Suïcide bij ouderen in Nederland

Suïcide in Nederland : 1950 - 2007 absolute aantallen

Afdeling Klinische Psychologie Vrije Universiteit Amsterdam

15

Mannen Vrouwen Totaal

10

15 10 5 0 19511955

19611965

19711975

19811985

19911995

20012005

2007

Periode Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / A.J.F.M. Kerkhof

2004

2007

1998

2001

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / A.J.F.M. Kerkhof

40 35 30 25 20 15 10 5 0

15-20* 21-29* 30-39 40-49 50-59 60-69 >70 1951- 1956- 1961- 1966- 1971- 1976- 1981- 1986- 1991- 1996- 2001- 2006 2007 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005

Periode

* Vanaf 1985 hanteert het CBS de indeling 15-19 en 20-29 jaar


Suïcide onder vrouwen in Nederland 1951 - 2007 vijfjaargemiddelden per 100.000 van de overeenkomstige leeftijdsgroep

Aantal per 100.000

Leeftijd: Mannen Vrouwen Totaal

Aantal per 100.000

Aantal per 100.000

Suïcide onder mannen in Nederland 1951 - 2007 vijfjaargemiddelden per 100.000 van de overeenkomstige leeftijdsgroep

25 20

1992

Jaar

Jaar Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek / A.J.F.M. Kerkhof

Suïcide in Nederland: 1951 - 2007 vijfjaargemiddelden per 100.000 van de bevolking van 15 jaar en ouder

1995

1986

1989

1980

0

1983

5 1950

Aantal per 100.000

20

1965

2004

25

2007

1998

2001

1992

1995

1986

1989

Totaal

1950

www.kerkhofpsychotherapie.nl

Vrouwen

1980

AJFM Kerkhof [email protected]

Mannen

1983

1950 - 2007

2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1965

Aantal

Suïcide bij ouderen in Nederland

Suïcide in Nederland: 1950 - 2007 per 100.000 van de bevolking van 15 jaar en ouder

Leeftijd:

20

15-20* 21-29*

15

30-39

10

40-49 50-59

5

60-69

0

>70 19511955

19611965

19711975

19811985

Periode

19911995

20012005

2007

* Vanaf 1985 hanteert het CBS de indeling 15-19 en 20-29 jaar


1

80+ jr

15-19

20-29

30-39

40-49

50-59

60-69

Centraal Bureau voor de Statistiek 2008

Suïcide onder vrouwen naar burgerlijke staat Nederland 1951 - 2007 per 100.000 van de overeenkomstige bevolkingsgroep (15 jaar en ouder)

80+ jr

Suïcide onder jongeren (t/m 19 jaar) in Nederland 1985 - 2007 absolute aantallen

10

Meisjes

30

Jongens

20

Totaal

10


2007

2005

2003

2001

1999

1997

1995

1993

1991

0 1989

Periode

1987

1951- 1956- 1961- 1966- 1971- 1976- 1981- 1986- 1991- 1996- 2001- 2006 2007 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005

19911995

20012005

2007

600

40


Aantal

20

19811985

Periode

absolute aantallen

A an tal

30

19711975

Suïcide onder ouderen (60 jaar en ouder) in Nederland 1970 - 2007 absolute aantallen

50 Gehuwd Ongehuwd Gescheiden Weduwe

19611965


60

40

19511955

Centraal Bureau voor de Statistiek 2008

1985

Aantal per 100.000

50

0

70-79

Leeftijd

500 400 300 200 100 0

Vrouwen Mannen Totaal

2006

70-79

2002

60-69

2004

50-59

Leeftijd

1998

40-49

2000

30-39

1994

20-29

1996

15-19

Weduwnaar

1990

0

mannen

Gescheiden

1992

mannen

5

vrouwen

Ongehuwd

1986

vrouwen

10

Gehuwd

1988

15

80 70 60 50 40 30 20 10 0

1970

20

20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0

1980

25

Aantal per 100.000

Aantal per 100.000

35 30

Suïcide onder mannen naar burgerlijke staat Nederland 1951 - 2007 per 100.000 van de overeenkomstige bevolkingsgroep (15 jaar en ouder)

Aantal suïcides in 2007 Vrouwen en mannen naar leeftijd per 100.000

Aantal per 100.000

Aantal suïcides in 2006 Vrouwen en mannen naar leeftijd per 100.000

Jaar


2

Suïcide onder ouderen (60 jaar en ouder) Nederland 1979 - 2007 Mannen, per 100.000 van de overeenkomstige leeftijdsgroep


Suïcide onder ouderen (60 jaar en ouder) Nederland 1979 - 2007 Vrouwen, per 100.000 van de overeenkomstige leeftijdsgroep 25 20

Leeftijd: 60-69 70-79 >80 totaal >60

15

2006

2003

2000

1997

1994

1991

1988

1985

1982

10 1979

Aantal per 100.000

Aantal

250 200 150 100

2003

2006

1997

2000

1991

1994

1985

1988

1979

Jaar



Belangrijk

Psychologische autopsie emotionele ontreddering chaos, verwardheid wanhopig zoeken naar oplossingen impulsiviteit ambivalentie langdurige problemen

1982

0

2006

2003

2000

1997

1994

50 1991

0

60-69 Leeftijd: 70-79 >80 totaal >60

300

Jaar

Jaar

5

20 1988

totaal 60+

60-69 70-79 >80 totaal >60

40

1985

2007

2005

2003

2001

1999

1997

1995

1993

1991

1989

1987

1985

1983

80+

Suïcide onder ouderen (60 jaar en ouder) Nederland 1979 - 2007 Vrouwen, absolute aantallen

Leeftijd:

60

1982

70-79

80

1979

60-69

Aantal per 100.000

Leeftijd:

1981

400 350 300 250 200 150 100 50 0

1979

Aantal

Suïcide onder ouderen (60 jaar en ouder) Nederland 1979 - 2007 mannen, absolute aantallen

• • • • • •

Suïcide is meervoudig gedetermineerd Meer dan 80% depressief Co-morbiditeit Angst voor de toekomst Bedreiging persoonlijke waarden Langdurige kwetsbaarheid


3

• Een einde maken aan een ondraaglijke situatie zonder vooruitzicht op verbetering • Negatieve evaluatie van de nabije en verre toekomst

Suïcidale crisis: • Geblokkeerde ontsnapping uit een ondraaglijke en hopeloze situatie • Laten stoppen van het bewustzijn van ondraaglijke pijnen en emoties • Suïcide is bescherming tegen verder onheil • Doodswensen vormen bescherming tegen een nog groter onheil: verder te moeten leven

Anticipatie (-angst) op:

Anticipatie (-angst) op:

Redenen voor suicide • • • • • •

verdere aftakeling verder pijnlijk ziekbed verpleeghuis afhankelijkheid leven zonder partner eenzaamheid / isolement

Misschien? • Anticipatie op de nabije toekomst is niet realistisch? • Depressie en persoonlijkheid kunnen toekomstperspectieven vertroebelen

• • • • • • •

volgende opname verlies van autonomie verlies van waardigheid verlies van respect verlies van persoonlijkheid volgende of voortdurende depressie geestelijke pijn

Waarom plegen mensen suïcide? • • • • • • •

Hun toekomst is zwart, op alle fronten Belangrijkste bestaansredenen bedreigd Idealen onbereikbaar geworden Niet meer te herstellen, hopeloosheid Doorleven is erger dan sterven Suicide is een vorm van zelfbescherming Tegen verder onheil en aftakeling

4

Interventie en preventie: • • • • • • • • • •

Toekomstgericht Op het realiseren van de belangrijkste waarden Belangenbehartiging Wegnemen bedreigingen integriteit en autonomie Heroriëntatie op waarden en levensdoelen Herstellen van realistische verwachtingen Hoop In het besef van voortdurende kwetsbaarheid Regelmatige taxatie suïcidaliteit Suïcidaliteit onderdeel behandeling

Interview studie (Rurup 2005) 125 huisartsen, 77 verpleeghuisartsen, 208 specialisten (2000-2001) Afwezigheid van ernstige ziekte Extrapolatie: In Nederland elk jaar ongeveer 425 verzoeken om Euthanasie/Hulp Zelfd. 30% van de dokters ooit zo’n verzoek 11% in de laatste twee jaar

Klaar met leven I • 19 patiënten kregen geen behandeling • In 4 gevallen verzoek ingewilligd • In 5 gevallen suïcide na weigering verzoek in te willigen • In 4 gevallen natuurlijke dood

Klaar met leven I

Klaar met leven I

• In de studie werden 29 gevallen gemeld • 10 patiënten kregen behandeling 5 patiënten trokken hun verzoek terug 5 patiënten persisteerden 1 patiënt ging naar een andere arts die het verzoek inwilligde

Klaar met leven II • Vragenlijsten door huisartsen (3994) Rurup 2005 • 39 gevallen gemeld, vergeleken met kanker (66) en andere ernstige ziekten (34) • Symptomen dezelfde: – – – –

Je slecht voelen Vermoeidheid Inactiviteit Depressie

80% 72% 71% 44%

Klaar met leven II • Redenen voor HbZ / Euthanasie bij geen ernstige ziekte: – – – – – – –

Klaar met leven Zwak / vermoeid Verlies van waardigheid Handicap / immobiliteit Geen last willen zijn Zinloos lijden Pijn

100% 56% 41% 29% 26% 18% 15%

5

Klaar met leven II • HbZ / Euthanasie bij geen ernstige ziekte wordt weinig ingewilligd • Geen ernstige ziekte en ouderdom kunnen samengaan met symptomen die gelijk zijn aan die bij ernstige ziekte • Bij ernstige ziekten: verzoeken om EHbZ niet alleen vanwege lichamelijke redenen, maar ook vanwege psychologische effecten

Stellingen: • Klaar met leven bij mensen in de gewone bevolking is gelijk aan klaar met leven bij mensen met psychische aandoeningen • Klaar met leven kan soms behandeld worden • Klaar met leven kan soms niet of niet langer behandeld worden

6

Suïcide bij ouderen in Nederland

Recommend Documents