Kleine zorgorganisaties Thema uitgave 3
Organisatievormen Toekomstbestendige kleine zorgorganisaties Het zijn uitdagende tijden in de thuiszorg. Veranderingen op het gebied van zorg- en welzijn vragen om nieuwe manieren van organiseren. Dit biedt kansen voor met name de kleine (thuis)zorgorganisaties. Zij laten zien wat er mogelijk is. Door hun beperkte omvang zijn zij flexibel in het opstarten van, of ombuigen naar een organisatievorm die beter aansluit bij de huidige en toekomstige ontwikkelingen. In deze laatste uitgave in onze reeks over kleine (thuis)zorgorganisaties, lichten we 4 organisaties uit die een eigen organisatievorm hebben gekozen. U staat centraal: Service organisatie voor zzp’ers Emile thuiszorg: Zorg door de maatschappelijk betrokken student Interzorg Os: Naar kleine zelfstandige wijkteams ABC-Zorgcomfort: Woningen waar intensieve verpleeghuiszorg wordt geboden Kijk voor meer informatie op www.invoorzorg.nl
In voor zorg! is een programma voor de langdurige zorg van het ministerie van VWS en Vilans, kenniscentrum langdurende zorg. In voor zorg! bundelt bestaande kennis en begeleidt zorgorganisaties via een In voor zorg-traject op de thema’s bedrijfsvoering, professionals, technologie en samenwerking.
U staat Centraal Service organisatie voor zzp’ers Profiel
Voordelen
U Staat Centraal is een serviceorganisatie in Voorschoten, gespecialiseerd in het organiseren van ‘thuiszorg op maat’ voor zorgvragers in de regio met een PGB (Persoons Gebonden Budget) vanuit de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten). U Staat Centraal organiseert de zorg momenteel voor zo’n 125 zorgvragers. De zorgtaken worden uitgevoerd door zelfstandige zorgverleners (verder zzp’ers). Er wordt gewerkt met 150 zzp’ers en op kantoor werken 6 (deels parttime) medewerkers in loondienst, waarvan enkele verpleegkundigen.
• Meer mogelijkheden voor dienstverlening op maat, efficiëntere omgang met middelen en weinig overhead doordat er zoveel mogelijk om de unieke zorgvraag heen gebouwd wordt. • Goede balans tussen flexibiliteit (netwerk zzp‘ers) en lange termijn relatiebeheer (de organisatie met een bepaalde reputatie in het zorgveld).
Het organisatiemodel
• Werkzekerheid bieden is lastig. Er is nog enige onzekerheid rondom de invulling (rechten en plichten) van het zzp’erschap in de zorg. Oktober 2014 heeft het ministerie van VWS in een brief kenbaar gemaakt dat er mogelijkheden voor zzp ‘ers blijven bestaan, zowel in directe contractering als via een zorginstelling, alsook via een serviceorganisatie.
U Staat Centraal heeft zich georganiseerd in een bv. Structuur Verpleegkundigen in dienst van U Staat Centraal verzorgen de intake. Op basis van de zorgvraag wordt een team van zzp’ers geselecteerd. Voor dit team, de cliënt en de mantelzorgers wordt een besloten digitaal portal gecreëerd, waarbinnen zij samen de zorg kunnen oppakken en coördineren. Onder het servicecontract met de zzp’er valt onder andere: facturatie, communicatieinfrastructuur voor zorgvragers en collega zzp’ers (o.a. een portal voor roostering), op maat cursussen, ontmoeting met collega zzp’ers, ontvangstplek en 24-uurs beschikbaarheid (via een telefooncentrale met mensen met een zorgachtergrond). Management stijl De zzp’ers zijn, nadat het team is samengesteld, volledig zelfsturend. U Staat Centraal heeft in het verloop vooral een ‘attentiefunctie’. Alle zorgafspraken worden bij aanvang opgevoerd en zichtbaar in het digitale portaal waarna de aangesloten zorgverleners het invullen van de diensten bij hun eigen cliënten bewaken. Als diensten niet bijtijds worden ingevuld, wordt een reminder naar het team gestuurd. Marktbenadering Vanuit de expertise van ouderdomsproblematiek, met specialisatie in NAH, Multiple Sclerose, dementie en Parkinson. Indien het korte zorgmomenten betreft, kan de dienstverlening in de regio geboden worden. Voor langere zorgmomenten geldt dat de dienstverlening ook buiten de regio kan plaatsvinden.
Kijk voor meer informatie op: www.invoorzorg.nl of
Nadeel
Aan de slag met deze vorm? In een organisatie met veel wisselende contacten, moet de communicatie zeer goed op orde zijn. Het is van groot belang dat zowel de vaste medewerkers als de zzp’ers dezelfde taal kunnen spreken. Haal daarom ook voor de vaste organisatie mensen in huis met een zorgachtergrond.
Links en achtergrondinformatie • Achtergrond: www.invoorzorg.nl/interview-u-staat-centraal-sorteert-voor • Website: www.u-staat-centraal.nl • Website: www.alliantiepgb.nl • Website: www.invoorzorg.nl/deelnemer-u-staat-centraalis-in-voor-zorg
Emile Thuiszorg Zorg door de maatschappelijk betrokken student Profiel Bij Emile Thuiszorg werken in totaal 254 studenten binnen 14 zelfsturende teams; 12 in Amsterdam en 2 in Groningen. Iedere student die in dienst komt, doorloopt de interne academie om opgeleid te worden tot wijkverpleeghulp. Deze hulpverleners leveren alle thuiszorg, behalve die waarvoor een verpleegkundig diploma nodig is.
Het organisatiemodel Emile Thuiszorg was eerst een eenmansbedrijf, door Emile de Roy van Zuydewijn in 2005 in zijn studententijd opgestart. Inmiddels is het een bv geworden. Structuur De studententeams zijn zelf volledig verantwoordelijk voor de dienstverlening, planning, administratie etc. In ieder team is een mentor (een student die langer meeloopt) aanwezig die teamleden coacht in hun opleiding en ontwikkeling. Teamleden kunnen ook onderdeel zijn van de projectteams. Deze teams pakken gesignaleerde problemen aan die niet in de teams zelf kunnen worden opgelost. Deze projectstructuur wordt het Emile lab genoemd. Emile is als directeur naast boegbeeld ook teamlid en hij neemt deel aan iedere labprojectgroep.
Voordelen • Studenten staan er nog fris in waardoor cliënten kunnen rekenen op veel empathie. • Studenten doen veel praktijkervaring op die hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. • Wijkverpleeghulpen hebben een goedkoper uurtarief dan wijkverpleegkundigen waardoor er meer tijd beschikbaar is voor de hulpverlening dan bij traditionele thuiszorgorganisaties.
Nadeel • Doordat de teams vrij zijn alles zelf in te vullen en er een relatief grote doorstoom is (studenten blijven gemiddeld 3 jaar), wordt er niet altijd respectvol omgegaan met de geleerde lessen uit het verleden.
Tips Zorg voor voldoende overkoepelde organisatieonderdelen zoals een lab, community of academie om te voorkomen dat er eilandjes ontstaan.
Links en achtergrondinformatie • Website: www.emile.nu
Management stijl Teams beslissen zelf over hoe zij zaken het beste kunnen aanpakken. Hierbij kunnen zij de eigen Wiki en een (Facebook-achtige) community van de organisatie raadplegen. De mentor brengt ook doorlopend de geleerde lessen uit het verleden in. Er gelden wel een aantal stelregels: • Het team moet iedere maand bijeenkomen voor een bespreking van de ‘missers en successen’. • Iedereen moet zijn uren registeren. • Iedereen moet digitaal rapporteren, waardoor iedereen genoodzaakt is om in te loggen in de community en kennisuitwisseling en contact met collega’s wordt gestimuleerd. Marktbenadering Emile Thuiszorg zet in op uitbreiding in de studentensteden. Deze bieden de natuurlijke aanwas voor de organisatie. In de grote studentensteden is tevens veel vraag naar relatief goedkope krachten die de taken van verzorging, verpleging en huishoudelijk hulp kunnen combineren.
Kijk voor meer informatie op: www.invoorzorg.nl of
Interzorg Thuiszorg Oss Naar kleine zelfstandige wijkteams Profiel
Voordelen
Interzorg Thuiszorg in Oss biedt huishoudelijke hulp, begeleiding, verzorging en verpleging aan mensen in de regio Oss en Nijmegen. De thuiszorgorganisatie heeft 340 medewerkers in dienst, die werken in zelfstandige wijkteams in de thuiszorg en in teams Hulp bij het Huishouden. Bijna 1000 cliënten worden door hen ondersteund bij het zo lang mogelijk blijven wonen in hun vertrouwde omgeving.
• Doordat de teams zo veel mogelijk proberen aan te sluiten bij de meest relevante infrastructuur van de wijk, is de dienstverlening laagdrempelig en vertrouwd voor cliënten en mantelzorgers. • Door het zoveel mogelijk decentraal beleggen van verantwoordelijkheden, kan tevens flexibel worden ingespeeld op veranderende behoeften.
Het organisatiemodel
Nadeel
Interzorg Thuiszorg Oss is gaan werken volgens een interpretatie van het ‘Model Wijkgericht Werken’, dat bestaat uit kleinschalig werken en decentraal plannen.
• Hoewel de vraag naar dit soort diensten snel stijgt, moet men gematigd zijn met groei. De kracht van het concept zit in het kleinschalige en vertrouwde karakter, een (te) snelle groei zal dat ondermijnen.
Structuur Het wijkteam is zoveel mogelijk verantwoordelijk voor integrale uitvoering én organisatie van werkzaamheden. Wel is nadrukkelijk gekozen voor teamleiders die een aantal wijkteams aansturen. Daarnaast heeft elk team een zorgcoördinator, die verantwoordelijk is voor het coördineren van de zorg rondom de klant. Het uitgangspunt hierbij is; decentraal wat kan, dichtbij de cliënt en in de wijk. Een wijkteam bestaat uit 10 tot 15 FTE (15 tot 20 medewerkers) met 50-70 cliënten. Managementstijl De teams zijn relatief zelfsturend. Medewerkers krijgen daarbij professionele bewegingsvrijheid en ruimte om voor een cliënt die dingen te doen die voor hem of haar bijdragen aan een gelukkig en zinvol leven. Het MT en de teamleiders hebben vooral een coachende houding. Er wordt daarbij meer gestuurd op resultaten (WAT) dan op proces (HOE). Een belangrijk resultaat is bijvoorbeeld, dat mensen in de wijk daadwerkelijk ervaren dat de teams ingebed zijn in hun wijk. Teams mogen naar eigen inschatting invullen hoe zij dit realiseren; of ze daar een vaste standplaats voor nemen of een variabele, of dat zij vooral communiceren via telefoon en computer. Marktbenadering De wijkteams worden ingericht op basis van geografische gronden. Als grenzen kunnen dienen: de dorpsgrens; gemeentegrens; of water- of verkeerswegen. De teams sluiten zo veel mogelijk aan op bestaande sociale infrastructuren zoals: een dorpsgemeenschap, gezondheidscentrum, of multidisciplinair overleg.
Kijk voor meer informatie op: www.invoorzorg.nl of
Aan de slag met deze vorm? Voor wie een omslag maakt van hiërarchisch aangestuurde naar meer zelfstandige teams, is het van belang om los te komen van systeem- en behoud-denken en over te schakelen naar outcome en proactieve oplossing denken. Dit vergt tijd, bouw deze ook in. Zonder een doorwrocht gezamenlijk begrip onder sleutelfiguren in de organisatie over de nieuwe koers, is er geen ijkpunt of toetssteen voor het vervolg.
Links en achtergrondinformatie • Achtergrond model wijkgericht werken: www.invoorzorg.nl/praktijkvoorbeeld-interzorg-voertwijkgericht-werken-door • Website: www.interzorgthuiszorg.nl • Website: www.invoorzorg.nl/deelnemer-interzorg-thuiszorgoss-is-in-voor-zorg
ABC-Zorgcomfort Woningen waar intensieve verpleeghuiszorg wordt geboden Profiel
Nadelen
ABC-Zorgcomfort levert in de regio Gelderland intra- en extramurale ‘thuis’-zorg aan ouderen in zelf gestichte en/ of verkregen kleinschalige appartementencomplexen van maximaal 30 woningen per complex. ABC-Zorgcomfort heeft 5 zorglocaties en 100 appartementen. De zorg betreft alle indicatiecategorieën inclusief behandeling. De 24-uurs zorgondersteuning wordt op basis van een arrangement samengesteld vanuit een bekostigingscocktail van AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten), VPT (Volledig Pakket Thuis) en PGB (Persoons Gebonden Budget).
• Omdat het concept betrekkelijk nieuw is, moet bij aanvang relatief veel worden geïnvesteerd in de marketing/ communicatie. • Relatief veel ruimte voor medewerkers om dienstverlening op maat te maken geeft soms het risico dat de dienstverlening te rijk wordt opgetuigd en daarmee onrendabel wordt.
Het organisatiemodel ABC-Zorgcomfort is een stichting. Naast de stichting kent ABC-Zorgcomfort een bv waarin een aantal zakelijke belangen worden behartigd. Structuur ABC-Zorgcomfort heeft een vierkoppig MT, dat eindverantwoordelijk is voor duidelijk afgebakende gebieden (bijvoorbeeld financiën) en taken (bijvoorbeeld goed werkgeverschap). De taken zijn vaak gecombineerde verantwoordelijkheden. Uitvoerende verantwoordelijkheden worden zo laag mogelijk neergelegd in de organisatie/woonzorglocaties, daar waar de beslissingsbevoegdheid hoort te zijn. ABC-Zorgcomfort kent een Raad van Toezicht. Managementstijl Medewerkers krijgen relatief veel vrijheid bij het verzorgen van de dienstverlening. Het MT toetst aan de hand van bepaalde kaders, bijvoorbeeld met betrekking tot formatie en kwaliteit en de feedback uit het EPD (Elektronisch Patiënten Dossier), of de dienstverlening passend en/of haalbaar is binnen de koers. Marktbenadering Behoeftegericht: zelfstandig kunnen wonen, met de zekerheid van zorgdienstverlening dichtbij.
Voordelen • Snelheid van dienstverlening door overzichtelijke structuur, duidelijke verantwoordelijkheden en korte lijnen. • Medewerkers krijgen relatief veel vrijheid om dienstverlening op maat in te richten. Cliënten kunnen zo in hun individuele behoeften worden voorzien. Er is veel flexibiliteit in de dienstverlening.
Kijk voor meer informatie op: www.invoorzorg.nl of
Aan de slag met deze vorm? Zorg er bij aanvang voor dat het theoretische organisatiemodel compleet is ingevuld met alle sleutelpersonen en goed beargumenteerd vanuit de visie. Daarin moeten vragen beantwoord worden als: Waar willen we naar toe, hoe moeten we daar inhoud aan geven, welke bedrijfsonderdelen hebben we daar voor nodig, hoe past dat samen in een organisatie en wat is de verdeling van taken en verantwoordelijkheden? Zonder heldere consensus is er geen toetssteen voor de te maken strategische en tactische keuzes.
Links en achtergrondinformatie • Website: www.invoorzorg.nl/deelnemer-abc-zorgcomfortis-in-voor-zorg • Website: www.abc-zorgcomfort.nl
