Sportfysiotherapie en liesklachten
NVFS- congres 14 april 2007 Raymond Meyer, Sportfysio-/ Manueeltherapeut SMC/KNVB
Inhoud: • Definitie • Pathomechanica • Epidemiologie • Symptomen • (Para)medische Routing • Differentiaal diagnostiek • Bekkendysfunctie • Therapie
Definitie liesblessure:
Een verzamelnaam voor aandoeningen van verschillende anatomische structuren met als gemeenschappelijk kenmerk pijn in de regio inguinalis Inklaar, H. Sportmedisch formularium, 2000
Definitie liesblessure:
“They are difficult to diagnose and treat correctly because they involve a complex regional anatomy that produces diffuse, insidious symptoms and uncharacteristic presentations.” (Renstrom, 1999)
Pathomechanica : • • • • • • •
Cochrane (1971) : surmenage adductoren Harris (1974): microtraumata / instabiliteit S.I. Bowerman (1977): trek / schuifkrachten op symfyse Hanson (1978): spondylarthropathie Williams (1978): endorotatie heup Lloyd-Smith (1985): excessieve symfyse bew. Snijders (1993): self bracing model/functionele eenheid
Overzicht:
Pathomechanica: Snijders (1993): Selfbracingmodel / Functionele eenheid •Vormsluiting •Krachtsluiting
Epidemiologie: % liesblessure per sport: • IJshockey • American football • Dansen • Voetbal • Hardlopen Dennis J. Caine Epidemiology of sports injuries, 1996
4.0 –35.7 % 1.4 –17.9 % 7.5 –20.5 % 3.6 –17.9 % 0.4 –11.0 %
Overzicht:
Epidemiologie: Voetbal : Top 10 van de meest voorkomende voetbal blessures Localisatie
Aard
1. Bovenbeen 2. Enkel 3. Knie 4. Bovenbeen 5. Knie 6. Lies 7. Enkel 8. Voet 9. Onderbeen 10.Romp/ rug
Verrekking Verstuiking Verstuiking Kneuzing Divers letsel Verrekking Kneuzing Kneuzing Kneuzing Divers letsel
Aantal
Graafmans, W. C. TNO Rapport: Blessures in het betaald voetbal 2003
84 52 40 26 26 23 23 23 21 20
Symptomen: Subjectief: •Pijn •Stijfheid •Bew. bep. •Gevoelsst.
Symptomen: Klinisch: •Dysfunctie •Hypermob. •Zwelling •Spierinsuff. •Sensibiliteitsstoornissen
Overzicht
(Para)medische Routing:
•Clubarts •
Speler
•Sportfysiotherapeut/ Manueeltherapeut
•Orthopeed •Reumatoloog •Internist •Gynaecoloog •Uroloog •Neuroloog •Sportarts •Chirurg •Revalidatie-arts •Radioloog
Differentiaal diagnostiek:
‘ How To Approach Groin Pain’ •Hip/Pelvis: •Thigh •Abdomen •Genitalia •Pain Lacroix, V. C. The Physician and Sportsmedicine, 2000
Differentiaal diagnostiek Aanvullend onderzoek:
Beeldvormende diagnostiek: •Röntgen •Echo •MRI •CT scan •Anders?
Differentiaal diagnostiek:
•Ekberg (1988) : 90% multiple Pathologie •Lovell (1996) : 27 % multiple Pathologie
Overzicht Bekkendysfunctie:
• Bekkenband
Overzicht Bekkendysfunctie:
• Bekkenbandtest
(Mens, J.M.A.; Adductor-related groin pain in athletes, A new diagnostic procedure and a new view on pathogenesis, submitted 2004)
Overzicht Bekkendysfuctie: Resultaten bij gebruik van de bekkenband: (Mens, J.M.A., 2004)
• Patiëntengroep: 4.5 % pijn 68 % pijn 75 % kracht en/of pijn • Controlegroep: 1.8 % kracht
Overzicht Bekkendysfunctie: • m.transversus abdominis
Overzicht Bekkendysfunctie: “ Stabilisatie van het bekken en de romp is noodzakelijk voor alle bewegingen in de extremiteiten” . Bouisset, S. Arch. Int. Physiol. Biochim. Biophys. 1991
Bekkendysfunctie: Bij een gezonde populatie is, significant, M.transversus abdominis “ feed-forward”activiteit gemeten, voordat er activiteit van de onderste extremiteiten plaatsvindt. Hodges, P. W. and C.A. Richardson, Physical Therapy, 1997
Overzicht Bekkendysfunctie: Bij Australian football spelers met een chronische liesblessure is een significant vertraagde spierlatentie-tijd gemeten van de m.transversus abdominis, t.o.v. spelers zonder liesklachten. Sallie M. Cowan , Medicine & Science in Sports & Exercise, 2004
Overzicht
Bekkendysfunctie: Vertraagde spierlatentie tijden: ”Delayed trunk muscle reflex responses increase the risk of low back injuries” (J. Cholewicki , Spine 2005)
( 74 % voorspellende waarde van LBI !)
Bekkendysfunctie: Vertraagde spierlatentie tijden: • M. vastus medialis obliquus Knie klachten, D.R. Souza, 1990 • M. Multifidus LWK klachten, C. Richardson, 1999 • M. trapezius,pars ascendens Schouderklachten, Ann Cools, 2003 • M.transversus abdominis Liesklachten, Sally M. Cowan 2004
Bekkendysfunctie: “ Sporters die herstellende zijn van een osteitis pubis hebben significant minder lies en bekken pijn als zij gedurende de oefeningen een compressie broek dragen” . Kevin R. McKim, New Zealand Journal of Sports Medicine, 2001
Bekkendysfunctie: Conclusie 1:
Waarschijnlijk wordt adductie gerelateerde liespijn niet veroorzaakt door een tendinopathie van de adductoren maar eerder door ‘ straining’van de ligamenten in het bekken. (Mens, J.M.A., subm. 2004)
Bekkendysfunctie:
Conclusie 2:
Waarschijnlijk is bekkenstabiliserende oefentherapie de meest adequate behandeling voor adductie gerelateerde liespijn.
(Mens, J.M.A., subm. 2004)
Sportfysiotherapie
protocol adductie gerelateerde liespijn •Fase 1: Vrije mobiliteit fase: ( week 1-6) • Intake & Screening & uitleg protocol + ADL instructie . • Reduceren reactiviteit ( ADL instructie/ cryotherapie/ NSAID). • Mobiliseren / controleren TLO, LWK, SI, Heupen • Opstarten Huiswerk OT mobiliserende oefeningen.
Sportfysiotherapie
protocol adductie gerelateerde liespijn •Fase 2: Isometrische fase (week 1-4) • • • • • • •
isometrisch aanspannen: m.transversus abdominis m. multifidus adductoren gluteaal musculatuur basale “ core stability” basale aërobe capaciteit training (wandelen, fietsen, roeien)
Sportfysiotherapie
protocol adductie gerelateerde liespijn Ontspannen m.Transversus abdominis.
Aangespannen m.transversus abdominis.
Sportfysiotherapie
protocol adductie gerelateerde liespijn •Fase 3: Dynamische fase (week 3-6) • Geavanceerde core stability • Dynamische pulley oefeningen • Aërobe capaciteit uitbouwen (fietsencrosstrainer- roeien- loopband) • Introductie loopscholing (loopband-zaal -veld) • Introductie technieken krachttraining (squat/ lunge etc.) doelstelling: kracht uithoudingsvermogen/ hypertrofie • Balansverstoring locaal (heupgewricht) / divers
Sportfysiotherapie
protocol adductie gerelateerde liespijn
•Fase 4: Integratie fase ( week 6-9) • Krachtoefeningen uitbouwen (doelstelling maximaalkracht / snelkracht) • Uitbreiden balans/ balansverstoring divers (met bal etc.) • Uitbreiden loopvormen multi-directioneel, acceleratie/ deceleratie • Anaërobe capaciteitstraining • Introductie sprong ABC
Sportfysiotherapie
protocol adductie gerelateerde liespijn •Fase 5: Sportspecifieke fase.
Sportfysiotherapie
protocol adductie gerelateerde liespijn Parameters: •Correcte uitvoering van de oefeningen. •Geen pijn tijdens de oefeningen. •Geen pijn en stijfheid na de oefeningen (m.n de volgende dag!).
Sportfysiotherapie
Wetenschappelijk onderzoek: Volledig herstel •Fricker •Hogan •Hölmich
(1991) gem.9.6 maanden (1997) 4-5 maanden (1999) 3 maanden
•KNVB/UCS (2007) < 3 maanden???? •Manueel geneeskundige behandeling (methode v.d. Akker/ v.d. Sande) (2007)
•Bedankt voor uw aandacht!
