Scoretec
SPP 6.0 – Nieuwe Functies Aanvulling voor het handboek
December 2010
Nederlands vertaling: Tom Lamers
SPP 6.0
Nieuwe functionaliteiten vanaf versie 6.0 Automatische Layout
Hoeveel werk u met deze kleine knop in de Layout-weergave kunt besparen... Werk in uw muziekstuk zoals u het gewend bent. Wissel dan naar de Layout-weergave, stel de gewenste spreiding en de minimale regelafstand. Klik nu op de button “automatische Layout”. Een kind kan de was doen. SPP past daarbij de notenbalkafstanden aan en plaatst de laatste maat op het einde van de regel. „Automatische Layout“ houdt rekening met hoog of laag genoteerde noten, legatobogen, dynamiekaanduidingen en andere nootgebonden tekens en zet de lyrics op één lijn.
2
SPP 6.0
Instelling van notenbalkafstanden per regel of pagina
SPP 6.0 heeft een nieuwe handigheid gekregen om gemakkelijk de notenbalkafstanden per regel, per pagina of zelfs voor het hele stuk in te stellen. Klik hiervoor (in de Layout-weergave) met de linker muisknop op de schuiver (in de afbeelding rood gemarkeerd) en hou de knop ingedrukt. SPP vergroot of verkleint de afstand tussen de notenbalken in een systeem overeenkomstig met de muisbeweging. In tegenstelling tot de al bekende functionaliteit “notenbalk afstand” gebruikt SPP hierbij een belangrijke optische regel, dat wil zeggen dat deze functionaliteit rekening houdt met bijvoorbeeld de plaats die ingevoegde lyrics nodig hebben.
3
SPP 6.0
Als tijdens deze verschuif-actie tegelijkertijd de rechter muisknop (of de SHIFT-toets) wordt ingedrukt, dan worden ook alle andere regels van deze pagina op dezelfde manier aangepast.
Een rechter muisklik op de schuifknop geeft een context-menu met meerdere opties:
4
SPP 6.0
Verticale Verschuiving van lyrics per regel
Ook in de Layout-weergave vindt u de “lyrics-schuifknop”, waarmee u alle lyrics van een notenbalk direct verticaal kunt verschuiven.. SPP maakt daarbij onderscheidt tussen lyrics die boven, en lyrics die onder de notenbalk staan. Als beide soorten geplaatst zijn, dan krijgt iedere soort zijn eigen lyrics-schuifknop. Een rechter muisklik geeft een popup-menu met opties om de lyricsregel(s) te bewerken:
5
SPP 6.0
Automatische optische uitlijning van lyrics De verschuiving van lyrics door middel van de schuifknop (zie boven) is alleen in de layout-weergave beschikbaar. In de afduk weergave is de optie “notenbalk afstand aan lyrics aanpassen” ook aan te roepen via een rechter muisklik op een lettergreep. Het context-menu van de lyrics heeft hiervoor twee nieuwe opties gekregen. Kiest u voor de functie “notenbalkafstanden aanpassen” voert SPP een optische uitlijning uit.
6
SPP 6.0
Piano-uittreksel SPP 6.0 berekend voor u een speelbaar piano-uittreksel van de stemmen van een partituur. SPP 6.0 herkent voorkomende melodiestemmen en steminzetten en zorgt ervoor dat deze er niet uitgefilterd worden. U bereikt de functionaliteit via het menu “SPP arrange” bij de optie “stemmen maken – Piano van stemmen”.
Het berekende piano-uittreksel wordt boven de bestaande partituur geplaatst en kan daarna gewijzigd worden (zie onder “stemmen samenvoegen”)
7
SPP 6.0
Stemmen samenvoegen Tot nu werd bij deze functionaliteit (in het context-menu van de maatmarkeringen) alle stemmen van het gemarkeerde bereik in de bovenste gemarkeerde maten samengevoegd. Deze functie werkt nu ook met onsamenhangende markeringen. Markeer de “doelmaten” voor deze functionaliteit door de Shift-toets in te drukken en de “doelmaten” te selecteren. Markeer nu alle maten waarvan de noten in de doelmaten samengevoegd moeten worden. Kies nu deze menu-optie door met de rechter muisknop in een gemarkeerd bereik te klikken. Selecteer de optie “stemmen samenvoegen”. Voor
Na
Op deze manier kunt u willekeurig welke stemmen in een partituur in het doelbereik (de eerste markering) samenvoegen. Bijvoorbeeld om een door SPP gemaakt piano-uittrekstel (zie boven) na te bewerken. Beperking: Tot nu toe is deze functionaliteit alleen met enkel gemarkeerde maten mogelijk.
8
SPP 6.0
Gemarkeerde maten verwisselen Soms zou u graag in een gedeelte van de partituur bijvoorbeeld de noten van de hobo-stem willen wisselen met die van de klarinet. (via een rechter muisklik in de markering en dan de optie “Maatinhoud verwisselen “)
wordt
Losse partijen genereren met opmaak-keuze Vanaf SPP 6.0 is het mogelijk om voor losse partijen een bladformaat en een zoomfactor in te stellen. Selecteer de functie “losse partijen genereren uit het menu “extras” Geef nu aan welk bladformaat u wenst voor de enkele partijen. Druk op “Losse partijen nu opslaan” en de losse partijen worden gegenereerd.
9
SPP 6.0
Performance-Page U kunt de performance-pagina via de nieuwe button op de werkbalk activeren.
Vroeger kon u het klankbeeld van een partituur veranderen via de functie “MIDI gegevens”. In dit nieuwe overzicht kunt u de belangrijkste parameters (dynamiek, staccato en tempowisselingen) eenvoudig wijzigen.
10
SPP 6.0
Iedere blokje kunt u met de muis in hoogte veranderen. Bij geplaatste dynamische tekens (hier op de eerste tel van de tweede maat) worden de volgende tonen automatisch aangepast.
Tip: de aanduiding kan door een klik op „PLAY“ geactualiseerd worden.
Tempo-aanduidingen met geïntegreerde notenwaarde Na het plaatsen van een tempo-aanduiding (rechter muisklik in de maat en dan de optie “Tempo-aanduiding genereren”) is deze door een dubbelklik te wijzigen. Vanaf nu zijn ook formuleringen zoals hieronder afgebeeld mogelijk.
De op deze manier geplaatste elementen zijn via een rechter muisklik te kopiëren, ergens anders in te voegen en met een dubbel-klik te wijzigen.
11
SPP 6.0
Directe keuze van gepunteerde noten en triolen
De belangrijkste gepunteerde noten en triolen zijn nu naast de standaard notenwaarden direct te selecteren. Een klik in plaats van twee. De toolbox kan door een klik op de juiste button vergroot or verkleind worden.
U kunt deze functionaliteit ook aan en uit zetten via het menu “Bestand – SPP instellingen – weergave”.
12
SPP 6.0
Koraal-notatie Door het uitschakelen van de notenstelen in de SPP song-instellingen voor maar 1 notenbalk, worden alle noten vanaf de 8ste noot en kleiner aan elkaar “geplakt”. Dit maakt oude notaties mogelijk (Koraal-notatie).
13
SPP 6.0
Maatstrepen gelijkmatig over de regel verdelen Sommige gebruikers hadden graag de mogelijkheid om maatstrepen, onafhankelijk van de notenwaarden, gelijkmatig over de regel te verdelen. Vooral bij Jazz-notaties komt deze maatverdeling vaak voor. Deze nieuwe functionaliteit is te vinden in het context-menu van de maatstrepen (Rechter muisklik op een maatstreep) onder “horizontale verdeling”. voor...
na...
14
SPP 6.0
Paginanummer niet op bladzijde 1 Deze optie is te selecteren in de Layout-weergave na een rechter muisklik op het paginanummer, of door een klik op button “paginanummers”. Het printen van het paginanummer op de eerste bladzijde word bij ingeschakelde optie vermeden. Gemarkeerde akkoorden – omkering plaatsen SPP berekent naar wens binnen gemarkeerde akkoorden/maten de omkering van de akkoorden naar boven of naar beneden. Te selecteren via Toonhoogte – omkering naar boven – omkering naar onder.
Voordrachtsaanduidingen Tijdens de ingave van voordrachtsaanduidingen zijn de Italiaanse vaktermen met de muis te selecteren (auto-aanvulling).
15
SPP 6.0
Kruisdraden tijdens het verplaatsen van objecten (alleen in de layout-weergave)
Instrumentwissel in gemarkeerde maten wissen (menu maten wissen … ) Met deze functionaliteit kunt u in één keer alle voorkomende instrumentenwisselingen in de gemarkeerde maten wissen.
Reden: SPP 5 had een fout bij het invoegen van instrumentenwisselingen in getransponeerde notenbalken. Om op zeker te spelen, kunt u in deze gevallen het beste dergelijke wisselingen wissen en opnieuw plaatsen.
16
SPP 6.0
Noten tussenvoegen met een muisklik Vanaf SPP 6.0 kunt u noten met een eenvoudige muisklik tussen reeds bestaande noten plaatsen zonder gebruik te maken van het gelijktijdig indrukken van de Ctrl- en Shift-toets. Dit is in te stellen via het menu “Bestand – SPP-instellingen – algemeen – Noot/rust invoegen.
Alle Instellingen weer normaal Op dezelfde plaats vind u ook de button “alle instellingen weer normaal”. Een klik op deze button zet alle persoonlijke instellinge weer terug naar de standaard waarden.
17
SPP 6.0
Afspeel-cursor instelbaar Kleur, dikte en herhaalfrequentie van de PLAY-cursor kunt u nu bij SPP-instellingen – Sound veranderen..
Maatstreep context-menu Een nieuwe optie: Eindmaatstreep
18
SPP 6.0
Noten met overbindingsboog tot een noot verenigen Verenigt binnen een markering alle noten met een overbindingsboog tot één noot.
Resultaat:
Shortcuts In het vraagteken-menu vindt u een overzicht van alle in SPP gereserveerde toetscombinaties (Shortcuts). De lijst kunt u sorteren door de desbetreffende “titelbutton” aan te klikken.
Nieuwe Shortcuts vanaf SPP 6.0: Opslaan als – Ctrl+“S“ Hele song markeren – Ctrl+“D“ Naar eerste/laatste notenbalk – page up/page down
19
SPP 6.0
Legatobogen met contex-menu Geplaatste legatobogen kunnen nu ook met de rechter muisknop aangeklikt worden. Zo kunt u verschillende boog-opties direct benaderen.
20
SPP 6.0
Nieuwe functionaliteiten sinds SPP 5.2 De volgende functionaliteiten werden al tijdens de updates van versie 5.2 geïmplementeerd. Bij deze de aanvulling voor uw handboek: SPP Arrange – Noten op papier toveren U kent het probleem: U maakt een arrangement voor het schoolorkest, het koor of een blazersensemble ... De melodie is genoteerd, maar nu begint het echte werk. De stemmen voor alle instrumenten moeten nu gearrangeerd worden. Stel, dat uw muzieknotatieprogramma nog niet geschreven delen van uw partituur zelfstandig zou kunnen invullen... Dit is precies wat de nieuwe innovatieve functionaliteit SPP-Arrange voor u doet. Dit vindt u alleen in Score Perfect Professional, en in geen enkel ander muzieknotatieprogramma. We laten u een eenvoudig voorbeeld zien:
21
SPP 6.0
Markeer de lege maten als blok (met behulp van de Shift-toets)
Druk nu op het toetsenbord op de “+” toets.
SPP Arrange – Tips om te beginnen o De functie SPP Arrange werkt het beste in de “noot ingave” weergave. Hier heeft u het beste overzicht. o De melodie dient in de 1ste notenbalk te staan. Zo kunt u alle eronder gelegen stemmen met een enkele Blokmarkering meenemen. SPP Arrange is voor de eerste (bovenste) notenbalk van de partituur geblokkeerd. De melodie zelf kan door SPP Arrange niet per ongeluk gewijzigd worden. o SPP Arrange heeft akkoordaanduidingen nodig. Plaats de akkoordaanduidingen bij de eerste stem, of gebruik de nieuwe functie “begeleidingsakkoorden” om de akkoorden nog sneller in te geven. U kunt het begeleidingsakkoord-spoor benaderen door het eerste menu-item van SPP Arrange of door een rechtsklik op de bovenste liniaal.
22
SPP 6.0
o De onderste notenbalk zou een bas-notenbalk moeten zijn. U kunt hier het beste grondtonen plaatsen. Tip: Wilt u in een andere notenbalk het liefst de basstem plaatsen, dan trekt u via de linker liniaal de balk tijdelijk even naar onder. Wilt u in de onderste notenbalk niet de basstem plaatsen, dan kunt u op dezelfde manier de onderste notenbalk naar boven schuiven, voordat u SPP Arrange voor deze notenbalk gebruikt. o Natuurlijk kunt u tijdens het arrangeren alle gangbare SPPfunctionaliteiten gebruiken, die u normaal gesproken ook gebruikt. In plaats van akkoordaanduidingen met de hand in te geven, kunt u de melodie samen met de akkoorden met een midi-keyboard inspelen en de desbetreffende akkoordaanduidingen vervolgens door SPP te laten berekenen. Tip: Vanaf versie SPP 5.2-0020 herkent SPP de akkoordaanduidingen ook in notenbalken waarin zelfs geen akkoorden staan.
23
SPP 6.0
SPP Arrange – Arrangement naar uw voorbeeld Als u twee blokken, of meer dan één blok markeert, dan interpreteert SPP het eerste blok als voorbeeld.
1. Block (Takte 1 und 2)
2. Block (Takte 3 bis 10)
Resultaat na het indrukken van de “+”toets:
24
SPP 6.0
SPP Arrange – Homofoon thema Als u twee blokken, of meer dan één blok markeert, dan interpreteert SPP het eerste blok als voorbeeld. Op die manier kan zoals in het onderstaande voorbeeld snel het ritme van een stem als voorbeeld voor SPP Arrange fungeren.
Resultaat:
De positie van de stemmen berekent SPP via het reeds bestaande notenmateriaal. U kunt de positie dus makkelijk instellen, als u voor het aanroepen van SPP Arrange zelf enkele noten in de notenbalken plaatst.
25
SPP 6.0
SPP Arrange – Werken met uw eigen “stijlen” Let op: SPP Arrange levert geen voorgedefiniëerde begeleidingsvoorbeelden. Het resultaat van zulke werkwijzen, zal immers altijd de muzikale “stijl” hebben die in het voorgedefiniëerde voorbeeld is opgeslagen. Dit strookt natuurlijk helemaal niet met het gebruik van een muzieknotatieprogramma waarmee u juist uw eigen muzikale ideeën op papier wilt zetten. U kunt echter op eenvoudige wijze SPP als begeleidingscomputer “misbruiken”, indien u buiten de melodie en de akkoordaanduidingen, ook nog in een maat aan het begin van het stuk een begeleiding noteert. Voorbeeld: U heeft een melodie en de begeleidingsakkoorden ingebracht. Bovendien heeft u in de eerste maat de begeleiding genoteerd. Markeer nu de rest van de song als blok (met de “Shift”-toets) en druk vervolgens op de “+” toets.
Resultaat na het indrukken van de “+” toets:
26
SPP 6.0
SPP Arrange – Arrangeren zoals song ... Vaak schrijft u arrangementen voor dezelfde bezetting, bijvoorbeeld het schoolorkest. Marvin is pas sinds een paar maanden op les en wil graag een eenvoudige fluitpartij, Elise op de piano is ritmisch al heel aardig gevorderd,… Alles iedere keer opnieuw instellen? Nee, met SPP Arrange is dit niet nodig. Gebruik hiervoor gewoon een ander stuk als voorbeeld voor het nieuw te maken arrangement. Zo gebruikt u SPP Arrange met de voorbeelden uit eerdere songs o Schrijf een notenbalk (melodie en begeleidingsakkoorden). o Selecteer “song arrangeren als…” uit het menu “SPP Arrange” en kies een willekeurig andere song. De rest doet SPP: SPP analyseert de andere song, voegt gelijke stemmen toe aan de zojuist gemaakte song en arrangeert deze dan aan de hand van de analyse.
27
SPP 6.0
SPP Arrange – bestaande ritmes als voorbeeld gebruiken... Denk aan de ingave-regel: Als er meer dan een blok is gemarkeerd, dan zal SPP het eerste blok als voorbeeld interpreteren. Zo kunt u snel met ritmes variëren, als u met de eerste markering een ritme selecteert (zelfs in andere notenbalken) en met de tweede en volgende blokken de doelbereiken aangeeft.
De eerst gemarkeerde blok (voorbeeld) is hierboven ter verduidelijking rood gemarkeerd. Resultaat:
28
SPP 6.0
SPP Arrange – Een eenvoudige pianobegeleiding maken
SPP herkent een pianopartituur aan de accoladen en de combinatie van de G-sleutel / F-sleutel. SPP Arrange maakt een eenvoudige pianopartituur, indien ... ... slechts één blok is geplaatst die de beide notenbalken van de pianopartituur omvat. Resultaat na het indrukken van de “+” toets:
SPP Arrange – Automatisch arrangement SPP bevat momenteel drie voorbeelden voor automatisch arrangeren. U vindt deze voorbeelden in het menu „SPP Arrange“ onder „Stemmen aanmaken...“. Na de keuze van een van de drie mogelijkheden zal SPP aan uw song de desbetreffende stemmen toevoegen.
29
SPP 6.0
Tips: SPP Arrange – Midi-ingeven van het ritme Tip: Als de akkoordaanduidingen eenmaal zijn aangebracht, kunt u tijdens het inspelen met het midi-keyboard, de begeleidingstem toevoegen zonder rekening te houden met de juistheid van de akkoordtonen. Gebruik dan SPP Arrange, om de ingebrachte stem aan de akkoorden aan te passen. SPP houdt vervolgens rekening met de looprichting van de stem en het aantal tonen van de akkoorden. SPP Arrange – Automatische aanpassing van de maatinhoud bij akkoordveranderingen. Wat te doen, als de akkoordaanduiding naderhand veranderd moet worden? „Nou“, zult u denken: de akkoordaanduidingen veranderen, de maat als blok markeren, en nogmaals „+“ indrukken. Ja, inderdaad kan het zo. Eenvoudiger lukt dit met de functie „Bij akkoordverandering aanpassen“, die u als menu-optie terugvind onder „SPP Arrange“. SPP past de maatinhoud naar de nieuwe harmonieën aan, als u de akkoordaanduiding opnieuw plaatst of veranderd. Deze functie kunt u ook gebruiken om snel verschillende harmonieën uit te proberen, als u het passende akkoord niet meteen weet.
30
SPP 6.0
Ntolen-haken - niet zichtbaar Het laten zien van N-tolen-haken kun u nu door een simpele muisklik op een van de beide uiteinden in- of uitschakelen.
Uitgeschakelde haken worden in de “bladweergave” grijs getoont. (zie afbeelding) en tijdens het printen weggelaten.
Waardstrepen en steelrichting – gewijzigd automatisme Tot voorheen waren stukken zoals hieronder slechts moeizaam te realiseren:
SPP houdt rekening met reeds geplaatste veranderingen van waardestrepen en steelrichtingen en laat deze veranderingen waar mogelijk in takt. Bij stukken zoals hierboven gaat het voorbereiden van EEN maat en het vervolgens kopiëren en veranderen van toonhoogten veel sneller dan het steeds opnieuw ingeven van de vier aparte stemmen. Gewoon maat 1 markeren, C-toets induwen, maat 2 selecteren, de toonhoogte wijzigen en klaar.
31
SPP 6.0
Stemapparaat SPP heeft de beschikking over een eenvoudig stemapparaat. Beschikbaar via het menu “Extras”. Zo kunt u met alleen uw laptop snel uw gitaar stemmen...
Het stemapparaat “hoort” via een aangesloten microfoon een inkomend signaal en geeft de toon en de Cent-afwijking aan. Tip: Als uw PC/Laptop een interne microfoon heeft, kunt u natuurlijk ook deze gebuiken als deze is ingeschakeld. De signaalsterkte kan afgelezen worden (hier groen). Te zachte signalen worden in geel (= onnauwkeurig signaal) of rood (= onbruikbaar signaal, te stil, microfoon uit of te ver weg) angezeigt) getoont. Gitaar – positieaanduiding Positie-aanduidingen zijn nu ook te gebruiken in normale notatie. In gecombineerde systemen kan de tabulatuur en de normale balk apart met positieaanduidingen voorzien worden. Via het menu Noten/Rusten – Ottava – positie selecteren. Positie-aanduidingen in normale notenbalken worden meegenomen bij het omrekenen naar tabulatuurbalken en gecombineerde balken (normaal/tabulatuur).
32
SPP 6.0
Het volgende voorbeeld laat een moglijke toepassing zien: En zo gaat het met SPP: Tweestemmige notenbalk maken (na een rechter muisklik op de sleutel). De noten ingeven. De omcirkelde 5 door de markering van de hele noot en de toetscombinatie “S 2 1” Positie-aanduiding door de maat te markeren en de toetscombinatie “1 9” Vingerzetting door selectie uit de cijfer-toolbox p, i, m en a door geplaatste lyrics te verplaatsen Gitaar – Barré haken U vindt deze nieuwe functionaliteit na markering van noten in het menu “noten/rusten – andere tekens.
Een geplaatste barréhaak kan met een eenvoudige muisklik verschoven worden. Via de hoekpunten laat de haak zich naar boven of naar onder uitrekken. De haken zullen ook bij “volle” partituren niet dwars door noten of voortekens staan. Past precies! Gitaar – omcirkelde cijfers Voorheen waren omcirkelde cijfers alleen beschikbaar voor de notenkoppen. Nu zijn dergelijke tekens ook als “vrije tekens” aan noten te koppelen. De tekens-keuze onder “noten/rusten – andere tekens – speciale tekens – toevoegen” (S 2 1) zijn nu aanzienlijk uitgebreidt.
33
SPP 6.0
Deze functie maakt het mogelijk om bijv. vingerzetting in gitaartabulatuur te plaatsen. Tip: Wilt u de vingerzetting bij een combi-notenbalk van normaal en tabulatuur, slechts in één notenbalk laten zien, verwijder dan de combiverbinding voor het plaatsen van de vingerzetting.
Textimport – Melismen Bij het invoegen van lyrics uit het klembord (stem markeren, in de texttoolbox de doelstrofe selecteren, en in het menu “noten/rusten – lyrics – invoegen” selecteren) wordt nu naast de automatische lettergreepverdeling ook rekening gehouden met geplaatse melismebogen. Zo worden de lettergrepen aan de juiste noten gekoppeld. In de meeste gevallen wordt het nabewerking van ingevoegde lyrics overbodig. Past precies!
34
SPP 6.0
Volta-haken onder de notenbalk Volta-haken zijn nu ook onder de notenbalk te plaatsen. Ook de voltahaken van enkele notenbalken binnen een partituur kunnen (door het vastgrijpen met de muis) onder de desbetreffende notenbalk verschoven worden.
Akkoordspoor SPP beschikt nu over een akkoordspoor, die de ingave van begeleidingsakkoorden behoorlijk versnelt.
In te schakelen door een rechter muisklik op de bovenste lineaal. Selecteer ”Akkoordspoor”.
35
SPP 6.0
Akkoorden berekenen SPP berekent akkoordaanduidingen nu ook uit polyfone stemvoeringen.
Legatobogen – niet meer dwars door voortekens De positie tijdens het plaatsen van legatobogen houdt nu ook rekening met voortekens.
vroeger
36
nu
SPP 6.0
Grafisch – Transparante vlakken Een nieuw (transparant) grafisch element geeft de mogelijkheid een gekleurde markering aan een noot mee te geven..
geprint: De transparante vlakken kunnen natuurlijk ook gebruikt worden om andere tekens of teksten te markeren.
Gratis tussentijdse updates Voor gebruikers van de laatste actuele volledige versie van SPP bieden wij ook in de toekomst, gratis tussentijdse updates aan. Deze kunnen dan op ieder gewenst moment online aangevraagd worden. Zo heeft u het voordeel van een altijd actuele versie van het programma. Met vriendelijke groet Uw Scoretec Team December 2010 Scoretec K. Kleinbrahm Postfach 2151 D-47642 Kerken Deutschland Tel.:0049-2833-6305 (Ma-Vr 10-20 Uur) Email:
[email protected] Web: www.scoretec.eu 37
SPP 6.0
Scoretec K. Kleinbrahm Postfach 2151 D-47642 Kerken Deutschland Tel.:0049-2833-6305 Email:
[email protected] Web: www.scoretec.eu
38