AMBACHT BEHANG
‘Van elke kamer maken we een verborgen tuin’
Net zo verfijnd en tijdrovend als de handgeschreven boeken van de monniken ooit is het gedetailleerde natuurbehang van Snijder & Co. Blaadje voor blaadje creëren ze een tuin in elke kamer. TEKST JOHANNA HOOGENDAM FOTOGRAFIE PAULINE JOOSTEN
Jaap Snijder (links) en Marcelo Gimenes in hun atelier. 104
SEASONS
SEASONS
105
AMBACHT BEHANG
Wit vliesbehang wordt beschilderd met zelf gemengde kleuren
V
an oorsprong is hij Braziliaan: Marcelo Gimenes. In zijn geboorteland heeft hij een tuin die grenst aan het oerwoud, met spectaculair uitzicht op een ravijn. “Elke keer dat hij er komt, omarmt hij zijn bomen”, vertelt zijn vriend Jaap Snijder lachend. Die tuin is, zoals Marcelo hem beschrijft, een groene oase. Er groeien bananenbomen en bougainvillestruiken. Hij laat foto’s zien op zijn mobiel: roze, witte en gele bloemtrossen spatten van het scherm. De lucht zindert er van de kolibries en vlinders, vertelt hij. “Als je de tuin inloopt, verhullen grote bladschermen wat gaat komen. Je moet hem helemaal door lopen om hem te ontdekken.” Precies dat, de mysterieuze natuur, proberen de beide mannen in Nederland te vangen. Met hun bedrijf Snijder & Co maken ze handgeschilderd behang. Witte vliesbehangrollen – behang met een papieren of vinyl toplaag – beschilderen de twee met een zelf gemengde kleur, om ze daarna te ‘betoveren’ met zelfontworpen bloemen, vogels, bladeren en vlinders. “Van elke kamer maken we een verborgen tuin”, zeggen ze gekscherend, maar het is waar: dankzij hun behang krijgt een ruimte verrassend veel diepte. Er komt geen computer aan te pas, alles doen ze zelf, zonder tussenkomst van derden. Het laten aansluiten van het patroon op de volgende rol, het ontwerp van een hele kamer: niets hoeven ze uit te besteden. Als alles klaar is leveren Marcelo en Jaap de behangrollen persoonlijk af
106
SEASONS
bij de klant. Die klant heeft bij hen een behang op maat besteld, precies passend rond meubels en schilderijen. Gebaseerd op een basisontwerp van Marcelo en Jaap dat is aangevuld met persoonlijke extra’s: een favoriete bloem, dieren. Jaap: “Laatst wilde een mevrouw ons clematisbehang aanschaffen voor de kamer van haar dochter. Ik stelde voor het ontwerp zo aan te passen dat het profiel van haar dochters gezicht tevoorschijn zou komen in de bloemranken. Daarop bleef het stil. Ze was het niet meer gewend: zelf mogen bepalen hoe iets wordt.”
Het behang is op maat gecreëerd Heel veel is mogelijk bij Jaap en Marcelo, en toch is het geen duizelingwekkend Pinterest dat ze bieden, “maar rust.” Geen bombardement aan mogelijkheden, maar terug naar de natuur, het ambacht en de persoonlijke accenten. Marcelo: “We geloven in een interieur dat bij de bewoner past. Een op maat gecreëerd behang hoeft niet na enkele jaren vervangen te worden. Zo’n wandbekleding gaat een leven lang mee.” Dat ‘leven lang’ bedoelt hij bijna letterlijk: het basisbehang dat Marcelo en Jaap voor hun schilderingen gebruiken is stevig renovatievlies, dat van de muur getrokken en meegenomen kan worden als de bewoner verhuist. En ‘handbeschilderd’ klinkt misschien kwetsbaar, toch is het dat niet, hoe teer hun botanische motieven ook ogen. Vlekken >
AMBACHT BEHANG
De mannen schilderen het behang zowel op tafel als hangend aan de muur. Ze werken altijd zij aan zij. Dat kan, want Jaap is linkshandig en Marcelo schildert met zijn rechterhand.
> en krassen zijn met een vochtige doek eenvoudig weg te
wrijven zonder dat de kleuren uitlopen. “Kijk”, zegt Jaap terwijl hij een hoekje van een pas beschilderde rol omvouwt. “Met water krijg je zelfs kreukels er nog uit.”
Eén baan kost een dag
Door snel twee penseelstreken achter elkaar te zetten, wordt diepte gesuggereerd
Aan die kwaliteit aan materialen ging wel een zoektocht van een jaar vooraf: een jaar waarin ze experimenteerden met de kostbaarste verfmerken, om exact de juiste kleuren en texturen te vinden waarmee elk takje en bloemetje moet worden gemaakt. Ze kwamen bij een Nederlandse fabrikant uit die in staat is kalkachtige muurverf te maken die in één keer dekt, óók als de ondergrond kanariegeel of aquagroen is. Met de vondst van deze verf kon hun werk echt beginnen. Inmiddels stromen de opdrachten binnen. “Mensen voelen de energie die in ons werk zit, want met sommige motieven zijn we per baan een dag bezig. Maar niet alle banen beschilderen we even intensief: je hebt ook rust nodig in een kamer. Als we behang voor een slaapkamer maken, komt er bijvoorbeeld alleen een bloemenrank boven de nachtkastjes en om de deur. De rest van de kamer bekleden we met effen banen met achtergrondkleur. Misschien hier en daar een takje. Of een vogeltje op een stopcontact.” Toch lijkt het monnikenwerk, behang maken op deze uitzonderlijk ambachtelijke manier. Waarom kiezen ze hiervoor? “Tot twee jaar geleden werkten we
alleen met digitale behangontwerpen”, vertelt Jaap. “Maar de afhankelijkheid van computers en printers ging ons tegenstaan. Waarom maken we gebruik van technische hulpmiddelen, vroegen we ons af, als we ook zelf mooie dingen kunnen maken?” Beide mannen werkten al als kunstenaar: Jaap schildert stillevens, Marcelo maakt kunstwerken met textiel. Marcelo: “Waarom zouden we met de muis schilderen, als we ook een kwast kunnen vasthouden? Waarom de computer laten tekenen? We hebben immers schetsboeken vol eigen werk.”
Ondersteboven kijken of het dessin klopt Op het moment dat ze gingen doen waarvoor ze naar eigen zeggen gemaakt zijn – behang schilderen – voelde dat als thuiskomen, zij het niet in een huis, maar in een tuin. “We schilderen waar we naar verlangen: de natuur in al zijn facetten.” Het werken zelf lijkt ook wel op tuinieren, zegt Jaap: “Je loopt, je zit, je staat weer op. Afwisselend leggen we de baan op tafel, dan weer hangen we hem op om van een afstandje te kijken.” Geregeld hangen ze hem ook ondersteboven om te zien of het dessin gelijkmatig verdeeld is. Ze beschilderen het papier zowel op tafel als hangend aan de muur. Altijd samen, zij aan zij. In de ontwerpfase bedenken ze alles, vervolgens worden de grote lijnen op papier gezet, en het schetswerk – dit doet Jaap meestal. Marcelo heeft dan de kleuren al > SEASONS
109
AMBACHT BEHANG
Behang schilderen voelt voor de mannen als thuiskomen, niet in een huis, maar in een tuin
AMBACHT BEHANG
> bedacht, die Jaap kan mengen. Hij heeft gewerkt in een
drukkerij en als grafisch ontwerper. Daardoor weet hij hoe je op een gele ondergrond een blad toch groen krijgt – met oranje en blauwe componenten. Vervolgens gaan ze schilderen: Jaap is links-, Marcelo rechtshandig. “We kunnen aan dezelfde bloem werken zonder elkaar in de weg te zitten. En door snel achter elkaar twee kleuren penseelstreken te zetten, creëren we een kleurverloop en lijkt een boom driedimensionaal.”
Een dankbare boom Terug naar de tuin in Brazilië. Aan het eind ervan, in het oerwoud, staat een oude boom van dertig meter hoog. Marcelo: “Hij werd verstikt door lianen, een bevriende buurman wees me erop.” Met laarzen en kapmessen gingen hij en Jaap de jungle in: “Het was een avontuur, maar zwaar, met touwen om ons middel klommen we in de boom.” Aan het einde van de dag hadden ze alle takken bevrijd van lianen. Het jaar erop kreeg Marcelo een foto toegestuurd van zijn buurman in Brazilië. ‘De boom is je dankbaar’, schreef de buurman in het sms’je. Marcelo: “De boom was gaan bloeien: de kroon was één wolk van witte bloemen.” Hij zoekt op zijn mobiel naar de foto die hij sinds dat moment koestert: “Het was zoiets moois. Sindsdien bloeit de boom elk jaar. Elke keer met nog meer bloemen.” 112
SEASONS
Behang bij u thuis?
Met motief beschilderd behang van Snijder & Co is verkrijgbaar vanaf € 50 per vierkante meter. Kijk voor meer informatie op www.snijder-co.nl
Wie zijn Marcelo en Jaap?
Marcelo Gimenes (47) en Jaap Snijder (49) vormen samen Snijder & Co. Voor zij met het beschilderen van behang begonnen, werkten ze beiden als kunstenaar. Jaap schildert stillevens, vaak geïnspireerd op zeventiende-eeuwse Hollandse meesters, en is grafisch ontwerper. Marcelo, die ook ontwerper is, heeft een passie voor (antiek) textiel en maakt kleurrijke werken met stof. Naast hun bedrijf Snijder & Co richtten jaap en Marcelo een liefdadigheidsstichting op. Via hun Barce Foundation organiseren zij verkoopexposities van betaalbare kunst. De opbrengst gaat naar een instelling in Brazilië die kansarmen een beter leven wil geven. www.barcefoundation.org
Het behang gaat een leven lang mee. Bij een verhuizing kan het van de muur gehaald
