Van Buggenhout-Opstal to the States Ons verhaal begint ergens in de jaren 1800 in de Broekstraat bij de familie Annaert. Het bevolkingsregister uit de Franse tijd (1818) vermeldt hen in het huis nr. 33. Daar woont Jan Frans (Jean) als 48-jarige landbouwer (cultivateur) samen met zijn tweede echtgenote Anna Maria Willocx (Marianne) en acht kinderen. Eén van hen is Jean François, 13 jaar, geboren te Buggenhout op 15 mei 1806. In het bevolkingsregister van 1867-1880 vinden we hem terug als Jan Frans in de Broekstraat nr. 26. Hij is op 8 februrai 1841 getrouwd met de Buggenhoutse Maria Ludovica Hofmans en in hun gezin worden tussen 1841 en 1856 wel 8 kinderen geboren: Anna-Maria, Maria-Anna, Joseph, MariaEugenia, Jan, Rosalia, Francisca en Judocus. Voor het vervolg van ons verhaal blijven we bij Joseph. Hij is hier geboren op 7 augustus 1844. Hij wordt vermeld als timmermanlandbouwer. In de Kruisstraat in Baasrode vindt hij zijn vrouw Maria Theresia De Bleser, landbouwster, geboren in Baasrode op 4 oktober 1844. Zij trouwen in Baasrode op 24 april 1875. En het jonge koppel gaat op zoek naar een nieuwe woning. Die vinden ze in de Diepmeerstraat, in huis nummer 6. Vóór hen woonde daar de familie Andreas Boeykens en Joanna Van Nieuwenhove met hun 6 kinderen tussen 1862 en 1875. Maar de ouders waren overleden en de kinderen vertrokken naar Opwijk, Malderen en SintAmands. Op 2 december komt de vader van Maria Theresia, weduwnaar 90
Judocus Frans De Bleser bij hen inwonen, maar vier dagen later overlijdt de man. En zoals het gewoonlijk gaat, wordt jaar na jaar het gezin wat groter. Eerst komt Maria, op 7 mei 1876. Dan volgt Celine op 11 mei 1877. Pieter Jan is de derde op 29 mei 1879. Désiré is de volgende jongen op 28 oktober 1881, maar hij sterft al op 9 september 1884. Dan komt Francisca op 26 december 1883 en Sophie sluit de rij op 19 december 1885, al wordt op 31 maart 1889 nog een dochtertje doodgeboren. En plots vermeldt het bevolkingsregsiter van 1881-1890: “Verhuisd naar Chicago US - Noord-Amerika” op 31 maart 1890. Achter deze droge woorden in ambtelijke taal in zo’n register schuilt toch wel een hele wereld. Maar we kunnen enkel gissen. Wat was de reden voor dit vertrek? In de periode 1850 tot 1930 zijn vanuit België zo’n 150.000 landgenoten naar de Verenigde Staten geëmigreerd. De reden van deze emigratie is moeilijk te achterhalen. De meeste Vlamingen vertrokken in die tijd omwille van de uitzichtloosheid van het bestaan hier. Door tegenvallende oogsten en de stijgende bevolkingsdruk kende men hier het verschijnsel armoede en hongersnood. In de Verenigde Staten zat men daarentegen om arbeidskrachten verlegen. De Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) was afgelopen en de Amerikaanse regering had in 1862 de zogenaamde ‘Homestead Act’ goedgekeurd. Door deze ‘Homestead Act’ kon elke burger gratis een stuk land van ongeveer 64 ha verwerven op voorwaarde dat men dat land gedurende 5 jaar zou bewonen en bewerken. Er kwam een overvloedige vraag naar werkkrachten uit Europa en 91
vooral Vlamingen waren zeer gegeerd: “Zij zijn eerlijk en werkzaam en betalen stipt hun belastingen”. De overgrote meerderheid waren land- en seizoenarbeiders alsook kleingebruikers, die het, wegens het geringe risico, in fabrieksarbeid gingen zoeken en zich bijgevolg in en rond fabriekssteden gingen vestigen. Ook Chicago in Illinois, dat bliksemsnel aangroeide, kon best onze Vlaamse metselaars en hun helpers werk verschaffen. Hout hoort bij bouw en dat vond men in de meer dan 300 houtzagerijen die het voor 90% beboste Michigan telde.
Tot hiertoe zochten we tevergeefs in de bronnen naar onze Buggenhoutse emigranten uit de Diepmeerstraat. Waarschijnlijk hebben ze zoals vele miljoenen gewacht op de Antwerpse kaden op de stoomboot van de Red Star Line, die hen naar een nieuw 92
land en een nieuwe toekomst zou leiden. De gebouwen van die Red Star Line bestaan nog. Ze zullen in de nabije toekomst worden omgevormd tot een permanent museum van de emigratie.
Toch is onze familie niet spoorloos verdwenen in het ruime Amerikaanse binnenland. Luc Annaert, in onze streek ruim gekend voor zijn uitgebreid genealogisch werk, gaf ons de tips: Vader Joseph is overleden in Chicago op 28 maart 1925. Hij werkte ginder als werkman op een scheepswerf. Moeder Marie erese De Bleser overleed in Cook County (Illinois) op 5 maart 1934. Dochter Celine Annaert huwt in Chicago op 19 augustus 1900 met William Vanderpool. Zoon Pieter Jan noemde zich in Chicago John Peter Annaert. Hij 93
huwde in Chicago op 12 mei 1900 Mary Van Walleghem, geboren op 11 februari 1885 en overleden in Broward, Florida, in juli 1976. Hij zelf is overleden in 1963 in Broward, Florida en begraven op het Lauderdale Memorial Park. John Pieter kwam aan de kost als “sign painter”, hij schilderde verkeersborden op de weg. Later werd hij kunstschilder, blijkbaar wel met succes, want zijn werk wordt heden ten dage nog te koop aangeboden in de New Yorkse veilinghuizen en een schilderij brengt toch zo’n 9000 dollar op.
94
Met onze speciale dank aan Luc Annaert. Hij zorgde ook voor de genealogie van de Buggenhoutse tak Annaert, Hannaert, Hannart.... die je via onze website kunt aanklikken (www.terpalen.be: rubriek Archief>Genea). Naamdragers kunnen bij hem op eenvoudige mailaanvraag de volledige genealogie (met afbeeldingen en tot vandaag) bekomen voor persoonlijk gebruik en mits ze hem ook willen voorthelpen met familiegegevens, e-mail:
[email protected]
Ludo Cosijns
95
