pagina 1 van 2 Schouten CM Van:
_
'...
Rosier, H
III IIIIIIIIIIII11IIIIIIIIIII III I UMI«INI" W1PGD12010040113430033
GD1
01.04.2010
0033
Verzonden: donderdag 1 april 2010 10:07 Aan: DIV Onderwerp: Inboeken tbv raad: VZHG-Journaal voor de Gemeenten 2010 nr. 3 Bijlagen: VZHG Journaal 2010 03.doc
Van: Hall, M van Verzonden: woensdag 31 maart 2010 18:02 Aan: Ra a dsg riffie Onderwerp: FW: VZHG-Journaal voor de Gemeenten 2010 nr. 3
Gemeente Dordrecht Raadsgriffier, mw. mr. M. (Merel) van Hall Bezoekadres: Spuiboulevard 300 Postbus 8 3300 AA Dordrecht
tel. 078-639 8282
mb. 06 - 1317 4490 fax 078-639 8284 Website www.dordrecht.nl/raad
Van: Jansen, GJ. [mailto:
[email protected]] Namens VZHG Verzonden: woensdag 31 maart 2010 15:04 CC: VZHG Onderwerp: VZHG-Journaal voor de Gemeenten 2010 nr. 3 Aan de griffier, Bijgaand het nieuwe VZHG-Journaal met daarin o.a. aandacht voor de raadsverkiezingen en de samenstelling van de Zuid-Hollandse gemeenteraden, de kandidaatstelling voor VNG-bestuur en commissies, de kandidaatstelling voor het VZHG-bestuur, de voorbereiding van een VNG-resolutie met het oog op de Kamerverkiezingen en het programma van de jaarvergadering / congres van de VZHG op 28 mei in Oegstgeest. Met vriendelijke groet,
Gert Jan Jansen Secretaris
Vereniging mm Postbus 45 2800 AA Gouda
1-4-2010
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
Journaal voor de gemeenten
Ontwikkelingen die voor alle Zuid-Hollandse gemeenten van belang kunnen zijn
Jaargang 2010, nummer 3 redactie afgesloten op 31 maart 2010
ATTENTIE Kandidaatstelling voor VNG-commissies: voor 16 april bij VNG (zie paragraaf 3.1.) Kandidaatstelling voor VZHG-bestuur: voor 16 april bij VZHG (zie paragraaf 1.2.) Aanmelding VZHG- Jaarvergadering en Congres op 28 mei in Oegstgeest: zie paragraaf 1,3. en formulier achterin.
Colofon
Het Journaal voor de gemeenten wordt aan het eind van de maand digitaal aangeboden aan: de erelieden van de VZHG; Bas Eenhoorn en Ties Elzenga de burgemeesters; de gemeentesecretarissen (met verzoek tot doorgeleiding naar de leden yan het college); de griffiers (met het verzoek tot doorgeleiding naar de raadsleden); de Zuid-Hollandse leden van VNG-commissies; de ieden van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland; de secretarissen van de samenwerkingsorganen /regio's in Zuid-Holland; de contactambtenaren bestuurskrachtonderzoek / bestuurlijke zaken overige 153 belangstellenden.
Uitgave VZHG /Postbus 45 / 2800 AA Gouda Tel 0182-545513 / Fax 0182-545510 / e-mail
[email protected] /website: www.vzhg.nl
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
Ukunt rechtstreeks naar de paragraaf die u interesseert door a) de cursor in de inhoudsopgave te leiden naar die paragraaf b) de Crtl-toets in te drukken (waarna er een handje verschijnt) c) te klikken met de linker muisknop. 1
Bestuurszaken VZHG 5 Ries Jansen neemt afscheid van VZHG 5 Uitbreiding oproep kandidaatstelling voor bestuur VZHG 5 VZHG-jaarvergadering en congres op 28 mei in Oegstgeest 6 Namens het bestuur verzonden gelukwensen 7 2 Bestuurskracht (-onderzoek) 7 2.1 Reacties gemeenten op VZHG-brief over bestuurskrachtonderzoek (BKO) 7 2.2 Brief VZHG aan formateurs nieuwe colleges van B&W 9 2.3 Reactie GS op rapport over bestuurskracht provincie 9 3 De VZHG als provinciale afdeling van de VNG 10 3.1 Kandidaatstelling voor VNG-commissies en -bestuur 10 3.2 VNG raadpleegt leden in aanloop naarde landelijke verkiezingen 11 3.3 Thorbecke 2.0: discussienotitie bestuurlijke organisatie van de VNG 12 3.4 Suggesties VNG voorraadsprogramma's 12 3.5 Bestuursvergaderingen VNG in februari en maart 13 4 Bestuurlijke organisatie 14 4.1 GS kiezen voor één gemeente Goeree-Overflakkee 14 4.2 Provinciale Staten van Utrecht: nieuw profiel middenbestuur 15 5 Overige bestuurlijke aangelegenheden 16 5.1 De raadsverkiezingen van 3 maart in Zuid-Holland 16 5.2 Gelukwens VZHG aan nieuw gekozen raadsleden 17 5.3 Woerdens Beraad: Bestuursovereenkomst verlengd / nieuwe voorzitter 17 5.4 VZG aan de slag met gemeenschappelijke regelingen 18 5.5 Regiocongres voor raadsleden op 29 mei 18 6 Provinciaal bestuur 19 6.1 Statencommissie Bestuuren Middelen 19 6.2 Provinciale Staten Zuid-Holland bijeen 19 6.3 Provincie wil minder bestuurlijke overleggen 19 6.4 GS: beleidsgericht toezicht is geen interbestuurlijk toezicht 20 7 Gemeentefinanciën 21 7.1 VNG-commissie Gemeentefinanciën 21 8 Werken inkomen 22 8.1 VNG-commissie Werk en Inkomen 22 9 Onderwijs, cultuur, zorg en welzijn 22 9.1 Tympaan: gemeentelijke Wmo-adviesraden niet zo effectief 22 9.2 Statencommissie Samenleving 23 10 Ruimte en Wonen .23 10.1 Wisselwerking provincie-gemeenten ruimtelijke ordening 23 10.2 Provincie vat zienswijzen op PSV samen 23 10.3 Bestuurlijke tafels over Provinciale Structuurvisie: constructief 24 10.4 Provincie zet voor het eerst reactieve aanwijzing in 25 10.5 Provinciale Planologische Commissie (PPC) 25 10.6 Statencommissie Ruimteen Wonen.... 25 11 Groen (landelijk gebied, openluchtrecreatie) 26 11.1 Statencommissie Groen, Water en Milieu 26 12 Milieu 26 12.1 Wabo: datum invoering niet zeker, geen verplichte instelling regionale uitvoeringsdiensten ...26 12.2 Stand van zaken RUD's in Zuid-Holland 27 12.3 Overeenstemming over uitgangspunten Omgewngsdienst West-Holland 28 12.4 VNG commissie Milieu en Mobiliteit 28 1.1 1.2 1.3 1.4
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
3
12.5 Gemeentelijke suggesties voor lange termijn perspectief windenergie VROM 13 Delta-aangelegenheden 13.1 Bijeenkomst Zuid-Hollandse gemeenten over Zuidwestelijke Delta 13.2 Gemeenteambassadeur Water Zuidwestelijke Delta stelt zich voor 13.3 Werkconferentie Zuidwestelijke Delta op 1 april BIJLAGE 1: Zetelverdeling 2010 in alle Zuid-Hollandse gemeenteraden BIJLAGE 2: Aanmeldingsformulier VZHG- Jaarvergadering en Congres in Oegstgeest
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
29 30 30 30 31 32 40
1.1 Ries Jansen neemt afscheid van VZHG Op dinsdagavond 9 maart jl. heeft Ries Jansen in een toespraak tot de afscheidnemende raad van Krimpen aan den IJssel aangegeven zelf het komend najaar ook te zullen vertrekken als burgemeester. Over de exacte datum van vertrek voert hij nog overleg met de Commissaris van de Koningin in ZuidHolland. Zijn vertrek als burgemeester houdt automatisch in dat er ook een eind komt aan zijn voorzitterschap van de VZHG. De heer Jansen ziet in de algemene ledenvergadering van 28 mei a.s. in Oegstgeest een goed moment om terug te treden als voorzitter. Hij wil dan de hamer overdragen aan de nieuw te benoemen voorzitter. In overleg met het gemeentebestuur van Oegstgeest wordt in het programma van ledenvergadering en congres ruimte gecreëerd om (op uitdrukkelijk verzoek van Ries Jansen) kort stil te staan bij zijn afscheid van de VZHG.
1.2 Uitbreiding oproep kandidaatstelling voor bestuur VZHG. 1.2.1
Extra vacatures in
VZHG-bestuur
Het vertrek van voorzitter Ries Jansen betekent dat de vervulling van deze vacature wordt toegevoegd aan het agendapunt "Bestuurssamenstelling" op de algemene ledenvergadering van 28 mei. De eerdere oproep tot kandidaatstelling voor het bestuur wordt met deze vacature uitgebreid. Daarnaast heeft Harmen Akkerman bericht dat hij niet zal terugkeren als wethouder van de gemeente Gorinchem. Dit betekent een extra vacature in de groep vertegenwoordigers van gemeenten tussen 15.000 en 40.000 inwoners. 1.2.2 • • • • • •
Overzicht op dit moment bekende
vacatures
Het voorzitterschap (vacature- Jansen) 1 zetel namens gemeenten tot 15.000 inwoners (vacature-Koen) 2 zetels namens gemeenten tussen 15.000 en 40.000 inwoners (vacature- Bonthuis en vacatureAkkerman) 2 zetels namens gemeenten met meer dan 40.000 inwoners (vacature-Attema en vacature-Speel) 1 zetel raadslid, niet gebonden aan inwonercategorie (vacature- van Dijk) 1 zetel gemeentesecretaris, niet gebonden aan inwonercategorie (vacature-Weststrate)
1.2.3
Procedure en
belangstellenden
Er is een selectiecommissie ingesteld die door het bestuur is gemachtigd om een voordracht te doen aan de algemene vergadering. Belangstelling graag uiterlijk vrijdag 16 april aangeven bij de secretaris, Gert Jan Jansen via telefoonnummer 0182-545528 of via
[email protected]. Op 31 maart hadden zich concreet aangemeld: • Eén kandidaat voor het voorzitterschap (vanuit de kring van het huidige bestuur) • Drie belangstellenden voor de zetels namens gemeenten tussen 15.000 en 40.000 inwoners. • Eén belangstellende voor de vacature in de groep gemeenten tot 15.000 inwoners. • Eén kandidaat voor de zetel gemeentesecretaris
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
1.3 VZHG-jaarvergadering en congres op 28 mei in Oegstgeest 1.3.1 De uitnodigingen gaan op 1 april naar de gemeenten De officiële uitnodiging voor de Jaarvergadering en het Congres 2010 van de VZHG wordt op 1 april door gastgemeente Oegstgeest toegezonden aan alle gemeenten en andere genodigden. In elke gemeente ontvangt een uitnodiging met antwoordkaart voor de burgemeester, voor het college van B&W, de gemeentesecretaris en de griffier. Ter doorzending aan de raadsleden krijgt de griffier ook een digitale versie. U kunt ook gebruik maken van het aanmeldingsformulier dat als bijlage aan dit Journaal is toegevoegd. 1.3.2 Programma 28 mei De gemeente Oegstgeest biedt op vrijdag 28 mei in Museum en congrescentrum Corpus het volgende programma aan: 09,00 ~09>3ö Inloop met koffie en thee {Lounge, eerste etage) 09,30 -09.40 Welkomstwoord (E\B Timmers - van Klink, burgemeester van Oegstgeest) Jaarvergadering VZHG 09,40 ~ 09,50 Ledenvergadering (o±v< Ries Jansen, voorzitter VZHG) 09.50 -10,00 Toespraak Jan Frans&en, Commissaris van de Koningin Zuid-Holland Congres 'Zorg voor inwoners' 10,00 -10.30 Grieppandemie in relatie tot de decentrale overheid (Ab Osterhaus, hoogleraar Infectieziekten Erasmus MC) 10.30 -11.00 Veiligheidsregio en de burger (Jolanda Trijselaar, directeur stafdirectierisico-en crisisbeheersing Veifigheidsregio Rotterdam-Rijnmond) 11.00-1130 Pauze 1130 - 1 1 5 0 Column: publieke verantwoording ZO (Thomas Schillemans, docent /onderzoeker Bestuurskunde Universiteit Utrecht) 1150 -12.00 Presentatie gastgemeente VZHG 2011 - Goudafl/VimCornelis, burgemeester van Gouda) 12.00 ~12.30 Terugblik en afsluiting van ochtendprogramma (Jaap Bron, dagvoorzitter) Middagprogramma 12.30-13.30 Lunch 13,30 ~15,00 Workshops (Rondleiding door museum, De gemeente en de nieuwe media, Zintuigen) 15.00 Einde bijeenkomst _ _ _ _ _ _ _ ^ ^ 13.3
Agenda voor de algemene vergadering VZHG
De agenda voor de jaarvergadering ziet er als volgt uit: 1. Opening 2. Besluitenlijst algemene vergadering van 17 april 2009 3. Jaarverslag en jaarrekening 2009 4. Begroting 2010 en Contributieregeling 2011 5. Bestuurssamenstelling 6. Sluiting De bijbehorende voorstellen worden op 15 april a.s. vastgesteld door het VZHG-bestuur en daarna per post toegestuurd aan de gemeentebesturen. Ze komen dan ook op de VZHG-website te staan.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
1.4 Namens het bestuur verzonden gelukwensen Blief d.d.
Aan
04-03-2010 12-03-2010 26-03-2010 29-03-2010 29-03-2010 29-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010 31-03-2010
Dhr. M.H.J. van Kruijsbergen Mw. M. van der Velde- Menting Mw. A.J.E. van der Werf- Bramer Dhr. F.J. Tollenaar Dhr. P. Feller Dhr. B. Tuk Dhr. H.J.M, de Paepe Dhr. R. Bodbijl Dhr. W.E. ten Kate Dhr. E.R. Kampinga Dhr. J. den Uil Mw. M.H.J.C. Ates- Snijdewind Dhr. C. den Ouden Dhr. G.M.J. Janssen Dhr. W.J.L.M. van Tilborg Mw. I. Korbijn-Schop Dhr. H.J. Flieringa Dhr. P.R. Riedijk Dhr. A.J. Herweijer
Gelukwens / welkom i.v.m. benoeming tot Gemeentesecretaris Leerdam Burgemeester Kaag en Braassem Gemeentesecretaris Rijnwoude Wethouder van Goedereede (SGP) Wethouder van Goedereede (VBG) Wethouder van Goedereede (CU) Wethouder Lansingerland (Leefbaar 3B) Wethouder Lansingerland (Leefbaar 3B) Wethouder Lansingerland (WD) Wethouder Lansingerland (WD) Wethouder Lansingerland (CU) Wethouder van Zoeterwoude (CDA) Wethouder van Zoeterwoude (PZ) Wethouder van Strijen (CDA) Wethouder van Strijen (WD) Wethouder Cromstrijen (Cromstrijen '98) Wethouder van Cromstrijen (WD) Wethouder van Cromstrijen (D66) Wethouder van Cromstrijen (SGP)
per * 01-05-2010 30-03-2010 15-04-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 25-03-2010 30-03-2010 30-03-2010 30-03-2010 30-03-2010 30-03-2010 30-03-2010
2.1 Reacties gemeenten op VZHG-brief over bestuurskrachtonderzoek (BKO) 2.1.1 Laatste schriftelijke reacties In december heeft de VZHG een brief gestuurd aan alle colleges van B&W in Zuid-Holland, waarbij de zgn. Tussenbalans van het project Bevordering Bestuurskrachtonderzoek werd aangeboden. Ook werd gevraagd aan te geven wat de voornemens zijn ten aanzien van bestuurskrachtonderzoek in de komende periode. Afgelopen maand werden nog vier schriftelijke reacties ontvangen: • B & W van Wassenaar delen bij brief van 3 maart 2010 mee dat hetgeen over de gemeente is verwoord in de Tussenbalans correct is: Wassenaar staat in beginsel positief t.o.v. een BKO en denkt dit in de nieuwe raadsperiode te realiseren. • B&W van Delft delen bij brief van 4 maart 2010 mee met belangstelling te hebben kennis genomen van de zgn. tussenbalans. De concrete vragen die de VZHG hierover stelt zijn op dit moment prematuur. Het Stadskrachtonderzoek dat nu in afronding is, vormt een eerste kennismaking met een dergelijk onderzoek. Bovendien wil het college niet te veel vooruit lopen op de agenda van het nieuwe bestuur na de verkiezingen. Er is dus nog geen besluit genomen over het periodiek herhalen van een dergelijk onderzoek. Het al dan niet opnemen van bestuurskrachtonderzoek in een komend raads- of collegeprogramma laten B&W graag over aan het nieuwe bestuur. • B&W van Hendrik-ldo-Ambacht geven bij brief van 10 maart 2010 aan dat bestuurskracht de aandacht heeft. Het denken erover houdt echter niet op bij de gemeentegrens. Door inhoud is de gemeente sterk verbonden met de Drechtststedengemeenten. Regionaal wordt samengewerkt aan
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
•
•
de maatschappelijke opgaven in dit gebied. Ook bestuurskrachtonderzoek is gezamenlijk opgepakt. Momenteel lopen er meerdere trajecten die gezien kunnen worden als regionale bestuurskrachtmeting en waarbij Drechtsteden zelf zijn eigen kracht onderzoekt. Een lokaal bestuurskrachtonderzoek is voor Hendrik-ldo-Ambacht niet voorzien in 2011. De regionale trajecten krijgen volop aandacht in de regionale overdrachtsdossiers aan het begin van de nieuwe raadsperiode. Stuurgroep Intergemeentelijke samenwerking Voorne-Putten: De voorzitter van de stuurgroep ISVP, mw. Pauline Bouvy, geeft bij brief van 10 maart 2010, namens Bemisse, Brielle, Hellevoetsluis, Spijkenisse en Westvoorne, aan dat deze gemeenten voornemens zijn om bestuurskracht periodiek te meten. Het voornemen is om dat, opnieuw lokaal en regionaal, in 2014 te doen; uitvoering in 2013. De onderzoeken dienen ook als evaluatie van de intergemeentelijke samenwerking. De wijze waarop het onderzoek gaat plaats vinden is nog in beraad. Het zal zo sober mogelijk worden uitgevoerd. B&W van Hardinxveld-Giessendam geven bij brief van 18 maart 2010 aan dat in 2010 een SWOT analyse in de gemeente zal worden uitgevoerd. Middels deze analyse wil de gemeenteraad nagaan of en zo ja welke taken voor samenwerking met andere gemeenten in aanmerking kunnen komen. In 2010 zal er in de gemeente geen bestuurskrachtonderzoek worden gehouden. Het voornemen is om dat in 2011 wel weer te houden.
2.1.2
Totaaloverzicht
van de reacties
Van de 73 Zuid-Hollandse gemeenten hebben er 33 per brief gereageerd en 10 per e-mail. Met 25 gemeenten is telefonisch contact geweest. Uiteindelijk is van 5 gemeenten geen inhoudelijke reactie ontvangen. Het volledige overzicht staat op de speciale bestuurskrachtpagina van www.vzhg.nl Groep 1 (56 gemeenten die al eens een bestuurskrachtonderzoek hebben gedaan) • 36 gemeenten staan positief tegenover het idee dat bestuurskrachtonderzoek één keer per bestuursperiode gedaan wordt. Een aantal gemeenten noemt ook een concreet jaar waarin het gepland is, zoals Lisse (2010), Noordwijk (2010), Ridderkerk (2011), Hardinxveld- Giessendam (2011), op Voorne- Putten (2013) en in de Hoeksche Waard (2013). • 17 gemeenten gaan de komende bestuursperiode geen bestuurskrachtonderzoek (meer) opzetten, omdat ze bezig zijn met een discussie over versterking van samenwerking en/of herindeling. Dat wil dus niet zeggen dat ze tegen het principe zijn; het wordt op korte termijn "niet opportuun" geacht. Tot deze categorie kunnen worden gerekend: Alphen aan den Rijn en Rijnwoude, Gouda en Waddinxveen, Bodegraven en Reeuwijk, Bergambacht, Ouderkerk, Nederlek en Schoonhoven, Giessenlanden, Graafstroom en Liesveld (De Waard) en de vier gemeenten op Goeree-Overflakkee. Sommige gemeenten benadrukken dat ze dan wel niet een "echt" BKO gaan doen, maar dat in het kader van de bedoelde discussies onderzoek wordt gedaan, waarvan elementen gericht zijn op bestuurskracht (Alphen aan den Rijn, Gouda). • 5 gemeenten geven aan geen mening te hebben als het erom gaat of er in de komende bestuursperiode bestuurskrachtonderzoek moet worden gedaan: Hillegom, Boskoop, Delft, Capelle aan den IJssel en Strijen. • 16 gemeenten geven in hun reactie aan dat zij het punt "bestuurskrachtonderzoek" met een positieve intentie zullen meenemen in het overdrachtsdossier aan het nieuwe college. De drie gemeenten die samen de gemeenten "De Waard" willen gaan vormen, zijn reeds actief met de voorbereiding van de fusie bezig. In alle drie de gemeenten is aan de nieuwe fractievoorzitters gevraagd om bij de collegeonderhandelingen aandacht te besteden aan dit thema. • 3 gemeenten in deze categorie hebben niet gereageerd. Groep 2:10 gemeenten die eerder aangaven bezig te zijn of te gaan met een verkenning Alle gemeenten in deze categorie (behalve Katwijk, waarvan geen reactie werd ontvangen) hebben bevestigd door te zijn gegaan met hun denken over het opzetten van een bestuurskrachtonderzoek. In de
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
8
gemeenten Nieuwkoop, Zuidpias, Barendrecht, Wassenaar, Schiedam, Rotterdam en Midden-Delfland mag worden gesproken van een concreet voornemen. Rijswijk en Zoetermeer zijn wat terughoudend in hun uitspraak, in Rijswijk wordt veel energie wordt gestoken in een adequate bespreking van het thema.. In Zuidpias staat het zelfs in het raadsprogramma. Drie gemeenten (Rotterdam, Midden-Delfland en Zoetermeer) leggen een koppeling met ondersteunende producten van KING die nog uit moeten komen. Groep 3: 7 gemeenten die nog geen voornemens hebben, waarvan enkele ook het nut niet zien. • Leidschendam-Voorburg, Westland en Lansingerland verwijzen naar het nieuwe college van B&W; • Kaag en Braassem en Teylingen geven aan zich te gaan beraden • Den Haag ziet nog steeds geen meerwaarde • Pijnacker-Nootdorp heeft niet gereageerd.
2.2 Brief VZHG aan formateurs nieuwe colleges van B&W Op 8 maart jl. heeft de VZHG een brief gestuurd aan de formateurs van de nieuwe colleges van B&W. Aandacht werd gevraagd voor het thema bestuurskracht en bestuurskrachtonderzoek. Gewezen werd op de afspraak die gemeenten de afgelopen bestuursperiode in VNG-verband hebben gemaakt om gezamenlijk te laten zien dat ze voortdurend aandacht hebben voor hun bestuurlijke kwaliteit. Als eerste overheid willen zij een nog belangrijker rol voor hun inwoners vervullen. Minder bemoeienis van rijk en provincie vraagt om krachtige en transparante gemeenten. Daar hoort bij dat gemeenten de verantwoordelijkheid nemen om periodiek hun bestuurskracht te laten onderzoeken. Ook werd gewezen op het project dat de VZHG -met steun van de provincie Zuid-Holland- is gestart om bestuurskrachtonderzoek te bevorderen, waarbij het leren voor de toekomst voorop staat. De ervaringen en verwachtingen wat betreft bestuurskrachtonderzoek in Zuid-Holland zijn vastgelegd in een Logboek en in een Tussenbalans. Bijgevoegd was een overzicht waarin staat welke 56 gemeenten reeds een of meerdere keren een bestuurskrachtonderzoek hebben uitgevoerd en welke 17 gemeenten (nog) niet. De VZHG heeft de formateurs van de eerste groep gemeenten opgeroepen om in het raads - of collegeprogramma op te nemen dat er ook in de komende periode in hun gemeente weer een bestuurskrachtonderzoek wordt gehouden. De formateurs van gemeenten waar nog geen bestuurskrachtonderzoek is gehouden, zijn opgeroepen om in het raads - of collegeprogramma op te nemen dat er ook in hun gemeente de komende periode bestuurskrachtonderzoek wordt gehouden.
2.3 Reactie GS op rapport over bestuurskracht provincie Begin dit jaar hebben Gedeputeerde Staten het eindrapport naar buiten gebracht van het bestuurskrachtonderzoek dat was uitgevoerd door een visitatiecommissie onder leiding van oud-minister L.M.L.H.A. Hermans (zie VZHG-Journaal 2010 nr. 1, paragraaf 2.4). Op 17 maart jl. heeft het college haar reactie gegeven op de belangrijkste aandachtspunten van het rapport. Allereerst is er voldoening en herkenning: de provincie blijkt er toe te doen; voor de aanpak van Provincie-Nieuwe-Stijl is veel waardering. Uit de aanbevelingen zullen GS hun voordeel halen. De reactie gaat vervolgens in op twee constateringen en op twee aanbevelingen uit het rapport.. • GS van Zuid-Holland zijn het niet eens met de stelling dat de provincie op sociaal-maatschappelijke terrein beperkte meerwaarde heeft. Er zijn nu eenmaal wettelijke taken (jeugdzorg, WMO) en de provincie heeft ook een rol heeft op het sociale domein als er bovenregionaal gepland en afgewogen moet worden bij publieke sociale functies. • Wel herkennen GS de constatering dat de beoogde provinciale samenwerking op Randstadniveau alleen leeft bij de provincie Zuid-Holland. Het college zal desondanks niet versagen in het nastreven van een Samenwerkingsverband Holland, waaraan bevoegdheden worden overgedragen.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
De aanbeveling om nog scherper te zijn in het afbakenen van kerntaken wordt opgevat als een aansporing om door te gaan op de weg van Provincie-Nieuwe-Stijl. De aanmerkingen slaan met name op het duurzaamheidsbeleid en op de rol rond arbeidsmarkt & onderwijsbeleid. Voor beide onderdelen wijzen GS de kritiek van de hand. Deze taken zijn uitvloeisel van een intensieve discussie. Op grond daarvan heeft het college zichzelf op de regionale arbeidsmarkt de rol van regisseur toegekend. Wat betreft de relatie met de WGR-plusgebieden willen GS het beeld dat de visitatiecommissie schetst nuanceren. Er wordt pragmatisch deze constructies omgegaan. De aanbeveling om zich "meer expliciet en met meerwaarde te positioneren voor de WGR-plusgebieden" wordt niet als zinvol ervaren. GS zetten de bestaande constructieve samenwerkingsrelatie met beide WGR-plusregio's gewoon voort. Zo worden er met de stadsregio Rotterdam en met het stadsgewest Haaglanden convenanten afgesloten in het kader van de Provinciale Structuurvisie.*) En overigens, zo voegt het college daar aan toe, zal ZuidHolland tijdig anticiperen op veranderingen als gevolg van de BZK-evaluatie van de WGR-plus In een bijlage gaan GS in op de overige conclusies, aanbevelingen en constateringen van de visitatiecommissie. Omdat de commissie in het algemeen tot een positief oordeel kom (zowel naar de aspecten doeltreffend, doelmatig en democratisch als naar de 12 opgaven die zijn onderzocht) is het commentaar beperkt. Tenslotte wordt benadrukt dit bestuurskrachtonderzoek vooral bedoeld is als leer- en ontwikkelinstrument voor de provincie zelf. Het debat heeft als doel om samen met Provinciale Staten verbeterrichtingen vast te stellen. Bij de uitwerking daarvan worden de externe partners van de provincie betrokken. Voorbeelden van de leeropdrachten die het college ziet zijn: • Verbetering van de maatschappelijke sturing; • Het eerder en samen met de partners bepalen van de richting van plannen; • Nagaan hoe het interactief werken het best kan worden aangepakt; • Verbetering van integrale beleidsontwikkeling via experimenten; • Aandacht voor het helder formuleren van de regierol van de provincie in gebiedsprocessen; • Verbetering van de bestuurlijke samenwerking in de Randstad. *) Hier wordt het convenant bedoeld dat GS met alle Zuid-Hollandse gemeenten en regio's willen sluiten. Zie hiervoor paragraaf 10.1 van dit Journaal.
3.1 Kandidaatstelling voor VNG-commissies en -bestuur. Dit voorjaar vallen bijna 200 zetels in het bestuur van de VNG en in VNG-commissies vrij. De betreffende bestuurders zijn in juni 2006 voor 4 jaar benoemd en er komt dus een eind aan hun zittingsperiode. Voor zover het om wethouders of raadsleden gaat vallen ook de zetels vrij die tussentijds opnieuw moesten worden ingevuld. Tussentijds benoemde burgemeesters, secretarissen of griffiers mogen hun zittingstermijn wel vol maken. Anders dan de VZHG redeneert de VNG dat gemeenteraadsverkiezingen inhouden dat wethouders en raadsleden hun functie verliezen, ook wanneer ze terstond aansluitend opnieuw worden benoemd of gekozen. In 2006 werd de bestuurlijke organisatie van de VNG ingrijpend gewijzigd, waarna alle zetels nieuw werden ingevuld. Zittende leden kunnen één keer worden herbenoemd, maar er is geen sprake van een automatisme; zij moeten zich opnieuw kandidaat stellen. Zittende leden en nieuwe kandidaten worden gelijk behandeld, zo geeft de VNG aan. De procedure van kandidaatstelling is vastgelegd in een VNG-
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
10
ledenbrief van 4 maart jl. (ledenbrief 10/026). Profielschetsen per commissie en een aanmeldingsformulier zijn bijgevoegd. Zie www.vng.nl Kandidaatstelling voor VNG-bestuur en -commissies geschiedt door het aanmeldingsformulier toe te sturen naar de speciale Adviescommissie, die de VNG heeft ingesteld voor het maken van een voordracht. De aanmelding moet uiterlijk vrijdag 16 april a.s. om 12-00 uur binnen zijn. Aan het eind van die dag ontvangt de VZHG een overzicht van de Zuid-Hollandse kandidaten voor VNGbestuur en -commissies met het verzoek om uiterlijk 23 april een eventuele voordracht in te dienen. De VZHG draagt dus zelf geen kandidaten voor, zoals in het verleden wel gebeurde. Er wordt daarom ook niet langer (zoals in 2006) een eigen belangstellingsregistratie opgezet en bijgehouden De benoemingen in VNG-bestuur en commissies vinden plaats in de Algemene Ledenvergadering op dinsdag 8 juni a.s. in Leeuwarden. De bedoelde VNG-adviescommissie staat tot dat moment onder leiding van de heer Paul Depla, demissionair wethouder van Nijmegen en per 1 april a.s. burgemeester van Heerlen. De commissie telt 7 leden. Geen van hen vervult een functie in een Zuid-Hollandse gemeente. Speciaal punt van aandacht is de positie van wethouders. Op 16 april a.s. zijn -zo leert de ervaring- nog niet in alle gemeenten de collegeonderhandelingen afgesloten of is de portefeuilleverdeling nog niet definitief.. De VNG adviseert belangstellende wethouders om zich toch onder voorbehoud kandidaat te stellen. Uiterlijk 27 april moet echter worden meegedeeld of de benoeming als wethouder geëffectueerd is, anders vervalt de kandidaatstelling. Wat betreft de zittende Zuid-Hollandse leden van VNG-commissies en bestuur is het volgende bekend: Van de aftredende Zuid-Hollandse commissievoorzitters heeft Rik Buddenberg (vz. Commissie Gemeentefinanciën, burgemeester van Pijnacker- Nootdorp) de VNG laten weten in aanmerking te willen komen voor herbenoeming. Van Bas Verkerk (voorzitter College van Arbeidszaken, burgemeester van Delft) is dat niet bekend. Het voorzitterschap van de Commissie Werk en Inkomen (nu Hans Spigt, wethouder Dordrecht) komt in ieder geval vrij. Sjaak van der Tak (burgemeester van Westland) is tussentijds benoemd tot voorzitter van de Commissie Bestuur en Veiligheid en is dus niet aftredend. Verder is bekend dat Lian Merkx, wethouder van Delft en lid van de VNG-commissie Milieu en Mobiliteit er mee stopt.
3.2 VNG raadpleegt leden in aanloop naar de landelijke verkiezingen. 3.2.1
Flitscongres op 12 april «Perspectief voor
gemeenten"
In de aanloop naar de Kamerverkiezingen op 9 juni wil de VNG in gesprek met haar achterban over actuele landelijke thema's met grote gevolgen voor de gemeenten. Op maandagmiddag 12 april a.s. wordt in het stadhuis van Amersfoort (van 14.30 tot 17.00 uur) een zgn. flitscongres georganiseerd onder de titel 'Het perspectief van gemeenten'. Aan de orde komen in elk geval: • De reactie van de VNG op de rapporten van de ambtelijke heroverwegingswerkgroepen van het Rijk die op 1 april a.s. worden gepubliceerd. De VNG reactie wordt voor het flitscongres uitgebracht. • De inzet van de VNG voor de verkiezingsprogramma's van de landelijke politieke partijen. • Thorbecke 2.0: naar een vernieuwde Nederlandse overheid, een discussienotitie van de VNG Aanmelden kan via een e-mail aan
[email protected] 3.2.2
Verdere
ledenraadpleging
Op het Flitscongres zal het niet lukken om de nieuwe voorstellen uitvoerig te bespreken. Het bestuur van de VNG wil uiterlijk op 7 mei met een conceptresolutie naar buiten komen, waarop de gemeenten tot 26
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
11
mei amendementen en moties in kunnen dienen. De mogelijkheden worden onderzocht om voor 27 mei een aantal ledenraadplegingen te organiseren per landsdeel of per provincie. De VNG heeft hierover contact opgenomen met de provinciale afdelingen.
3.3 Thorbecke 2.0: discussienotitie bestuurlijke organisatie van de VNG De VNG heeft op 24 maart jl. de discussienotitie "Thorbecke 2.0: naar een vernieuwde Nederlandse overheid" uitgebracht. Twee crises, de verhouding burger-overheid en de financieel-economische crisis, vragen in combinatie om een fundamentele koerswijziging. De korte notitie (6 blz.) kent na de inleiding twee hoofdstukken: 1. Nieuwe Waarden Hierin wordt gepropageerd "Laat meer aan burgers en bedrijven en minder aan overheid". Vervolgens wordt gesteld dat besturen vertrouwen is in de samenleving. "Back to basics', de overheid moet zich focussen op kerntaken. Dit alles betekent dicht bij burgers en bedrijven staan. Minder versnippering van overheidstaken, minder ambtenaren. Je gaat ergens over of je gaat er niet over; geen dubbel werk. 2. Naar een nieuw bestuur. De taken moeten herschikt worden tussen bestuurders en inwoners. Duidelijker onderscheid tussen de burger die zijn omgeving meebepaalt en de burger als klant van monopolist overheid. De overheid die het dichtst bij de burger staat wordt leidend. Er moet meer worden ingezet op het buurt- dorps- en wijkniveau. Er komt een drielagenmodel: Europa- rijk en regio. De notitie schetst de volgende ontwikkelingslijnen: a) de overheid moet op de schaal van de lokale gemeenschap aansluiten bij de burger: eigen inzet van de burger, organisatorisch gesteund met wijk- en dorpsbudgetten; b) boven dat schaalniveau van de directe omgeving moeten alle taken gestroomlijnd en geprofessionaliseerd worden. Dat is de regionale schaal, waarin ook de watertaken worden opgenomen c) het rijk kan veel meer loslaten en dus kleiner worden; het rijk wordt middenbestuur. d) Europa wordt krachtig door de overheid tegemoet getreden. Het perspectief dat de VNG ziet is dat gemeenten, provincies, samenwerkingsverbanden en waterschappen ineen vloeien tot een sterke eerste overheid. Qua proces worden er drie scenario's gezien: 1. doorgaan met huidige weg van versterking lokale overheid; 2. doorontwikkeling van regio's die een integrerende functie krijgen ten opzichte van de huidige lappendeken per beleidsterrein. 3. al of niet door samenvoeging regiogemeenten creëren.
3.4 Suggesties VNG voor raadsprogramma's Op 24 februari jl. presenteerde de VNG bij ledenbrief nummer 10/022 het rapport "Knollen of citroenen". Hierin worden handreikingen gedaan voor het functioneren van de gemeente in de nieuwe bestuursperiode. Gewaarschuwd wordt geen verwachtingen te wekken die niet kunnen worden waargemaakt. Wie te veel belooft en te weinig waarmaakt, verkoopt knollen voor citroenen. In de rapportage wordt o.a. ingegaan op de vraag hoe gemeenten er voor staan (doen we de goede dingen?) en hoe zaken beter zouden kunnen. Er worden ook voorbeelden genoemd hoe zaken ook anders kunnen worden aangepakt. Enkele Zuid-Hollandse voorbeelden die zijn genoemd:
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
12
•
•
•
•
Zoetermeer: als voorbeeld dat een gemeente niet meer rechtstreeks aan het roer hoeft te staan wanneer buurtbewoners, vereniging, school of crèche zelf groen in de buurt adopteren. Zij nemen dan de zorg voor een stukje groen op züch , Gemeenten in de Hoeksche Waard: de Samenwerking Vastgoedinformatie Heffing en Waardebepaling (SVHW) wordt als voorbeeld genoemd van een efficiënte samenwerking tussen gemeenten, het waterschap en 1 gemeenschappelijke regeling. Een dergelijke efficiënte inrichting van bedrijfsprocessen levert ook jaarlijks een aanzienlijke besparing op Rotterdam wordt genoemd met het Bureau Frontlijn, een organisatie die zich inzet voor een samenleving waar professionals weer verantwoordelijkheid durven nemen voor de belangen van burgers. Frontlijn zet zich in voor ongeveer 3.000 gezinnen die het niet meer zelfstandig kunnen redden. Het gaat om het oplossen van problemen in de wijk, op straat en soms ook van de individuele inwoner Barendrecht wordt genoemd omdat deze gemeente (naast Rotterdam en Bureau Fronlijn) experimenteert met gebiedsregisseurs, die sinds 2007 werken als verbindingsofficieren tussen wijk en gemeentehuis. Zij gaan uit van de behoefte van de bewoners en roepen daarbij passende hulp in. De aanpak is wijkgericht en komt op voor zelfredzame en kritische burgers. Ook mobiliseert het voorhoedes in de wijk en steunt de zwakste groepen. De gemeente delegeert taken en zorgt er voor dat de partners projectleider zijn van initiatieven zodat ze zelf scoren in de wijk.
Het rapport "Knollen of citroenen" is opgesteld door de tijdelijke commissie Talent van de VNG, onder voorzitterschap van oud-minister en oud VNG-medewerker Roger van Boxtel. De tweede rapportage zal naar verwachting tijdens het VNG congres in juni worden gepresenteerd.
3.5 Bestuursvergaderingen VNG in februari en maart 3.5.1 •
•
•
•
•
De belangrijkste punten van de vergadering van 18 februari 2010:
Inzet VNG op landelijke partijprogramma's Het bestuur ging akkoord met een voorzet van de VNG richting partijprogramma's voor de Kamerverkiezingen van 9 juni. De VNG vraagt politieke partijen te kiezen voor een nieuwe, effectieve overheid met minder beleid en meer nadruk op uitvoering en resultaat. Ambities moeten de komende jaren worden waargemaakt door meer taken dicht bij de burger uit te voeren. De sleutel daarvoor ligt bij de gemeente, de overheid die het dichtst bij de burger staat. Profielschets voor leden van VNG-bestuur en -commissies Met het oog op de nieuwe bestuursperiode werden de profielschetsen vastgesteld voor de leden van het VNG-bestuur en de verschillende VNG-commissies. Presentatie Roger van Boxtel over "Knollen of citroenen" Roger van Boxtel, voorzitter van de door de VNG ingestelde commissie Talent! presenteerde de bevindingen van zijn commissie in de vorm van het rapport "Knollen of citroenen". Wat de commissie betreft biedt de crisis ook een kans voor gemeenten. Gemeenten moeten hun vermogen om talenten van inwoners en bedrijven tot bloei te laten komen, volop inzetten. Afvalwaterketen Het bestuur bepaalde een voorlopig standpunt over de afvalwaterketen. Rioleringsbeheer is een kerntaak van gemeenten. Met het voorstel om de afvalwaterketen onderdeel te maken van hun takenpakket, gaan de waterschappen voorbij aan de synergievoordelen die gemeenten nu bewerkstellingen door maatregelen in de bovengrondse en ondergrondse ruimte onderling af te stemmen. Samenhang in investeringen is ook belangrijk om de kosten voor burgers zo laag mogelijk te houden. Nationaal Mobiliteitsberaad over basisnet spoor In het Nationaal Mobiliteitsberaad is gesproken over het basisnet spoor, dat dit voorjaar klaar zou
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
13
moeten zijn. De VNG wil dat het basisnet knelpuntvrij en zo veel mogelijk aandachtspuntvrij wordt opgeleverd. Op dit moment zijn er nog te veel onduidelijkheden voor gemeenten. 3.5.2 •
•
•
•
•
•
Terugblik bestuursvergadering
VNG van 18 maart 2010
De VNG in de aanloop naar de Kamerverkiezingen Het bestuur stelde het traject vast dat de VNG met het oog op de Kamerverkiezingen wil bewandelen als het gaat om de inzet van gemeenten. De VNG gaat op maandag 12 april op een Flitscongres in gesprek met de leden over 'Het perspectief van gemeenten'. Het bestuur besprak een notitie over de Bestuurlijke Organisatie van Nederland (zie paragraaf 3.4. over Thorbecke 2.0"), die als discussiestuk wordt ingebracht op dat Flitscongres op 12 april aanstaande. Aan het eind van de voorlopige tijdsbalk staat de vaststelling van een resolutie op de algemene ledenvergadering van de VNG van 8 juni in Leeuwarden. Uitzonderingspositie meer voor G4 in verdeelmodel Gemeentefonds De vier grootste gemeenten hebben in de huidige systematiek voor het verdelen van de uitkeringen uit het gemeentefonds een gunstige uitzonderingspositie. De Raad voor de Financiële Verhoudingen (RFV) stelt in een recent advies de vraag of die uitzondering nog houdbaar is. Het bestuur sloot zich aan bij de conclusie van de VNG-Commissie Gemeentefinanciën dat ook de middelen van de Grote 4 zouden moeten worden verdeeld naar rato van de voor alle gemeenten geldende indicatoren. In het verdeelmodel moet wel rekening worden gehouden met de specifieke problemen van grote gemeenten. Verdeelmodel Wet Werk en Bijstand (WWB) Het bestuur name kennis van het advies van de VNG-commissies Gemeentefinanciën en Werk en Inkomen over het verdeelmodel voor het Inkomensdeel van de WWB. Zij vinden het dat het zgn. objectief verdeelmodel nog steeds niet adequaat verdeelt en dus aanpassing behoeft. Voor de middellange termijn adviseren de commissies te focussen op een samenhangende gemeentelijke aanpak van alle taken op dit terrein. Terugblik gemeenteraadsverkiezingen Het bestuur blikte terug op de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart jl. Gesproken werd met name over de problemen rond het stemmen met het potlood, de versplintering van het politieke landschap en de historisch lage opkomst. Het bestuur besloot een onderzoek te laten doen naar de techniek van het stemmen (Kieswet) en de lage opkomst bij verkiezingen (kiesstelsel). Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Het bestuur besprak de brief van demissionair minister Huizinga (VROM) over de behandeling van het wetsvoorstel Invoeringswet Wabo door de Eerste Kamer. In de brief geeft de minister aan dat het Koninklijk Besluit pas gepubliceerd wordt als de ICT op orde is. De VNG kan een 'go' of 'no-go' afgeven. De VNG kan hier mee instemmen Cao-onderhandelingen Het bestuur kreeg een toelichting op de stand van zaken rond de cao-onderhandelingen gemeenteambtenaren. Maandag 8 maart hebben het College voor Arbeidszaken (CvA) en de bonden voor het laatst met elkaar gesproken. Zonder resultaat. Dit betekent dat de huidige cao van kracht blijft. Het CvA stuurt de leden een brief hoe nu te handelen.
4.1 GS kiezen voor één gemeente Goeree-Overflakkee Gedeputeerde Staten (GS) hebben op 2 maart jl. het herindelingsontwerp voor Goeree-Overflakkee vastgesteld. GS kiezen voor samenvoeging van de gemeenten Dirksland, Goedereede, Middelharnis en
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
14
Oostflakkee tot één gemeente. Gedeputeerde Martin van Engelshoven-Huls (Bestuurlijke Zaken): "Wij kijken naar het belang van het eiland als geheel. Dat gaat verder dan een optelsom van de gemeenten. De gekozen oplossing stelt de nieuwe gemeente in staat om de opgaven waarvoor het eiland staat op een goede manier voor alle inwoners te regelen." Met de samenvoeging van de vier gemeenten ontstaat naar het oordeel van GS een bestuur dat lokale, bovenlokale en regionale vraagstukken voor de langere termijn adequaat kan oppakken. Genoemd worden o.a. de leefbaarheid van de kernen en het tegengaan van verpaupering, het stimuleren van recreatie en toerisme, de innovatie van de visserij en het inspelen op zilte omstandigheden voor de landbouw. GS gaan er ook van uit dat samenvoeging een behoorlijke vermindering van de bestuurlijke drukte inhoudt, hetgeen de slagkracht van het bestuur zou versterken. De afgelopen periode hebben GS met de burgemeesters en wethouders van de gemeenten open overleg gevoerd. Op basis van dat overleg en het overleg van GS met anderen, zoals de gemeenteraad van Goedereede, het samenwerkingsverband ISGO en het waterschap Hollandse Delta, hebben GS vastgesteld dat de vier gemeenten niet tot een eensluidende keuze voor de bestuurlijke toekomst van het eiland komen. De gemeenten Dirksland, Middelharnis en Oostflakkee zijn voor een samenvoeging van de vier gemeenten. De gemeente Goedereede wil zelfstandig blijven. Wel willen alle vier de gemeenten komen tot één ambtelijke organisatie op het eiland. Deze uitkomsten leiden tot de huidige keuze van GS. Het herindelingsontwerp ligt sinds 15 maart jl. ter inzage in de gemeentehuizen van de vier gemeenten en in het provinciehuis en het is te vinden op www.zuid4iQlland.nl/herindelfnQen. Tot en met 10 mei kan iedereen een zienswijze indienen op het herindelingsontwerp bij GS. De gemeenteraden kunnen dat doen tot 15 juni. Daarna behandelen GS de ingekomen zienswijzen en passen het herindelingsontwerp aan tot een herindelingsadvies. Vervolgens bieden GS dit herindelingsadvies aan Provinciale Staten (PS) aan zodat PS dit vóór 15 oktober 2010 kunnen vaststellen.
4.2 Provinciale Staten van Utrecht: nieuw profiel middenbestuur Op 22 maart jl. hebben Provinciale Staten van Utrecht het profiel vastgesteld voor een vernieuwd middenbestuur, dat was voorbereid in IPO-verband. De door het kabinet aangekondigde bezuinigingen hebben daarbij als stimulans gewerkt. Voor alle provincies samen wordt een bezuiniging van minstens 500 miljoen euro ingeboekt. In dat nieuwe middenbestuur gaan alle hulpstructuren op die in de loop van de tijd zijn ontstaan in het regionaal beleid. Ook de waterschappen worden hierin als uitvoeringsdienst democratisch ingebed, evenals de regionale directies van Rijkswaterstaat en de Dienst Landelijk Gebied van het rijk. Onder het adagium 'decentraal moet, tenzij het alleen centraal kan', moet volgens de provincie Utrecht, een heldere verdeling van verantwoordelijkheden tussen de overheidslagen plaatsvinden. De rol van het vernieuwd middenbestuur is in het profiel, in de eerste plaats een strategische. De gemeenten vormen de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat en maatschappelijke problemen vaak als eerste aanpakt. Dat betekent dat enkele provinciale taken zouden kunnen worden overgeheveld naar gemeenten. De provincie Utrecht ziet mogelijkheden op onder meer het terrein van de verlening van milieuvergunningen en de uitvoerende taken op het gebied van jeugdzorg. Tenslotte concludeert de provincie Utrecht dat er voor gemeenten verder voldoende mogelijkheden zijn om samen te werken via de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). Het aantal wettelijke taken dat is ondergebracht bij de stadsregio's - de zogenaamde Wgr-plus gebieden - is zo beperkt dat ook dit werk kan worden opgepakt door een gezamenlijke uitvoeringsdienst of OV-autoriteit, waarin gemeenten en het nieuwe middenbestuur samenwerken.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
15
5.1 De raadsverkiezingen van 3 maart in Zuid-Holland Op 3 maart jl. vonden gemeenteraadsverkiezingen plaats in 69 van de op dit moment bestaande 73 zelfstandige gemeenten. Uitgezonderd waren Kaag en Braassem en Zuidpias in verband met recente herindeling; resp. Bodegraven en Reeuwijk in verband met nakende samenvoeging. 5.11
Opkomst
Over heel Zuid-Holland gezien lag de opkomst gemiddeld onder de 55 %. Boven de 70 % kwam de opkomst alleen in Graafstroom (72,6 %). De laagste opkomst werd gehaald in Schiedam (43,6 %). Ook in Hellevoetsluis, Rotterdam, Spijkenisse, Zoetermeer en Zwijndrecht kwam meer dan de helft van de kiezers niet naar de stembus. In de meeste gemeenten was de opkomst zo'n 3 tot 7 % lager dan in 2006. Duidelijke uitzonderingen waren enkele gemeenten die nog niet zo lang geleden door herindeling zijn ontstaan. In Teylingen steeg de opkomst van 38,3 % naar 56,5% en in Katwijk van 49,1 % naar 53,8 %. Daarentegen daalde de opkomst sterk in Lansingerland ( van 83,0 % naar 58,8%), in Binnenmaas (van 81,7 % naar 55,0 %) en in Nieuwkoop (van 78,8% naar 56,4%). In Den Haag steeg de opkomst met 5,2 %. 5.12
Uitkomst
Deze raadsverkiezingen leidden tot flinke verschuivingen in de samenstelling van de raden. Er waren twee uitzonderingen: Graafstroom (de gemeente met de hoogste opkomst!) en Zoeterwoude. Daar hielden alle zittende fracties hun omvang. De grootste fracties worden de komende bestuursperiode door lokale partijen geleverd. De allergrootste is Onafhankelijk Nieuw Spijkenisse (O.N.S.) met 16 zetels (een daling van één). Daarna komt "Beter voor Dordt" in Dordrecht met 15 zetels, een winst van 9. De grootste winst aan zeteltal viel in het algemeen te noteren bij lokale partijen, maar ook bij Leefbaar, bij D66 en -in iets mindere mate bij GroenLinks en W D . In Den Haag kwam de P W met 8 zetels nieuw in de raad. Trots op Nederland is (met gemiddeld 1,7 zetels) te vinden in 11 middelgrote gemeenten. De PvdA verloor in 58 gemeenten gemiddeld 2,3 zetels. In Dordrecht en Vlaardingen moesten maar liefst 6 zetels worden ingeleverd. Het CDA verloor in 36 gemeenten gemiddeld ruim 1 zetel; bleef in 29 gemeenten gelijk, en won in vier gemeenten: Binnenmaas, Hendrik-ldo-Ambacht, Noordwijk en Sliedrecht. Het grootste verlies was er in Westland (4 zetels) en Voorschoten (3 zetels). De W D won in 31 gemeenten één of twee zetels, bleef in 29 gemeenten gelijk en ging in 9 gemeenten achteruit, waaronder Den Haag (-3 zetels). In 16 gemeenten vormt nu een lokale partij de grootste fractie, in 13 gemeenten is de W D de grootste partij, in 6 gemeenten de PvdA, in 5 gemeenten het CDA, in 4 gemeenten de SGP, in 2 gemeenten de SGP-ChristenUnie en in 1 gemeente D66 (Leiden). In de overige gemeenten hebben meerdere fracties eenzelfde zetelaantal. Het totaal aantal partijen en fracties neemt door deze verkiezingen flink toe. Zoeterwoude is de enige gemeente met 3 fracties. De gemeenteraden van Alphen aan den Rijn, Delft, Schiedam en Vlaardingen tellen er 11, de raden van Capelle aan den IJssel, Gouda en Den Haag zelfs 12 fracties. 5.1.3
Bijzonderheden
In enkele gemeenten, waaronder Rotterdam, werden aanmerkingen gemaakt op de gang van zaken binnen de stembureaus of op het doorgeven van de (voorlopige) uitslagen. In Capelle aan den IJssel en in Katwijk week de definitieve uitslag af van de voorlopige uitslag die op de verkiezingsavond werd vrijgegeven. Hertelling vond plaats in Capelle aan den IJssel en in Rotterdam.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
16
5.1.4
De verdeling van de zetels over de partijen.
De huidige 73 gemeenten in Zuid-Holland hebben gezamenlijk 1651 gemeenteraadsleden. In onderstaand schema zijn de zetels of per partij opgeteld. Alle 86 lokale partijen, groeperingen en lijsten zijn gemakshalve bij elkaar opgeteld, hoewel een gemeenschappelijk politiek kader ontbreekt. Dat geldt zeker voor de 21 gemeenten waar sprake is van 2 of meer lokale fracties. Het onderstaande lijstje is geen totaaluitslag van de verkiezingen, want de zetels zijn bij elkaar opgeteld en niet het werkelijke aantal stemmen. Een gemeenteraadslid in Rotterdam representeert zo'n 4800 kiezers en een gemeenteraadslid in bijvoorbeeld Ouderkerk ongeveer 310 kiezers. Partij / groepering
Aantal zetels
In hoeveel gemeenten behaald?
WD
310
73
85 verschillende lokale partijen en lijsten
298
60
CDA
248
73
PvdA
235
66
D66
120
44
Groen Links
76
35
SGP
72
25
Leefbaar
66
12
SGP/ChristenUnie of ChristenUnie/SGP
64
23
Christenunie
63
28
SP
32
17
Progressieve combinaties (met PvdA en/of GL en D66)
28
8
Trots op Nederland
19
11
4 Seniorenpartijen
10
4
Partij voor de Viijheid
8
1
Partij voorde Dieren
2
2
Voor een overzicht van de actuele zetelverdeling in alle Zuid-Hollandse gemeenten: zie bijlage 1.
5.2 Gelukwens VZHG aan nieuw gekozen raadsleden. Terstond na de raadsvergadering waarin zij werden geïnstalleerd (in de meeste gemeenten op 11 maart; in Rotterdam later) heeft de VZHG via de griffier een brief gestuurd aan alle gemeenteraadsleden. Zij werden allereerst geluk gewenst met hun verkiezing. Vervolgens werd gewezen op de mogelijkheden van de VZHG als platform voor discussie en als belangenbehartiger in de richting van het provinciebestuur. Speciaal aandacht werd gevraagd voor het thema bestuurskracht en bestuurskrachtonderzoek. Tenslotte werden de raadsleden attent gemaakt op de jaarvergadering en het congres 2010 van de VZHG, die op vrijdag 28 mei a.s. plaats vinden in Oegstgeest. Het is de eerste gelegenheid in de nieuwe bestuursperiode om elkaar als collega's in Zuid-Holland te ontmoeten; een soort Zuid-Hollandse bestuurdersdag, waar ook de leden van Gedeputeerde Staten graag aanwezig zijn. Het VZHG-bestuur hoopt daar ook veel raadsleden te mogen ontmoeten.
5.3 Woerdens Beraad: Bestuursovereenkomst verlengd / nieuwe voorzitter In 2006 is het Woerdens Beraad gestart: een overlegplatform voor onderlinge afstemming als gemeenten binnen het Groene Hart, tevens overlegpartner voor de betrokken drie provincies, het rijk en maatschappelijke organisaties. De samenwerking verloopt via de zes gemeentelijke
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
17
samenwerkingsverbanden die binnen het gebied actief zijn: Midden-Holland, Rijnstreek, AlblasserwaardVijfheerenlanden, Utrecht-West, Bestuur Regio Utrecht en Gooi en Vechtstreek. De vertegenwoordigers in het Woerdens Beraad koppelen steeds terug op het portefeuillehoudersoverleg ruimtelijke ordening/ Groene Hart binnen hun regio. Het is een licht samenwerkingsverband dat niet wil treden in de bestuurspraktijk van de gemeenten of regio's. Een van de activiteiten is het project "Bestemmingsplannen met Groene Hartkwaliteit". Het secretariaat is opgedragen aan een medewerker van het Intergemeentelijk samenwerkingsorgaan Midden-Holland te Gouda. Het Woerdens Beraad is geëvalueerd door de Vrije Universiteit. Geconcludeerd wordt dat de samenwerking voorziet in een behoefte en voortzetting verdient. Aanbevolen wordt de individuele gemeenten wat meer zicht te geven op de activiteiten, via een website en een nieuwsbrief. Ook wordt voorgesteld het project Bestemmingsplannen met Groene Hartkwaliteit structureel te maken en te onderscheiden van het secretariaatswerk. Het Woerdens Beraad heeft de zes regio's voorgesteld de bestuursovereenkomst voort te zetten in de periode 2010-2014 en het secretariaat uit te breiden naar 0,3 fte. Wim de Gelder, sinds 2008 burgemeester van Alphen aan den Rijn, is de nieuwe voorzitter van het Woerdens Beraad. Hij is Frank Koen opgevolgd, die als burgmeester Zederik verruilde voor Capelle aan den IJssel.
5.4 VZG aan de slag met gemeenschappelijke regelingen. De Vereniging van Zeeuwse Gemeenten (VZG) heeft in 2007 een werkgroep verbonden partijen ingesteld. De opdracht was om concrete voorstellen te doen tot verbetering van de "governance" van gemeenten in wisselwerking met de zgn. verbonden partijen. De werkgroep heeft recent rapport uitgebracht onder de titel" Aan de slag met gemeenschappelijke regelingen". Hierin beperkt de werkgroep zich tot één categorie verbonden partijen, namelijk de samenwerking op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Het rapport behandelt de vijf aspecten van "Good Governance": de organisatie rondom de gemeenschappelijke regelingen, de sturing van gemeenschappelijke regelingen, de beheersing ervan, de verantwoording door gemeenschappelijke regelingen en het toezicht erop. In een bijlage wordt ingegaan op financiële aspecten van gemeenschappelijke regelingen via vragen zoals: • Hoe kan de planning & controlcyclus van de GR worden afgestemd op de cyclus van de deelnemende gemeenten? • Hoe kan de tussentijdse informatievoorziening door GR-en aan gemeenten worden geoptimaliseerd? • Op welke manier kan een GR periodiek een risico-inventarisatie maken? • Hoe kan er meer aandacht komen voor inhoudelijke prestatiegegevens, naast financiële informatie? In een andere bijlage hebben de Zeeuwse portefeuillehouders financiën een aantal afspraken vastgelegd over centrale financiële toetsing van alle gemeenschappelijke regelingen. Tenslotte heeft de werkgroep een model opgesteld van een gemeenschappelijke regeling die tegemoet komt aan de adviezen die in het rapport zijn opgenomen. De werkgroep beveelt de gemeentebesturen en GR-besturen aan de aanbevelingen in 2010 te implementeren. U kunt een exemplaar van het VZG-rapport of de modelregeling opvragen bij het secretariaat van de VZHG. E-mail:
[email protected]
5.5 Regiocongres voor raadsleden op 29 mei Op zaterdag 29 mei a.s. organiseert het Actieprogramma Lokaal Bestuur een regiocongres voor raadsleden onder de titel "Raad op zaterdag". Het congres wordt gehouden in het stadhuis van Rotterdam. Het programma loopt van 09.30 tot 15.00 uur. De opening geschiedt om 10.00 uur door burgemeester A. Aboutaleb van Rotterdam. Het congres is gericht op drie aspecten: vaardigheden,
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
18
kennis en ontmoeting. Raadsleden kunnen voor en na de lunchpauze kiezen uit 7 verschillende workshops, 's Morgens zijn dat: De gereedschapskist van het raadslid: Rollen en instrumenten, Grip op de programmabegroting, Time management, Presenteren in de media, Opgroeien en opvoeden in uw gemeente, Integriteit en Actief sturen op de bijstand. Na de lunch volgen de workshops: De kaderstellende rol van de raad, De raad in economische crisis, Snellezen, Politieke debatvaardigheden, Burgers betrekken, Klimaat door de raad en "Regie werkt!" Voor aanmelding overzicht van de sprekers kijk op www.cs-vng.nl.
6.1 Statencommissie Bestuur en Middelen De commissie is bijeen geweest op 24 maart jl.. Op de agenda o.a.: • Organisatieontwikkeling en Huisvestingsvisie 2010-2014; • Interactief werken (Beleidsvisie); • Vermindering van bestuurlijke drukte Er is door GS een richtlijn bestuurlijke drukte opgesteld en een aantal voorstellen wat er met de verschillende overlegstructuren moet gebeuren. Ook komen er voorstellen voor alle gemeenschappelijke regelingen en verbonden partijen van de provincie.. • Bestuurskrachtonderzoek Zuid-Holland (reactie van GS op het rapport) • Gemeentelijke indeling op Goeree-Overflakkee • Parkschap Biesbosch (voorbereiding oprichting) • Vorming Regionale Uitvoeringsdiensten en implementatie Wabo (stand van zaken) • Toekomst waterschapsbestel
6.2 Provinciale Staten Zuid-Holland bijeen De Staten van Zuid-Holland zijn bijeen geweest op 31 maart 2010. Op de agenda: • Rapport Bestuurskrachtmeting Zuid-Holland (reactie GS). • Regionale Luchtvaart, afhechten open einden beleidsplan 2008-2020 • Oude Rijnzone, toestemming aan GS om gemeenschappelijke regeling te sluiten met de betreffende gemeenten tot het uitvoeren van een Transformatievisie en een Samenwerkingsovereenkomst.
6.3 Provincie wil minder bestuurlijke overleggen Gedeputeerde Staten hebben op 3 maart jl. een voorstel aan Provinciale Staten uitgebracht gericht op "vermindering bestuurlijke drukte". Het is de uitwerking van één van de actielijnen van het programma Provincie-Nieuwe-Stijl. Het college heeft een inventarisatie gemaakt van alle bestuurlijke overleggen en overlegorganen, waaraan de provincie deel neemt, van de deelnemingen en verbonden partijen. Ook is een "Richtlijn bestuurlijke drukte" opgesteld, een handvat voor het deelnemen aan overleggen. Vervolgens is de vraag gesteld: welke overleggen moeten worden voortgezet, welke beëindigd of afgebouwd, omdat een provinciale rol geen meerwaarde heeft en welke moeten worden heroverwogen. De inventarisatie *) heeft 155 bestuurlijke overleggen opgeleverd, ingedeeld per programma in de provinciale begroting. Koploper wat betreft het aantal overleggen is gedeputeerde Van Dijk (34), daarna volgen de gedeputeerden Evertse, Van Heijningen en Dwarshuis die rond de 25 bestuurlijke overleggen voor hun rekening nemen, op enige afstand gevolgd door Van Engelshoven-Huls en Veldhuijzen. Zeer beperkt is
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
19
aantal bestuurlijk overleggen van de provincie waarbij volgens deze lijst de CdK resp. gedeputeerde Van de Vondervoort betrokken zijn: 4 resp. 6.o Van de geïnventariseerde overleggen krijgen 16 het predicaat "uittreden, afbouwen of afronden". Hiertoe horen o.a. de Stuurgroep Knooppunt Leiden-West, de stuurgroep Transformatievisie Merwedezone, de Commissie Hoeksche Waard, het Drechtstedenbestuur, het Waterkader Haaglanden en de Nationale havenraad. Ook vallen hieronder de "stuurgroep Groenzone Berkel-P" en de "stuurgroep Groenblauwe visie ZuidvleugeP', waarvan vermeld wordt dat ze reeds is zijn beëindigd of opgeheven. Van de 155 overleggen kregen 34 het stempel "heroverwegen of nader onderzoek" en de overige 105 worden voortgezet. *) De Regionale Economische Overleggen (REO's) worden als één overleg geboekstaafd. Eén overleg ontbreekt: het Platform bevordering bestuurskrachtonderzoek in Zuid-Holland. In diverse gevallen wordt aangegeven dat sprake is van ambtelijke vervanging, hetgeen de vraag welke definitie is gebruikt voor bestuurlijk overleg.
6.4 GS: beleidsgericht toezicht is geen interbestuurlijk toezicht. In september 2009 kondigde het College van Gedeputeerde Staten een programma aan tot herijking van het interbestuurlijk toezicht (zie VZHG Journaal nr. 9 van 30 september 2009, paragraaf 6.1). In de Nieuwsbrief "Zicht op Zuid-Holland" van 19 maart jl. wordt vermeld dat Gedeputeerde Staten het plan van aanpak op 16 maart 2010 hebben vastgesteld. Een ander besluit van GS heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld. Een maand eerder hebben GS namelijk geconcludeerd dat er onderscheid gemaakt moet worden tussen interbestuurlijk toezicht en beleidsgericht toezicht. Daartussen moet een strikte scheiding worden aangebracht. Waar sprake is van een provinciaal belang (uitgewerkt in provinciaal beleid), kan nooit sprake zijn van interbestuurlijk toezicht. Daar is sprake van beleidsgericht toezicht: bewaken dat het optreden van gemeenten niet strijdig is met het provinciaal belang. Volgens het persbericht wil de provincie haar toezichthoudende rol op andere overheden drastisch herzien. De nota gaat echter alleen over het interbestuurlijk toezicht, niet over het beleidsgericht toezicht. Gemeenten en regio's (?) krijgen interbestuurlijk meer ruimte en vertrouwen. Overheden moeten vanuit eigen verantwoordelijkheid toezicht houden op eigen handelen en minder toezicht houden op elkaar, zo stelt het persbericht. Alleen als interventie echt nodig is zal de provincie tijdig ingrijpen. Het is de bedoeling de herziening in te laten gaan op 1 januari 2011 als ook wetgeving op het gebied van (interbestuurlijk) toezicht wijzigt. Het plan van aanpak opent met vier algemene hoofdstukken, waarin allereerst de maatschappelijke en bestuurlijke context wordt geschetst, vervolgens de vraag wordt behandeld wat interbestuurlijk toezicht eigenlijk is, de huidige praktijk van interbestuurlijk toezicht wordt beschreven, om tenslotte de visie op interbestuurlijk toezicht te presenteren die is ontleend aan het landelijke plan van BZK, IPO en VNG. In hoofdstuk 5 komen dan de uitgangspunten aan de orde, ontleend aan het advies van de commissie Oosting uit 2007, het implementatiekader dat het IPO aan het ontwikkelen is en het bedoeld GS-besluit om beleidsgericht toezicht te (onder-) scheiden van interbestuurlijk toezicht.
6.4.1 Enkele onderdelen van de voorgestelde aanpak: •
•
Om het toezicht te verminderen en vereenvoudigen gaat de provincie nieuwe toetsingskaders opstellen. Voor ieder toezichtgebied wordt vastgelegd langs welke weg (interventieladder), met welke informatie en met welk instrumentarium de provincie de toezichttaak gaat invullen. Het beleidsgericht toezicht valt onder "de vakgedeputeerde" en zijn beleidsafdeling; het interbestuurlijk toezicht valt onder de gedeputeerde "interbestuurlijk toezicht" die de beschikking krijgt over een apart toezichtteam.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
20
•
•
•
•
•
De provincie gaat gemeenten stimuleren om het zelfcontrolerend vermogen te versterken. Daartoe wordt een pilot gestart met enkele gemeenten. De uitkomsten van de pilot komen beschikbaar op een congres dat GS eind 2010 samen met de VZHG wil organiseren. De provincie gaat met de gemeenten afspraken maken over de informatie, die -afgezien van de wettelijk reeds voorgeschreven informatie- nodig is voor de uitoefening van interbestuurlijk toezicht. Uitgangspunt is dat informatie eenmalig wordt gevraagd en meervoudig wordt gebruikt. GS gaan met de VZHG afspraken maken op welke wijze gemeenten worden betrokken bij de herziening van IBT. Daartoe wordt met een aantal gemeenten een pilot "informatiearrangementen" gestart. De gemeenten wordt gevraagd een voortrekkersrol te vervullen. Ook de uitkomsten van deze pilot komen aan de orde op het met de VZHG te organiseren congres eind 2010. De provincie gaat een zgn. Staat van Bestuur ontwikkelen: een overzichtelijk beeld hoe het is gesteld met de kwaliteit van de gemeentelijke taakuitoefening op meerdere aandachtsvelden. Op basis van de Staat van Bestuur bepalen GS welke gemeenten meer of minder toezicht nodig hebben en waar afstemming en integraal toezicht cruciaal is. Inhoud en werking van de Staat van Bestuur worden nog nader bepaald . De eerste verschijnt in het najaar van 2010. Er komen ook andere vormen van systematische informatieverzameling om te kunnen vaststellen of gemeenten zich wel aan de wet houden en handelen overeenkomstig het algemeen belang.
6.4.2
Specifiek interbestuurlijk
toezicht
In de laatste paragraaf van het hoofdstuk Doelstellingen en aanpak wordt ingegaan op een aantal vormen van specifiek toezicht die ingepast moeten worden in het meer generieke toezicht. Aan de orde komen de Huisvestingswet, de Archiefwet, het financieel toezicht, het toezicht op de veiligheidsregio's, het toezicht op de uitoefening van milieutaken en de Wet ruimtelijke ordening. Bij het laatste onderdeel komt de nota terug op het onderscheid tussen beleidsgericht toezicht en interbestuurlijk toezicht. Het eerste (met de Provinciale Structuurvisie en de Verordening Ruimte als kader) is hier niet aan de orde. Voor het tweede (voert de gemeente de wet goed uit, wordt het algemeen belang gediend) komt er een apart beleidskader met een interventieladder en een informatiearrangement.
7.1 VNG-commissie Gemeentefinanciën. De commissie is bijeen geweest op 18 maart jl. Op de agenda: Gemeentefinanciën en economische crisis: Handboek gemeentelijke bezuinigingen / website Notitie toekomst normeringssystematiek Inventarisatie VNG-agendapunten voor Bestuurlijk Overleg Financiële Verhoudingen (BOFV) van 6 april 2010 Positie G4 in verdeelmodel gemeentefonds Kostenverhaal artikel 2 Fvw Wet gemeentelijke schuldhulpverlening Evaluatie BTW-compensatiefonds: ervaringen Stand van zaken schatkistbankieren Rapport NIVRA 'Meer dan Euro's alleen' Voorbereiding VNG-Flitscongres 'Het perspectief van gemeenten' en bijeenkomst over het rapport inzake kosten controletoren Stukken ter kennisneming: Artikel B&G 'Gemeentefinanciën in zwaar weer'; Woonlastenmonitor COELO en mediaberichten lokale lasten, Inzet VNG voor landelijke verkiezingsprogramma's, VNGreactie op ontwerp-Drinkwaterbesluit en 'Financiële gevolgen economische crisis voor gemeenten' (COELO)
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
21
8.1 VNG-commissie Werk en Inkomen. De commissie is bijeen geweest op 18 maart 2010. Op de agenda: • Brainstorm consequenties van VNG-input voor heroverweging Hierbij betrokken zijn een VNG-secretariaatsnotitie, de notitie heroverwegingen 'Grotere en duidelijker rol gemeenten in sociale zekerheidsbeleid' en de Governance structuur voor het domein Werk en Inkomen Brainstorm over sectorconvenanten en vertaling naar regionaal en lokaal niveau Gemeentelijke ambities inburgering : Hoe willen gemeenten verder met inburgering? Samenwerking gemeenten - ROC (Servicedocument) Stand van zaken pilots de Vries (sociale werkvoorziening) Overheveling WWB 65+ van gemeenten naar SVB Inbreng VNG in SER-advies zelfstandig ondernemerschap
9.1 Tympaan: gemeentelijke Wmo-adviesraden niet zo effectief. In overleg met de provincie Zuid-Holland heeft Tympaan Instituut besloten een oriënterend onderzoek te doen naar de effectiviteit van de gemeentelijke Wmo-adviesraden in Zuid-Holland. Het Tympaan Instituut is een provinciaal kennisinstituut op het terrein van samenlevingsvraagstukken. De deelvragen in dit onderzoek waren: 1. Hoe beoordelen gemeenten en Wmo-adviesraden de effectiviteit van Wmo-adviesraden; 2. In hoeverre worden adviezen van Wmo-adviesraden overgenomen in het gemeentelijk beleid? In het kader van dit onderzoek, dat in 2009 werd uitgevoerd, werden bij 27 gemeenten via een enquête gegevens over subjectieve effectiviteit verzameld. Bij het onderzoek was ook Zorgbelang Zuid-Holland betrokken, de stichting die in Zuid-Holland de belangen behartigt van leden van o.a. cliëntenraden, (de voormalig Regionale Patiënten Consumenten Platforms zijn opgegaan in Zorgbelang Zuid-Holland). De uitkomst van het onderzoek wordt o.a. gebruikt door Zorgbelang Zuid-Holland voor hun gesprekken met gemeenten over de stand van zaken van cliëntenparticipatie in het kader van de Wmo. De conclusies van Tympaan (zie www.tvmpaan.nl): • Zowel gemeenten als hun Wmo-adviesraden zijn behoorlijk positief in hun oordeel over de aanwezigheid van een aantal succesfactoren, in casu indicatoren om effectief te kunnen zijn. • Zowel gemeenten als Wmo-advies raden zijn minder positief over de effectiviteit van Wmoadviesraden. • De aanwezigheid van die succesfactoren / indicatoren zegt dus niet alles over de feitelijke objectieve effectiviteit. • Het oordeel "hoge effectiviteit" houdt niet in dat de gemeente daadwerkelijk veel adviezen overneemt. Tympaan adviseert de Wmo-adviesraden zich de vraag te stellen of en op welke manier hun adviezen meer effect kunnen krijgen, d.w.z. dat zij worden geaccepteerd en opgenomen in het gemeentelijk beleid. Zo'n bezinning vergt nader overleg en afstemming met de gemeenten, aldus het rapport van Tympaan. Benadrukt wordt dat Tympaan en Zorgbelang Zuid-Holland ondersteuning kunnen bieden bij het vergroten van de deskundigheid van een gemeentelijke WMO- adviesraad.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
22
9.2 Statencommissie Samenleving De commissie komt bijeen op 7 april a.s. Op de agenda: • Afbouw subsidie aan ondersteuningsinstellingen In het kader van Provincie-Nieuwe-Stijl hebben Provinciale Staten in 2008 besloten de subsidierelatie met 8 instellingen te beëindigen die geen tweedelijns- maar eerstelijnsondersteuning leveren. Er bestond de mogelijkheid om voor het jaar 2010 te komen tot een incidentele individuele heroverweging. GS stellen voor aan zes van de bedoelde instellingen een incidentele subsidie toe te kennen, waaronder de Zuid-Hollandse Vereniging voor Kleine Kernen. • Maatschappelijke participatie: voortgangsrapportage uitvoering "Meedoen in Zuid-Holland" 20092012. • Themajaar 2011 "Kinderdijk en de Zuid-Hollandse molens": uitvoeringsplan en subsidieregeling • Themajaar 2009 "Limes en Fort Wierickerschans": rapportage. • Jeugdzorg: rapportage 2009 wachtlijsten.
10.1 Wisselwerking provincie-gemeenten ruimtelijke ordening Op donderdag 24 maart jl. vond een vervolgoverleg plaats van de regio-portefeuillehouders ruimtelijke ordening met de gedeputeerde ruimtelijke ordening, Govert Veldhuijzen. Zes van de acht ZuidHololandse regio's waren vertegenwoordigd: Midden-Holland, Haaglanden, Drechtsteden, Hoeksche Waard, Alblasserwaard-Vijfheerenlanden en Goeree-Overflakkee. Namens de VZHG participeerde Frank Koen, portefeuillehouder RO. Op de agenda stond de bespreking van een voorstel voor een procesconvenant tussen gemeenten en provincie. Ter tafel lag een ambtelijke voorzet, opgesteld door de provincie na twee gesprekken met vertegenwoordigers van de regio's en één gesprek met vertegenwoordigers van gemeenten. Na een inleidende paragraaf wordt ingegaan op: • Samenwerking aan de voorkant (als regio's en als gemeenten) • Vermindering administratieve lasten • Wanneer een inpassingsplan in plaats van een bestemmingsplan? • Hoe afspraken maken over planschadeafhandeling? Het overleg concludeerde dat het concept in het algemeen tegemoet komt aan de behoefte die eerder bestuurlijk geformuleerd was. Voor de inrichting van het convenant werd -ook door de gedeputeerde een aantal suggesties gedaan, die verwerkt zullen worden in een volgend concept. Er zal dan tijd genoeg zijn om in een regionaal portefeuillehouderoverleg te kunnen terug koppelen. In juni komt het overleg opnieuw bijeen.
10.2Provincie vat zienswijzen op PSV samen Gedeputeerde G. Veldhuijzen heeft op 3 maart jl. een samenvatting naar buiten gebracht van de 534 zienswijzen die zijn ingediend op het ontwerp van de Provinciale structuurvisie en de verordening ruimte. Zienswijzen konden worden ingediend tot en met 17 januari 2010. De zienswijze van het rijk was integraal bijgevoegd. In de categorie overheid is verder een zienswijze ontvangen van de 9 regio's, van 60 individuele gemeenten en van de buurprovincies Noord-Holland en Utrecht. Het is de gedeputeerde opgevallen dat de gemeenten Rotterdam en Leiden en de gemeenten in de regio's Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee zelf geen zienswijze hebben ingediend. Hij concludeert hieruit dat de regionale samenwerking in de provincie sterker wordt.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
23
De gedeputeerde concludeert dat de hoofdlijnen van de structuurvisie breed worden onderschreven. De zienswijzen gaan vooral in op de uitwerking van de doelen in de praktijk. Bijna alle regio's en veel gemeenten hebben opmerkingen gemaakt over de sturingsfilosofie. Veel gehoorde klacht is dat de provincie zich nog te veel met dingen bemoeit. Zij vragen om de regionale visies onverkort over te nemen of onderdeel te laten zijn van de provinciale structuurvisie. Uit de veelheid van zienswijzen op het onderwerp "bebouwingscontouren" wordt afgeleid dat de methodiek hierachter niet altijd even helder is. Enkele zienswijzen willen de methodiek ter discussie stellen, waarbij het rijk aandringt op koppeling aan het begrip "bestaand bebouwd gebied" dat in de AMvB- Ruimte wordt gebruikt. Ook blijkt het uitzonderingsregime in de verordening niet helder: hoe om te gaan met bebouwingslinten, sportvelden of landelijk wonen? Veel gemeentelijke zienswijzen gaan in op het beleid inzake 30 % sociale woningbouw. Andere "toppers" voor gemeenten zijn het beleid voor HMC-bedrijven en (in de verordening) de zgn. Champ-methodiek voor het bepalen van de "groepsrisicoafweging". De informatieve notitie van de provincie bevat verder nog een impressie van de zienswijzen van het rijk en van de regio's. De zienswijzen van Midden-Holland, Drechtsteden en Rijnstreekberaad worden gekarakteriseerd als "relatief kort en positief, die van de stadsregio Rotterdam is "positief, kort en krachtig", terwijl die van Haaglanden positief wordt genoemd " met een bijlage met veel detailvragen". In de zienswijze van de Alblasserwaard/Vijfheerenlanden voeren teleurstelling en ontevredenheid de boventoon, aldus de samenvatting. De Nota van Beantwoording en Wijziging wordt volgens planning op 20 april door GS vastgesteld. Hierin zullen ongeveer 10.000 vragen worden beantwoord, die via de zienswijzen gesteld zijn.
10.3 Bestuurlijke tafels over Provinciale Structuurvisie: constructief In de periode van 10 tot en met 12 maart jl. organiseerde de provincie Zuid-Holland zes verschillende bestuurlijke tafels over de Provinciale structuurvisie PSV. De gesprekken gingen over: a. de zienswijzen die zijn ingebracht op de provinciale structuurvisie b. de opzet van het uitvoeringsprogramma. In het overleg van de regioportefeuillehouders RO met gedeputeerde Veldhuijzen op 24 maart jl. werd vastgesteld dat alle bestuurlijke tafels een constructief karakter hadden. De opkomst vanuit de gemeenten was -in het licht van de demissionaire status van de portefeuillehouders- uitstekend. Naarmate de discussie een meer inhoudelijk karakter had, kwam er over en weer beweging in opties en standpunten. Waardering was er voor de opstelling van gedeputeerde Veldhuijzen die -met alle voorbehoud omdat bespreking in GS nog moet plaats vinden- inhoudelijk inging op opmerkingen vanuit de regio. Zo kwam aan de orde in de regio Midden-Holland dat er een evaluatie komt van het rodecontourenbeleid dat nu zo'n 8 jaar door de provincie wordt toegepast. Wellicht groene contouren? Er worden groen-stedelijke functies geïntroduceerd, zoals sportvelden met accommodatie, die buiten de contouren plaats kunnen krijgen. In het landelijk wonen zal meer lijn worden aangebracht. Voor de situering van kantoren wordt gedacht aan minder zware regels. In het kader van de nieuwe provinciale woonvisie wordt gedacht aan het afschaffen van de 30 %-norm voor sociale woningbouw; te vervangen door een systeem waarin vraag en voorraad een grotere rol spelen. Er wordt serieus nagedacht over de mogelijkheid om de zgn. champ-methodiek (art. 11 lid 2) af te schaffen, waarmee tegemoet zou worden gekomen aan bezwaren die vanuit meerdere regio's waren geuit. Verder gaat de gedeputeerde contact opnemen met zijn collega's van Utrecht en Noord-Holland om het beleid ten aanzien van het Groene Hart te uniformeren. De gedeputeerde gaf ook aan in de toekomst graag in maatwerk per regio periodiek met de gemeenten te willen overleggen over de ruimtelijke ordening. De provinciale structuurvisie zal jaarlijks worden herzien; de eerste keer in februari 2011, daarna elk jaar in december.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
24
10.4 Provincie zet voor het eerst reactieve aanwijzing in. Op 10 maart jl. hebben Gedeputeerde Staten de 3e halfjaarlijkse monitor uitgebracht van hun toetsing van gemeentelijke ruimtelijke plannen. Deze monitor had betrekking op het tweede halfjaar van 2009. Over de 2 e monitor berichtten wij in VZHG-Joumaal nr. 2 van 1 maart jl. paragraaf 9.2. De trend daarin heeft zich voortgezet: onder het huidige provinciale ruimtelijke beleid is bij alle gemeentelijke plannen een provinciaal belang in het geding. Het aantal gemeentelijke plannen is in een halfjaar meer dan verdubbeld, van 229 naar 539. Het aantal voorontwerpplannen dat paste binnen het provinciaal beleid is gedaald naar 49 %; bij de ontwerpplannen is het echter gestegen naar 84 %. Van de vastgestelde plannen waren er voor het eerst 2 (1 %) die strijdig waren met het provinciaal beleid. In die twee gevallen (gemeente Den Haag en gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle) is voor het eerst gebruik gemaakt van de reactieve aanwijzing. GS constateren dat er meer vooroverlegreacties zijn geweest en dat die steeds vaker op goede wijze in het ontwerpbestemmingsplan worden verwerkt. De meeste opmerkingen die volgens de provincie gemaakt moesten worden, hebben nog steeds betrekking op de aspecten water (40 % ) , milieu (25 %) en cultuurhistorie (12%). Met name de toename bij het beleidsveld water wordt opvallend genoemd. Het totaal aantal door de provincie ingediende zienswijzen is iets gedaald. GS concluderen dat de monitor geen aanleiding geeft tot aanpassing van de werkwijze van de provincie. Pas de vijfde monitor (2e halfjaar 2010) wordt echt interessant, omdat dan -zo verwachten GS- getoetst kan worden op grond van de Provinciale Structuurvisie en de nieuwe verordening ruimte.
10.5 Provinciale Planologische Commissie (PPC) De Provinciale Planologische Commissie komt bijeen op 8 april a.s. Op de agenda: • Provinciale Structuurvisie en Verordening Ruimte: Concept Nota van Beantwoording van GS en Wijzigingen Vanuit de provincie wordt een korte toelichting gegeven op de concept Nota van Beantwoording en Wijziging en de concept voordracht van GS aan Provinciale Staten. Op basis van de op 30 maart onder embargo toegezonden stukken en een bijbehorende bespreeknotitie zal de PPC Gedeputeerde Staten adviseren. • Uitvoeringsagenda Provinciale Structuurvisie. Vanuit de provincie wordt een presentatie gegeven over de Uitvoeringsagenda en de vraagpunten aan de PPC. De PPC adviseert aan Gedeputeerde Staten over het onderwerp op basis van de punten waarover advies wordt gevraagd in een bespreeknotitie. Op 22 april a.s. staat de volgende vergadering van de PPC gepland. Op de agenda staan voorlopig de volgende punten. • Gebiedsagenda / MIRT-verkenningen (in mei is er een Bestuurlijk Overleg MIRT) • Concept Agenda Landbouw Zuid-Holland.
10.6Statencommissie Ruimte en Wonen De commissie is bijeen geweest op 17 maart jl. Op de agenda: o.a. • Provinciale Structuurvisie (PSV) en provinciale verordening ruimte: overzicht van de onderwerpen die in de zgn. zienswijzen aan de orde komen; impressie aard van de zienswijzen van rijk en regio's. • Wet ruimtelijke ordening: provinciaal toezicht op de uitvoering door gemeenten: monitor over het eerste en het tweede halfjaar van 2009. • Wonen: startnotitie voor een beleidsvisie • Bevolkingsdaling: startnotitie voor de beleidsvisie; • Ontwikkeling Oude Rijnzone: aangaan gemeenschappelijke regeling • Windenergie: Nota Wervelender
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
25
11.1 Statencommissie Groen, Water en Milieu De Statencommissie is bijeen geweest op 17 maart jl. Op de agenda o.a.: • Visie op de landbouw: het proces, de opzet en de agenda van de discussie. • Het Groene Hart: effectmonitoring beleid Groene Hart en Westelijke Veenweide door de Kwink-groep, stand van zaken uitvoering moties en voorbereiding interprovinciaal overleg op 1 april 2010. • Vorming Regionale Uitvoeringsdiensten en implementatie Wabo (stand van zaken); • Gewenst Grond en Oppervlaktewater Regime (GGOR) en Normering Regionale Wateroverlast (NRW): inspectieonderzoek naar provinciale regie • Subsidieregeling Landelijk Gebied 2009 (wijziging); • Decentralisatie Faunafaonds
12.1 Wabo: datum invoering niet zeker, geen verplichte instelling regionale uitvoeringsdiensten 12.1.1 De wet is
aangenomen
Op 24 maart 2010 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de Invoeringswet voor de Wabo, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Aan het slotdebat ging een maand van intensieve parlementaire discussie vooraf. Die draaide om twee punten: 1. zijn de technische voorwaarden wel op tijd vervuld om te kunnen werken met digitale aanvragen voor een omgevingsvergunning? 2. zijn de gemeenten niet te veel onder druk gezet bij de vorming van Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD's), hetzij via kwaliteitscriteria, hetzij via territoriale koppeling? 12.1.2 ICT op tijd klaar? Voor het eerste punt had de VNG bij brief van 24 februari 2010 een dringend beroep gedaan op de Eerste Kamer. De VNG gaf aan niet het vertrouwen te hebben dat een betrouwbaar en werkend "OmgevingsLoket Online" op korte termijn beschikbaar zal zijn. Op grond van de situatie met betrekking tot de ICT en andere onzekerheden concludeerde de VNG dat invoering van de Wabo per 1 juli 2010 niet verantwoord zou zijn. Demissionair minister van VROM mw. Huizinga-Heringa kwam in een brief aan de Kamer van 5 maart jl. op dat punt met een toezegging. De nieuwe versie van het Omgevingsloket die in april wordt opgeleverd, zal voldoende garantie moeten bieden. IPO en VNG kunnen dit vanaf half april testen. Pas als vastgesteld is dat de verbeteringen voldoende zijn, zal het Inwerkingstredings KB (Koninklijk Besluit) worden vastgesteld. De Minister gaat er vanuit dat daarmee inwerkingtreding per 1 juli 2010 mogelijk blijft. Het bestuur van de VNG toonde zich hiermee in haar vergadering van 18 maart tevreden, omdat de VNG hiermee de bevoegdheid tot een "go or no go" signaal krijgt, nadat de nieuwste ICT-versie is getest. 12.1.3 Geen verplichting om Regionale Uitvoeringsdiensten
te vormen
Het tweede punt kwam naar voren bij de (eerste) plenaire behandeling van het wetsontwerp in de Eerste Kamer zelf op 9 maart jl. De meeste fracties vonden dat de vorming van de Regionale Uitvoeringsdiensten voor Wabo-taken onvoldoende van onderop mogelijk is. De PvdA wilde de
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
26
verplichting eraf hebben, de W D wilde dat de provincies pas op de plaats maken en het CDA wilde voorkomen dat gemeenten alles tegelijk voor de kiezen krijgen. Ook op dit punt kwam minister Huizinga met een nader schrijven om de Eerste Kamer tegemoet te komen. Bij brief van 16 maart 2010 gaf zij aan dat de vorming van RUD's principieel los staat van de Wabo. Vergunningverlening onder de Wabo is ook mogelijk vanuit de bestaande organisaties bij de gemeenten en de provincies. De wens om RUD's te vormen komt voort uit de behandeling van het advies van de commissie-Mans, dus een heel ander traject. De Wabo noch het wetsvoorstel Invoeringswet Wabo of het Besluit omgevingsrecht regelen de instelling van RUD's of stellen eisen wat betreft deskundigheid of omvang. Over de vorming van RUD's zijn volgens de minister op vrijwillige basis afspraken gemaakt met het IPO en de VNG, zoals in de zgn. package deal van juni 2009. De minister acht gemeenten en provincies zeer wel in staat om dat proces samen af te ronden en zo te komen tot de gewenste uitvoeringskwaliteit. Zij liet het graag aan het volgende kabinet over om dat wettelijk te borgen. Dat laatste ging de Eerste Kamer te ver. Bij (unaniem aangenomen) motie werd vastgelegd dat het aan de provincies en de gemeenten is om een beslissing te nemen over de instelling van Regionale Uitvoeringsdiensten.
12.2Stand van zaken RUD's in Zuid-Holland Bij brief van 18 februari 2010 geeft gedeputeerde F.D. van Heijningen de stand van zaken weer van de vorming van 5 (en een halve) Regionale Uitvoeringsdiensten in Zuid-Holland. De verkenningsfase is in alle regio's afgerond. Qua tempo worden twee tranches onderscheiden. Tranche 1: Hiertoe behoren de RUD's die per 1 januari 2011 operationeel kunnen zijn: Rijnmond (DCMR), ZuidHolland-Zuid en West Holland. In Rijnmond moeten de gemeenten en de provincie de gemeenschappelijke regeling DCMR wijzigen. In Zuid-Holland-Zuid hebben de provincie en de gemeenschappelijke regeling Zuid-Holland-Zuid samen een nieuwe gemeenschappelijke regeling gesloten. In West-Holland gaat de provincie deelnemen aan de gemeenschappelijke regeling voor de Milieudienst die gelijktijdig door de gemeenten gewijzigd wordt. Tranche 2: Hiertoe worden de RUD's gerekend, die op 1 januari 2012 operationeel kunnen zijn: Midden-Holland, Haaglanden en Goeree-Overflakkee. Met Midden-Holland wordt nog gesproken over de bestuurlijkjuridische vormgeving. In Haaglanden zal waarschijnlijk dit najaar besluitvorming plaats vinden over een gemeenschappelijke regeling van gemeenten en provincie. Op Goeree-Overflakkee wordt een expertmatige samenwerking met DCMR geregeld. In het Plan van Aanpak "Herziening interbestuurlijk Toezicht" dat GS op 16 maart vaststelden (zie paragraaf 6.4 van dit Journaal) wordt aangegeven dat de provincie Zuid-Holland bovendien een actieve bijdrage gaat leveren aan de totstandkoming van landelijke kwaliteitscriteria waaraan vergunningverlening, toezicht en handhaving op milieugebied per 1 januari 2011 moeten voldoen. Vervolgens gaan GS ervoor zorgen dat de gemeentelijke taakuitvoering uiterlijk 1 januari 2012 voldoet aan deze kwaliteitscriteria. Hiervoor wordt o.a. een provinciaal beeld opgesteld. Vervolgens gaat het interbestuurlijk toezicht op de gemeenten voor de uitvoering van de Wabo over van het rijk op de provincie. NB GS konden op 16 maart geen rekening houden met de uitkomst van het debat in de Eerste Kamer over de Wabo. Zo worden de bedoelde landelijke kwaliteitscriteria niet wettelijk vastgelegd en kunnen zij dus ook geen basis zijn voor interbestuurlijk toezicht
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
27
12.3Overeenstemming over uitgangspunten Omgevingsdienst WestHolland Op 1 maart jl. ging het Algemeen Bestuur van de milieudienst West-Holland akkoord met de zogenaamde Uitgangspuntennota voor de vorming van een omgevingsdienst voor de regio Holland- Rijnland. Eerder gingen het Dagelijks Bestuur van de milieudienst en Gedeputeerde Staten al akkoord, (zie vorig VZHGJournaal paragraaf 11.3) Materieel treedt de provincie Zuid-Holland toe tot de Milieudienst West-Holland die tegelijk wordt aangepast en Omgevingsdienst gaat heten. De volgende stap is nu om een voorstel op te stellen voor de tekst van een aangepaste Gemeenschappelijke Regeling, voor een bedrijfsplan en een sociaal plan. Het is de bedoeling om deze voorstellen op 28 juni a.s. te behandelen in het algemeen bestuur van de Milieudienst, waarna de wijziging dient te worden vastgesteld door de bestuursorganen van de betrokken gemeenten. Zowel de provincie als de milieudienst hebben de ambitie uitgesproken om per januari 2011 te starten met de omgevingsdienst West-Holland.
12.4VNG commissie Milieu en Mobiliteit De commissie Milieu en Mobiliteit vergaderde op 18 maart 2010. Op de agenda: • Wabo en regionale uitvoeringsdiensten De commissie is bijgepraat over de stand van zaken. • Geluidsregelgeving (SWUNG) Het ministerie van VROM werkt al enige jaren aan herziening van de geluidsregelgeving onder de naam SWUNG. Voor gemeenten is het van belang om de tussenperiode tussen invoering SWUNG-1 en SWUNG-2 zo kort mogelijk te houden. Meerdere wettelijke regimes naast elkaar geeft onduidelijkheid en onzekerheid. De commissie is gevraagd om opmerkingen of suggesties bij de voorgestelde richting voor het proces SWUNG-2 • Warmte koude opslag Het ministerie van VROM is bezig met de voorbereiding van de AMvB bodemenergie, waarin warmtekoude opslag (WKO) wordt gereguleerd. Doel van de AMvB is om warmte-koude opslag enerzijds te stimuleren, maar ook te reguleren, zodat systemen beter op elkaar zullen aansluiten. Het ministerie van VROM heeft aangegeven vooralsnog geen financiële middelen te hebben voor de uitvoering van deze AMvB. De commissie is gevraagd of de VNG moet bevorderen dat de bevoegdheden die de nieuwe AMvB bodemenergie met zich meebrengt naar de gemeenten komen, wanneer de initiële kosten en/of de structurele kosten niet vergoed worden. • Rijksvisie op de ondergrond. In het convenant 'Bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties' is in artikel 5.1 'duurzaam gebruik van de ondergrond' opgenomen dat het rijk hierover een visie zal vaststellen. Deze rijksvisie wordt volgens planning in april door de Tweede Kamer behandeld in het Algemeen Overleg Bodem. Aan de commissie is gevraagd of zij kan instemmen met deze beleidsvisie. In hoeverre worden de gemeentelijke belangen geraakt? • Asbest Asbestdoden halen jaarlijks de Kameragenda, mede omdat een eenduidige oplossing ter voorkoming van deze slachtoffers moeilijk te vinden is. Het ministerie van VROM heeft een quick scan bij alle gemeenten aangekondigd, waarin wordt nagegaan hoe zij presteren op het toezicht en handhaving van meldingen en verleende vergunningen en het opsporen en tegengaan van illegaliteit. De VNG heeft aangegeven niet direct een rol voor gemeenten te zien om de illegaliteit tegen te gaan. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt in eerste instantie bij het bedrijfsleven. Aan de commissie is gevraagd om in te stemmen met de lijn die de VNG gekozen heeft. Welke inzet kunnen gemeenten volgens de commissie plegen om de deskundigheid op asbestgebied te verbeteren? • LPG tankstations Op 1 juli a.s. loopt de overgangsperiode af uit het BEVI (Besluit externe veiligheid inrichtingen) voor
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
28
•
het saneren van de restcategorie LPG tankstations. Het BEVI verplicht het bevoegd gezag om ervoor te zorgen dat de grenswaarde van het plaatsgebonden risico niet langer wordt overschreden. In het Convenant LPG autogas tussen rijk en de branchevereniging voor LPG is afgesproken dat de LPGsector de kosten betaalt die met sanering gemoeid zijn. De LPG-branche wacht af, individuele tankstationhouders ondernemen geen actie, waardoor gemeenten straks op 1 juli 2010 niet aan de wet voldoen. De Vrom-lnspectie zal na de zomer tegen gemeenten gaan optreden. Aan de commissieleden is gevraagd om vanuit de achterban ervaringen aan te dragen met de sanering van LPG-tankstations? Hoe moet de VNG omgaan met de problematiek? Gevolgen val kabinet voor gemeenten Wat zijn de gevolgen van de val van het kabinet op het terrein van de commissie?. Welke aanhangige onderwerpen zijn controversieel verklaard en welke acties kan de VNG richting de verkiezingsprogramma's voor de Tweede Kamerverkiezingen ondernemen?
12.5Gemeentelijke suggesties voor lange termijn perspectief windenergie VROM Op 11 maart jl. zou er een Bestuurlijk Overleg zijn over Windenergie tussen het Ministerie van VROM, IPO en VNG. Door de val van het kabinet is dit overleg over een lange termijnvisie windenergie niet doorgegaan. De VNG heeft ten behoeve van dit overleg suggesties en aanbevelingen uit gemeentelijke kring verzameld. De notitie is bij de VZHG beschikbaar. Een paar kernpunten: Gemeenten zijn het erover eens dat de realisering van windenergie en andere groene energieopwekking voor de toekomst van groot belang is. Tegelijkertijd moet zorgvuldig worden omgesprongen met bestaande particuliere belangen Er is meer aandacht nodig voor communicatie met de burger en draagvlakverwerving. De meeste gemeenten kunnen zich vinden in de driedeling van typen zones. Wel worden kanttekeningen geplaatst bij de uitwerking van de criteria en de vraag gesteld of alleen milieucriteria van toepassing moeten zijn. Naar de begrenzing van de vrijwaringsgebieden moet kritisch worden gekeken. Velen vinden dat deze gebieden opgerekt zouden mogen worden en andere gemeenten vinden dat duidelijk aangegeven moet worden hoe ver de externe werking van de vrijwaringszones gaat. De vraag wordt gesteld of EHSgebieden eenzelfde vrijwaring moeten genieten als nationale landschappen en Natura2000-gebieden. De veronderstelling van VROM dat er in recreatiegebieden minder conflicten te verwachten zijn met de landschappelijke inpassing, wordt niet gedeeld door een aantal gemeenten dat daar ervaring mee heeft. Versnippering moet worden voorkomen, en opschoning kan ook plaatsvinden in combinatie met nieuwe natuur. Het rijk heeft te hoge verwachtingen als voor 10 zoekgebieden een ondergrens van 100 MW wordt genoemd. Zelfs voor geschikte landlocaties is dat fors. Gemeenten vinden de stelling dat de ruimte in de windparken zelf goed is te gebruiken voor andere vormen van extensief ruimtegebruik, zoals (onder andere) recreatie te algemeen gesteld. De kaarten van zoekgebieden moeten nader ontwikkeld worden met de betrokken provincie en gemeenten. De suggestie dat functiecombinatie of meervoudig ruimtegebruik kan zorgen voor meerwaarde van bestaande investeringen wordt niet serieus genomen. Gemeenten zien in de directe omgeving van windturbines tot op heden slechts waardedaling van omliggende woningen. Een aantal gemeenten pleit ervoor de relatie met de grondprijzen goed in de gaten te houden.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
29
13.1 Bijeenkomst Zuid-Holiandse gemeenten over Zuidwestelijke Delta Gedeputeerde mevrouw H.M.C. Dwarshuis- van de Beek heeft bij brief van 10 maart 2010 alle colleges van B&W van de Zuid-Hollandse gemeenten in het gebied van de Zuidwestelijke Delta uitgenodigd voor overleg. De bijeenkomst vindt plaats op vrijdag 9 april a.s. van 09.30 tot 11.00 uur in het gemeentehuis van Middelharnis. Over de voorbereiding van de bijeenkomst is overleg geweest met de VZHG. De gedeputeerde geeft aan dat kwaliteitsproblemen in de grote wateren invloed hebben op de leefkwaliteit en op de lokale en regionale economie. Ze wijst op de blauwalgen in het Krammer-VolkerakZoommeer die de inlaat van landbouwwater verhinderen en de recreatiesector belemmeren. Daarnaast is veiligheid tegen overstromingen een blijvende voorwaarde. In het Nationaal Waterplan heeft het rijk de opgaven voor de Deltawateren geformuleerd. In de stuurgroep Zuidwestelijke Delta hebben de drie betrokken provincies en de waterschappen die opgaven samen met het rijk gekoppeld aan de kansen voor regionale gebiedsontwikkeling. De stuurgroep stelt een Uitvoeringsprogramma op voor een gezonde, veilige en vitale delta. Daar wil de gedeputeerde graag met de betrokken gemeenten over spreken. Belangrijk punt van gesprek zal de positie van de gemeenten in de programma-organisatie zijn. Daarover heeft begin dit jaar een gesprek plaats gevonden tussen de drie betrokken gedeputeerden en drie burgemeesters uit de betrokken provincies, (zie VZHG-Journaal nr 1, paragraaf 13.1). De gedeputeerde kondigt in haar brief aan dat ook de nieuw gekozen gemeenteraden zullen worden geconsulteerd over het Uitvoeringsprogramma dat door de stuurgroep is opgesteld. Aanmelding voor de bijeenkomst:
[email protected]
13.2 Gemeenteambassadeur Water Zuidwestelijke Delta stelt zich voor De VNG heeft Erik Leemreijze van de gemeente Tholen aangewezen als gemeenteambassadeur Water voor het gebied van de Zuidwestelijke Delta, één van de zes deelgebieden in het kader van het Nationaal Deltaprogramma. Bij brief van 11 maart 2010 heeft Erik Leemreijze zichzelf geïntroduceerd bij de colleges van B&W van de betreffende gemeenten. In de brief (op briefpapier van de gemeente Tholen) geeft de heer Leemreijze allereerst aan wat zijn taken zijn. Vervolgens gaat hij in op de stand van zaken binnen Zuidwestelijke delta, met name op het Uitvoeringsprogramma dat in concept is uitgebracht door een stuurgroep onder voorzitterschap van de Zuid-Hollandse gedeputeerde mw. Dwarshuis. Vervolgens gaat de waterambassadeur in op de positie van de gemeenten in het proces, die naar zijn oordeel nog onvoldoende geregeld is. Daarbij gaat het hem niet alleen om het feit dat de gemeenten tot op heden niet vertegenwoordigd zijn in de stuurgroep van het rijk, de drie provincies en de waterschappen. Hij stelt voor: 1. de voorzitter van de zgn. adviesgroep (waarin de gemeenten vertegenwoordigd zijn samen met de belangenorganisaties) oud-dijkgraaf Van der Weijden op te nemen in de stuurgroep*). 2. per provincie een vast overleg van gemeentelijke portefeuillehouders in te stellen (c.q. een bestaand overleg daartoe aan te passen). Voor Zuid-Holland zou dat overleg samengesteld kunnen worden via de vijf samenwerkingsverbanden. 3. de overleggen die de stuurgroep per bekken gaat instellen ( voor Zuid-Holland: 1. Haringvliet/ Hollands Diep/ Biesbosch, 2. Krammer Volkerak, inclusief Flakkeese kreken; 3. Grevelingen (incl. Brouwersdam)) te laten ressorteren onder het hierboven bedoelde gemeentelijk portefeuillehouderoverleg per provincie 4. de betreffende gedeputeerde een aantal keren per jaar uit te nodigen voor dit overleg. Verder stelt Erik Leemreijze de colleges van B&W voor om een ambtelijk contactpersoon aan te wijzen. De bijeenkomst van 9 april a.s. (Middelharnis 09.30-11.00 uur, zie hierboven) is een goede gelegenheid om op de voorstellen van de waterambassadeur te reageren.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
30
*) In een bestuurlijk overleg op 7 januari is deze compromis-afspraak bereikt, nadat de gemeentelijke vertegenwoordigers van Zeeland en Noord-Brabant hadden aangegeven niet te hechten aan directe participatie van de gemeenten in de stuurgroep. Zie VZHG-Joumaal 2010 nummer 1, paragraaf 13.1)
13.3Werkconferentie Zuidwestelijke Delta op 1 april De stuurgroep Zuidwestelijke Delta, een van de deelprogramma's van het Deltaprogramma, organiseert op donderdag 1 april a.s. een werkconferentie in stadsschouwburg De Maagd in Bergen op Zoom. Aan de orde komen zowel de lange termijn opgaven voor het gebied als de korte termijn opgaven, vastgelegd in het zgn. Uitvoeringsprogramma Zuidwestelijke Delta. Beide documenten kunnen niet los van elkaar worden gezien. De stand van zaken wordt toegelicht. De stuurgroep onderscheidt in het uitvoeringsprogramma 7 deelgebieden en 3 thema's. Drie van de deelgebieden hebben betrekking op het grondgebied van één of meer Zuid-Hollandse gemeenten: De drie thema's die aan de orde komen zijn: 1. Gebruik en beschikbaarheid zoetwater; 2. Ontwikkelruimte; 3. Langetermijnverkenning. Inlichtingen:
[email protected], 0118-622551.
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
31
Aiblasserdam
17 |
Barendrecht
Bodegraven
29
! 46.469 inw.
19,000 inw PvdA CDA SGP WD Christen Unie D66
4 3 3 3 2 2
NA/D. PvdA CDA ChristenUnie/SGP Groen Links D66
l i l Bergambacht HHHHBH ■ ! 9.732 inw.
19.470 inw, 9 4 6 4 3 3
I
Beter Bodegr. CDA PvdA ChristenUnie WD Groen Links SGP
4 4 3 2 2 1 1
I 13
I 17
Boskoop
^^Hiiii^lililil^IllllH
15.091 inw.
WÊÈÈÊÈÈÊÊËÈËÊËËËÈÈË Echt voor Albrw. NA/D PvdA Nwe. Albrw. Partij CDA ChristenUnie/SGP
17
7 5 3 1 2
I
1
Gemeentebelangen SGP/ChristenUnie PvdA NA/D CDA
5 3 2 2 1
I
Bernisse
15
CDA NA/D PvdA ChristenUnie/SGP GroenLinks D66
5 5 1 2 2 2
i 12.637 inw.
Alphen aan den Rijn
Brielle
35
72.648 inw. WD PvdA CDA SP Christenunie Alphen Eén GroenLinks Beter Alphen D66 Trots op Nederland Nieuw Elan
7 5 5 2 3 2 3 1 3 1 3
D66-PvdA NA/D CDA Lok. Onafh. Bernisse
Binnenmaas
3 3 3 6
lllllll'
ÊÈÈÊÈÈÊÈÈÊÊÈËÈÈËËËËËËË Gemeentebel. CDA PvdA WD GroenLinks SGP D66
I 17
I 15.765 inw. NA/D PvdA SP CDA Onafh. Lok. Partij
D66
I
5 2 4 3 1 2
6 5 3 3 1 2 1
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
32
Capelle aan den IJssel
33
Dirksland
[
Gorinchem
13
8,440 inw.
23
34686 inw.
65,353 inw PvdA SGP Christenunie Gemeentebel. WD CDA Lijst Huber
PvdA Leefbaar WD CDA Capels Belang SGP Christenunie GroenLinks SP Trots op Nederl. D66 Capelle Nu! *)
Dordrecht
|
1
PvdA WD SP CDA | ChristenUnie/SG P GroenLinks D66 | Stadsbelang
6 5 2 3 2 2 2 1
39
Gouda
1 118.500 Inw.
35
71.150 rnw.
|l:||||||ij|ï||
II!
WÈÊÈÊÈËÊÈÈËËËËË PvdA CDA Cromstrijen'98 \A/D SGP GroenLinks
PvdA WD Beter voor Dordt CDA ChristenUnie/SGP GroenLinks Ver. Seniorenpartij D66
6 5 15 3 3 3 2 2
lg|||||||||d:|| | | | | | |
D66
■III
2 4 2 1 2 1
III
96!796ir#V. PvdA CDA WD GroenLinks Leefbaar Delft SP STIP Stadsbelangen D66 Christenunie Onafh. Delft
PvdA WD Christenunie CDA SGP
4 5 2 3
| Graafstroom
7 3 5 2 3 3 1 1 3 1 3 3 13
9.803 inw.
1
GdèdefeedËil 1111 WÊÊÊÊÈÈÈÊÊÊÈÈÈÊÈÉÈÊÈË SGP CDA PvdA WD Christenunie Gemeentebelang
PvdA CDA WD Gouda's 50+ Partij Christenunie GroenLinks SP Gemeentebelangen D66 SGP Gouda Positief Trots op Nederland
5 2 2 2 1 3
CDA Christenunie SGP PvdA
I WD
4 3 2 2 2
*) Capels Belang heeft zich inmiddels aangesloten bij de fractie van Leefbaar.
Vereniging van Z uid-Hollandse Gemeenten
33
Den Haag
45
498,271 inw.
Hendrik-ldoAmbacht
|
21
WÊÈÊÊÈÊÈÈÊÊÈÈÈÈ Hl
26.988 inw.
Hardinxveld: Gïessendam
17;
; 17.500 inw. PvdA Christenunie SGP T@B Alg. Belang CDA WD
2 4 3 5 2 1
llllll ^^IliiiBilliiii Hellevoetsluis
PvdA Inwonersbelang IBH NA/D GroenLinks CDA Lijst van Balen SP D66
3 8 7 2 2 1 1 1
SGP/ChristenUnie PvdA CDA Gemeente Bel. WD D66 Ambacht Uw Belang
m p
10 7 3 2 3 6 1 1 2 1 1 8
■IIIIË
PvdA WD CDA SP GroenLinks D66 Islam Democraten Pol. Partij Schev. Haagse Stadspartij Partij v.d.Dieren Lijst Khoulani PW
WD Bevolk. Belangen H. CDA PvdA GroenLinks BH/ Lijst v. Aken D66
| Kaag en Braassem
6 4 3 3 3 1 1
IIIII 4 2 3 2 2 4 2
21
28.821 inw, PvdA WD Leefbaar CDA GroenLinks Stem van Krimpen SGP D66 Christenunie
Lansingerland
3 4 3 2 1 1 4 1 2 31
I 52.524 inw, 7 7 4 3
lilllllll WÈÊÈÈÈÈÊÈÊIÊÈËÈÈËÊÊË CDA Gemeente Bel. Christenunie SGP WD PvdA
Krimpen aan den IJssel
4 2 3 3 2 1
21
25.412 inw. Samen voor K&B CDA WD PvdA
SGP PvdA WD CDA Gemeentebelang GroenLinks
CDA WD PvdA Leefbaar 3B Christenunie Behoud Huis de H. GroenLinks D66
6 6 3 9 3 1 1 2
8 7 6 5 5 2
Vereniging van Z uid-Hollandse Gemeenten
34
1111 lÊÊÊÊÊËÈÈÈÊËÈÈÊÊÊÈÈÈÈÈËÊË
Liesveld 9,740 inw.
IU
MiddenDelfland
17
17.892 inw. 4 4 3 3 3 2
PvdA Leerdam 2000 SGP CDA WD Christenunie
111
4 3 4 1
ChristenUnie/SGP CDA Gemeentebel. PvdA WD
Lisse
1
Nederlek
I 22.337 inw.
15
! 14.094 inw.
PvdA SP WD CDA GroenLinks D66 Christenunie Leefbaar Leiden Stadspartij L.O. Partij v.d. Dieren
6 4 6 4 4 10 1 1 2 1
■ill WÊÊÉÊÈÊÊÈÊÈÈÊÊÊÊÊÊÊÊÊËÈ WD PvdA CDA Burgerbelangen GroenLinks D66
7 2 3 3 3 3
III
^^^K^^^^^^Ê WD CDA PvdA Gemeentebelangen GroenLinks D66 Trots op Nederland
5 4 3 3 2
19
WÊÈÈÉÊÊÈÊÊÊÈÊÊÊÊÊÊÊÊÊË
Leidschendam-
CDA OGP Midden-D. WD Mijn Partij PvdA
10 6 5 5 3 5 1
CDA PvdA WD Nieuw Lisse D66 SGP/ChristenUnie
Maassluis
3 2 5 4 3 2
Nieuwkoop
23
; 31.603 inw. PvdA CDA WD Ver. Senior. Partij SP Maassluis Belang Christenunie D66
4 4 2 3 2 21
! 26.930 inw. 6 3 5 3 1 3 1
Midden Partij N. CDA WD Progr. Nieuwkoop SGP/ChristenUnie Lijst 6 Lelieveld D66
3 4 4 3 1 4 2
1
NieuwLekkerland
É Middelharnis I17 \ 17.951 inw. SGP PvdA V. Dorpsbel '78 Christenunie CDA WD D66
PvdA WD CDA Werkgroep '84 SGP
13
: 9.539 inw. 4 2 4 2 2 2 1
PvdA SGP Christenunie WD CDA
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
3 4 3 2 1
35
lllllll 'ÊÈÈÈÈÊËËÈÈÈÈÊÊÊÈËÊË NA/D /JES PvdA/GL/D66 CDA WatNwWil/LN Puur Nw. (WA/)
6 3 4 1 7
Noordwijkerhout
17
Oud-Beijerland
illlllliilpiiiiiiiiiiiiiiiiiii
111 'WÊÊÊÊÊÊÊÈÊÈÊÊÊÊÊËÊÊÊÈ 2 3 3 3 2 2 2 2
PvdA BINT SGP NA/D CDA GroenLinks Christenunie D66
■fl
CDA Christenunie /SGP PvdA/ GroenLinks Reeuwijks Belang NA/D Fractie Luyben
3 3 3 3 2 1
Ridderkerk
27
44.764 inw.
\ 15.648 inw.
Ouderkerk NA/D CDA PvdA GroenLinks D66
6 5 2 2 2
llll
8.165 rnw. PvdA NA/D Christenunie SGP CDA
Papendrecht Progr. Oegstgeest Leefbaar WD CDA
6 6 5 2
1111 WÈÈÈÊÊËÊËÊÊKÉÊÈÊÊÈËËÈ. PvdA Christenunie Vrije Lijst Oostfl. NA/D SGP CDA Lijst Kroeze
3 2 3 2 2 1 2
13
3 3 3 3 1
|23
! 31.850 irtw. PvdA Papendr Alg. Belang CDA NA/D Christenunie GroenLinks SGP D66
PijnackerNootdorp
4 5 10 2 2 2 2
Rijnwoude
17
I 18551 inw. 3 5 3 4 2 2
CDA PvdA NA/D SGP/ChristenUnie D66
2 29
5 7 3 2 3 1 1 3 4
4 3 4 2 4
1111
2
48015 inw. CDA NA/D PvdA Leefbaar GroenLinks ChristenUnie/SGP Eerlijk Alternatief Trots op Nederland D66
PvdA SGP Leefbaar CDA NA/D Christenunie D66/GroenLinks
WÊÊÊÊÈÊÊÊÈÊËÈÊÊÊÊÊÊËÊÊÈÈ Onafh. Rijswijk PvdA Gemeentebel. NA/D CDA GroenLinks D66 SP
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
6 4 5 5 3 2 3 1
36
1111
illl^BiiiiiiiHii
14 14 3 2 4 3 1 4
lil!
lÊÊÊÉÊÊÊÊËËÈÈÊÊÊÈÈÈÈÊËf
3 2 2 3 2 1 2
lllilllllll WÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈÈ l WÈÈÊÈÈÊÈÊÈËMÉÊÈÈÈÈÊm SGP/ChristenUnie PvdA PRO Sliedrecht CDA WD
1 1
7 3 4 3 2
16 5 5 2 1 1 1 1 2 1 13
PvdA CDA SP WD W2000 /Leefbaar Groenlinks ChristenUnie/SGP Alg. Oud. Verb. Stads Belangen Trots op Nederl. D66
Vlist
8J24 ïnw,
6 3 3 4 6 4 2 1 2 2 2 13
9.755 inw. CDA PvdA WD Strljens Belang GroenLinks Christenunie
mmmm
Gemeente Belang PvdA CDA WD SGP/ChristenUnie GroenLinks D66
O.N.S. PvdA WD CDA GroenLinks ChristenUnie/SGP D66 SP Trots op Nederl. Lok. Pol. Fed.
mmm
1 1 1 1
35
70.522 tnw.
72,412 inw,
Strijen 9 2 4 5 3 2 2 1 4 2 1
|
Schoonhoven llilllllliiiiillllll^lliïlllllllillllil
Vlaardingen
| 36
1
PvdA Leefbaar CDA SP WD GroenLinks ChristenUnie/SGP D66
PvdA SP CDA WD Leefbaar / S. Act. GroenLinks Alg. Oud. Verb. Gemeente Bel. D66 Trots op Nederl. Progr. Schiedam
Spijkenisse
CDA WD PvdA Trilokaal D66 Trots op Nederl. Christenunie
3 2 3 2 2 1
VK/GB CDA SGP/ChristenUnie PvdA WD
Ili III WÈÊÈÈËÊÈÊÊÈÊÊÈËËÈ 5 9 3 2 4 1 1
CDA WD PvdA GroenLinks ONS Voorsch.
5 2 3 1 2
1111 3 5 2 2 7
min ÊÊÊ6ÊÈÊÊÊÈÈÈÈÈÊÈËË Prot Comb PCW PvdA CDA WD Weerbaar Wv D66
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
6 3 3 5 2 2
37
Wassenaar llillll iHl^HilBlilHl! WD WatWass.Wil CDA PvdA GroenLinks D66
8 5 4 1 1 2
iiliiBWiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
IIIll
CDA Gemeente Belang Lok. Pol. Fed. PvdA/GroenLinks WD ChristenUnie/SGP D66 Westl. Verstandig
Westvoorne
8 11 6 3 2 2 1 4
Zoetermeer 121,536 inw.
I39
PvdA WD Lijst Nawijn SP CDA D66 ChristenUnie/SGP GroenLinks Leefbaar Trots op Nederl.
Zoeterwoude
6 9 5 2 4 6 2 2 2 1 13
8.121 inw. CDA Progr. Zoeterw. WD
6 5 2
iiiiiiiiiiii^^ UB iiiiiiii^Miiiii
15
14.063 inw. Gemeentebel. PvdA WD CDA D66 Partij Westvoorne
2 2 3 2 1 5
WÊÈÈÈÈÊÈÈÈÊÊÊÊÈË llillll Illil^^Hiiil^Bllllllllllll CDA PvdA VKG WD SGP Christenunie Lijst van Belle
NA/D CDA SGP PvdA Gemeente Bel. Christenunie D66 Trots Op Nederl. SP
Zwijnd recht 4 2 2 2 2 2 1
WÊÊÊÊÈÈIÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ^ PvdA CDA WD ChristenUnie/SGP Algemeen Belang GroenLinks D66
6 5 3 3 2 3 2 2 1
■lil 4 4 5 4 5 2 3
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
38
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
39
JAARVERGADERING EN CONGRES VINDEN PLAATS OP VRIJDAG 28 MEI 2010
J u , ik neem deel aan de jaarvergadering en het congres van de VZHG op 28 mei in Museum en Congrescentrum Corpus te Oegstgeest NAAM: GEMEENTE:FUNCTIE: EMAIL: O
Ik ben aanwezig bij de lunch.
O
Ik neem na de lunch deel aan Workshop 1 (Rondleiding Corpus)
O
Ik neem na de lunchdeel aan Workshop 2 (Gemeente en de nieuwe media)
O
Ik neem na de lunchdeel aan Workshop 3 (Zintuigen)
s.v.p kruisje zetten Na aanmelding ontvangt u een bevestiging. Dit aanmeldingsformulier voor 14 mei 2010 (zonder postzegel) sturen naar: Gemeente Oegstgeest t.a.v. mw. Helene Meijer Antwoordnummer 40012 2300 VJ Oegstgeest
Of downloaden en mailen naar:
[email protected]
Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten
40