Vanwaar die pungelaer ? Een pungel was een soort rugtas. In het grijze verleden droegen de Baarlese smokkelaars zo´n tas als ze op pad gingen. Ze werden dan ook “pungelaers” genoemd. Dit artikeltje heeft dan ook alles te maken met het Baarlese smokkelverleden. Tussen verschillende landen gebeurde het smokkelen natuurlijk al eeuwen lang. In Baarle werd dat nog eens extra benadrukt door de unieke enclavesituatie. Vooral in de 2 grote oorlogen werd er veel gesmokkeld, maar net als elders, moest ook in de beide Baarles de economie na de 2e wereldoorlog weer opgebouwd worden. Wellicht nog beter dan elders aan de grenzen wist de bevolking van Baarle aan welke goederen schaarste bestond aan weerszijden van de grens. De specifieke situatie leende zich bovendien uitstekend om handel in die goederen te drijven. Men kon de inwoners van Hertog natuurlijk niet verbieden om goederen die in Nederland nauwelijks verkrijgbaar waren in huis te halen als ze in België wel verkrijgbaar waren. Andersom gold hetzelfde voor de Nederlanders in Nassau. De smokkel bloeide welig en vrijwel iedereen in Baarle deed er aan mee, want er kon flink aan verdiend worden. Zo was roomboter een bijzonder gewild artikel om naar België te smokkelen. Ook jenever en suiker waren smokkelwaar. Later werd zelfs overgegaan op vee. Beesten die aan het ene adres legaal afgeleverd werden, stonden de volgende dag in het andere land op stal of in de wei. De kleinschalige smokkel vond te voet of per fiets plaats. Vaak slopen de pungelaers bij het vallen van de avond over zanddreven en door bosrijke gebieden stiekem de grens over. Daarbij hadden ze één gezamenlijke vijand: de commiezen ofwel de douanebeambten. Om die op een dwaalspoor te zetten, trokken de smokkelaars soms smokkelklompen aan. Dit waren speciale klompen die achterstevoren gedragen werden. De gemaakte afdrukken liepen daardoor in de tegengestelde richting en zetten zo eventuele achtervolgers op een verkeerd spoor. Douanebeambten hadden natuurlijk hun methoden om smokkelaars door de mand te laten vallen. Het was hen opgevallen dat fietsende vrouwen, die de grens over gingen, daarvan schenen af te vallen. Het geheim lag voor de hand. De dames droegen de smokkelwaar onder hun kleding. Men had wel een methode om daar achter te komen. De vrouwen werden vriendelijk doch dringend uitgenodigd om binnen bij een goed opgestookte kachel te wachten op de controle van hun papieren. Het gevolg was dat zij bij die kachel binnen de kortste keren letterlijk stonden te smelten. Door een verschil in accijns op tabak werden in verschillende periodes in Baarle grote hoeveelheden sigaretten de grens over gesmokkeld. Regelmatig werden er controles uitgevoerd, waarbij auto´s nauwkeurig werden onderzocht op te grote hoeveelheden tabakswaar. Ook op dit moment zijn prijsverschillen tussen Nederland en België er de oorzaak van dat veel Belgen hier de supermarkten bezoeken, terwijl Nederlanders hun pakjes shag graag in Belgische winkels halen of bij een Belgische benzinepomp gaan tanken. Hoewel het smokkelen vandaag de dag nagenoeg is uitgestorven, zijn de sporen van het smokkelverleden in Baarle nog tastbaar aanwezig. De eindeloze zandpaden in het buitengebied zijn er nog, het beeld van De Pungelaer staat er, de oude grensovergangen bestaan nog. En… hoogstwaarschijnlijk “smokkelt” u zelf op meestal legale wijze. (deels ontleend aan een VVV-brochure) 13
Logeerpartijtje. Eva Holtzer (groep 7) heeft gelogeerd bij haar opa en oma, Hajo en Friedel Hinrichs, aan de Aalscholverlaan. Bij haar vertrek laat zij het volgende gedicht achter:
Gewoon leuk. Bij opa en oma Schijnt de zon zo fel. Maar het nadeel is, De tijd gaat te snel! Ik moet morgen weer weg. Maar dat wil ik niet. Oei-oei wat een pech! Lekker wave-boarden op straat. Zo: 1, 2, 3 wave! In de maat. In de speeltuin fijn schommelen, Daarna met een rare muts op, Het huisje ronddollen. O, wat is dat top!
Puzzel 1 Zoek de vogels. Als je op vakantie gaat, is pech toch erg vervelend. Na deze zware val kon hij niet meer lopen. De eigenaar had het hek sterker gemaakt. Ik brei geregeld sokken voor mijn kleinkinderen. Laat mij ook eens nippen van die sterke drank. Puzzel 2 Voorbeeld: a. b. c. d. e.
Edelmetaal Goud Toiletartikel Vis Woud Gebogen Rivier
Zoek de plaatsnaam + letter = + a = + Schrijfgerei = + Loven = + Aanschaf = + Verfstof = + Zangnoot =
Het is hier leuk, Ik lag in een deuk, Mam & pap halen me op, Komen ze aan de deur: klop, klop. Dus ga ik weer weg. Met de zon in mijn rug. Maar let op mensen!: IK KOM WEER TERUG!
Gouda
oplossingen bldz 23 14
Zomerknutselen.
Gekleurd zand Wat heb je nodig? vinger, waterverf of stoepkrijt plastic potje bv van yoghurt zand kwast water afwasbaar werkblad keukenpapier schaaltjes voor elke kleur glazen potje met deksel Karton Zand kun je kleuren met waterverf, vingerverf of met stoepkrijt.. Kleur je zand. Als je met verf wilt kleuren neem je per kleur een plastic potje en vul die voor de helft met water, met je kwast doe je er verf bij en mengt dit tot een mooi geheel. Daarna doe je het zand erbij en roer dit goed door elkaar. Haal het zand er uit en droog het op een schaaltje met keukenpapier. Dit zal toch één of twee dagen duren. Je kunt dit sneller doen door stoepkrijt te gebruiken. Maal het krijt fijn en meng het door het zand. Als je verschillende kleuren zand hebt ga je dit laagje voor laagje in een glazenpotje gieten, Gebruik hiervoor het stuk karton welke je in een puntje vouwt. Op deze manier heb je een soort van trechter waarmee je in de richting kunt gieten waar jij het zand wil hebben. Zorg er wel voor dat je niet met het potje schudt, want dan lopen alle kleuren door elkaar. Het potje moet helemaal gevuld worden tot er niets meer bij kan en zorg dan dat de deksel goed vast zit.
Zomermopjes De familie Zwets is op vakantie in de bergen. 'Wat heerlijk hier,' zegt mevrouw Zwets. 'Ik ben er sprakeloos van.' 'Schitterend,' zegt mijnheer Zwets. 'Dan blijven we hier zes weken!! ————————Vallen toeristen hier nou vaak naar beneden?' vraagt een vakantieganger aan de gids, terwijl ze over een smal paadje langs een diep ravijn lopen. 'Dat valt wel mee,' antwoordt de gids gevat. 'De meeste vinden het na één keer wel genoeg.' 15
Kinderpagina: Paaseieren zoeken
16
Ons zwembad. Onze ´badmeesters´ zijn ons bad meester Het is wel ons zwembad, maar dan toch vooral “het kindje” van Willem Oonincx en Dick van der Nat. Zij zijn de mensen die het bad sedert een drietal jaren onderhouden. Veel moeten ze samen doen, maar ook wisselen ze elkaar af. Soms zijn er andere bewoners die hen een handje komen helpen, want het is veel werk en ook nog eens dagelijks. Ze mogen zichzelf dus gerust “het meest serieuze en beste team van het park” noemen. Elke maandagmorgen wordt de bodem van het bad gestofzuigd. Met een bord wordt dan aangegeven dat er niet gezwommen kan worden. Met schepnetten halen ze drijvend vuil weg en vooral in de herfst en winter hebben ze het druk met het blad weghalen van de overlopen. Dagelijks wordt het water ´s ochtends en ´s avonds doorgemeten voor de temperatuur, het chloorgehalte, het zwavelzuur en de pH-waarde. In een jaar wordt er ± 2500 liter chloor verbruikt en is er ± 250 liter zwavelzuur nodig. Het werk hiervoor is zeer precies en vereist ook dat de nodige veiligheidsmaatregelen in acht worden genomen. Storingen probeert men zelf op te lossen, maar een enkele keer moet de firma van de storingsdienst er aan te pas komen. Je ziet er is heel wat werk nodig om ons zwembad in optimale conditie te houden. Je kan en mag de zaken niet laten versloffen. Werk aan het zwembad is een dagelijks terugkerend iets. Het zou geweldig fijn zijn als er nieuwe mensen zich aandienen om deze “ouwe knakkers” (hun woorden) te helpen en op te volgen. Daar het werken met zoutzuur gevaar op kan leveren, zullen ze dit voorlopig zelf blijven doen. Met de rest willen ze het volgend seizoen stoppen. Hoe meer mensen zich aandienen, des te makkelijker de werkzaamheden zijn te verdelen. Ga gerust eens bij ze kijken; ze zijn er elke ochtend rond een uur of tien.
17
Leeskring / Leesclub Alleen met een boek op de bank is leuk. Maar het is nog leuker als je over een boek, de schrijver en literatuur kunt praten met anderen. Daarom zijn veel mensen lid van een leeskring of leesclub. Een leeskring is een kleine groep mensen die gedurende een periode van meestal zes à acht weken hetzelfde boek leest. Ze komen daarna samen om te praten en te discussiëren over het boek. Nog leuker is het als er iemand gevonden kan worden met enige kennis van zaken, zoals bijv. een leraar Nederlands. Die kan dan de leiding van de discussie nemen en wat over achtergronden van het betreffende boek vertellen. Ik zou het leuk vinden als ik 4 tot 8 mede geïnteresseerden kan vinden om iets dergelijks op te zetten. Ik ga dan in gesprek met de bibliotheek in Baarle over de mogelijkheid om een aantal dezelfde boeken te huren en zoek een locatie op het park. Echt iets voor de komende herfst en winter toch?? Thecla van der Meulen, telnr.0135073042 _____________________________________________________________________________
Kleurplaat
Mopje Martijn is naar de kapper gestuurd. Als hij eindelijk aan de beurt is vraagt de kapper: "Wat voor een coupe had je gehad willen hebben?" Martijn denkt lang na en antwoordt dan met pretoogjes: "Het liefst een ijscoupe!" 18
Geef eens een compliment…….. Waardeer jezelf zoals je bent. Als we een compliment ontvangen, geeft dat een gevoel van trots en een glimlach op je gezicht. Een complimentje geeft je het gevoel, dat je er bij hoort, aandacht om wie je bent en wat je kunt. Je hebt het nodig om van mensen om je heen te horen wie je bent. Dat vergroot het zelfvertrouwen bij jezelf en bij de ander en het toont aan hoe opmerkzaam jij zelf bent. Een goed compliment zegt dus iets over jou. Veel mensen weten zich te weinig gewaardeerd. Dus gun een ander eens het plezier van een oprecht compliment. En bagatelliseer als ontvanger een compliment niet met – ach het is niets bijzonders –. Kortom: durf ook te ontvangen. Complimenten voorkomen dat mensen, vooral in tijden waneer het slecht gaat, de moed laten zakken. Gezien worden, onderscheidend zijn en gewaardeerd worden; dat hebben we allemaal nodig, ook u / jij. Stel jezelf eens de volgende vragen: Wie ben ik, hoe kijk ik naar mezelf? Hoe zie ik er uit? Haarkleur, kleding, make-up? Wie zijn mijn vrienden? (Dat zegt ook iets over jezelf) Wat doe je overdag, in je werk,etc.? Wat is je ontspanning en wat vind je leuk om te doen? Wat zijn je eigenschappen: behulpzaam, eerlijk, vriendelijk, assertief, etc.? Wat presteerde je in het verleden? Kortom: geef jezelf complimenten die je hebt verdiend en die je jezelf mag geven. Zit niet te wachten op de goedkeuring van anderen. Waardeer jezelf zoals je bent!
De poetser Wie poets hier de plaat en de paal?
Dat is de heer Trouw, die zijn naam alle eer aandoet. Al enkele jaren poetst hij onze lantaarnpalen en straatnaamborden minstens eenmaal per jaar op. Dat is dus letterlijk een glanzend voorbeeld.
19
Uit tips! Vrijdag 4 juli Openingsconcert Rondje Open Kerk Ledevaertkerk, Dorpstraat, Chaam. Tot 10 augustus in de Waranda Turnhout Expo Fik van Gestel (gratis) Van 4 juli t/m 8 juli Kermis Zondereigen. Zondag 6 juli Jaarmarkt Alphen 10- 17.00 uur. Zaterdag 12 juli Midzomernachtfair Baarle- NassauHertog vanaf 18.00uur. Van 14 juli t/m 19 juli Wielerzesdaagse Baarle- Nassau. Van 18 juli t/m 27 juli Kermis Tilburg. Maandag 21 juli Rommelmarkt Zondereigen. Woensdag 30 juli Acht van Chaam Zondag 3 augustus Middagmatinee m.m.v. de van Hal Brothers. St. Janshove Baarle Nassau 14.00uur. Zaterdag 9 augustus Boerendag Alphen. Zondag 17 augustus Kaarskensprocessie Baarle- Nassau- Hertog. Zaterdag 23 augutus en zondag 24 augustus Truck en Tractorpulling Alphen. Zondag 7 september Tilburg Ten Miles. Zondag 14 september Havenfeest Piushaven Tilburg. Zaterdag 13 september en zondag 14 september Fietsweekend Bels Lijntje. Zaterdag 13 september en zondag 14 september TIP! Openingsfeest Waranda Turnhout Zaterdagavond Gratis Openluchtspektakel Le Choc Des Tambours, met parade, percussie en vuurwerk Zondag pcknick op het warandaplein met veel randanimatie. Zaterdag 20 september Randy Newman, legendarische singer-songwriter De Waranda Turn hout. 20.15 uur. Zondag 21 september Zeepkistenrace Gaanderij Alphen Zaterdag 4 oktober 20.00 uur International Comedy Night, De Waranda Turnhout. Zaterdag 4 oktober t/m dinsdag 7 oktober Kermis Baarle- Nassau- Hertog. Donderdag 9 oktober Gandini Juggling (UK). Smashed 9 virtuoze jongleurs verrassen met een wervelende choreografie. 20
Vraag het aan ……………...…….Sita
Schapen scheren Op Hemelvaartsdag was ik de schapen kwijt. Normaal zie ik ze de wei doorlopen met z’n allen, maar ze waren weg. Ik raakte wel een beetje in paniek. In de middag zag ik echter dat ze er nog waren . Ze werden door een meneer geschoren. De schapen kregen het ook wel een beetje warm in hun winterjas. Er waren veel kinderen die kwamen kijken. Nu kunnen ze er weer een jaartje tegen aan. Toch ziet zo’n bloot schaap er wel een beetje gek uit. Maar deze was wel heel blij dat zijn jasje uit was. Hij maakte rare sprongen van blijdschap.
21
Bella de kip Weet je nog dat ik vertelde van die rare kip die in januari al dacht dat het lente was en vier kuikens had. Ja dat is niet helemaal goed gegaan. Drie hebben het niet gehaald. Nummer vier wel. Die is inmiddels groot genoeg. Ze vindt het erg leuk om opgepakt te worden en op je hand te zitten.
Kaatje en Koen hebben twee kuikens gekregen. Ze hebben me nog niet verteld of het meisjes of jongetjes zijn. En ik kan dat nog niet zien. Ze zitten nog binnen, dat is veiliger voor ze. Ik hoorde wel dat ze naar een leuke plek gaan als ze groter zijn. Een zorgboerderij in de buurt heeft een eenzame kalkoen en wil graag dat die vriendjes krijgt. Dat moet wel lukken denk ik.
Dat was het weer voor deze keer. Tot een volgende keer. Sita
22
Voetbal wereldkampioenschap
We gaan met z’n allen voetbal kijken in de zaal op een heel groot scherm. Gezellig met een wijntje en een biertje erbij. Let op het aankondigingsbord bij de receptie! Hierop zal duidelijk aangegeven staan wanneer welke wedstrijd samen wordt gekeken. In principe is de zaal open bij elke wedstrijd die Nederland en Belgie speelt. Uiteraard mag u in Oranje komen of in rood zwart, net wat u wilt. Toeters, bellen, petten, helemaal prima. Nu maar hopen dat we ver komen. ——————————————————————————————————————-
Vrijwilligersbijeenkomst. Op zaterdag 28 juni van 14.00 uur tot 17.00 uur Als blijk van waardering voor uw inzet wordt u hapjes en drankjes aangeboden door het Bestuur. Iedere vrijwilliger heeft een persoonlijke uitnodiging in zijn/haar postbus ontvangen. Bijeenkomst in de “zaal”.
Puzzeloplossingen van bldz 14 puzzel 1:
a. Kampen b. Tongeren c. Boskoop d. Krommenie e. Waalre
puzzel 2:
1. specht 2. valk 3. ekster 4. reiger 5. snip
Kleurenfoto’s Wilt u deze editie van Lapwerk in kleur bekijken, ga dan naar onze website:
www.lairpur.nl 23
24
