SEH - CONGRES 2012 Een onderzoek naar bedieningsconcepten voor hypotheekadvies
29742 Mei 2012 Jacoline van Leeuwen © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
1
Inhoud 1. Introductie Inleiding Doel onderzoek
2. Conclusies 3. Resultaten Aantrekkelijkheid bedieningsconcepten Voorkeur bedieningsconcept Beoordeling kosten bedieningsconcepten Kennistoets en inschatting eigen financiële kennis
4. Bijlagen Onderzoeksverantwoording AFM beslisstijlen Scores op de kennistest hypotheken
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
2
Introductie
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
3
Inleiding Onderzoek naar bedieningsconcepten hypotheekadvies Vanaf 1 januari 2013 zal een provisieverbod gaan gelden voor complexe financiële producten (zoals hypotheken, levensverzekeringen en pensioenen). Een financieel adviseur ontvangt vanaf die datum niet langer provisie van een aanbieder van het financiële product. Een klant betaalt vanaf 2013 altijd rechtstreeks aan de adviseur voor het advies dat hij krijgt. Impact van kosten op keuze bedieningsconcept Deze wijziging heeft een grote invloed op de manier waarop consumenten vanaf volgend jaar bediend gaan worden en op de keuze die consumenten maken met betrekking tot advies. Deze verandering zal uiteraard het gevolg hebben dat kosten een belangrijke rol gaan spelen bij de keuze voor een bepaald bedieningsconcept en kan op lange termijn risico’s met zich meebrengen. Omdat deze maatregel de toegankelijkheid van het financieel advies in het geding brengt, is de inschatting dat juist de mensen die het hard nodig hebben, straks niet meer kiezen voor financieel advies omdat het te duur wordt. SEH is benieuwd naar de impact van deze kosten op de keuze die men maakt en heeft Intomart GfK gevraagd hier onderzoek naar te doen.
Onderzoek onder n=500 hypotheekbezitters of toekomstige sluiters Deze rapportage bevat de conclusies uit het onderzoek onder 500 Nederlanders tussen de 21 en 64 jaar, die in het bezit zijn van een eigen woning met hypotheek OF van plan zijn in de komende 5 jaar een hypotheek af te sluiten. Voor verdere informatie over de details van het onderzoek verwijzen wij naar de onderzoeksverantwoording in de bijlage van dit rapport.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
4
Doel van het onderzoek Doelstelling onderzoek Dit onderzoek richt zich op de bedieningsconcepten voor hypotheekadvies om vast te stellen welke bedieningsconcepten de klant zal kiezen en de eerste fase van de introductie te evalueren op de volgende aspecten: • welke bedieningsconcepten zal de consument kiezen? • waar is de keuze voor een bedieningsconcept op gebaseerd?
• wat is de invloed van de kosten van advies en bemiddeling op de keuze? • wat is de invloed van het kennisniveau op de keuze? AFM kennistoets vormt element van het onderzoek Om de laatste onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, is er, nadat men al een keuze heeft gemaakt (met tarief en zonder tarief) voor een bedieningsconcept, een kennistest over hypotheken van de AFM voorgelegd die uit totaal 15 vragen bestaat. Aan het einde van de test kreeg de consument te zien hoeveel van de 15 vragen hij of zij goed heeft beantwoord. Daarna zijn opnieuw de bedieningsconcepten (met tarief) voorgelegd waaruit men een keuze kon maken. Deze kennistest en de scores zijn in de bijlage van dit rapport opgenomen. Op de volgende sheet is de flow van het onderzoek schematisch weergegeven.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
5
Conclusies
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
6
Belangrijkste resultaten van het onderzoek (1) Zonder kennis over tarieven sterke voorkeur voor face-to-face advies en negatieve beoordeling Execution only en 100% digitale advisering & bemiddeling De eerste indruk van consumenten van Execution only en 100% digitaal is overwegend negatief. Niet veel consumenten zijn hier enthousiast over. Uiteindelijk kiest slechts een tiende (11%) - voor de bekendmaking van de kosten - voor Execution only. De meerderheid van de consumenten kiest voor face-to-face advisering (40%) vanwege het ‘veilige gevoel’. Belangrijk om te noemen is dat het met name laag en midden opgeleiden zijn die een duidelijke voorkeur hebben voor face-to-face advies. Maar…. na tarifering verandert keuze radicaal. 46% verandert van bedieningsconcept en aantal consumenten dat genoegen neemt met Execution only meer dan verdubbeld (van 11% naar 28%) Als we, na de keuze van de ongetarifeerde bedieningsconcepten, consumenten confronteren met de (indicatieve) tarieven, zien we vooral negatieve reacties op deze kosten en stuiten de (duurdere) bedieningsconcepten op weerstand. Bijna de helft (46%)! van de consumenten maakt een andere keuze na het zien van de kosten. Gevolg is dat de aanhangers van Execution only met meer dan de helft verdubbeld en de voorkeur voor face-to-face halveert; ruim een kwart van de consumenten (28%) geeft de voorkeur aan Execution only na het zien van de indicatieve kosten!
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
7
Belangrijkste resultaten van het onderzoek (2) Zeer sterke focus op advieskosten bij consument. Consument beoordeelt kosten hypotheekadvies en bemiddeling overall als (te) hoog. De switchgeneigdheid is dus hoog na het expliciet maken van de tarieven. 14% van de consumenten die eerst een keuze maakte voor face-to-face, kiest na het zien van de kosten voor Execution only! Men geeft ook heel duidelijk in de open antwoorden aan dat het hem vooral zit in de hoge kosten voor advies. Verder blijken consumenten overall de tarieven voor hypotheekadvies & bemiddeling vaak als (te) hoog te kwalificeren. Dat geldt eigenlijk voor alle doelgroepen (hoog en laag opgeleid, meer en minder vermogend, et cetera). Ook de kosten voor 100% digitale advisering (kostenindicatie €1000,-) en een beperkt adviestraject (kostenindicatie €1750,-) wordt al door tweederde als (veel) te hoog beoordeeld. Het maakt heel duidelijk dat de consument op dit moment nog in het geheel geen voeling heeft met realistische advieskosten… Er zal op dit punt nog gewenning moeten optreden. Risico op vlucht naar goedkope vormen van hypotheekadvies groot door focus op kosten Het risico bestaat dus dat in 2013 veel consumenten geen beroep meer willen doen op advies voor complexe financiële producten als een hypotheek, vanwege de hoge kosten. Daarom wordt het straks belangrijk dat de waarde van de dienstverlening expliciet duidelijk gemaakt wordt aan de consument. Uit de open antwoorden blijkt ook dat consumenten sterk onderschatten hoeveel tijd een adviseur nodig heeft voor het hele traject van advies en bemiddeling.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
8
Belangrijkste resultaten van het onderzoek (2) Kennistoets heeft geringe impact op consument De (AFM) kennistoets hypotheken zou de consument tot nadenken moeten stemmen over de eigen capaciteiten om een juiste keuze te maken voor een hypotheekproduct. Daarvoor is in dit onderzoek de AFM kennistoets gebruikt voor hypotheken. Opmerkelijk is dat geen enkele consument in ons onderzoek alle 15 vragen goed heeft beantwoord. De gemiddelde consument heeft 9 vragen van de 15 goed beantwoord (en daarmee 40% foutieve antwoorden gegeven). Lager opgeleiden minder kennis van hypotheken, maar ook hoger opgeleiden lopen risico’s De test in dit onderzoek maakt wel heel duidelijk dat consumenten risico’s lopen bij het zelf afsluiten van een hypotheek. Lager opgeleiden nog meer dan hoog opgeleiden. Zij scoren op de kennistoets duidelijk lager. Maar… laag opgeleiden zijn tenminste nog gevoeliger voor de impact van de kennistoets dan hoog opgeleiden. Het is goed te beseffen dat ook binnen de hoog opgeleiden en mensen met grotere vermogens de score op de kennistoets laat zien dat de kennis van hypotheken beperkt is. Ook daar worden risico’s gelopen en is men minder kritisch (alert) op de eigen beperking van die kennis. Helaas is het effect van de kennistest op de ’switchgeneigdheid’ naar een ander bedieningsconcept gering. Bijna een kwart van de consumenten maakt, na de kennistest, een andere keuze voor een bedieningsconcept. De grote meerderheid (77%) van de aanhangers van Execution only blijft bij zijn of haar eerdere keuze, ondanks de uitslag van de kennistest die meestal laat zien dat er nog veel kennis over hypotheken ontbreekt.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
9
Overall conclusies Er is a-priori bij de consument een voorkeur voor een advies- & bemiddelingstraject, waarbij een adviseur actief betrokken is (face-to-face advies (40%) of verkort adviestraject (29%) en er is zelfs een overwegend negatieve beoordeling van Execution only of digitaal advies. Maar …zodra de consument met de tarieven voor advisering wordt geconfronteerd, keert dat beeld radicaal om en kiezen veel consumenten voor Execution only. Dat geldt voor lager opgeleiden en mensen met kleinere vermogens die dus meer risico lopen, maar ook voor hoger opgeleiden die toch maar een beperkte kennis hebben van hypotheken, zo blijkt uit de kennistoets. En dat is zorgelijk. Blijkbaar is men zo gefocust op de kosten van het advies dat men de risico’s van een verkeerde keuze in de hypotheek daardoor bagatelliseert of op de koop toe neemt. Die risicoperceptie zou vooral door de kennistoets moeten worden geactiveerd. Maar dat blijkt voor veel consumenten onvoldoende. Het heeft ‘een rol’ en - gelukkig – trekt een deel van de lager opgeleiden en mensen die de kennistoets echt slecht maken zich dat aan. Daarom heeft de kennistoets z’n waarde, maar het is niet genoeg. Gelijkertijd zien we in dit onderzoek dat de consument een beperkt beeld heeft van de inspanning die een adviseur levert voor een hypotheekadvies. In de open antwoorden zien we dat de consument dat al snel niet vindt opwegen tegen de kosten die daarvoor worden gerekend. Alles overziend denken we dat de branche op verschillende sporen zou moeten werken om ervoor te zorgen dat : a.
de consument een verantwoorde keuze maakt voor het hypotheekbedieningsconcept dat het beste bij hem of haar past
b.
de acceptatie van advieskosten wordt vergroot.
Daarvoor formuleren we de volgende aanbevelingen: (zie volgende pagina) © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
10
Overall aanbevelingen De consument duidelijker maken welk belang het juiste hypotheekproduct voor hem of haar heeft en welke risico’s daar aan kleven De consument lijkt dusdanig in beslag genomen door de (korte termijn) kosten van het hypotheekadvies- en bemiddelingstraject dat deze de reikwijdte van de juiste keuze in een hypotheekproduct niet voldoende betrekt in de keuze van het bedieningsconcept. Daarvoor zal de consument, meer dan met een kennistoets, duidelijk moeten worden gemaakt welke impact keuzes in een hypotheekproduct voor zijn of haar financiële toekomst hebben en welke risico’s daar bovendien aan kleven. Inspanning zichtbaar maken: werken aan begrip voor advieskosten Duidelijker maken welke inspanningen en output de adviseur levert voor zijn of haar advies. Welke fasen worden in het adviestraject doorlopen, welke vergelijkingen worden gemaakt en wat levert de adviseur aan diensten (diagnose, vergelijkingen, verslaglegging, bemiddeling, etc.)? Een (globaal) inzicht in de urenbesteding en de dienstverlening die daarvoor wordt geleverd, zal de adviestarieven veel acceptabeler maken. Daarmee werkt de adviseur aan begrip voor de advieskosten en dat is een noodzakelijke voorwaarde voor de acceptatie van die advieskosten. Opbrengsten duidelijker maken: werken aan de prijs – kwaliteitverhouding van advies De kosten voor het advies en bemiddeling heel duidelijk in perspectief plaatsen tegen de opbrengsten ervan. Die opbrengsten zijn zelfs te waarderen in geld, zodat daarmee de advieskosten ook goed kunnen worden gerelateerd aan de opbrengsten. Denk aan het voorkomen van suboptimale keuzes (bijvoorbeeld het mislopen van het scherpste rente- of risicotarief), kosten voor mutaties (bij verhuizing, scheiding, e.d.) of de kans op het achterblijven met een onverantwoord hoge restschuld.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
11
Resultaten
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
12
Schematische weergave inhoud onderzoek Typering & Selectie
Profiel consument
Typering en selectie respondenten (bezit koophuis, eerste of tweede hypotheek, kwalificeren voor een hypotheek binnen vijf jaar, oversluitintentie)
Profiel consument (AFM beslisstijlen, aantal vragen over gedrag en attitude ten aanzien van financiële producten en administratieve zaken, omvang vermogen/spaargeld)
Inschatting eigen kennis over hypotheken ten opzichte van gemiddelde Nederlander
Zonder tarief
Aantrekkelijkheid bedieningsconcepten
Keuze bedieningsconcepten
Keuze bedieningsconcept Met tarief
Beoordeling tarieven
Toelichting op keuze bedieningsconcept (open vraag) Toelichting op keuze bedieningsconcept indien men een andere keuze heeft gemaakt (open vraag)
Kennistest hypotheken (15 vragen)
Inschatting eigen kennis over hypotheken ten opzichte van gemiddelde Nederlander
Na kennistest en bekendmaking aantal antwoorden goed
Keuze bedieningsconcept
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
13
Overzicht van de (vier) bedieningsconcepten Hieronder is een overzicht weergegeven van de bedieningsconcepten die in dit onderzoek zijn meegenomen. Deze (vier) bedieningsconcepten, zoals ze zijn voorgelegd aan de consumenten, zijn hieronder beschreven. Links staan ook de tarieven die zijn bekend zijn gemaakt aan de consumenten. Hierbij is duidelijk aangegeven dat dit indicatieve kosten zijn.
Execution only Kosten: €250,Administratie kosten
Dit concept is eigenlijk geen bedieningsconcept maar wel een keuzemogelijkheid voor u als consument. U zoekt zelf uw hypotheek uit en sluit een hypotheekproduct zelf af (zonder ondersteuning van een adviseur).
100% digitale advisering en bemiddeling Kosten: €1000,-
Een bedieningsconcept waarbij u zelf uw alle belangrijke gegevens op een internetsite invult en de site voor u de best passende hypotheek adviseert en regelt/afsluit.
Beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling Kosten: €1750,-
Een bedieningsconcept waarbij u zelf uw alle belangrijke gegevens op een internetsite invult en daarna een kort adviestraject krijgt met een adviseur die de hypotheek dan voor u afsluit.
100% face-to-face advisering en bemiddeling Kosten: €2500,-
Een bedieningsconcept waarbij u geheel wordt geadviseerd door een hypotheekadviseur die vervolgens het hypotheekproduct ook voor u afsluit.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
14
Eerste indruk Execution only en 100% digitaal is overwegend negatief, weinig mensen zijn echt enthousiast. Eerste indruk bedieningsconcepten
!Consumenten zijn het meest te spreken over beperkte zelfwerkzaamheid én face-toface advisering
Zonder tarief
Execution only
100%
80%
5%
Beperkte zelfwerkzaamheid + adviestraject en bemiddeling
100% digitale advisering en bemiddeling
28%
23%
3%
36%
10%
100% face-to-face advisering en bemiddeling
51%
(zeer) aan 56%
33%
spreekt mij zeer aan 41%
60%
17%
% spreekt mij
spreekt mij aan
39%
26%
neutraal
27% 40%
spreekt mij niet aan 30%
34%
spreekt mij helemaal niet aan
30%
20% 12% 0%
25%
47%
7%
37%
16%
2%
14% 19%
Lager opgeleiden zijn veel minder geporteerd van Execution only voor hypotheken. Het zijn vooral de hoger opgeleiden dis zich daardoor aangesproken voelen (33% hoger opgeleid vs. 18% lager opgeleid). Daarnaast zijn Beheersten en Ambitieuzen wat positiever over Execution only. Tenslotte zijn consumenten die schadeverzekeringen altijd helemaal zelf afsluiten (zonder hulp van een ATP) ook positiever over Execution only. Vraag B1a t/m B1d: Wat is uw eerste indruk van het bedieningsconcept genaamd Execution only/100% digitale advisering en bemiddeling/beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling/100% face-to-face advisering? © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
5%
19%
Consumenten die hoger opgeleid zijn vinden beperkte zelfwerkzaamheid ook vaker aansprekend. Consumenten die vertrouwen hebben in hun eigen ATP zijn vaker enthousiast over face-to-face. Basis B1a-B1d: allen (n=501) 15
Zorgelijk! Voorkeur Execution only meer dan verdubbeld na bekendmaking tarieven bedieningsconcepten. Voorkeur bedieningsconcept
Legenda Execution only 100% digitale advisering en bemiddeling beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling 100% face-to-face advisering en bemiddeling
Meer dan verdubbeling Execution Only na confrontatie met tarieven!
Voorkeur
Voorkeur
Voorkeur
Zonder tarief
Met tarief
Na kennistest
4% 7% 6% 8% 14% 15%
11%
14%
29%
25% 14% 7%
40%
15%
12% 4% 13% 9%
Nauwelijks verandering van voorkeur na kennistest!
28%
12%
17%
12% 4% 11%
16%
26%
11%
27%
24%
sterke voorkeur
lichte voorkeur sterke voorkeur lichte voorkeur
sterke voorkeur
17%
15%
lichte voorkeur
10%
10%
sterke voorkeur
9%
19%
11%
14%
24%
geen voorkeur
9%
Halvering keuze face-toface advisering na confrontatie met tarief!
lichte voorkeur
Geringe toename voorkeur face-to-face advisering na kennistest
Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief) Vraag C1: Kunt u aangegeven naar welke van de vier bedieningsconcepten uw voorkeur uitgaat? (met tarief) Vraag E1: Kunt u nogmaals aangegeven naar welke van de vier bedieningsconcepten uw voorkeur uitgaat? (na het maken van de kennistest hypotheken en het zien van het aantal goed beantwoorde vragen) © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Basis B2, C1, E1: allen (n=501) 16
Belangrijkste redenen voor keuze EO zijn vooral het gemak (zelf doen), de lage kosten en het wantrouwen jegens adviseurs. Toelichting keuze Execution only “Dan kan ik alles zelf regelen, dit doe ik het liefste”. “Zelf uitzoeken en rustig alles op een rij zetten”. Voorkeur “Baas over je eigen geld en een adviseur moet er ook aan verdienen”!!
Zonder tarief
“Geen kosten bemiddeling”. 4% 7% 6% 8% 14% 15%
25%
11%
“Vertrouw adviseurs niet echt”. “Komt het meest betrouwbaar over”.
14%
Toelichting keuze 100% digitale advisering en bemiddeling “Makkelijk thuis via internet regelen maar wel met advies”. “Makkelijk en dan heb ik het op papier staan”.
14% 7%
“Duwtje in de goede richting om te kijken of mijn idee overeenkomt met een advies”. “Zelf zoeken en toch de zekerheid van ondersteuning”. “Ik heb de regie”.
“De kosten blijven lager en het kan op ieder moment”. Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief) Vraag B3a: Waarom gaat uw voorkeur uit naar Execution only? Vraag B3b: Waarom gaat uw voorkeur uit naar 100% digitale advisering en bemiddeling? © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Basis B2: allen (n=501)
Basis B3a: heeft voorkeur voor Execution Only (n=57) Basis B3b: heeft voorkeur voor 100% digitaal (n=68) 17
Het gros van de consumenten die kiest voor face-to-face daarentegen geeft het vooral een veiliger gevoel om persoonlijk met een adviseur om de tafel te zitten. Toelichting keuze beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling “Ik houd van zelf dingen uitzoeken, maar voor belangrijke beslissingen als een hypotheek zou ik wel graag advies willen van een expert”. Voorkeur
“Zelf uitzoeken is prettig. maar een hypotheek is me te belangrijk om 100% zelf te regelen. ik zou het prettig vinden
Zonder tarief
als iemand m'n keuzes checkt, evt. vragen beantwoord etc.”. “Stuk in eigen hand hebben”.
4% 7% 6% 8%
“Ik verwacht een sneller traject en minder kosten voor inschakelen adviseur” “Snel en adequaat”.
14% 15%
29%
“Veiliger en meer duidelijkheid”.
25% 14% 7%
Toelichting keuze 100% face-to-face advisering en bemiddeling
“Bij de andere vormen krijg ik het gevoel dat er veel kleine lettertjes zijn, die niet vermeld worden of dat er 40%
addertjes onder het gras zitten, die je niet ziet”. “Lijkt me betrouwbaarder, minder kans dat er zaken over het hoofd gezien worden”. “Vanwege het persoonlijke contact”. “Ik vind het lastig om alles zelf op te zoeken en wordt graag goed geïnformeerd”. “Persoonlijk en je praat met iemand die er verstand van heeft en je naar eer en geweten helpt!”
Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief) Vraag B3c: Waarom gaat uw voorkeur uit naar Beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling? Vraag B3d: Waarom gaat uw voorkeur uit naar 100% face-to-face advisering en bemiddeling? © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Basis B2: allen (n=501)
Basis B3c: heeft voorkeur voor beperkte zelfwerkzaamheid (n=144) Basis B3d: heeft voorkeur voor 100% face-to-face (n=200)
18
Vooral laag opgeleide consumenten geven vaker de voorkeur aan face-to-face advies. Hoger opgeleiden kiezen vaker voor beperkte zelfwerkzaamheid. Consumenten die hoog scoren (20%) op de kennistest kiezen relatief vaker voor Execution only dan consumenten die redelijk (9%) of laag (10%) scoren op de kennistest. Ook consumenten die zichzelf hoog (22%) inschatten qua kennis over hypotheken ten opzichte van de gemiddelde Nederlander kiezen vaker voor Execution only. Ook consumenten die bij voorkeur hun financiële beslissingen alleen nemen (dus zonder hun partner) kiezen vaker voor Execution only (15%) of beperkte zelfwerkzaamheid overigens (38%).
Voorkeur
Zonder tarief 4% 7% 6% 8% 14% 15%
11%
14%
29%
25% 14% 7%
Consumenten die hoog scoren (20%) op de kennistest kiezen relatief vaker voor Execution only dan consumenten die redelijk (9%) of laag (10%) scoren op de kennistest. Ook consumenten die zichzelf hoog (22%) inschatten qua kennis over hypotheken ten opzichte van de gemiddelde Nederlander kiezen vaker voor Execution only.
40%
Consumenten die hoog opgeleid zijn kiezen vaker voor beperkte zelfwerkzaamheid. Ook consumenten die de belastingaangifte zelf (of samen met partner) doen kiezen vaker voor beperkte zelfwerkzaamheid dan mensen die het uitbesteden (34% vs. 21%). Ook aspirant huizenkopers kiezen opvallend vaak voor dit model (48%).
Legenda Execution only 100% digitale advisering en bemiddeling beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling 100% face-to-face advisering en bemiddeling
Laag en midden opgeleide consumenten kiezen uitdrukkelijk voor 100% face-to-face dan hoger opgeleide consumenten (48% en 46% vs. 31%). Consumenten die zich ook voor schadeverzekeringen laten adviseren door een intermediair kiezen veel vaker voor face to face advies (58%). Ook eerdere positieve advieservaringen helpen hierin. Consumenten met goede advieservaring kiezen ook vaker voor faceto-face advies.
Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief) © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Basis B2, C1, E1: allen (n=501) 19
Bijna de helft van de consumenten maakt een andere keuze na geconfronteerd te zijn met de tarieven! De kosten spelen uiteraard (vrijwel) de enige belangrijke rol hierin. Waarom andere keuze gemaakt? 46% van de consumenten maakt een andere keuze na bekendmaking tarieven!!
Na bekendmaking tarieven
Uit de open antwoorden blijkt dat veel consumenten geen notie hebben van het feit dat een hypotheekadvies al gauw rond de €2500 kost.
Toelichting op het maken van een andere keuze voor een bedieningsconcept na bekendmaking tarieven “Belachelijk hoge prijzen voor advies“. “Het bespaart veel geld. Het is redelijk kostbaar”. “Als je 750 euro kan verdienen door zaken zelf uit te zoeken is dat wel de moeite waard”. “Deze is goedkoper” “Vind de prijs erg hoog, te hoog voor een gesprek wat m.i. een uurtje zou duren”. “Vind bemiddelingskosten niet naar verhouding”. “De betaling vind ik absurd te hoog na alle zwendel en woeker polissen mogen ze mij betalen”. “Dan ga ik toch voor de goedkoopste optie en vertrouw ik op mijn eigen kennis”. “Veel goedkoper. Zou het gaan proberen om het zelf te regelen”.
“Ik vind de kosten enorm voor louter een korte toelichting aan een adviseur. Je weet het zelf vaak toch wel en de adviseur geeft een duwtje in de rug. Ik houd die resterende 1500 liever zelf. Kun je 2x aflossing van betalen!” “Alles heeft zijn prijs. de adviezen waar ik nu stevig voor moet gaan betalen, haal ik wel elders. Ik vind het absurd om te moeten betalen voor een product wat ik afneem.”
Vraag C2: U heeft eerder aangegeven een voorkeur te hebben voor
. Kunt u toelichten waarom u een andere keuze hebt gemaakt? © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Basis C2: heeft na bekendmaking tarief een andere keuze gemaakt (n=230) 20
Switchgeneigdheid is dus hoog na confrontatie met tarieven. 14% van de consumenten die eerst een keuze maakte voor face-to-face kiest na het zien van de kosten voor Execution only! Wie kiezen er voor een ander concept na bekendmaking tarieven?
46% van de consumenten maakt een andere keuze na bekendmaking tarieven!!
Conceptvoorkeur ZONDER tarief
Conceptvoorkeur MET tarief
Execution only
Beperkte zelfwerkzaamhe id plus verkort 100% fase-toadviestraject en face advisering bemiddeling en bemiddeling
Execution only
100% digitale advisering en bemiddeling
(n=57)
(n=68)
(n=144)
(n=200)
(n=32)
89%
41%
23%
14%
6%
100% digitale advisering en bemiddeling
5%
47%
Beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling
7%
7%
48%
100% face-to-face advisering en bemiddeling
0%
3%
1%
45%
Geen voorkeur
0%
3%
6%
7%
!
22%
!
Geen voorkeur
8%
3%
26%
3%
!
0%
88%
Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Leeswijzer: uit deze grafiek is af te lezen dat van de 200 mensen die VOOR de bekendmaking van de tarieven voor face-to-face kozen, nog maar 45% NA de bekendmaking ook kozen. De consumenten die een andere keuze hebben gemaakt, kozen vooral voor beperkte zelfwerkzaamheid (26%). 14% van hen is overgestapt naar Execution only. Oftewel: welke keuze maakt men NA de bekendmaking van de tarieven. Blijft men bij zijn of haar eerste keuze of kiest men voor een ander concept?
Over de gehele linie zien we dat consumenten die na de confrontatie met de tarieven voor een ander concept kiezen weinig van elkaar verschillen. We zien hier geen grote verschillen tussen opleidingniveau of de score op de kennistest en andere doelgroepvariabelen.
Verontrustend is dat veel consumenten die relatief weinig kennis hebben van hypotheken (blijkens hun scores op de hypotheek-kennistoets) ook massaal de overstap maken naar Execution only. • Bij lager en midden opgeleiden stijgt de fractie die kiest voor Execution only van 9% en 10% naar respectievelijk 21% en 30! • Onder de aspirant kopers (die hun eerste hypotheek nog moeten sluiten en bijzonder weinig kennis hebben van hypotheken) stijgt het Execution only percentage van 9% naar 36%! • En ook onder minder draagkrachtigen met kleinere vermogens (minder dan 25K) stijgt het percentage Execution only van ca. 12% naar ca. 30%..
Basis B2, C1, E1: allen (n=501)
21
Switchgeneigdheid is na het maken van de kennistest geringer. De meerderheid van de aanhangers van Execution only blijft bij zijn of haar eerdere keuze! 23% van de consumenten maakt een andere keuze na het maken van de kennistest!!
Wie kiezen er voor een ander concept na het maken van de keuzetest?
Conceptvoorkeur (met tarief) NA de kennistest
Conceptvoorkeur (met tarief) VOOR het maken van de kennistest
Execution only
100% digitale advisering en bemiddeling
(n=139)
(n=85)
Execution only
77%
100% digitale advisering en bemiddeling
13%
!
Beperkte zelfwerkzaamhe id plus verkort 100% fase-toadviestraject en face advisering bemiddeling en bemiddeling (n=130)
(n=95)
Geen voorkeur
Leeswijzer: uit deze grafiek is af te lezen dat van de 139 mensen die VOOR de kennistest voor Execution only kozen, 77% NA de kennistest nog steeds voor Execution only kiezen. De consumenten die een andere keuze hebben gemaakt, kozen vooral voor 100% digitaal (13%). Oftewel: welke keuze maakt men NA het maken van de kennistest . Blijft men bij zijn of haar eerste keuze of kiest men voor een ander concept?
(n=52)
10%
1%
1%
7%
62%
5%
1%
0%
De kennistoets heeft wel enig effect op consumenten. Vooral consumenten die laag scoren op de kennistest hypotheken gaan na het zien van hun eigen score toch relatief vaker voor een ander bedieningsconcept (resp. 33% die een andere keuze maakt vs. 12% die een andere keuze maakt)
Beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling
4%
22%
77%
2%
13%
Vrouwen (27%) kiezen na het maken van de kennistest relatief iets vaker voor een ander concept dan mannen (19%).
100% face-to-face advisering en bemiddeling
4%
1%
14%
95%
12%
Ook lager opgeleiden kiezen vaker voor aan ander bedieningsconcept (32%) En datzelfde geldt, zij het in iets minder mate, voor aspirant huizenkopers (27%).
Geen voorkeur
2%
5%
2%
1%
67%
Vraag B2: Naar welke van de vier bedieningsconcepten gaat uw voorkeur uit? (zonder tarief)
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Basis B2, C1, E1: allen (n=501)
22
Consumenten reageren vaak kritisch als ze worden geconfronteerd met de tarieven van de verschillende bedieningsconcepten. Voor Execution only geldt dat in mindere mate. Beoordeling tarieven bedieningsconcepten
Execution only
100% 80%
60% 40%
20%
3%
29%
26%
1% 14%
tarieven:
15%
1% 10%
100% face-to-face advisering en bemiddeling
11%
10%
10%
12%
17%
13%
aan de lage kant redelijk
28%
15%
30%
iets te hoog
32%
te hoog
22%
veel te hoog
43%
35%
26%
kan dat niet beoordelen
34% 65%
48% 0% Indicatie
Beperkte zelfwerkzaamheid + adviestraject en bemiddeling
100% digitale advisering en bemiddeling
71%
66%
7%
7%
6%
Kosten: €250 administratie kosten
Kosten: €1000
Kosten: €1750
Er zijn weinig verschillen te zien tussen de verschillende doelgroepen als het gaat om de beoordeling van de kosten. We zien ook niet dat lager opgeleiden of mensen met geringere vermogens de kosten vaker als (te) hoog kwalificeren dan anderen.
7% Kosten: €2500 Overall hebben consumenten moeite met de tariefstelling van advies & bemiddeling. Dat geldt ook voor beperkt advies en digitale dienstverlening. En zelfs bij Execution only (48% te hoog). De weerstand tegen de kosten van face-to-face dienstverlening (43% ‘veel te hoog’) is wel opvallend.
Vraag C3a t/m C3d: Hoe beoordeelt u de kosten van het bedieningsconcept Execution only/100% digitale advisering en bemiddeling/beperkte zelfwerkzaamheid plus verkort adviestraject en bemiddeling/100% face-to-face advisering? © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
Basis C3a-C3d: allen (n=501) 23
Resultaten kennistest hypotheken: gemiddeld 9 van de 15 antwoorden juist. Dus 40% onjuist… Score op (AFM)kennistoets hypotheken
Gemiddelde score per doelgroep
(aantal juiste antwoorden van de 15 vragen) Gemiddeld aantal juiste antwoorden 1
0,2%
2
0,4%
aantal juiste 3 antwoorden 4
9,0 laag midden hoog
7,7 9,0 9,4
2,8%
Lage score
man vrouw
6,0%
6
Maar ook binnen de hoog opgeleiden blijft de score op 9,4 van de 15 vragen steken.
Geslacht
1,6%
5
Lager opgeleiden hebben inderdaad ook gemiddeld duidelijk minder kennis van hypotheken. En lopen dus ook meer risico!
Opleiding
Mannen hebben meer kennis van hypotheken dan vrouwen..
7,3 8,2 9,3 9,4
Hoe ouder, hoe meer kennis. Dit correleert ook sterk met ervaring met het hypotheekafsluitproces.
Leeftijd 21-24 jaar 25-34 jaar 35-49 jaar 50-64 jaar
7,9%
7
9,7 8,3
8,6%
8
13,5%
9
13,7%
Doelgroep 10
13,3%
11
12,6%
12
12,6%
13
score
Hoge score
4,9%
14 15
Redelijke
2,0% 0,0% 0%
5%
Geen enkele respondent heeft alle15 vragen goed beantwoord…!
10%
15%
Heeft (eerste) hypotheek Heeft al eerder een hypotheek afgesloten Verwachting in de komende 5 jaar een hypotheek af te sluiten
8,9 9,5
Aspirant huizenkopers hebben bijzonder weinig kennis van hypotheken. Gemiddeld minder dan de helft van de vragen goed.. Voor hen is het dus zeer belangrijk zich goed te (laten) adviseren!
7,2
AFM Beslisstijlen Beheerst Ambitieus Adviesgevoelig Gemaksgeoriënteerd
9,6 9,1 8,2 8,6
Adviesgevoeligen hebben gemiddeld iets minder kennis van hypotheken. Maar ambitieuzen en gemaksgeoriënteerden scoren gemiddeld niet veel beter …
20%
Vraag D1 t/m D15: 15 kennisvragen over hypotheken en het afsluiten ervan met een multiple choice antwoordmogelijkheid © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
24
Opmerkelijk!...? Per saldo schat de gemiddelde consument de eigen kennis (vóór de kennistoets) hoger in dan gemiddeld...(?!) De kennistest heeft hier nauwelijks invloed op. Vrouwen (17%) zijn meer bescheiden dan mannen (36%) als het gaat om hun eigen kennis over hypotheken. Hoger opgeleiden en consumenten met een vermogen van >75.000 schatten hun eigen kennis doorgaans hoger in dan de gemiddelde Nederlander.
Inschatting kennis hypotheken In vergelijking met de gemiddelde Nederlander
Ditzelfde geldt voor de Beheersten en Ambitieuzen (AFM gedragstijl-segmenten)
100%
80%
Inschatting kennis
Inschatting kennis
Vóór kennistest
Na kennistest
5%
27%
4%
27%
23%
22%
heel veel beter dan gemiddeld beter dan gemiddeld
60%
ongeveer gemiddeld
45%
55%
minder dan gemiddeld
40%
veel minder dan gemiddeld 20%
21% 16%
0%
3%
18%
7%
28%
Vooral op lager opgeleide consumenten heeft de kennistoets de impact dat het hen bescheidener maakt. Voor de kennistoets kwalificeerde 17% zich als iemand met minder kennis dan gemiddeld tegen 44% na de kennistoets.
Vraag A10: Als ik mezelf vergelijk met anderen als het gaat om kennis over hypotheken; dan schat ik mezelf als volgt in:
De kennistoets maakt een klein deel van de consumenten iets bescheidener over de eigen capaciteiten.
Basis A10, D16: allen (n=501)
Vraag D16: Als ik mezelf nogmaals vergelijk met anderen als het gaat om kennis over hypotheken; dan schat ik mezelf als volgt in: © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
25
Bijlagen Onderzoeksverantwoording AFM beslisstijlen Scores op de kennistest hypotheken
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
26
Onderzoeksverantwoording
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
27
Onderzoeksverantwoording Methode
Het onderzoek is online uitgevoerd op het Online Panel van Intomart GfK . Respondenten uit het Panel ontvingen via een e-mail een uitnodiging met daarin een link naar de online vragenlijst.
Veldwerkperiode
Het veldwerk voor dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode 10 mei t/m 17 mei 2012. De gemiddelde invulduur van de vragenlijst bedroeg ca. 14 minuten.
Doelgroep & steekproef De doelgroep voor dit onderzoek bestaat uit Nederlanders in de leeftijd van 21-64 jaar oud die in het bezit zijn van een koophuis of tenminste overwegen een huis te kopen. Hierbij is een zo representatief mogelijk steekproef getrokken van Nederlanders in de leeftijd van 21-64 jaar oud, maar zijn hier de mensen uit geselecteerd die geen koophuis hebben en ook niet het voornemen hebben om in de komende vijf jaar een huis te kopen. Uiteindelijk hebben n=500 Nederlanders de vragenlijst volledig ingevuld. Rapportage
Naast deze PowerPoint rapportage is er eveneens een uitgebreid tabellenboek beschikbaar met uitsplitsingen van de resultaten naar relevante achtergrondkenmerken en typeringen.
Certificering
Het onderzoek is uitgevoerd in overeenstemming met het kwaliteitssysteem van Intomart GfK dat is gecertificeerd volgens de normen van NEN-EN-ISO 9001, ISO 20252 en ISO 26362. Intomart GfK onderschrijft de gedragsregels van E.S.O.M.A.R. (European Society for Opinion and Market Research) en is lid van de brancheorganisatie MOA (zie http://www.moaweb.nl). Het is toegestaan de uitkomsten van onderzoek extern te publiceren. Wel dient in dat geval bij de onderzoeksresultaten als bron "Intomart GfK juni 2012" te worden vermeld. Exclusiviteit van verzamelde gegevens is gebaseerd op de Gedragscode van de MOA, art. 9 (zie http://www.moaweb.nl).
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
28
AFM beslisstijlen
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
29
AFM Financiële Beslisstijlen Gebruik van de vier financiële beslisstijlen van de AFM in dit onderzoek In dit onderzoek zijn de resultaten ook uitgesplitst naar de segmenten die de AFM onderscheidt als financiële beslisstijlen. Deze (vier) segmenten zijn hieronder beschreven. En, waar relevant, wordt ook aangegeven hoe deze verschillende segmenten met financiële beslissingen en risico’s omgaan.
38%
24%
26%
13%
Beheerst De beheerste heeft tot doel een weloverwogen beslissing te nemen en wil zijn beslissing met name op basis van feiten en goede argumenten maken. Hij gaat daarbij zeer nauwgezet te werk: overweegt veel alternatieven en zoekt door tot hij het beste product heeft gevonden. Daarnaast is de beheerste zeer zelfstandig. Hij wil in staat zijn een eigen, zelfstandige, gefundeerde beslissing te nemen. Beheersten zijn relatief minder vaak lager opgeleiden en schatten hun eigen kennis over hypotheken vaker beter in dan de gemiddelde Nederlander. Ambitieus De beslisstijl van de ambitieuzen laat zich het beste omschrijven als ‘avontuurlijk’. Men probeert graag nieuwe producten, gaat ingewikkelde constructies niet uit de weg en is bereid een gokje te wagen. Men steekt een gemiddelde energie in de aanschaf van een nieuw financieel product en handelt bij voorkeur individueel. Adviesgevoelig We kunnen de beslisstijl van de adviesgevoeligen het beste typeren als 'gericht op anderen'. Men laat zich voornamelijk leiden in zijn keuzeproces door het vertrouwen dat men heeft in een ander persoon, stelt zich weinig kritisch op en gaat vooral af op zijn gevoel in plaats van op product inhoudelijke aspecten. Tevens heeft men geen intensief zoekgedrag: men beperkt het aantal alternatieven en de hoeveelheid informatie en stopt met zoeken zodra men een product heeft gevonden dat voldoet. Over het algemeen zouden adviesgevoeligen zich vaker laten adviseren dan de gemiddelde Nederlander. Adviesgevoeligen scoren relatief vaker laag op de kennistest hypotheken. Gemaksgeorienteerd Gemaksgeoriënteerden zijn enerzijds sterk gericht op het beperken van de hoeveelheid informatie bij het nemen van beslissingen en zijn daarnaast gericht op het beperken van risico. Men is weinig adviesgevoelig, maar neemt juist veel meer individueel beslissingen. Zo vertrouwt men adviseurs niet zo gemakkelijk en praat men weinig met anderen over de aanschaf van financiële producten. Gemaksgeorienteerden score relatief minder vaak hoog op de kennistest hypotheken. Basis = 501 © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
30
Scores op de kennistest hypotheken
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
31
Score op de kennistest Lager opgeleiden hebben relatief minder vragen goed beantwoord. Maar ook hoger opgeleiden blijven steken op gemiddeld 9,5 van de 15 vragen goed.
Totaal Gemiddeld aantal goede antwoorden
9,0
100% 19%
Opleidingsniveau 7,7 10%
9,0
18%
9,5
24%
80%
hoge score 48%
7 of minder vragen goed beantwoord.
60% 53%
58%
50%
24%
25%
Midden
Hoog
redelijke score
8 – 11 vragen goed beantwoord.
lage score
12 of meer vragen goed beantwoord.
40%
43%
20% 27%
0% Totaal
Laag
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
32
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 1 van 15 Je hypotheekadviseur legt uit hoe de spaarhypotheek werkt. Hij vertelt dat je bij de spaarhypotheek elke maand geld spaart om je hypotheek af te lossen. Waarom is het sparen voor een hypotheek bijzonder? a. De rente die je betaalt is net zo laag als de rente die je krijgt op een gewone spaarrekening. b. De rente over het geld dat je spaart is even hoog als de rente die je betaalt voor de hypotheek. c. Je kunt de rente die je spaart aftrekken van de rente die je moet betalen over de hypotheek. Antwoord B is goed. 46% heeft deze vraag goed beantwoord. Vraag 2 van 15 Een aanbieder van hypotheken stuurt je een lijst met verschillende hypotheken. In die lijst staat ook een 'levenhypotheek'. Wat is een levenhypotheek? a. Een hypotheek die altijd helemaal wordt afgelost als je overlijdt. b. Een hypotheek die je aan het eind altijd helemaal aflost met geld uit een levensverzekering. c. Een hypotheek die je helemaal of voor een deel aflost met geld uit een levensverzekering. Antwoord C is goed. 52% heeft deze vraag goed beantwoord. © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
33
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 3 van 15 Je twijfelt bij het aanvragen van een hypotheek of je een beleggingshypotheek moet nemen. Bij een beleggingshypotheek betaal je elke maand een premie. De aanbieder van de hypotheek belegt dit geld op de beurs. Je kunt de hypotheek aan het einde aflossen met de waarde van die belegging. Wat is het grootste risico dat je met een beleggingshypotheek loopt? a. Er kan plotseling een crisis zijn op de beurs. b. De waarde van je aandelen kan na het krijgen van de hypotheek dalen. c. Je kunt aan het einde van de hypotheek nog schuld overhouden. Antwoord C is goed. 73% heeft deze vraag goed beantwoord. Vraag 4 van 15 Op een feestje ontmoet je Peter. Hij vertelt je dat hij een kleine hypotheek heeft aangevraagd om zijn keuken te verbouwen. Wat bedoelt Peter met een kleine hypotheek? a. Peter heeft een persoonlijke lening aangevraagd b. Peter heeft een contract met een aannemer c. Peter heeft een lening aangevraagd met zijn huis als onderpand Antwoord C is goed. 78% heeft deze vraag goed beantwoord. © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
34
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 5 van 15 Je ziet een advertentie voor een hypotheek. In de advertentie staan drie verschillende rentes. De eerste rente is 2,9 procent. De tweede is 4,7 procent en de derde is 5,2 procent. Welke rente je moet betalen hangt af van de periode die je afspreekt waarin de rente gelijk blijft. Die periode heet de rentevaste periode. Bij welke rente is die periode het kortst? a. 2,9%. b. 4,7%. c. 5,2%. Antwoord A is goed. 75% heeft deze vraag goed beantwoord. Vraag 6 van 15 Je krijgt van de bank een offerte voor een hypotheek. In de offerte staat dat je het eerste jaar een rentebedenktijd hebt. Welk voordeel heb je bij een rentebedenktijd? a. Je hoeft pas rente te betalen als het eerste jaar voorbij is. b. Je betaalt automatisch minder rente als de rente na het eerste jaar daalt. c. Je kunt de rente boetevrij verlagen als de rente in het eerste jaar daalt. Antwoord C is goed. 75% heeft deze vraag goed beantwoord. © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
35
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 7 van 15 In een hypotheekofferte lees je het volgende: rente : 5,8%, effectieve rente : 6,0%. Waarom is er verschil tussen deze percentages? a. De effectieve rente is hoger, omdat je rente-op-rente betaalt. b. De effectieve rente is hoger, omdat het een bruto rente is. De belasting geeft nog geld terug. c. De effectieve rente is hoger, omdat je ook de kosten voor de notaris moet betalen. Antwoord A is goed. 45% heeft deze vraag goed beantwoord. Vraag 8 van 15 Je leest de laatste tijd veel in de krant over de aftrek van hypotheekrente. Waarvan mag je de hypotheekrente aftrekken? a. Van je inkomsten. b. Van je hypotheekschuld. c. Van de belasting die je over je inkomsten moet betalen.
Antwoord A is goed. 21% heeft deze vraag goed beantwoord.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
36
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 9 van 15 Karin verkoopt haar oude huis en lost haar hypotheek af. De winst die ze maakt noem je overwaarde. Karin verhuist naar een groter en duurder huis. Hiervoor vraagt ze weer een hypotheek aan. Ze wil alle rente voor de nieuwe hypotheek aftrekken van de belasting. Wat moet Karin dan doen? a. Karin moet de overwaarde in het nieuwe huis investeren. b. Karin moet een hypotheek aanvragen die even hoog is als de prijs van het nieuwe huis. c. Karin moet een hypotheek aanvragen die hoger is dan de prijs van het nieuwe huis. Antwoord A is goed. 77% heeft deze vraag goed beantwoord. Vraag 10 van 15 Karin en Jos zien in de krant een advertentie voor een nieuwbouwhuis. Achter de vraagprijs van € 200.000,staat de afkorting 'v.o.n.'. Dat betekent 'vrij op naam'. Hoeveel moeten zij minimaal betalen om dit huis te kunnen kopen? a. € 200.000,-. b. € 200.000,- + ongeveer € 10.000,- voor kosten. c. € 200.000,- + ongeveer € 20.000,- voor kosten. Antwoord A is goed. 72% heeft deze vraag goed beantwoord. © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
37
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 11 van 15 Tom heeft een huis gekocht. Hij vraagt aan zijn tussenpersoon of hij een hypotheek kan aanvragen met Nationale Hypotheekgarantie (NHG). Dat is een speciaal fonds dat aan de aanbieder van de hypotheek zekerheid geeft dat Tom zijn hypotheek kan betalen. Tom hoeft dan minder rente te betalen voor zijn hypotheek. De tussenpersoon ziet meteen in het koopcontract dat Tom geen hypotheek kan krijgen met Nationale Hypotheekgarantie. Hoe kan de adviseur dit zo snel zien? a. Het is geen nieuwbouwhuis. b. De koopprijs is te hoog. c. Het salaris van Tom is te laag. Antwoord B is goed. 65% heeft deze vraag goed beantwoord. Vraag 12 van 15 Egon wil graag een auto kopen. Hij wil ook een nieuwe dvd-speler kopen. Egon wil daarvoor een hypotheek aanvragen. Waarom vraagt Egon geen persoonlijke lening aan?
a. Egon betaalt minder rente voor een hypotheek dan voor een persoonlijke lening. b. Egon mag de rente van een hypotheek aftrekken van de belasting. c. De kosten voor het afsluiten van een hypotheek zijn lager. Antwoord A is goed. 59% heeft deze vraag goed beantwoord. © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
38
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 13 van 15 Frank en Diana hebben een aantal jaren geleden een huis gekocht. Ze betalen 7 procent rente voor hun hypotheek die nog een aantal jaren duurt. De rente is nu 5 procent. Frank en Diana willen daarom graag een nieuwe hypotheek met minder rente. Dat heet het 'oversluiten' van de hypotheek. Mogen Frank en Diana hun hypotheek oversluiten van de bank? a. Nee, want dan loopt de bank inkomsten mis. b. Ja, kosteloos oversluiten naar een lagere rente mag altijd. c. Ja, maar Frank en Diana moeten dan wel boeterente betalen. Antwoord C is goed. 92% heeft deze vraag goed beantwoord. Vraag 14 van 15 Je wilt een huis kopen. Daarom wil je van de bank weten hoeveel je kunt lenen. Hoe beslist de bank hoeveel geld je kunt lenen? a. De bank kijkt naar je inkomsten. b. De bank kijkt naar je inkomsten en naar de waarde van het huis dat je wilt kopen. c. De bank kijkt naar je inkomsten en de waarde van het huis dat je wilt kopen. Maar de bank kijkt ook naar andere kosten die je moet betalen. Antwoord C is goed. 66% heeft deze vraag goed beantwoord. © Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
39
Kennistest hypotheken (bron: AFM) Vraag 15 van 15 Je vraagt een hypotheek aan bij je tussenpersoon. Je vraagt hem om een financiële bijsluiter. Dat is een overzicht van de belangrijkste kenmerken en risico's van een financieel product. Heb je daar altijd recht op? a. Nee, een financiële bijsluiter moet alleen als de hypotheek erg ingewikkeld is. b. Nee, een financiële bijsluiter moet alleen bij beleggingen.
c. Ja, een financiële bijsluiter moet bij elke hypotheek. Antwoord A is goed. 3% heeft deze vraag goed beantwoord.
© Intomart GfK 2012 | SEH congres 2012, bedieningsconcepten hypotheekadvies | 23 Mei 2012
40