toekomst kiezen begint vandaag

20 toekomst kiezen 10 begint vandaag

AZ Jan Palfijn Gent AV

Jaarverslag 2010

toekomst kiezen begint vandaag.

Inhoud Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Algemeen beleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

toekomst kiezen begint vandaag Jubileumjaar Palliatieve Zorgeenheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Fertiliteitscentrum op kruissnelheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Centrum gewichtszorg operationeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Nieuwe artsen, nieuwe kennis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Babyboom op materniteit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Denken aan het kinderziekenhuis voor de toekomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Meegaan met digitalisering is onontbeerlijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

zorg realiseren én communiceren Jan Palfijn Intensief brengt ziekenhuiswereld in Gentse woonkamer . . . . . . . . . . . . . 26 Laagdrempelige info voor bezoekers en patiënten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Medische symposia verhogen betrokkenheid huisartsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Filmploegen ontdekken Jan Palfijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Concerten voor patiënten, bezoekers én Gentenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Iedereen welkom voor blik achter de schermen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

één plan, vele handen Patiënten uitermate tevreden over onze zorgverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Personeel aanwerven is en blijft een topprioriteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Permanente vorming, informele contacten en goede werksfeer . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

2010 becijferd Structuur van het beddenhuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Aantal opnames blijft stabiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Gemiddelde bezetting blijft stabiel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Patiënten op de spoedopnamedienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Stijging interventies dienst 100 en MUG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Sociale dienst biedt meer ondersteuning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Levensbeschouwelijke begeleidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Meer begeleiding palliatief supportteam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Status quo bij de ombudsdienst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Evolutie binnen medische beeldvorming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Nucleaire geneeskunde blijft op peil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Paramedische dienstverlening: dieetadvies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Paramedische dienstverlening: ergotherapie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Paramedische dienstverlening: kinesitherapie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Paramedische dienstverlening: logopedie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Verdere stijging ambulante consultaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Aantal operaties opnieuw in stijgende lijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Bestuursorganen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

x

Voorwoord Een ziekenhuis in beweging, zo kunnen we nog het best de activiteiten van Jan Palfijn in 2010 omschrijven. We profileren ons als een ziekenhuis dat zorg op mensenmaat biedt, en merken dat de patiënten dit appreciëren. Dat laten ze ook merken in diverse tevredenheidsenquêtes, waarbinnen het Gentse Jan Palfijnziekenhuis hoog scoort, zelfs wanneer we op Vlaams niveau gaan kijken. Uiteindelijk is dit voor al onze medewerkers de hoofdbetrachting: dat de patiënt tevreden het ziekenhuis verlaat, goed geholpen en goed verzorgd. Het stemt me tevreden dat uit de cijfers blijkt dat we dit effectief doen, maar we moeten er hoe dan ook op toezien dat die tevredenheid in de toekomst alleen maar nog verder stijgt. Alle patiënten moeten tevreden zijn over hun behandeling in Jan Palfijn. Ik ben er van overtuigd dat we dit met z’n allen kunnen waarmaken. 2010 was bovendien een jaar waarin ons ziekenhuis opnieuw break-even wist te draaien. Dit is een belangrijke bevestiging van wat we ook al in 2009 zagen. Na jaren van moeilijke resultaten, is ons ziekenhuis eindelijk op de goede weg en kunnen we de toekomst vol vertrouwen tegemoet zien. Gemakkelijk is dit niet geweest, en van iedereen hebben we zware inspanningen gevraagd. Maar die inspanningen lonen. Tot nog niet zo lang geleden was het onduidelijk of dit ziekenhuis nog wel een toekomst had, nu twijfelt niemand daaraan. We staan dan ook voor een periode van ingrijpende veranderingen. Vanaf begin 2012 starten de ingrijpende infrastructuurwerken op de campus aan de Watersportbaan, die van het Jan Palfijnziekenhuis een vooruitstrevende zorginstelling moeten maken. Hierdoor gaan we nog beter op de verlangens van onze patiënten kunnen inspelen. Nog meer zorg op mensenmaat, want dat blijft hoe dan ook ons credo.

Geert Versnick voorzitter

5

Algemeen beleid De bouwstenen van de toekomst werden voornamelijk in de voorbije jaren gelegd. Dagelijks wordt vanuit het bestuur, de artsen en het personeel hard gewerkt om deze toekomstplannen waar te maken. De basisopties werden gebundeld in het strategisch plan 4.tact, dat volledig werd goedgekeurd. Dit plan realiseren, laat toe daadwerkelijk perspectief te geven aan de toekomst van het AZ Jan Palfijn Gent AV. Het infrastructuurplan loopt als een rode draad door de opeenvolgende strategische beleidsopties van de voorbije jaren. Het is het sluitstuk om de leefbaarheid van het ziekenhuis te garanderen. Diverse werkgroepen hebben zich geëngageerd bij het uitwerken van de plannen. Samen met het architectenbureau hebben zij via uitgebreid multidisciplinair overleg de basis uitgetekend van diverse afdelingen en verdiepingen van het ziekenhuis. Hierbij werd telkens rekening gehouden met de principes vastgelegd in het zorgstrategisch plan (zie hierna). Alle patiënten moeten op een gemakkelijke manier hun weg vinden naar en binnen het ziekenhuis, met al zijn specialiteiten. Het zorgstrategisch plan schetst de context waarbinnen ons ziekenhuis in het Gentse landschap werkt. De juiste positionering in de omgeving is essentieel. Er wordt resoluut gekozen voor het profiel van een performant algemeen ziekenhuis waarbij élke basispathologie op kwalitatief hoogstaande wijze wordt behandeld en waar de toegang voor élke patiënt laagdrempelig is.  Voor de hooggespecialiseerde zorg zijn reeds akkoorden rond verwijzing en terugverwijzing afgesloten met partners in de regio.  Onze topexpertise inzake ‘moeder & kind’, IVF, orthopedie en andere wordt bevestigd en zo mogelijk verder uitgebouwd.  Daarnaast worden verschillende andere diensten opgericht, zoals onder andere een eigen dienst anatomopathologie, een ‘stroke unit’ en een low care dialyse.  De uitbouw van het dagziekenhuis, de geriatrie, de Sp-revalidatie en de oncologie zijn evenzeer een ‘must’. Deze strategie wordt volledig gedragen door het medisch korps; er wordt verder vorm aan gegeven. De medische strategie wordt operationeel en financieel vertaald in een businessplan. Op deze wijze werken, impliceert een permanente aandacht voor de kosten en de opbrengsten. Willen wij onze plannen waarmaken, dan ontsnapt het AZ Jan Palfijn Gent AV niet aan de economische logica. Enkel middelen, die passen binnen de vastgelegde budgetruimte, kun-

6

nen daadwerkelijk ingezet worden. Alle voorstellen dienen daarom passend gekwantificeerd te worden. Een dergelijk beleid dwingt tot keuzes maken. Investeringen worden daarom systematisch op hun meerwaarde getoetst. Evenzeer dienen opbrengsten, waar mogelijk en verantwoord, gemaximaliseerd te worden. Aan de inhoud wordt vorm gegeven via een doorgedreven kwaliteitsbeleid, waarbij de patiënt centraal staat. Via de uitbouw van klinische transmurale zorgpaden worden de medische projecten omgevormd tot kwaliteitsprojecten. Zij tillen de goede verzorging op een hoger niveau. Op deze wijze wordt een onderscheidend vermogen ten opzichte van de andere ziekenhuizen gecreëerd. Deze projecten komen tot stand via multidisciplinaire samenwerking met respect voor de medewerkers, de artsen maar ook de doorverwijzers-huisartsen. Het geschetste pad succesvol doorlopen vereist vertrouwen geven en vertrouwen krijgen van alle actoren. Dit vertrouwen dient eveneens bevestigd te worden door externen. Daarom wordt alles in het werk gesteld om het extern toezicht, nl. de VISITATIE, succesvol af te ronden. Aangevuld met een gunstig advies omtrent de zorgstrategische normen, wordt op deze wijze het fundament gelegd om de toekomstplannen te realiseren. Vertrouwen van en in het personeel is een werk van gedeelde verantwoordelijkheid. Hierbij past een speciaal woord van dank aan alle artsen en medewerkers die zich daadwerkelijk engageren om de toekomstplannen te helpen realiseren. Hun dag en nacht ter beschikking staan van alle patiënten verdient ons volle respect. x

De leefbaarheid van het AZ Jan Palfijn Gent AV op (middel)lange termijn vereist de goedkeuring en de realisatie van het infrastructuurplan. Het vernieuwd ziekenhuis met haar aangepast imago en een eigen verfrissende bedrijfscultuur laat toe om medisch hoogstaande prestaties te leveren. Haar nieuwe verschijning zal symbool staan voor de stabiele positie, die het AZ Jan Palfijn Gent AV in de Gentse regio blijvend wil innemen. Hoe wij de toekomst verzekeren, kunt u verder nalezen in het jaarverslag. We wensen u alvast veel leesplezier.

Marleen Porto-Carrero bestuurder-directeur

7

toekomst kiezen begint vandaag. Het zorgstrategisch plan van het Jan Palfijnziekenhuis s ppelt een duidelijk parcours uit. Om onze ambi es te verwezenlijken werden ook in 2010 opnieuw enkele belangrijke stappen gezet. Zo kende het fer liteitscentrum een groei van meer dan 20%, werden het opera eve en het niet-opera eve luik van het Centrum Gewichtszorg volledig uitgebouwd en onderstreepte onze materniteit nog maar eens haar moeder- en babyvriendelijk karakter. Maar we beginnen dit overzicht met een warm jubileum.

Jubileumjaar PalliaƟeve Zorgeenheid In 2000 stond de Palliatieve Zorgeenheid aan het begin van een boeiend parcours. Moedige zorg met één focus: een meerwaarde bieden bij het levenseinde van een terminaal zieke patiënt. In 2010 werd uitgebreid stilgestaan en teruggekeken. Iedereen is het er over eens: de dienst kan terugblikken op een uitermate mooi en warm parcours. Tien jaar geleden kreeg het AZ Jan Palfijn Gent AV als tweede ziekenhuis binnen de Gentse regio de toestemming om een palliatieve zorgeenheid met zes erkende bedden te openen. De dienst biedt totaalzorg zowel op lichamelijk, emotioneel, sociaal als spiritueel vlak. Daardoor ligt de focus heel sterk op multidisciplinaire samenwerking waarbinnen ook een equipe enthousiaste vrijwilligers dagelijks paraat staat. Na tien jaar is het ziekenhuis nog steeds overtuigd van de meerwaarde van de

‘Na 10 jaar is het

extra omkadering die een specifieke pal-

ziekenhuis nog steeds

andere ziekenhuisafdelingen, kunnen

liatieve dienst biedt. In tegenstelling tot patiënten op de Palliatieve Zorgeenheid

overtuigd van de unieke meerwaarde

zelf het ritme van de dag aangeven. Er heerst ook een uitermate huiselijke sfeer in de kamers en familie en vrienden zijn

die een pallia eve

dag en nacht welkom. Er is tijd voor een

dienst biedt.’

met massages, gerechten op aanvraag,

relaxatiebad, extra lichaamsverzorging een wandeling of een bezoek aan huis. Zelfs verjaardagen en feestdagen worden gevierd.

Naar aanleiding van het jubileumjaar zette de Palliatieve Zorgeenheid zijn volledige werking in de kijker. In maart werd een groots multidisciplinair symposium georganiseerd. Huisartsen en

10

andere zorgverleners luisterden naar befaamde gastsprekers als prof. dr. Manu Keirse, prof. dr. Herman Nys en dr. Jo Lisaerde. De sprekers belichtten het maatschappelijk actueel thema van ‘vroegtijdige zorgplanning’ vanuit diverse invalshoeken. Boeiende opinies die een basis vormden voor behoorlijk wat interactie met het publiek. In april organiseerde het ziekenhuis zijn tweejaarlijks benefietconcert. De keuze voor de Palliatieve zorgeneenheid als goed doel lag voor de hand. Medewerkers en vrijwilligers van de dienst stonden die avond paraat om het hele gebeuren mee te helpen omkaderen. In november organiseerde de Palliatieve zorgeenheid het theaterconcert Een fijne avond met de heer en mevrouw Olman voor sympathisanten en familieleden van patiënten. Later die maand stond de eenheid centraal als goed doel tijdens de 70ste editie van de Gentse Zesdaagse. De opbrengst wordt integraal besteed aan de werking van de dienst en de omkadering van de patiënten. Een mooi orgelpunt op dit jubileumjaar.

11

FerƟliteitscentrum op kruissnelheid Het IVF-centrum kon eind 2010 terugblikken op een bijzonder succesvol jaar. Voor het eerst sinds de oprichting van het centrum werden meer dan duizend IVF-puncties uitgevoerd. Een resultaat dat zijn basis vindt in hecht teamwerk, de souplesse om in te spelen op nieuwe evoluties en de nauwe samenwerking met gemotiveerde partners. Naast de toename van het aantal IVF-puncties is er ook een duidelijke stijging wat betreft aantal ambulante behandelingen en aflevering van medicatie (zie tabel op volgende pagina). Drie specifieke tendensen zijn kenmerkend voor het werkjaar 2010. Eerst en vooral kan het fertiliteitscentrum terugkijken op een verdere groei en uitbouw van maar liefst 23%. Dit stijgend aantal patiënten is quasi gelijk verdeeld over alle segmenten van de behandeling: •

toename van het aantal fertiliteitsoperaties met 16%

•

toename van de IVF-cycli met 19%

•

toename van de cryocycli met 13%*

•

toename van de inseminatiecycli met 26%

•

toename van de ovariële stimulaties met 33%

Deze laatste cijfers vormen een bijzonder belangrijk gegeven omdat ze een indicatie geven van de evolutie in de toekomst. Cyclusoptimalisaties en inseminaties vormen namelijk een eerste stap binnen een vruchtbaarheidsbehandeling. Dit betekent dat een deel van deze patiënten later zal evolueren naar endoscopie en uiteindelijk naar in vitro fertilisatie. Met andere woorden, als de basisgroep toeneemt, verwacht het centrum in de nabije toekomst (zes à twaalf maanden) ook een toename van de meer intensieve therapieën te kunnen optekenen. Een tweede tendens is dat de banden met de verwijzende ziekenhuizen verder werden uitgebouwd. De bestaande samenwerking met het AZ Maria Middelares werd substantieel uitgediept en de vertrouwensrelatie tussen beide teams was prominent aanwezig. Dit vertaalde zich in een positieve beïnvloeding van het verwijsgedrag van de collega’s binnen dit partner-

* Hier spreken we over een behandelingscyclus waarbij één of meer ingevroren embryo’s teruggeplaatst worden in de baarmoeder

12

ziekenhuis. In 2010 werd ook een nieuwe samenwerking met het Sint-Augustinus ziekenhuis in Antwerpen afgesloten. Dit partnership mondde uit in een succescijfer voor wat betreft het aantal gerealiseerde zwangerschappen. Verder vormt de professionele band met het ‘zustercentrum’ Onze Lieve Vrouwziekenhuis Aalst nog steeds een vaste meerwaarde. Tot slot zorgden controles op bijkomende regelgevingen (die ingrijpende gevolgen hadden voor de werking van het centrum) voor extra werkdruk. Dankzij intensief teamwerk slaagde het fertiliteitscentrum erin om de eerste fase van de strenge controles met succes te doorstaan en werd de erkenning van het centrum verlengd tot eind 2011. De tweede fase van de aanpassingen wordt in de loop van 2011 uitgevoerd met als streefdoel de definitieve erkenning van het IVF-centrum voor het AZ Jan Palfijn Gent AV.

2.071 1.682 1.453 1.285 1.085 893

1.054

954

2008 2009 2010

0 IVF-puncties

Ambulante behandelingen

afleveren medicatie (ambulant)

Bovenstaande tabel toont een jaarlijkse stijging zowel voor opnames (IVF-puncties) als voor ambulante consultaties (behandelingen en aflevering van medicatie). In 2010 waren er 12% meer IVF-puncties, 19% meer ambulante behandelingen en 18% meer afleveringen van medicatie in vergelijking met het voorgaande jaar. Sinds 2009 kunnen patiënten voor hun medicatie niet langer terecht bij een privé apotheek; deze komen ze afhalen in het IVF-centrum. Vandaar de nulmeting in 2008 en de stijging naar 1.054 contacten in 2009 en 1.285 in 2010.

13

Centrum gewichtszorg volledig operaƟoneel Gezondheidsenquêtes bevestigen dat ongeveer een op de twee Belgen met overgewicht kampt. Met de oprichting van zijn Centrum Gewichtszorg wil het Jan Palfijnziekenhuis een antwoord bieden op deze problematiek. Na een haalbaarheidsstudie in 2008 en de eigenlijke opstart een jaar later, schakelde het Centrum in 2010 een versnelling hoger. Zowel het operatief als niet-operatief luik werden dat jaar verder uitgebouwd. Hierdoor kan het ziekenhuis nu elke patiënt met een problematische BMI-waarde een volledig uitgebouwd zorgpakket aanbieden. Dokter Veerle van Vlodrop werd aange-

‘Het ziekenhuis kan

worven als hoofd van het Centrum Ge-

nu een volwaardige

een verdere professionalisering van het

individuele begeleiding

uit diverse andere afdelingen binnen het

wichtszorg. Ze voerde in de eerste plaats operatieve luik door. Samen met artsen ziekenhuis werd hiervoor de Associatie

aanbieden, zowel wat betre het opera eve als het niet-opera eve luik.’

Heelkunde van het AZ Jan Palfijn Gent AV opgericht. Met dit samenwerkingsverband wil het ziekenhuis al zijn kennis rond bariatrische chirurgie (chirurgie die als doel heeft het gewicht te verminderen) centraliseren. Het ziekenhuis is ervan overtuigd dat intensief overleg en uitwisseling van ervaringen de kennis en actieradius van de

aangesloten artsen verhogen. Patiënten, opgenomen voor een bariatrische ingreep, zijn op deze manier verzekerd van de meest moderne en beste zorg. De behandelingen van het Centrum Gewichtszorg kaderen steeds binnen een multidisciplinai-

14

re benadering. Naast de hierboven beschreven chirurgen bevat het centrum daarom ook een niet-operatief luik. Naast de bestaande kinesisten en een coördinerende obesitasverpleegkundige werd dit team in 2010 vervolledigd met een voedingspsychologe en diëtiste. Het resultaat van deze investeringen is een sterk uitgebouwde, hedendaagse en multidisciplinaire obesitaskliniek.

15

Nieuwe artsen nieuwe kennis In 2010 koos het ziekenhuis bij de aanwerving van nieuwe geneesheren resoluut voor de uitbouw van enkele specifieke specialismen. Hierdoor werd onder meer een volledig operationeel Centrum Gewichtszorg werkelijkheid, werden de fundamenten voor een gestructureerde Pijnkliniek gelegd en kan men bij de dienst Plastische heelkunde nu ook terecht voor borstreconstructie.

dr. Veerle van Vlodrop Algemene heelkunde Na haar opleiding abdominale heelkunde, bekwaamde dokter van Vlodrop zich in de laparoscopische en bariatrische heelkunde. Ze is onder meer lid van de ‘International Federation. for the Surgery of Obesity’ en behoort tot de teachers van de ‘Europese school voor laparoscopische heelkunde’. Als specialist in obesitaschirurgie staat dokter van Vlodrop aan het hoofd van ons Centrum Gewichtszorg.

dr. Jan Schrijvers Spoedafdeling Tijdens zijn opleiding als huisarts legde dr. Schrijvers de nadruk op eerstelijnszorg en urgentie. Naast een bijscholing in zowel de internistische als traumatologische opvang, behaalde hij de internationaal erkende ALS-, ATLS- en APLS-certificaten. Op die manier zal hij de patiënten op de Spoeddienst zo efficiënt mogelijk opvangen, stabiliseren en doorverwijzen.

16

dr. Geert Michielsen Neurochirurgie Na opleidingen in het UZ Gent, het Sint-Augustinus en het Middelheimziekenhuis in Antwerpen en in Tilburg, werkte hij vier jaar in het Middelheim Ziekenhuis. Hij heeft ervaring in diverse neurochirurgische behandelingen: zowel craniaal als spinaal. Dr. Michielsen nam in 2010 de nodige maatregelen en werkte een volledig plan uit om begin 2011 van start te gaan met een gestructureerde Pijnkliniek in Jan Palfijn.

dr. Rudolf Vertriest Plastisch chirurg Tijdens opleidingen in het UZ Leuven en het Kortrijkse AZ Groeninge en tijdens bijkomende fellowships in Leuven, Mexico Stad en Taiwan, legde dr. Vertriest zich vooral toe op de flapchirurgie en in het bijzonder de microchirurgische reconstructieve heelkunde. Dr. Vertriest werkt als plastisch chirurg in het AZ Maria Middelares in Gent en gaat samen met dr. Vermeulen als toegelaten geneesheer in het Jan Palfijnziekenhuis de borstkliniek ondersteunen door microchirurgische borstreconstructies aan te bieden aan patiënten. Dr. Pieter Vermeulen Plastisch chirurg Dr. Vermeulen werd opgeleid tot plastisch chirurg aan het UZ Leuven, het kankerziekenhuis Institut Bordet in Brussel en het Erasmusziekenhuis in Rotterdam. De nadruk lag voor een belangrijk deel op recente microchirurgische technieken voor borstreconsructies (DIEPflap, SGAPflap en TUGflap) en hoofd-en hals-reconstructies. Hij zal deze reconstructieve programma’s in Jan Palfijn verzorgen samen met dr. Vertriest.

17

Babyboom op materniteit De dienst Materniteit zag de jarenlange inspanningen op symbolische wijze beloond met de kaap van 1.500 bevallingen in 2010. Een mooie afsluiter van het jaar want in de laatste 10 jaar werden op onze Kraamafdeling nog nooit zoveel kinderen ter wereld gebracht. De geboorte vond trouwens plaats op de allerlaatste dag van het jaar. Met 1.500 bevallingen kende de dienst een stijging van 6% ten opzichte van 2009. In totaal kwamen 1.547 baby’s ter wereld in het Jan Palfijnziekenhuis. Onder hen 43 tweelingen en 2 drielingen. De geboortepiek viel in de maand maart met 161 geboortes. Belangrijk is de blijvende aandacht voor

‘Niet enkel de s jging

borstvoeding. Niet minder dan 82% van de moeders gaven bij hun ontslag uit het

van het aantal bevallingen is heuglijk nieuws. Minstens even

Jan Palfijnziekenhuis uitsluitend borstvoeding. Een cijfer dat beduidend hoger ligt dan het Vlaams gemiddelde. Volgens Kind & Gezin krijgen 63% van de pasgeboren kinderen uitsluitend borstvoeding

belangrijk is het groot

op de zesde levensdag (bron: ‘Het kind

aantal moeders dat

bevorderen van borstvoeding is

borstvoeding gee .’

zorgprogramma ‘Moeder & kind’ én is

in Vlaanderen 2005, hoofdstuk 7’). Het trou-

wens één van de aandachtspunten in het essentieel in onze werking als kindvriendelijk ziekenhuis.

Een van de speerpunten van het team vroedvrouwen is en blijft de intensieve omkadering van die borstvoeding. Toekomstige ouders krijgen professionele voorlichting over borstvoeding en moedervriendelijke zorg. Dit kan op maat tijdens individuele infosessies maar ook in groepsverband tijdens prenatale lessenreeksen en borstvoedingslessen.

18

Om het kwaliteitslabel Baby Friendly Hospital Initiative te blijven waarmaken, investeerde de dienst in 2010 verder in permanente bijscholing van het medisch en verpleegkundig personeel. Op die manier is het team op de hoogte van recente evoluties en is de kennis up-to-date wat toelaat om de werkwijze wetenschappelijk te toetsen en de kwaliteit van de zorg op peil te houden. Het is steeds de bedoeling om de ouders zo compleet mogelijk te begeleiden tijdens alle fases: prenataal, tijdens de bevalling, tijdens de kraamperiode maar ook na het ontslag. De dienst engageerde zich om netwerken verder uit te bouwen en te versterken: er is een intensieve samenwerking met de verpleegkundigen van Kind en Gezin en zelfstandige vroedvrouwen alsook intern met een verpleegkundige van de Sociale Dienst (in geval van kwetsbare zwangere vrouwen).

1.547 1.500

1.505 2008

1.467 1.441

2009

1.410 2010

bevallingen

geboortes

Bovenstaande tabel toont aan dat de dienst Materniteit, na een lichte daling in 2009, opnieuw kon rekenen op een stijgend aantal bevallingen en geboortes in 2010. In vergelijking met 2009 werden 6% meer bevallingen opgetekend in het Jan Palfijnziekenhuis. In 2010 zijn er ook 100 baby’s meer geboren dan het voorgaande jaar; dit betekent een stijging van 7%.

19

Denken aan het kinderziekenhuis voor de toekomst Vijf jaar geleden richtte het Jan Palfijnziekenhuis een werkgroep ‘kindvriendelijk ziekenhuis’ op. Binnen deze werkgroep werd in 2009 een samenwerking afgesloten met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) en de Universiteit Gent. Een jaar later werden de eerste conceptvoorstellen van dit partnership aan personeel, publiek en pers voorgesteld. De werkgroep wil met verpleegkundigen

‘Onder meer dankzij een weldoordachte

van verschillende afdelingen voorstellen uitwerken met als doel in het ziekenhuis een aangenaam leefklimaat te creëren

vormgeving hoe het

waarin kinderen ervaren dat ziekte en

ziekenhuisgebeuren

dende en onaangename ervaring hoe-

geen onaangename

ziekenhuistraject van het zieke kind aan-

het ziekenhuisgebeuren geen bevreemven te zijn. Sinds 2006 werden o.a. het gepast en werd intensief gewerkt rond de

ervaring te zijn.’’

uitbouw van de communicatie naar kinderen en hun ouders.

De wens bestond om ook de infrastructuur van diverse afdelingen op een kindvriendelijke wijze vorm te geven. Ondanks de vele originele voorstellen van binnen het ziekenhuis, kwam de werkgroep tot de vaststelling dat infrastructuuraanpassingen een complex gegeven zijn. Het partnership met het KASK Gent en de Universiteit Gent boden een uitweg. Na een jaar hard werken konden op 24 juni 2010 de eerste vruchten van de samenwerking getoond worden. Tijdens het symposium getiteld ‘Kindvriendelijk ziekenhuis door vormgeving en kunst’ werden de ontwerpen van de studenten interieurvormgeving, gebaseerd op de architectuurplannen en de inhoudelijke input van het ziekenhuis, voorgesteld. Ook studenten uit de richtingen grafisch ontwerp, web en interactief design, animatiefilm, fotografie en textielont-

20

werp stelden hun creaties voor. Publiek en pers reageerden aangenaam verrast op de enorme diversiteit tussen de verschillende voorstellen. Het ziekenhuis zal bij komende infrastructuuraanpassingen nagaan in welke mate welbepaalde conceptvoorstellen gerealiseerd kunnen worden.

21

Meegaan met digitalisering is onontbeerlijk De eerste stappen naar vernieuwing die in 2009 gezet werden, kregen in 2010 een krachtig vervolg. De personeelsuitbreiding werd verder aangehouden, een nieuw meerjarenplan werd uitgeschreven en enkele broodnodige investeringen op vlak van soft- en hardware werden versneld doorgevoerd. Aandacht voor de IT-infrastructuur, het applicatiebeheer en de algemene organisatie van de dienst blijven hoog op de agenda staan. Op gebied van infrastructuur werd

‘Investeringen leiden

grotendeels komaf gemaakt met het oudere Windows 2000-platform.

tot een beter beheer,

Bijna 200 computers

werden ver-

standaardisa e, grotere

alle toepassingen werden overgezet

beschikbaarheid en een

tuur. Daarnaast werd het hart van

nieuwd en de centrale databases van naar recente versies en infrastruchet netwerk uitgebouwd en werd de

dalende onderhoudskost.’

volledige vernieuwing van het computernetwerk op de hoofdsite aan de Watersportbaan doorgevoerd. Ook de centrale server- en opslaginfra-

structuur kende een belangrijke vernieuwingsoperatie. Zo werden voor het eerst servers gevirtualiseerd wat een duidelijke toegevoegde waarde met zich meebrengt naar beschikbaarheid en het ter beschikking stellen van servers voor nieuwe projecten binnen het ziekenhuis. Dit alles leidt tot een beter beheer, standaardisatie, een grotere beschikbaarheid en een dalende onderhoudskost. Voor het beheer van algemene software en applicaties werd een algemene overeenkomst afgesloten dat kadert binnen Zorgnet Vlaanderen, wat onder meer betekent dat het ziekenhuis de volgende drie jaren licenties kan aanschaffen aan gunstige tarieven. Daarnaast werd een centrale wachtkalender ingevoerd en nam het ziekenhuis deel aan een overkoepelende

22

analyse van de FOD Volksgezondheid om de IT-processen van alle ziekenhuizen in kaart te brengen. Projecten specifiek gebonden aan een bepaalde dienst krijgen sinds 2010 uitvoerige ondersteuning vanuit IT. Zo werd spraaktechnologie op de dienst Radiologie geïntegreerd en werd eID-foto op zowel de Spoedafdeling als in het Operatiekwartier geïntroduceerd. Binnen Radiologie werd tevens een belangrijke stap gezet in de informatisering van de volledige dienst. Er werd een scanproces opgezet dat papieren aanvragen integreert in het digitale RX-pakket. Op het gebied van organisatie kwamen twee nieuwe medewerkers in dienst met het oog op een sterker intern applicatie- en systeembeheer. Daarnaast werd een permanentie uitgewerkt om de beschikbaarheid van de support voor ernstige informaticaproblemen 24 op 24 uur te garanderen.

23

zorg realiseren én communiceren.

De wereld is in beweging en ook het Jan Palfijnziekenhuis staat niet s l. Het zorgstrategisch plan zal de volgende jaren voor de nodige dynamiek zorgen. Tijdig en correct informeren van pa ënten, bezoekers, personeel en externe zorgverleners worden steeds belangrijker. Het uitbouwen van zowel de interne als externe communica e is sinds 2010 dan ook een van de speerpunten. Het startschot werd gegeven met een unieke televisiereeks.

Jan Palfijn Intensief brengt ziekenhuiswereld in Gentse woonkamer Dankzij een unieke samenwerking met de regionale zender AVS kon het ziekenhuis kijkers meenemen op een tocht achter de schermen. Een succesformule die grote respons opleverde. Ook het personeel toonde een hoge betrokkenheid. Iedereen had een eigen verhaal te vertellen: over de motivatie waarmee ze dagelijks aan de slag gaan, over een ervaring met een patiënt die een onuitwisbare indruk naliet, over de zoektocht om telkens beter te doen, over hulp aan zorgbehoevende mensen. De zorgsector in zijn puurste vorm. Na een reeks gesprekken tussen het AZ Jan Palfijn Gent AV en AVS, de regionale zender die een zendbereik heeft in een voor het ziekenhuis relevante regio, was het concept voor Jan Palfijn Intensief geboren. Voor beide organisaties een primeur! De insteek was om te werken vanuit de kern: het leven zoals het is. Daarbij werden twee extra opdrachten geformuleerd: profilering van het ziekenhuis enerzijds binnen de Gentse en Oost-Vlaamse context door de mogelijkheden van de verschillende diensten en specialisaties te visualiseren en anderzijds als stabiele en aantrekkelijke werkgever. De directie wou in de eerste plaats een breed publiek laten kennis maken met de werking en het aanbod van het Jan Palfijnziekenhuis. Iedereen komt wel eens in aanraking met een ziekenhuis maar als buitenstaander is het onmogelijk een idee te vormen welke mechanismen er aan het werk zijn om een ziekenhuis met 526 bedden 7 dagen op 7, 24 uur op 24 te laten draaien. Het ziekenhuis wilde via dit levensecht portret ook waardering en begrip voor deze unieke sector bereiken, voor mensen die bewust voor de ‘zachte’ sector kiezen om iets te betekenen voor anderen. De 13-delige televisiereeks werd tussen midden februari en eind april wekelijks op dinsdag uitgezonden, na het nieuws en ‘in loop’ tot woensdagmiddag. Uit kijkcijfers blijkt dat AVS een gemiddeld dagbereik haalt van 21%, een gemiddeld weekbereik van 55% en een gemiddeld maandbereik van 79%. Door de positieve reacties besliste de digitale zender Stories om de reeks integraal te herhalen via kanaal 40 van Telenet Digitaal.

26

In het najaar werkte het ziekenhuis, eveneens in coproductie met AVS, een compilatiefilm uit voor een divers doelpubliek: voor huisartsen als verdere kennismaking met het ziekenhuis in woord en beeld, voor personeel als herinnering en bedanking voor de medewerking, voor hogescholen als educatief materiaal voor docenten en studenten en voor de personeelsdienst als promotiefilm op jobbeurzen en welkomstdagen.

27

Laagdrempelige info voor bezoekers en paƟënten Het Jan Palfijnziekenhuis wenst zijn bezoekers en patiënten op een laagdrempelige wijze in te lichten over zijn zorgaanbod. In 2010 werd daarom volop geïnvesteerd in de communicatie naar deze twee groepen. Zo werd het grote aantal informatiebrochures zowel inhoudelijk als vormelijk volledig herwerkt. Ook de traditie van het opzetten van tijdelijke informatiestanden werd verder doorgezet. Elke patiënt die in het ziekenhuis wordt opgenomen, ontvangt een algemene

‘In onze brochures

onthaalbrochure. Daarnaast biedt het ziekenhuis tal van andere folders aan.

en jdens contacten op infomomenten komen laagdrempeligheid

De patiënten en bezoekers van ons ziekenhuis vinden hier bijvoorbeeld details rond specifieke ingrepen zoals hartkatheterisatie, epidurale verdoving of een heupoperatie. Ook bijkomende uitleg

en een frisse vorm op

over bepaalde verpleegafdelingen zoals

de eerste plaats. ’

Palliatieve zorgeenheid zit in het aanbod.

de PAAZ, de dienst Neonatologie of de Daarnaast wordt ook extra informatie aangeboden zoals een overzicht van alle consultatie-uren.

In een gefaseerde aanpak werden al deze brochures geëvalueerd. Teksten werden herschreven naar een lossere, laagdrempelige stijl en de bestaande vormgeving werd aangevuld met enkele kleurrijke accenten. Het resultaat is een verzameling frisse uitgaven, aangenaam om te lezen en eenvoudig om te begrijpen. Ook voor het personeel zijn de aangepaste folders een handig middel tijdens het contact met patiënten en bezoekers. Ze geven aanleiding tot gesprek of vormen een houvast na het verlaten van het ziekenhuis.

28

Het bevorderen van het rechtstreeks contact tussen de ziekenhuismedewerker en bezoekers of patiënten is het meest merkbaar tijdens de tijdelijke informatiestanden. Deze standen worden meestal opgezet in het onthaal van het ziekenhuis en bieden doelgerichte informatie aan over specifieke onderwerpen. Zo werden in 2010 onder meer ‘stoppen met roken’ en ‘problemen met het hartritme’ voorgesteld.

29

Medische symposia verhogen betrokkenheid huisartsen De ziekenhuiswereld is permanent in beweging: associaties worden opgericht, dienstverlening wordt uitgebreid, technieken worden verfijnd. Het ziekenhuis organiseert systematisch medisch-specialistische symposia om de huisarts, een belangrijke partner buiten de ziekenhuismuren, te betrekken bij deze evoluties. Een duurzame relatie, zo blijkt, want steeds meer huisartsen vinden de weg naar dit aanbod. In 2010 streefde het organiserend team een verdere professionalisering na door rekening te

‘Onze gerichte communica e

houden met een aantal parameters: sprekers mét aandacht voor een multidisciplinaire aanpak, omkadering van de rol van de huisarts, een div-

bevordert de

ers aanbod, een warme ontvangst en informele

duurzame rela e

tacten. Andere aanpassingen die bijdragen tot de

met huisartsen’

lijst (specifieke regio uitgewerkt), herkenbare lay-

receptieformule waar ruimte is voor informele contotaalformule zijn de herwerking van de adressenout van de uitnodigingen en uniforme uitwerking van de verschillende presentaties.

Er is een duidelijke stijging merkbaar in het aantal deelnemers: 217 in 2008, 338 in 2009 en maar liefst 463 in 2010. Dit komt neer op een gemiddeld aantal deelnemers van 115 per symposium in 2010 in vergelijking met 67 deelnemers per symposium in het voorgaande jaar. In 2010 werden volgende symposia georganiseerd: 1. Symposium Orthopedische Chirurgie: 11 februari 2010 2. 10 jaar Palliatieve Zorgeenheid: 27 maart 2010 3. Symposium Bariatrische Chirurgie: 27 mei 2010 4. Symposium Kniechirurgie: 18 september 2010

30

Voor de optimalisatie van communicatie naar huisartsen verzond het ziekenhuis een mailing met de vernieuwde Praktische Gids. Hierin vinden huisartsen contactgegevens en consultatie-uren terug met betrekking tot de poliklinische dienstverlening, de paramedische dienstverlening en de ondersteunende diensten. Verder werd in het najaar een redactieraad met artsen uit verschillende disciplines in het leven geroepen. Deze redactieraad zal vanaf 2011 interessante evoluties binnen het ziekenhuis en medische case studies voorstellen in het huisartsenmagazine Palfijn.nieuws.

Symposium 27 maart 2010

10 jaar Palliatieve Zorgeenheid AZ Jan Palfijn Gent AV

31

Filmploegen ontdekken Jan Palfijn Het AZ Jan Palfijn Gent AV zet de deuren naar de buitenwereld open en evalueert vragen van externe organisaties steeds met open vizier. In 2010 vonden opvallend veel TV- en filmploegen de weg naar het ziekenhuis. Een boeiende samenwerking mét een positief vervolgverhaal: prikcadeautjes voor alle kinderen die in het ziekenhuis verzorgd worden. Productiehuizen maakten in 2010 dankbaar gebruik

‘Opbrengst

van een tijdelijk leegstaande middengang waar ze ziekenhuisscènes voor de VTM-serie Code 37 en de

filmopnames integraal

films Adem, Hasta La Vista en Quichote’s Island konden inblikken. Het ziekenhuis ontwikkelde een draaiboek voor de organisatie en stelde strikte afspraken

naar aankoop

voorop om de crew zoveel mogelijk creatieve vrijheid

prikcadeautjes’

ziekenhuis te verstoren. Het was van essentieel

te garanderen zonder de vlotte werking binnen het belang dat medewerkers, patiënten en bezoekers geen hinder ondervonden van lopende opnames.

In de aanloop naar de draaidagen vond telkens overleg plaats tussen opnameleiding en decorploeg enerzijds en het ziekenhuis anderzijds. Om de samenwerking duidelijk te omkaderen, werd een team van diverse medewerkers samengesteld dat instond voor logistieke ondersteuning, materiaal voor een realistische ziekenhuissetting en feedback met betrekking tot medische handelingen. De terugkeer van vele opnameleiders wijst op het succes van deze flexibele aanpak. De laagdrempelige ingesteldheid om mee te werken aan dergelijke initiatieven en beroep te doen op extra inzet van een aantal medewerkers kadert in een ruimer verhaal. Het AZ Jan Palfijn Gent AV wil zich profileren als een loyale partner van de stad om Gent als filmstad op de Vlaamse kaart te plaatsen.

32

In een locatiecontract legde elk productiehuis een forfaitair bedrag vast per opnamedag voor het gebruik van de locatie. Met de totale som van een jaar opnames kocht de werkgroep ‘kindvriendelijk ziekenhuis’ prikcadeautjes aan. Kinderen die langskomen voor een bloedafname, een scan op de Medische Beeldvorming of een prik op de Kinderafdeling kunnen uit een mand vol geschenken grabbelen. Een mooi signaal waarbij het ziekenhuis extra inkomsten integraal investeert in kleine attenties die bijdragen tot het welbehagen van patiënten.

33

Concerten voor paƟënten, bezoekers én Gentenaars Het Jan Palfijnziekenhuis mocht in 2010 diverse muzikanten ontvangen in zijn auditorium. Naast de traditionele aperitiefconcerten en optredens tijdens de Gentse Feesten, werd opnieuw een groots benefietconcert georganiseerd én mochten we het Festival van Vlaanderen Gent verwelkomen voor een uniek concert. De rode draad is en blijft ons ziekenhuis als een open huis op de kaart zetten, weg van het medische. Eind april organiseerde het ziekenhuis reeds de vierde editie van zijn tweejaarlijks

‘Met onze concerten

benefietconcert. In de volgeladen Sint-Martinuskerk weergalmde werk van Vivaldi en

willen we bezoekers en Gentenaars op een

Zelenka. Net als bij de vorige edities, stond het concert in het kader van een goed doel. Dit jaar kozen de organisatoren voor de

andere manier met

Palliatieve Zorgeenheid van het ziekenhuis.

ons ziekenhuis kennis

immers tien kaarsjes uit. Meer hierover op

De dienst palliatieve zorgen blies in 2010 pagina 12 en 13.

laten maken. Voor Het ziekenhuis was ook trots om opnieuw

pa ënten is het een dankbaar moment van ontspanning.’

het gerenommeerde Festival Van Vlaanderen Gent te mogen verwelkomen. Het Festival programmeerde een exclusief concert van ‘Traveling Notes’ in ons auditorium. Dit internationaal bekend jongerenorkest bracht speciaal voor onze patiënten, hun familie en het verpleegkundig personeel een zeer gesmaakt optreden.

34

In het voor- en het najaar organiseerde het ziekenhuis zijn traditionele aperitiefconcerten. In het voorjaar traden twee halve finalisten van de Koningin Elisabethwedstrijd op, na de zomer speelde het Duo Trabajando een verrassend concert met tangomuziek van Piazzolla. En nog steeds als enige binnen de Gentse regio droeg het Jan Palfijnziekenhuis op muzikaal gebied ook zijn steentje bij aan de Gentse feesten. Met twee concerten konden onze patiënten het feestgebeuren ook binnen onze muren smaken.

35

Iedereen welkom voor blik achter de schermen Steeds meer externe organisaties kloppen bij het ziekenhuis aan voor een rondleiding in het kader van een themaweek, project of als beroepsvoorbereiding. Het aantal aanvragen gaat jaarlijks in stijgende lijn. Niet elke aanvraag kan daardoor positief beantwoord worden maar in de mate van wat organisatorisch mogelijk is, komt het ziekenhuis aan deze stijgende interesse tegemoet. In 2010 gingen er 32 rondleidingen door

‘Het ziekenhuis

binnen de ziekenhuismuren, met een to-

neemt zijn rol op als

ders en/of tolken. De aanvragen zijn heel

informa everschaffer

scholen tot organisaties die inburgerings-

en als partner voor

len.

sensibilisering van

Elke doelgroep vraagt een specifieke aan-

het ruime publiek’

taal van 576 deelnemers en 60 begeleidivers: van lagere scholen, over hogecursussen voor anderstaligen samenstel-

pak. Voor kleine kinderen kadert een ziekenhuisbezoek vaak in een lessenreeks rond ‘ziek zijn’ of ‘het ziekenhuis’. Voor studenten hoger onderwijs is het eerder

een eerste kennismaking met het werkveld. Deelnemers aan een inburgeringscursus volgen een traject waarin gewoontes en taal maar ook maatschappelijke structuren met de organisatie van de gezondheidszorg als belangrijke pijler van dichtbij worden toegelicht. Naast het globale verhaal waarin hoofdzakelijk diensten als Materniteit, Neonatologie, de Kinder- en Spoedafdeling een bezoek krijgen, wordt elke rondleiding op maat aangepast en, op vraag, uitgebreid naar diensten als de Palliatieve Zorgeenheid, het Laboratorium, het Mortuarium, enz. Een rondleiding neemt gemiddeld een twee- à drietal uren in beslag. Vragen van deelnemers hebben hoofdzakelijk betrekking op taakinhoud, omkadering van pa-

36

tiënten en dagelijkse werking. Daarnaast maakt een stukje algemene gezondheidsopvoeding ook deel uit van een ziekenhuisrondleiding: gevolgen van oneigenlijk gebruik van de Spoedopname, wat te doen bij een ziekenhuisopname, enz. Ook via deze weg tracht het ziekenhuis zijn rol als informatieverschaffer op te nemen en een steentje bij te dragen wat betreft de sensibilisering van het ruime publiek. Het ziekenhuisgebeuren vormt een unieke microkosmos met een eigen organisatie en wetmatigheden. Deze rondleidingen geven buitenstaanders de kans om een unieke blik achter de schermen te nemen en tegemoet te komen aan deze toenemende interesse. Ook in de toekomst wenst het ziekenhuis de band met het ruime publiek te versterken door dergelijke initiatieven verder te blijven ondersteunen.

37

één plan vele handen.

Het zorgstrategisch plan kan enkel gerealiseerd worden door de inzet van onze meer dan duizend werknemers. Het

aanwerven

van

personeel is en blij

bijkomend

dan ook een

topprioriteit. Wie reeds bij ons aan de slag is, krijgt de mogelijkheid om zich permanent te vormen en deel te nemen aan tal van ac viteiten. Gemo veerd personeel zorgt immers voor tevreden pa ënten. Dat laatste blijkt ook uit de prach ge resultaten van de tevredenheidenquête.

PaƟënten uitermate tevreden over onze zorgverlening Het AZ Jan Palfijn Gent AV profileert zich als patiëntgericht, laagdrempelig en kwalitatief tweedelijnsziekenhuis. Met de baseline ‘zorg op mensenmaat’ legt het ziekenhuis de lat voor zichzelf hoog. Met een vernieuwde tevredenheidenquête wilde de kwaliteitscel nagaan of we dit engagement naar de patiënt ook waarmaken. Begin 2010 werkte de Kwaliteitscel een nieuwe tevredenheidenquête uit. Hoofddoel was om de volledige ziekenhuisbeleving van de patiënt in kaart te brengen: van het moment dat de patiënt het ziekenhuis betreedt tot en met het ontslag. Om de respons te verhogen, werd een efficiënte wijze van verdeling overeengekomen net als het plaatsen van witte brievenbussen op centrale plaatsen. Een drempelverlagende manier van werken die duidelijk vruchten afwerpt: vanaf 1 juli 2010 ontving de kwaliteitscel wekelijks een 40-tal ingevulde enquêtes. Gedurende de tweede jaarhelft werden dan ook bijna 1.000 enquêtes verwerkt. Toelichting van enkele algemene resultaten: Er worden hoge scores toegekend aan de verpleegkundige zorg, een speerpunt voor elk ziekenhuis. 65% van de respondenten zegt zeer tevreden te zijn; 26% tevreden; 5% neutraal, 2% ontevreden; 1% zeer ontevreden en 1% niet van toepassing. Ook wat betreft het contact met de arts zijn de resultaten uitermate positief. 64% is zeer tevreden; 27% tevreden; 6% neutraal; 1% ontevreden en 2% niet van toepassing. Verder evalueren patiënten ook de informatieoverdracht tussen arts en patiënt bij opname, tijdens het verblijf en bij ontslag als positief. Patiënten beoordelen het werk van het onderhoudspersoneel eveneens positief: 88% is tevreden tot zeer tevreden over het onderhoud van de kamer. Gelijkaardige respons bestaat er over het onderhoud van het sanitair (89%). Globaal gezien (65%) vinden patiënten de maaltijden goed zowel op het vlak van kwaliteit, hoeveelheid, afwisseling, presentatie als warmtegraad. Op het vlak van de algemene bezoekuren (11u tot 12u en 14u tot 20u) doet het ziekenhuis een extra inspanning om tegemoet te komen aan het gewenste contact tussen de patiënt met zijn bezoekers. Patiënten ervaren dit dan ook als een pluspunt (83%).

40

Verder zou bijna 90% van de patiënten bij een volgende opname opnieuw kiezen voor het Jan Palfijnziekenhuis. 92% zou het ziekenhuis aanraden bij andere mensen en 96% van de patiënten is tevreden over zijn gezondheid bij ontslag. De kwaliteitscel evalueert de resultaten per kwartaal en neemt suggesties mee naar de Beleidscel Kwaliteit. Op basis van deze rechtstreekse feedback kan het ziekenhuis een waarheidsgetrouw beeld vormen over hoe de patiënt de zorg ervaart. De bedoeling is dat systematische analyses verbeterpunten in kaart zullen brengen die het beleid kan vertalen naar concrete werkpunten. De hoge patiëntentevredenheid in het AZ Jan Palfijn Gent AV werd eveneens bevestigd in een externe, groots opgezette ziekenhuisenquête door het Antwerpse reclamebureau Brandhome bij 1.500 Vlamingen. De Artsenkrant van september 2010 publiceerde de resultaten en het ziekenhuis eindigde binnen de top 5 van de Vlaamse ziekenhuizen met een score van 7.8 op 10. Een terechte erkenning voor de dagelijkse zorg op mensenmaat van alle medewerkers!

65% 64%

Verzorgingdoor verpleegkundigen contactmetdearts

26% 27%

5% 6% zeergoed

goed

neutraal

2% 1%

1% 0%

1% 2%

slecht

zeerslecht

nietvan toepassing

De tabel toont de respons op de volgende twee vragen uit de tevredenheidenquête: - ‘Hoe was de verzorging door de verpleegkundigen?’ (groene grafieken) - ‘Hoe verliep het contact met de arts’? (gele grafieken)

41

Personeel aanwerven is en blijŌ een topprioriteit Medewerkers vormen het menselijk kapitaal binnen elke organisatie. Om zorg op mensenmaat te realiseren, is een gestructureerd personeelsbeleid noodzakelijk dat oog heeft voor zelfontplooiing, flexibiliteit en gedrevenheid. Een dagelijkse uitdaging. In 2010 besteedde het personeelsbeleid dan ook extra aandacht aan (ver)nieuw(d)e concepten voor aanwerving van personeel en het positioneren van het ziekenhuis als werkgever. De vernieuwde formule van de jobdag stond open voor alle profielen maar richtte zich hoofdzakelijk tot verpleegkundig en verzorgend personeel. Via een interactieve namiddag konden meer dan 50 kandidaten een programma doorlopen met een rondleiding op maat, een presentatie, toelichting over personeelsvoorwaarden en informeel contact met hoofdverpleegkundigen. Een gesmaakt concept en een succesvolle, eerste aanzet voor een activiteit die jaarlijks een vaste plek zal krijgen op de agenda van de dienst Rekrutering en Selectie. Het ziekenhuis organiseerde in 2010 drie infomomenten mét leuke attenties, specifiek gericht op laatstejaarsstudenten verpleegkunde en vroedkunde. Een kleinschaliger initiatief dan de jobdag waar ruimte wordt geboden voor interactie tussen het verpleegkundig departement en de studenten. In 2010 leverde dit concept waardevolle kandidaten op waarvan de helft een contract ondertekende binnen het ziekenhuis. Parallel met voorgaande jaren maakte de dienst Rekrutering en Selectie vacatures bekend via de regionale en nationale pers. Een nieuw kanaal dat in 2010 uitzonderlijk werd aangesproken, was de 13-delige reeks ‘Jan Palfijn Intensief’ waarbij een rubriek werd voorbehouden voor de bekendmaking van vacatures. Naast de extra inspanningen om het verpleegkundig departement aan te sterken, vinden ook steeds meer nieuwe krachten hun weg naar onze administratieve en ondersteunende diensten. Zo werd onder meer de bezetting van de communicatiedienst, de technische dienst, de informaticadienst en de kwaliteitscel verhoogd. Ook de stafdiensten van de algemene directie werden uitgebouwd.

42

AV t n e G alfijn P n a J AZ

g a d Job 10 0 2 2 l i r p 27 a

bij d e o g e j Voel maat! n e s n e g op m

De uitbouw van deze diensten vloeit voort uit de visie van het AZ Jan Palfijn Gent AV om in te spelen op de noden van morgen en de concurrentiële positie van het ziekenhuis binnen de Gentse regio te bestendigen. Stafdiensten bieden namelijk de nodige ondersteuning aan verschillende departementen en dragen zo bij tot de optimale werking van het ziekenhuis. Ook bij de onthaaldag voor nieuwe medewerkers is er een nieuwe insteek terug te vinden. Nieuwe medewerkers krijgen een ruime introductie om kennis te maken met de identiteit en de waarden van het ziekenhuis als werkgever. De onthaaldag wordt eveneens gezien als een opportuniteit om het sociaal netwerk al wat uit te breiden.

766,76

771,24

786,15

7,37 74,85

7,17 77,82

10,04 76,72

479,86

478,1

481,7

89,33

91,27

101,72

adm. en onderst. personeel en stafdiensten directie

112,85

114,38

113,47

vak- en dienstpersoneel

2008

2009

2010

ander paramedisch personeel

verplegend personeel

Bovenstaande grafiek geeft de evolutie van het personeelsbestand in voltijdse equivalenten (VTE). Binnen de groep ‘administratief, ondersteunend personeel en stafdiensten directie’ werd een inhaalbeweging gemaakt (+10,45 VTE). Bij het verpleegkundig personeel werd de kleine terugval in 2009 omgebogen in een lichte stijging van het aantal aanwervingen (3,6 VTE).

43

Permanente vorming informele contacten goede werksfeer Het AZ Jan Palfijn Gent AV wil kwalitatieve en innovatieve zorg garanderen en verder uitbouwen. Binnen een snel veranderende sector als de gezondheidszorg kan dit enkel wanneer het ziekenhuis bewust investeert in de medewerkers. Daarom profileert het ziekenhuis zich als ‘lerende organisatie’ door enerzijds kansen te creëren voor optimale ontwikkeling van individuele competenties en anderzijds een leercultuur op de diensten te stimuleren. Verder hecht het beleid groot belang aan een goede werksfeer en informele contactmomenten. Vroeger werd sterk geïnvesteerd in vorming rond vakkennis en vernieuwde technieken. Nu tracht de vormingscel meerdere paden te bewandelen. Zo is er meer aandacht voor opleidingen rond persoonlijke en communicatieve vaardigheden: omgaan met stress, conflicthantering, omgaan met agressie, aanscherpen ICT kennis. Een belangrijke aanvulling waardoor het ziekenhuis aantoont niet enkel te focussen op prestaties maar ook op de ontplooiing van interpersoonlijke vaardigheden. Het totaal aantal uren vorming in 2010 bedroeg 11.707. In 2009 bedroeg het aantal vormingsuren 12.124. De lichte daling van het aantal uren is te wijten aan het feit dat het aanbod in 2010 meer opleidingen van korte duur bevatte waardoor het totaal een 400-tal uren lager ligt/ Net zoals in 2009 volgde het verplegend personeel het meest vorming (8077.87 uren); een logische vaststelling aangezien ze binnen het ziekenhuis de omvangrijkste personeelsgroep vertegenwoordigen. In 2010 stonden 344 vormingen op de agenda, 27 meer dan in 2009. 2.606 deelnemers waren hierop aanwezig, tegenover 3.031 in 2009. We zien dus een stijging in het aanbod, maar een daling in het aantal ingeschreven personen. Dat komt omdat in 2010 meer kleinschalige (en niche-)opleidingen werden georganiseerd die gemiddeld een kleiner aantal deelnemers aantrekken. Qua interne vormingen scoren het procedure-uurtje (227 deelnames), de CPR (cardiopulmo-

44

nary resuscitation) cursus (204 deelnames) en de onthaaldag voor nieuwe medewerkers (100 deelnames) het hoogst. Extern ging de meeste interesse uit naar vorming met betrekking tot brandinterventie, palliatieve zorg, vroedkunde en Intensieve Zorgen & SpoedOpname. In het voorjaar 2010 organiseerde het team Intern Noodplan samen met de Gentse brandweer een grote rampoefening. In het verleden spitsten dergelijke oefeningen zich toe op één afdeling; deze keer werd de brand- en evacuatieoefening veel grootschaliger opgevat. Het alarmsignaal kwam binnen bij de Spoedafdeling die de brandweer verwittigde. Het verpleegkundig personeel en ons eigen interventieteam startten intussen met de evacuatie en ondernamen een bluspoging. De medewerkers reageerden professioneel en de afdeling was bijna volledig geëvacueerd voor de brandweer ter plaatse was. Op het moment dat de brandweer het ziekenhuis betrad, nam die de controle over waardoor onze mensen zich konden terugtrekken uit de gevarenzone. Een grondige evaluatie achteraf bracht een aantal knelpunten aan het licht die het team Intern Noodplan kan gebruiken om de procedures nog verder te verscherpen naar de toekomst toe. Naast werk en vorming neemt het ziekenhuis ook jaarlijks initiatieven waarbij medewerkers elkaar in een aangename sfeer kunnen treffen. In het voorjaar wordt traditiegetrouw een nieuwjaarsreceptie aangeboden voor het personeel (351 deelnemers). Ook zet het ziekenhuis de vrijwilligers in de kijker en worden de jubilaris-vrijwilligers gevierd tijdens een culinaire avond. In het najaar vond een compleet nieuw personeelsfeest plaats dat onmiddellijk warm werd onthaald (421 deelnemers). Het dagprogramma bestond uit een brede waaier van activiteiten: relaxatie met Pilates en yoga, inline skaten gecombineerd met boogschieten en actieve wandelingen doorheen Gent met de kinderen. De dag werd afgesloten met een uitgebreide barbecue en kinderanimatie. Het ziekenhuis verzorgt ook jaarlijks lekkere attenties voor de Dag van de Verpleegkunde, Dag van de Schoonmaak, enz. Verder kunnen medewerkers intekenen op het aanbod en de voordelen van Sodico (de sociale dienst voor het personeel van het OCMW Gent). Ook worden persoonlijke initiatieven van medewerkers ondersteund zoals de organisatie van Start to Run sessies in het najaar.

45

2010 becijferd De kerncijfers voor 2010 schetsen globaal

genomen

een

stabiel

beeld van de ac viteit binnen het ziekenhuis. Uitschieters zoals de sterke groei van ons IVF-centrum en de posi eve evolu e van het aantal geboortes en bevallingen werden reeds in het begin van dit jaarverslag aangehaald. S jgingen merken we verder onder meer bij het aantal dagopnames, de interven es door de MUG-dienst, de MRI-onderzoeken en het aantal begeleidingen door het Pallia ef suppor eam.

structuur van het beddenhuis Het AZ Jan Palfijn Gent AV is met 526 bedden verdeeld over twee sites een belangrijke speler in de Gentse ziekenhuissector. Naast de acute en revalidatiediensten voor inwendige, heelkundige en geriatrische zorgen heeft het ziekenhuis o.a. ook een belangrijk aantal materniteitbedden.

geriatrische diensten

G

122

23%

heelkundige diensten

C

119

23%

inwendige diensten

D

101

19%

materniteit

M

38

7%

Sp cp

29

6%

A

30

6%

Sp n

27

5%

sp-cardiopulmonair PAAZ-dienst/depressiekliniek sp-neurologisch sp-psychogeriatrie

Sp psy

23

4%

kinderafdeling

E

21

4%

intensieve zorgen

IZ

10

2%

PAL

6

1%

sp-palliatief Totaal aantal erkende bedden

Sp psy 4%

526

E 4%

IZ PAL 2% 1% G 23%

Sp n 5%

A 6%

Sp cp 6%

M 7% C 23%

D 19%

48

aantal opnames blijŌ stabiel De activiteit in het beddenhuis bleef ook dit jaar quasi gelijk aan de voorgaande jaren. Een lichte daling bij de klassieke opnames (-2%) werd gecompenseerd door een lichte stijging van het aantal dagopnames (+5%).

24.582

24.643

24.830

dagopnames

10.164

10.481

10.963

opnames

14.418

14.162

13.867

2008

2009

2010

gemiddelde bezeƫng blijŌ stabiel Net als in 2008 en 2009 waren gemiddeld 7 op de 10 bedden in ons ziekenhuis bezet.

71%

70%

69%

2008

2009

2010

49

paƟënten op de spoedopnamedienst Op de Spoedafdeling ontvingen we dit jaar iets minder patiënten (-4%). Deze evolutie wordt niet negatief geëvalueerd. Vaak kunnen patiënten zich beter tot hun huisarts wenden dan rechtstreeks naar de spoed te komen.

19.209

5.970

20.070

5.945

19.293

5.803

13.239

14.125

13.490

2008

2009

2010

na verzorging opgenomen

na verzorging naar huis

sƟjging intervenƟes dienst 100 en MUG Elk jaar merken we een lichte stijging van het aantal patiënten dat op de Spoedafdeling binnen komt via de dienst 100 of na een interventie van de MUG-dienst. In vergelijking met 2009 noteerden we een stijging van 2% wat betreft de dienst 100 en een toename met 8% wat betreft de MUG-dienst.

937

1.012

MUG-dienst

872

dienst 100

50

3.318

3.521

3.602

2008

2009

2010

sociale dienst biedt meer ondersteuning De Sociale dienst van ons ziekenhuis behandelt elk jaar meer dossiers, dit jaar zo’n 4%. De stijging vinden we vooral terug bij het aantal dossiers van patiënten die gehospitaliseerd werden. Bij het aantal ambulante dossiers merken we een lichte daling. 7.691

7.962

6.963

3.347

4.038

4.534

3.616

3.653

3.428

2008

2009

2010

hospitalisatiedossiers

ambulante dossiers

levensbeschouwelijke begeleidingen Voor 2010 constateren we een daling van het aantal levensbeschouwelijke begeleidingen (-12%). De reden vinden we bij de pensionering van een voltijdse kracht op de Pastorale dienst. Hierdoor waren een tijdlang minder contacturen mogelijk. Het ziekenhuis heeft intussen nieuwe deeltijdse werkkrachten voor de dienst aangeworven en kijkt naar bijkomende mogelijkheden om de dienst te versterken.

4.392 4.043

2008

3.861

2009

2010

51

meer begeleiding palliaƟef supporƩeam In 2010 heeft het palliatief supportteam 266 begeleidingen verzorgd. Een stijging met 16% ten opzichte van 2009. Dit cijfer benadert het aantal dat in 2008 werd behaald, een jaar waar een plafondscore van 276 werd bereikt. Net zoals andere jaren verblijven onze patiënten hoofdzakelijk op Geriatrie en op Interne geneeskunde. We merken echter ook dat er steeds meer aanvragen tot begeleiding komen van de diensten Intensieve zorgen en Algemene chirurgie. De stijging binnen deze twee diensten ligt deels aan de basis van de algemene stijging van het aantal aanvragen. De aanvraag tot begeleiding komt in 7 uit 10 gevallen vanuit het personeel. Het blijvend sensibiliseren van het ziekenhuispersoneel werpt hier nog steeds zijn vruchten af. Meestal bevat de aanvraag de nood aan psychische ondersteuning van de patiënt en de naaste omgeving. 54% van de patiënten die beroep doet op het palliatief supportteam overlijdt, 29% gaat terug naar huis en 6% wordt doorverwezen naar de Palliatieve Zorgeenheid van ons ziekenhuis.

276

266 229

2008

52

2009

2010

status quo bij de ombudsdienst Net als het voorbije jaar behandelde de ombudsdienst een 500-tal aanvragen. Een opsplitsing naar het type dossier leert ons dat het aantal klachten met zo’n 9% naar beneden ging. Ook het aantal aanvragen om een afschrift van een dossier daalde met 8%. Deze twee dalingen werden gecompenseerd met een flinke stijging van het aantal aanvragen tot informatie. Net als in 2009 hadden opnieuw acht op tien klachten betrekking op medische, verpleegkundige of administratieve handelingen. Bij de eerste groep bleek na controle de helft van de klachten gegrond. Bij klachten omtrent verpleegkundige of administratieve handelingen was twee derde gegrond.

502

498

36

33

96 343

127

12 43

370

338

288

2008

2009

afschriften dossiers

aanvraag om informatie

klachten

2010

53

evoluƟe binnen medische beeldvorming Vorig jaar werd reeds duidelijk dat er zich een daling manifesteert van het aantal CT-scans, dit ten voordele van het aantal MRI-onderzoeken. In 2010 wordt deze evolutie bevestigd. We zien opnieuw een flinke groei bij deze laatste (+19%) en een daling van het aantal uitgevoerde CT-scans met zo’n 5,5%. Bij de conventionele radiologie was er nog een bescheiden daling met 1%. 77.746

77.888

6.267

7.450

MRI-onderzoeken

13.241

12.111

11.444

CT-scans

58.274

59.368

58.994

73.372

1.857

conventionele radiologie

2008

2009

2010

nucleaire geneeskunde blijŌ op peil Binnen de dienst Nucleaire geneeskunde werden een gelijkaardig aantal onderzoeken uitgevoerd als in 2009. Een terugblik op de cijfers van 2008 bracht een mistelling aan het licht. Het totaal voor 2008 ligt op 3.245 i.p.v. het vroeger berekende cijfer van 3.556.

3.245 3.095

3.031

304

277

2.791

2.754

2009

2010

329

2.916

2008

54

botdensitometrie

radio-isotopen

paramedische dienstverlening: dieetadvies De toename van het aantal patiënten sinds 2009 werd in 2010 vastgehouden. Een lichte daling in het aantal gehospitaliseerde patiënten werd gecompenseerd met een stijging van het aantal ambulante consultaties. 2.819

344

2.797

433

ambulant

1.983

222

2.475

2.364

2009

2010

gehospitaliseerd

1.761

2008

paramedische dienstverlening: ergotherapie De kleine terugval in 2009 werd in 2010 bijna volledig goedgemaakt. Deze dienst behandelt geen ambulante patiënten.

43.011

2008

40.042

2009

42.911

gehospitaliseerd

2010

55

paramedische dienstverlening: kinesitherapie De kinesitherapeuten behandelden in 2010 iets meer patiënten dan het jaar voordien en ook meer dan in 2008. De stijging was zowel merkbaar in het aantal ambulante als hospitalisatiedossiers. 65.932

65.195

64.821

13.596

14.063

14.434

ambulant

51.599

50.758

51.498

gehospitaliseerd

2008

2009

2010

paramedische dienstverlening: logopedie Bij de logopedie valt vooral de daling in het aantal ambulante patiënten op (-16%). De bescheiden stijging bij het aantal gehospitaliseerde patiënten weegt hier niet tegen op. Globaal gezien zag de dienst dan ook zo’n 8% minder patiënten. 8.870

6.897 6.375

7.238

1.632 2008

56

4.886

4.090

2.011

2.285

2009

2010

ambulant

gehospitaliseerd

verdere sƟjging ambulante consultaƟes Ook in 2010 steeg het aantal consultaties in de poliklinieken van beide sites (+3%).

105.034

110.219

113.461

2008

2009

2010

aantal operaƟes opnieuw in sƟjgende lijn Na de lichte terugval in 2009 was er in 2010 opnieuw meer bedrijvigheid in de operatiekwartieren van beide sites (+2%). Dit is een duidelijk gevolg van de uitbreiding van het artsenkorps.

13.774

2008

13.171

13.404

2009

2010

57

Bestuursorganen dd. 31/12/2010

algemene vergadering Stemgerechtigde leden:

Niet stemgerechtigde leden:

Geert Versnick, voorzitter

Marc D’havé

Liefwin Waignein, eerste ondervoorzitter

Frank Demeyer

Piet Lampaert, tweede ondervoorzitter

Margarietha Fromm

Christian Bauwens

Bruno Heyndrickx

Jurgen Bockstaele

Philippe Jeannin

Anne Bottequin

Luc Kupers

Marc Hamerlinck

Sven Picavet

Bernard Hebbelynck

Marleen Porto-Carrero

Dirk Holemans

Guy Reynebeau

Anna Inghelram

Luc Seaux

Jeroen Lemaitre

Walter Siau

Aline Maes Paul Pataer

Ellen De Ruwe (vanaf januari 2011)

Guido Sieben

Luc Devriendt (vanaf januari 2011)

Chantal Sysmans Ingrid Vandaele Pascal Verbeke Cedric Verschooten Frank Wijnakker

58

raad van bestuur Stemgerechtigde leden:

Niet stemgerechtigde leden:

Geert Versnick, voorzitter

Marc D’havé

Liefwin Waignein, eerste ondervoorzitter

Frank Demeyer

Piet Lampaert, tweede ondervoorzitter

Margarietha Fromm

Christian Bauwens

Bruno Heyndrickx

Jurgen Bockstaele

Luc Kupers

Anne Bottequin

Guy Reynebeau

Dirk Holemans

Luc Seaux

Philippe Jeannin

Walter Siau

Jeroen Lemaitre Sven Picavet

Ellen De Ruwe (vanaf januari 2011)

Marleen Porto-Carrero

Luc Devriendt (vanaf januari 2011)

Guido Sieben Cédric Verschooten

managementcomité Stemgerechtigde leden:

Niet stemgerechtigde leden:

Marleen Porto-Carrero, voorzitter

Marc D’havé

Jurgen Bockstaele

Frank Demeyer

Anne Bottequin

Margarietha Fromm

Philippe Jeannin

Bruno Heyndrickx

Piet Lampaert

Luc Seaux

Geert Versnick

Walter Siau

Liefwin Waignein Ellen De Ruwe (vanaf januari 2011) Luc Devriendt (vanaf januari 2011)

59

AZ Jan Palfijn Gent AV Jaarverslag 2010 Redactie en layout: Communicatiedienst Foto’s: © AZ Jan Palfijn Gent AV, p. 33: © Jan Vens, cover, p. 6, 22, 13 en 44: © iStockphoto Verantwoordelijke uitgever: Geert Versnick, voorzitter Henri Dunantlaan 5 9000 GENT

AZ Jan Palfijn Gent AV Jaarverslag 2010