Sjabloon en bibliotheek voor het modelleren en beheren van bestaande gebouwen
Student: A. Bey School: TEC/CAD College ter Nijmegen Opleiding: HBO ACE Architectural Designer Datum: 12 December 2015
Bldz. 1
VOORWOORD
Mijn naam is Abdelssamed Bey. Na zeven jaar werkervaring als technisch tekenaar in de farmaceutische industrie in Frankrijk, ben ik in 1998 naar Nederland geëmigreerd. Na een paar maanden, werd mij via een werving & detacheringsbureau een baan aangeboden bij de Rijksuniversiteit te Groningen. Met als voornaamste taak het onderhouden/archiveren van technische documentatie van de universiteitsgebouwen. Na het aanschaffen van 'Design Building Suite' van AutoDesk, ben ik naar verschillende cursus gevolgd. Na het kennis met de software, heb ik besloten om de opleiding HBO traject van TEC/CADCollege te volgen. Vanwege de taalbarrière een voor mij geen makkelijke beslissing. Mijn kennis van de Nederlandse taal is matig, vooral het schrijven vind ik moeilijk. Maar als ex topsporter was het voor mij vooral ook een uitdaging die ik niet uit de weg ga. Voor ik verder ga wil ik eerst een aantal mensen bedanken. Want zonder de steun van de directie en afdeling Human Resources van de Rijksuniversiteit te Groningen had ik deze opleiding niet kunnen volgen. Mijn dank gaat in het bijzonder uit naar directeur dhr. De Wit Hammer en adjunct directeur dhr. Von Hebel en afdelingshoofd dhr. Gassendam. Ook wil ik mijn dank uitspreken naar het personeel van de CAD-College, in het bijzonder dhr. Boeklagen. Vanzelfsprekend gaat mijn dank ook uit naar mijn collega's en mijn gezin.
SAMENVATTING
Bldz. 2
Ondanks de rijkdom van de bibliotheek en de aanwezigheid van nuttige sjablonen (templates) voor het modelleren van bestaande gebouwen, is het gebruik van eigen templates een tijdwinst, omdat het maken van sjablonen veel tijd kost. Veel informatie moet verzameld worden en toegevoegd aan het basismodel. Gebreken in sjablonen kan een project vertragen. Revit is voor de internationale markt ontwikkeld maar herkent helaas geen NENnormen, Stabu of Sfb codering. De DutchRevitGroep heeft een sjabloon voor de Nederlandse markt ontwikkelt. Een eerste versie DRS-1.0 is door de werkgroep vrijgegeven. Het probleem is dat de sjabloon nog in een vroeg stadium was. De nieuwe versie DRS2.0 is tegen betaling te verkrijgen. De behoeften van facilitaire afdelingen op het gebied van technische informatievoorziening verschillen van die van een architect- en of een ingenieursbureau. Als documentbeheerder is de opgeslagen informatie in de model het belangrijkste, omdat het de bedoeling is om het model aan andere applicaties te koppelen. Op het einde hebben de belanghebbenden weinig interesse aan de modellen, wat belangrijker is zijn de data’s. Als tekenaar is het gebruik van Revit van groot voordeel. Dit omdat alle tekeningen en betreffende informatie gekoppeld zijn tot één bestand. Wijzigt men een model, dan worden alle gekoppelde documenten automatisch bijgewerkt.
INHOUDSOPGAVE 1.0 – Inleiding.………………………………………………………………………….6 2.0 – Het organiseren van de boomstructuur van de mappen.…………………...8
2.1.1 – De boomstructuur van de hoofdmap.……………………………….8 Bldz. 3
2.1.2 – De boomstructuur van de map Sjablonen & Bibliotheek…...…….9 2.1.3 – De boomstructuur van de map 'Modellen'…………………………9 2.2 – Bestandsnaam typologie……………………………………………………...10 2.2.1 – Benamingen van Revit modellen…………………………………..10 2.2.2 – Benamingen van Revit families…………………………………….11 2.2.3 – Het categoriseren van de bibliotheek elementen………………..13 3.0 – Sjabloon...……………………………………………………………………...14 3.1 – Lettertypes……………………………………………………………………..14 3.2 – Lijnen……………………………………………………………………………16 3.2.1 – Lijnsoorten ..……….………………………………………………...16 3.2.2 – Lijndikten....…………………………………………………………..17 3.3 – Arceringen………………………………………………………………………19 3.3.1 – Arceer patronen……………………………………………………..19 3.3.2 – Bouwmaterialen aanduidingen…………………………………….21 3.4 – Aanduidingen…………………………………………………………………..22 3.4.1 – Stramien……………………………………………………………..22 3.4.2 – Maatvoeringen………………………………………………………22 3.4.3 – Hoogmaat (Gevels & Doorsneden)……………………………….23 3.4.3 – Ruimtelabel………………………………………………………….23
3.5 – Kaders & Onderhoeken……………………………………………………..,.24 3.5.1 – Papierformaat………………………………………………………..24 3.5.2 – Onderhoek…………………………………………………………...25 4.0 – Bibliotheken…………………………………………………………………….27 4.1 – Verstelbare parameters van een rechthoekige kolom…………….27 4.2 – Verstelbare parameters van een L-Vormige kolom………………..29 Bldz. 4
4.3 – Verstelbare parameters van een T-Vormige kolom………………..30 5.0 – Conclusie……………………………………………………………………….32 6.0 – Referencies…………………………………………………………………….33
1.0 – Inleiding.
Het rijksuniversiteit van Groningen bestaat uit negen faculteiten, waaronder het facilitaire bedrijf. Het facilitair bedrijf heeft een dienstverlenende karakter en is onderverdeeld in o.m. de volgende activiteiten; restauratie, reprografie, administratie, terreinbeheer en gebouwenonderhoud. De primaire taak van het facilitair bedrijf is waarborgen van de universitaire activiteiten. De Unit GTB (Gebouw en Terreinbeheer ) is een onderdeel van het facilitair Bedrijf en bestaat uit de volgende afdelingen:
Bldz. 5
Afdeling Projecten
Afdeling Technische beheer
Terreinbeheer
Onderstaand organogram geeft een indruk van de hiërarchische opbouw en verschillende afdelingen.
Bldz. 6
De afdeling technische beheer van Unit GTB beheert tal van technische documenten. Een deel van de documentatie bestaat uit CAD bestanden waaronder tekeningen en schema’s die met de software AutoCAD zijn getekend. Bedrijven produceren veel documenten die bestemd zijn om te worden gedeeld. Doorgaans bevatten deze nuttige informatie. De manier waarop het document is opgebouwd is door de gebruikers vastgesteld. Hiervoor wordt een sjabloon als referentiedocument aangemaakt. In de CAD-wereld zijn sjablonen wenselijk. Daarvoor zijn meerdere redenen. Een ontwerp kan op verschillende manieren gemaakt worden. Deze manieren zijn afhankelijk van de doelen of van de ontwerpers. Vrijwel iedere ontwerper tekent weer anders, vooral als hierover tussen gebruikers geen afspraak is gemaakt. Dit gemis aan standaardisatie maakt het gebruik ingewikkeld. Iets wat met name opvalt bij het uitwisselen van CAD-bestanden. Technische aspecten, zoals lijnen, arceringen, maatvoeringen, maar ook teksten eisen een conversie conform aan het huisstijl. Met de komst van Revit, die beschikt over een uitgebreide bibliotheek, zijn de problemen niet helemaal opgelost. Zo is het software tot dusver alleen in het Engels verkrijgbaar en niet iedereen beheerst deze taal voldoende. De bouwelementen, bewerkbare parameters en vele andere items zijn dus in het Engels. Sommige van deze componenten moeten voor het gebruiksgemak aangepast worden. Vooral veel artikelen zijn bedoeld om gelezen of gedeeld te worden. Op korte termijn wordt de gebouwinformatie gekoppeld aan diverse beheer software zoals Planon en O-Prognose. De ontworpen ruimten worden gekoppeld aan de huisvestingsmodule van Planon. Waardoor alle eigenschappen van de ruimten worden aangetoond. O-Prognose is een MJOP programma. MJOP staat voor Meer Jaren Onderhoud Plan. De kwantiteiten van diverse bouwelementen worden vanaf Revit model geregenereerd.
Voor de opbouw van een sjabloon zijn een aantal stappen nodig, zoals voorbereiding van werkomgeving en aanpassen van de aangeleverde Revit sjablonen aan de werkmethodiek van het Rijksuniversiteit.
2.0 – Het organiseren van de boomstructuur van de mappen. Bldz. 7
Het gebruiken van de bestaande werkmappen is niet wenselijk, omdat de server helemaal vol is. De bestandsgrootte van een Revit model kan tot netwerkvertraging leiden. Mijn voorkeur gaat om een nieuw werkomgeving te richten.
2.1.1 – De boomstructuur van de hoofdmap.
Voor het maken van een nieuwe map-structuur moet onderscheid worden gemaakt tussen twee bestandsgroepen. De eerste groep zijn de werkbestanden en de tweede de gedeelde bestanden.
Voor nu, bestaat de gedeelde bestanden uit RTE, RFA en TXT bestanden. Ze worden volgens de types in de map '.Sjablonen & Bibliotheken' opgeslagen.
Werkbestanden worden in de map 'Modellen' gehouden.
2.1.2 – De boomstructuur van de map '.Sjablonen & Bibliotheken'.
Deze map bevat de benodigde bestanden voor het starten van een constructie Bldz. 8
model. Deze bestanden betreffen:
Annotations
Shared parameters
Templates
Titleblocks
2.1.3 – De boomstructuur van de map 'Modellen' De werkbestanden met betrekking tot modellen, worden in de behorende mappen opgeslagen. Subdirectories zijn per object aangemaakt. Deze mappen zijn:
Libraries
Model
Shared files
2.2 – De bestandsnaam typologie.
2.2.1 – Benamingen van Revit modellen. De rijksuniversiteitsgebouwen zijn gecodeerd. Een gebouw wordt gezien als een object. De objectcode bestaat uit 4 cijfers. De eerste twee cijfers verwijzen naar de locatie van Bldz. 9
het object en de laatste twee betreft het volgnummer. De wijze van codering is toepasbaar op de Revit bestanden.
Voorbeeld: Het Academiegebouw, voorbouw Objectcode `
1111
Tot nu toe zijn de CAD-bestandsnamen op deze wijze benoemd. Bestandsnamen zijn opgebouwd in acht cijfers en letters. Het bevat de objectcode, de code van het onderdeel van desbetreffende gebouw en de disciplinecode. Omdat Revit model in 3D gemaakt is, is het coderen van diverse bouwdelen niet nodig. De tussenvoegsel 'MO' is op de 5e en 6e positie van de bestandsnaam toegevoegd.
Voorbeeld: Het Academiegebouw, westvleugel Onderdeel
1112
MO
Modelleren van grote gebouwen met alle disciplines daarin is niet verstandig. Het is raadzaam om één model per discipline te hebben. Om te onderscheiden verschillende disciplines, is de achtervoegsel gecodificeerd. Hiervoor is het Sfb-codering benodigd. De achtervoegsels '--', '50' en '60' zijn respectievelijk voor bouwkundige, werktuigbouwkunde en elektrotechniek bedoeld.
Voorbeeld: Het Academiegebouw, Tuinvleugel Bouwk. (alg)
1111MO –-
Werktuigb. (alg.)
1111MO 50
Elektr.inst. (alg.)
1111MO 60
2.2.2 Benamingen van Revit families. Bldz. 10
De Nederlandse Revit bibliotheek is alleen maar in het Engels beschikbaar. De lengte van de naam van een component kan de breedte van de 'project browser' overschrijden. Het lijkt erop dat m.b.t. de benaming van bibliotheekelementen geen uniforme afspraken zijn gemaakt. Revit maakt geen onderscheid tussen een binnenwand of een buitenwand, of een buiten- en binnenraam. Deze genoemde problemen zijn gedeeltelijk opgelost. Het is mogelijk om de benamingen van de entiteiten te wijzigen. Hiervoor zullen we de methode van stichting STABU met een kleine aanpassing gebruiken.
* Naamgeving bibliotheek elementen (GB CAD Afsprakenstelsel 4 versie 1.0 bldz. )
Omdat we de bestandsnaam zo kort mogelijk willen houden, zullen we twee van de vijf velden gebruiken. Het betreft de veld Code en de veld Omschrijving. Bldz. 11
De veld Code bestaat uit 2 à 4 posities.
De veld Omschrijving verwijst de tabel van de BNA uitgave “NL/SfB tabellen 2005” of de 'Codering en Demarcatielijst' document.
Voorbeeld: Buitenwand, spouwmuur(constructief), Dikte 320mm 2112_Spouwmuur_320mm
2.2.3 – Het categoriseren van de bibliotheek elementen. De OmniClass Bouw Classification System (bekend als OmniClass ™ of OCCS) is een classificatiesysteem voor de bouwsector. Het kent een uitgebreide toepasbaarheid, zoals het verstrekken van product- of project informatie en bouwen van een databank. De OmniClass classificatie is door CSI (Construction Specification Institute) en CSC (Construction Specification Canada) ontwikkelt. Feitelijk is het bedoeld voor de Amerikaanse en Canadese markt. De Nederlandse architect- en ingenieursbureaus erkennen de SfB en STABU coderingen. Sinds de laatste actualisering van de software is het mogelijk om de bouwmaterialen te verbinden aan de SfB en STABU codering. Speciaal hiervoor zijn drie TXT bestanden beschikbaar gesteld, namelijk:
De NL-SfB Assembly code
De NL-SfB Keynotes
De NL-STABU Keynotes Bldz. 12
Deze bestanden zijn in de map “Shared parameters” opgeslagen.
3.0 – DE SJABLOON
Aan het begin van het ontwerp, geeft Revit een keuze uit meerdere basismodellen. Ondanks de rijke inhoud van deze sjablonen, zijn enkele instellingen nodig. Op basis van een van de aangeleverde sjablonen, wordt een nieuw basismodel gedefinieerd. Hiervoor, is de "MetricDefault.rte" bestand gekozen. Deze is te vinden in de “Template” directory van Revit. Na de aanpassingen wordt het in de eerder gedefinieerde map opgeslagen onder de naam “FbAlgBasisRevitTemplate”. Deze sjabloon is uitsluitend bedoelt voor bouwkunde. Voor de toekomst is overeengekomen dat andere modellen per discipline moeten worden vastgesteld.
3.1 – Lettertypes De officiële lettertypes van het Rijksuniversiteit zijn "Georgia" en "Verdana". Het tweede keuze is verkieslijk omdat het voor presentatie geschikt is.
Voorbeeld: Georgia lettertype
Bldz. 13
ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz 0123456789
Voorbeeld: Verdana lettertype ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz 0123456789
Voor een betere lezen van technische tekeningen, is het belangrijke om onderscheid te maken tussen verschillende aanduidingen. Wat betreft met maataanduiding zullen we de de lettertypes “ISOCTEUR” en “ISOCPEUR” gebruiken.
Voorbeeld: ISOPEUR lettertype ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz 0123456789
De letter- en cijferhoogten zijn:
0.18mm
0.25mm
0.35mm
0.5mm
0.7mm
1.0mm
De toegestaan tekstkleuren zijn wit, zwart en rood:
Wit (r255,g255,b254) Bldz. 14
Zwart,
Rood (r204,g0,b0)
3.2 – De lijnen
3.2.1 – Lijnsoorten De lijnsoorten en de dikten zijn in de NEN-47 norm gedefinieerd. De lijnsoort:
getrokken lijn
Streeplijn
Gemengde streeplijn
Stippellijn
Op het algemeen, voldoen de Revit geladen lijnen aan de behoeften van de ontwerpers. De lijnen in het hieronder tabel zijn van AutoDesk.
Bldz. 15
Revit heeft meerdere lijnsoorten die niet geladen zijn. Ze bevinden zich in het bestand ACDBISO.lin. Voor wat het uitwisselen van CAD-bestanden betreft genieten gestandaardiseerde ISO lijntypen de voorkeur.
3.2.2 – Lijndikten
Lijndikte zijn in NEN-norm aangegeven. De dikten zijn:
0,18mm Bldz. 16
0,25mm
0,35mm
0,50mm
0,70mm
1,00mm
Lijndikte heet in Revit "Line weight" . In het tabel hieronder, zijn de lijnen goed geconfigureerd. Hier, is geen wijziging nodig.
Bldz. 17
3.3 – Arceringen
3.3.1 – Arceer patronen
Revit biedt een redelijk collectie van arceer patronen om te starten.
Voorbeeld: Revit arceringen In vergelijking met de arceerpatroonbibliotheek van Autocad is de collectie van Revit Bldz. 18
aanzienlijk geringer. Het gebruiken van de collectie van Autocad is dan ook wenselijk. De DWG bestanden blijven in gebruik.
Autocad bevat van internationale arceer patronen. Het betreft de zogeheten ANSI en JIS-standaarden. ANSI-standaard komt uit de Verenigde Staten en de JIS-standaard uit Japan.
Voorbeeld: ANSI* arceringen *ANSI staat voor American National Standards Institute
Voorbeeld: JIS** arceringen **JIS staat voor Japenese Industrial Standard
De Amerikaanse collectie is voor de bouwwereld ontwikkeld, daarentegen de Japanse collectie meer voor de industrie. De bouwmateriaal aanduidingen zijn in de NEN-47 norm te vinden. Op basis van de ANSI en JIS-standaarden heb ik een nieuwe arceerpatroon bibliotheek gecreëerd
Bldz. 19
3.3.2 – Bouwmaterialen aanduidingen Met de ANSI en ISO standaarden, zijn de doorsnede-aanduidingen van materialen op bouwkundige tekeningen aangemaakt. Hieronder, een overzicht van de meeste herkenbare arceringen.
Bldz. 20
3.4 – Aanduidingen
3.4.1 – Stramien De stramienlijnen zijn verplicht. De snijpunten worden gebruikt om de constructieve elementen zoals kolommen in te voegen. Stramienlijnen krijgen een unieke code zoals het aangegeven is in het onderstaande voorbeeld.
Het stramien is met de onderstaande onderdelen opgebouwd.
Lettertype Verdana
Gemengde streeplijn ACAD_ISO08W100
3.4.2 – Maatvoeringen
Bldz. 21
Alleen de maten van het stramien, de lengte en de breedte van een gebouw worden aangegeven. Maatvoering zijn met de onderstaande onderdelen opgebouwd.
Lettertype Verdana
Revit architectural dimension
3.4.3 – Hoogtemaat (gevels & doorsneden) De verschillende hoogtematen van een gebouw worden op de gevelaanzicht en doorsnede tekeningen aangegeven.
3.4.4 – Ruimtelabel Ruimtelabels t.b.v. ruimtenummering zijn met StabiCAD ingevoegd. Inderdaad bevat het programma van StabiPlan de geschikte gereedschappen voor deze taak.
De label bevat de volgende informatie.
ruimtenummer
Ruimteomschrijving
Ruimteoppervlakte Bldz. 22
3.5 – Kaders en Onderhoeken.
3.5.1 – Papierformaat Onze plotter kan alle standaard formaten afdrukken. Vanaf de A4 formaat tot de A0 formaat.
A0 (1189x841)
A1 (841x594)
A2 (594x420)
A3 (420x297)
A4 (210x297)
Bldz. 23
Voorbeeld: Kader met onderhoek (A3 Formaat)
Voor tekeningen met een langere lengte, zijn andere papierformaten gedefinieerd. De maximale breedte van de plotter is 841mm voor de grote rol papier en 420mm voor de kleine rol papier.
Grote rol papier
A0+_841x1309
A0+_841x1519
A0+_841x1729
A0+_841x1939
A0+_841x2149
Kleine rol papier
A2+_420x610
A2+_420x830
A2+_841x1040
A2+_420x1250
A2+_420x1560
Bldz. 24
3.5.2 – Onderhoek Onderhoeken en kaders wordt met behulp van het StabiPlan programma ingevoegd. Momenteel is geen licentie aanwezig om met Revit te kunnen werken. Hieronder is een tijdelijk onderhoek ontworpen. Het model beschikt over de Revit gedefinieerd labels.
Projectnaam
Projectadres
Omschrijvingen
Schaal
Datum
Auteur
Wijzigingsdatum
Tekeningnummer
Bldz. 25
Voorbeeld: RuG Titleblock (onderhoek)
4.0 – DE BIBLIOTHEKEN
Tijdens het modelleren van een bestaand gebouw moest ik meerdere kolommen van verschillende maten met dezelfde eigenschappen tekenen. Het creëren van telkens een nieuwe familie was niet handig. Op basis van de metric kolom van Revit is een familie gemaakt. De nieuwe familie bevat meer parameters waarmee de breedte, diepte en hoogte en alternatieve maten kunnen worden aangepast. De invoegpunt van de familie kan verschillende posities hebben. Bijgaand een aantal voorbeelden:
4.1 Verstelbare parameters van een Rechthoekige kolom Elke 'familie' bevat XY-assen. Algemeen bevindt zich de invoegpunt op het kruispunt van het element. Deze invoegpunt kan handig zijn wanneer betreffende object aan het stramien moet worden gekoppeld. In sommige gevallen staat de invoegpunt niet in het midden van het object. De vraag was; hoe of op welke manier kan de invoegpunt op de juiste positie worden geplaatst. Na een aantal testen was het probleem opgelost. De oplossing is het definiëren van een aantal parameters. Zoals het voorbeeld hieronder aangeeft, zijn de afstanden tussen de invoegpunt en de buitenlijnen van de kolom vastgesteld. De parameters "distance" zijn instelbare. Het uiterlijk van de kolom blijft ongewijzigd.
Bldz. 26
Bldz. 27
Voorbeeld: Rechthoekige kolom 4.2 – Verstelbare parameters van een L-Vormige kolom Het constructiemodel bevatte L-vormige kolommen met verschillende dikten en maten. Zoals de aangegeven rechthoekige kolom was de invoegpunt niet altijd in het midden. Bovendien waren de dikten van de armen ongelijk.
Bldz. 28
4.3 – Verstelbare parameters van een T-Vormige Kolom
Bldz. 29
Bij het ontwerpen van T-vormige kolommen zijn dezelfde parameters toegepast. Alleen bevat een T-vormige kolom meer uitsteeksels, waarvan één of twee van de, in dit geval drie, qua dikten kunnen verschillen.
.
Bldz. 30
5.0 – Conclusie Bldz. 31
Hoewel Revit software ontwikkeld is voor ontwerpen, is het beheer van technische gegevens van gebouwen zijn sterkste punt. Ik heb nog niet alle mogelijkheden van de software gezien, maar kan rustig stellen dat Revit een databank is met een 3d interface. Vooral omdat het mogelijk is om gegevens vanaf de Revit model naar andere beheers programma’s te kunnen uitwisselen. Hier is de betekenis van BIM volkomen logisch. Mijn conclusie is dan ook dat Revit het ideale gereedschap is voor onze activiteiten, te weten: ontwerpen, construeren en onderhouden.
6.0 – Referencies Het schrijven van het verslag is met behulp van de onderstaande middelen. Litteratuur
Revit Architectural (2015) van dhr Ronald Boeklagen Bldz. 32
Autodesk Revit 2014 BIM Management van SDC
Mastering AutoCAD Architectural van Wiley
Bouwkundig tekenen van Waltman
GB-CAD / GB-CAS 4.0 van STABU
NEN -7 van NEN
NL/SfB-Tabellen 2005 van BNA
Codering en Demarcatielijst van BIMguide,nl
Internet
Setting up Revit Project Template van Infinte Skills (youtube)
Revit Template Tutorial Start to Finish van SwiftCAD Inc. (youtube)
Revit Forum van Autodesk community (internet)
RevitForum van RevitForum (internet)
Bldz. 33
