01-12_716491 04/01/2003 22:25 Pagina 1
3
Conferentie meerjarenbeleid VUmc
5
Eerste lichting BBL-verpleegkundigen afgestudeerd
7
Meetinstrument naar pijn bij kinderen
3 april 2003 T R A C E R I S H E T T W E E W E K E L I J K S E M E D E W E R K E R S B L A D VA N H E T V U M E D I S C H C E N T R U M – U I TG AV E : D I E N S T CO M M U N I C AT I E
NUMMER 38
Op dinsdag 1 april is de nieuwe balie van de dienst receptie en beveiliging geplaatst. Grote verschillen met de oude balie zijn er niet: volgens Leen Floris, medewerker van de unit receptie en beveiliging, was het oude exemplaar simpelweg ‘op’. De nieuwe balie staat dan ook exact op dezelfde plek. Kleine aanpassingen zijn er wel. De loopruimte erachter is wat groter en de beeldschermen zijn vervangen door zogenoemde flat screens. Hiermee wordt de privacy van bezoekers vergroot omdat het moeilijker ‘meekijken’ is. Op de foto, genomen op maandag 31 maart, is de sloop van de oude balie te zien. De dienst receptie en beveiliging zat daarom drie dagen meer VUmc-inwaarts, op de plek waar normaliter de gastheren- en vrouwen zitten. Richard Poelhuis, een collega van Leen Floris, zit achter de drie tafeltjes waarop provisorisch alle voorzieningen zijn aangebracht. “Het is een beetje behelpen, maar er valt prima te werken.” De bezoekers wisten hem dan ook moeiteloos te vinden. Met de nieuwe signaalrode en houtkleurige balie zal dat niet anders zijn. ■ TK
FOTO ANNUSKA HOUTAPPELS
Nieuwe balie
Spectaculaire daling ‘no-showpatiënten’ op poli dermatologie
Werk aan het spoor
■ Edith Krab
Sinds oktober stuurt de polikliniek dermatologie alle patiënten twee weken voor hun geplande bezoek een bevestiging van de afspraak. Het spectaculaire resultaat doet vermoeden dat de brief een uitnodigende toon heeft. “Dat klopt”, zegt Ans van Manen, zorgadministateur bij biza en projectleider. ”In de brief wijzen we de patiënt op zijn afspraakdatum- en tijd, zijn administratieve gegevens worden ter controle bijgevoegd en er wordt algemene informatie over het VUmc gegeven zoals bereikbaarheid, parkeervoorzieningen en kinderopvangmogelijkheden. Maar ook waar de patiënt zich kan melden voor zijn afspraak.”
Shoppen Uit onderzoek blijkt dat patiënten hun afspraak om meerdere redenen niet annuleren. “Patiënten shoppen”, licht Van Manen toe. “Ze maken voor een eerste consult bij meerdere ziekenhuizen een afspraak en wachten af waar ze het snelst terecht kunnen. Vervolgens nemen ze niet de moeite om de andere ziekenhuizen af te bellen. Ook speelt de telefonische
bereikbaarheid een rol en er is voor de patiënt geen negatieve impuls om niet af te bellen. Anders dan bij een afspraak bij bijvoorbeeld de tandarts, mogen wij geen rekening indienen als een patiënt niet verschijnt.” Het niet verschijnen van patiënten op het spreekuur zorgt voor veel extra werk. “Deze patiënten bezetten plaatsen die niet door andere patiënten kunnen worden ingenomen”, zegt Tom Stoof, chef de policlinique dermatologie en lid van de projectgroep. “Bovendien zijn de administratieve voorbereidingen voor het spreekuur talrijk, onderschat niet wat een tijd hierin zit.” Het verschijnsel no-showpatiënten is ook voor de bedrijfsvoering ongunstig. “Er ontstaan gaten in de spreekuurschema’s. En een aantal patiënten probeert toch later weer een afspraak te maken, waardoor spreekuren overbelast worden”, zegt Stoof.
Kosten en baten Het verbeterplan binnen de polikliniek dermatologie maakt deel uit van het project patiëntenlogistiek. “In dit project staat de patiënt centraal”, zegt Van Manen. “Patiënten zijn nu als het ware hordenlopers. Voordat de patiënt de spreekkamer van de arts bereikt, het uiteindelijke doel, moet hij diverse hordes nemen. Binnen de polikliniek dermatologie proberen we de logistieke route van de patiënt te verbeteren. De afsprakenbrief is daar een onderdeel van.” Het experiment wordt in april geëvalueerd, de resultaten zijn opvallend. Vooral de daling van 40 procent bij
FOTO SIDNEY VERVUURT
Jaarlijks maken zo’n 25.000 patiënten een afspraak op de polikliniek dermatologie. Ruim 14 procent van deze patiënten komt niet opdagen en laat dit niet van tevoren weten; de zogenoemde no-showpatiënt. De oplossing is echter gevonden, met een opzienbarende daling van 40 procent als gevolg.
Stoof en Van Manen:“Steeds minder administratieve ballast”
no-showpatiënten die een afspraak hebben voor een controlebezoek is noemenswaardig. Het percentage no-showpatiënten dat een eerste afspraak op de polikliniek heeft is met de introductie van de afsprakenbrief stabiel gebleven op circa 4,5 procent. “Patiënten die voor een eerste bezoek komen, blijven niet weg, zeker niet nu de wachttijd op de polikliniek kort is”, verklaart Stoof de cijfers. “Controle-patiënten krijgen vaak een afspraak mee voor over enkele maanden. Niet elke patiënt kan zo ruim van tevoren zijn agenda inschatten. Er wordt dan een afspraak gemaakt op een dag of tijd
die later ongunstig blijkt te zijn. Ook kan een afspraak op zo’n lange termijn makkelijk vergeten worden.” “De cijfers zijn heel positief “, vindt Van Manen. “Maar bij de evaluatie vragen we ook de patiënt of hij de brief een verbetering vindt en maken we een kosten-baten-analyse.” Het project wordt ‘gesponsord’ door biza, het facilitair bedrijf, de dienst communicatie en de afdeling dermatologie. “Het project levert geld op door de beperking van de administratieve last”, zegt Van Manen. “Daar staat tegenover dat we in het kader van dit project 20.000 brieven per jaar versturen met navenante kosten.”
In het weekeinde van 5 en 6 april worden de sporen en de definitieve asfaltlaag aangebracht op de kruising Amstelveenseweg en de De Boelelaan. De kruising is daardoor in beide richtingen afgesloten. Het VUmc blijft wel bereikbaar via de A10. Deze situatie duurt van vrijdag 4 april vanaf 19.00 uur tot maandag 7 april 6.00 uur. De werkzaamheden, ten behoeve van het doortrekken van tramlijn 16 van het Stadionplein naar het VUmc, zijn daarmee nog niet afgelopen. Het werk aan het nieuwe spoor gaat in ieder geval door tot medio juli. Dit betekent dat het eenrichtingsverkeer ter hoogte van het VUmc op de De Boelelaan blijft. De ehbo, poli en parkeergarages zijn dan alleen bereikbaar via de Amstelveenseweg. Ook het halen en brengen van en naar het ziekenhuis of polikliniek kan alleen via deze weg. De parkeerterreinen aan de Mahlerlaan zijn normaal bereikbaar via de De Boelelaan.■ TK De laatste informatie over de werkzaamheden is te verkrijgen bij Kees Nijman van de dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer van de gemeente Amsterdam.Zijn telefoonnummer is 020 – 556 54 36,zijn e-mailadres nijman@ivv. amsterdam.nl.Geïnteresseerden kunnen ook de website www.ivv.amsterdam.nl raadplegen.
Roparun 2003:eerste kwalificatiewedstrijd zeer succesvol
■ Bernie Hermes
In de rubriek maandberichten geeft een lid van de raad van bestuur een toelichting op een onderwerp dat in een van de vergaderingen aan de orde is geweest. Deze keer Theo Halma met een toelichting naar aanleiding van het agendapunt ‘verklaring oprichting RGC van VWS’, uit de vergadering van 18 maart. “Het gaat hier om de zogeheten verklaring van behoefte van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de vestiging van een Regionaal Geestelijke Gezondheidszorg Centrum (rgc) op het terrein van het VUmc. Deze verklaring is een van de stappen die nodig is om het centrum ook werkelijk te realiseren. Voor het zover is hebben we nog een lange weg te gaan. Onze inschatting is dat in 2007 de klinische zorg voor psychiatrische patiënten, het klinisch onderwijs in de psychiatrie en de opleiding tot psychiater in het ‘VUkwartier’ plaats kan vinden. Dit Regionaal ggz Centrum zal de welbekende Valeriuskliniek in Amsterdam Zuid gaan vervangen. Zowel de VU als de Valeriuskliniek kent een lange geschiedenis; beide organisaties komen voort uit een initiatief uit protestant-christelijke kring. Door deze verwantschap lag samenwerking voor de hand. Zo ontstond in de loop der jaren de situatie dat onderwijs in de psychiatrie door docenten van de VU werd verzorgd, maar dat de leer- en werkplek zich in de Valeriuskliniek bevonden. Ook neurologie, neurochirurgie en klinische neurofysiologie waren onderdeel van de Valeriuskliniek. Deze specialismen zijn echter al in de jaren tachtig naar het VU medisch centrum overgekomen.
FOTO SIDNEY VERVUURT
Maandberichten
01-12_716491 04/01/2003 22:25 Pagina 2
Nog steeds kent het VUmc als enige universitair medisch centrum geen eigen verpleegeenheid psychiatrie, maar wordt actief samengewerkt met de ggz Buitenamstel (Valeriuskliniek). Al lang bestaat binnen het VUmc de psychiatrische consultatieve dienst. Als VU medisch centrum zijn we blij met de komst van het rgc, omdat je zou kunnen zeggen dat met de vestiging van dit centrum op het terrein van het VUmc het palet van specialismen wordt gecompleteerd. Aan de andere kant is de consequentie van het totstandkomen van het rgc helaas dat een oud, en zeer bekend instituut als de Valeriuskliniek gaat verdwijnen. Zoals gezegd zal het nog even duren; het realiseren van zoiets vereist een lange voorbereiding. De verklaring van het ministerie geeft in elk geval aan dat ook Den Haag dit initiatief van de ggz Buitenamstel en ons steunt. Een essentiële stap is daarmee gezet.”
Steun het team van het VU medisch centrum.Op dinsdag 8 april staan de leden van het VU medisch centrum-team met informatie en loten in de hoofdhal en de polikliniek. Op 28 mei gaat de 12e editie van de Roparun van start.Een non-stop estafetteloop van Rotterdam naar Parijs met een totale afstand van 530 kilometer.De opbrengst van deze loop komt ten goede aan projecten die de kwaliteit van leven van kankerpatiënten verbeteren.Dit jaar doet het VU medisch centrum voor het eerst mee.Tot aan de start volgt Tracer de voorbereidingen van het VUmc-team.
De start van de eerste serieuze training van het gehele team. In het midden van de foto, met nummer 161, Regina Knoester, senior secretaresse cluster V. In de volgende Tracer staat een interview met haar. ■ Pauline Diemel
De eerste test voor de Roparun is achter de rug. Op zaterdag 22 maart stond de eerste kwalificatiewedstrijd op het programma. Een estafetteloop van Capelle aan de IJssel naar Port Zelande op Goeree Overflakkee. Een afvaardiging van het VUmc-team verzamelde zich om 6.30 uur bij de hoofdingang van het ziekenhuis. Nog niet helemaal wakker, maar wel allemaal opgetogen. Na een paar maanden van alleen maar praten over de Roparun, konden ze dan eindelijk in actie komen. De afstand bedroeg in totaal 106 kilometer. Het systeem waarmee gelopen werd ging als volgt. Twee teams van elk vier
advertentie
2e jaargang, nummer 38 3 april 2003
Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van het VU medisch centrum.Oplage:4.000. Tracer wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie.Het redactiestatuut vindt u op de intranetpagina’s van Tracer. Eindredactie
Tim Korenhoff
zwanger ? DE VOOGDIJ AL GEREGELD ?
SYPKENS & FAASEN
Redactie
Mariet Bolluijt,Lys Bouma,Edith Krab, Kris Hemmink,Peter de Haan,Barbara de Graaff,Marcel van der Haagen,Mariet Buddingh,Pauline Diemel,Willy Kreike,Jan Spee,Ilse van Wijk,Jakomien ter Haar, Bernie Hermes,Marcel Licher,Judith Stuijt
NOTARISSEN DE LAIRESSESTRAAT 51
♦ 1071 NT AMSTERDAM ♦ TELEFOONNR.: 020 -66 27 624 WEBSITE: WWW.SYPKENS-FAASEN.NL
Redactieraad
Henk Groenewegen,Marcel van der Haagen,Peter de Haan,Diny Lanser,Lies Pelger,Tom Stoof,Riekie de Vet Fotografie
Yvonne Compier,Sidney Vervuurt, René den Engelsman,Fred Schuurhof, Annuska Houtappels
OOK GELEGENHEID VOOR BESPREKINGEN TIJDENS
DE AVONDUREN EN OP ZATERDAG advertentie
Vaste bijdragen
Rick Dros,Piet Hoogland,Evert van Leeuwen Redactiesecretariaat
dienst communicatie VU medisch centrum kamer 0b102 telefoon (020) 44 43 444 fax (020) 44 43 450 e-mail:
[email protected] Vormgeving
Marcel Bakker,De Ontwerperij Druk:
Hoonte Bosch & Keuning,Utrecht Advertenties
Adverteren in Tracer is mogelijk. Neem voor meer informatie contact op met het redactiesecretariaat of kijk op de website. Verspreiding
Tracer wordt uitsluitend binnen het VU medisch centrum verspreid. Een abonnement nemen is niet mogelijk. Volgende Tracer
De volgende Tracer verschijnt op donderdag 17 april. Deadline voor kopij is woensdag 9 april om 12.00 uur.
2
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
lopers zaten verdeeld over twee auto’s. Elke auto begeleidde de lopers afwisselend, per etappe van ongeveer dertig kilometer. De lopers losten elkaar om de kilometer af. Voor de lopers, die gewend zijn om grote afstanden aan een stuk te lopen, was dit even wennen. Maar al snel bleek dat dit de beste manier is, zeker als straks de afstand veel langer is en er ook heuvels in het parcours komen. Drie fietsers reden met de lopers mee om de route te bepalen en om hen uit de wind te houden. Met de auto de lopers begeleidden viel zeker in het begin niet mee. Omdat de route niet was afgezet, was men geacht zich aan de verkeersregels te houden. Dit leverde in het begin een paar spannende momenten op. Na twee keer op een ‘illegale’ plek gestopt te hebben om een loper op te pikken, werden we staande gehouden door een motoragent. Dit leverde een vette waarschuwing op. Op een paar schoonheidsfoutjes na - af en toe raakten de auto’s de lopers kwijt - verliep de wedstrijd naar wens. Het weer, een stralende zon en de wind in de rug, droegen daar zeker aan bij. De laatste kilometer liepen de acht lopers gezamenlijk naar de finish. De eindtijd viel niet tegen: 7 uur en 21 minuten met een gemiddelde loopsnelheid van 14,5 kilometer per uur. Met deze tijd schaart het VU medisch centrum zich bij de bovenste helft van alle deelnemende teams (in totaal 175). Dit belooft veel goeds voor het echte werk.
Bijeenkomst glaucoompatiënten De Nederlandse Vereniging van Glaucoompatiënten houdt op zaterdag 12 april haar jaarlijkse bijeenkomst in de Aula van de VU. Tijdens deze middag, waaraan de oogheelkundekliniek van het VUmc ook een bijdrage zal leveren, vinden voordrachten plaats over informatie-overdracht, de kwaliteit van leven en de gevolgen van groene staar (glaucoom). Sprekers zijn onder meer prof. dr. Van den Borne, M. de Boer en prof. dr . Van Rens (VUmc). De middag duurt van 13.00 tot 17.00 uur, de toegang is gratis en voor iedereen toegankelijk. ■ TK
[Correcties en aanvullingen] In Tracer nr. 37 is een fout geslopen in een artikel over de bestuurswijzigingen VU vereniging en raad van toezicht. De herbenoeming van de heer A. Herstel als voorzitter en lid van de VU vereniging vindt plaats per 1 juni 2003 en niet op de per abuis vermelde datum 1 januari.
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 3
Olivia Graude:“Ik neem naar mijn werk alweer de fiets.”
Na herseninfarct terug in nieuwe functie:
Olivia Grauwde lacht weer Bijna 11 jaar werkte Olivia Grauwde bij de dienst receptie en beveiliging, tot ze ‘zomaar’ thuis in haar slaap werd overvallen door een herseninfarct.Van de ene op de andere dag was ze daardoor verlamd en kon ze niet meer praten. Dat laatste gaat inmiddels, drieënhalf jaar na dato, steeds beter. Ook haar verlamming staat haar steeds minder in de weg. Bij de unit transport, waar ze tegenwoordig (weer) werkt, functioneert ze uitstekend. En nog altijd met een lach.
I
n het kantoortje van Peter Osinga, haar leidinggevende en eventuele hulp bij dit gesprek, is de sfeer goed. Niet in de laatste plaats door Grauwde, die iets later dan afgesproken binnenkomt. “Ik moest mijn ronde afmaken.” Natuurlijk zie je aan haar manier van lopen dat er ‘iets’ aan de hand is, maar de verlamming aan haar arm valt nauwelijks op. Haar manier van praten doet dat wel, maar wordt aan de andere kant bijna teniet gedaan door de vanzelfsprekendheid waarmee ze verklaart waarom ze later is. Sorry, maar ik moet ook gewoon mijn werk doen. “Dat is typisch Olivia”, zegt Osinga, de kracht van zijn collega bewonderend. Hij heeft net iets meer over haar geschiedenis verteld: “Door het herseninfarct raakte de rechterhelft van haar lichaam verlamd. Haar dochter trof ’s ochtends een moeder aan die
niet meer kon praten en lopen. Ze kon zich zelfs haar eigen naam niet meer herinneren. Een vreselijke tijd, communiceren was onmogelijk omdat ze ook niet kon schrijven. De boosheid straalt nu van Grauwdes gezicht af. “Ik was zo boos, zo ontzettend boos”, zegt ze. “Ik kon niets. Ik was niet kwaad dat mij dit overkwam. Dat was pech. Maar ik was boos dat ik niet meer kon praten.” Bij de pakken neerzitten deed ze echter niet: al snel begon haar revalidatie. Onder begeleiding van Yolanda Nankman en Ellen Manche (Revalidatie Centrum Amsterdam) werkte ze hard om zo snel mogelijk weer haar leven op te kunnen pikken. Dit ging zo voorspoedig dat in de zomer van 2001 de eerste plannen voor een eventuele reïntegratie al ter sprake kwamen. Grauwde kon op dat moment nog steeds niet praten en lopen; een terugkeer naar de unit receptie en beveiliging was daardoor onmogelijk. Een alternatief was gelukkig snel gevonden, te meer doordat verschillende afdelingen open stonden om haar in te lijven. Het werd de unit transport van het facilitair bedrijf. “Toen Yolanda mij vroeg of Olivia hier terecht kon, hebben we eerst gekeken naar wat de geschiktste baan voor haar was”, zegt Osinga. “Het werd het ophalen van preparaten op de afdelingen, die naar de diverse laboratoria gebracht moeten worden. Een grote ronde, die ze twee keer per dag loopt.” Op 1 augustus 2001 begon ze daarmee.
Rolstoelen in goede handen ■ Tim Korenhoff
Met de komst van de kinder-rolstoelen is een zeven jaar durend project zo goed als afgerond. Het project ‘Rolstoelbeheer’ moet ervoor zorgen dat de 183 rolstoelen die het VUmc rijk is voortaan in
Conferentie over meerjarenbeleid VU medisch centrum
“Beleid is niet alleen van de raad van bestuur” ■ Ilse van Wijk
Gezamenlijk aan de slag met de toekomst van het VU medisch centrum. Vanuit deze visie organiseert de raad van bestuur op 24 april een conferentie voor clustervoorzitters, managers bedrijfsvoering, zorgmanagers, stafdirecteuren, een afvaardiging van het stafconvent en directeuren onderzoeks- en onderwijsinstituten. Uiteindelijk moet de conferentie bijdragen aan de ontwikkeling van een consistent en samenhangend meerjarenbeleid. Kan de raad van bestuur dat niet zelf bedenken? “De raad van bestuur geeft natuurlijk de richting en de kaders aan, maar we willen niet dat het beleid alleen van ons is. Het is van iedereen”, reageert voorzitter van de raad van bestuur Elmer Mulder. “Het gaat ons er nu juist om de organisatie nauw bij de beleidsontwikkeling te betrekken en zorg te dragen voor een goede communicatie. De afgelopen jaren is het VUmc ingericht vanuit een nieuwe besturingsfilosofie. De inhoudelijke oriëntatie is wat later van start gegaan met Kiest Koers, waarbij vorig jaar vijf zwaartepunten zijn
FOTO SIDNEY VERVUURT
■ Laurien ter Bals
“Eerst drie dagen, negen tot twaalf”, vertelt Grauwde. “Nu, drie dagen, negen tot vijf, dinsdag fitness en donderdag logopedie.” Iedere week oefent Grauwde dus nog met lopen en praten, dat gaat steeds beter. Ze
goede conditie blijven. En anders is er altijd nog Jan Stuiver, die namens het facilitair bedrijf de diverse rolstoelen beheert, herstelt en onderhoudt. “Niemand had ooit oog voor de staat van onderhoud en financiën van de rolstoelen”, zegt Loek Mijnes, logistiek adviseur van het facilitair bedrijf.“Ze vielen ook niet onder een
heeft wel gevoel in haar rechterarm, maar kan hem niet bewegen. Ze heeft daarom leren schrijven met links. “Makkie!”, zegt Grauwde vrolijk lachend. Opvallend is het gemak waarmee ze lacht, alsof die functie
bepaalde afdeling of dienst. Daardoor was de ene helft kapot en de andere helft kwijt.” In 1996 besloot het facilitair bedrijf om het implementatievoorstel van de multidisciplinaire rolstoelwerkgroep over te nemen. Het facilitair bedrijf adopteerde het stiefkindje van de organisatie, maakte een rolstoelvervangingsplan
niet beschadigd is door het herseninfarct. En dát ze lacht, ondanks het feit dat ze veel minder kan dan vroeger. Op een opmerking daarover reageert ze met “Lachen, veel lachen, ja.” Nu zit het met dat lachen wel goed bij de unit transport. Grauwde heeft het ontzettend naar haar zin: “Ik wil hier altijd werken.” De aanpassing ging redelijk snel. Toen ze begon, deed ze haar rondes in haar scootmobiel, maar na een maand of zes was ze “dat ding” zat. Ze deed haar rondes liever wat langzamer, maar wel lopend. Osinga heeft zich erover verbaasd dat ze al zo snel weer kon lopen. Ook leerde Grauwde volgens hem snel: na drie weken kon ze haar werk volledig zelfstandig doen. De waardering is er dan ook van Osinga en de collega’s: “Ze is gewoon een van de velen hier. Ze doet haar werk goed en past prima in het team.” Toch zaten er ook moeilijke kanten aan de reïntegratie, want praten kon ze nog nauwelijks. “Daarom moest ik veel huilen. Maar iedereen was zo aardig, iedereen wilde me ook helpen. Nog steeds.” Toch wil ze hierover graag nog wat zeggen, al mag niemand dat verkeerd begrijpen. “Ik vind het fijn als mensen mij helpen, maar ze moeten me wel laten uitpraten. Soms weet ik namelijk niet zo goed hoe ik dingen moet zeggen. Dan wachten mensen daar niet op. Maar liever praat ik zelf.” Dat gaat steeds beter: Peter Osinga heeft haast niets gezegd.
en zorgde voor budget voor nieuwe stoelen. Nu is de laatste fase van het project aangebroken: de zorg voor continuïteit van het onderhoud. De rolstoelbeheergroep is bijna klaar met de klus. De dienst ergotherapie begint binnenkort met voorlichtingsbijeenkomsten over hoe je de patiënten in de diverse types rol-
stoelen ( zie illustratie) moet positioneren. Ook zijn er nu richtlijnen voor het aanvragen, afmelden en overplaatsen van de rolstoelen - dit gaat overigens ook allemaal via Jan Stuiver of zijn vervanger Felix Bouwhuis. Deze laatste maatregel moet voorkomen dat rolstoelen onbeheerd door de gebouwen zwerven.
Column De Kul-cultuur ■ Evert van Leeuwen
benoemd. Daarmee gaan we nu verder aan de slag. Wij zullen op de conferentie een standpunt bekendmaken over de eindrapporten van de werkgroepen die de zwaartepunten hebben uitgewerkt.” Overigens blijkt uit het programma van de conferentie dat het VU medisch centrum ook externe factoren laat meewegen in het bepalen van het meerjarenbeleid. Mulder: “We hebben een lid van de raad van bestuur van zorgverzekeraar Agis bereid gevonden op de conferentie te vertellen over zijn verwachtingen van het VUmc. In het middagprogramma gaan we gezamenlijk aan het werk met de vraag of wij op termijn kunnen voldoen aan de vraag van onder meer zorgverzekeraars.” Op deze conferentie staat de patiëntenzorg centraal. “We willen ambities voor 2006 formuleren. Deze ambities vertalen we vervolgens in concrete doelstellingen voor bijvoorbeeld de wachttijden en de waardering van patiënten en verwijzers. Op die manier willen we de gerichtheid van het VUmc op de patiënt en op onze omgeving vergroten”, aldus Mulder.
Heeft u genoten van Idols? En van de Veronicareclame? Voelt u zich nog door de media serieus genomen? Of trapt u nog steeds in de valkuil dat er een knop op dat ding zit om hem uit te zetten? In die valkuil gelooft toch niemand meer: de media mikken noodgedwongen op hoge kijkcijfers. De pulp en porno is dus wat wij met elkaar willen zien. Na de Franse revolutie, zo rond de ouverture 1815, kregen filosofen aandacht voor de werking van de cultuur. Eetgewoonten, omgangsvormen etc. oefenen invloed uit op de vorming van mensen. Enthousiast riep Feuerbach “Der Mensch ist was er ißt”(de mens is wat hij eet). In de cultuur drukken wij onszelf uit, de wijze waarop wij mens willen en kunnen zijn. Tot in de twintigste eeuw is dat cultuurbeeld volgehouden, het heeft geleid tot de vele cultuurwetenschappen die we nu nog kennen. In de jaren twintig breekt het beeld echter. Heidegger: “De mens is zo maar op de wereld geworpen, zonder zin of voorbeeld.” Musil: “De mens van de toekomst is een technocratisch opportunist, zonder eigenschappen.” Alleen de intellectueel heeft misschien een vrije, elitaire positie. Wel acht men die bedreigd, zoals Ortega y
Gasset beschrijft in zijn Opstand der Horden. Tijdens de Tweede Wereld- en de Koude Oorlog blijkt de ‘vrije intellectueel’ een illusie. Zonodig vervolgd en opgesloten, maar het liefst gebruikt als deskundige in de propaganda. Adorno en Marcuse behoren tot de afsluiting van de periode waarin nog geloofd werd in een zelfstandige werking van culturele activiteiten. Zij waarschuwen voor de één-dimensionale kulcultuur, die van het gebabbel, die van de fast food. Is het niet ongelofelijk dat bijna iedereen naar Idols heeft gekeken? En dat de marketing nog steeds doorgaat? Misschien komt het allemaal wel door de commerciele televisie. Dat zeggen zelfs degenen die pleiten voor marktwerking in de zorg. Houdt u zich niet voor het lapje. De inkomsten komen alleen binnen wanneer er voldoende kijkcijfers zijn. De zorg is er straks alleen voor wat we er met elkaar aan willen uitgeven. Alles draait om gezond en genot. Hoe kortstondig dat genieten is, blijkt wel uit de flop van Big Brother 2. En de gezondheid, blijft die betaalbaar? Cultuur is geen concertgebouw met zeer hoge toegangsprijzen. Cultuur heeft een gewone basis in het opbouwen en onderhouden van iets waaraan je trots en waardigheid ontleent. Eindelijk iets fatsoenlijks op tv?
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
3
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 4
Richtlijn specialistenbrief komt deze maand
Het Stedelijk verwijsproject
Praktisch kaartje moet contact huisarts en specialist verbeteren
In 2001 is in Amsterdam en Amstelveen het Stedelijk verwijsproject gestart, waarvan de sigra-sectie ziekenhuizen, agis zorgverzekeringen en de Amsterdamse Huisartsen Vereniging de opdrachtgevers zijn. Binnen het deelproject ‘Uniforme berichtgeving’ zijn stedelijk afspraken gemaakt over de inhoud van de verwijsbrief en de specialistenbrief. Doel van het project ‘Uniforme berichtgeving’ is door middel van standaardisering de informatieoverdracht bij verwijzing te verbeteren. In de projectgroep zitten naast enkele huisartsen, vertegenwoordigers van alle Amsterdamse ziekenhuizen en Ziekenhuis Amstelveen. Als basis voor de stedelijke afspraken heeft de landelijke ‘Richtlijn informatie-uitwisseling tussen huisarts en specialist bij verwijzingen’ (Richtlijn hasp) gediend. Deze is ontwikkeld door het Nederlands Huisartsen Genootschap, in samenwerking met de knmg en de Orde der Medisch Specialisten.
Wanneer een patiënt op de polikliniek komt, wil een specialist weten waarom de patiënt is verwezen.Van zijn kant wil de huisarts graag op de hoogte worden gehouden van de resultaten van het onderzoek wanneer zijn of haar patiënt door een specialist is gezien. Bij een verwijzing hoort daarom een briefwisseling tussen huisarts en specialist. Jammer genoeg verloopt deze niet altijd zo goed als je zou wensen. Het gevolg is dat een specialist niet altijd weet wat de huisarts van hem verwacht. Moet hij alleen de diagnose stellen of moet hij ook de behandeling overnemen? Op zijn beurt klaagt de huisarts dat de specialistenbrief lang op zich laat wachten. Enkele maanden is vaak geen uitzondering. Bovendien krijgt de huisarts niet altijd een antwoord op zijn vraag. In 2001 is in Amsterdam en Amstelveen daarom het stedelijke project ‘Uniforme berichtgeving’ gestart om berichtgeving bij verwijzing te verbeteren (zie kader). Vertegenwoordigers uit de Amsterdamse ziekenhuizen en Ziekenhuis Amstelveen hebben samen met enkele huisartsen rond de tafel gezeten om de landelijke Richtlijn hasp gebruiksklaar te maken. Frank Stam, internist in het VUmc en voorzitter van de projectgroep, geeft aan wat de belangrijkste redenen zijn om te kiezen voor het gebruik van zo’n richtlijn: “De toekomst is aan de elektronische communicatie en daarvoor is standaardisatie nodig. Door je te baseren op een landelijke richtlijn
weet je zeker dat deze ook voor de softwareleveranciers het uitgangspunt vormt voor het inbouwen van de berichten in de informatiesystemen die door huisartsen en specialisten worden gebruikt. Maar ook zonder elektronische communicatie wordt de kwaliteit van de berichtgeving beter. De richtlijn is als het ware een checklist, een geheugensteuntje.”
Uniforme Verwijsbrief Besloten werd om niet te wachten op de ontwikkelingen op elektronisch gebied, maar uit te gaan van de mogelijkheden en de werkwijze van de artsen op dit moment. Zo is de Uniforme Verwijsbrief ontwikkeld, die sinds januari 2002 in de vorm van verwijsblokken wordt verspreid. Het gaat hier om formulierenblokken met een doorslag, waarop de huisarts zijn verwijsgegevens kan invullen. Zo’n 125 huisartsen (25 procent) maken inmiddels gebruik van de verwijsblokken. Het belangrijkste Huisarts Informatie Systeem in Amsterdam en Amstelveen, Microhis, heeft bovendien de uniforme verwijsbrief in de software opgenomen. Na de verwijsbrief was het logisch om het oog te laten vallen op de specialistenbrief. Omdat specialisten op een andere manier werken dan huisartsen is voor de specialisten een ander hulpmiddel ontwikkeld dan voor de huisartsen. In plaats van een formulierenblok werd het een kaartje op borstzakformaat. Hierop staat in het kort de gewenste inhoud van de specialistenbrief aangegeven. Daarnaast staat vermeld op welke momenten
FOTO RENÉ DEN ENGELSMAN
■ Lida van den Heuvel
een bericht aan de huisarts gewenst is en binnen welk tijdsbestek het verzonden moet worden. Het idee van het kaartje is ontstaan doordat op de polikliniek inwendige geneeskunde al jaren naar tevreden-
heid met een vergelijkbaar kaartje wordt gewerkt. Hoewel de inhoud niet drastisch wordt gewijzigd, heeft het nieuwe kaartje als belangrijk voordeel dat deze is gebaseerd op een landelijke richtlijn. Op de IG-poli
dient het kaartje ter ondersteuning van het dicteren van de brieven. Met name in het opleidingstraject van (co-) assistenten is dit een goede ondersteuning. Maar de richtlijn kan ook een rol spelen bij het ontwikkelen van standaardbrieven, die door een arts na een consult worden ingevuld. Het blijkt dat er per afdeling vaak veel tijd wordt gestoken in het maken van afspraken over wat er in zo’n standaardbrief moet komen en waar dat moet komen te staan. Het kaartje met de ‘Richtlijn specialistenbrief’ wordt in de loop van april verspreid in alle Amsterdamse ziekenhuizen en in Ziekenhuis Amstelveen. Alle afdelingshoofden krijgen het kaartje toegezonden. Voor meer informatie over het kaartje of het project kun je contact opnemen met Lida van den Heuvel, projectleider, tel. 43476 of met Frank Stam, voorzitter, tel. 44994.
advertentie
vrije Universiteit
amsterdam
Dienst Arbo en Milieu
Bedrijfsarts in opleiding v/m voor 0,6 deel van de werktijd De Dienst Arbo en Milieu van de Vrije Universiteit en het VU medisch centrum zoekt een (basis)arts, die besloten heeft bedrijfsarts te worden en daarvoor in opleiding wil. De AMD biedt een gevarieerd takenpakket, dat het hele vakgebied omvat. Zij is een gecertificeerde interne arbodienst en is een interessante plaats om te leren. Er werken bedrijfsartsen, die ervaring hebben met supervisie, intervisie en intercollegiale toetsing, zodat goede overdracht van ervaringskennis gewaarborgd is. De AMD heeft zelf arboverpleegkundigen, arbeidshygiënisten, veiligheidskundigen en bedrijfsmaatschappelijk werkers in huis. Interdisciplinaire samenwerking komt dus goed aan bod. Taak Aanvankelijk concentreren de taken zich op spreekuurcontacten, aanstellingskeuringen en periodiek onderzoek. Geleidelijk komen daar advisering over arbeidsomstandigheden en voorlichtingstaken bij. Uiteindelijk wordt het takenpakket van de bedrijfsarts in volle omvang uitgeoefend. Functie-eisen Basis-arts opleiding met aantoonbare belangstelling voor de bedrijfsgezondheidszorg. Bereidheid en geschiktheid om in teamverband samen te werken. Fundamentele belangstelling voor het werk dat mensen in een organisatie doen. Feeling voor de belangen van die organisatie en de cultuur.
Bijzonderheden Aanstelling geschiedt voor de duur van de opleiding. Een psychologisch onderzoek kan deel uitmaken van de procedure. Het is een functie voor 3 dagen per week; de opleidingskosten worden geheel vergoed. Salaris Afhankelijk van opleiding en ervaring maximaal € 3.385,- bruto per maand (salarisschaal 10) bij volledige werktijd. Informatie Nadere informatie wordt gaarne verstrekt door het hoofd Arbo en Milieu, de heer M.J. van Til, bedrijfsarts, (020) 444 9008. Schriftelijke sollicitaties onder vermelding van het vacaturenummer 6202.2003051 linksboven op brief en envelop, binnen 14 dagen na het verschijnen van deze advertentie, te richten aan de Vrije Universiteit, de heer M.J. van Til, hoofd Arbo en Milieu, Van der Boechorststraat 1, 1081 BT Amsterdam of per e-mail
[email protected] Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
Deze tijd vraagt om een Vrije Universiteit 4
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 5
FOTO; PETER STRELITSKI
Ideale training voor studenten geneeskunde
“Een goede simulatiepatiënt speelt een rol, maar blijft zichzelf” ■ Pauline Diemel
iemand die een rol speelt, maar toch zichzelf blijft.” Voor de anamnesetrainingen zijn in totaal 35 simulatiepatiënten werkzaam in het VU medisch centrum. Mieke Verhallen (59 jaar) is een van deze simulatiepatiënten. “Via een kennis ben ik hier terechtgekomen. Zij moest ermee stoppen en vroeg toen aan mij: ‘Is dat niet iets voor jou?’. Ik had eerst mijn twijfels, want ik kan helemaal niet toneelspelen.Uit nieuwsgierigheid heb ik mij toch maar aangemeld. Het bleek dat ik mijn rol snel eigen kon maken. Het resultaat is dat ik dit werk nu alweer vijftien jaar lang doe. Elke maand kom ik één ochtend naar het VU medisch centrum. In de loop van de jaren is de opleiding duidelijk veranderd. Tegenwoordig is er veel aandacht voor de psychologische kant. Hoe stel je patiënten op hun gemak? Ik heb al een tijd dezelfde rol, namelijk een patiënt met een verhoogde bloedingsneiging. Het leukste aan dit werk is dat elk gesprek anders is, omdat je telkens nieuwe studenten voor je krijgt. Boeiend is ook dat de studenten verschillende achtergronden hebben. Zo heb ik een keer een gesprek gehad met iemand uit Afghanistan. Die benaderde mij echt op de ouderwetse manier. Hij had vooral aandacht voor mijn ziekte en minder voor de persoon achter de ziekte. Ik blijf dit werk voorlopig nog wel doen. Het is natuurlijk een zeer goede zaak dat in de opleiding aandacht wordt
Tijdens het ALCO-schap, de algemene co-schappen, leren studenten geneeskunde gedurende zes weken verschillende basisvaardigheden, waaronder de anamnese en het gynaecologisch onderzoek. Om deze vaardigheden onder de knie te krijgen maakt het VU medisch centrum gebruik van freelancers die als simulatiepatiënt of docent werkzaam zijn.Wat houdt hun werk in? En waarom zijn ze dit gaan doen? e anamnese is het gesprek dat een arts voert met een patiënt om achter de aard van de klachten te komen. Studenten oefenen deze gesprekken een aantal keer tijdens de algemene co-schappen. Onder begeleiding van een medisch psycholoog en onder toeziend oog van een aantal medestudenten nemen zij de anamnese af met een simulatiepatiënt. Menno Visser is coördinator van de simulatiepatiënten en daarmee ook betrokken bij de werving. “De simulatiepatiënten die bij ons werkzaam zijn vormen echt een doorsnede van de Nederlandse bevolking, dus zowel laag- als hoogopgeleide mensen, jong en oud. We hebben wel eens een advertentie in het stadsblad gezet, maar de meesten komen via-via bij ons binnen. Om dit werk te kunnen doen hoef je geen bepaalde opleiding gevolgd te hebben. Een goede simulatiepatiënt is
D
Studenten observeren een anamnese met een simulatiepatiënt.
besteed aan het omgaan met patiënten.”
Emotionele aspecten Voor het lichamelijk onderzoek gynaecologie krijgen de studenten les van docenten gynaecologisch onderzoek (dgo’s). Fere van Loenen is de coördinator van de dgo’s: “Een dgo is in feite ook een soort simulatiepatiënt. Het verschil zit ‘m daarin dat zij ook les geeft. En niet alleen over de technische kanten van het onderzoek, maar vooral ook over de emotionele aspecten. Om het vak te leren krijgt men dan ook een training van een maand. De docenten hebben verschillende motivaties om dit werk te doen. Zo hebben sommige een onder-
wijskundige achtergrond, anderen hebben slechte ervaringen met gynaecologisch onderzoek.” Heleen Erken werkt sinds acht jaar als dgo: “Ik heb een tijdje de opleiding verloskunde gevolgd. Het viel mij toen op dat er nauwelijks aandacht werd besteed aan zaken als het inbrengen van een speculum. Het gynaecologisch onderzoek moesten wij direct op de patiënt leren uitvoeren. Toen ik de advertentie zag waarin het VU medisch centrum op zoek was naar dgo’s, was ik dan ook meteen geïnteresseerd. Ik vind het ontzettend belangrijk dat studenten dit onderzoek tijdens de opleiding goed kunnen oefenen. Om dit werk te
Eerste lichting BBLverpleegkundigen afgestudeerd
mijn tweede werkstage, ik had net een half jaar op cardiologie gewerkt, ging mijn werkbegeleider het tellen van de polspulsaties van de patiënt uitleggen terwijl ik al een fiks aantal jaren in de zorg rondloop.” Rookhuizen merkt wel op dat dit voorval niet exemplarisch is voor de praktijkkant van de opleiding. Ook groepsgenoot Philamona Schoen is enthousiast over de zojuist afgesloten opleiding, maar had wel verwacht dat de opleiding moeilijker zou zijn. “Ik denk dat de opleiding ook wel in anderhalf jaar had gekund. Eigenlijk hebben we het meeste in de praktijk geleerd. De theorie bleef daarbij achter. Ik had graag wat meer theoretische diepgang gehad, met name op het gebied van de anatomie en pathologie.”
■ Marcel Licher
Cultuurshock Van de 24 leerlingen die aan de opleiding begonnen zijn, studeren er negen later af omdat ze om verschillende redenen vertraging hebben opgelopen, zoals ziekte of nog onvoldoende resultaten. Vijf leerlingen hebben de opleiding al in een vroeg stadium verlaten omdat de opleiding toch niet voldeed aan de verwachtin-
FOTO ANNUSKA HOUTAPPELS
De allereerste lichting leerling-verpleegkundigen die de verkorte tweejarige beroeps begeleidende leerweg (bbl) op mbo-niveau heeft gevolgd is eind maart afgestudeerd. Negen van de tien verse verpleegkundigen blijven in het VU medisch centrum werken op de afdeling van hun keuze. Jettie Vreugdenhil, praktijkopleider en trajectbegeleider van deze lichting, is trots op haar studenten. “Ze zijn allemaal de afgelopen twee jaar gegroeid in het vakgebied en hebben hun plekje in deze organisatie weten te vinden, ondanks de kinderziektes waar de groep als voorloper mee te maken heeft gehad.” De verkorte bbl-opleiding is door het VUmc opgezet, in samenwerking met het Europa College. Achtergronden van de oprichting zijn de krapte op de arbeidsmarkt en het loslaten van het idee dat in het VU medisch centrum alleen maar hbo-opgeleide verpleegkundigen kunnen werken. De opleiding is speciaal bedoeld voor ziekenverzorgenden en verzorgenden ig waarbij het accent ligt op werken en leren. De leerlingen zijn dan ook in dienst van het VUmc, gaan gedurende twee jaar wekelijks een dag naar school en hebben een werkgarantie als de opleiding succesvol is verlopen.
kunnen doen moet je makkelijk kunnen praten over je gevoelens en seksualiteit. En je moet vertrouwd zijn met je eigen lichaam. Daarnaast moet je zeker van je zelf zijn. De omgeving heeft toch een beetje het idee dat het een soort peepshow is. Ook mijn partner keek er in het begin raar tegen aan. Maar toen ik hem uitlegde waarom ik het deed en dat het een puur medische aangelegenheid is, heeft hij het geaccepteerd. Hij vindt het werk nu ook echt bij mij passen. Soms maken we er ook wel eens grappen over, hoor. Als ik dan een keer chagrijnig thuiskom, vraagt hij: ‘Het was zeker een hardhandige student?’. Op deze manier haal je het ook wel uit de taboesfeer.”
De tien kersverse BBL-verpleegkundigen, in de tuin na hun diploma-uitreiking.
gen of te zwaar was. Vreugdenhil geeft hierbij aan dat de dynamiek die in een academisch ziekenhuis heerst voor sommigen leerlingen toch een te grote impact had. “Ik denk dat een aantal van de leerlingen toch een soort cultuurshock heeft doorgemaakt. De meesten kwamen uit kleine instellingen waarbij de contacten
met de bewoners langdurig waren. Hier zijn de contacten met de patiënten veel korter en de zorgcomplexiteit is hoger.” Omdat het voor het VUmc een nieuwe opleiding betreft, moesten de leerlingen nog de juiste invulling van hun rol weten te vinden. Vreugdenhil: “De meeste leerlingen hebben natuurlijk al aardig wat
ervaring in de zorg - soms zelfs leidinggevende ervaring - en nu moesten ze plotseling weer een stapje terugdoen.” Ook sommige werkbegeleiders op de afdeling hadden soms moeite om de stagiaires op het juiste niveau in te schatten. Tanja van Rookhuizen, een van de tien afgestudeerden: “Tijdens
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
Kwaliteitsprofiel Toch hebben Rookhuizen en Schoen een goed gevoel overgehouden aan de opleiding. Schoen gaat werken op de verpleegafdeling neurochirurgie, Rookhuizen op inwendige geneeskunde. Schoen: “Mijn eerste stage heb ik op deze afdeling gelopen. Een onwijs leuke afdeling, het specialisme ligt me ook goed.” Rookhuizen heeft op haar afdeling al een bijdrage geleverd aan het optimaliseren van de zorg van de patiënt. Samen met medestudent Annemarie Hurenkamp heeft ze voor haar eindscriptie van de opleiding een kwaliteitsprofiel geschreven over het verbeteren van de vocht-registratielijst van patiënten. Met deze nieuwe lijst wordt nu proefgedraaid op de afdeling. Vanwege het succes van de BBLopleiding zal twee keer per jaar een nieuwe groep leerlingen de opleiding gaan volgen. De nieuwe groepen gaan maximaal tien cursisten bevatten”, zegt Vreugdenhil. “Door de ervaringen die we nu hebben opgedaan met drie grote groepen denken we dat het voor de organisatie beter is om kleinere groepen op te leiden”, besluit ze.
5
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 6
Psychiater Huyse pleit voor terugkeer somatiek als verplicht onderdeel opleiding psychiaters
De medische identiteit van de psychiater De somatische zorg in psychiatrische instellingen is beneden het niveau van huisartsen, zo blijkt uit een rapport van de Inspectie voor Volksgezondheidszorg. En tegelijkertijd is volgens psychiater Frits Huyse de psychiatrie in de ziekenhuizen “de nek omgedraaid”. Complexe patiënten, mensen met zowel somatische als psychische klachten, vallen tussen de wal en het schip. it Amerikaans onderzoek blijkt dat twintig tot dertig procent van het aantal mensen dat een polikliniek bezoekt en dertig procent van de patiënten in de kliniek, een psychische stoornis heeft. “Daarnaast is door de technische ontwikkelingen een groei te verwachten van het aantal chronisch zieken en kwetsbare ouderen. Dit zijn beide patiëntengroepen met een grotere kans op een psychische stoornis”, aldus Huyse. En daarom pleit hij voor een terugkeer van de somatiek als verplicht onderdeel in de opleiding van psychiaters. Met de daarbij behorende stages in algemene ziekenhuizen, zodat in de nabije toekomst meer psychiaters samen met geriaters, neurologen en internist complexe patiënten in algemene ziekenhuizen kunnen behandelen.
U
Witte jas Wat hem steunt in zijn pleidooi is dat een subspecialisme binnen de psychiatrie in maart 2003 in Amerika
erkenning heeft gekregen: psychosomatische psychiatrie. “Wij zijn geen psychiaters die graag doktertje willen spelen met een witte jas aan, maar leveren een wezenlijke eigen bijdrage aan diagnostiek van complexe patiënten”, verwoordt Huyse. “We moeten toe naar een hernieuwde geïntegreerde samenwerking tussen psychiater en neuroloog, internist en geriater. Psychiaters kunnen samen met een somatisch specialist beter beoordelen of een patiënt somatiseert, of er psychisch iets aan de hand is in relatie tot de lichamelijke klachten. En kunnen vervolgens aangeven wat er moet gebeuren.” De overheid blijkt anno 2003 gevoelig voor de problemen, hoewel dat in het verleden anders was. Want hoe is het eigenlijk gekomen dat de ziekenhuispsychiatrie zo in het gedrang is geraakt? In de jaren zeventig koos de overheid voor de de-institutionalisering van psychiatrische ziekenhuizen naar kleine sociaal-psychiatrische diensten in de binnensteden. Hierdoor konden internisten, neurologen en patholoog-anatomen die voorheen door de grotere instituten werden bekostigd, niet behouden worden. De overheid stimuleerde dat algemene ziekenhuizen kleine psychiatrische afdelingen binnen hun eigen muren opzetten, maar draaide dat beleid in de jaren ’90 om: multifunctionele eenheden moesten de communicatie tussen de verschillende instituten binnen de geestelijke gezondheidszorg bevorderen met als gevolg dat het aantal psychiatrische afdelingen in algemene ziekenhuizen halveerde. advertentie
FOTOGRAAF: HARRY COCK
■ Ilse van Wijk
Tien jaar geleden besloot diezelfde overheid dat psychiatrische zorg gefinancierd moest worden uit de awbz, waardoor de positie van de psychiatrie in de algemene ziekenhuizen alleen maar moeilijker werd. “En dat wil de overheid nu terugdraaien, wat gunstig is in deze tijd van dbc-ontwikkeling”, zegt Huyse.
Intermed De verpleegeenheid neurologie in het VU medisch centrum start per 7 april met de door Huyse gepropageerde integratie van de somatische en psychische zorg. Aan de hand van een interview wordt tijdens de anamnese gekeken of het zinvol is direct andere disciplines zoals een psychiater, geriater, psycholoog, maatschappelijk werker of verpleegkundig specialist te betrekken bij de behandeling van de patiënt. Het belang van de intermed-methode zoals deze door
Institute for Research in Extramural Medicine (EMGO Institute) and Department of Clinical Epidemiology and Biostatistics of the VU University Medical Center are organizing:
Course
“Challenges in clinimetrics” by Geoffrey R. Norman Amsterdam, the Netherlands 30 June 2003
Information: Course secretary Postgraduate Epidemiology Programme Telephone: +31 (0) 20 44 48188 e-mail:
[email protected] website: emgo.nl/poe
Op 4 april organiseert Huyse een symposium over ‘De medische identiteit van de psychiater’. Dit symposium tijdens het Voorjaarscongres van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie is een eerste stap in een serie activiteiten die er toe moet leiden dat de psychiatrie weer aansluiting met de algemene gezondheidszorg krijgt.
Huyse en Joris Slaets (geriater in het Academisch Ziekenhuis Groningen) is ontwikkeld, wordt onderstreept door Jan Heijmans, hoogleraar neurologie in het VUmc: “Het intermedproject is uitvoerig besproken met de afdeling neurologie. De verwachtingen zijn hooggespannen: zowel verpleegkundigen als medici zijn bij de voorbereidingen betrokken geweest en zullen intensief betrokken blijven. Uiteindelijk moet het project resulteren in een andere bredere, meer integrale kijk op patiëntenzorg.” Zorg-
manager van cluster II Elise Bijvank onderstreept: “intermed betekent dat we multidisciplinair een instrument hebben dat intuïtieve beslissingen op het vage psychosociale vlak kan vervangen. Toepassing hiervan zal in de toekomst bij het beheersbaar maken van de zorg een belangrijke rol gaan spelen. Het gehele, multidisciplinaire team van de afdeling zal geschoold worden. Daarnaast krijgen de (senior)verpleegkundigen die intermed in hun takenpakket krijgen een uitgebreidere training.”
Nieuw: vaatprothese met klik-sluiting ■ Rob Buiter
Vaatchirurg Willem Wisselink ontwikkelde een techniek om een vaatprothese inclusief vertakkingen via een kijkoperatie te plaatsen. Wisselink hoopt dat een deel van de grote, open buikoperaties hiermee in de toekomst vermeden kan worden. ‘Naïef’ of ‘niet wetenschappelijk’. Dat soort kwalificaties kreeg vaatchirurg Willem Wisselink te horen toen hij eind jaren negentig met het idee kwam om vertakkingen op een vaatprothese via een kijkoperatie te plaatsen. Het Amerikaanse patentbureau waar Wisselink zijn idee had ingediend, verzocht de chirurg dan ook om zelf maar aan te tonen dat zijn idee echt nieuw was. En nieuw was het, niet in de laatste plaats tot verbazing van Wisselink zelf. Wisselink had een oplossing gezocht voor het probleem van een verzwakte lichaamsslagader met een aftakking daar vlakbij. “Normaal kun je in zo’n zwakke plek (aneurysma) via een kijkoperatie een prothese plaatsen. Maar als er een aftakking in de buurt ligt, dan zou je die met die prothese afsluiten, met alle gevolgen van dien. Het enige dat je in zo’n geval kunt doen is de hele buik openmaken en op de plek van de aftakking ook een aftakking in de prothese naaien.”
Alternatief Wisselink laat zien wat het alternatief moet worden: een buisje gemaakt van een vlies met daar doorheen geweven een metalen draad die het vlies tegen de binnenkant van de ader gedrukt houdt. Het vernuft zit hem in één of meer voorgemonteerde ope6
Deze foto stond zaterdag 29 maart in de Volkskrant. Links op de foto staat Frits Huyse, rechts staat Joris Slaets, geriater in het AZG.Thema van het interview was de kloof tussen algemene en psychiatrische ziekenhuizen die, volgens de twee, tot inefficiënte en dure zorg leidt.
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
ningen in de kunstmatige vaatwand. Bij zo’n opening hoort een tweede prothese die met een kunststof koppeling, van binnenuit op de opening geklikt kan worden. En dat allemaal via een paar holle kijk- en werkbuisjes, waarvoor slechts enkele hele kleine gaatjes in de buik van de patiënt gemaakt hoeven te worden.
Voorwaarden Wisselink: “Dat we dit kunnen doen hebben we onder andere te danken aan steeds betere mri-scans. Daarmee kun je vooraf precies bepalen waar de aftakkingen liggen en die kun je dan heel precies kopiëren in de prothese. Een tweede belangrijke voorwaarde is een nieuwe techniek waarmee je de prothese niet ineens op zijn plek vast hoeft te zetten. We kunnen hem tegenwoordig ook gedeeltelijk openklappen en hem stukje bij beetje op de juiste plek leggen, totdat je op een röntgenbeeld ziet dat alle voorgemonteerde openingen ook daadwerkelijk precies voor de zijvaten uitkomen. En als de openingen op hun plek liggen, kun je met deze nieuwe kliksluiting de aftakkende prothese er zo bij zetten.” De techniek is nu nog experimenteel, maar op termijn verwacht Wisselink dat er in Nederland enkele honderden patiënten per jaar mee behandeld zouden kunnen worden. “In plaats van een loodzware operatie die een dag duurt, praat je dan misschien over een dagbehandeling onder lokale verdoving”, denkt Wisselink. Later dit jaar hoopt hij de eerste echte patiënten een nieuwe ‘klikprothese’ te kunnen geven.
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 7
Start verpleegkundig spreekuur voor patiënten met hartfalen De verf is opgedroogd, de spreekkamer ingericht en het foldermateriaal ligt klaar. Op 1 april startte het verpleegkundig spreekuur voor patiënten met hartfalen. Dit spreekuur maakt deel uit van de in oprichting zijnde hartfalen-unit, een unicum in Nederland.
wachttijden te lang en bovendien bellen patiënten ook niet snel de cardioloog. Om die reden biedt een verpleegkundig spreekuur uitkomst; het is laagdrempelig, patiënten kunnen er sneller terecht en er ook vaker terugkomen.” Voorlichting is een belangrijk onderdeel van het spreekuur, net als diagnostiek en het instellen van medicatie zoals ace-remmers, bètablokkers en diuretica. Daarom bemant een nurse practioner het spreekuur. Kamp: “Tijdens het verpleegkundig spreekuur wordt een aantal medische taken verricht, zoals luisteren naar hart en longen, het aanvragen van onderzoek en het instellen van medicatie. Een nurse practioner mag deze taken uitvoeren, maar kan altijd terugvallen op de cardioloog, die te allen tijde eindverantwoordelijk blijft.” Hulpmiddel bij het instellen van de medicatie zijn protocollen, opgesteld door Het Amsterdams Hartfalen Overleg, een samenwer-
“Patiënten met hartfalen hebben een chronische aandoening aan de hartspier waardoor pompfunctiestoornissen ontstaan. Dit geeft klachten zoals kortademigheid en oedemen”, vertelt Otto Kamp, cardioloog en een van de initiatiefnemers van het verpleegkundig spreekuur. Jeanette Kemp, verpleegkundig hoofd cardiologie: “Hartfalen-patiënten balanceren op een smal koord. Verkeerde voeding, verkeerd innemen van de medicijnen en het evenwicht is verstoord. Deze patiënten moeten dan niet te lang wachten voordat zij een deskundige raadplegen. Op de polikliniek zijn de
kingsverband van de Amsterdamse ziekenhuizen. De protocollen vermelden indicaties en richtlijnen voor het opwaarderen van medicatie. Ook is duidelijk beschreven welke controles moeten worden uitgevoerd en bij welke bevindingen een alarm uit moet gaan. “Het grote voordeel van dit verpleegkundig spreekuur is dat er voldoende tijd en aandacht is om een patiënt optimaal in te stellen op de medicatie. Tijd die ontbreekt tijdens een polikliniekbezoek”, concludeert Kamp.
FOTO FRED SCVHUURHOF
■ Edith Krab
Verhuizing EHH Met de start van het verpleegkundig spreekuur is de eerste stap gezet naar een hartfalen-unit. Meerdere ziekenhuizen kennen een hartfalen-polikliniek, maar een hartfalen-unit is in Nederland uniek vanwege de combinatie van diagnostiek en dagbehandeling. De spreekkamer is dan ook op 5D ingericht en niet - zoals sommigen verwachtten - in de polikliniek. “Binnenkort komt er een aantal dagbe-
handelingsbedden bij doordat de Eerste Hart Hulp hier naartoe verhuist”, verklaart Kemp. “Dan kunnen patiënten een aantal uren worden opgenomen voor bijvoorbeeld een behandeling met intraveneuze medicatie of om verschillende onderzoeken achter elkaar te ondergaan.” Kemp en Kamp zijn ervan overtuigd dat het aantal klinische opnames, en de bijbehorende complicaties, fors zal dalen dankzij het verpleegkundig FOTO FRED SCVHUURHOF
Minder pijn door gebruik objectief meetinstrument
Kamp & Kemp
spreekuur. “Het aantal patiënten met hartfalen is een groot probleem met betrekking tot ziekenhuisopnames. Het aantal opnames is de laatste tien jaar met 75 procent gestegen”, analyseert Kamp. De twee verwachten het eerste jaar zo’n 400 patiënten. “We starten met ex-patiënten van de afdeling cardiologie, daarna zullen ook patiënten van andere specialisten of via verwijzers van het spreekuur gebruik kunnen maken”, besluit Kemp.
Longchirurg onderzoekt optie chemotherapie vóór operatie
■ Marcel Licher
■ Dik Binnendijk
Als een patiënt pijn heeft hoeft hij vaak alleen maar even om een pijnstillend middel te vragen. Maar er is een groep patiënten die zich verbaal nog niet, of niet meer, kan uiten. Voor de pijnbestrijding zijn zij afhankelijk van de klinische, maar ook subjectieve, blik van arts of verpleegkundige. Op de intensive care kinderen gebruiken de zorgverleners sinds kort de comfort-schaal, een meetinstrument dat op een objectieve manier de mate van pijn bij deze patiëntjes kan bepalen.
Longchirurg Rick Paul onderzoekt samen met longartsen de mogelijkheid om longkankerpatiënten die niet meer in aanmerking kwamen voor een operatie, vooraf chemotherapie te geven. Hiermee zou een operatie wel mogelijk kunnen worden. “Van alle longkankerpatiënten komt nu maar een kwart in aanmerking voor een operatie, bij de rest is de tumor te ver verspreid. Door middel van chemotherapie wordt bij een aantal van deze inoperabele patiënten getracht de tumor kleiner te krijgen. Bij ruim de helft van de zo behandelde patiënten kan de tumor dan toch verwijderd worden”, aldus Paul. “Nu moet ik wel zeggen, dat doordat longkanker snel uitzaait zo’n vijf procent van de inoperabele groep echt in aanmerking komt voor deze optie.” Tracer liet zich niet door deze opmerking tegenhouden.
Anja Esmeijer is enthousiast over het gebruik van de COMFORT-schaal.
Kleine kinderen zijn niet altijd in staat om in woorden duidelijk te maken dat ze pijn hebben en hoeveel pijn ze hebben. Ook zijn ze niet in staat om zelfstandig het pijnprobleem aan te pakken. Dat kan zijn omdat ze gewoon nog te jong zijn, omdat ze niet goed weten wat ze precies voelen of omdat ze bang zijn om te zeggen dat ze pijn hebben. Toch is het belangrijk om aandacht te geven aan de pijnbeleving van het kind. Het voorkomen en op de juiste wijze behandelen van pijn heeft namelijk een gunstige invloed op het
genezingsproces van het kind. De intensive care kinderen van het VU medisch centrum doet mee aan een onderzoek van het Erasmus medisch centrum of het gebruik van een scorelijst, de comfort-schaal, ook kan worden gebruikt om de mate van pijn bij kinderen te meten. Deze van oorsprong Amerikaanse lijst is ontwikkeld om de mate van ‘ongemak’ bij kinderen te meten. Aan de hand van de score kan vervolgens de juiste hoeveelheid sedatie (kalmerende middelen) aan kinderen worden gegeven.
advertentie
specialisten in medisch vertaalwerk
Taalcentrum-VU
Vertaalbureau Taalcentrum-VU – –
–
corrigeert uw Engelse wetenschappelijke artikelen, lezingen, proefschriften, enz. vertaalt opleidingsinformatie (masters), correspondentie, brochures, tentamen-vragen, vragenlijsten en andere teksten beheert de geautoriseerde VU-lijst met Engelse termen wetenschappelijk onderwijs
ook beëdigde vertalingen – van en naar alle talen houder ATA-kwaliteitskeurmerk TAALMERK
Bel: 46421 of mail:
[email protected] www.taalcentrum.vu.nl
Zeven gedragskenmerken van de patiënt worden gedurende twee minuten geobserveerd en gescoord op een schaal van één tot vijf punten. De gedragskenmerken zijn: alertheid, kalmte/agitatie, ademhalingsreactie, huilen, lichaamsbeweging, spierspanning en gelaatsspanning. Met behulp van de toegekende objectieve score kan de verpleegkundige bepalen wat er moet gebeuren: het kind anders neerleggen, stimuli geven of wegnemen of de pijnmedicatie aanpassen. Door regelmatig de score te herhalen kan een goed beeld verkregen worden van de toestand van het kind en het effect van de handelingen die verricht worden om de pijn te verminderen. Anja Esmeijer, leidinggevend verpleegkundige op de intensive care kinderen is enthousiast over het gebruik van de comfort-schaal. “ De schaal wordt op onze afdeling gebruikt bij kinderen tot drie jaar die een operatie hebben ondergaan en bij kinderen die door de aard van de behandeling, zoals beademing, zelf niet goed kunnen aangeven dat ze pijn hebben. Alle verpleegkundigen van de afdeling hebben inmiddels een speciale scholing gevolgd en passen de methode nu ook toe. We hebben ook een speciaal pijnmedicatie-protocol ontwikkeld dat gekoppeld is aan de scores van de comfort-schaal. De verpleegkundige kan hierdoor sneller inspelen op de behoefte van het kind.” Esmeijer denkt dat ook andere groepen kinderen op de afdeling baat hebben bij de meetmethode. “De meetmethode en bijbehorende pijnmedicatie-protocollen kunnen dan als standaard op onze afdeling, maar ook op andere afdelingen ingevoerd worden.”
Longkanker is één van de meest voorkomende tumorsoorten. In 2000 kwamen er in Nederland 8.800 nieuwe patiënten bij, daarvan overleden er 8.600. Longkanker is dus moeilijk te genezen, met name doordat er al snel sprake is van uitzaaiingen. Ook bij patiënten die in aanmerking komen voor operatie is de meerjaars-overleving klein. Alleen als operatie mogelijk is, ontstaat toch perspectief. Cruciaal daarbij is het stadium waarin de tumor zich bevindt en of hart en longen in zo’n conditie zijn dat operatie mogelijk is. Bij veel soorten kanker krijgen patiënten na operatie chemotherapie om eventuele uitzaaiingen tegen te gaan. “Bij longkanker heeft dat alleen nog nooit enig voordeel opgeleverd”, zegt Paul. “Voor een deel komt dat doordat mensen na een operatie te zwak zijn om een normale, volledige dosis te krijgen.” Eind jaren ’80 opperde een longarts uit het Erasmus mc voor het eerst om patiënten vóór de operatie chemotherapie te geven. Zij zijn dan nog redelijk gezond
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
en kunnen de volledige dosis aan. Rond 1994 bleek uit onderzoek dat dit idee werkte. Grote tumoren die niet te opereren waren werden kleiner en konden daardoor wel worden weggesneden. Bovendien bleek dat een uit drie kuren bestaande chemotherapie de uitzaaiing via de lymfeklieren terug kon dringen, waardoor de lymfeklieren in een aantal gevallen weer ‘schoon’ werden. Ook bleken patiënten met een vergevorderd tumorstadium wel geopereerd te kunnen worden.
Kleine groep “Uiteindelijk gaat het maar om een kleine extra groep van vijf procent”, zegt Paul. “We kunnen helaas niet van tevoren bepalen bij wie de chemokuur werkt. Van degenen bij wie de chemotherapie lijkt te werken blijkt de tumor bij operatie toch niet altijd verwijderd te kunnen worden, omdat de tumor toch nog uitgebreider is dan uit de scans blijkt. Grofweg is uiteindelijk bij de helft van de patiënten die chemotherapie heeft ondergaan, een operatie zinvol. Waar wij goed rekening mee moeten houden is dat het afweersysteem van een patiënt die een chemokuur heeft ondergaan, flink is afgenomen. Dat betekent dat na de operatie gemakkelijk wondinfecties kunnen ontstaan. Bovendien genezen wonden rond de bronchiën slecht”, zegt Paul. “Er kan daarbij een fistel een gaatje - ontstaan tussen de luchtweg en de borstholte. Een complicatie die vaak dodelijk is. Met een aantal chirurgische trucs kunnen wij deze complicaties verminderen. Daarnaast dekken we de wonden van de bronchus tegenwoordig standaard af met een spierlap. Dat is weefsel met een goede bloedvoorziening, iets dat een goede wondgenezing bevordert. Dit werkt goed. Inmiddels wordt gesproken over een onderzoek om alle operabele patiënten vooraf een chemokuur te geven. Dit is omdat ook na succesvolle operaties bij vroege stadia, daarna toch uitzaaiingen worden geconstateerd. Wat we daarbij nog graag zouden willen is dat we het afweersysteem van de patiënt voor de operatie kunnen stimuleren, maar dat is toekomstmuziek.”
7
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 8
VU medisch centrum
Herhaalde oproepI.2003.00096 Leerling radiodiagnostisch laborant afdeling/dienst radiologie,cluster V werktijd 36 uur per week algemeen Voor de afdeling radiologie zoeken wij enthousiaste leerlingen voor de inservice-opleiding tot radiodiagnostisch laborant. Op de afdeling werken in totaal 65 laboranten en leerling laboranten. De werkzaamheden vinden plaats op twee werkeenheden: de kliniek en de polikliniek.Naast de conventionele technieken werken wij met alle moderne radiodiagnostische technieken: MRI,CT,DSA,mammografie en ultrasound.Naast begeleiding door het hoofd werkeenheid/opleiding en een praktijkbegeleider wordt directe begeleiding op de werkvloer verzorgd door gediplomeerd laboranten. functie-inhoud Onder begeleiding van gediplomeerd laboranten vervaardigt u röntgenonderzoeken en assisteert u bij artsgebonden radiodiagnostische verrichtingen.U wordt volgens (leerlingen)rooster ingewerkt op de meeste modaliteiten,zowel in de kliniek als in de polikliniek.Tevens zult u als ouderejaars leerling op roulatiebasis avond-
I.2003.00099 Researchanalist afdeling/dienst micro-array, cluster V werktijd 36 uur per week.Aanstelling is voor een periode van 1 jaar, met uitzicht op verlenging. algemeen Mirco-arrays worden als een moleculair-biologische revolutie gezien.Ook in de gezondheidszorg gaan de DNA-micro-arrays een centrale rol spelen,bijvoorbeeld bij de classificatie en behandeling van verschillende soorten kanker,infectieziekten (bijvoorbeeld AIDS) en immunologische ziektebeelden, zoals rheumatoide arthritis.Het is nu al mogelijk om met deze techniek de expressie van tienduizenden genen simultaan te bepalen. functie-inhoud en functie eisen Wij zoeken een enthousiaste research analist met interesse in de technische ontwikkeling van microarrays.Je voert analyses uit met RNA en DNA van patiënten en modelorganismen.Ook ben je betrokken bij het printen van de chips met een printrobot en de analyse met behulp van scanner en software. Omdat we streven naar een steeds hogere kwaliteit van onze micro-arrays,kun je volop experimenteren. Ervaring met moleculair biologische technieken en een goede beheersing van de engelse taal zijn essentieel. salarisschaal 7 inlichtingen dr.B.Ylstra,
[email protected],tst 48677
8
Deze vacatures zijn ook te bekijken op de P&O site van intranet (http://intranet/dpz/vacatures/indexvac.htm).Uw schriftelijke reactie kunt u binnen twee weken na plaatsing richten aan de personeelsadministratie van het cluster waar de vacature onder valt.Vermeld op brief en envelop het vacaturenummer.Dit nummer vindt u boven aan de vacature.
nacht- en weekenddiensten draaien. opleiding De totale duur van de opleiding is drie jaar,waarvan de eerste 6 maanden theorie op school.Het theoretische gedeelte van de opleiding wordt verzorgd door de stichting BIGRA aan de Hogeschool Holland in Diemen. functie-eisen U bent in het bezit van het HAVO diploma met profiel natuur en techniek of natuur en gezondheid.Bij het niet voldoen aan de gestelde vooropleidingseisen is een voorschakel traject van een jaar bespreekbaar.U heeft leervermogen en doorzettingsvermogen.U bent flexibel en stressbestendig.U kunt zowel zelfstandig als in teamverband werken. salarisschaal volgens CAO voor academische ziekenhuizen inlichtingen mw.M.Vrede,hoofd werkeenheid opleidingen,tst 42863
I.2003.00101 Assistent in opleiding afdeling/dienst voortplantingsgeneeskunde,cluster III werktijd 38 uur per week algemeen De afdeling voortplantingsgeneeskunde richt zich op de diagnostiek en behandeling van infertiliteit en hormonale stoornissen op het gebied van de voortplanting. Binnen de afdeling worden behandelingen uitgevoerd zoals ovulatie inductie,intra-uteriene inseminatie, in vitro fertilisatie en intracytoplasmaire sperma inseminatie(IVF/ICSI) en geavanceerde veelal endoscopische chirurgie.Binnen de afdeling wordt sinds jaren uitgebreid klinisch en basaal wetenschappelijk toonaangevend onderzoek verricht. Hoofdlijnen van het onderzoek zijn 1) neuro-endocrine regulatie van de voortplanting welke plaats vindt binnen het VUmc onderzoeksinstituut ICEN en 2) microcirculatie en voortplanting wat plaats vindt binnen het onderzoeksinstituut ICaRVU. functie-inhoud en projectomschrijving Binnen de onderzoekslijn microcirculatie en voortplanting wordt binnenkort gestart met een onderzoek naar het functioneren van de microcirculatie bij patiënten met het polycysteus ovarium syndroom. Deze aandoening komt bij 1 op de 20 vrouwen voor en wordt gekenmerkt door menstruele cyclus stoornissen,een overmaat aan mannelijke geslachtshormonen,de aanwezigheid van cysteuze ovaria en veelal een verminderde gevoeligheid voor insuline.Recent onderzoek heeft aangetoond dat er een verband bestaat tussen insuline gevoeligheid en het functioneren van de microcirculatie.Dit wordt ondermeer bepaald middels het meten van capillary refill,een op het VUmc ontwikkelde niet invasieve techniek Het doel van het onderzoek is om bij vrouwen met het bovengenoemde syndroom dit aspect van de microcirculatie in kaart te brengen en het effect van insuline gevoeligheid beïnvloedende farmaca zal worden nagegaan. taak De onderzoeker heeft tot taak om het onderzoek gedurende een periode van 4 jaar op te zetten,uit te
I.2003.00102 Researchanalist immunogentica afdeling/dienst immunogenetica, cluster I werktijd 36 uur per week.Het betreft een dienstverband voor de duur van één jaar,met mogelijk uitzicht op verlenging. algemeen Op het laboratorium Immunogenetica wordt onderzoek gedaan naar het identificeren van erfelijke factoren die zijn betrokken bij de gevoeligheid voor immunologische ziekten,zoals de ziekte van Crohn,reuma en multipele sclerose. Daarnaast wordt onderzocht hoe deze erfelijke factoren betrokken zijn bij de ontregeling van het immuunsysteem.Dit wordt voornamelijk gedaan aan de hand van DNA onderzoek in patiëntenmateriaal. Recent is het onderzoek uitgebreid met onderzoek in diermodellen voor deze ziekten. functie-inhoud Het huidige project richt zich op het identificeren van genen die verantwoordelijk zijn voor de ziekte van Crohn,een chronische ontstekingsziekte van de darm.Hierbij wordt zowel onderzoek gedaan aan DNA afkomstig van patiënten als wel van DNA afkomstig uit muizen.Belangrijkste
voeren en te rapporteren op internationale bijeenkomsten en in de internationale wetenschappelijke literatuur met als uiteindelijk resultaat een promotie.Tijdens deze periode zal de gelegenheid worden geboden tot verdere wetenschappelijke vorming waar participatie in aangeboden cursussen deel van uitmaakt.Goede afronding van het onderzoek biedt in de regel uitzicht op een opleiding tot gynaecoloog. functie-eisen Behaald doctoraal examen geneeskunde/ artsexamen/medische biologie.Uitgesproken en aantoonbaar wetenschappelijke interesse.Goede contactuele eigenschappen.Organisatie talent. Goede vaardigheid in schrijven en spreken van de engelse taal. salarisschaal Volgens bezoldigingsregels voor wetenschappelijk personeel in het eerste jaar 1.445 euro oplopend tot 2.063 euro bruto per maand in het vierde jaar bij volledige aanstelling. inlichtingen Dr.C.B.Lambalk,
[email protected],tst 40070
gebruikte laboratoriumtechnieken zijn: grootschalige bepalingen van genotypes mbv PCR en gelelectroforese of real-time PCR,celkweek,eiwitbepalingen in serum en kweeksupernatanten mbv ELISA,Western blotting,cloning en sequencing.Het werken met proefdieren zelf behoort vooralsnog niet tot het takenpakket,maar kan hier in de toekomst wel deel van uit gaan maken. functie-eisen U heeft een afgeronde HLO opleiding.Ervaring met celkweek,gangbare immunologische, moleculair-biologische en DNA technieken strekt tot aanbeveling Ervaring met proefdieren (ex artikel 12 functionaris,wet op de dierproeven),of de bereidheid tot het volgen van cursussen daartoe is een pré.U heeft ruime ervaring in het werken met computers (spreadsheetprogramma’s en databases).U beschikt over goede contactuele eigenschappen,u bent flexibel en accuraat en kunt zelfstandig werken.U heeft een goede beheersing van de Engelse taal. salarisschaal 7 inlichtingen dr.G.Bouma,
[email protected],tst 48371 of prof. A.S.Peña,
[email protected],tst 40613
I.2003.00103 Administratief medewerker/ typiste afdeling/dienst polikliniek klinische genetica,cluster III werktijd 18 uur per week.Het betreft in eerste instantie een aanstelling voor de duur van 1 jaar.Op welke dagen gewerkt wordt,kan in onderling overleg bepaald worden. algemeen De polikliniek klinische genetica is een onderdeel van de afdeling klinische genetica en antropogenetica (hoofd: prof.dr.L.P.ten Kate).In de polikliniek worden volwassenen en kinderen gezien met aangeboren en/of erfelijke aandoeningen bij henzelf of in hun familie. De nu gevraagde adm medewerk(st)er/typist(e) zal werken op het secretariaat van de polikliniek,in welke ruimte nog 3-4 andere secretaresses werkzaam zijn. functie-inhoud De werkzaamheden bestaan uit diverse administratieve taken zoals verzorging van inen uitgaande post,archiefwerkzaamheden,kopiëren en het typen van verslagen van artsen en genetisch consulenten van de polikliniek. functie-eisen Typediploma,medische terminologie strekt tot aanbeveling of ervaring als medisch typist(e) of administratief medewerkende elders. salarisschaal 5 inlichtingen Saskia Jonkman,hoofd secretariaat,tst 40150 of dr.J.M.Cobben,klinisch geneticus,tst 40098
I.2003.00097 Gespecialiseerd radiodiagnostisch laborant afdeling/dienst radiologie,cluster V werktijd 36 algemeen Voor de modaliteit CTscan van de radiologie zoeken wij een gespecialiseerd radiodiagnostisch laborant. functie-inhoud De taken van de gespecialiseerd laborant zijn primair gericht op de coördinatie van de werkzaamheden binnen de modaliteit en verbetering van de kwaliteit op dit vakgebied.U bekleedt zelf een actieve rol bij het vervaardigen van onderzoeken met deze technieken.U bent aanspreekpunt m.b.t. deze technieken en onderzoeken die hiermee worden gedaan en adviseert over de praktische gebruiksmogelijkheden van de apparatuur. Uitwerken van onderzoeksvragen en het in de praktijk brengen van nieuwe inzichten en werkwijzen behoort eveneens tot Uw taken.De belangrijkste taken zijn; het vertrouwd maken van de andere gebruikers met de vele nieuwe scan technieken,het up to date brengen van de scan protocollen en de digitale beeldbewerking als b.v.angio 3D en virtuele endoscopie.Klinische lessen
I.2003.00104 SEH verpleegkundige afdeling/dienst spoedeisende hulp,cluster IV werktijd 32-36 uur per week algemeen De afdeling spoedeisende hulp is misschien wel de meest dynamische afdeling van het VU medisch centrum.Jaarlijks behandelen we bijna 36.000 patiënten van alle medisch specialismen,24 uur per dag.We zijn ook aangewezen als traumacentrum en betrokken bij het mobiel medisch team.Omdat traumatologie een zwaartepunt is binnen ons ziekenhuis,hebben we een centrumfunctie in Amsterdam en de regio.Redenen genoeg dus voor een verpleegkundige om over te stappen naar onze afdeling SEH. functie-inhoud U stelt de zorgbehoefte van de patiënt/bezoeker vast.U coördineert de zorg rondom de patiënt en hun relaties.U geeft binnen aangegeven kaders uitvoering aan verpleegkundige specialistische zorg.Tevens assisteert u bij medische ingrepen.U levert een bijdrage aan ontwikkelingen binnen de SEH. functie-eisen U bent in het bezit van het diploma A-verpleegkundige of HBO-V.U heeft een afgeronde SEH-opleiding of bereid deze te volgen.U beschikt over het vermogen goed in teamverband te kunnen werken.Daarnaast heeft u een goede dienstverlenende houding en beschikt u over flexibiliteit in verband met onverwachte situaties.U bent in staat om te werken onder druk. salarisschaal 8 inlichtingen Joost van Galen,leidinggevend verpleegkundige,tst 43592 of Hans Broekman,verpleegkundig hoofd,tst 43592
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
Vacatureteksten Tracer maximaal 250 woorden Vanuit het oogpunt van interne communicatie en mobiliteit is het belangrijk dat in Tracer een aantrekkelijk overzicht van de vacatures te vinden is.Daarom wordt vacaturehouders vriendelijk doch dringend verzocht hun vacatureteksten voor Tracer te beperken tot 250 woorden.
geven en presentaties houden op het gebied van de CT scan. functie-eisen • U bent in het bezit van het bewijs van bevoegdheid radiodiagnostisch laborant. • U heeft kennis van en ervaring met de CT scan en in het bijzonder multi-slice CT scan. • U heeft kennis van de verschillende onderzoeksgebieden die met deze technieken vervaardigd worden • U bent aantoonbaar kwaliteitsbewust. • U heeft goede contactuele eigenschappen,bent flexibel en stressbestendig. • U bent leergierig en weet uw enthousiasme over te dragen. salarisschaal 8 inlichtingen P.Derriks,hoofd paramedische sector,tst 42863
I.2003.00105 Onderzoeker/ postdoc afdeling/dienst diëtetiek,cluster I werktijd 32-36 uur per week functie-inhoud In het VU medisch centrum wordt veel aandacht besteed aan voedingsonderzoek.De dienst diëtetiek en voedingswetenschappen levert daaraan haar bijdrage door het uitvoeren van toegepast wetenschappelijk onderzoek. Binnenkort wordt een onderzoek opgestart gericht op transmurale voedingszorg.Het onderzoek zal bestaan uit twee delen.In het eerste, beschrijvende deel (1 jaar) wordt de voedingsproblematiek bij een vastgestelde patiëntenpopulatie geïnventariseerd en wordt beschreven welke mogelijkheden voor transmurale voedingsinterventie wenselijk en mogelijk zijn.In het tweede, interventie deel (± 3-4 jaar) van het onderzoek zullen de effectiviteit en doelmatigheid van transmurale voedingszorg worden onderzocht. Het project mondt uit in een (aantal) wetenschappelijke publicatie(s). Voor deze studie zijn wij op zoek naar een ervaren onderzoeker die naast het uitvoeren en coördineren van het eerste beschrijvende deel een gedegen onderzoeksvoorstel kan schrijven voor de interventiefase.Aanstelling geschiedt voor de periode van voorlopig één jaar. functie-eisen Wij zijn op zoek naar een onderzoeker met goede communicatieve en coördinerende vaardigheden.De onderzoeker heeft aantoonbare ervaring met het zelfstandig uitvoeren van onderzoek,bij voorkeur voedingsonderzoek of transmuraal onderzoek,en met het schrijven van projectvoorstellen. salarisschaal 10 inlichtingen mw.dr.M.A.E.van Bokhorst,hoofd dienst diëtetiek en voedingswetenschappen,
[email protected],tst 43410 of prof.dr. J.C.Seidell,hoogleraar voeding,
[email protected],tst 46995
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 9
I.2003.00098 Secretaresse afdeling/dienst heelkunde,aandachtsgebied oncologische chirurgie,cluster IV werktijd 26 uur per week,in ieder geval op vrijdag algemeen De afdeling heelkunde bestaat uit een vijftal aandachtsgebieden,te weten gastrointestinale chirurgie,longchirurgie,traumatologie,vaatchirurgie en chirurgische oncologie.In principe heeft elk aandachtsgebied een eigen secretariaat. functie-inhoud U voert samen met een collega het secretariaat voor het aandachtsgebied chirurgische oncologie,waarbij u optreedt als het eerste aanspreekpunt en verantwoordelijk bent voor een correcte werkverdeling.U verricht alle voorkomende secretariële werkzaamheden t.b.v.de stafleden van de chirurgische oncologie.Hiertoe behoren onder meer agendabeheer,voorbereidende werkzaamheden voor vergaderingen,verslaglegging van vergaderingen,het bewaken van de hieruit voortvloeiende actiepunten, het verwerken van in- en uitgaande post en archiveerwerkzaamheden. Daarnaast bereidt u presentaties
I.2003.00021 Polikliniekassistent afdeling/dienst polikliniek KNO heelkunde,cluster II werktijd 32 uur algemeen De polikliniek KNO heelkunde is een dynamische werkplek. Naast de algemene KNO heelkunde, wordt onze polikliniek bezocht door patienten met oncologische aandoeningen in het hoofd -hals gebied.De afdeling beschikt over een operatiekamer en uitslaapkamer voor dagchirurgische verrichtingen. functie-inhoud Het opvangen en begeleiden van patienten uit het spreekuur; geven van voorlichting en instructie; plannen van afspraken; assisteren van de arts tijdens het spreekuur. functie-eisen Je bent in het bezit van het diploma doktersassistent en beschikt over relevante werkervaring.Je bent flexibel,werkt oplossingsgericht en beschikt over goede communicatieve vaardigheden. salarisschaal 5 inlichtingen Martin Ruigrok,leidinggevend verpleegkundig,tst 40946 of Patty Veenvliet,hoofd poliklinische werkeenheid,tst *98355
voor in Powerpoint. functie-eisen U beschikt over een HAVO/VWO-diploma,aangevuld met een secretaresse-opleiding of MEAO en enige jaren ervaring als secretaresse op een vergelijkbaar niveau.U heeft een goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal in woord en geschrift en u kunt goed overweg met het MS-Office (Word,Exel,Outlook,Powerpoint). Beheersing van de medisch terminologie is een pré.Daarnaast beschikt u over goede organisatorische en communicatieve vaardigheden en bent u stressbestendig,zelfstandig en collegiaal.U bent enthousiast en heeft een pro-actieve houding. salarisschaal 6 inlichtingen Barbara Meijer,secretaresse afdelingshoofd,tst 40267 of dr.J.R.M.van der Sijp,chirurg,tst 40367
I.2003.00100 Secretaresse/ projectondersteuning afdeling/dienst metamedica, cluster VI werktijd 16 uur per week.Het betreft vooralsnog een tijdelijke aanstelling tot 1 september 2004. algemeen De afdeling metamedica is een muiltidisciplinaire afdeling in ontwikkeling.Het werk van de afdeling metamedica bestaat uit onderzoek,onderwijs en dienstverlening op het terrein van medische geschiedenis,medische antropologie, literatuur en geneeskunde en biomedische wetenschapscommunicatie.Een kenmerkend onderdeel van de afdeling vormt het Kenniscentrum Historie Zorgverzekeraars dat in opdracht van Zorgverzekeraars Nederland onderzoek vericht en de nationale documentatie verzorgt op het terrein van lange termijn ontwikkelingen in de zorgfinanciering. functie-inhoud Samen met de reeds aanwezige secretaresse van de afdeling vormt u een team dat secretariële en logistieke ondersteuning verleent ten behoeve van de onderzoeks- en onderwijsactiveiten van de afdeling.U verleent in het bijzonder ondersteuning aan het Kennis-centrum Historie Zorgverzekeraars en bij de organisatie van seminars en symposia die in de komende twee jaar door de afdeling zullen worden georganiseerd. functie-eisen U beschikt over HAVO/VWO en heeft reeds enige jaren ervaring als secretaresse en met management-ondersteuning.U heeft een goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal.Daarbij beschikt u over goede administratieve,organisatorische en contactuele vaardigheden.U bent bereid eventueel een cursus ‘webbeheer’te volgen. salarisschaal 7 inlichtingen prof.dr.E.S.Houwaart, tst 48218
Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2,tst.43799,email:
[email protected] kunt de Tip van Boots ook bezoeken op intranet onder de rubriek Personeel,P&O, Tip van Boots. Bowlingtoernooi 2003 22 maart was het dan eindelijk weer zover.Het jaarlijkse bowling toernooi voor de VU-medewerkers.Eddy vond dat we het weer ouderwets gezellig moesten maken en (zoals gewoonlijk) is het hem weer gelukt.We begonnen met 2 uur discobowlen.Onder het genot van harde muziek en flitsende lichten streden de teams voor de hoogste score.Eén team speelde toch wel een beetje vals door een prof-bowler mee te nemen als introducee.Maar je snapt natuurlijk wel dat wij hem na afloop meteen een baan bij ons op het lab aan hebben geboden,zodat hij volgend jaar bij ons in het team zit.Na het bowlen gingen we met z’n allen naar een zaaltje waar we de rest van de avond zouden doorbrengen.Onder het genot van een drankje maakte Edje de uitslag van het bowlen bekend.De 1e prijs met de geweldige score van 1268 punten ging naar The Transport,de 2e prijs ging naar Men in Black en de 3e plaats ging naar De Vier winden. Na de prijsuitreiking gingen we steengrillen.Er was eten in overvloed.Tijd om lekker uit te buiken na al dat heerlijke eten kregen we niet,want er was een DJ uitgenodigd en moesten de voetjes van de vloer.Er werd dansmuziek gedraaid en iedereen had het prima naar de zin. Wie zin had om te zingen kon meedoen met de Karaoke.En dankzij Rob v.d.Hulst konden we genieten van een paar leuke nummers.Dank je wel Eddy, voor de heerlijke avond.Hij was inderdaad weer ouderwets gezellig!! Syl van Sluijs. Barcelona (Spanje) Op woensdag 27 augustus 2003 zal er een 8-daagse busreis naar de Stad der Wonderen Barcelona georganiseerd worden.Wanneer u voor het eerst een bezoek brengt aan Barcelona,zult u het begrijpen.Wanneer u hier geweest bent,zult u het beamen: Barcelona is een Stad der Wonderen.Deze prachtige stad heeft vele gezichten: Kosmopolistisch,maritiem,mondain,romantisch maar vooral bruisend.Daarnaast heeft Barcelona vele schitterende bezienswaardigheden zoals de Sagrada Familia en Parc Güell.iVamos a Barcelona! Gaat u ook mee? Voor deze reis heb ik weer een prachtig mooi excursieprogramma voor u samengesteld!.Waar u aan kunt deelnemen,maar waar u ook nog genoeg tijd zult krijgen om de mooie stad Barcelona op eigen gelegenheid te bezoeken.U verblijft in een **** hotel even buiten de Stad Barcelona en wel aan de Costa Brava (Calafell) in hotel Miramar.Dit hotel is gelegen aan het strand waar u ‘s avonds lekker even kunt bijkomen van alle inspanningen,kunt flaneren langs de winkeltjes en kunt genieten van het zwembad!! U verblijft in een tweepersoonskamer,voorzien van alle gemakken,op basis van halfpen-
De prijsuitreiking: 1e prijs van de teams (The Transport), 1e prijs van de dames highgame (Liesbeth van cluster 5) en 1e prijs van de heren highgame (Koen van de unit transport) sion.Zowel de heen- als de terugreis zal de mooie plaats Chalon (Zuid Frankrijk) aangedaan worden,waar wij zullen overnachten. De prijs die u betaald voor deze schitterende reis bedraagt slechts 435,- euro p/p.En u weet: introducées zijn altijd welkom.Er kunnen met deze reis 34 personen mee.Voor meer informatie kunt u mijn website bezoeken of even bij de Tip van Boots langsgaan.De sluitingsdatum is vrijdag 5 juli 2003.Wees er op tijd bij want VOL=VOL.
Budapest Op donderdag 5 juni 2003 wordt een achtdaagse busreis georganiseerd naar ‘De Koningin van de Donau’: Budapest,de stad aan weerszijden van de Donau,verbonden door negen bruggen, groot door de diverse bouwstijlen en haar prachtige gebouwen. Maar ook de stad van de rijke cultuur,zoals opera,muziekfestivals en theatervoorstellingen.Voor deze prachtige reis betaald u slechts 404,- euro p/p op basis van half-pension inclusief een flink aantal uitgebreide excursies. Voor meer informatie kunt u te-
recht bij de Tip van Boots of op de website.Sluitingsdatum voor aanmelding is 14 mei a.s. Groot Russisch Staatcircus. In de periode van 16 april t/m 4 mei 2003 zal in de Amsterdam Arena Boulevard het groot russisch staatscircus optreden.U als VU medewerker krijgt op de toegangsprijs 5,- euro korting.Een prachtige show met o.a de grootte en wereldberoemde clown Oleg Popov. Voor meer informatie kunt u terecht bij de Tip van Boots.
Symposium ‘Verpleegkunde & Ethiek, dilemma’s rond het levenseinde’ Op maandagmiddag 19 mei 2003 organiseert het VU medisch centrum het symposium ‘Verpleegkunde & Ethiek,dilemma’s rond het levenseinde’. Het is bedoeld voor verpleegkundigen en verpleegkundigen in opleiding van het VU medisch centrum en van de bij het VU medisch centrum aangesloten partnerziekenhuizen.Daarnaast zijn docenten verpleegkunde welkom van de onderwijsinstellingen waarmee het VU medisch centrum samenwerkt.Deelname kost niets! Programma 12.30 uur Ontvangst deelnemers koffie en thee 13.00 uur Opening Elise Bijvank,M.M.,zorgmanager cluster II,VU medisch centrum,dagvoorzitter 13.05 uur Welkomswoord prof.dr.T.J.F.Savelkoul,lid raad van bestuur VU medisch centrum 13.15 uur Ethiek: een theoretisch perspectief drs.Flip Derks,filosoof en docent ethiek Opleidingscentrum VU medisch centrum 13.40 uur Zorg rondom het levenseinde is meer dan zorg rond de dood drs.Abel Thijs,internist VU medisch centrum 14.05 uur Ethiek in de verpleegkundige praktijk,drs.Mirjam Houtlosser,verpleegkundige,docent ethiek Leids Universitair Medisch Centrum 14.30 uur Pauze 15.00 uur Forumdiscussie 15.45 uur Uitreiking verpleegkundeprijs 2003 Elise Bijvank,M.M.,voorzitter jury Verpleegkundeprijs 16.30 uur Afsluiting Na afloop is er gelegenheid elkaar te spreken onder het genot van een hapje en een drankje. Plaats verpleegkundig symposium Vrije Universiteit,hoofdgebouw Auditorium de Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam
Informatie over de reservering Margrietta Zwaan,secretaresse dienst communicatie telefoon: 020 - 444 3165 (op maandag,dinsdag,donderdag en vrijdag aanwezig) fax: 020 – 444 2334
In verband met de voorbereiding horen wij graag van u of u aan het symposium wilt deelnemen. U kunt zich voor het verpleegkundig symposium opgeven door de antwoordkaart uiterlijk vóór 5 mei 2003 ingevuld te retourneren.Inschrijving vindt plaats op volgorde van binnenkomst. Naam en voorletters: mevr./ dhr.____________________________________________________ Functie en afdeling: ______________________________________________________________ Instelling: ______________________________________________________________________ Adres: _________________________________________________________________________ Postcode en plaats: ______________________________________________________________ Opleiding: ______________________________________________________________________
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
9
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 10
De rubriek agenda staat ook op intranet onder de rubriek ‘nieuws en agenda’. Deze site wordt tweewekelijks herzien.De eerste plaatsing in Tracer wordt gemarkeerd met een *.
Promoties 9 april - 13.45 uur,Aula,H.A.Prins, Hemodynamic and metabolic consequences of reduced arginine plasma levels promotoren: prof.dr.L.G.Thijs, prof.dr.P.A.M.van Leeuwen 9 april - 15.45 uur,Aula,R.I.F.van der Waal,Oral manifestations of systemic diseases and malignancies located elsewhere in the body promotoren: prof.dr.I.van der Waal, prof.dr.Th.M.Starink 11 april - 13.45 uur,Aula,A.van Tellingen,Dialysers with superior permeability in clinical haemodialysis: Effects on back-transport,inflammation and uraemic toxicity promotoren: prof.dr.M.J.Nubé, prof.dr.P.M.ter Wee copromotor: dr.M.P.C.Grooteman 23 april - 13.45 uur,Aula,R.M.van Dam,Diet,physical activity,genetic susceptibility,and risk for type 2 diabetes promotor: prof.dr.ir.J.C.Seidell copromotor: dr.ir.E.J.M.Feskens 23 april - 15.45 uur,Aula,A.van Remoortere, Antigenicity of schistosome glycans promotoren: prof.dr.D.H.van den Eijnden,prof.dr.A.M.Deelder copromotor: dr.I.M.van Die 25 april - 13.45 uur,Auditorium,J.A. van der Sluijs,Secondary deformities of the shoulder in obstetric brachial plexus lesions promotor: prof.dr.P.I.J.M.Wuisman
Oraties 11 april - 15.45 uur,Aula,prof.dr. J.J.L.M.Bierens,Vitale belangen of vitale processen
17 april - 15.45 uur,Aula,prof.dr. G.J.Ossenkoppele,Recht op het doel af 25 april - 15.45 uur,Auditorium, prof.dr.R.Homburg,Gaat heen en vermenigvuldigt U
Symposia en cursussen 3 april – Bijscholing voor verpleegkundigen - Het aantal diabetespatiënten zal naar verwachting in deze eeuw verdubbelen.Ook verpleegkundigen zullen dus steeds meer te maken krijgen met de zorg rondom deze groep patiënten.Een dag van bijscholing wordt daarom gehouden over nieuwe therapeutische middelen,psychosociale aspecten van hypoglycemie,transplantatie van pancreas/eilandjes van Langerhans en risicofactoren.De cursus wordt gehouden in het LUMC en is bestemd voor verpleegkundigen. De kosten zijn 135 euro (inclusief lunch en cursusboek).Meer info: www.Boerhaavenet.nl en e-mail:
[email protected] 4 april – Congres Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie: Scheiding in de zorg inefficiënt,gevaarlijk en duur. - RAI Amsterdam – Nederlandse psychiaters staan voor de opgave hun achterstand op het gebied van de zorg voor patiënten met lichamelijke en psychische ziekten in te lopen. In dat kader organiseert het voorjaarscongres van de Nederlandse vereniging voor psychiatrie een symposium over de medische identiteit van de psychiater,onder leiding van dr.F.J.Huyse,psychiater verbonden aan de interne geneeskunde academisch ziekenhuis Groningen (AZG) en de afdeling psychiatrie van het VU medisch centrum.Sprekers zijn prof.Kostas Lyketsos,psychiater uit het Johns
‘Het belang van een goed geinformeerde glaucoompatiënt’door prof. dr.B.van den Borne (UM) ‘Samenspraak over de kwaliteit van leven door M.de Boer (onderzoeker VUmc) ‘Glaucoom in de verschillende levensfasen’door prof.dr.G.H.M.B. Rens (VUmc) Beantwoording vragen uit de zaal door drs.E.Rietveld (VUmc),dr.L.de Jong (AMC),A.C.van Loenen (apotheker VUmc).Afsluiting met een hapje en drankje
Hopkins Medical Center Baltimore (USA),prof.Rijk Gans internist en prof.Joris Slaets geriater,beiden verbonden aan het academisch ziekenhuis Groningen (AZG).Meer informatie: wilt u meer weten of wilt u het symposium bijwonen dan kunt u contact opnemen met dr.F.J. Huyse,
[email protected] (050-361 2943 of
[email protected] (020-444 0196) *9 april – symposium: Assisted Reproduction: Clinical practice and scientific developments – Rijnzaal VUmc Het is een symposium dat onder meer gaat over IVF en de invloed daarvan op het genoom.Daarnaast komen klonen en pre-genetische diagnostiek en risico op kanker aan de orde.Voor informatie:
[email protected]
16, 17, 23, 24 en 25 april - Logistische regressie en analyse van overlevingsduren (A 050) Inlichtingen: EMGO,e-mail:
[email protected], www.emgo.nl/poe 24 april –‘Ziek van vermoeidheid’, De Flint,Amersfoort.Het symposium is bedoeld om een open debat tot stand te brengen over het chronische vermoeidheidssyndroom/ME tussen verschillende groepen in de medische wereld. Inlichtingen: mw.drs.Jacqueline L. van Male,tel.(030) 6090932,mw.I. Pappot,tel.(0294) 416886,e-mail:
[email protected],www.mefonds.nl
11 april - Symposium Actualiteiten Jeugdgezondheid – Hoofdgebouw VU Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie,mw.L.Ligtvoet,tst. 48446 11 april - Jubileumsymposium S.Ekkelkamp (onderwerp: nieuwe ontwikkelingen in de kindertraumatologie en thoraxwandchirurgie) Collegezaal 4 in het AMC. Inlichtingen: secretariaat kinderchirurgie,tst.42424,e-mail:
[email protected]
24 april – Nederlands Public Health Congres en het 11e V&W/NVAG Congres – Meervaart,Amsterdam. Inlichtingen: mw.Caroline Dekkers, e-mail:
[email protected], mw.Mireille van Poppel,e-mail:
[email protected], mw.dr.L.Henneman,e-mail:
[email protected]
*12 april - Aula VU,13.00 uur tot 17.45 uur - Landelijke bijeenkomst Glaucoomvereniging,gevolgd door symposium ‘het leven met glaucoom’. Programma: welkomstwoord voorzitter glaucoomvereniging prof.mr. T.Sterk.Opening prof.dr.H.J.M.Volker-Dieben (VUmc).Voordrachten:
gresorganisatie,dhr.R.van Veen,tst. 49372
Informatie over het Menu vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘service’
19 mei - Nascholingscursus Signalering van oogafwijkingen bij senioren – Polikliniek VU Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie,mw.J.Reddingius, tst.41723
Donderdag 03-04-2003 Soep geb.champignonsoep; Madrileensesoep Menu bami; kippenboutje; pindasaus; atjar + kroepoek Veg. bami + omelet
19 mei – Symposium verpleegkunde en ethiek: ethische aspecten rond het levenseinde.Auditorium Vrije Universiteit,12.30 - 16.30 uur.Toegang gratis.Margrietta Zwaan,telefoon: (020) 444 3165
Vrijdag 04-04-2003 Soep geb.kippensoep; held.aspergesoep Menu gebakken vis; cocktailsaus; bietjes; aardappelpuree
19 - 23 mei – Intervention-prognostic research: concepts and principles (C 208) Inlichtingen: EMGO,e-mail:
[email protected], www.emgo.nl/poe 9 - 13 juni - PP’03 – Joint 11th International and 9th European Symposium on Purines and Pyrimidines in Man – Hoofdgebouw VU Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie,dhr.R.van Veen,tst. 49372 25, 26 en 27 juni - Cursus Functionele hersenanatomie,brain imaging en neuropsychiatrische ziektebeelden – Faculteit Geneeskunde VU Inlichtingen: PAOG cursus- en congresorganisatie,mw.L.Ligtvoet,tst. 48446
12 - 14 mei - 1st European Confercence on Working with Sexually Abusive Youth (ESSAY 2003) – Hoofdgebouw VU Inlichtingen: PAOG cursus- en con-
Zaterdag 05-04-2003 Soep geb.tomatensoep; Chinese kippensoep Menu karbonade; spinazie; gekookte aardappelen Zondag 06-04-2003 Soep geb.aspergesoep; held.groentesoep Menu kip-cordon bleu; champignonsaus; spruitjes; geb.aardappelen Maandag 07-04-2003 Soep geb.kip-kerriesoep; tomaatvermicellisoep Menu varkensfricandeau (koud); whiskysaus;VU-salade; aardappelsalade Veg. omelet + champignons Dinsdag 08-04-2003 Soep goulashsoep; held.vermicellisoep Menu gehaktbal (kip); bietjes; gek.aardappelen Veg. mexicaanse bonenschotel Woensdag 09-04-2003 Soep geb.tomatensoep; held.kippensoep Menu tjap tjoy; witte rijst Veg. tjap tjoy Donderdag 10-04-2003 Soep linzensoep; held.Mulligatawnysoep Menu gebakken vis; remouladesaus; spinazie; gebakken aardappelen
Adreswijzigingen week 10/11/12 Naam medewerker of ruimte mw.D.Lanser, mw.W.Schuppert,coörd.automatisering, mw.M.Nachtzaam,coörd.automatisering, mw.P.E.M.Haanen,IP adviseur, mw.A.M.Kranenburg; IP adviseur, mw.H.H.M.Meester; IP adviseur, mw.A.M.Kaiser; coörd.Onderzoek IP,
cluster I cluster I cluster I MMI MMI MMI MMI
rectificatie mw.dr.E Kievit; reseach manager,geneesk.oncologie
adres L 051 1 H 10 1H8 3 H 16 3 H 16 3 H 14 3 H 14
toestel 42352 43496 43483 42922 42922 42921 42921
10 B 103
44859
Het VUmc-Cancercenter is m.i.v.7 maart gevestigd aan de Amstelveenseweg 641. Dit is het bezoekadres van; prof.dr.H.M.Pinedo,directeur VUmc cancer center 44303 mw.dr.S.Buck,arts-assistent 44374 mw.J.van Diemen-Marx,secretaresse prof.Pinedo 44356 mw.A.Buijs,secretaresse prof.Pinedo 44342 mw.G.Nierop,coördinator Curaçao project 44859
Informatie over de OR vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘belangengroepen’ Haal meer uit uw werkoverleg De OR heeft de wettelijke verplichting om het werkoverleg in de onderneming kritisch te beoordelen en zo nodig,te stimuleren.De OR is bezig (met P&O,OCV en dienst communicatie) om gestructureerd werkoverleg te promoten.Op iedere werkplek wordt dagelijks over het werk overlegd.Maar men spreekt pas van een werkoverleg, als de leidinggevende met medewerkers in een vaste regelmaat en volgens een duidelijke structuur (agenda,notulen,voorzitter en dergelijke) overleg voert.Over bij-
Symposium ‘Verpleegkunde & Ethiek, dilemma’s rond het levenseinde’ maandag 19 mei 2003
NOB Vul de bon aan de achterkant in 10
voorbeeld werkomstandigheden, veranderingen in de organisatie, de gang van zaken binnen de afdeling/dienst,of in het VU medisch centrum.De leidinggevende moet ruimte maken voor de inbreng van de medewerkers en een sfeer scheppen,waarin de medewerker vrijuit kan praten.De medewerkers zelf spelen ook een belangrijke rol. Als het werkoverleg niet op de juiste manier gevoerd wordt,kunnen medewerkers aandringen op verbetering van het werkoverleg. De planning van het werkoverleg moet zodanig zijn,dat zoveel mogelijk medewerkers kunnen deelnemen.De bijeenkomst is een onderdeel van het werk en niet vrijblijvend.Het is hard nodig dat een
Afscheid Na meer dan 20 jaar bij het VU ziekenhuis/VUmc gewerkt te hebben heeft mw. dr.Mia J.T.Engelbregt een nieuwe uitdaging gevonden en gaat zij het endocrinologisch laboratorium van de afdeling klinische chemie verlaten.Donderdag 10 april is haar afscheidsreceptie in “de Kuyp”.U bent van harte welkom van 16.30 tot 18.30 uur.
modern gestructureerd werkoverleg in het hele VU medisch centrum gaat functioneren.Binnenkort wordt een brochure uitgereikt,waarin medewerkers met behulp van een vragenlijst kunnen nagaan of er goed werkoverleg gevoerd wordt.Vul die lijst in en wees eerlijk tegenover uzelf en uw afdeling.Het is de bedoeling,dat op die werkplekken,waar een onvoldoende voor het werkoverleg wordt gescoord,de leidinggevende (en een eventuele voorzitter van het werkoverleg) deelnemen aan een cursus organiseren van een werkoverleg van het OCV. Namens de OR: Jan Ploegmakers
Geslaagd Ellen Caspers en Sandra Wolf zijn geslaagd voor de opleiding spoedeisende hulp (SEH). Namens de afdeling SEH van harte gefeliciteerd,Hans Broekman,verpleegkundig hoofd SEH.
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
Vrijdag 11-04-2003 Soep geb.champignonsoep; Madrileensesoep Menu spaghetti bolognese; komkommersalade; parmezaanse kaas Veg. spaghetti bolognese Zaterdag 12-04-2003 Soep geb.kippensoep; held.aspergesoep Menu varkensschnitzel; ratatouille; aardappelkroketjes Zondag 13-04-2003 Soep geb.tomatensoep; Chinese kippensoep Menu kip-vink; roomsaus; bloemkool; gek.aardappelen Maandag 14-04-2003 Soep geb.aspergesoep; held.groentesoep Menu rundvlees bourguignon; rode kool; tarly Veg. ragout Dinsdag 15-04-2003 Soep geb.kip-kerriesoep; held.tomaat-vermicellisoep Menu karbonade; andijvie; geb.aardappelen Veg. omelet + champignons Woensdag 16-04-2003 Soep goulashsoep; held.vermicellisoep Menu geb.vis; cocktailsaus; spinazie; aardappelpuree
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 11
Opleidingscentrum VU medisch centrum Laan van Kronenburg 7 1183 AS Amstelveen 020 – 444 4229 Bedrijfsopleidingen Meta Ponsen, 020 – 444 4213 Verpleegkundige bijscholingen Shabnam Jairam, 020 – 444 4253 Verpleegkundige vervolgopleidingen tst. 020 – 444 4229 Zaalverhuur Ellen Vaags tst.020 – 444 4566 Het opleidingscentrum is ook op het internet te vinden,achter de website van het VU medisch centrum onder algemene informatie,onderwijs,opleidingscentrum VU medisch centrum.Het rechtstreekse adres is www.VUmc.nl/opleidingscentrum
Verpleegkundige bijscholingen Veranderingen in seksualiteit door kanker Patiënten met kanker kunnen worden geconfronteerd met veranderingen in hun seksualiteit ten gevolge van hun ziekte en/of behandeling.Verpleegkundigen ervaren niet zelden een drempel om over dit onderwerp te praten.Terwijl het voor patiënten juist van belang is dat het onderwerp wel bespreekbaar wordt gemaakt,net zoals alle andere veranderingen die worden doorgemaakt.Deze bijscholing tracht verpleegkundigen met kennis,inzicht en vaardigheden te ondersteunen, zodat de patiënt met kanker en seksuele problemen optimale zorg geboden kan worden.Een belangrijk onderdeel van de bijscholing is de reflectie van de verpleegkundige op de eigen visie op seksualiteit.De cursus wordt gehouden op 19 mei 2003.Informatie: Shabnam Jairam, tel 44253
te beantwoorden vraag! Laat staan dat je daadwerkelijk moet handelen in een situatie waarin een (psychiatrische) patiënt probleemgedrag vertoont.Gelukkig biedt het opleidingscentrum een praktische en concrete bijscholing om je daarin te ondersteunen.De bijscholing duurt 4 dagen waarin je uitgebreid oefent in vaardigheden om binnen specifieke verpleegsituaties adequaat te reageren op dergelijke patiënten.Je eigen ervaringen vormen het uitgangspunt.Samen met collega’s en een ervaren trainer kun je de gedragsproblematiek van patiënten bespreken,interventie-methoden oefenen,interactiepatronen analyseren en (non) verbale vaardigheden inslijpen.De training is opgezet samen met de psychiatrisch consultatieve dienst en vindt plaats op 26, 27,28 mei as.Er is een terugkomdag in het najaar.Meer weten? Bel Willianne van der Poel,(020) 444 4244 of (020) 444 4253.
Verpleegkundige: hoe ga je om met een patiënt die gedragsstoornissen vertoont? Precies… een buitengewoon lastig
Bedrijfsopleidingen Brieven en memo’s schrijven. U wilt klantvriendelijke,correcte brieven en memo’s schrijven.U wilt
dat het schrijven u minder hoofdbrekens bezorgt dan nu het geval is. Of u gaat in uw toekomstige functie meer corresponderen dan in uw huidige functie en wilt daartoe een praktijkgerichte training volgen.In de tweedaagse training Brieven en memo’s schrijven leert u hoe u uw boodschap afstemt op uw lezer.U oefent intensief in het schrijven in een bondige,eigentijdse stijl.Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan de opbouw en afwerking van uw teksten.Uw eigen - zakelijke teksten vormen voor een belangrijk deel het oefenmateriaal voor de training.De training wordt gegeven op 16 en 23 mei 2003. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Meta Ponsen,bureaumanager bedrijfsopleidingen (44213). Communiceren via intra- en internet Uw afdeling heeft een eigen intranet en mogelijk een website.Ook u wilt meer gebruik maken van deze mogelijkheid om te informeren,te communiceren of zelfs te verkopen. Welke eisen stelt dit medium aan uw taalgebruik en vormgeving? In de
training communiceren via intra- en internet maakt u zelf een pagina voor intra- en internet.Hierbij kunt u uw eigen materiaal gebruiken en uw eigen werksituatie als uitgangspunt nemen.U oefent in taalgebruik en vormgeving.U vergelijkt verschillende soorten pagina’s.U krijgt advies en toelichting.De training vindt plaats op 13 mei en 3 juni 2003. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Meta Ponsen,bureaumanager bedrijfsopleidingen (44213). Overzicht bedrijfsopleidingen eerste helft 2003 Persoonlijke effectiviteit Assertief optreden 6,13,20,27 mei Taaltrainingen Brieven en memo’s schrijven 16,23 mei Automatisering Omgaan met bestanden: 22 april Digitaal archief. Communiceren via intra- en internet 13 mei en 4 juni
P
praktische informatie
Verdiepingscursus FUWAVAZ Omdat er grote belangstelling is voor de cursus FUWAVAZ hebben wij op 2 en 3 juni een tweedaagse cursus gepland.De cursus wordt verzorgd door Leeuwendaal en is bedoeld voor kaderleden en vakbondsconsulenten.Omdat u de eerste opvang bij vragen bent,nodigen wij u hierbij uit om deel te nemen aan deze cursus. Tijd: 10.00 - 17.00 uur,locatie: Utrecht Programma 1. Introductie 2. Onderdelen van FUWAVAZ en verschillen met FUWA-SYS
3. 4. 5. 6.
Proces van waarderen met FUWAVAZ Toelichting op toepassing systeemteksten Toelichting op normfuncties in functiefamilies Oefening in toepassing systeemteksten of normfuncties
U kunt zich per mail aanmelden bij
[email protected] of stuur een kaartje onder vermelding van ‘cursus FUWAVAZ op 2 en 3 juni’met uw naam,organisatie,functie, adres,postcode/plaats,telefoon en e-mail naar: ABVAKABO FNV, t.a.v.secretariaat Onderwijs,Postbus 3010,2700 KT te Zoetermeer. Uw aanmelding dient vóór 15 april
aanstaande binnen te zijn.Voor het deelnemen aan deze tweedaagse cursus zijn voor u geen kosten verbonden.Dat betekent niet dat zij niets kosten.Mocht u door omstandigheden onverhoopt verhinderd zijn aan de cursus deel te nemen,dan horen wij dat graag tijdig van u.En ander kan dan eventueel uw plaats innemen. Blusinstructie personeel Op diverse plaatsen binnen de gebouwen van universiteit en ziekenhuis bevinden zich apparaten waarmee een beginnende brand kan worden geblust.Op de apparaten staat in het kort beschreven
wanneer en hoe deze blusmiddelen gebruikt kunnen worden,maar in de praktijk blijkt dat niet zo eenvoudig te zijn.Een goed gebruik van deze blusmiddelen vraagt om oefening.Bij de arbo- en milieudienst bestaat de mogelijkheid om je te bekwamen in het gebruik van de kleine blusmiddelen.In het komende halfjaar zijn daarvoor de volgende data gereserveerd: 23 april,21 mei en 25 juni 2003 Op al deze woensdagen vindt de instructie plaats van 13.30 - 15.00 uur bij de VU brandweer op het binnenterrein van de universiteit. De instructiegroepen worden ingevuld op basis van de binnengekomen aanmeldingen.Maximale
In de rubriek ‘oproepen en advertenties’kunnen medewerkers en vrijwilligers van het VU medisch centrum gratis een advertentie plaatsen.De tekst mag niet meer dan 25 woorden bevatten en moet voorzien zijn van een achternaam en toestelnummer.De prijs van de te koop aangeboden goederen mag niet meer dan 2250 euro bedragen. Advertenties bij voorkeur aanleveren via e-mail:
[email protected] Vakantieweek Gezocht vrijwilligers voor vakantieweek met meervoudig gehandicapte kinderen.Tijd: 5 t/m 12 juli.Geen verpleegkundige of medische achtergrond nodig,wel belangstelling,enthousiasme en doorzettingsvermogen.Tijdens de week ben je gekoppeld aan een kind waar je voor zorgt en activiteiten mee doet.Info: Carla Bos,afd.8D groen (neonatologie),43025. Foto expositie Power of life.De expositie is te bezichtigen in april op werkdagen van 9.00-16.30 uur bij het IVF centrum (gebouw zuid).
groepsgrootte is 15 personen,minimale groepsgrootte is 7.Schriftelijke aanmelding door het hoofd van de afdeling kan geschieden bij de arbo- en milieudienst t.a.v. mw.Marga Philippo.adres: gebouw Transitorium,kamer 0E-37, telefoon: (020) 444 9040 e-mail:
[email protected]
Vakantiemakers gezocht! De Wiedewaal is een algemene stichting die ruim 20 jaar vakanties organiseert voor kinderen en jongeren tot ca.35 jaar met een lichamelijk,zintuiglijke of meervoudig complexe handicap of met ADHD/autisme.Op iedere deelnemer stuurt De Wiedewaal een vrijwillige begeleider mee.Dit zorgt voor kwaliteit,optimale verzorging,alle aandacht en de mogelijkheid tot het vervullen van individuele wensen.Wanneer je als begeleider mee wilt met één van onze vakanties,kun je een inschrijfformulier opvragen bij People ‘R Us.De vakanties worden geheel vergoed inclusief alle maaltijden,uitstapjes,recreatieactiviteiten,entreegelden,reis-,bagage- en ongevallen verzekering en vervoer tijdens de vakantie.Zakgeld en vervoer van en naar de bestemming in Nederland of de opstapplaats voor buitenlandva-
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘personeel’ Autoverzekering Het verzekeringsjaar voor de collectieve autoverzekering eindigt zoals gebruikelijk op 1 april van elk jaar. De premies voor het nieuwe verzekeringsjaar zullen -net zoals vorig jaar- wederom NIET worden verhoogd! Dit resultaat is mede te danken aan uzelf: de premies worden mede bepaald door schades die de verzekeringsmaatschappij moet betalen.En die schades zijn de afgelopen tijd beperkt gebleven.Met andere woorden: met voorzichtig autogebruik hebben we de premie een beetje zelf in de hand! AON stuurt de prolongatiepolissen binnenkort naar het huisadres.De toch al goedkope VUmc-autoverzekering is hiermee wederom goedkoper geworden ten opzichte van andere verzekeringsmaatschappijen,die alleen maar de premies verhogen.Het loont voor de autobezitters onder ons dus echt de moeite zeker eens de tarieven van AON te bekijken en te vergelijken met die van andere maatschappijen.Via de onafhankelijke website www.independer.nl kunt u zelfs on-line verschillende vergelijkingsberekeningen maken en de belangrijkste polisvoorwaarden inzien! De AON-tarieven en voorwaarden zijn op de P&O intranet-site (trefwoord: auto) te vinden en een papieren versie is verkrijgbaar bij uw clusteradministratie. Heeft u vragen over de AON-autoverzekering dan kunt u uiteraard met AON bellen: 020-4305925. Werving en selectie naar de clusters Met ingang van 1 april jl.is werving en selectie gedecentraliseerd naar de clusters.Vanaf die datum kunnen de vacatures niet meer worden gemeld bij het bureau werving en selectie (Noreen Bot,Margriet de Peuter en Carla Noom),maar rechtstreeks bij uw clusterbureau.Ook voor informatie over werving van personeel,plaatsen van advertenties in Tracer en het plaatsen van externe advertenties kunt u bij uw cluster terecht.
kanties is voor eigen rekening. Informatie bij: People ‘R Us,Marathonweg 27 II,1076 TA Amsterdam,
[email protected] Gratis Af te halen VUmc-mokken bij de dienst communicatie,ruimte 0 B 102 Creatieve producten Op woensdag 16 en donderdag 17 april van 9.00 - 16.30 uur verkoopt het Rode Kruis producten gemaakt door cliënten en vrijwilligers in de hoofdhal van het ziekenhuis.
11
01-12_716491 04/01/2003 22:26 Pagina 12
De foto’s tegenover de balie op de 8e en 7e verdieping vormen een tweeluik. De foto’s zijn gemaakt in de Italiaanse badplaats Rosignano Solvay; Massimo Vitali (1944) heeft daar verschillende foto-reeksen gemaakt van groepen mensen in parken en op stranden. Met de foto’s wil hij aangeven hoe de mens zich ontspande en vermaakte aan het einde van de 20e eeuw. Deze foto hangt op de 7e verdieping. ■ TK
Percentages
Het dal voorbij?
■ Tim Korenhoff
Het is een absurd gezicht, voor zover het überhaupt te zien is: de kapelbel op de derde verdieping van de ictoren, bij de balkons aan de oostzijde. Weggemoffeld in een hoekje, op een willekeurig stuk muur. Weliswaar aangesloten op het elektriciteitsnetwerk, maar ingesloten tussen muren en daarom onhoorbaar en vrijwel nutteloos. Want ook ernaar kijken kan haast niet. De ontoegankelijkheid van het bouwterrein en de nieuwbouw maken de klok ook vrijwel onbereikbaar voor het oog. De kapelbel is aangeschaft in 1966 bij klokkengieterij Petit en Fritsen in Aarle-Rixtel. De installatie kostte 1.500 gulden en is betaald uit een fonds dat door patiënten was bijeengebracht. De sinds 1660 bestaande klokkengieterij heeft de kapelbel ook geplaatst. Pastor Jaap Doolaard: “De klok werd aangebracht op de muur van de oude kapel die vier jaar geleden is afgebroken. Hij hing aan de noordwand van de
kapel zodat het geluid goed hoorbaar was op de verpleegafdelingen.” Sindsdien zwerft de bel. Om ‘m te beschermen tegen beschadigingen, diefstal en andere calamiteiten hangt hij nu op deze tijdelijke plek. Als de nieuwbouw klaar is, en dus ook de nieuwe kapel, zal de klok een definitieve plek krijgen. Gedacht wordt aan de zuidgevel van het ziekenhuis, ter hoogte van de derde etage boven het auditorium, waarschijnlijk tussen de twee torens boven de collegezaal. Daarmee komt de kapelbel dan eindelijk weer tot zijn recht. Pastor Doolaard: “Net als nu al het geval is, zal de klok iedere dag even luiden: drie keer hoor je de lichte, bronzen klank, om ongeveer kwart voor tien ‘s avonds, als het avondgebed begint via de ziekenhuisradio. En in elk geval ook natuurlijk op zondagmorgen, om half tien, vlak voordat de kapeldienst begint. Met een groot verschil, want iedereen zal ‘m weer horen, en zien.”
FOTO ANNUSKA HOUTAPPELS
FOTO SIDNEY VERVUURT
NieuwBouw
De kapelbel zal weer klinken
Museum Boerhaave toont gezondheid en ziekte in Gouden Eeuw ■ Tim Korenhoff
Vergelijking van de productie van dit jaar (eerste twee maanden) met dezelfde periode verleden jaar geeft aanleiding tot een voorzichtig optimisme. Het aantal opnames is ten opzichte van 2002 gestegen met 13,4% en daarmee terug op het niveau van 2001. De stijging in het aantal verpleegdagen is minder spectaculair en verdeelt zich over een stijging van 5,9% voor normal care, een stijging van maar liefst 27,9% voor special care en een daling van 12,7% voor icdagen. Mogelijk is er sprake van minder complexe opnames waarmee ook de niet evenredige stijging van de verpleegdagen verklaard zou zijn. De dagbehandelingen laten opnieuw een stijging zien. Het aantal eerste consulten zakt met 1,55% ten opzichte van 2002. Echter als we kijken naar de cijfers van 2001 dan is er een stijging van 5,5% te zien. Het aantal herhaalconsulten is nagenoeg constant. Het Eerste Hulp bezoek is ruim 6% gedaald, het bezoek aan de Eerste Hart Hulp daarentegen, is gestegen met een ruim 5%. Zoals te verwachten viel (gezien de cijfers van de consulten) is het aantal epb’s (Eerste Polikliniek Bezoek) licht gedaald. Over het algemeen genomen is het een positief beeld! (bron: InformatieManagement BIZA).
Op 28 maart is in Museum Boerhaave de tentoonstelling ‘Theater van leven en dood; Gezondheid en ziekte in de Gouden Eeuw’ geopend. In deze nieuwe tentoonstelling ligt de nadruk op de tegenstelling tussen de heersende welvaart en de vele oorzaken van sterfgevallen. Topstukken in de collectie zijn de schilderijen ‘De regenten van het Caeciliagasthuis’ en ‘De anatomische les van Sebastiaan de Frey’ en de eigen collectie chirurgijnsinstrumenten. Belangrijke bruiklenen zijn afkomstig uit het Amsterdams Historisch Museum, Stedelijk Museum De Lakenhal en Museum Boijmans van Beuningen. Museum Boerhaave was niet altijd een museum: in de 17e eeuw was in dit gerenoveerde pand het Caecilia-gasthuis gevestigd. De tentoonstelling vindt, hoe toepasselijk, plaats in de ziekenzalen ervan. Die ziekenzalen zijn niet zo groot, maar het verhaal achter de tentoongestelde instrumenten en schilderijen is des te groter. Dit maakt de tentoon-
Aderlaatscene, detail chirurgijnsschot, 1648
stelling krachtiger. De collectie 17e en 18e eeuwse chirurgijnsinstrumenten bijvoorbeeld, waaronder amputatiemessen en -zagen, brandijzers, trepaneerboren, steenlepels en –tangen, staat niet meer op zichzelf. Met behulp van borden en twee
Lorenzo
12
publicaties (7 euro per stuk) krijgt de bezoeker namelijk ook een goed beeld van het umfeld ervan: de gebruikers, hun maatschappelijke status en achtergrond, opleiding (onder meer door colleges in het ook voor bezoekers toegankelijke anatomisch theater), praktijk en patiënten. Hierdoor biedt de tentoonstelling ook een overzicht van de stedelijke samenleving in het toenmalige Holland, met als focus de medische en deels ook sociale zorg. Medisch gezien zijn vooral de behandelmethodes en doodsoorzaken interessant. Behandelingen die worden uitgelicht zijn de trepanatie (schedelboren), de verwijdering van kogels (na gevechten op zee), de (blaas-)steensnede en de borstamputatie. Doodsoorzaken als de pest, honger en stuitliggingen ook. Eenvoudige botbreuken leidden vaak tot blijvende invaliditeit, terwijl de geneeskun-
Tr a c e r – 3 a p r i l 2 0 0 3 – N i e u w s – O n d e r w i j s – O n d e r z o e k – P a t i ë n t e n z o r g – O r g a n i s a t i e – M e d e d e l i n g e n – Va c a t u r e s –
dige kennis en scholing toch relatief hoog was. Vooral bezoekers die over modernere medische kennis beschikken zullen er soms door ontgoocheld raken: waarom deden ze niet dit, of waarom deden ze niet dat? Op die vragen probeert het museum antwoord te geven, met behulp van de eerder geschetste achtergronden en context waarin men deze behandelingen moet plaatsen. Dat lukt aardig. Het Leidse Museum Boerhaave is gevestigd op de Lange St. Agnietenstraat 10, parallel aan de Haarlemmerstraat. De openingstijden zijn dinsdag tot en met zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur en op zondag en feestdagen van 12.00 tot 17.00 uur. De kosten bedragen 3,50 euro per persoon. De tentoonstelling duurt tot en met 21 september.