Urologie Niersteenverbrijzeling (ESWL)
Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Voorbereiding 3. Ingreep 4. Nazorg 5. Complicaties 6. Controle 7. Wat te doen in geval van ziekte of verhindering 8. Slotbemerking
Voorwoord Beste, Bij u is er een steen in de nier of urineleider (ureter) vastgesteld. In overleg met uw uroloog is besloten dat deze steen behandeld zal worden met de niersteenvergruizer. In deze brochure geven wij u graag meer informatie over deze ingreep.
2
Inleiding
Bij u is er een steen in de nier of urineleider (ureter) vastgesteld. In overleg met uw uroloog is besloten dat deze steen behandeld zal worden met de niersteenvergruizer. De niersteenvergruizer is een apparaat waarbij door middel van schokgolven energie wordt opgewekt. Deze energie wordt geconcentreerd in een punt (steen). Terwijl vroeger voor deze behandeling vaak een waterbad nodig was, is dit nu niet meer van toepassing en ligt u nu steeds op een onderzoekstafel waarbij een soort kussen gevuld met water tegen het lichaam wordt geschoven. Door de energie te concentreren ter hoogte van de steen, wordt deze vergruisd tot zeer kleine fragmenten. Deze fragmenten kunnen dan via de natuurlijke weg uitgeplast worden.
Figuur 1. Niersteenverbrijzeling
3
Voorbereiding Tijdens de behandeling met de niersteenvergruizer worden röntgenfoto’s of echo-opnames gemaakt van de steen in de nier of urineleider. Wanneer u bloedverdunnende geneesmiddelen gebruikt, zal deze medicatie in overleg met uw behandelende arts enige dagen van tevoren gestopt worden. Voor de ingreep moet u nuchter zijn. Dit betekent dat u vanaf middernacht voor de ingreep niet meer mag drinken, eten of roken. Bij zwangerschap of het vermoeden op zwangerschap dient de behandeling uitgesteld te worden.
Ingreep U ligt op de rug met de steenverbrijzelaar aan de zijde waar de steen zich bevindt. Om een goed contact tussen lichaam en apparaat te verkrijgen, wordt er een ruime hoeveelheid glijmiddel (gel) op de huid aangebracht. Het opsporen van de steen gebeurt met behulp van röntgenfoto’s en met behulp van ultrageluidsgolven (echografie). Vanuit de niersteenvergruizer wordt een hoge concentratie schokgolven op de steen gericht. Hierdoor valt de niersteen uiteen in gruis. Er kan maar maximaal 3000 schokgolven toegediend worden per sessie. Wanneer de steen niet volledig verbrijzeld is, dient later een tweede niersteenvergruizing uitgevoerd te worden. De behandeling duurt ongeveer 40 minuten en is minimaal belastend voor de omliggende organen en weefsels. 4
Nazorg Enkele uren na de behandeling mag u het ziekenhuis verlaten. Na de ingreep is het beter om het de rest van de dag rustig aan te doen. Neem geen alcoholische dranken en bestuur geen voertuigen gedurende de eerste 24 uur. Een verantwoordelijke volwassene moet ’s nachts bij u blijven. We raden u aan om de eerste dagen na de verbrijzeling niet te veel water te drinken, om zo eventuele koliekpijn te voorkomen. Later op controle bij de uroloog wordt het effect van de vergruizing gecontroleerd door middel van een röntgenfoto of echografie. Bij grotere stenen komt het regelmatig voor dat de steen niet volledig in een keer vergruisd wordt. U moet dan rekening houden met een herhaling van de behandeling.
Complicaties
Gezien de vergruisde steenfragmenten langs de natuurlijke weg uitgeplast moeten worden, bestaat de mogelijkheid dat u koliekpijnen krijgt ( krampende pijn vanuit de zij uitstralend naar de onderbuik). Een pijnstiller wordt meestal meegegeven en als hiermee de pijn niet onderdrukt kan worden, dient u contact op te nemen met uw behandelende arts.
5
Kleine steenfragmenten kunnen de binnenzijde van de nier of urineleider beschadigen, waardoor er bloed in de urine kan optreden. Dit is niet verontrustend noch gevaarlijk. Door de schokgolven kan de huid beschadigen. Dit ziet er uit en voelt als een schaafwonde. Binnen enkele dagen zal deze wonde genezen. Sommige patiënten krijgen na de ingreep lichte koorts. Meestal treedt dit op bij patiënten die al voor de behandeling een urineweginfectie hadden. In deze gevallen dient men enkele dagen antibiotica te gebruiken volgens voorschrift om de infectie te bestrijden. Bij koorts moet u onmiddellijk uw behandelende arts verwittigen.
Controle Volgens afspraak komt u op controle bij de huisarts of uroloog.
Wat bij ziekte Als u door ziekte of een andere reden verhinderd bent of u kan de afspraak om de ingreep te ondergaan niet nakomen, neem dan zo snel mogelijk contact op met de raadpleging urologie (campus Antwerpen 03/240 22 21 of campus Deurne 03/ 320 58 20). In uw plaats kan dan een andere patiënt geholpen worden.
6
Slotbemerking U wordt uitgenodigd dit document aandachtig te lezen. De huidige informatie heeft een algemeen karakter en is bestemd om u, de patiënt, in de mate van het mogelijke in te lichten. Deze brochure is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelende arts. Bijzondere omstandigheden kunnen tot wijzigingen aanleiding geven. Dit zal altijd door uw uroloog aan u kenbaar worden gemaakt. Wanneer u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u op werkdagen contact opnemen met de dienst urologie.
7
Nuttige contacten AZ Monica Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen Secretariaat urologie: T 03 / 240 22 21 AZ Monica Deurne Fl. Pauwelslei 1 2100 Deurne Secretariaat urologie: T 03 / 320 58 20
AZ Monica Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40
AZ Monica Deurne Fl. Pauwelslei 1 2100 Deurne T 03 320 50 00 F 03 320 56 00
[email protected] www.azmonica.be 20140401
