Sociaal kwetsbare burgers in Eersel
Antje Eugster Onderzoeksfunctionaris
Prestatievelden Wmo 1. 2. 3. 4. 5.
6.
7. 8. 9.
Het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid dorpen Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en het bevorderen van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer Maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en huiselijk geweld. Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen. Het bevorderen van verslavingsbeleid.
Prestatievelden 7,8 en 9
Bronnen foto’s : http://legerdesheils-mcr.nl/uploaded_img/slapende_oude_man.jpg http://www.wmoraadveldhoven.nl/?cat=26 http://www.ggd-flevoland.nl/client/1/?websiteid=1&contentid=2697&hoofdid=321
Doelgroep OGGz • Sociale uitsluiting – Mensen die dreigen uit te vallen of reeds uitgesloten – Mensen die na uitval weer meedoen
• Verschillende groepen OGGZ – Toestand van sociale uitsluiting, mate waarin verschillend
Doel van de monitor • Omvang en trends van verschillende risico/kwetsbare groepen die vallen onder prestatievelden 789 – Geen beeld van totale omvang van OGGZ doelgroep en risicogroepen
Verslavingszorg
Huiselijk geweld
Bemoeizorg
Schuldhulpverlening
Schulden
Dag/nacht opvang
Verslaving Meldpunten huiselijk geweld
Uitval of sociale uitsluiting
Eenzaamheid
Schuldhulpverlening
Veelplegers
Verslavingszorg
Psychisch leed
Meldpunten huiselijk geweld
Dak/thuislozen
OGGZ dreigende uitval/sociale uitsluiting
Doorstart OGGZ-monitor • Risicofactoren en risicoprofielen – Omvangschatting risicogroepen sociale uitsluiting
• Vroegsignalering en Stedelijk Kompas • Gegevens sociale uitsluiting volwassenenmonitor • Risicogroepen in beeld • Behoefteonderzoek specifieke doelgroepen • Monitor sociaal kwetsbare burgers Tranzo
• Risicofactoren, risicogroepen en risicoprofielen Schooluitval Lage opleiding Moeite met rondkomen Eénoudergezin Alleenstaand Psychische problemen Slechte gezondheid Eenzaamheid Overmatig drinken Drug gebruik
•
Figuur 1: OGGZ trechter (bron Mérelle et al, 2012)
Risicofactoren in de gemeenschap • Combinatie van risicofactoren (SCP) • Volwassenen onder 65 jaar – Gering psychisch welbevinden – + Laag huishoudinkomen ( < 1000, -) – + (frequente) werkloosheid in verleden – + Slechte algemene gezondheid
Risicofactoren volwassenen Regio ZOB Psychisch ongezond Geschat aantal Laag huishoudinkomen Geschat aantal Werkloos/bijstandsuitkering Geschat aantal CBS, dec 2009 CBS, maart 2012 Slechte algemene gezondheid Geschat aantal Bron: Volwassenenmonitor 2009
Eersel
17%
11%
77345
1185
10%
6%
45500
645
3%
2%
13650
215 340 340
10%
9%
45500
970
Tabel : Combinatie van risicofactoren sociale uitsluiting 19 t/m 64 jarigen Zuidoost-Brabant Gering psychisch welbevinden + laag inkomen
Gering psychisch welbevinden + laag inkomen + uitkering
Gering psychisch welbevinden + laag inkomen + uitkering + geen goede gezondheid
Geschat aantal
%
Geschat aantal
%
Geschat aantal
%
4.990 1.440 380 380 430 230 120 200 270 140 260 230 40 110 140 120 210 210 50 180 110
3.6 2.6 1.4 1.7 2.2 1.2 0.7 1.1 2.0 1.1 2.0 2.0 0.4 1.0 1.3 1.1 2.2 2.1 0.6 2.0 1.3
2.390 830 170 250 230 140 120 160 150 140 120 100 0 40 0 50 100 80 50 100 50
1.7 1.5 0.6 1.1 1.2 0.7 0.7 0.9 1.1 1.1 0.9 0.9 0.0 0.4 0.0 0.5 1.1 0.8 0.6 1.2 0.6
1.710 570 60 140 160 90 0 100 60 50 70 70 0 40 0 50 80 20 50 100 20
1.2 1.0 0.2 0.6 0.8 0.5 0.0 0.6 0.5 0.4 0.6 0.6 0.0 0.4 0.0 0.5 0.8 0.2 0.6 1.2 0.3
Zuidoost-Brabant 10.200 2.2 5.260 1.2 3.450 Aantallen afgerond op tientallen; Percentages gebaseerd op Volwassenenmonitor GGD 2009; Aantallen gebaseerd op bevolkingscijfers CBS 2009
0.8
Eindhoven Helmond Veldhoven Geldrop-Mierlo Deurne Valkenswaard Best Gemert-Bakel Nuenen Laarbeek Cranendonck Bladel Someren Bergeijk Eersel Oirschot Waalre Asten Son en Breugel Heeze-Leende Reusel-De Mierden
• Mensen 65 jaar of ouder – Gering psychisch welbevinden – + slechte algemene gezondheid – + laag huishoudinkomen (< 1000,-) – + geen vrijwilligerswerk
Risicofactoren ouderen Psychisch ongezond Geschat aantal Slechte algemene gezondheid Geschat aantal Laag huishoudinkomen Geschat aantal Geen vrijwilligerswerk Geschat aantal Bron: Ouderenmonitor, 2009
Regio ZOB 19%
Eersel 18%
21775
560
28%
26%
32090
810
11%
10%
12600
310
75%
71%
85955
2215
Tabel : Combinatie van risicofactoren sociale uitsluiting 65 jaar en ouder Zuidoost-Brabant Gering psychisch welbevinden + geen goede gezondheid
Eindhoven Helmond Veldhoven Geldrop-Mierlo Deurne Valkenswaard Best Gemert-Bakel Nuenen Laarbeek Cranendonck Bladel Someren Bergeijk Eersel Oirschot Waalre Asten Son en Breugel Heeze-Leende Reusel-De Mierden
Gering psychisch welbevinden + geen goede gezondheid + laag inkomen
Geschat aantal
%
Geschat aantal
%
3.750 1.150 620 640 320 450 290 240 270 250 240 230 210 150 200 190 220 320 190 120 100
11 10 9 10 7 8 7 6 7 8 7 8 8 5 6 7 7 13 6 5 6
600 240 30 150 120 70 40 30 0 20 40 40 50 20 20 60 10 50 20 10 30
1.8 2.1 0.5 2.3 2.3 1.2 1.0 0.8 0.0 0.5 1.3 1.3 1.6 0.6 0.6 2.2 0.3 2.0 0.6 0.3 1.6
Gering psychisch welbevinden + geen goede gezondheid + laag inkomen + geen vrijwilligerswerk Geschat aantal % 530 220 30 120 120 50 40 30 0 20 30 40 50 20 20 60 10 50 20 10 30
1.6 1.9 0.5 1.9 2.3 0.9 1.0 0.8 0.0 0.5 0.9 1.3 1.6 0.6 0.6 2.2 0.3 2.0 0.6 0.3 1.6
9 1.620 1.4 1.480 1.3 Zuidoost-Brabant 10.180 Aantallen afgerond op tientallen; Percentages gebaseerd op Ouderenmonitor GGD 2009; Aantallen gebaseerd op bevolkingscijfers CBS 2009.
• Zowel SCP als GGD: onderzoek onder hoofden particuliere huishoudens • Gegevens kunnen alleen gegeneraliseerd worden naar zelfstandig wonende bevolking
Alcoholgebruik Regio ZOB
Eersel
Binge drinker
30%
34%
Geschat aantal
18572
612
Drinkt 20 glazen of meer per week
5%
11%
Geschat aantal Volwassenen (19 t/m 64)
3095
198
Probleemdrinker
11%
13%
50050
1400
13%
13%
59150
1400
10%
10%
11460
312
Jongeren (12 t/m 18)
Geschat aantal Overmatige drinker Geschat aantal Ouderen Overmatige drinker Geschat aantal
Bron: jeugdmonitor 12 t/m 18, 2011; volwassenen –en ouderenmonitor, 2009
Verslavingszorg Primaire problematiek
Regio ZOB
Eersel
2010
1023
10
2011
884
8
Alcohol
Bron: Novadic-Kentron
Eénouder en alleenstaand Regio ZOB Aantal huishoudens Totaal particuliere huishoudens Eenpersoonshuishoudens Eenouderhuishouden
Eersel %
329282
Aantal huishoudens
%
7263
113749
35%
1916
26%
20034
6%
355
5%
Regiocijfers 2012, totaal alle leeftijden, bron CBS
Kwetsbare groepen: doelgroepvoorzieningen
Schuldhulpverlening Huiselijk geweld Multiprobleemgezinnen Dreiging huisuitzetting Woningvervuiling Veelplegers Verstandelijke beperking
Figuur 2: OGGZ trechter (bron Mérelle et al, 2012)
Huiselijk geweld Regio ZOB
Ooit slachtoffer geweest huiselijk geweld Langer dan 5 jaar geleden Afgelopen 5 jaar Tussen 1 en 5 jaar geleden 1 jaar geleden of korter
Eersel
Volwassenen
Ouderen
Volwassenen
Ouderen
8%
3%
6%
2%
6%
2%
4%
0,8%
2%
1%
1%
0,3%
1,4%
0,3%
0,9% (4094)
0,3% (345)
0% (0)
0,8% (25)
Bron: volwassenen –en ouderenmonitor, 2009
Meldingen huiselijk geweld Aantal meldingen huiselijk geweld
Bronnen: Lev-groep, Neos
Regio Eindhoven
Regio Helmond
2008vi, xv,8
737#
353
2009vi, xv,xvi
1009#^
358
2010vi, xv, xvi
1184#
399
2011vi, xv, xvi
1088#
469
Kwetsbare groepen die uitvallen: vangnetvoorzieningen
Bemoeizorg Daklozen Zwerfjongeren Harddrugsverslaafden
Figuur 3: OGGZ trechter (bron Mérelle et al, 2012)
Cliënten in bemoeizorg Een team bemoeizorg is er voor mensen die hulp nodig hebben, maar deze zelf niet willen, kunnen of durven vragen. Het gaat om mensen met psychische, sociale, lichamelijke of verslavingsproblematiek, of een combinatie van deze problemen (Bemoeizorg, z.j.; Bemoeizorgregiohelmond, z.j.). Door de problematiek kunnen mensen in de war zijn of in een isolement raken, vereenzamen en/of zichzelf verwaarlozen. Deze problemen kunnen leiden tot overlast voor de omgeving. Het Bemoeizorgteam bezoekt zorgwekkende zorgmijders om ze naar passende zorg toe te leiden. Het doel is voorkomen dat deze doelgroep verder afglijdt en waar mogelijk de kwaliteit van leven van deze doelgroep en de naaste omgeving te verbeteren.
Groep
Regio ZOB
Eersel
2008xvii
847
14
2009xviib
834
9
2010xviic
889
13
2011xviid
>731
Aantal (nieuwe) cliënten* Bemoeizorg
Bronnen: GGZ Oost-Brabant, Novadic-Kentron, Mw Dommelregio
5/13/2013
Gemeente
Eersel
Dommelregio*
* exclusief St.Oedenrode en ‘buiten werkgebied’ Bron: MW DommelRegio/Lumens Samenwerking/ verwijzing Novadic
Samenwerking/ verwijzing POHGGZ GGzE
Samenwerking/ verwijzing Intramurale GGzE
2009
Samenwerking/ verwijzing ambulante GGzE
Aantal per 10.000 inwoners
Aantal personen in bemoeizorg traject
2008
Aantal per 10.000 inwoners
Aantal personen in bemoeizorg traject
Aantal per 10.000 inwoners
Aantal personen in bemoeizorg traject
Tabel: bemoeizorg DommelRegio 2008, 2009 en 2010 2010
14 7,7 9 5,0 13 7,2 11 0 1 1
134 5.2 114 4.5 118 4.6 83 1 14 20
