorlopen.’ (Theo Maassen)

• Lebbis over gastvrijheid.


In beeld Waar heb jij je weleens gastvrij gedragen?


11. Gastvrijheid

• Youtube-filmpje over ‘free hugs’.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 12. Gedachte

12. Gedachte Bij dit thema hoort de volgende oefening:

• Een eerste indruk van je BPV-plek (uit: Ontdek je Werkplek)

Dialoogvragen

1. Hoe omschrijf je ‘denken’? 2. Heb je weleens over je eigen denken nagedacht? Denk je vooral gestructureerd of eerder associatief? Heb je daar voorbeelden van? 3. Leidt lang nadenken bij jou tot betere beslissingen? 4. Op welke momenten is denken een activiteit die belangrijk is voor het beroep waarvoor je wordt opgeleid? 5. Zijn we helemaal vrij in ons denken? (Denk dan eens NIET aan een roze olifant) 6. Je zit in een vergadering en het gaat steeds over een afkorting die jij niet kent, maar waar niemand anders moeite mee lijkt te hebben. Wat doe je? 7. Ben je goed in het oordelen over de houding en het gedrag van collega’s en klasgenoten? Heb je daar voorbeelden van? 8. Of/of: zelden terugkomen op beslissingen of twijfel? 9. Of/of: verstand of gevoel? 10. Of/of: out-of-the-box-denken of het bij het bekende houden?


• ‘Het enige wat ik weet is dat ik niets weet.’ (Socrates) • ‘We denken eigenlijk niet eens zelf.’ • ‘Ons menselijk brein maakt gemakkelijk patronen. Zo denken we vanzelfsprekend in termen van oorzaak en gevolg.’ • ‘Wie zijn sleutels niet kan vinden, blijft maar zoeken in de handtas of de jaszak. Want daar zijn ze meestal.’ • ‘Wie op reis gaat zonder bestemming, kan niet verdwalen. De ene dag overnacht je misschien op een prettigere plek dan de andere, maar de weg kwijtraken of een foute afslag nemen is er niet bij. Voor denken geldt hetzelfde. Zolang we maar wat ideeën spuien, kunnen we geen denkfouten maken. Het kan pas fout gaan als we ergens al denkend heen willen, bijvoorbeeld om een probleem op te lossen of een plan te onderbouwen.’


In beeld Waar kun jij je hersens over breken?


12. Gedachte

• Filmpje van cabaretier Lebbis over domheid: stoppen met nadenken.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 13. Geduld

13. Geduld Bij dit thema hoort de volgende oefening:

• Mijn netwerkverlanglijstje (uit: In Gesprek met)

Dialoogvragen

1. Hoe geduldig ben jij? 2. Is geduld een eigenschap die je nodig hebt om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid uit te oefenen? Hoe kun je daarachter komen als je dit niet weet? 3. Wat is jouw manier om – als je onrustig of opgefokt bent – weer tot rust te komen? 4. Welke mensen ken je die ‘geduld’ als eigenschap professioneel inzetten? Wat kun je daarvan leren? 5. Je docent heeft na een week een toets nog niet nagekeken. Wat doe je? 6. Voor welke film, game of concert ga je in de rij staan om er direct bij te kunnen zijn? 7. Welke chillmomenten zijn voor jou belangrijk? 8. Of/of: wachten of afwachten? 9. Of/of: lange staart of kort lontje? 10. Of/of: yolo of chillen?


• ‘Geduld is een schone zaak.’ • ‘Geen enkele sneeuwvlok valt ooit op de verkeerde plaats.’ (Zen-wijsheid) • Is er voor jou verschil tussen ‘wachten’ en ‘afwachten’?

In beeld Heb jij geduld voor ingewikkelde taken?

VERTEL ME: WIE BEN JE? 13. Geduld


• Uit het liedje ‘Waiting on a friend’ van The Rolling Stones: ‘I’m not waiting for a lady, I’m just waiting for a friend.’

VERTEL ME: WIE BEN JE? 14. Gehoorzaamheid

14. Gehoorzaamheid Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • •

Het plakkertjesspel (uit: Ontdek je Talent) Communicatie? Dat is toch logisch! Of niet? (uit: Ontdek je Talent) Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet) Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Hoe gehoorzaam ben jij? 2. Van wie kun je heel goed opdrachten uitvoeren? 3. Van wie wil je liever geen opdrachten uitvoeren? 4. Is gehoorzaam zijn een belangrijke eigenschap om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid uit te oefenen? 5. Is gehoorzamen onderdanig? 6. Aan welke regels gehoorzaam je uit vrije wil? 7. Hoe is de sfeer op jouw BPV-plek? 8. Of/of: eigenwijs of gehoorzamen? 9. Of/of: luisteren of praten? 10. Of/of: opdrachten geven of opdrachten krijgen?


• De theorie van Pavlov, een scene uit de tv-serie ‘The Office’.

In beeld Lees jij eerst een gebruiksaanwijzing of ga je liever zelf aan de slag?

VERTEL ME: WIE BEN JE? 14. Gehoorzaamheid


• De meeste mensen willen dubbel-vla. En daar gaat het om, wat de meeste mensen willen. De meeste mensen bepalen hoe het verder gaat met de wereld. Terwijl ik denk: als er één groep is, die niet zou mogen bepalen hoe het verder gaat met de wereld, dan zijn het wel de meeste mensen. Maar ja, daar denken de meeste mensen anders over.’ (Theo Maassen)

VERTEL ME: WIE BEN JE? 15. Geluk

15. Geluk Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • •

Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Ontdek je Talent) Schatgraven naar gouden momentjes (uit: Ontdek je Passie) Leren van successen: het is me gelukt! (uit: Ontdek je Werkplek en Zelf aan Zet) Hoe kies ik een bedrijf dat bij me past? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Waarvan kun jij heel gelukkig worden? 2. Noem drie gelukkige momenten die je de laatste vijftien dagen hebt meegemaakt. 3. Hoe is een geluksgevoel te beïnvloeden? 4. Op een schaal van 1 tot 10: hoe gelukkig ben je vandaag? 5. Aan welk geluk van anderen draag jij bij? 6. Maakt werk gelukkig? 7. Wat kun je leren van gelukkige mensen? 8. Of/of: gelukkig zijn of geluk hebben? 9. Of/of: kind blijven of volwassen worden? 10. Of/of: geld of vrienden?


‘Geluk is als een kus. Je moet het delen om ervan te genieten.’ ‘Geluk hangt af van wat men kan geven, niet van wat men kan krijgen.’ ‘Je wordt voor het geluk geboren.’ ‘Mensen raken niet van streek door de gebeurtenissen, maar door de manier waarop ze tegen die gebeurtenissen aankijken.’ (Epictetus) • ‘Elke minuut boosheid kost je zestig seconden geluk.’ (Emerson) • Het Geluksjournaal.


In beeld Waarvan kun jij heel gelukkig worden?


15. Geluk

• INB Ft Quinc - Tranen van Geluk


16. Geschenk Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • •

Bedankt voor het compliment! (uit: Ontdek je Talent) Ik wist niet dat ik het in me had! (uit: Ontdek je Talent) Schatgraven naar gouden momentjes (uit: Ontdek je Passie) De kracht van de mandala (uit: Ontdek je Passie) Bedanken van de begeleider van het bedrijfsbezoek (uit: In Gesprek met en Zelf aan Zet) Pitchen voor het nageslacht! (uit: In Gesprek met)

Dialoogvragen 16. Geschenk

1. 2. 3. 4.

Wat is het laatste cadeau dat je voor iemand hebt gekocht? Wat is je meest betekenisvolle voorwerp thuis? Waardoor komt dat? Waarvoor krijg je vaak complimenten? Als ik aan je moeder/vader/vrienden/buurvrouw/zus/broer vraag waar je wel of niet goed in bent, wat zeggen die dan? 5. Welk(e) vakantie/baantje/ervaring/ontmoeting/reis/leesboek had je nooit willen missen? Waarom? Of: wat heeft die ervaring opgeleverd? 6. Hoe belangrijk zijn cadeaus voor je? 7. Zoek je cadeaus voor anderen altijd zorgvuldig uit? 8. Of/of: cadeaus geven of cadeaus ontvangen? 9. Of/of: gunnen of jaloers? 10. Of/of: delen of liever alleen?


• ‘Wie niet tevreden is met wat hij heeft, zal ook niet tevreden zijn met wat hij krijgt.’ (Socrates) • ‘Ontvangen is het gunnen van het geven.’


In beeld Van welke kleine dingen kun jij warm worden?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten ‘Een 48-jarige man uit India lijdt aan polydactylie, wat inhoudt dat hij aan beide handen zes vingers heeft. In tegenstelling tot andere mensen die deze aandoening hebben, kan Singh al zijn vingers gebruiken. En daar heeft hij zijn voordeel mee gedaan. Hij is zoals hij zelf zegt een ‘whizz on the computer’: de man typt meer dan honderd woorden per minuut, meldt Metro. Een ervaren typist typt ongeveer zeventig woorden per minuut. Helaas wordt Singh in India naar eigen zeggen juist vanwege zijn twaalf vingers afgewezen. “Ze willen in India een mooie vrouw en geen man met twaalf vingers”, zegt hij. Daarom zoekt hij nu als typist een baan in GrootBrittannië. Hopelijk gaat dit wél lukken. Singh is niet alleen een omdenker, maar ook een doorzetter.’

16. Geschenk

bron: Nu.nl, Metro

VERTEL ME: WIE BEN JE? 17. Humor

17. Humor Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Mijn masker: binnen- en buitenkant (uit: Ontdek je Passie) • Een gesprek met een onbekende (uit: In Gesprek met) • Wat houdt je allemaal bezig? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Om wat voor grappen kun je het meeste lachen? 2. Wat is humor volgens jou? 3. Is humor belangrijk om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid uit te oefenen? 4. Waarvoor heb/ben jij wel eens (door) iemand uitgelachen? 5. Waarvan ga jij glimlachen? 6. Wat is de grootste blunder die je hebt gemaakt? 7. Waarover wordt op je BPV-plek het meest gelachen? 8. Of/of: ben je serieus of humoristisch? 9. Of/of: grap vertellen of grap beluisteren? 10. Of/of: nette grappen of sick jokes?


• ‘Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd.’ • ‘Als je ergens niet goed in bent, zorg dan dat ze om je kunnen lachen.’ • ‘Filosofen zijn mensen die de hele dag nadenken over de zin van het leven. Ik weet niet wat de zin van het leven is, maar volgens mij in ieder geval niet om daar de hele dag over na te lopen denken.’ (Theo Maassen) • ‘Don’t worry, be happy.’ • ‘Ik háát carnaval. Het hele jaar door doen mensen al precies wat de bedoeling is, en met carnaval – waarvan het de bedoeling zou moeten zijn om juist níet te doen wat de bedoeling is – doen ze eigenlijk nóg eens precies wat de bedoeling is.’ (Theo Maassen)


In beeld Waarvan word jij happy?


17. Humor

• Een filmpje van Kees Torn en Mike Boddé over complimenten. • Nilgün Yerli over cultuurverschillen in een vliegtuig.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 18. Ik

18. Ik Bij dit thema hoort de volgende oefening:

• Een briefverslag van je BPV-ervaringen (uit: Ontdek je Werkplek)

Dialoogvragen 1. 2. 3. 4. 5.

Wie ben je? Vertel de ander een verhaal over jezelf als kind. Wie ben je? Vertel de ander een verhaal over jezelf als tiener. Wie ben je? Welke plaats neem in thuis in? En in je vriendengroep? Wie ben je? Vertel de ander een toekomstverhaal over jezelf als beroepsbeoefenaar/ouder/… Wie wil je zijn? Wie ben je? Vertel de ander een verhaal naar aanleiding van je smartphone. Wat staat erop? Welke foto heb je gekozen als opener? Wat zijn je favoriete apps? 6. Wie ben je? Vertel de ander een verhaal over je hobby’s. 7. Wie ben je vooral niet? 8. Of/of: Ik: elke dag dezelfde of elke dag anders? 9. Of/of: lezen of film kijken? 10. Of/of: een selfie of een foto van anderen?


• Raadsel: Je kent het het beste van alles wat je kent en toch ken je het nauwelijks. Je kunt het niet kwijtraken, maar je kunt het ook niet bezitten. Je zou niet zonder kunnen, maar tegelijk is het niet zeker of het wel bestaat. Je hebt het er voortdurend over, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, maar in feite is het de meest ongewone zaak van de wereld. Wat is het? (antwoord: je ik) Bron: Jos Kessels, ‘Geluk en wijsheid, filosoferen voor beginners’

• ‘Wat maakt mij mij? Is dat mijn lichaam? Mijn karakter? Mijn temperament? Mijn herinneringen?’ • ‘Ik ben op zoek naar mezelf.’


In beeld Ik ben…


18. Ik

• Lied van INB: ‘Op zoek naar mezelf’. • Film: ‘Into the wild’. • Film: ‘Wild’.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 19. Inspiratie

19. Inspiratie Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • • • •

Je talenten in een historisch overzicht (uit: Ontdek je Talent) Alsof ik het allemaal zo goed weet! (uit: Ontdek je Talent en Ontdek je Passie) Maak er een strip van! (uit: Ontdek je Talent en Ontdek je Passie) Ontdek je passie en je levensmissie (uit: Ontdek je Passie) Wie vind ik interessant? (uit: In Gesprek met) De carrousel (uit: Zelf aan Zet) Waar sta ik? (uit: Zelf aan Zet) Familiepraat (uit: Zelf aan Zet) Welke loopbaan heeft mijn familie? (uit: Zelf aan Zet) Hoe kies ik een bedrijf dat bij mij past? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Wie is jouw grootste voorbeeld? Waardoor? Met welke persoon die leeft of ooit geleefd heeft, zou je het liefst een uur doorbrengen? Wat ga je vragen? Waarvan ga je stralen? Waar droom je van? Met wie breng je graag je tijd door? Wanneer voel je je gerespecteerd? Waar heb jij je op je BPV-plek druk om gemaakt? Wat zegt dit over wat belangrijk/interessant moeilijk is voor jou? 8. Of/of: inspireren of inspiratie krijgen? 9. Of/of: hobby of werk? 10. Of/of: passie volgen of geld verdienen?


• ‘Op 7 september 1996 wordt Tupac in Las Vegas neergeschoten, waarna hij op 13 september overlijdt. Tupac de rapper is dood, maar Tupac de legende is geboren.’ • ‘Cristiano Ronaldo (29) staat er bekend om keihard te werken om jaar in jaar uit de beste te zijn. Zijn inspiratie blijkt hij te halen uit zijn grootste concurrent: Lionel Messi. “Ik denk dat de competitie tussen ons ook een motivatie is voor hem”, zegt de Portugees tegen France Football. De winnaar van de Gouden Bal kijkt in zijn wens om in de top te blijven, veel naar Messi. De Argentijn werd vier keer uitgeroepen tot wereldvoetballer van het jaar, Ronaldo inmiddels drie keer.’ bron: AD


In beeld Waarvoor kom jij van de bank af?


19. Inspiratie

• ‘Mensen die op inspiratie wachten zijn de grootste stakkers die er zijn.’ (Simon Vestdijk, Nederlands schrijver) • Kijk voor inspiratie naar een stukje uit de dansfilm Fame.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 20. Kritiek

20. Kritiek Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • • • • • •

Verborgen talenten: het zonnetje van de dag (uit: Ontdek je Talent) De talenten van je studenten (uit: Ontdek je Talent) Het Zelfportret (uit: Ontdek je Talent) Bevraag je talent (uit: In Gesprek met) Wie zou je aannemen als collega en waarom? (uit: In Gesprek met) LinkedIn-cv (uit: In Gesprek met en Zelf aan Zet) Pitchen voor het nageslacht! (uit: In Gesprek met) Een evaluatie (uit: Zelf aan Zet) Heb je een tip voor mij? (uit: Zelf aan Zet) Intervisie met hoeden (uit: Zelf aan Zet) LinkedIn (uit: Zelf aan Zet) STARRT en BPV (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Welke waardevolle kritiek heb je ooit gekregen? 2. Van wie kun je het beste kritiek ontvangen? 3. Ben jij goed in het geven van feedback? Hoe komt dat? 4. Waarin wil je beter worden? 5. Welke stap ga je daarvoor zetten? 6. Wie wil jij een compliment geven? 7. Krijg je op je BPV-plek goede feedback? 8. Of/of : kritiek krijgen of kritiek geven? 9. Of/of: dialoog of discussie? 10. Of/of: kritiek uiten of complimenten geven?


• ‘Hoe je over jezelf denkt, is veel belangrijker dan hoe anderen over je denken.’ (Seneca) • ‘Terechte kritiek, dat vind ik terecht. Daar kun je me midden op de dag voor uit bed halen.’ (Theo Maassen)


In beeld Waar wil jij beter in worden?


20. Kritiek

• Luister voor ‘kritiek’ naar het liedje ‘Pa’ van Doe Maar

VERTEL ME: WIE BEN JE? 21. Kunst & Cultuur

21. Kunst & Cultuur Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • •

Verbeeld je talent! (uit: Ontdek je Talent) (Digitaal) moodboard maken en presenteren van mijn bedrijfsbezoek (uit: Ontdek je Talent) De talentenmarkt (uit: Ontdek je Talent) Hier sta ik (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wat is je lievelingsmuziek? 2. Welke film moet iedereen volgens jou gezien hebben? 3. Welke muziek heb je vandaag bij je? 4. Welk liedje moet iedereen volgens jou gehoord hebben? 5. Zijn genoemde kunstuitingen belangrijk voor je? Heb je daar voorbeelden van? 6. Wanneer ben je voor het laatst naar een concert of naar het theater gegaan? 7. Welk instrument bespeel je of zou je willen leren bespelen? 8. Of/of: muziek luisteren: alleen of samen? 9. Of/of: filmpje pikken: alleen of samen? 10. Of/of: werken in stilte of werken met (achtergrond)geluid?


• ‘Dans elk optreden alsof het je laatste is’ • ‘Kunst betekent voor iedereen iets anders, maar voor iedereen betekent het wel iets. Iedereen is wel eens getroffen door een heel mooi beeld en bijna iedereen is wel eens ontroerd geraakt door muziek. Of dat nou door een muziekstuk is van Beethoven of door ‘Eenzame Kerst’ van Andre Hazes. Of iemand nou een schilderij van Bob Ross boven zijn bankstel heeft hangen of een sculptuur van Joep van Lieshout in zijn tuin heeft staan, is een kwestie van smaak. Waar het om gaat, is dat je het bijzonder vindt, dat het je raakt. Of het je nou troost of juist onrustig maakt of dat je simpelweg geniet van het mooie plaatje, dat is voor iedereen anders. En dat is nou juist het mooie van kunst. Iedereen mag er iets anders mee doen. Een mens is geen machine, een robot, geen zak vlees met botten erin. Een mens heeft ook nog zoiets als gevoel en emoties. Gevoel voor schoonheid hoort daar zeker bij. Ieder mens heeft soms behoefte aan iets moois, iets dat je weg laat dromen uit het hier en nu. Al is het maar een plaatje van een blote vrouw aan de muur van een gevangeniscel. En dan zit je al heel snel in het gebied van de kunsten. Want is een fotograaf van de Playboy nou een kunstenaar of niet?’


bron: blog van Jeanine Deckers op www.tenaanval.nl

In beeld ‘Dans elk optreden alsof het je laatste is.’

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Voor de beeldenstormers van IS is Palmyra de hoofdprijs

21. Kunst & Cultuur

Foto: Freeimages.com/Csaba Moldovan

Hoe lang zou het duren voordat terreurgroep Islamitische Staat (IS) weer filmpjes publiceert waarin ze kunstschatten tegen de grond werkt? Woensdag 20 mei 2015 veroverde IS de historische Syrische stad Palmyra. Die ligt bezaaid met pre-islamitische beelden, zuilen en tempels. Precies het soort antiquiteiten dat IS blasfemisch noemt en graag te lijf gaat. Het 2000 jaar oude Palmyra staat op de Werelderfgoedlijst en geldt als een van de mooiste archeologische

VERTEL ME: WIE BEN JE? 21. Kunst & Cultuur

locaties van het Midden-Oosten. Voor het begin van de Syrische burgeroorlog kwamen jaarlijks duizenden toeristen kijken naar de overblijfselen van wat ooit een welvarend stadsstaatje was. Reusachtige tempels, een imposant theater, een hoofdstraat van meer dan een kilometer lang: Palmyra heeft het allemaal, en veelal nog in gave toestand ook. Een van de hoogtepunten is de tempel voor de Babylonische god Baäl, die stamt uit de eerste eeuw. Het Syrische leger slaagde er eerder deze week nog in om IS voor de poorten van Palmyra te verjagen, maar dat succes bleek van korte duur. Wel heeft het Syrische regime naar eigen zeggen nog snel honderden beelden naar veilige locaties kunnen brengen. bron: Trouw.nl

VERTEL ME: WIE BEN JE? 22. Leiderschap

22. Leiderschap Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • •

Op handen lopen (uit: Ontdek je Talent) Ben ik deskundig genoeg? (uit: Ontdek je Werkplek) Terugblik (uit: Ontdek je Werkplek) Een briefverslag van je BPV-ervaringen (uit: Ontdek je Werkplek)

Dialoogvragen

1. Hoe zou jij leiderschapskwaliteiten omschrijven? 2. Hoe ziet jouw ideale leidinggevende/baas eruit? 3. Heb je zelf wel eens leiding gegeven? Hoe? En wat was het resultaat? 4. Wat zou je de volgende keer dat je leiding geeft anders doen? 5. Neem jij wel eens de leidende rol op je in groepswerk? Wanneer? 6. Hoe worden problemen op jouw werk opgelost? 7. Is dit ook de manier waarop jij problemen zou willen oplossen? 8. Of/of: leiden of volgen? 9. Of/of: de baas mag het zeggen of wie het weet mag het zeggen? 10. Of/of: eigen baas of loondienst?


• Jij zult de vriendelijke woorden die je hebt gezegd misschien vergeten, maar de ontvanger onthoudt ze een leven lang. (Oprah Winfrey)

• Een ware leider legt een besluit niet op, maar zorgt ervoor dat mensen het zichzelf opleggen. (Nelson Mandela)

VERTEL ME: WIE BEN JE? 22. Leiderschap

In beeld Heb je zelf wel eens leiding gegeven? Hoe?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Over leiderschap gesproken! Kijk naar de vrijlating van Nelson Mandela.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 23. Leerling

23. Leerling Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Ik kan ‘t! (uit: Ontdek je Talent) • Het maken van een blok- en weekplanning (uit: Zelf aan Zet) • STARRT en BPV (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wat is je lievelingsvak op school? Waardoor komt dat? 2. Hoe belangrijk is duidelijkheid voor jou? 3. Wanneer vraag je om hulp? 4. Stel: je mag helemaal opnieuw kiezen: wat wil je dan leren? 5. Wat leer je vooral op je BPV-plek? 6. Hoe leer jij het liefste? 7. Hoe wil je het liefst getoetst worden? 8. Of/of: werken of leren? 9. Of/of: boek of praktijk? 10. Of/of: ’s morgens leren of ’s avonds leren?


• ‘De beste manier om iets te leren, is er les in te geven.’ (Seneca) • ‘Het is misschien zo dat wanneer ons leven zeer problematisch is, we het meest openstaan voor mooie dingen.’ (Alain de Botton)

• ‘Personally, I’m always ready to learn, although I do not always like being taught.’ (Winston Churchill) • Leerprincipes:

- Leren vergt tijd, moeite en motivatie. - De concentratiespanne van mensen is kort. Na vijftien tot twintig minuten dwaalt het brein af. - Zes keer twintig minuten leren, is effectiever dan een lang blok. - Betekenisvol leren, aansluiten bij het bekende. - Op verschillende manieren leren. - Actief leren door toe te passen. bron: John Hattie, ‘Leren zichtbaar maken’.


In beeld Wanneer vraag jij om hulp bij het leren?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten “Aan de kant, aan de kant! De keizer van Japan is er!”. “Wie? De keizer van Japan? Wat komt die hier in godsnaam doen in deze stad in ons landje? Wat komt hij hier halen wat er daar ver weg niet te krijgen is? Het land van de rijzende zon waar alles blinkt alsof het van goud is en men de schoonheid vereert alsof dat is waar het leven om draait!” “Je hebt gelijk. Dat is allemaal waar, maar er is één ding dat ze daar niet hebben. Dat is oom Joseph die muziek maken kan met zijn cello, zo mooi, dat alle nachtzwaluwen hun koers zouden verleggen, als ze dat zouden kunnen.” “Leg stro op de kasseien, zodat de wielen van de karren niet te hard ratelen. Want daar hebben oom Joseph, de keizer van Japan én de muziek alleen maar last van!”

23. Leerling

Daar kwam hij, met 12 paarden ingespannen, voor een koets die gemaakt leek van fijne draden goud. Het geheel was zo groot dat het ternauwernood de smalle straat in kon draaien waar oom Joseph woonde. Maar het moest, want alleen in het huis van oom Joseph kon de mooiste muziek gemaakt worden. De mensen stonden langs de kant en vergaapten zich aan het schouwspel dat zich voor hun ogen voltrok. En als de koets vlak langs hen ging, maakten zij een diepe buiging voor de keizer die in hun stad aangekomen was. Iedereen, behalve één jongetje, dat de verhalen over oom Joseph en de keizer van Japan al 384 keer van zijn vader had gehoord. Want oom Joseph was zijn oom, de broer van zijn vader. Het jongetje stond daar en het kwam niet in zijn hoofd op om te buigen. Dus toen de koets vlak langs hem ging kon hij de keizer in de ogen kijken en dat deed hij ook. En toen gebeurde er iets wonderlijks: de keizer liet de koets stoppen, wat een enorm tumult veroorzaakte met die 12 paarden.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 23. Leerling

En toen de koets stilstond, boog de keizer uit het raampje van de koets, tilde het jongetje onder zijn oksels omhoog en fluisterde iets in zijn oor. Het jongetje verstond natuurlijk totaal niet wat er gezegd werd, maar hij voelde het tot in zijn tenen wat het betekende en hij voelde een energie en een warmte die hij nog nooit gevoeld had. De keizer sprak: “Mijn jongen, ik ben gekomen om je dit verhaal voor de 385ste keer te vertellen, omdat je je vader nooit de kans gaf om het af te maken. Maar de muziek die wij maken, is voor jou bestemd en voor niemand anders dan jij. Alleen als je je oren ervoor sluit, dan hoor je niet de liefde die wij willen voortbrengen. Zozeer zelfs, dat ik daar de halve wereld voor over reis. De muziek zal je tot grote hoogten brengen en je dragen. Laat je dragen, zodat je voelt dat het goed is. Buig je hoofd nu, zodat ik weet dat je mij gehoord en begrepen hebt. Anders kan ik niet verder.’ En zo geschiedde. De keizer zette het jongetje op de grond. Het leek alsof de wereld even stil stond. Toen boog het jongetje zijn hoofd. Een uur later klonken de prachtigste melodieën door de straten van de stad en de mensen werden geraakt tot in hun ziel.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 24. Liefde

24. Liefde Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • •

Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Ontdek je Talent) Schatgraven naar gouden momentjes (uit: Ontdek je Passie) Hoe belangrijk vind ik mijn werk? (uit: Ontdek je Werkplek) Welke loopbaan heeft mijn familie? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Hoe belangrijk is liefde in je leven? 2. Aan welke kwaliteiten moet jouw (toekomstige) partner voldoen? 3. Hoe ziet een gezonde relatie eruit? 4. Liefde is …? 5. Wat zou je doen als je zelf vader of moeder zou worden? 6. Hoe zou het voor jou zijn als je doet wat je vader/moeder doet? 7. Welke drie eigenschappen typeren jou? 8. Hoe geef jij je grenzen aan? 9. Doe je je werk (hobby) ook met liefde? 10. Of/of: liefde geven of liefde krijgen? 11. Of/of: trouwen of samen wonen? 12. Of/of: kinderen of carrière?


‘Liefde maakt blind.’ ‘Wie niet van zichzelf houdt, kan niet liefhebben.’ ‘Wat is liefde? Kunt u mijn eigenbelang zo inpakken dat het een cadeautje lijkt?’ (Theo Maassen) ‘Ware schoonheid zit van binnen, maar je moet er ook mee over straat kunnen.’ (Theo Maassen)


In beeld Liefde is…


• ‘Afgelopen zomer, ik was 16, werd ik voor het eerst verliefd. En ik moet zeggen dat liefde heel anders is dan ik had gedacht. Ik vond het verbazingwekkend dat ik zomaar iemand in de kroeg kon tegenkomen, van wie ik een paar weken later net zoveel hield als van mijn ouders en mijn broertje die ik al een heel leven lang ken. Romantische liefde zegt me niets en ik heb niet de illusie dat liefde eeuwig duurt. Mijn ouders zijn gescheiden toen ik 11 was. Net als het grootste deel van mijn vriendinnen heb ik mijn hele jeugd zonder problemen heen en weer gereisd tussen mijn vader en moeder. Maar met deze jongen durfde ik voor het eerst toe te geven aan een nieuw verlangen. Ook mijn liefde bleek tijdelijk. En liefdesverdriet was niet voor eeuwig.’ bron: Sarah in Volkskrant Magazine, 11 april 2015

24. Liefde

• Daniël Arends over versieren.


25. Moed Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • •

Laat me jouw kamer zien en ik zal zeggen wie je bent! (uit: Ontdek je Talent) Blind leiden, op elkaar vertrouwen (uit: Ontdek je Talent) Je bent welkom! (uit: Ontdek je Talent) Het plakkertjesspel (uit: Ontdek je Talent) Communicatie? Dat is toch logisch! Of niet? (uit: Ontdek je Talent) Ik doe gewoon iedere dag waar ik goed in ben! (uit: Ontdek je Talent) Het eerste (sollicitatie)gesprek bij een BPV-bedrijf (uit: Ontdek je Werkplek)

Dialoogvragen 25. Moed

1. Hoe zou jij moed omschrijven? Heb je daarbij een eigen voorbeeld? 2. Hoe zou je het noemen als je te weinig moed hebt? Heb je daarvan ook een voorbeeld? En als je te veel moed hebt? Kun je hier ook een voorbeeld van noemen?

3. Op welk moment in je leven heb je moed getoond? 4. Is moed een belangrijke eigenschap om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid uit te oefenen? 5. Ga jij weleens tegen de stroom in? Heb je daar een voorbeeld van? 6. Welk gedrag wat met moed te maken heeft zou je jezelf graag eigen maken? 7. Wanneer kom jij uit je comfortzone? 8. Of/of: weglopen of aanvallen? 9. Of/of: comfortzone of uitproberen? 10. Of/of: tegenstribbelen of meewandelen?


• ‘Er is meer moed voor nodig om je mening bij te stellen dan om deze te houden.’ (Willy Brandt) Op zoek naar de gulden middenweg: de deugdethiek van Aristoteles Een soldaat is met zijn regiment op patrouille. Op een gegeven moment wordt hij in zijn eentje uitgezonden om de omgeving te verkennen. Eerst ziet hij niets bijzonders, maar na een paar honderd meter lopen ontdekt hij een groep vijandelijke soldaten. Nu staat hij voor de keuze: wat te doen? Als hij in z’n eentje op de vijanden afgaat, is hij dom bezig. We noemen hem dan roekeloos. Maar als de soldaat bang wordt en hard wegrent, handelt hij ook verkeerd. Hij is dan laf. De beste keuze is om terug te gaan naar het regiment en samen met zijn wapenbroeders de aanval in te zetten. Dan is hij een goede,


dappere soldaat. En bovendien een deugdelijke soldaat, zou Aristoteles zeggen. Volgens deze Griekse filosoof ligt het geluk van de mens in het ontwikkelen van de deugd. De deugd ligt altijd in het midden, tussen een te veel en een te weinig. In het voorbeeld van de soldaat ligt de deugd ‘dapperheid’ tussen lafheid en moed in. Dit ‘midden’ is niet iets dat vastligt, maar moet in iedere situatie opnieuw worden bepaald met behulp van je verstand. Je moet alle aspecten van een situatie bekijken en dan een verstandige afweging maken.

In beeld Op welk podium acteer jij?


• Op smsgedicht.nl vind je de volgende gedichten over moed:

25. Moed

Kijk voor je... Soms gaan de dingen anders dan je had verwacht en snap je de hele wereld niet meer. Maar kom op! Schouders eronder, en volg je hart. Kijk voor je en niet achterom! Gekwetst Laat de mensen achter je die jou gekwetst hebben laat ze lekker gaan Ooit komen ze er wel achter wat ze jou hebben aangedaan


• Op gedichtenstad.nl staat het volgende gedicht over kwetsbaarheid Onmacht Over onmacht zou ik pagina’s kunnen vullen, vaak gemaskeerd door geruzie, geschreeuw, om maar niet te onthullen hoe kwetsbaar we in wezen zijn, het niet willen tonen van onze verdriet en pijn. In denk aan de basis ervan een enorm gebrek aan vertrouwen omdat we anders wel durfden houden van hen die ons in wezen zeer nabij staan; hún kwetsbaarheid, onvermogen waarom het toch óók moet gaan? De gevolgen zijn een enórm gemis, een nietaflatende droefenis. Maar hoe doorbréék je zo’n negatieve spiraal? Ten eerste door van jezelf te houden, helemaal.....! Wil je dan uiteindelijk een ontmoeting op een ánder niveau laten plaatsvinden, moet je toch éérst jezelf compleet hervinden.

25. Moed

• Ali B zingt een lied voor zijn kinderen in De Wereld Draait Door (DWDD) en laat kwetsbaarheid zien.


26. Motivatie Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • •

Ik wist niet dat ik het in me had! (uit: Ontdek je Talent) Maak er een strip van! (uit: Ontdek je Talent en Ontdek je Passie) Een eerste indruk van je BPV-plek (uit: Ontdek je Werkplek) Mijn netwerkverlanglijstje (uit: In Gesprek met) Ik kan het! (uit: Zelf aan Zet) De talentenmarkt (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 26. Motivatie

1. 2. 3. 4.

Waar kom jij graag je bed voor uit? Waarvoor kom je in beweging? Welk cijfer geef je je motivatie voor deze opleiding? Kun je dat toelichten? Waar wil je heel erg je best voor doen? Waar heb jij je druk om gemaakt op de BPV-plek? Wat zegt dit over wat belangrijk/interessant/moeilijk is voor jou? 5. Hoe ziet jouw droombaan eruit? Waar zie jij jezelf over vijf jaar? 6. Waar word je boos over? 7. Met wie breng je graag je tijd door? 8. Of/of: begeleiding of loslaten? 9. Of/of: dromen of werkelijkheid? 10. Of/of: verder komen of oké zo?


• ‘Ieder mens is ergens voor gemotiveerd.’ • ‘Als je een schip wilt bouwen, roep dan geen mensen bij elkaar om hout te verzamelen, het werk te verdelen en orders te geven. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee.’ (Antoine de SaintExupery)


In beeld Waarvoor ben jij gemotiveerd?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Julie (18): ‘Een van de meest demotiverende dingen in het huidige onderwijs vind ik dat bijna alles al vastligt als je eenmaal een keuze hebt gemaakt. Ik kan er niet zo goed tegen als andere mensen zeggen wat ik moet doen. Motivatie werkt voor mij alleen als ik iets zelf wil.’ (…) ‘Leerlingen willen dingen leren die veel breder zijn dan het aanbod op school. Wat we leren is zo out-dated. We zouden meer leren als het gelijk relevant is. Neem economie. Wat heb je aan het leren van principes als het in de werkelijkheid anders is? Ze kunnen beter zeggen: “Ga maar ondernemen”. Dan snap je ineens waar boekhouden handig voor is.’ bron: bewerking van een interview in het boek ‘Motivatie binnenstebuiten’ van Huub Nelis & Yvonne van Sark, uitgeverij Kosmos, 2014

26. Motivatie

De School der Dieren ‘Op een zekere dag besloten de dieren dat er iets moest gebeuren om de problemen van de moderne wereld op te lossen. Daarom kozen ze een schoolbestuur dat bestond uit een beer, een das en een bever en ze huurden een egel in om het onderwijs te geven. Het leerplan omvatte rennen, klimmen, zwemmen en vliegen. Om het onderricht vlot te laten verlopen, werden alle dieren die even oud waren op dezelfde manier onderwezen in alle vakken. De eend was de beste zwemmer – in feite was ze beter dan de onderwijzer – maar voor vliegen kreeg ze zwakke punten, en voor rennen viel ze totaal uit. Omdat ze zo slecht was in rennen, kreeg ze bijles, en dus moest ze hard oefenen met rennen terwijl de andere dieren zwemles hadden. Nadat ze dat een tijdje gedaan had, waren haar gevliesde poten zo vermoeid dat ze slechts middelmatige punten kreeg voor zwemmen. De eekhoorn haalde topscores voor klimmen, maar raakte dan weer zeer gefrustreerd van de vlieglessen. De leraar wilde immers dat hij zou starten vanaf de grond, terwijl de eekhoorn zelf liever van boom tot boom wilde vliegen. Hij geraakte zodanig overwerkt, dat hij na verloop van tijd nogal zwakke punten haalde voor klimmen, en


nog zwakkere voor rennen. De arend was een probleemleerling, en werd vaak zwaar gestraft. Tijdens de klimlessen bereikte hij de boomtoppen sneller dan wie dan ook, maar hij wilde het steeds op zijn eigen manier doen. Daarom werd hij in een observatieklas geplaatst. Het konijn startte als klaskampioen voor rennen, maar kreeg een zenuwinzinking vanwege van al het extra werk voor zwemmen. Aan het eind van het schooljaar haalde een abnormale paling, die crimineel goed kon zwemmen en die ook goed kon rennen, klimmen en een beetje vliegen de hoogste gemiddelde score. Daarom mocht hij de speech houden tijdens het promotiebanket. De prairiehond bleef van school weg, omdat graven door het bestuur niet als vak werd erkend. Daarom liet de hond zijn jongen onderwijzen door een das. Na een tijd vond de hond steun bij een wild zwijn en samen richtten zij een privéschool op, die een succes bleek te zijn. De gewone dierenschool echter, die opgezet was om de problemen van de wereld op te lossen, werd gesloten, tot grote opluchting van de dieren in het bos.’

26. Motivatie

bron: George H. Reavis, The animal school: the administration of the school curriculum with references to individual differences, 1938

VERTEL ME: WIE BEN JE? 27. Naam

27. Naam Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • • • • • • • •

Wat is je naam? (uit: Ontdek je Talent) Welke loopbaan heeft mijn familie? (uit: Ontdek je Werkplek) Hoe ziet jouw (virtuele) netwerk eruit? (uit: In Gesprek met) Welke loopbaan heeft mijn familie? (uit: In Gesprek met) Zet je de escape in of toch de Joker? (uit: In Gesprek met) Ik als centrum van mijn eigen netwerk (uit: In Gesprek met) Communicatie: kun je dat leren? (uit: In Gesprek met) Hoe divers is jouw netwerk in de BPV? (uit: In Gesprek met) LinkedIn (uit: In Gesprek met en Zelf aan Zet) Familiepraat (uit: In Gesprek met) Welke loopbaan heeft mijn familie? (uit: Zelf aan Zet) Hoe kom ik over op anderen? (uit: Zelf aan Zet) Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet) Wat zijn mijn eigen waarden en normen (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wat betekent jouw naam? Waarom hebben je ouders je deze naam gegeven? 2. Wat zijn jullie gebruiken als er iemand geboren is? Wat stond er op jouw geboortekaartje? 3. Heb je een bijnaam? Voor wie gebruik jij bijnamen? 4. Hoe laat jouw loopbaanbegeleider of een docent weten dat hij jou ‘kent’? 5. Wat ziet je loopbaanbegeleider níet van jou? 6. Welke docent ‘ken’ jij en waardoor is dat? 7. Hoe/op welke manier kennen de mensen elkaar op je BPV-bedrijf? 8. Of/of: voel je jezelf op school een nummer of een persoon met een naam? 9. Of/of: voor hulp ga ik naar mijn loopbaanbegeleider of naar een specifieke docent? 10. Of/of: zelf zien of gezien worden?


• ‘Nomen est omen’ (de naam is een voorteken; de Romeinen vonden dat je naam iets zei over je lot). • ‘We noemen de dingen bij hun naam’ (zeggen waar het op staat).


• ‘Een nummer zijn’ (van weinig betekenis zijn of het gevoel hebben zo behandeld te worden). • Juliet: ‘What’s in a name? That which we call a rose. By any other name would smell as sweet.’ (Wat stelt een naam voor? Een roos zou met een andere naam net zo zoet geuren) bron: ‘Romeo and Juliet’, een toneelstuk van Shakespeare

Uitleg: Romeo Montague and Juliet Capulet meet and fall in love in Shakespeare’s lyrical tale of ‘star-cross’d’ lovers. They are doomed from the start as members of two warring families. Here Juliet tells Romeo that a name is an artificial and meaningless convention, and that she loves the person who is called ‘Montague’, not the Montague name and not the Montague family. Romeo, out of his passion for Juliet, rejects his family name and vows, as Juliet asks, to ‘deny (his) father’ and instead be ‘new baptized’ as Juliet’s lover. (This one short line encapsulates the central struggle and tragedy of the play, and is one of Shakespeare’s most famous quotes.)

In beeld Wie ken jij van naam?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten • Vijf kinderen per seconde

Elke dag worden er wereldwijd 364.501 kinderen geboren. Dat zijn er bijna vijf per seconde of driehonderd per minuut. Fotografe en journaliste Lieve Blancquaert reist in negen televisieafleveringen de wereld rond om te zien wat het betekent om op een bepaalde plek in de wereld geboren te worden.

27. Naam

• Trijntje Oosterhuis zingt ‘Ken je mij’


Trijntje Oosterhuis - Ken je mij Refrein: Ken je mij? Wie ken je dan? Weet jij mij beter dan ik? Ken je mij? Wie ben ik dan? Weet jij mij beter dan ik? Ogen die door de zon heen kijken Zoekend naar de plek waar ik woon Ben jij beeldspraak voor iemand die aardig is, of onmetelijk ver, die niet staat en niet valt en niet voelt als ik, niet koud en hooghartig Refrein Hier is de plek waar ik woon Een stoel op het water, Een raam waarlangs het opklarend weer Of het vallende duister voorbij vaart Heb je geroepen? Hier ben ik

27. Naam

Refrein Ik zou een woord willen spreken Dat waar en van mij is Dat draagt wie ik ben, dat het houdt, Ik zou een woord willen spreken Dat rechtop staat als mens die mij aankijkt en zegt Ik ben jouw zuiverste zelf, Vrees niet, versta mij, ik ben, ik ben Refrein


Ben jij de enige voor wiens ogen Niet is verborgen van mijn naaktheid Kan jij het hebben, Als niemand anders, Dat ik geen licht geef, niet warm ben, Dat ik niet mooi ben, niet veel Dat geen bron ontspringt in mijn diepte Dat ik alleen dit gezicht heb, geen ander. Ben ik door jou, zonder schaamte, gezien, genomen, door niemand minder? Zou dat niet veel teveel waar zijn? Zou dat niet veel teveel waar zijn?

27. Naam

Refrein

VERTEL ME: WIE BEN JE? 28. Nieuwsgierigheid

28. Nieuwsgierigheid Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • • • • • •

Waar ligt je passie? (uit: Ontdek je Passie) Wat wil ik te weten komen (uit: Ontdek je Werkplek) Het eerste (sollicitatie)gesprek bij een BPV-bedrijf (uit: Ontdek je Werkplek) Waarom daar? (uit: Ontdek je Werkplek) Openingszinnen: een goede binnenkomer is het halve werk! (uit: In Gesprek met) Mijn netwerkverlanglijstje (uit: In Gesprek met) Netwerkgesprek met een onbekende? Kan ik dat? (uit: In Gesprek met) Bedanken van de begeleider van het bedrijfsbezoek (uit: In Gesprek met en Zelf aan Zet) Mijn netwerkverlanglijstje voor de BPV (uit: In Gesprek met) Speeddaten: een gesprek met een onbekende (uit: In Gesprek met) Vooruitblik (uit: Zelf aan Zet) Terugblik (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wat wil jij graag weten? 2. Is nieuwsgierigheid een belangrijke eigenschap om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid uit te oefenen? 3. Ben jij geïnteresseerd in je klasgenoten? Je collega’s? Je docenten? 4. Wat zou je doen als je onzichtbaar kon worden? 5. Wat denk je nodig te hebben om je vak/beroep uit te oefenen? Hoe kun je daarachter komen als je het niet weet? 6. Wat wil je op je BPV leren? Waar zou je graag je BPV volgen? 7. Welke afdelingen zijn er op je BPV-plek? Welke afdeling vind jij het leukst/interessantst en waar ben je het meest nieuwsgierig naar? 8. Of/of: onderzoeken of afwachten? 9. Of/of: roddelen of zwijgen? 10. Of/of: vragen stellen of luisteren?


Uitspraken/theorieën Waarom zijn mensen nieuwsgierig? We willen van alles wat weten. Internet staat bomvol informatie en sites als hoewatwaarom.nl bewijzen de vraag naar kennis en wetenschap. Waar komt dit vandaan en wat kunnen we ertegen doen? Dat vroeg IK mij dus af. bron: een vraag op website www.hoewatwaarom.nl

In beeld Wat wil jij graag weten?

28. Nieuwsgierigheid

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Opa is nieuwsgierig Je weet het, als mensen oud zijn, dan worden ze niet meer groot. En als ze dan nog ouder zijn dan gaan ze tenslotte dood. Maar als je je opa gaat vragen wanneer hij nou eens dood zal gaan, dan zal je opa zeggen: ‘dat gaat je geen donder aan’ Dat komt zo: als mensen oud zijn, dan willen ze nog niet weg, omdat ze zo nieuwsgierig zijn:

VERTEL ME: WIE BEN JE? 28. Nieuwsgierigheid

wat komt er van jou terecht? Want opa’s zijn altijd nieuwsgierig naar wat voor soort mens je wordt. Hij kan het nog niet precies raden, want daarvoor leef jij nog te kort. bron: De liedjes van Ome Willem; de tekst is van Karel Eykman

VERTEL ME: WIE BEN JE? 29. Professionaliteit

29. Professionaliteit Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Wat vind ik belangrijk in mijn werk? (uit: Ontdek je Passie) Wat kan ik vragen aan een beroepsbeoefenaar? (uit: Ontdek je Werkplek) Vooruitblik (uit: Ontdek je Werkplek) Reflecteren op begeleiding (uit: Ontdek je Werkplek) Net als op je werk (uit: Ontdek je Werkplek en Zelf aan Zet) Van je familie moet je het echt hebben! (uit: In Gesprek met) Bedanken van de begeleider voor een bedrijfsbezoek (uit: In Gesprek met) De bedankbrief (uit: In Gesprek met) Je leert altijd wel iets, ook als het niks is… (uit: In Gesprek met) Wie zou je als collega aannemen en waarom? (uit: In Gesprek met) Terugblik op de BPV-week: ben je tevreden? (uit: In Gesprek met) Mijn netwerkverlanglijstje voor de BPV (uit: In Gesprek met) Mijn netwerkverlanglijstje (uit: In Gesprek met) Evaluatieformulier voor het evalueren van je bezoek aan een vervolgopleiding (uit: In Gesprek met) Waar ga je op bezoek? (uit: Zelf aan Zet) Werken met het inventarisatieformulier (uit: Zelf aan Zet) De informatiebrief (uit: Zelf aan Zet) De talentencirkel (uit: Zelf aan Zet) Bereid je voor! (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wat heb je deze week tijdens de BPV gedaan? 2. Met hoeveel plezier ga je naar je BPV-plek? 3. Wat zie ik als ik jou aan het werk zie? Hoe start jij de dag op jouw BPV-plek? 4. Welke kwaliteiten van jou passen bij de eisen van het werk? 5. Stel, je bent een dag directeur van je BPV-bedrijf, wat zou je dan veranderen? 6. Welke werkzaamheden doe je met veel plezier? Hoe zou jouw werk nog leuker kunnen worden? 7. Met welke woorden omschrijf jij een professional in jouw vakgebied? 8. Of/of: dresscode of vrije kledingkeuze? 9. Of/of: nine-to-five of 24/7? 10. Of/of: voorgeschreven codes of werken naar eigen inzicht?



• ‘De werknemer van de toekomst is een professional die kritisch en onafhankelijk kan denken en die zichzelf gedurende zijn hele loopbaan weet te vernieuwen en te ontwikkelen.’ • ‘Dan vraag je hoe het gaat. “Ja, druk, druk, druk!” Nou, als je het echt zo druk hebt, dan zeg je dat geen drie keer.’ (Theo Maassen) • ‘Goede mensen hebben geen wetten nodig om verantwoordelijk te handelen, terwijl slechte mensen de wetten weten te omzeilen.’ (Plato)

In beeld Wat zou jij willen veranderen aan je BPV-plek?


29. Professionaliteit

• Jan Jaap van der Wal over onderontwikkeling.


30. Religie Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • •

Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Ontdek je Talent) Schatgraven naar gouden momentjes (uit: Ontdek je Passie) Wat vind ik belangrijk in mijn werk? (uit: Ontdek je Werkplek) Hoe divers is jouw netwerk? (uit: In Gesprek met) Ik als centrum van mijn eigen netwerk (uit: In Gesprek met) Wat houdt je allemaal bezig? (uit: Zelf aan Zet) Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 30. Religie

1. Op een schaal van 0 tot 10: hoe belangrijk is religie voor je? Hoe komt dat? 2. Op welke manier neem je een levensovertuiging mee naar school of je werk? 3. Wat wil je vanuit je overtuiging niet doen op je BPV-plek? 4. Wie is je voorbeeld op het gebied van waarden/normen? 5. Met wie praat je het meest over levensbeschouwelijke onderwerpen? 6. Hoe geef jij voeding aan je geestelijke ontwikkeling? 7. Welke ervaring is heel bijzonder voor je geweest (voor je geestelijke ontwikkeling)? 8. Of/of: respect of minachting voor religies? 9. Of/of: mediteren of sporten? 10. Of/of: mijn overtuiging is privé of openbaar?


• ‘Een school moet ook een gebedsruimte hebben.’ • ‘Bidden verandert niet de wereld, maar bidden verandert de mens. En de mens verandert de wereld.’ (Einstein)

• ‘Ik geloof niet omdat ik dus niet gelovig ben, maar ik denk wel dat er iets anders is, maar daardoor geloof ik datgene wat ik dus denk dat er is.’ (Johan Cruijff) • Hans Teeuwen en de Meiden van Halal over de vrijheid van meningsuiting. Werknemers aanspreken op verantwoordelijkheid Iedere werknemer heeft recht op vrijheid van religie. En als werkgever heb je recht om je werknemers aan te spreken op hun werk. Hier ligt een spanningsveld. Ga vooral het gesprek aan


met je werknemer. Een werknemer is er zelf verantwoordelijk voor om op zijn beste kunnen te presteren, maar in bepaalde perioden kan dat ‘beste kunnen’ best minder zijn dan in andere perioden. Bijvoorbeeld wanneer iemand pas vader is geworden en weinig slaap krijgt vanwege een huilende baby. Zorg dat je bekend bent met de religie van je werknemer, zodat je kunt inschatten of zijn prestaties daarmee te maken kunnen hebben. Wanneer je in het gesprek begrip toont voor andermans religie, zul je merken dat je vaak begrip terugkrijgt voor je functie als werkgever. bron: Servicedesk van het MKB; de tekst is bedoeld voor werkgevers

In beeld Hoe belangrijk is religie voor je?


30. Religie

• Zou de wereld er beter uitzien zonder religie?

VERTEL ME: WIE BEN JE? 31. Rust

31. Rust Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Een Tibetaans gedicht (uit: Ontdek je Talent) • Bedrijfsbezoek flash (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wat doe jij als je wilt rusten (‘chillen’, ‘bijtanken’)? 2. Is ‘op tijd rust nemen’ belangrijk in het beroep waarvoor je wordt opgeleid? 3. Welke voorbeelden heb je van mensen die te weinig rust nemen in het beroep waarvoor je wordt opgeleid of op je stageplaats? 4. Bij welke werkzaamheden vergeet jij vaak de tijd? 5. Hoe vul jij een schooldag in? En een zaterdag? En een zondag? 6. Wat is jouw manier om een ander te kalmeren? 7. Welke gewoonte moet je doorbreken om meer rust (of: minder) te krijgen? 8. Of/of: diep van binnen voel ik rust/onrust? 9. Of/of: met rust laten of aandacht? 10. Of/of: mediteren of op stap gaan?


• ‘Na gedane arbeid is het goed rusten.’ • ‘Het leven is wat je overkomt, terwijl je druk bezig bent andere plannen te maken.’ (John Lennon in het lied ‘Beautiful Boy’)

In beeld Bij welke werkzaamheden vergeet jij vaak de tijd?


•

Hoe kom je in 60 seconden van je stress af?


32. Samenwerking Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Evalueren: de fiets (uit: Ontdek je Talent, Ontdek je Werkplek en Zelf aan Zet) • Het schrijven van een zelfbeeld (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Hoe werk jij het liefst samen in een werkgroepje? 2. Ben jij een teamplayer? Waaruit blijkt dat? 3. Is kunnen werken in een team een belangrijke eigenschap om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid uit te oefenen?

4. Hoe gaan mensen met elkaar om in je werk? Is dit ook de manier waarop jij in je werk met mensen om wilt 32. Samenwerking

gaan? 5. Met wie werk jij graag samen? 6. Maak je als je samenwerkt gebruik van de talenten van een ander? Waaruit blijkt dat? 7. Wat zijn voor jou kernwoorden bij samenwerken? 8. Of/of: groepswerk of individueel werk? 9. Of/of: samenwonen of trouwen (of alleen blijven)? 10. Of/of: kennis delen of voor jezelf houden?


• ‘Bij samenwerken kun je gemakkelijk meeliften.’ • ‘Alleen ben je sneller, samen kom je verder.’ • ‘Een droom die je alleen droomt, is een droom. Een droom die je samen droomt, is de werkelijkheid.’

In beeld 1+1=3?


Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Een liefdevolle vrouw, die voor iedereen goed was geweest, had aan het einde van haar leven nog één wens. ‘Voordat ik dood ga, wil ik graag zien hoe de hel en de hemel eruit zien.’ Haar wens werd vervuld… Ze werd door een engel meegenomen naar een mooie feestzaal. Er stonden lange tafels vol met heerlijk eten en drinken. Aan de tafels zaten mensen ellendig, chagrijnig en hongerig voor zich uit te staren. ‘Waarom gedragen ze zich zo?’, vroeg de vrouw aan de engel. ‘Kijk naar hun armen’, antwoordde de engel. Ze keek en zag dat bij iedereen aan de armen lange stokken om te eten bevestigd waren. Tot boven de ellebogen. Hierdoor konden de mensen hun armen niet buigen. Ze konden niets eten of drinken. Elke poging mislukte en de mensen raakten gefrustreerd en ongelukkig. ‘Inderdaad, dit is de hel. Haal me hier weg.’ De vrouw werd vervolgens naar de hemel gebracht. Opnieuw was er een mooie feestzaal. Er stonden lange tafels met heerlijk eten en drinken. Aan de tafels zaten vrolijke mensen. Ze lachten en zagen er gelukkig uit. ‘Geen stokken aan de armen, veronderstel ik’, zei de vrouw. ‘Oh, jawel hoor’, zei de engel. ‘Kijk, net als in de hel zijn de stokken tot boven de ellebogen bevestigd en kunnen ze hun armen niet buigen. Maar hier hebben de mensen geleerd om elkaar te voeden…’

32. Samenwerking

Bron: onbekend


33. Spanning Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • •

Hoe vertel ik het de ander? Intervisie! (uit: Ontdek je Talent) Ben ik deskundig genoeg (uit: Ontdek je Werkplek) Bedrijfsbezoek flash (uit: Zelf aan Zet) Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet) Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Voel je snel spanning bij een toets of een proef? Wat doe je dan? 2. Hoe hoog is jouw spanningsboog? 3. Is kunnen werken onder spanning een belangrijke eigenschap om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid 33. Spanning

uit te oefenen? 4. Welke lat leg jij graag erg hoog? 5. Welke mensen ken je die overspannen zijn geraakt vanwege hun werk? Welk advies heb je voor hen? 6. Kun jij in je werk zijn wie je bent? Welk voorbeeld heb je hiervan? 7. Wat zijn voor jou goede oefeningen om te ontspannen? 8. Of/of: je gaat naar de bioscoop: thriller of comedy? 9. Of/of: presteren onder druk of presteren in alle rust? 10. Of/of: werk je liever nine-to-five of 24/7?


• ‘Spanning is wie je denkt te moeten zijn. Ontspanning is wie je bent.’ (Chinees gezegde) • ‘Het echte gevaar ligt voor de meesten onder ons niet in het feit dat we te hoog reiken en missen, maar dat we te laag reiken en ons doel bereiken.’ (Michelangelo)

VERTEL ME: WIE BEN JE? 33. Spanning

In beeld Waar ben jij bang voor?


• Ashley Revell uit Kent zet zijn hele kapitaal in op de roulettetafel met het risico om alles kwijt te raken.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 34. Sport

34. Sport Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • Verbeeld je talent (uit: Ontdek je Talent) • Hier sta ik (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Hoe belangrijk op een schaal van 0-10 is sporten voor je? 2. Van welke sporten kun je het meeste genieten? 3. Als je opnieuw vrij bent om welke sport dan ook te kiezen, welke zou dat dan zijn? 4. Wat is je droom op sportief gebied? 5. Wie is je sportieve voorbeeld? Waarom? 6. Wat zou je graag aan je sportieve held willen vragen? 7. Wat is sportief gedrag? Toon jij, ook op school, sportief gedrag? 8. Of/of: teamsport of individuele sport? 9. Of/of: binnensport of buitensport? 10. Of/of: willen winnen of genieten van de sportactiviteit?


• ‘School moet meer mogelijkheden bieden om te kunnen sporten.’ • ‘Hardlopen helpt fantastisch tegen stress. Ik kan het helderst denken wanneer ik een lange training aan het lopen ben. Het geeft je inzicht en perspectief. Opeens kun je de zaken rationaliseren zoals dat thuis op de bank niet gelukt was.’ (Joop Alberda, volleybalcoach die met het Nederlands team goud won op de Olympische Spelen) • ‘Je bent geen opschepper als je het ook waarmaakt.’ (Mohammed Ali) • ‘Overal waar ik begon, had ik een achterstand. Omdat ik een zwarte ben.’ (Winston Bogarde, voormalig profvoetballer)


In beeld Wat is je droom op sportief gebied?


34. Sport

• Snowboarder Merijn Koek heeft deelgenomen aan de Paralympische Spelen in Sochi (2014).


35. Talent Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • •

Verbeeld je talent (uit: Ontdek je Talent) Ik wist niet dat ik het in me had! (uit: Ontdek je Talent) De talentencirkel (uit: Ontdek je Talent en Zelf aan Zet) Waar ben je trots op/waar heb je spijt van? (uit: Ontdek je Passie) De kracht van de mandala (uit: Ontdek je Passie) Onderhandelen over kwaliteiten (uit: In Gesprek met) Ik kan het! (uit: Zelf aan Zet) De talentenmarkt (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 35. Talent

1. 2. 3. 4. 5.

Wat kun je heel goed volgens je praktijkopleider/begeleider integrale opdrachten/ BPV-begeleider/docent? Waar ben je trots op? Waar ben je goed in? Hoe heb je dat voor elkaar gekregen? Wat zouden andere mensen van jou kunnen leren? Wat zien anderen meestal niet van jou? Welk(e) vakantie/baantje/ervaring/ontmoeting/reis/leesboek had je nooit willen missen? Waarom? Of: wat heeft die ervaring je opgeleverd? 6. Voor welk probleem ben jij de oplossing? 7. Welke talenten heb je dit jaar ontdekt? 8. Of/of: excelleren of gemiddeld zijn? 9. Of/of: een tien of een zesje? 10. Of/of: uitdagen of uitgedaagd worden?


• ‘Het is beter om in één ding te excelleren, dan om gemiddeld te zijn in vele dingen.’ • ‘Je kunt in alles uitblinken, kijk maar in het Guiness Book of Records.’ • ‘Je talenten benutten maakt je gelukkiger.’


In beeld Wat zien anderen meestal niet van jou?


35. Talent

Onverwacht talent! Conducteurs komen de laatste tijd vooral in het nieuws door agressie in het openbaar vervoer. Maar gelukkig kunnen de kaartjesknippers ook nog gewoon lol hebben in de trein. Dat bewijst deze conducteur. Hij kwam een aantal jongeren van Talent Valley, een campus voor hoogbegaafde jongeren, tegen in zijn trein, terwijl zij een liedje aan het spelen waren. Tot ieders verrassing bleek de conducteur minstens even muzikaal getalenteerd als de jongeren.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 36. Trots

36. Trots Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • •

Waar ben je trots op/waar heb je spijt van? (uit: Ontdek je Passie) Energie uit het werk (uit: Ontdek je Passie) Het is me gelukt (uit: Zelf aan Zet) Ik kan het! (uit: Zelf aan Zet) De talentenmarkt (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Waar ben jij vooral trots op? Waar ben je goed in? 2. Wat wil je nog graag aan je persoonlijke winkelwagentje toevoegen? 3. Wat staat er op de eerste pagina van je persoonlijke website? 4. Vind je het moeilijk om hulp te vragen bij een probleem of uitdaging? Heb je daar een voorbeeld van? 5. Wie wil jij een pluim geven? 6. De foto waar je trots op bent… 7. Kun jij je sterke en je zwakke kanten benoemen? 8. Of/of: doe maar gewoon of doe maar eens gek? 9. Of/of: pluim geven of kritiek geven? 10. Of/of: trots op jezelf of trots op je ouders?


• ‘I’m proud to be black.’ • ‘Ik ben trots op het feit dat ik nooit wapens heb uitgevonden die kunnen doden.’ (Thomas Edison) • ‘Happy is the soul that has something to look backward to with pride, and something to look forward to with hope.’ (Olivier Wilson) Schaamte en trots Wat zeg je (bewust of onbewust) tegen jezelf wanneer je jezelf niet accepteert? Ik ben niet goed genoeg. Blijkbaar gebruik je een meetlat voor ‘wel goed genoeg’ en ‘niet goed genoeg’. Vaak vergelijk je jezelf met anderen, of speelt de verwachting over jezelf een belangrijke rol. Als je kijkt naar schaamte en trots, zijn dit twee kanten van dezelfde medaille. Beide gevoelens komen vaak voort uit vergelijken. Je vergelijkt jezelf met een ander die iets beter doet, of met een verwachting die je over jezelf hebt én je komt slecht naar voren uit deze vergelijking. Dan komt de schaamte. Voor trots geldt hetzelfde,


maar dan de andere kant op. Je vergelijkt jezelf met een ander die het minder goed doet, of met een verwachting die je over jezelf hebt en je komt ditmaal goed naar voren. Dan komt de trots.

In beeld Wie wil jij een pluim geven?


36. Trots

Meester raaf zat in een eikenboom. Hij klemde in zijn bek een heerlijk brokje kaas uit Gouda. Meester vos, gelokt door deze droom Van geur, keek op en sprak: “Doctor honoris causa, U met uw wijs en alziend oog En met uw glanzend zwarte toog, Als ook uw stemorgaan zo mooi is als uw veren dan moet toch ieder dier u als een feniks eren!” Meester raaf, ontroerd door zoveel eer, Wipte van tak tot tak en boog zich wat naar voren, Keek toen trots over zijn snavel neer Op meester vos en om zijn stem te laten horen Gaapte hij met zijn bek héél wijd. Maar ja, de kaas was hij toen kwijt. Hij hapte er nog naar, keek treurig naar beneden. De vos pakte zijn prooi en fleemde toen tevreden: “Denk eraan, mijn waarde heer,

VERTEL ME: WIE BEN JE? 36. Trots

Elke vleier schenkt zijn eer Aan door ‘t lot verwende vrinden Die zichzelf belangrijk vinden. Deze wijze les, helaas, Kost u wel dit brokje kaas!” Beschaamd verborg de raaf zich in de eikentakken En kraste toen wat laat: “Mij zul je niet meer pakken!” Bron: Jean de la Fontaine, De raaf en de vos

VERTEL ME: WIE BEN JE? 37. Trouw

37. Trouw Bij dit thema horen de volgende oefeningen:

• Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Ontdek je Talent en Zelf aan Zet) • De tien geboden (uit: Zelf aan Zet) • Me, Myself and I (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Wat betekent trouw voor je? 2. Wil je altijd trouw zijn aan je waarden? Heb je daar een voorbeeld van? 3. Zijn de werknemers op jouw BPV-plek loyaal aan hun werkgever? Heb je daar een voorbeeld van? 4. Zou jij uit loyaliteit een alibi willen geven aan een vriend? Waarom wel/niet? 5. Met welk dier kun jij jezelf vergelijken? Waarom is dat zo? 6. Wie durf je blind te vertrouwen? 7. Kun je geloven in vrije liefde? 8. Of/of: vertrouwen of controleren? 9. Of/of: eeuwige liefde of tijdelijke passie? 10. Of/of: loyaliteit of klokkenluider?


• ‘Trust is a must. You must have trust.’ (Ian Dury) • ‘Sluit niet snel vriendschap, maar blijf een eenmaal gesloten vriendschap altijd trouw.’ (Socrates)

In beeld Wil jij altijd trouw zijn aan je waarden?


Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Het gewicht van vertrouwen Een bakker kreeg boter van een boer. In ruil daarvoor kreeg de boer brood van de bakker. Na een tijdje viel het de bakker op dat de stukken boter van de boer steeds lichter werden. De boter zou steeds drie pond moeten wegen, maar het leek iedere keer minder te zijn. De boer woog de boter op zijn weegschaal. Die gaf hem gelijk en hij klaagde zijn boterleverancier aan bij de rechter. ‘Uw stukken boter zouden niet het vereiste gewicht hebben’, zei de rechter tegen de boer. ‘Dit stuk zou drie pond moeten wegen, maar het weegt veel minder.’ ‘Dat is uitgesloten, meneer de rechter’, zei de boer. ‘Ik heb het elke keer nagewogen.’ ‘Misschien kloppen uw gewichten niet’, opperde de rechter. ‘Hoezo gewichten?’, vroeg de boer stomverbaasd. ‘Ik heb helemaal geen gewichten. Die gebruik ik nooit.’ ‘Maar waar weegt u dan mee als u geen gewichten heeft?’, vroeg de rechter. ‘Heel eenvoudig’, zei de boer. ‘Ik krijg mijn brood van de bakker en hij krijgt boter van mij. Een brood weegt drie pond, dus leg mijn boter links op de weegschaal en een brood rechts en zo weeg ik dat af.’

37. Trouw

Bron: onbekend

VERTEL ME: WIE BEN JE? 38. Verantwoordelijkheid

38. Verantwoordelijkheid Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • • • •

Laat me jouw kamer zien en ik zal zeggen wie je bent! (uit: Ontdek je Talent) Blind leiden, op elkaar vertrouwen (uit: Ontdek je Talent) Op handen lopen (uit: Ontdek je Talent) Motorrijden in de Rocky Mountains: beter met zijn tweeën? (uit: Ontdek je Talent) Een vreselijke tocht naar de maan: overleven door samenwerking (uit: Ontdek je Talent) Wat kan ik vragen aan een beroepsbeoefenaar? (uit: Ontdek je Werkplek) STARRT-methode voor stageverslagen (uit: Ontdek je Werkplek) Social Media (uit: In Gesprek met) De tien geboden (uit: Zelf aan Zet) STARRT en BPV (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 1. 2. 3. 4. 5.

Voor welke taken ben jij op je stageplaats verantwoordelijk? Je hebt een opleiding gekozen. Hoe verantwoord heb je dat gedaan? Hoe verantwoordelijk voel jij je voor de sfeer in de klas? Voor wie draag jij in jouw leven verantwoordelijkheid? Is het kunnen dragen van verantwoordelijkheid een belangrijke eigenschap om het vak/beroep waarvoor je wordt opgeleid uit te oefenen? 6. Op een schaal van 0-10: hoe graag ben jij leider of aanvoerder? 7. Op welke manier voel jij een verantwoordelijkheid voor de ongelijkheid in de wereld? 8. Of/of: een ei uit de legbatterij of een biologisch ei? 9. Of/of: papieren verpakking of plastic tas? 10. Of/of: eigenbelang of groepsbelang?


• Stelling: iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen daden. • ‘Je staat er eigenlijk weinig bij stil hoe vaak we de schuld wel niet afschuiven en als we ons afvragen waarom kunnen we geen eens antwoord geven.’


In beeld Voor wie of wat draag jij verantwoordelijkheid?


38. Verantwoordelijkheid

• Berthold Gunster geeft antwoord op een vraag over verantwoordelijkheid.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 39. Verdriet

39. Verdriet Dialoogvragen

1. Als iemand in je omgeving verdriet heeft, wat doe je dan? 2. Aan wie vraag jij hulp? 3. Is de ongelijkheid in de wereld een probleem voor je? 4. Waar zou je voor willen vechten? 5. Wat zegt het over wat jij belangrijk vindt? Over je waarden? 6. Aan welke goede doelen geef je het liefst? 7. Kun jij, sportief gezien, goed lijden (afzien)? 8. Of/of: collecteren of doneren? 9. Of/of: lijden of troosten? 10. Of/of: in stilte lijden of hulp zoeken?

Uitspraken/theorieën Prins Siddhartha Gautama leefde ruim 2500 jaar geleden in Noord-India. Na een lange spirituele zoektocht bereikte hij de volledige verlichting en werd hij de Boeddha. Iedereen kan in principe Boeddha worden. Hoe? Door alle positieve kwaliteiten van de geest te ontwikkelen en alle negatieve aspecten van onze eigen geest te verwijderen. De leer van Boeddha bestaat kort samengevat uit de vier edele waarheden: 1. Het leven wordt gekenmerkt door lijden (fysieke en mentale problemen). 2. De oorzaken voor dit lijden zijn verstorende emoties, zoals gehechtheid, boosheid, onwetendheid en negatief karma. 3. Het is mogelijk om het lijden definitief te stoppen en blijvend geluk te ervaren. 4. De manier waarop we dat kunnen bereiken is het achtvoudig pad. De Boeddha onderwees zijn volgelingen meer dan veertig jaar. De essentie van zijn onderwijs ging over hoe het lijden van voelende wezens is op te heffen. Het woord lijden verwijst in het boeddhisme niet alleen naar pijn, maar naar alle soorten van ongemak, problemen en frustraties. Dit lijden – zelfs lichamelijk lijden – speelt zich uiteindelijk af in onze geest, en wordt bepaald door hoe onze geest het leven ervaart en begrijpt. Hieruit volgt dat we door onze geest te veranderen, we ook onze ervaring van problemen en pijn kunnen veranderen, en zelfs geheel kunnen beëindigen. Om onze geest positief te ontwikkelen, is het niet alleen nodig om de instelling van onze geest


te veranderen door een positieve motivatie te ontwikkelen (bijvoorbeeld door meditatie). Ook onze dagelijkse activiteiten dienen onze positieve houding te reflecteren. De basishouding in het boeddhisme is te proberen anderen gelukkig te maken, en ze op zijn minst geen schade toe te brengen. In de woorden van de Boeddha: ‘Verricht geen enkele schadelijke activiteit, verzamel volmaakt heilzame activiteiten, bedwing volkomen de eigen geest, dit is de leer van de Boeddha.’ bron: website ‘Boeddhisme in een notendop’

In beeld Is de ongelijkheid in de wereld een probleem voor je?


39. Verdriet

Vluchtelingen in Noord-Irak Door hevige gevechten in Noord-Irak zijn duizenden gezinnen met hun kinderen op de vlucht geslagen om hun leven te redden. Zij worden vanwege hun godsdienst of etnische achtergrond vervolgd. In Zakho, ongeveer tweehonderd kilometer ten noorden van Erbil, zijn honderdduizend mensen aangekomen nadat ze voor gewelddadige strijders waren gevlucht. Wij zijn een van de eerste hulporganisaties die deze ontheemde gezinnen in Zakho konden bereiken en treffen voorbereidingen om noodrantsoenen en hulpgoederen te brengen die nodig zijn om te overleven. We troffen honderden gezinnen aan die in gevaarlijke omstandigheden leven, op overvolle plaatsen. Er slapen zeshonderd mensen op de betonnen vloer in een niet-afgebouwde school van drie verdiepingen die geen buitenmuren heeft. Ze hebben slechts vier toiletten en één douche tot hun beschikking. Er was een man die ons vertelde dat zijn gezin van tien mensen ‘s nachts onder één deken moet slapen. ‘Dit is geen plek voor ons om te leven’, vertelde Saad, een jonge man. ‘We leven hier als dieren. Alle kinderen zijn ziek. Het is hier gevaarlijk voor kinderen. Ze kunnen naar beneden vallen, omdat er geen muren zijn. De winter komt eraan. Als we hier blijven, gaan we dood. Jullie zijn de eersten die ons hier opzoeken.’


De verhalen die mensen vertellen zijn nachtmerries die werkelijkheid zijn geworden. Een gezin vertelt over hun afschuwelijke reis naar Zakho, nadat ze negen dagen op de berg Sinjar hadden gezeten. ‘We weten niet of de mensen thuis nog wel leven. De strijders hebben ons dorp met zware wapens aangevallen. We zijn zelfs zonder schoenen aan vertrokken. We hebben zeven uur gelopen om de berg te bereiken en zijn daar negen dagen gebleven. Onze mobieltjes zijn uitgevallen, dus konden we niemand bereiken om om hulp te vragen. We hadden geen eten, geen water, geen dekens – de rotsen waren onze dekens. De eerste paar dagen aten we crackers en droog brood, maar dat eten was al snel op. We dronken water uit flessendopjes om er langer mee te doen. Veel kinderen werden ziek en sommigen stierven van de dorst. De kleren die we nu dragen, hebben we gekregen van de plaatselijke bevolking, want onze eigen kleren werden op de berg heel vies en gingen kapot. We maken ons zorgen over de toekomst. Sinds we ons huis hebben verlaten, zijn we geen vrienden of familie tegengekomen. We bidden God dat we hen weer terug mogen zien.’ De nood is extreem groot. Onze teams delen hulpgoederen uit aan kwetsbare gezinnen. Zij hebben deze hulpgoederen nodig om te overleven. We hebben echter uw hulp daarbij nodig. Overweeg alstublieft of u deze gezinnen wilt steunen in hun poging om te overleven en de volgende dag te halen. ‘We zijn moe, hier kunnen we niet leven, we willen graag als mensen behandeld worden’, zei een oudere leider van de gemeenschap met tranen in zijn ogen. ‘Help ons alstublieft. We hebben niemand die ons kan helpen. Niemand, alleen jullie.’

39. Verdriet

bron: Medair.org, over de noodsituatie in Noord-Irak in de zomer van 2014; ook te zien op YouTube.


40. Verwondering Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • • •

Op 1 lijn staan (uit: Ontdek je Talent) Het talenteninterview (uit: Ontdek je Talent en Ontdek je Passie) Waar ligt je passie? (uit: Ontdek je Passie) Wat kan ik vragen aan een beroepsbeoefenaar? (uit: Ontdek je Werkplek) Het schrijven van een zelfbeeld (uit: Zelf aan Zet) Bedrijfsbezoek flash (uit: Zelf aan Zet) Waar ga je op bezoek? (uit: Zelf aan Zet) Vooruitblik (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen 40. Verwondering

1. Welke drie vragen stel jij jezelf het meest? 2. Geloof je in wonderen? 3. Kun je op elk moment van het leven genieten? 4. Waar dient werk uiteindelijk voor? 5. Werken we om te leven of leven we om te werken? 6. Als je gezond bent, heb je dan ook een goed leven? 7. Wat is de formule van geluk? 8. Of/of: studeren of werken? 9. Of/of: ga je voor zekerheid of het onzekere? 10. Of/of: een filosofische vraag of een wetenschappelijke vraag?


‘Spring eens weg uit de dagelijkse sleur om je te verwonderen over je eigen bestaan.’ ‘De meeste dromen zijn bedrog.’ ‘Verwondering is het begin van alle wijsheid.’ (Aristoteles) ‘Wie ben je? Er zijn 1.001 vragen die je jezelf kunt stellen om daar achter te komen.’


In beeld Waardoor laat jij je verwonderen?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten In de derde aflevering van ‘Ali B en de muziekkaravaan’ ontvangt Ali B dichter en zanger Huub van der Lubbe. Tijdens een bezoek aan een traditionele Marokkaanse schapenmarkt doen ze vele indrukken op als inspiratie voor het lied ‘Verwonderen’: ‘Blijf je verwonderen, zie in het gewone het bijzondere Open je oren en je luistert, open je hart en je hoort Open je ogen en je kijkt, maar niets is wat het lijkt Laat je overdonderen en zie in het gewone het bijzondere’

40. Verwondering

bron: Huub van der Lubbe ft. Ali B: ‘Verwonderen’


41. Vriendschap Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • • •

Waarden en normen: alleen is maar alleen (uit: Ontdek je Talent en Ontdek je Passie) Motorrijden in de Rocky Mountains: beter met zijn tweeën? (uit: Ontdek je Talent) Wat zijn mijn eigen waarden en normen? (uit: Ontdek je Talent) Wat vind ik belangrijk in mijn werk? (uit: Ontdek je Werkplek) Wat heb je aan een netwerk? (uit: In Gesprek met) Hoe divers is jouw netwerk? (uit: In Gesprek met) Ik als centrum van mijn eigen netwerk (uit: In Gesprek met)

Dialoogvragen 41. Vriendschap

1. Wat versta jij onder vriendschap? 2. Wat kenmerkt je beste vriend? 3. Ben je verdrietig als je ruzie met een vriend hebt? 4. Vind je het vervelend als je vrienden ook nog andere vrienden hebben? 5. Waarin verschillen meisjesvriendschappen van jongensvriendschappen? 6. Is vriendschap belangrijk in het beroep waarvoor je wordt opgeleid? 7. In welke vriendschap wil je deze week extra investeren? 8. Of/of: op stap met meiden of met jongens? 9. Of/of: op vakantie met meiden of met jongens? 10. Of/of: sporten met meiden of met jongens?


• ‘Je bent niet in het leven om vrienden te maken. Je bent in het leven om een vriend te zijn.’ • ‘Een vriendschap kan eindigen als mensen uit elkaar groeien en andere bezigheden leuk vinden.’ • Stephen Covey: ‘Vriendschap is ook kapitaal. Al je te veel van het kapitaal “opneemt” (door gunsten te vragen of iemand te benadelen), kan dat ten koste gaan van de vriendschap. Mensen hebben bij elkaar een persoonlijke bankrekening (PBR). Je stort kapitaal als je afspraken nakomt, betrouwbaar bent of je excuses aanbiedt. Je pint van de bankrekening als je arrogant bent, roddelt of niet luistert. (zie ook: 43. Zelfvertrouwen) • ‘Zoek op je werk niet enkel contact met bevriende collega’s, maar maak geregeld ook een praatje met collega’s die je minder goed kent.’


In beeld Wat kenmerkt een goede vriend?


41. Vriendschap

• De Snijtafel over vriendschap.

VERTEL ME: WIE BEN JE? 42. Vrijheid

42. Vrijheid Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • •

Waarden en normen: alleen is maar alleen (uit: Ontdek je Talent en Ontdek je Passie) Volg je hart, dat klopt (uit: Ontdek je Passie) Wat vind ik belangrijk in mijn werk? (uit: Ontdek je Werkplek) De tien geboden (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Is vrijheid alleen maar doen wat je wilt? 2. Weet jij altijd precies wat je wilt doen? 3. Hoe vrij kun je zijn in het beroep waarvoor je wordt opgeleid? 4. Op welke plaatsen voel jij je het minst vrij? 5. Als je morgen iets nieuws zou mogen doen, wat zou dat dan zijn? 6. Hoe belangrijk is vrijheid van meningsuiting voor jou? 7. Kun je rijke mensen verplichten iets aan arme mensen te geven? 8. Of/of: vaste werkzaamheden of zelf je werk invullen? 9. Of/of: eigen baas of in loondienst? 10. Of/of: vrijgezel of in een relatie?


• ‘Vrijheid is wat we doen met wat ons wordt aangedaan.’ (Jean-Paul Sartre) • ‘Het is verstandiger een kaars aan te steken dan te klagen over de duisternis.’ (Lao Tse) • ‘Gelukkige slaven zijn de grootste vijanden van de vrijheid.’ (Marcuse)

In beeld Wat… als je morgen alles kunt doen?

VERTEL ME: WIE BEN JE? 42. Vrijheid

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten Bekijk de speech ‘I have a dream’ van Martin Luther King. Een deel van de tekst van de speech luidt: ‘And so even though we face the difficulties of today and tomorrow, I still have a dream. It is a dream deeply rooted in the American dream. I have a dream that one day this nation will rise up and live out the true meaning of its creed: “We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal”. I have a dream that one day on the red hills of Georgia, the sons of former slaves and the sons of former slave owners will be able to sit down together at the table of brotherhood. I have a dream that one day even the state of Mississippi, a state sweltering with the heat of injustice, sweltering with the heat of oppression, will be transformed into an oasis of freedom and justice. I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin but by the content of their character. I have a dream today! I have a dream that one day, down in Alabama, with its vicious racists, with its governor having his lips dripping with the words of ‘interposition’ and ‘nullification’ - one day right there in Alabama little black boys and black girls will be able to join hands with little white boys and white girls as sisters and brothers. I have a dream today! I have a dream that one day every valley shall be exalted, and every hill and mountain shall be made low, the rough places will be made plain, and the crooked places will be made straight; “and the glory of the Lord shall be revealed and all flesh shall see it together”.’


43. Zelfvertrouwen Bij dit thema horen de volgende oefeningen: • • • • • •

Je bent welkom! (uit: Ontdek je Talent) Leren van successen: het is me gelukt! (uit: Ontdek je Talent, Ontdek je Werkplek en Zelf aan Zet) Energie uit het werk (uit: Ontdek je Passie) Het eerste (sollicitatie)gesprek bij een BPV-bedrijf (uit: Ontdek je Werkplek) Op handen lopen (uit: Zelf aan Zet) Hoe kom ik over op anderen? (uit: Zelf aan Zet)

Dialoogvragen

1. Waarvoor krijg je vaak complimenten? 2. Als ik aan je moeder/vader/vrienden/buurvrouw/zus/broer vraag waar je wel of niet goed in bent, wat zeggen 43. Zelfvertrouwen

zij dan? 3. Welke gewoonte wil je doorbreken om meer zelfvertrouwen te krijgen? 4. Op welke manieren kun je zelfvertrouwen uitstralen? Kun je daar een voorbeeld van geven? 5. Sta je te juichen als je een presentatie/demonstratie voor honderd mensen mag geven? 6. Delete jij de foto’s waar je slecht op staat voor je ze aan anderen laat zien? 7. Hoe gedraag jij je op een feestje waar je bijna niemand kent? 8. Of/of: heb je zelfvertrouwen of ben je eigenwijs? 9. Of/of: ik ben overtuigend of ik laat me overtuigen? 10. Of/of: feedback krijgen of feedback geven?


• ‘Zelfvertrouwen is het geloof dat je in je eigen kunnen hebt; het vertrouwen dat je op eigen kracht taken aankunt en tegenvallers het hoofd kunt bieden. Zelfvertrouwen werkt positief door in je leven. Want hoe meer zelfvertrouwen en zelfrespect je hebt, hoe beter je je voelt en een leukere uitstraling je hebt. Maar als je doorslaat en jezelf beter vindt dan anderen, op hen neerkijkt en handelt en oordeelt vanuit een gevoel van meerwaarde, spreken we niet meer van zelfvertrouwen, maar van arrogantie’


In beeld Is zelfvertrouwen ook te leren?

Verhalen, teksten, liedjes, gedichten De man, de jongen en de ezel Een man en zijn zoon gingen met hun ezel naar de markt in een dorp verderop gelegen. Toen ze een korte tijd onderweg waren, passeerden zij een boer en deze zei:”Jullie zijn ook niet goed wijs, want een ezel is om op te rijden en zeker niet bedoeld om er naast te gaan lopen!” En de man zette zijn zoon op de ezel en zij vervolgden toen weer hun reis. Maar spoedig ontmoetten zij een groep mannen, waarvan er één man zei:”Moet je eens die luie jongen zien, hij laat zijn vader lopen, terwijl hij lekker op de ezel zit?!”

43. Zelfvertrouwen

De man beval zijn zoon onmiddellijk om van de ezel af te komen en ging er vervolgens zelf opzitten. Maar ze hadden slechts een kort stukje weg afgelegd, toen zij twee vrouwen passeerden. De ene vrouw tegen de andere vrouw:”Wat is dat toch een wrede vader dat hij zijn zoontje zo naast de ezel laat strompelen?!” Nu, toen wist de man niet meer wat hij moest doen; toen ging hij maar op de ezel zitten en zette tenslotte de jongen voor zich neer op de ezel. En zij kwamen in het dorp aan. De toeschouwers begonnen hem uit te jouwen en hem na te wijzen. De man stopte en reed met de ezel naar de toeschouwers en vroeg waarom zij toch zó vervelend deden. En de toeschouwers zeiden:”Schaam jij je niet diep, dat jij die arme ezel zo zwaar belast met jezelf en je lompe zoon?” De man en de jongen gingen van de ezel af en gingen diep nadenken wat zij nu toch zouden moeten doen. Zij dachten en dachten, totdat ze op het laatst een oplossing hadden. Zij hakten een stevige grote tak af en bonden

VERTEL ME: WIE BEN JE? 43. Zelfvertrouwen

hieraan de poten van de ezel vast. Zij pakten de paal op en droegen de ezel met de paal op de schouders. De jongen voorop en de man erachter. Zó liepen ze vervolgens naar de marktplaats en de mensen, die ze onderweg tegenkwamen, begonnen hen bij dit aparte tafereel luidkeels uit te lachen. Toen ze echter bij de brug vlak voor de markt waren aangekomen, schopte de ezel zijn achterpoten los van de paal en dat veroorzaakte dat de jongen van schrik de paal uit zijn handen liet vallen. In het strijdgewoel dat hierna ontstond, viel de ezel over de brug en kwam hij in de diepe rivier terecht. En omdat zijn voorpoten nog waren vastgebonden, verdronk hij jammerlijk. “Dat zal jullie leren,” zei een oude wijze man, die hen gevolgd had: “Wanneer je het ook iedereen naar de zin wil maken, krijgt uiteindelijk niemand zijn zin!” “Wanneer je het ook iedereen naar de zin wil maken, krijgt uiteindelijk niemand zijn zin!” Bron: Aesopus, 6de eeuw v Chr

VERTEL ME: WIE BEN JE?

Recommend Documents