Uithoflijn. Voorontwerp+ Versie 1.0 februari Stationsgebied - P+R De Uithof

Uithoflijn

Stationsgebied - P+R De Uithof

Voorontwerp+ Versie 1.0 februari 2012

2

Inhoudsopgave 1

Inleiding

5

10

Ontwerp

1.1

Doel VO+ en status

5

10.1

Stationsgebied en OV-terminal, koppeling

1.2

Historie en besluiten

5

1.3

Leeswijzer

7

2

Nut en noodzaak

3

Uitgangspunten en randvoorwaarden

4

5

Scope en tracé

Raakvlakprojecten

31

sneltram Utrecht-Nieuwegein/IJsselstein

33

10.2

Adama van Scheltemabaan

41

10.3

Halte Vaartsche Rijn tot Koningsweg

47

9

10.4

Laan van Maarschalkerweerd en Weg tot de Wetenschap

71

11

10.5

De Uithof

91

10.6

P+R De Uithof

109

11

Vervolg en planning

115

13

15 Colofon

6

Systeemeisen Uithoflijn

19

7

Inpassingseisen Uithoflijn

21

8

Veiligheidseisen Uithoflijn

23

9

Materialisering

27

Uithoflijn

Voorontwerp+ Februari 2012

117

3

3

4

1

Inleiding

1.1

Doel VO+ en status

Het VO+ is een onderdeel van het nog door het algemeen bestuur van de

Voor u ligt het zogeheten Voorontwerp Plus (VO+) voor de Uithoflijn. Movares

regio Utrecht te nemen uitvoeringsbesluit voor de Uithoflijn voorjaar 2012

heeft dit VO+ gemaakt in opdracht van de gemeente Utrecht en Bestuur Regio

en vormt het uitgangspunt voor de verdere uitwerking naar een definitief

Utrecht om aan te tonen dat het ontwerp voor de Uithoflijn maakbaar is. Dit

ontwerp. Aangezien het VO+ de inpassing en inrichting van de trambaan in

wil zeggen dat het:

de omgeving nader preciseert en uitgangspunt is voor het definitief ontwerp,

een goed werkend openbaarvervoersysteem oplevert, dat goed is ingepast

wordt het VO+ ook door het gemeentebestuur van Utrecht vastgesteld.

voldoet aan onder andere het Integraal Programma van Eisen (IPvE) voor

1.2

het Tramsysteem Regio Utrecht;

De Uithoflijn maakt gebruik van het eerder vastgestelde (bus)tracé voor de

past binnen de bestuurlijk vastgestelde financiële kaders.

HOV Om de Zuid. In 2007 hebben gemeente en het Bestuur Regio Utrecht

in de omgeving;

Historie en besluiten

besloten om de bestaande tram uit Nieuwegein en IJsselstein door te trekken Het VO+ is een nadere uitwerking van de eerder vastgestelde ontwerpen

naar De Uithof. Dit heeft geleid tot een voorontwerp voor de Tram om de Zuid/

en vervangt deze daarom. Ten opzichte van de eerdere ontwerpen zijn met

Uithoflijn, dat in 2010 is vastgesteld en een bestemmingsplan, dat in 2011

name de inpassing in het Stationsgebied, de inrichting van de haltes in de

onherroepelijk is geworden. Dat voorontwerp omvat het tracédeel vanaf de

omgeving en de verkeersveiligheid verder uitgewerkt. Het ontwerp van de

bestaande busbaan Adama van Scheltemabaan tot en met De Uithof.

halte Vaartsche Rijn is daarentegen niet gewijzigd. Daarnaast brengt het VO+ de verschillende ontwerpen samen in één rapport, zodat er een integraal

In 2009 heeft Bestuur Regio Utrecht de ambitie vastgesteld om een

ontwerp wordt gepresenteerd van de Uithoflijn. Het VO+ bestaat uit de

tramnetwerk te realiseren dat bestaat uit vijf verbindingen. Mede op basis

voorliggende ontwerprapportage waarin het gehele ontwerp van de Uithoflijn

van deze ambitie is in 2010 besloten de tramhalte in het stationsgebied

wordt toegelicht en per tracédeel wordt vastgelegd in inrichtingstekeningen en

aan de binnenstadszijde van de OV-terminal te plaatsen. Dit is samen met

dwarsdoorsneden.

het eindpunt in De Uithof vastgelegd in een aanvulling op het Voorontwerp Uithoflijn.

Uithoflijn


5

5

6

In juni 2011 hebben gemeente en Bestuur Regio Utrecht het projectbesluit voor de Uithoflijn genomen, onder andere op basis van een Maatschappelijke Kosten Baten Analyse, Businesscase en de aanvullende financiering van het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

1.3

Leeswijzer

Hoofdstuk 2 beschrijft het nut en de noodzaak van de aanleg van de Uithoflijn. Hoofdstuk 3 geeft een opsomming van de belangrijkste uitgangspunten en randvoorwaarden. De scope en het tracé komen aan bod in hoofdstuk 4, gevolgd door de raakvlakken in hoofdstuk 5. Hoofdstuk 6 geeft de systeemeisen van de Uithoflijn weer, gevolgd door de inpassingseisen in hoofdstuk 7 en de veiligheidseisen in hoofdstuk 8. Hoofdstuk 9 beschrijft de materialisering van de trambaan. Het ontwerp voor de Uithoflijn wordt aan de hand van visualisaties en tekeningen toegelicht in hoofdstuk 10. Ten slotte komen in hoofdstuk 11 de vervolgaanpak en planning aan bod.

Uithoflijn


7

7

OV Visie Regio Utrecht 2028

Dragend OV netwerk 2028 Tramnet/knooppunt Randstadspoor Dragend radiaal Dragend tangentieel Ring Utrecht

8

2

Nut en noodzaak

De Uithoflijn is een belangrijk onderdeel van een netwerk van Hoogwaardige

in en om de stad Utrecht geschikt om te ‘vertrammen’. Hierbij gaat het om

Openbaar Vervoerbanen en verbindt het station Utrecht Centraal met De

de HOV Zuidradiaal naar Leidsche Rijn, de HOV Binnenstadsas naar De Uithof

Uithof. Tussen deze twee belangrijke plekken in de stad ontstaat een snelle,

en Zeist en tramlijnen naar Zuilen en Overvecht. Met name vanwege de grote

comfortabele en milieuvriendelijke verbinding. Daar zullen per dag in

aantallen reizigers op de Uithoflijn, wordt deze tramlijn als eerste aangelegd.

2020 circa 41.000 reizigers van profiteren. Met de komst van de Uithoflijn verbeteren de bereikbaarheid van De Uithof, de leefbaarheid van de stad en de kwaliteit van het openbaar vervoer.

Groeiende reizigersaantallen Het aantal studenten en werknemers dat vanaf Utrecht Centraal naar De Uithof reist, blijft de komende jaren groeien. Dit is het gevolg van de uitbreiding van de Universiteit Utrecht en de Hogeschool Utrecht en de komst van verschillende instellingen naar De Uithof. Nu al rijdt alleen op lijn 12 (S) in de spits elke 2 à 3 minuten een 24 meter lange dubbelgelede bus van en naar De Uithof. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat de groeiende aantallen studenten en werknemers niet meer met bussen te vervoeren zijn. Om die reden is gekozen voor de aanleg van de Uithoflijn als tramlijn. Een gekoppeld tramstel is 75 meter lang en kan bijna vier keer zoveel reizigers vervoeren als een dubbelgelede bus. De voorziene frequentie van 16 trams per uur per richting betekent elke 3,75 minuten een tram en daarmee een ruime verdubbeling van de huidige vervoerscapaciteit.

Uitbouw regionaal tramnetwerk De aanleg van de Uithoflijn vormt de eerste stap in de uitbouw van het regionale tramnetwerk. Daarmee komt de Uithoflijn in een breder perspectief te staan. Dit is onder andere verwoord in de OV-visie (2012) van Bestuur Regio Utrecht. Op basis van vervoerswaarde zijn meerdere openbaarvervoerlijnen

Uithoflijn


9

9

Bestaande situatie

10

Tramhalte Utrecht Centraal

Adama van Scheltemabaan en gebouw Burgerzaken

Pelikaanstraat

De Uithof, halte Kruytgebouw

3

Uitgangspunten en randvoorwaarden

Voor de Uithoflijn zijn de uitgangspunten en randvoorwaarden vastgelegd in onderstaande documenten.

Tracé en inpassing

Tramsysteem

Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp HOV om de Zuid, Gemeente Utrecht, april 2005, waarin het ontwerp en de inpassing van de

Systeemeisen, Integraal Programma van Eisen Tramsysteem Regio Utrecht, versie 4.2. februari 2011;

HOV Om de Zuid als busbaan zijn vastgelegd;

Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Uithoflijn, Ecorys, mei 2011;

Voorontwerp tram HOV Om de Zuid, 2e druk november 2009, waarin

OV-visie Bestuur Regio Utrecht, concept februari 2012.

het ontwerp en de inpassing van de HOV Om de Zuid als trambaan zijn beschreven;

Studie inpassing Tramnetwerk in het Stationsgebied, juni 2010, met een onderzoek naar de positie van de tramhalte in de OV-terminal en de mogelijke spoorkruisingen;

Rapportage inpassing tram en bus in de OV-terminal, oktober 2010, met daarin het ontwerp van de bus- en tramhaltes;

Aanvullend voorontwerp tram HOV Om de Zuid, december 2010, waarin het tracé van de tram in het stationsgebied en bij het eindpunt in De Uithof zijn beschreven. Op basis van de inspraakreacties is in 2011 besloten het opstelterrein te verplaatsen naar P+R De Uithof;

Bestemmingsplan HOV Om de Zuid, vastgesteld in juni 2010.

Uithoflijn


11

11

12

4

Scope en tracé

Het tracé van de Uithoflijn sluit aan op de nieuwe (tijdelijke) eindhalte van

aansluiting op rijksweg A28 sluit de Uithoflijn aan op het nieuwe P+R De Uithof

de Sneltram Utrecht – Nieuwegein/IJsselstein. Deze halte wordt aangelegd

en het hierachter gelegen opstelterrein.

in het verlengde van de Graadt van Roggenweg, ter plaatse van de te slopen parkeergarage tussen het Jaarbeursplein en het NH-hotel. Om de trambaan door te kunnen trekken, wordt het gebouw Cranenborch gesloopt. Na een gelijkvloerse kruising met de Mineurslaan buigt de trambaan linksaf richting een nog te bouwen brug over de Van Sijpesteijnkade en de Leidsche Rijn. De bussen van en naar de Jaarbeurszijde van de OV-terminal zullen ook van deze baan gebruik maken. Hierna daalt de bus-/trambaan af richting Leidseveertunnel. Op het Smakkelaarsveld gaat de tram rechtsaf onder de Bibliotheek++ door richting de OV-terminal. Ook aan deze zijde gaat de bus-/ trambaan met een brug over de Leidsche Rijn en de hoofdfietsroute heen.

In de OV-terminal stopt de tram aan een lang perron aan de binnenstadszijde, met aan de ene kant de trams en aan de andere kant bussen. Bij het hoofdgebouw van de Nederlandse Spoorwegen sluit de trambaan aan op de om te bouwen busbaan langs de spoorlijn, de Adama van Scheltemabaan. Daarna gaat het tracé van de Uithoflijn over een viaduct verder langs de spoorlijn, onder andere langs de Pelikaanstraat en de begraafplaatsen Soestbergen en Kovelswade. Na de onderdoorgang onder de Waterlinieweg volgt het traject de spoorlijn om daarna via een bocht naar links de Koningsweg te kruisen. De Uithoflijn ligt hier ten westen van de Laan van Maarschalkerweerd. Na de kruising met de Laan van Maarschalkerweerd en de Kromme Rijn gaat de trambaan verder aan de oostzijde van de Weg tot de Wetenschap. De trambaan sluit bij De Uithof aan op de bestaande busbaan langs de hogeschool- en universiteitsgebouwen, het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) en het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Nabij de

Uithoflijn


13

13

Plankaart Stationsgebied Utrecht

14

5

Raakvlakprojecten

Door de aanleg in stedelijk gebied heeft de Uithoflijn een groot aantal

Gebouw Noordflank en Stationsplein Oost

raakvlakken met andere projecten. Deze raakvlakken zijn in beeld gebracht,

Door de komst van de tram past de Projectorganisatie Stationsgebied de

afgestemd met alle betrokken partijen en waar nodig zijn gezamenlijke

gebouwcontour en steunpuntplaatsing van het stationsplein aan.

oplossingen gecreëerd. Ook bij de verdere uitwerking vindt intensieve

afstemming plaats tussen de verschillende projecten.

OV-terminal ProRail wijzigt het eerdere ontwerp voor de bus- en de tramstations in de OV-terminal om de tram goed in te kunnen passen in de omgeving. In

Dit zijn de belangrijkste raakvlakken, de betrokken partijen en de oplossingen

het nieuwe ontwerp komt het bus-/tramstation aan de binnenstadszijde

die gekozen zijn vanaf de tijdelijke eindhalte van de Sneltram Utrecht –

van de OV-terminal. De verdeling van bussen over de beide zijden van de

Nieuwegein/IJsselstein tot P+R De Uithof:

sporen verandert hierdoor. Aan de binnenstadszijde wordt volgens het

Mineurslaan en omgeving

nieuwe ontwerp een bus-/tramstation gebouwd en aan de Jaarbeurszijde

In samenspraak met de Projectorganisatie Stationsgebied wordt de helling

een busstation.

van de HOV-baan aangepast zodat deze ook geschikt is voor de tram.

Rabobrug

Brug Leidsche Rijn tot Leidseveertunnel

Doordat de perronlay-out van de bus- en tramstations aan beide zijden

De Projectorganisatie Stationsgebied past mogelijk de ligging van de HOV-

van de sporen wijzigt, wijzigen ook de positie en vormgeving van de

baan aan, om de keuze open te laten voor het al dan niet realiseren van

toekomstige trappen naar de Rabobrug, die door de Projectorganisatie

de Westpleintunnel.

Stationsgebied en ProRail wordt gerealiseerd.

Leidseveertunnel en Smakkelaarsveld

Hoofdgebouw Nederlandse Spoorwegen

Samen met de Projectorganisatie Stationsgebied is de ligging van de HOV-

Ten behoeve van de tram wordt nagegaan of de laad- en losingang

banen aangepast, afgestemd op de komst van de Bibliotheek++ die hier

verplaatst kan worden naar de zijkant van het gebouw.

gebouwd wordt.

Spooruitbreiding Vleuten – Geldermalsen

Brug Leidsche Rijn binnenstadszijde

Bij ProRail is een aanvraag ingediend voor de aanleg van de onderbaan

Samen met de Projectorganisatie Stationsgebied wordt het ontwerp van de

langs de spoorlijn en de halte Vaartsche Rijn, als onderdeel van de

brug uitgewerkt, in samenhang met de helling van het fietspad langs de

contracten voor de spooruitbreiding.

Leidsche Rijn en het Noordflankgebouw.

Uithoflijn


15

15

16

UMCU De halte AZU en de aanpassingen in de omgeving worden in samenspraak met het UMCU gerealiseerd, waarbij nog afspraken gemaakt worden over wie welk onderdeel gaat realiseren.

P+R De Uithof Vooruitlopend op de komst van de Uithoflijn realiseren het UMCU, de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht en de gemeente de P+R, inclusief het viaduct in de Universiteitsweg.

De aanleg van de Uithoflijn leidt daarnaast tot aanpassingen buiten het tramtracé:

Alternatief bussen Adama van Scheltemabaan De bussen van de Adama van Scheltemabaan verhuizen naar de andere zijde van de spoorlijn. De gemeente zorgt voor een alternatieve route naar het busstation aan de Jaarbeurszijde.

Aanpassing verkeerssituatie Ledig Erf De gemeente past na het opheffen van buslijn 12 (S) het Ledig Erf aan, onder andere om bestemmingsverkeer te ontmoedigen dat via de Pelikaanstraat naar de halte Vaartsche Rijn gaat.

Remise Nieuwegein Het Bestuur Regio Utrecht zorgt er voor dat op de huidige locatie van de remise ook de trams van de Uithoflijn kunnen worden onderhouden.

Uithoflijn


17

17

18

6

Systeemeisen Uithoflijn

De systeemeisen voor de Uithoflijn zijn verwoord in het Integraal Programma

Het hoofdsysteemniveau Locaties en Gebouwen valt uiteen in vier

van Eisen (IPvE) Tramsysteem Regio Utrecht, versie 4.2 van 16 februari 2011.

systeemniveaus:

Dit IPvE is van toepassing voor alle tramlijnen in de regio.

1.

Halte

2.

Opstelterrein

In het IPvE staan de eisen beschreven voor de volgende onderdelen van het

3.

Werkplaats

tramsysteem:

4.

Gebouwen

1.

Materieel

Hierbij zijn vooral de eisen aan de haltes relevant voor de Uithoflijn.

2.

Infrastructuur

Belangrijke eisen betreffen het snel in- en uit kunnen stappen, in- en

3.

Exploitatieproces

uitchecken met de OV-chipkaart op de haltes, bussen op aparte haltes naast

4.

Locaties en gebouwen

de tramhaltes, perronlengtes van 75 meter, perronbreedtes van minimaal

5.

Beheer en onderhoud

3 meter, toegankelijkheid, verlichting, meubilair, fietsenstallingen en onderhoud.

Voor het VO+ van de Uithoflijn zijn met name de eisen aan de infrastructuur en de locaties en gebouwen van belang. Het hoofdsysteemniveau Infrastructuur valt uiteen in vijf systeemniveaus: 1.

Baantechniek

2.

Tractie- en energievoorziening

3.

Beveiliging en beheersing

4.

Telecom

5.

Kunstwerken

Belangrijke eisen betreffen onder meer de aslasten, boogstralen, hellingen, keermogelijkheden, snelheden, levensduur, beschikbaarheid voor exploitatie, zichtlijnen en kruisingen met wegverkeer. Deze eisen zijn verder uitgewerkt in ontwerpvoorschriften.

Uithoflijn


19

19

Bestaande situatie

20

Herculeslaan

Laan van Maarschalkerweerd

Weg tot de Wetenschap


7

Inpassingseisen Uithoflijn

Voor de Uithoflijn zijn de uitgangspunten voor de ruimtelijke inpassing van

Intensief en meervoudig ruimtegebruik

het tracé vastgelegd in het Integraal Programma van Eisen van april 2005 voor

In een toch al drukke stad moet zorgvuldig worden omgegaan met de schaarse

de HOV Om de Zuid. De uitgangspunten voor ruimtelijke inpassing hebben

ruimte. Daarom is, waar mogelijk, gestreefd naar intensief ruimtegebruik.

betrekking op:

Dit gebeurt bijvoorbeeld door bestaande en nieuwe infrastructuur zo dicht

-

de omgeving

mogelijk tegen elkaar te leggen of door dubbel gebruik van functies en ruimte.

-

het ruimtegebruik

-

(sociale) veiligheid

Sociale veiligheid

-

verbindingen

Bij de ruimtelijke inpassing speelt sociale veiligheid een belangrijke rol. Dit geldt vooral voor onderdoorgangen en haltes. In het ontwerp wordt hiermee

De uitgangspunten zijn hieronder per thema uitgewerkt.

rekening gehouden.

Omgeving Het tram- en busnetwerk zijn onderdeel van het totale verkeersnetwerk. Dit

Verbindingen

betekent dat de omgeving van grote invloed is op de ruimtelijke inpassing en

Een van de uitgangspunten is het behoud van bestaande verbindingen. Het

vormgeving. Wel is het tramnetwerk als geheel duidelijk herkenbaar, onder

gaat daarbij niet alleen om wegen en fietspaden, maar ook om ecologische

andere door de vormgeving van de haltes.

verbindingen.

De Uithoflijn wordt een onderdeel van de stad. Daarom is belangrijk dat de baan wordt geïntegreerd in haar omgeving. Tegelijkertijd moet bij de ruimtelijke inpassing rekening worden gehouden met bestaande (cultuurhistorisch, landschappelijk en ecologisch) waardevolle gebieden. De tracédelen van de trambaan kennen dan ook (deels) verschillende uitgangspunten.

Uithoflijn


21

21

Baanconcepten

30

15

15 30

Halte P+R De Uithof

30

15 30

15

Tijdelijke Eindhalte

20

OV-terminal 15 50

Halte WKZ

40 20 20

30

Halte AZU Halte Halte Kruytgebouw Heidelberglaan

50

Halte Kromme Rijn

40

30

50

Halte Galgenwaard 20

Halte Vaartsche Rijn 70

30

50

70

Baanconcepten Vrije baan 30 km/u, tram, bus, nood en hulpdiensten Vrije baan 50 km/u, tram, bus, nood en hulpdiensten

40

Eigen baan 50 km/u, tram

70

Eigen baan 50 km/u, tram, nood en hulpdiensten Eigen baan 70 km/u, tram

40 50

22

Maximum ontwerpsnelheid

8

Veiligheidseisen Uithoflijn

De veiligheid van de Uithoflijn is vastgelegd in een veiligheidsverantwoording

veiligheidswinst op tegen deze nieuwe risico’s. Voor de nieuwe kruisingen zijn

als onderdeel van het VO+. De veiligheidsverantwoording bestaat uit drie

passende veiligheidsmaatregelen ontworpen.

hoofdonderdelen: 1. Analyse van generieke risico’s Uithoflijn

Baanconcept

2. Analyse van locatiespecifieke risico’s Uithoflijn

Voor de Uithoflijn is per tracédeel bepaald welk baanconcept van toepassing

3. Toetsing van verkeersveiligheid aan het ‘standstill principe’

is: zie de kaart op de bladzijde hiernaast. Het baanconcept wordt bepaald aan de hand van het medegebruik van bussen en/of nood- en hulpdiensten,

Veiligheidsdossier

de inpassing in de omgeving en de maximaal toelaatbare snelheid. Bij krappe

De resultaten van beide analyses zijn vastgelegd in een veiligheidsdossier,

bogen of in hellingen zal de ontwerpsnelheid ter plekke overigens lager

waarin ook de veiligheidsmaatregelen zijn beschreven. De toetsing van

zijn dan in de tekening staat vermeld voor het betreffende tracédeel. De

verkeersveiligheid is opgenomen in een separate rapportage met de naam

exploitatiesnelheid moet nog worden bepaald en kan hier vanaf wijken.

‘Balans verkeersveiligheid Uithoflijn’. Voor de kruising van de Uithoflijn met de

Oplosbare veiligheidsissues

Bibliotheek++ is een gerichte veiligheidsanalyse uitgevoerd.

Het is op alle locaties mogelijk een veilige situatie te creëren. Dit blijkt uit de

Standstill principe

analyse van generieke en locatiespecifieke risico’s. Er zijn geen onoplosbare

Als veiligheidseis geldt dat de verkeersveiligheid met de komst van de

veiligheidsissues geconstateerd. Wel is het noodzakelijk in het verdere

Uithoflijn niet mag afnemen (standstill principe). Indien wordt overwogen om

ontwerp een aantal maatregelen nader af te wegen en uit te werken. Denk

het veiligheidsniveau te verhogen of op een acceptabel niveau te brengen,

hierbij aan het regelen van de toegankelijkheid van de baan voor nood- en

moeten de maatregelen gebaseerd zijn op het ‘ ALARP-principe’. Dit staat voor

hulpdiensten, de afscherming van de trambaan en de verkeersregelinstallaties

As Low As Reasonable Possible.

op de kruisingen met wegverkeer.

Het opheffen van de bestaande buslijn 12 (S), die over diverse drukke en complexe kruispunten gaat, levert nieuwe risico’s op op locaties waar de trambaan het overige wegverkeer zal kruisen. Toch weegt de totale

Uithoflijn


23

23

24

Regeling kruispunten

In de prioriteitsmatrix van de nota Verkeersregelfilosofie van de gemeente

Alle kruispunten met het overige verkeer worden geregeld met verkeerslichten

Utrecht heeft de tram de hoogste prioriteit. Dat wil zeggen dat de tram in

dan wel waarschuwingslichten. Bij kruisingen met bus en autoverkeer komt

principe absolute prioriteit heeft, waarbij de maximale wachttijd 0 seconden

een verkeersregelinstallatie. Kruisingen met alleen voetgangers en fietsers

bedraagt. Belangrijke randvoorwaarde hierbij is dat deze prioriteit de

worden voorzien van tramwaarschuwingslichten. In hoofdstuk 10 is in de

afwikkelingskwaliteit van de overige verkeersdeelnemers niet dusdanig mag

haltetekeningen de regeling van de (voetgangers)oversteken aangegeven. De

beïnvloeden dat er structureel afwikkelingsproblemen ontstaan. Dit is voor alle

volgende wegen kruisen de Uithoflijn:

belangrijke kruispunten berekend, echter nog niet voor de kruisingen in het

Jaarbeurspleinstraat, alle verkeer: verkeersregelinstallatie

Stationsgebied. Van deze kruisingen is immers nog geen kruispuntontwerp

Mineurslaan, expeditieverkeer: verkeersregelinstallatie

beschikbaar.

Westplein, bus en verkeer naar Park Plazahotel en Bibliotheek++: verkeersregelinstallatie

Voor de kruispunten Laan van Maarschalkerweerd en Sorbonnelaan is

Smakkelaarsveld, bus: verkeersregelinstallatie

absolute prioriteit gedurende de gehele dag mogelijk. Voor de kruispunten

Koningsweg, alle verkeer: verkeersregelinstallatie (mogelijk met

Koningsweg en Platolaan is absolute prioriteit onder voorwaarden mogelijk. Bij

overwegbomen)

het kruispunt Koningsweg gelden alleen in de avond spits beperkingen en bij

Laan van Maarschalkerweerd, autoverkeer: verkeersregelinstallatie

het kruispunt Platolaan in beide spitsen. Dit komt er op neer dat na passage

Herculeslaan, fietsers en voetgangers: tramwaarschuwingslichten

van een tram een volgende tram in dezelfde richting niet binnen een nader te

Platolaan / Weg naar Rhijnauwen, alle verkeer: verkeersregelinstallatie

bepalen tijd prioriteit kan krijgen.

Wim Sonneveldlaan, fietsers en voetgangers: tramwaarschuwingslichten

Sorbonnelaan, alle verkeer: verkeersregelinstallatie

Padualaan, bus: verkeersregelinstallatie

Heidelberglaan, meerdere oversteken fietsen en voetgangers: tramwaarschuwingslichten

Universiteitsweg, alle verkeer: verkeersregelinstallatie

Hoofddijk, alle verkeer: verkeersregelinstallatie

Uithoflijn


25

25

!"" #$"%& '

26

9

Materialisering

De Uithoflijn wordt vormgegeven als hoogwaardig openbaarvervoerssysteem

Baanafwerking

en zo goed mogelijk ingepast in de stedelijke omgeving. Dit komt terug in de

De afwerking van de baan wordt vooral bepaald door het mogelijke gebruik.

materialisering van de trambaan die waar mogelijk aansluit op de te renoveren

Hierin zijn vier types te onderscheiden:

Sneltram Utrecht – Nieuwegein/IJsselstein. Er is een onderscheid te maken

In het stationsgebied, de Adama van Scheltemabaan en in De Uithof

tussen onderbaan, baanafwerking, bovenleiding en hekken en haltes. Het uitgangspunt is: zoveel mogelijk gebruik maken van standaard onderdelen.

Overrijdbare trambanen van beton

Trambaan op betonnen viaduct Op het viaduct vanaf de Bleekstraat tot en met de begraafplaats

Onderbaan

Soestbergen wordt ten minste één spoor geschikt gemaakt voor de

Deze is alleen zichtbaar bij een verhoogde ligging van de trambaan. Dit is het

toegankelijkheid van nood- en hulpdiensten bij calamiteiten.

geval op de volgende locaties:

Bruggen Leidsche Rijn en toeritten inclusief viaduct parkeergarage

Vanaf de begraafplaats Soestbergen tot Koningsweg wordt de trambaan

Stadskantoor

uitgevoerd als ballastbaan, waarbij ten minste één spoor geschikt

Voor de bruggen laat de Projectorganisatie Stationsgebied nog

wordt gemaakt voor de toegankelijkheid van nood- en hulpdiensten bij

een ontwerp maken. De toeritten worden deels geïntegreerd in

calamiteiten.

overbouwingen.

Ballastbaan

Grasbaan

Lang viaduct Bleekstraat – begraafplaats Soestbergen en halte Vaartsche

Tussen de Koningsweg en De Uithof hoeft de trambaan niet overrijdbaar

Rijn

te zijn, zodat hier een grasbaan wordt aangelegd.

Dit viaduct en de halte Vaartsche Rijn zijn vormgegeven als onderdeel van de spooruitbreiding. De wanden zijn van baksteen met grote kaders, die afhankelijk van de achterliggende functie voorzien zijn van glas of strekmetaal, waar mogelijk begroeid met klimplanten.

Herculesbrug Kromme Rijn De nieuwe trambrug is op dezelfde manier vormgegeven als de bestaande verkeersbrug.

Uithoflijn


27

27

!" ( " #) %* '

28

Bovenleiding en hekken De bovenleiding wordt zo slank mogelijk uitgevoerd. De masten bestaan uit H-vormige profielen met een afgeronde kop. De stroomtoevoer is zoveel mogelijk ondergronds.

Langs de baan staan hekken wanneer dit voor de afscherming van de baan of om veiligheidsredenen noodzakelijk is. Wanneer deze hekken grenzen aan wegen of fietspaden worden ze – waar mogelijk - gecombineerd met een haag voor een groenere uitstraling.

Haltes De perrons worden uitgevoerd met grijze betontegels van 50x50cm. De perronranden zijn eveneens van beton en staan op de betonnen plaat van de trambaan. De abri’s zijn conform de R-nethaltes van het nieuwe HOVnetwerk in de Randstad. Het overige meubilair (spijlenhekwerken, afvalbakken) is zoveel mogelijk standaard. De dynamische reizigersinformatie en OVchipvoorzieningen zijn conform de bestaande situatie. De gecombineerde tram-/treinhaltes OV-terminal en Vaartsche Rijn worden uitgevoerd conform de overige delen van deze treinstations en wijken dus af van de andere tramhaltes.

Uithoflijn


29

29

Tracédelen

30

10 Ontwerp Dit hoofdstuk beschrijft per tracédeel het tracéverloop, de inpassing van de Uithoflijn, de verkeersveiligheid en de haltes, inclusief de bereikbaarheid, overstaprelaties en toegankelijkheid. Dit wordt toegelicht aan de hand van haltetekeningen, visualisaties en foto’s.

Na de beschrijving volgen gekleurde inrichtingstekeningen en doorsneden met de tramsporen, bovenleidingmasten en onderstations, de kruisingen met wegen en fietspaden, de stedenbouwkundige inpassing en de voorzieningen van de haltes, zoals fietsenstallingen en overstapmogelijkheden op bus en trein.

Uithoflijn


31

31

Tracédeel Stationsgebied en OV-terminal, koppeling sneltram Utrecht - Nieuwegein/IJsselstein

32

10.1

Stationsgebied en OV-terminal

In het stationsgebied worden de Uithoflijn en de sneltram Utrecht –

in een aangepast voorontwerp voor zowel de bus-/trambanen als de

Nieuwegein/IJsselstein gekoppeld. Begin 2013 wordt een tijdelijke eindhalte

Bibliotheek++.

gebouwd voor de sneltram, ter plaatse van de te slopen parkeergarage aan het Jaarbeursplein. De Uithoflijn gaat op deze tijdelijke eindhalte aansluiten.

OV-terminal

Hiervoor wordt gebouw Cranenborch gesloopt. Na de tijdelijke eindhalte kruist

Na de brug over de Leidsche Rijn daalt de Uithoflijn, gaat onder het

de Uithoflijn, die hier ook door bussen wordt gebruikt, de Jaarbeurspleinstraat.

Stationsplein Oost door en landt aan in de OV-terminal. De tram halteert

Vervolgens kruist de bus-/trambaan de Mineurslaan en buigt het tracé

aan een lang eilandperron met trappen, roltrappen en een lift naar de

linksaf om na een viaduct over de toegang naar de parkeergarage van het

stationshal. Het perron wordt overdekt door ofwel een gebouw ofwel een

stadskantoor met een brug over de Van Sijpesteijnkade en de Leidsche Rijn te

perronkap. Er is een verbinding voorzien met de Rabobrug die als fietsen

gaan. Hierna buigt de bus-/trambaan rechtsaf om langs het Park Plazahotel

voetgangersverbinding over de treinsporen heen gaat. Het perron is een

naar de bestaande Leidseveertunnel te gaan. Ten opzichte van de bestaande

gedeeld bus-/tramperron, waarbij de trams aan de kant van de treinsporen

situatie wordt de tunnel anders ingedeeld vanwege het gecombineerde bus-/

halteren en de bussen aan de zijde van de Nieuwe Stationsstraat.

tramverkeer en de ontsluiting van de Bibliotheek++. Omdat er meer trams rijden tussen de OV-terminal en De Uithof dan tussen de

Smakkelaarsveld

OV-terminal en Nieuwegein/IJsselstein, komen in het perron twee keersporen

Op het Smakkelaarsveld buigt de bus-/trambaan rechtsaf richting OV-terminal.

te liggen. Ongeveer de helft van de trams vanuit De Uithof zal hier keren om

Hier gaat de Uithoflijn onder de Bibliotheek++ door om vervolgens weer met

daarna terug te rijden naar De Uithof. De andere helft zal doorrijden naar

een brug over de Leidsche Rijn en Sijpesteijnkade te gaan.

Nieuwegein/IJsselstein.

Onder de Bibliotheek++ komt de bus-/trambaan samen met de busbaan uit

De maximumsnelheid in het stationsgebied is voor bussen 30 km/uur in

de binnenstad. Beide banen hebben vrij krappe boogstralen van 40 meter

aansluiting op de HOV binnenstadsas. Voor trams varieert de snelheid van 15

conform het IPvE van de tram. Vanwege de combinatie van deze boogstralen,

tot 30 km/uur, afhankelijk van de boogstralen in het tracé.

de helling naar de brug over de Leidsche Rijn en het verminderde zicht onder en naast de Bibliotheek++, zijn de effecten op de veiligheid en het functioneren van het gebouw uitgebreid onderzocht. Dit heeft geresulteerd

Uithoflijn


33

33

Koppeling sneltram Utrecht - Nieuwegein/IJsselstein

van Sijpesteijnkade

Fase 2 Stationsgebied

34

Mineurslaan

0

Jaarbeurspleinstraat

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS

BETONBAAN, MEDEGEBRUIK BUS, NOOD EN HULPDIENSTEN

TREIN

BETONBAAN, MEDEGEBRUIK NOOD EN HULPDIENSTEN

FIETS

GRASBAAN

TRAM

GELIJKRICHTERSTATION

GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER

PROJECTGRENS HEKWERK

TE HANDHAVEN BOOM NIEUWE BOOM

NIEUWE HAAG WEG FIETSPAD VOETPAD PERRON HALTE BEBOUWING

* VIADUCT OF BALLASTSPOOR, TENMINSTE EEN SPOOR OVERRRIJDBAAR VOOR NOOD- EN HULPDIENSTEN Verkeerslichten en tramwaarschuwingslichten zijn opgenomen in de haltetekeningen.

Uithoflijn


35

35

Leidseveertunnel en Smakkelaarsveld

Leidseveertunnel

Bibliotheek ++

36

Smakkelaarsveld

Catharijnesingel

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


37

37

OV-terminal

Stationsplein Oost

OV-terminal

38

Nieuwe Stationsstraat

OV-TERMINAL

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


39

39

Tracédeel Adama van Scheltemabaan

40

10.2


De Adama van Scheltemabaan ligt direct langs de spoorlijn en passeert

De maximumsnelheid op de baan is 50 km/uur. Er zijn geen gelijkvloerse

daarbij onder andere het hoofdgebouw van de Nederlandse Spoorwegen, een

kruisingen en aansluitingen en de baan is goed afgeschermd. Daarom wordt

onderstation van de NUON, een school en het langgerekte kantoorcomplex

onderzocht of het mogelijk is de maximumsnelheid op dit tracédeel te

aan de Arthur van Schendelstraat. Op de hoek van dit complex is de afdeling

verhogen naar 70 km/uur.

Burgerzaken van de gemeente Utrecht gehuisvest. Op dit tracédeel wordt de bestaande busbaan geschikt gemaakt voor gebruik door de tram. Dit heeft geen gevolgen voor de horizontale ligging of de breedte van de baan. Daarmee is ook de invloed op de omgeving minimaal.

De bestaande busbaan heeft voldoende vluchtruimte aan de stadszijde. De bussen die op dit tracé rijden krijgen een alternatieve route naar het busstation aan de andere zijde van de spoorlijn. Nood- en hulpdiensten blijven net als nu vanaf de oprit bij de Bleekstraat gebruik maken van de Adama van Scheltemabaan.

De bestaande asfaltverharding op de Adama van Scheltemabaan wordt vervangen door een nieuwe betonbaan en spoorconstructie. Daarmee komt de trambaan circa 30 cm hoger te liggen dan de bestaande baan. Aan de spoorzijde is niet overal ruimte voor masten. Daarom komen er voor de bovenleiding aan één zijde van de baan zijmasten voor beide sporen. De huidige openbare verlichting die bestaat uit straatlantaarns aan de stadszijde, wordt gehandhaafd. Ook de bestaande hekwerken worden zoveel mogelijk gehandhaafd.

Uithoflijn


41

41


Hoofdgebouw Nederlandse Spoorwegen

42

Basisschool de Twijn

Park Nieuweroord

Kantoor

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


43

43

Nicolaas Beetsstraat


44

Arthur van Schendelstraat

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


45

45

!

46

10.3

Halte Vaartsche Rijn tot Koningsweg

oog voor de kwaliteit van de leefomgeving langs het tracé;

aandacht voor openbaar groen en fietsen wandelpaden;

Vanaf de Adama van Scheltemabaan tot aan de kruising met de Laan

aandacht voor milieuaspecten als geluid en lucht;

van Soestbergen is sprake van een stedelijke woonomgeving. De parallel

compensatie van parkeerplaatsen.

gelegen Vaartsestraat en Pelikaanstraat hebben woningen aan één zijde van

In het ontwerp is hier zoveel mogelijk rekening mee gehouden.

de straat. De straten hebben een stedelijk karakter, met parkeerplaatsen aan weerszijden, aparte trottoirs en grote bomen. Door de bomen en het

Ook voor de uitwerking van het ontwerp van de gecombineerde spoor-/

begroeide spoortalud hebben de straten momenteel een groen karakter,

tramhalte Vaartsche Rijn en omgeving zijn in 2007 omwonenden en andere

ondanks dat het talud wordt afgeschermd met een hekwerk.

betrokken geconsulteerd. Hier kwamen met name het tegengaan van sluipverkeer naar de Randstadspoorhalte en het gebruik van de ruimtes onder

Hier wordt de trambaan hoog in het talud aangelegd, zo dicht mogelijk

de spoorbaan en de trambaan aan de orde. Dit is verwerkt in de ontwerpen

langs het spoor. Deze hoge ligging is onder andere nodig om de Bleekstraat,

voor de halte Vaartsche Rijn.

de Vaartsche Rijn en de Albatrosstraat ongelijkvloers te kruisen en het ruimtebeslag op straatniveau in de Vaartsestraat en de Pelikaanstraat zo

Samen met de bewoners is in 2009 en 2010 een nieuwe straatinrichting

beperkt mogelijk te houden. Bovendien kan door deze situering een zo groot

getekend. Ook de functies onder de trambaan in de Pelikaanstraat zijn hierin

mogelijke afstand tot de woningen worden aangehouden. Het tracé ligt direct

meegenomen. Ter vervanging van de huidige bomen langs de Pelikaanstraat

tegen de bestaande straatinrichting, waardoor parkeerplaatsen en bomen

worden circa 20 nieuwe bomen geplant.

moeten wijken. Ter hoogte van de Vaartsche Rijn (Westerkade) bevond zich het pand van een voormalige verffabriek waar onder andere woningen en een

Als gevolg van de aanleg van de trambaan vervalt in de Vaartsestraat en de

restaurant in waren gevestigd. Dit pand is inmiddels gesloopt.

Pelikaanstraat een aantal parkeerplaatsen. Deze worden in de Vaartsestraat en het oostelijke deel van de Pelikaanstraat teruggebracht in dezelfde straat.

Omwonenden

De op te heffen parkeerplaatsen in het westelijke deel van de Pelikaanstraat

In het voorbereidingstraject van de Uithoflijn zijn in 2006 omwonenden

komen terug in de parkeergarage onder de trambaan en treinsporen.

geconsulteerd. Met name de inwoners van de Vaartsestraat en Pelikaanstraat hebben een groot aantal opmerkingen en suggesties ingediend. Hieruit kwamen onder andere de volgende punten naar voren:

Uithoflijn


47

47

1 4 !

48

Geluid, trillingen en bezonning

Door de halte en de directe omgeving als een kwalitatief hoogwaardig

Langs de hooggelegen trambaan wordt aan de noordzijde een geluidsscherm

publieksgebied vorm te geven en in te richten, verbindt deze de aangrenzende

aangebracht. Om de hoogte zoveel mogelijk te beperken wordt er ook een

wijken met elkaar.

geluidsscherm aangebracht tussen de trambaan en spoorbaan waarmee het geluid van de spoorlijn effectiever kan worden afgeschermd. De hoogte

Het gewenste hoogwaardige publieksgebied sluit aan op de al in gang gezette

van het scherm aan de noordzijde blijft hierdoor beperkt tot 1,2 meter ten

ontwikkelingen rondom de Vaartsche Rijn, zoals de herinrichting van de

opzichte van de bovenkant van de trambaan. De trambaan wordt aangelegd

Oosterkade en de planvorming voor Rotsoord. Het creëren van doorgaande

op een betonnen viaduct. Onder andere bij de bevestiging van de spoorstaven

en attractieve langzaam verkeersverbindingen op de beide kades langs de

wordt rekening gehouden met het dempen van trillingen, zodat deze zo min

Vaartsche Rijn onder de spoorlijn door, is een belangrijk onderdeel van de visie

mogelijk worden doorgegeven aan de omgeving.

op het gebied. Het doel is de barrièrewerking van de spoorlijn te verminderen (Oosterkade en Westerkade).

De bouw van de trambaan heeft gevolgen voor de bezonning van de benedenwoningen in de Pelikaanstraat. De trambaan en de geluidsschermen

Door langs deze verbindingen ruimte te creëren voor voorzieningen

zorgen voor extra schaduwwerking. In de richting van de Laan van

(commercieel/stationsgebonden) vermindert de barrièrewerking en vergroot

Soestbergen neemt de hoogte van de trambaan steeds verder af en daarmee

de sociale veiligheid. Deze voorzieningen sluiten aan op de mogelijke functies

ook de extra schaduwwerking. Voor de bovenwoningen is vrijwel geen sprake

onder de trambaan.

van schaduwwerking als gevolg van de komst van de trambaan. De tramhalte bestaat uit twee zijperrons van 80 meter lengte, deels voorzien

Halte Utrecht Vaartsche Rijn

van een overkapping. De toegangstrappen sluiten aan op de door te trekken

De halte Utrecht Vaartsche Rijn vormt een markant punt in het tracé van de

Oosterkade. Deze toegangen worden gemarkeerd door poorten, waarin ook de

Uithoflijn. De gecombineerde halte voor trein en tram wordt over de Vaartsche

benodigde lift is opgenomen. Aan de noordzijde komt een extra trap naar de

Rijn gebouwd in het zicht van het Museumkwartier. In de stedenbouwkundige

Westerkade, waardoor er een voetgangersverbinding blijft over de Vaartsche Rijn.

visie worden beide ontwerpen voor trambaan en de sporenbundel waar mogelijk geïntegreerd en gecombineerd met een versterking van de relaties

Aan de zijde van de Bleekstraat krijgt de Uithoflijn een wisseloverloop. Hiermee

tussen de stadsdelen aan weerszijden van de spoorlijn. De opzet is dat de

is het mogelijk om bij calamiteiten of werkzaamheden bij de OV-terminal met

gecombineerde halte zich voegt in dit karakteristieke deel van de stad.

trams te keren bij de halte Vaartsche Rijn.

Uithoflijn


49

49

Impressie nieuwe situatie Bleekstraat

50

Lang viaduct

waardoor 70 km/uur ter plekke niet mogelijk is. Onderzocht wordt nog of

Vanwege de hoge ligging van de trambaan en de ruimtes eronder komt er

met een aanpassing van de helling deze snelheidsbeperking kan komen te

een lang viaduct vanaf de Bleekstraat tot aan de begraafplaats Soestbergen.

vervallen.

Vanwege de bereikbaarheid voor hulpdiensten bij calamiteiten is de baan over één spoor overrijdbaar. Bij de Laan van Soestbergen komt een veiligheidstrap,

De hoogteligging van de trambaan is gebaseerd op onderstaande

die tramreizigers bij calamiteiten kunnen gebruiken om de baan te verlaten.

hoogtes tussen viaduct en wegdek. Daarbij is uitgegaan van de bestaande maaiveldliggingen, zodat geen wegverlagingen nodig zijn voor de trambaan.

Vanwege de smalle baanbreedte ligt het vluchtpad in het midden van de

Bleekstraat, toegankelijk voor alle verkeer: 4,3 meter

trambaan. Een middenvluchtpad maakt toepassing van middenmasten (voor

Westerkade, toegankelijk voor alle verkeer: 3,5 meter

bovenleiding) onmogelijk; daarom komen er zijmasten aan de spoorzijde.

Oosterkade (nieuw), toegankelijk voor langzaam verkeer: 3,5 meter

Op deze wijze zijn de palen minder zichtbaar vanaf de Pelikaanstraat. Vanaf

Albatrosstraat, toegankelijk voor alle verkeer: 4,6 meter

de halte Vaartsche Rijn is de maximum snelheid 70 km/uur. Bij de Laan

Laan van Soestbergen, toegankelijk voor langzaam verkeer: 2,7 meter

van Soestbergen vormt de helling in de trambaan een snelheidsbeperking,

Impressie nieuwe situatie Pelikaanstraat

Uithoflijn


51

51

Impressie nieuwe situatie Begraafplaats Soestbergen

52

Begraafplaatsen Soestbergen en Kovelswade Vanaf de Laan van Soestbergen daalt de trambaan af naar maaiveld en

Tussen beide begraafplaatsen ligt een aftakking van de spoorlijn Utrecht

ligt deze in de strook tussen de aanwezige begraafplaatsen (Algemene

Centraal - Lunetten, de zogenoemde Oosterspoorbaan. De gemeente Utrecht

Begraafplaats Soestbergen en begraafplaats Kovelswade) en de spoorlijn.

en ProRail hebben het ministerie van Infrastructuur en Milieu gevraagd dit

De strook heeft nu een groen karakter en vormt de overgang van de

deel van de Oosterspoorbaan op te heffen. Hiermee kan een lastige kruising

begraafplaatsen naar het spoor. In de strook ligt een spoorsloot, is begroeiing

tussen de trambaan en de Oosterspoorbaan achterwege blijven. Door de

aanwezig en staan grote bomen.

spooruitbreiding van VleuGel zou deze aansluiting ook zonder trambaan slechts beperkt gebruikt kunnen worden. Het ontwerp en de inpassing van

Ook hier geldt dat het nieuwe tracé zo dicht mogelijk tegen de spoorlijn wordt

de baan maakt een eventuele tramverbinding naar het spoorwegmuseum niet

aangelegd. Vooral bij de passage van de begraafplaats Soestbergen is weinig

onmogelijk.

ruimte beschikbaar. Ter bescherming van de waarden van dit Rijksmonument wordt de trambaan ter plaatse versmald en aangelegd op een betonnen plaat

Waterlinieweg en de Lunetten

op palen. Deze constructie verstoort de waterhuishouding minimaal, waardoor

Voorbij de begraafplaats Kovelswade kruist het tracé de Waterlinieweg. De

de wortels van de bestaande bomen zoveel mogelijk kunnen worden gespaard.

ruimte onder het viaduct van de Waterlinieweg is omgebouwd tot opslagruimte

Onderzocht wordt of dit een haalbare maatregel is. Over de gehele lengte van

en wordt gebruikt door de Monumentenwacht. Deze opslagruimte heeft

de begraafplaats wordt als afscheiding van de trambaan een muur geplaatst

voor een deel plaats gemaakt voor de nieuwe trambaan en een ecologische

van circa 1 meter hoog. De muur staat buiten de grens van de begraafplaats.

verbinding.

Ter hoogte van de begraafplaats Kovelswade, eveneens een Rijksmonument,

Direct voorbij de Waterlinieweg kruist het tramtracé samen met de spoorlijn

ligt de trambaan grotendeels buiten de grenzen van de begraafplaats, met

de fortgracht tussen Lunet 2 en Lunet 3. De Lunetten zijn onderdeel van

uitzondering van een smalle strook van circa 400 m2 nabij de Waterlinieweg.

de Hollandse Waterlinie en als zodanig beschermd als Rijksmonument. De

Deze strook bestaat uit een groene afscherming met bomen en hogere

trambaan gaat met een brug over de fortgracht, waarvan het ontwerp aansluit

begroeiing. Binnen de strook zijn geen graven aanwezig. Door deze rand aan

op de monumentale omgeving. De brug accentueert de continuïteit en de

de begraafplaatszijde aan te vullen met nieuwe beplanting, blijft de groene

beleving van de fortgracht tussen de Lunetten. Aan de brug wordt een aparte

afscherming in stand. Omdat er meer ruimte is dan bij de begraafplaats

voetgangersbrug gehangen in het kader van het project Linierondje, dat zorgt

Soestbergen is het mogelijk de afscheiding tussen trambaan en begraafplaats

voor meer wandelmogelijkheden rondom de Lunetten. Onder de brug is ruimte

met beplanting en een grondwal vorm te geven.

aanwezig voor faunapassage.

Uithoflijn


53

53

Bestaande situatie Maarschalkerweerd-Zuid

54

Maarschalkerweerd-Zuid

De trambaan loopt over het terrein van Sportpark Koningsweg. Een gevolg

De trambaan volgt vanaf de Lunetten het spoor Utrecht - Arnhem. Ter hoogte

is dat een speelveld en een sportkantine komen te vervallen. Daarom is het

van de Oud Wulverbroekwetering buigt het tracé noordwaarts af richting de

sportpark heringericht met een nieuwe sportkantine en een kunstgrasveld van

Koningsweg. Ook dit gebied maakt onderdeel uit van de Nieuwe Hollandse

Voetbalvereniging S.V. Rivierwijkers.

Waterlinie: het was van oorsprong een open schootsveld voor de kanonnen op de Lunetten en nauwelijks bebouwd. Ten oosten van de Lunetten doorsnijdt

Naast het sportpark, ten zuiden van de Koningsweg, ligt een openbaar

het tracé percelen met gevarieerd gebruik die particulier eigendom zijn. Op

parkeerterrein dat is heringericht en uitgebreid. Het parkeerterrein groeit

deze percelen staan enkele opstallen die gesloopt moeten worden. Door de

van circa 160 autoplaatsen naar circa 220 autoplaatsen (exclusief twee

trambaan zo dicht mogelijk tegen de spoorlijn aan te leggen, is er minimaal

busplekken). Het parkeerterrein heeft een functie voor de aanliggende

ruimtebeslag nodig.

sportvelden (circa 65 plaatsen) en dient als compensatie voor de parkeerplaatsen die verdwijnen door de aanleg van de trambaan langs de

Ten oosten van de Waterlinieweg sluit de vormgeving van de trambaan aan bij

Laan van Maarschalkerweerd. De parkeerplaatsen voor de aanliggende

het karakter van het open landschap. Vanwege de historisch landschappelijke

sportvelden zijn afgescheiden met een slagboom. De parkeervakken zijn in

openheid is er voor gekozen om in het gebied Maarschalkerweerd geen

een waterdoorlatende verharding aangelegd.

bomenrijen langs de trambaan aan te planten. Deze inrichting is in overeenstemming met het natuurlijke/ecologische gebruik van het gebied;

De trambaan bestaat uit ballastspoor, vluchtpaden aan de zijkant en

met name nieuwe bomenrijen zouden bestaande migratieroutes voor

zijmasten voor de bovenleiding. De baan is overrijdbaar voor nood- en

vleermuizen kunnen verstoren. Om vleermuizen de gelegenheid te geven de

hulpdiensten bij calamiteiten op de spoor- of trambaan. Onder de baan wordt

trambaan te kruisen, komt in de bocht een zogeheten ‘hop over’. Dit zijn

een infiltratieriool aangebracht voor hemelwaterafvoer van trambaan en

boomgroepen aan weerszijden van de trambaan, waarlangs vleermuizen zich

spoorbaan. De maximumsnelheid is 70 km/uur, waarbij deze in de bocht naar

kunnen verplaatsen. Onder de trambaan komen drie ecologische duikers,

de Koningsweg teruggaat naar 40 km/uur.

die aansluiten op de ecoduikers die onder de spoorlijn worden aangelegd. Hierdoor blijft onder andere de ecologische verbindingszone langs de Wulverbroekwetering gehandhaafd.

Uithoflijn


55

55

5 & " "$

Arthur van Sc hendelstra

at

Gebouw Burgerzaken

56

kst

Blee t raa

t

estraa

Vaarts

GS

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS

NIEUWE HAAG


TREIN

WEG


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER



FIETSPAD VOETPAD PERRON HALTE BEBOUWING


Uithoflijn


57

57

Albatrosstraat

Oosterkade

Vaartsche Rijn

Westerkade

!

Vaartsestraat Pelikaanstraat

HALTE VAARTSCHE RIJN

58

Pelikaanstraat Pelikaanstraat

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


59

59

Laan van Soestbergen

Laan van Soestbergen en begraafplaats Soestbergen

Pelikaanstraat

60

Begraafplaats Soestbergen

Begraafplaats Soestbergen

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER

HALTE


BEBOUWING


NIEUWE HAAG WEG FIETSPAD VOETPAD PERRON


Uithoflijn


61

61

Oude Houtensepad en begraafplaats Kovelswade

O

ud

e

H

ou

te

ns

ep

ad

62

Begraafplaats Kovelswade

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


63

63

Waterlinieweg en Lunetten

Lunet 2

Waterlinie

weg

Begraafplaats Kovelswade

64

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


65

65


jk

di

jn

Ri

66

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


67

67


68

GS


0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER

HALTE


BEBOUWING




Uithoflijn


69

69

Tracédeel Laan van Maarschalkerweerd en Weg tot de Wetenschap

70

10.4

Laan van Maarschalkerweerd en Weg tot de Wetenschap

(grote) bomen is ook in het belang van het behoud van de vliegroutes van vleermuizen. De Kromme Rijn is een aantrekkelijke recreatieve en ecologische route voor de stad. Het ontwerp is dan ook gericht op het behoud hiervan voor

Vanaf de kruising Koningsweg - Laan van Maarschalkerweerd volgt de

natuur en recreatie.

trambaan de bestaande wegenstructuur via de Laan van Maarschalkerweerd. Na de Herculesbrug gaat het tracé via de Weg tot de Wetenschap richting de

Het tracé volgt het bestaande stedelijke netwerk met veel stedelijke

A27. De trambaan kruist hierbij de Platolaan en de Wim Sonneveldlaan. Ter

recreatieve voorzieningen (sportvelden, Kromme Rijn, park en zwembad). Het

hoogte van de Herculeslaan en de Platolaan zijn tramhaltes Galgenwaard en

stedelijke karakter van de trambaan komt tot uitdrukking in de doorlopende

Kromme Rijn gesitueerd.

laanbeplanting aan weerszijden van het profiel. In aansluiting op het huidige bomenbestand komen er langs dit tracédeel alleen lindebomen.

De inpassingvisie voor deze tracédelen, zoals verwoord in het IPvE HOV Om de Zuid, is gericht op bereikbaarheid van de sportvoorzieningen en behoud

De trambaan hoeft niet overrijdbaar te zijn en wordt uitgevoerd als een

van de ecologische en landschappelijke kwaliteiten. De bereikbaarheid richt

grasbaan. Ter plaatse van de haltes wordt het spoor direct bevestigd op een

zich op (sociale) veiligheid voor voetgangers, fietsers en automobilisten. Het

betonplaat met daarop een grasmast om zo stabiel mogelijk te liggen. Dat is

kruisen van belangrijke verkeersstromen en voetgangersoversteken is zoveel

nodig om de vereiste spleetbreedte tussen tramvoertuig en perronrand stabiel

mogelijk vermeden. Parkeerplaatsen die komen te vervallen, worden in de

te houden. Voor de bovenleiding wordt uitgegaan van middenmasten. Er komt

omgeving gecompenseerd.

geen extra trambaanverlichting bovenop de openbare verlichting die er al is langs de wegen en fietspaden.

Het tramtracé ligt in, en aan de rand van, grotere groengebieden (Kromme Rijn Park en omstreken). Deze gebieden verbinden het buitengebied en de stad. Bomen die bepalend zijn voor het karakter van het gebied worden zoveel mogelijk behouden of binnen het gebied verplant. Het behoud van

Uithoflijn


71

71

Impressie nieuwe situatie Laan van Maarschalkerweerd

72

Koningsweg De Koningsweg, één van de historische toegangswegen tot Utrecht, is

De inrit van het parkeerterrein ligt naast de entree van sportvereniging

duidelijk herkenbaar in dit gebied, doordat deze - als enige - begeleid wordt

Kampong. Deze ontsluiting geeft voldoende ruimte voor een veilige

door (oude) bomen. De herkenbaarheid van deze weg blijft behouden. Bij

afwikkeling van het verkeer op de kruising Koningsweg. De inrit is zo

de inrichting van het kruispunt is uitgegaan van de aspecten veiligheid,

vormgegeven dat langzaam verkeer fysiek gescheiden is van de auto’s. Ter

duurzaamheid, overzichtelijkheid en ruimtelijke inpassing. Na de herinrichting

compensatie van de parkeerplaatsen die langs de Laan van Maarschalkerweerd

is het kruispunt voor fietsers overzichtelijk en logisch. De kruising wordt

verdwijnen, wordt het aantal parkeerplaatsen op dit parkeerterrein uitgebreid

voorzien van een verkeersregelinstallatie (VRI), waarbij de snelheid van de tram

van 140 naar 151 plaatsen. De parkeervakken worden in een waterdoorlatende

beperkt is tot 40 km/uur. Vanuit de tramexploitatie is het wenselijk om deze

verharding uitgevoerd. Overige vervangende parkeerruimte wordt bij het

snelheid te verhogen, maar dan zijn op het kruispunt overwegbomen (AHOB)

sportpark Koningsweg gerealiseerd.

noodzakelijk voor de veiligheid. Dit heeft gevolgen voor de capaciteit van de kruising. Onderzocht wordt of een snelheidsverhoging van de tram mogelijk is

Omdat er geen medegebruik is en er geen gelijkvloerse kruisingen zijn, geldt

en wat dit voor effecten heeft op de verkeersdoorstroming.

tussen de kruisingen met Koningsweg en de Laan van Maarschalkerweerd een maximumsnelheid van 70 km/uur. Bij de kruisingen gaat de snelheid terug


naar 40 km/uur en in de bochten naar 30 en 20 km/uur.

De trambaan ligt ter hoogte van de sportvelden aan de westzijde van de huidige rijbaan. De tram kruist hierdoor één keer de Laan van

Herculesbrug over de Kromme Rijn

Maarschalkerweerd. De inrit naar de parkeerplaats van Sportpark Zoudenbalch

De bestaande brug over de Kromme Rijn, de Herculesbrug, is onvoldoende

wordt verplaatst naar de Koningsweg, zodat er verder geen kruisingen zijn met

breed voor zowel het huidige verkeer als de nieuwe trambaan. Voor de

de trambaan. Alleen aan de oostzijde komt een tweerichtingen fietspad. Vanaf

trambaan en het fietspad komt een nieuwe brug, die los staat van de

de kruising met de Laan van Maarschalkerweerd ligt de trambaan naast het

bestaande brug. De uitsparing tussen de bruggen zorgt voor voldoende

fietspad. Hier zorgt een hekwerk gecombineerd met haag voor de afscherming

daglicht voor een nieuw wandelpad onder de bruggen.

van de trambaan. Naast de bestaande Herculesbrug komt een nieuwe, qua architectuur vergelijkbare brug voor tram en fietsers.

Uithoflijn


73

73

Halte Galgenwaard Terrein voormalige kazerne Bus

Bus

Stadion Galgenwaard

25

3 eenheden

3,00 25 50 50 50 50

3,00

75 25

calamiteitenuitgang

Legenda Haag

Waarschuwingslicht

Trap

Verkeerslicht gemotoriseerd verkeer

Fietsparkeren (1eenheid is 8 fietsen)

Fietserslicht

Loopstroom

Voetgangerslicht Bus-/Tramlicht Haaientanden VOP Hekwerk

74

50

Aantal in-/uitstappers ochtendspitsuur

50

Aantal in-/uitstappers avondspitsuur Boom bestaand Boom nieuw

Omdat de nieuwe brug direct naast de bestaande Herculesbrug komt te liggen,

Weg tot de Wetenschap en halte Galgenwaard

is het architectonisch ontwerp van de bestaande brug afgeleid. Behalve de

Ter hoogte van de Weg tot de Wetenschap ligt de trambaan aan de

trams gaan ook fietsers en voetgangers de nieuwe brug gebruiken. De huidige

zuidoostzijde van de huidige rijbaan. Het gehele verkeersprofiel is ten

doorvaarthoogte blijft bestaan, waardoor beheer en onderhoud onder de brug

opzichte van het Functioneel Ontwerp zoveel mogelijk recht getrokken.

mogelijk blijft.

Naast de trambaan, langs het Kromme Rijn Park en het zwembad, komt een dubbelzijdig (hoofdnet)fietspad van 5 meter breed. Hier zorgt een hekwerk,

De oevers van de Kromme Rijn vormen een belangrijk onderdeel van de

gecombineerd met een haag, voor de afscherming van de trambaan. Dit

recreatieve (Jaagpad) en ecologische structuur van de gemeente Utrecht.

compenseert de beperkte zichtlijnen door de bomenrij tussen de trambaan

De Laan van Maarschalkerweerd vormt hierin nu een barrière vanwege de

en het fietspad. Het bestaande fietspad ter hoogte van de Kromhout Kazerne

gelijkvloerse oversteek. Gelijktijdig met de bouw van de nieuwe Herculesbrug

komt te vervallen.

wordt deze barrière weggenomen door de aanleg van een recreatieve en ecologische passage onder de bruggen. Het ontwerp van de passage gaat

De trambaan gaat langs de bestaande kruising met de Herculeslaan. Daarom

uit van een betonnen, U-vormige bak, die verdiept wordt aangelegd onder

zijn geen aanpassingen nodig aan de kruising bij woontoren ‘Apollo-

de bestaande en de nieuwe bruggen. De passage komt hiermee beneden de

Residence’. Voor een goede doorstroming van de fietsers komt er een extra

waterspiegel te liggen. De totale lengte van de bak bedraagt circa 44 meter.

fietsoversteekplaats aan de noordzijde van het kruispunt, direct naast de

Doordat de bovenliggende bruggen niet tegen elkaar aan worden gebouwd,

voetgangersoversteekplaats. Er is voldoende opstelruimte voorzien voor

is er ruimte voor daglicht; dit vergroot de sociale veiligheid. De bak wordt

fietsers tussen de weg en de trambaan. Nabij de Herculeslaan komt de

aan de binnenzijde bekleed met steenachtige materialen. Vanwege de functie

tramhalte Galgenwaard. Door de directe ligging aan de Weg tot de Wetenschap

en locatie, is de passage niet toegankelijk voor minder validen. Dit sluit aan

en door het ontbreken van een logische loopbestemming aan de noordzijde,

op het huidige gebruik van het Jaagpad. Om de ecologische verbinding te

zijn hier alleen perronopgangen aan de zijde van de kruising. Er is hier wel een

realiseren, worden - los van de passage - aan weerszijden van de Kromme Rijn

calamiteitenuitgang.

loopplanken bevestigd met een breedte van circa 0,40 meter. Aandachtspunt bij een dergelijke constructie is het onderhoud. Met roosters en een vuilvang

De woning aan de Weg tot de Wetenschap nummer 15 heeft nu een toegang

wordt zwerfvuil zoveel mogelijk voorkomen. Omdat het Jaagpad zelf niet

vanaf de Weg tot de Wetenschap. Omdat de trambaan tussen de weg en deze

verlicht is, is ervoor gekozen ook onder de brug geen openbare verlichting aan

woning wordt aangelegd, vervalt de bestaande inrit. Om de woning bereikbaar

te brengen. Dit mede in verband met de onderdoorgang voor vleermuizen.

te houden, wordt een ontsluitingsweg gerealiseerd. Deze loopt parallel

Uithoflijn


75

75

Legenda Waarschuwingslicht Verkeerslicht gemotoriseerd verkeer Fietserslicht Voetgangerslicht Bus-/Tramlicht Haaientanden VOP Hekwerk Haag Trap Fietsparkeren (1eenheid is 8 fietsen) Loopstroom calamiteitenuitgang

75

50 50

50


50

Aantal in-/uitstappers avondspitsuur Boom bestaand

25 25

Boom nieuw 50 50 25 75

1 eenheid

76

calamiteitenuitgang

aan het fietspad, via een brug over het water van de Minstroom, langs de

Sonneveldlaan en de Sorbonnelaan is een (smalle) voet-/fietsverbinding

parkeerplaats en sluit aan op de Weg naar Rhijnauwen. In de bestaande lage

aanwezig.

overkluizing van de Minstroom komt een kanotrekbak, waarmee een kano van de ene kant naar de andere kant van de weg kan worden getrokken. Hierdoor

Ter hoogte van het stacaravanbedrijf aan de Weg tot de Wetenschap 201

is het niet langer nodig om met een kano de weg over te steken.

kan groot incidenteel bestemmingsverkeer (laden en lossen van caravans) de trambaan kruisen. De inrit wordt informeel verhard met grasstenen. Deze

De maximumsnelheid is 50 km/uur. Vanaf de kruising met de Platolaan

uitzonderlijke situatie wordt geregeld met bebording. Overig autoverkeer

en de bocht richting Sorbonnelaan gaat de snelheid terug naar 40 km/uur.

wordt via de Weg naar Rhijnauwen afgewikkeld.

Onderzocht wordt nog of het mogelijk is om de snelheid tussen de haltes

Kruising Sorbonnelaan en aansluiting De Uithof

Galgenwaard en Kromme Rijn te verhogen.

Vanaf het viaduct van de A27 rijdt de tram over de kruising Sorbonnelaan De

Kruising Platolaan/Weg naar Rhijnauwen en halte Kromme Rijn

Uithof binnen. Het tracé van de Uithoflijn sluit aan op busbaan in De Uithof

Het kruispunt wordt zodanig uitgevoerd dat er een veilige fietsoversteek

die voor tram omgebouwd wordt. Om voldoende ruimte te maken voor de

ontstaat van de hoofdnetfietsroutes van en naar De Uithof en richting

trambaan wordt het zuidelijke landhoofd van het viaduct van de A27 voorzien

Rhijnauwen. De tramhalte bedient Rijnsweerd Zuid en het gebied langs de Weg

van een keerwand.

naar Rhijnauwen met onder andere het zwembad Kromme Rijn. Er zijn alleen perronopgangen aan de zijde van de kruising vanwege de directe ligging

Bij de kruising met de Sorbonnelaan hebben fietsers op de (hoofd)fietsroute

aan de Weg tot de Wetenschap en doordat een logische loopbestemming

voorrang op het autoverkeer. Het Wentgebouw (Sorbonnelaan14-16) is

aan de noordzijde ontbreekt. Er is hier wel een calamiteitenuitgang.

voor vracht- en autoverkeer bereikbaar via de kruising Sorbonnelaan. Vanaf

Vanaf de Platolaan richting de Sorbonnelaan komt aan de noordzijde een

de kruising komt het fietspad direct naast de trambaan, waardoor zowel

eenrichtingsfietspad.

de (sociale) veiligheid als de herkenbaarheid van de fietsroute verbetert. Vanaf het viaduct sluit het gestrekte profiel met een ruime bocht aan op de

Kruising Wim Sonneveldlaan

Heidelberglaan. In verband met de (sociale) veiligheid op De Uithof komt er bij

Het kruispunt wordt aangepast om een veilige fietsoversteek te realiseren.

de entree een zogenaamd fietspoolpunt. Het bestaande fietspoolpunt wordt

Het middeneiland wordt 5 meter breed en biedt daardoor voldoende

verplaatst en voorzien van een tegelvlak, hekwerk,verlichting en een intercom

opstelmogelijkheid tussen de autorijbaan en de trambaan. Tussen de Wim

Uithoflijn


77

77

1

78

voor noodoproepen. Verder zijn de fietspaden goed verlicht conform het verlichtingsniveau in het centrumgebied van De Uithof.

Aan de noordzijde ligt de schapenweide als entree van De Uithof. De openheid van dit oude weidelandschap is onderdeel van de stedenbouwkundige structuur. De waardevolle zone wordt niet aangetast door de trambaan. Tussen de schapenweide en de trambaan, ter hoogte van het Wentgebouw, worden bomen geplant. De bomenrij vormt één geheel met de oude structuurlijn die georiënteerd is op de Dom (stedenbouwkundig plan Van der Steur, 1958) en geeft onder de boomkronen zicht op de weide. De boomstructuur wordt verlengd met vergelijkbare bomen (essen) van vergelijkbare hoogte en maat. Ter ondersteuning van de ruimtelijke structuur wordt de kavelsloot naast de bomenrij verlegd.

Uithoflijn


79

79

Ko

nin g

sw eg


Ko

ni

ng

sw

eg


80


0


10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


81

81

Laan van Maarschalkerweerd, Herculeslaan


82

W

eg

to

td

e

W

et

en

sc

ha

p

HA

LT

EG

AL

GE

NW

AA

RD

0

Kr

om

10

50 m

m

e

Ri

jn

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


83

83


Kromhout Kazerne

Weg tot de Wetensch ap

HALTE GALGENWAARD

84


0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER

HALTE


BEBOUWING



* VIADUCT OF BALLASTSPOOR, TENMINSTE EEN SPOOR OVERRRIJDBAAR VOOR NOOD- EN HULPDIENSTEN

Uithoflijn


85

85

Platolaan

6 6 %


Weg naar Rhijnauwen

HALTE KROMME RIJN

86


0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


87

87

Wim Sonneveldlaan

Weg tot de Wetenschap, Sonneveldlaan

ap

nsch

Rijksweg A2 7

Wete t de o t Weg

88

Sorbonnelaan ap Weg tot de Wetensch

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


89

89

Tracédeel De Uithof: Hogeschool, Universiteit en ziekenhuizen

90

10.5

De Uithof

Vanaf de Padualaan maakt de Uithoflijn gebruik van de om te bouwen busbaan

de bovenleiding door de tram kan deze apparaten verstoren. Om dit te

over de Heidelberglaan en langs de ziekenhuizen. De bestaande hoogte blijft

voorkomen zijn verschillende alternatieven onderzocht. De meest kansrijke

op de Heidelberglaan gehandhaafd. Uitzondering hierop is een verlaging van

oplossing lijkt het op De Uithof beperken van de stroomtoevoer via de

de baan met circa 40 centimeter om voldoende doorrijdhoogte te krijgen

bovenleiding in combinatie met energieopslag in de trams. De snelheid is

ter plaatse van de twee overbouwingen tussen de Padualaan en de halte

op De Uithof laag, waardoor het stroomverbruik relatief beperkt is, wat een

Heidelberglaan. De bestaande middengeleider op de Heidelberglaan blijft

dergelijk oplossing haalbaar maakt.

gehandhaafd en wordt gebruikt voor de plaatsing van middenmasten. In verband met de veiligheid voor overstekende voetgangers en fietsers wordt tot aan het AZU een maximumsnelheid van 30 km/uur gehanteerd.

Vanaf het AZU wordt de circa 20 cm hoge spoorconstructie op de bestaande betonbaan gelegd waardoor de hoogte toeneemt. Vanwege het gecombineerde gebruik van bussen en trams komen de bovenleidingmasten aan de buitenzijden van de baan te staan. Door het gebruik van de bestaande busbaan is de invloed op de omgeving minimaal. Zo wordt bijvoorbeeld de bestaande openbare verlichting zoveel mogelijk gehandhaafd. Vanaf het AZU geldt een maximumsnelheid van 50 km/uur. In bochten en bij kruisingen ligt de snelheid lager.

Bij de universiteit en de ziekenhuizen staan onderzoeksapparaten die zeer gevoelig zijn voor elektromagnetische straling. Het gebruik van

Uithoflijn


91

91

Halte Kruytgebouw Legenda Waarschuwingslicht Verkeerslicht gemotoriseerd verkeer Fietserslicht Voetgangerslicht Bus-/Tramlicht Haaientanden VOP

Het Kruytgebouw

Hekwerk Haag Trap Fietsparkeren (1eenheid is 8 fietsen) Loopstroom 50


50

Aantal in-/uitstappers avondspitsuur

Rijwielstalling van het Kruytgebouw

Boom bestaand Boom nieuw 25

25 50

125

600 400 100 75 1000 200

25

25 100

300 50

25

300 50

400 75

Hogeschool Utrecht

92

Halte Kruytgebouw De halte Kruytgebouw bij de Padualaan wordt alleen door de tram gebruikt. Deze halte krijgt een perronbreedte van 4 meter vanwege het grote aantal in- en uitstappers. Grote kruisende voetgangersstromen zijn vooral aan de oostzijde van het perron te verwachten. Hier is een extra rijbaanafscheiding noodzakelijk tussen de busbaan en het voetpad. Het advies is om de situatie nader te onderzoeken om te bezien of een verbreding van het trottoir op deze plek mogelijk is. Bij de inrichting van het perron zal extra aandacht besteed worden aan de plaatsing van het perronmeubilair; dit vanwege het grote aantal in- en uitstappers en vanwege de noodzaak om een goede doorstroming te garanderen.

Impressie nieuwe situatie De Uithof

Uithoflijn


93

93

Halte Heidelberglaan Legenda Haag

Waarschuwingslicht

Trap



Fietserslicht

Loopstroom


50

Aantal in-/uitstappers ochtendspits

50

Aantal in-/uitstappers avondspits Boom bestaand Boom nieuw

25

25

3,00 475

475

475 475 475 125 25

475 25 125

25 25

25

25

3,00 125 475

94

125 475

Halte Heidelberglaan

Halte WKZ

Bij de halte Heidelberglaan stoppen zowel tram als bus. Gezien het grote

Bij het WKZ liggen de tram- en bushaltes achter elkaar. De bussen in halteren

aantal busritten zullen de bussen in haltehavens halteren, zodat de tram kan

in haltehavens, zodat de tram kan passeren. De sloot en het voetpad op het

passeren. Op die manier hinderen bussen de doorstroming van de tram niet.

ziekenhuisterrein moeten aangepast worden om een betere oversteek te

Dit is ook een oplossing voor de bussen die zonder aanvullende maatregelen

creëren vanuit de bus- en tramhalte naar de ingang van het WKZ. De buslus

niet kunnen halteren aan 30 cm hoge tramhalten. De tramhalte Heidelberglaan

bij de A28 wordt vergroot om meer bussen te kunnen laten wachten en keren

heeft een perronbreedte van 4 meter vanwege groot aantal in- en uitstappers,

en ter compensatie van de kleinere wachtruimte langs de baan. In samenhang

en loopt vloeiend over in de omgeving.

hiermee verschuift de busoprit voor de bussen die hier de A28 oprijden.

Halte AZU In de huidige situatie keren de bussen van lijn 12 bij het AZU. Omdat de vervangende Uithoflijn doorrijdt naar P+R De Uithof, komt de beschikbare busruimte vrij. Deze ruimte wordt gebruikt voor het vergroten van de fietsenstalling. De ingang van het AZU ligt op de eerste verdieping en is te bereiken vanaf de traverse naar de parkeergarage. Voor de toegankelijkheid komen er vanaf de perrons behalve (rol)trappen ook liften naar de traverse. Samen met het UMCU zijn meerdere varianten voor de perronligging onderzocht. Gekozen is voor een variant met eilandperrons, zodat de loopafstanden zo klein mogelijk zijn en de bussen en trams in dezelfde richting aan hetzelfde perron stoppen. Omdat de deuren zich aan de rechterzijde bevinden, staan de bussen staan aan de binnenzijde van de perrons. De trams komen daarom aan de buitenkant te staan.

Uithoflijn


95

95

Voorstel Halte AZU UMC

WEG

GRASBERM

FIETSPAD

WATER

VOETPAD

BESTAANDE BOOM

PERRON

NIEUWE BOOM

HALTE

LIFT

BEBOUWING

ZOEKGEBIED FIETSENSTALLING

UMC

LOOPBRUG

Tram

Bus

Tram

Halte AZU Model 2 Maatregelen: - Fietspad zuidzijde verleggen -Oversteken op maaiveld ontmoedigen, informeel mogelijk, geen extra maatregelen treffen - 3 liften, bestaande lift behouden - Toerit parkeergarage vervalt

Parkeergarage

96

Halte WKZ

3 eenheden

25 100 25

25

50 150

25 25

Legenda Haag

Waarschuwingslicht

Trap



Fietserslicht

Loopstroom


50


50


Uithoflijn


97

97

De Uithof, Halte Kruytgebouw

HALTE KRUYTGEBOUW

98

Kruytgebouw

Bu

sb

aa

n

Pa

du

al

aa

n

0

10

50 m

Hogeschool Utrecht - faculteit Communicatie en Journalistiek

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


99

99

De Uithof, Halte Heidelberglaan

Departement Fysische

Faculteit Betawetenschappen

Genevelaan

Geografie Departement Innovatie- en Milieuwetenschappen Willem C. Unnikgebouw Departement Sociale Geografie en Planologie

HALTE HEIDELBERGLAAN

Hogeschool Utrecht

Martinus J. Langeveldgebouw

100

Bibliotheek

Utrecht University

Wijsbegeerte

Library Uithof

Departement Wijsbegeerte

Bestuursgebouw

Halte Heidelberglaan

0

10

50 m

LEGENDA

Salamancapad

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


101

101

ersit eitsw eg Univ

Univ

ersit eitsw eg

De Uithof, Halte AZU

Salam

anca

Bolo

gnal

aan

pad

102

Matthias Geunsgebouw

Heid

elber

glaan

Universitair Medisch Centrum Utrecht

Heid

elber

glaan

HALTE AZU

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


103

103

7 9%5; 9

Universitair Medisch Centrum Utrecht

104

n

laa

rg lbe

ide

He

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


105

105

De Uithof, Halte WKZ

Wilhelmina Kinderziekenhuis Hoofddijk

(UMC Utrecht) Lundlaan

Hoofddijk

HALTE WKZ

106

0

10

50 m

LEGENDA

GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


107

107

Tracédeel P+R De Uithof

108

10.6

P+R De Uithof

Om het nieuwe P+R De Uithof bereikbaar te maken voor bussen en trams wordt in de Universiteitsweg een viaduct gebouwd. De aansluitingen op de Universiteitsweg schuiven iets naar buiten, aan weerszijden van het nieuwe viaduct.

De tramhalte P+R De Uithof bestaat uit een 6 meter breed eilandperron. Voor de halte ligt een kruiswissel om beide sporen van de halte bereikbaar te maken. Het perron ligt tussen de beide voetgangersverbindingen die het P+R verbinden met de omgeving. Aan de zuidzijde is een hek geplaatst om te voorkomen dat mensen op andere plaatsen de trambaan oversteken.

Vanwege de scherpe bochten is de maximumsnelheid voor de tram beperkt tot 15 km/uur. Door het gecombineerde gebruik van bussen en trams komen de bovenleidingsmasten aan de buitenzijden van de baan te staan.

Achter P+R De Uithof komen vier opstelsporen voor een deel van de Uithoflijntrams. Hier worden de trams van binnen gereinigd. De resterende trams worden opgesteld in de uit te breiden remise in Nieuwegein, waar ze worden onderhouden en van buiten gereinigd. In een eerder ontwerp waren achter de P+R drie langere opstelsporen voorzien. Door hun lengte was hiervoor een extra viaduct nodig in de Universiteitsweg over de opstelsporen. Om dit relatief lastig te bouwen viaduct te vermijden, is gekozen voor vier kortere opstelsporen waar eveneens acht gekoppelde trams kunnen staan.

Uithoflijn


109

109

Halte P+R De Uithof

Legenda Waarschuwingslicht Verkeerslicht gemotoriseerd verkeer Fietserslicht Voetgangerslicht Bus-/Tramlicht Haaientanden VOP Hekwerk Haag Trap Fietsparkeren (1eenheid is 8 fietsen) Loopstroom 175 50

50


50


50 150

175 50

25 50 150

25

110

Impressie nieuwe situatie opstelterrein P+R De Uithof

Uithoflijn


111

111

P+R De Uithof

P+R DE UITHOF Universiteitsweg

HALTE

112

Afrit A28

GS

Oprit A28

0

10

50 m

LEGENDA

Wilhelmina Kinderziekenhuis (UMC Utrecht) GS

TRAMBAAN*

BUS


TREIN


FIETS

GRASBAAN

TRAM


GRASBERM

BOVENLEIDINGSMAST

WATER





Uithoflijn


113

113

114

11

Vervolg en planning

Inmiddels is een belangrijk deel van de voorbereidende werkzaamheden voor

2015 – 2016 Uitbreiding remise Nieuwegein

de Uithoflijn uitgevoerd, zoals het kappen van bomen, de sloop van restaurant LE:EN in de voormalige verffabriek aan de Westerkade en de herinrichting van

2016 Koppeling

het sportcomplex in Maarschalkerweerd. De planning voor de realisatie van de

Aanleg koppeling met de Sneltram Utrecht – Nieuwegein/IJsselstein in het stationsgebied, voor de bereikbaarheid van de remise in Nieuwegein

Uithoflijn ziet er op hoofdlijnen verder als volgt uit:

2012 – 2014 Onderbouw

2017 Proefbedrijf

Herinrichting en aanleg onderbaan Laan van Maarschalkerweerd en Weg

Testen trams en trambaan

tot de Wetenschap

Aanleg onderbaan tussen Oude Houtensepad en Koningsweg

Bouw tramviaduct tussen Adama van Scheltemabaan en Oude

2018 Uithoflijn in gebruik

Houtensepad

2014 – 2015 Realisatie alternatief tracé bussen Adama van Scheltemabaan Vanaf 2015 is een alternatief tracé nodig voor de bussen die vanuit het zuidoosten naar de OV-terminal rijden, zodat de bestaande Adama van Scheltemabaan kan worden omgebouwd naar trambaan.

2015 – 2016 Bovenbouw

Ombouw busbanen Adama van Scheltemabaan en busbaan in De Uithof naar trambaan

Aanleg rails en bovenleiding

Aanleg tramhaltes

Aanleg opstelsporen bij P+R De Uithof

Uithoflijn


115

115

116

Colofon Opdrachtgever Bestuur Regio Utrecht en gemeente Utrecht, projectorganisatie Uithoflijn

Vrijgegeven door projectmanager B. Coenen

Uitgave Movares Nederland B.V. Versie 1.0 februari 2012 Projectnummer

Uithoflijn

IN160695


117

117

Uithoflijn. Voorontwerp+ Versie 1.0 februari Stationsgebied - P+R De Uithof

Recommend Documents