Nieuwsbrief voor ouders en leerlingen van het Visser ’t Hooft Lyceum Leiderdorp jaargang 16 nr 1 - oktober 2011 - redactie J. Nijhof (
[email protected])
PROJECTWEEK-SPECIAL Vooraf Via Hooftpunten houden we ouders en leerlingen al vijftien jaar op de hoogte van allerlei zaken die spelen op de Leiderdorpse locatie van het Visser. Dit is de allereerste Hooftpunten die in digitale vorm verschijnt. Naar we hopen levert dat een flinke papierbesparing op! Via de mail stellen we ouders op de hoogte zodra er een nieuwe Hooftpunten verschenen is. De publicatiedata (waarvan soms een of twee dagen kan worden afgeweken) zijn: ° vrijdag 30 september 2011 - nummer 1 (projectweek-special) ° vrijdag 3 februari 2012 - nummer 2 (projectweek-special) ° vrijdag 20 april 2012 - nummer 3 ° maandag 2 juli 2012 - nummer 4 Hooftpunten wordt altijd geplaatst op een vaste plek op de schoolsite: www.vhl.nl / Leiderdorp / Locatiegegevens. Als u naar aanleiding van een tekst in Hooftpunten vragen hebt, stuurt u dan gerust een mail naar ondergetekende (
[email protected] ). J. Nijhof Thema-ouderavond over digitaal pesten De eerder onder voorbehoud geplande thema-ouderavond over digitaal pesten gaat door! Op donderdag 13 oktober van 20.00 tot 22.00 uur komt Saskia Mastenbroek, mediacoach bij de stadsbibliotheek Haarlem en docent bij de stichting Kinderconsument, naar de locatie Leiderdorp om ouders (en medewerkers van de school) in te leiden in de wereld van digitaal pesten en om alle vragen te beantwoorden die daarmee samenhangen. De avond is bedoeld voor alle ouders van leerlingen uit de locatie Leiderdorp en voor ouders van de onderbouwleerlingen van de locatie Leiden. Via de mail hebt u inmiddels een uitnodiging ontvangen. Deze is ook te vinden op de homepage van de schoolsite www.vhl.nl. Als u belangstelling hebt, geeft u dat dan aan in een mail naar ondergetekende (
[email protected]). M. Roorda Afscheid Aart Voskuilen Op vrijdag 16 september hebben medewerkers, oud-medewerkers, familieleden en vrienden afscheid genomen van Aart Voskuilen, kernteammanager voor de afdeling havo en docent wiskunde. Aart heeft zijn 39-jarige onderwijscarrière beëindigd door gebruik te maken van de FPU-regeling. Er werden veel positieve woorden gesproken en de verdiensten van Aart voor de school werden uitvoerig geprezen. In de laatste Hooftpunten van het schooljaar 2010-2011 hebben we u reeds meegedeeld dat in de vacature kernteammanager havo is voorzien door de benoeming van docent aardrijkskunde, de heer Rob Schoonwater. J. Nijhof
1
Scholierenlijn 611 – Winterbus Reeds vijftien jaar verzorgt onze school, in samenwerking met Connexxion, scholierenvervoer op maat. Inmiddels is er contact geweest om ook dit schooljaar in de wintermaanden weer een ochtendbus te laten rijden die de leerlingen voor de schooldeur afzet. Voor de middagrit kunnen de leerlingen gebruik maken van de reguliere lijndienst. Vanaf school richting Leyhof en daar de bus (lijn 56) nemen bij de halte iets voorbij de rotonde. Het betreft de periode van maandag 28 november 2011 tot en met vrijdag 9 maart 2012. Onze school heeft een grootgebruikabonnement kunnen afsluiten, waardoor leerlingen slechts € 132,50 betalen voor deze periode. Dit abonnement is eveneens op de reguliere lijnbussen te gebruiken (ook in de kerst- en voorjaarsvakantie!). Ook wanneer de leerlingen in het bezit zijn van een OV-chipkaart, is het mogelijk om van deze regeling gebruik te maken. Via onze site of via een mail aan
[email protected] kunt u zich inschrijven, bij voorkeur vóór vrijdag 7 oktober. R. Schoonwater Opnieuw uitwisseling met Samorin Voor de leerlingen van 3 vwo is er dit jaar opnieuw de mogelijkheid om deel te nemen aan de uitwisseling met Samorin, de Slowaakse partnergemeente van Leiderdorp. Gelukkig zijn onze Slowaakse collega’s bereid om, net als wij, de uitwisseling weer te organiseren. Belangstellende leerlingen hebben inmiddels een uitnodigings brief mee naar huis gekregen (ook te vinden op de schoolsite www.vhl.nl / Kernteams / Kernteam Lp 2, 3 vwo). Tot nu toe loopt de aanmelding, met name uit klas 3Q, nog niet naar wens. Dat is jammer, want deelnemen aan deze uitwisseling wordt door de leerlingen (en de leraren) die het kunnen weten ervaren als een onbetwist hoogtepunt van de Leiderdorpse schooljaren! J. Nijhof Zeilweek 2012 Na eerder al zeer succesvolle zeilweken te hebben georganiseerd voor klas 3 vmbo en klas 2, willen we dit schooljaar weer de leerlingen uit alle tweede klassen de mogelijkheid bieden om het IJsselmeer en het Wad te gaan verkennen. In de meivakantie, van zondagavond 29 april tot en met vrijdagmiddag 4 mei 2012 kunnen de leerlingen aan deze actieve zeilweek deelnemen. Er zijn maximaal 28 plaatsen, dus hoe eerder u uw kind aanmeldt, hoe meer kans uw kind heeft op een plaats van het geweldige zeilschip! Varen aan de hand van een kompas, samen de zeilen hijsen, ’s nachts een eiland verkennen, vanaf het schip in het water duiken of droogvallen op het Wad, zeehonden spotten, maar ook samen koken, opruimen en schoonmaken. We wonen, eten, leren en reizen een week lang op de schepen met leerlingen, docenten en de bemanning. De inschrijving zal starten na de herfstvakantie, dus houdt de lichtkrant en de website goed in de gaten! Mede namens mevrouw Van Doorn en de heer Eikelenboom, R. Schoonwater Projectweek 10-14 oktober In de week vóór de herfstvakantie, van 10 tot en met 14 okober vindt de eerste projectweek van dit schooljaar plaats, georganiseerd vanuit de aandachtsgebieden. De brugklasleerlingen maken elke dag tijdens de eerste twee lesuren bovendien hun citotoetsen voor taal en rekenen. Tip voor de leerlingen: kijk voor de precieze tijden en lokalen elke dag op de lichtkrant!
2
Ma 10 okt Brugkl.
Aand. gebied
Wat gaan we doen?
Meenemen
M&M
Veel mensen willen graag weten waar hun familie eigenlijk vandaan komt. Ze zoeken op internet en in archieven naar gegevens van hun voorouders. In de projectweek gaan de brugklassers op zoek naar hun eigen familie. Ze maken onder meer een stamboom, onderzoeken de spreiding van hun achternaam in Nederland en kijken naar het verhuispatroon binnen de familie. Voordat het onderzoek start, moet er wel wat voorwerk gedaan worden. Mochten er thuis binnenkort vragen komen over groot- en overgrootouders, dan is dat bedoeld voor het project stambomen! In de voorstelling Keutelbinkie 2 gaan acteurs Goudsmit en Secuur op cabareteske wijze met elkaar (en het publiek) de strijd aan over actuele zaken als respect, discriminatie, erbij horen, groepsdruk en natuurlijk de liefde. Een actuele, afwisselende, scherpe, herkenbare voorstelling met mooie liedjes en een flinke dosis humor. Centraal staat de vraag: hoeveel shit slik jij om erbij te horen? De leerlingen van 3 havo en 3 vwo gaan naar Amsterdam. We verzamelen om 8.15 uur voor school, waarna we om 8.30 met twee bussen naar Amsterdam vertrekken. In de hoofdstad hebben we drie programmaonderdelen. In het Joods Historisch Museum maken we kennis met de achtergronden van het Jodendom. Daarnaast brengen we een bezoek aan het Anne Frank Huis. Voor de lunch zijn de leerlingen vrij de markt rond het Waterloopplein te bezoeken. Bij deze vrijheid verwachten wij de verantwoordelijkheid van de leerling om op tijd te verzamelen bij de afgesproken plek voor het volgende programma onderdeel. We vertrekken om 15.00 uur vanuit Amsterdam en verwachten rond 16.30 uur weer in Leiderdorp te zijn. Het wordt een spannende dag voor alle leerlingen van de klassen 3 vmbo. Zij gaan zich namelijk bezighouden met forensisch onderzoek. Stel je voor: op luchthaven Schiphol heeft de politie verdachte stoffen aangetroffen in de bagage van enkele reizigers. Het vermoeden bestaat dat er drugs worden gesmokkeld. Door middel van een laboratoriumonderzoek ga je uitzoeken of de aangetroffen poeders inderdaad verboden stoffen bevatten. Daarnaast verdiep je je in de werkzaamheden van de echte forensisch onderzoekers van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en vergelijkt deze met het werk van de onderzoekers in de bekende tv-serie Crime Scene Investigation (CSI). Eén van de thema’s in de projectweek is VMBO goes USA waarbij groepjes leerlingen zich gaan verdiepen in één Amerikaanse staat. Later volgt daarvan met behulp van een PowerPoint een presentatie in het Engels! Omdat dat best wel spannend is, hebben we de woensdagmiddag gereserveerd voor een leuke activiteit in de aula. Natuurlijk ook op zijn Amerikaans! Daarnaast gaat 4 vmbo een goede start maken met hun sectorwerkstuk. Een werkstuk waarbij ‘onderzoek doen’ de rode draad is. Best wel lastig als je gewend bent dat je alles van internet kan halen… En verder: de examenleerlingen zijn al enige tijd bezig hun portfolio op te bouwen. Een mooie verrijking naast het vmbo-diploma. Deze week krijgen de leerlingen ook nog eens een basiscursus Excel aangeboden waarmee ze een prachtig certificaat kunnen verdienen.
tekenmateriaal, lijm, schaar enzovoort; informatie over familie (in de klas besproken) pen en papier
2vmbohavovwo
Talen
3 havovwo
M&M
3 vmbo
Science
4 vmbo
Alg.
3
pen, regenkleding, mobiele telefoon, lunchpakket, zakgeld
pen, papier en rekenmachine
memorystick, etui, schrift, papier, woordenboek NeEn, reisgidsen, info Amerika en mapje om SWS-info in te bewaren
Aand. gebied
Wat gaan we doen?
Meenemen
Di 11 okt. Brugkl.
Talen
pen en papier
2 vmbohavovwo
Sport en Kunst
The Big Mo is de theatergroep waar de brugklassen naar gaan kijken. The Big Mo maakt sinds 2003 voorstellingen met improvisatie. Deze groep speelt in theaters, op scholen, bij bedrijven, in kastelen, fabrieken, eigenlijk overal. The Big Mo maakt eigen voorstellingen, waarbij ze soms op een avond een heel theaterstuk improviseren, en soms allemaal korte sketches doen. Daarnaast stopt The Big Mo vaak ook cabaret, sketches, liedjes of filmpjes in de voorstellingen in de theaters (die zijn dan wel van te voren bedacht). Meer informatie op www.thebigmo.nl. Natuurlijk gaan de leerlingen ook zelf aan de slag met improviseren met een paar leuke en laagdrempelige improspelvormen! Met de leerlingen die de Hartlijn Sport hebben gekozen wordt het een dag Sporting Outdoor: we gaan richting de duinen van Wassenaar voor een dag vol met survival-activiteiten. We vertrekken al vroeg met de fiets (eerste groep om 08.15 uur). Kijk hiernaast wat je mee moet nemen! Rond 14.00 uur fietsen we weer richting school, waar we tussen 15.00 en 15.30 uur hopen aan te komen. Wilt u als ouder mee om ons te ondersteunen tijdens het fietsen? Dat wordt bijzonder gewaardeerd! U kunt mailen naar
[email protected] (de heer Ziane). Voor de leerlingen die de Hartlijn Kunst hebben gekozen is er een gevarieerd programma met een aantal onderdelen ‘buiten de deur’: - Drama: start om 8.30 uur op school. Je fietst vanuit daar naar de Leidse Schouwburg voor een rondleiding en je krijgt daar dramales. Het programma eindigt om ongeveer 14.30 uur. - ArtCadia: je gaat de hele dag aan het werk op school, zodat de finale gehaald kan worden! Het programma eindigt om 13.45 uur. - Muziek: start om 10.00 uur op school. Later op de dag fiets je naar het LVP waar je een cd gaat opnemen. Einde rond 15.00 uur. - Schilderen: start om 9.00 uur op school. Later op de fiets naar een atelier in Leiden. Daar ga je tekenen en schilderen, dus zorg dat je niet te mooi gekleed bent. Einde rond 15.00 uur. - Kleien: start om 8.30 uur op school. Vandaaruit op de fiets naar een kleifabriek voor een rondleiding en een les. Zorg dat je niet te mooi gekleed bent. Einde rond 15.00 uur. 3 vmbo gaat naar het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Een vakoverstijgend M&M-project: zowel geschiedenis, sociale geografie (aardrijkskunde) als een beetje economie en levensbeschouwing komen er in aan bod. De leerlingen bezoeken zowel het binnen- als het buitenmuseum en maken ook een geregisseerde stadswandeling. Voor deze activiteiten is een excursieboekje gemaakt door de vakdocenten met uitvoerige opdrachten, variërend van de invloed van het water op grond- en bouwstoffen uit de IJsselmeerpolder tot en met de wisselwerking tussen water, (wereld) handel (VOC!) en godsdienst. Het door de leerlingen verplicht als werkboek te gebruiken excursieboekje wordt beoordeeld als handelingsdeel voor geschiedenis (PTA). 3 havo en 3 vwo gaan zich bezighouden met het ingenieursbureau, waarover de leerlingen per brief geïnformeerd worden. Na een algemene inleiding in de aula wordt er gewerkt in de lokalen bij de bureaus Innovative Creations, Rademaekers, Createc en BetaSolutions. Er staat een krat met daarin de opdrachten per groep en allerlei materiaal. Andere spullen zijn verkrijgbaar op het plein. De leerlingen gaan tussendoor op diverse plekken in het gebouw naar de opdrachtgevers om informatie te halen over Duurzaam huis, Wonen voor senioren, De ideale wekker of Backpack Defence. Rond 15.00 uur presenteren de groepen hun idee inclusief prototype aan de opdrachtgever, die uiteindelijk aan één groep de opdracht zal gunnen. Zie maandag 10 oktober
3 vmbo
M&M
3 havovwo
Science
4 vmbo
Alg.
4
Sport: goede fiets; sportkleding (liefst al aan) droge kleren (extra) lunchpakket regenpak bandenplakset laat waardevolle spullen thuis! Kunst: goede fiets
pen, potlood, papier, lunchpakket
pen en papier
Wo 12 okt. Brugkl.
Aand. gebied
Wat gaan we doen?
Meenemen
Bewegen & Sport
Voor alle brugklassers in de projectweek is er een sponsoractiviteit voor het goede doel. Dit jaar halen we geld op voor Serious Request (3FM). Zoals bekend komt het Glazen Huis van Serious Request eind 2011 naar Leiden. 3FM en het Rode Kruis maken zich tijdens dit jaarlijkse evenement samen sterk voor moeders die getroffen zijn door oorlogs- of conflictsituaties. De nood van moeders is onzichtbaar te midden van geweld en conflict, maar ze strijden op de achtergrond voor de veiligheid, het inkomen, de verzorging, de opvoeding en de gezondheid van het gezin. Wanneer partners zijn weggehaald of zijn omgekomen, worden moeders immers hoofd van het gezin en daarmee ook kostwinner. Het Rode Kruis leidt de moeders op zodat zij in een inkomen kunnen voorzien en voor de kinderen kunnen zorgen. De twee sponsoractiviteiten in het programma zijn: zwemmen in De Zijl en een Hindernis-Loop-Step-Parcours op Velocitas. Ook is er een trefbaltoernooi in de Bloemerdhal. Jullie krijgen een informatiebrief en sponsorkaart uitgedeeld tijdens de gymles. Het is de bedoeling dat je zoveel mogelijk sponsoren gaat zoeken voor jezelf en uiteraard voor het goede doel. Een dag na de sponsorloop krijg je een bewijs mee met het aantal rondes dat je hebt behaald. De eerste lesweek na de herfstvakantie neem je de sponsorkaart en het opgehaalde sponsorgeld (in de enveloppe) mee naar school en lever je alles in bij je bewegen & sportdocent! 2 vmbo maakt een dagexcursie naar Amsterdam voor een stadswandeling door de Joodse buurt, langs onder meer het Auschwitzmonument, de Hollandsche Schouwburg, de Plantage en het beeld van de Dokwerker. Ook een bezoek aan het Verzetsmuseum is in het programma opgenomen. De bus vertrekt van school om 8.30 uur, we zijn terug om 14.15 uur. Bij het project energie leren de leerlingen om op een andere manier naar energie te kijken. Dat gebeurt aan de hand van verbrandingsproeven en door het maken van een folder. Bij de proeven is de vraag gesteld: maakt het uit welke stof je verbrandt voor de hoeveelheid energie die je nodig hebt? In de folder zetten de leerlingen de informatie op een rij die ze hebben verzameld over bijvoorbeeld verstandig energiegebruik en duurzame manieren om energie op te wekken. The Shakespeare Project! Romeo and Juliet, one of Shakespeare’s best known plays, has been performed on stage many times since it was first written. However, it has not only been performed on stage, it has inspired many artists to use as a theme for love-songs, it has been modernized and put into a musical and it has also inspired many a director when writing a script for or making a movie. Today will be all about Shakespeare, Romeo and Juliet and the most recent film made about Romeo and Juliet. You will read about, listen to and watch Romeo and Juliet, which will make you Shakespeare 'experts'! At the end of this day, please hand in your completed booklet to your teacher. Zie maandag 10 oktober
Binnen gymspullen: korte broek, schoenen met blanke zolen
2 vmbo
M&M
2 havovwo
Science
3 vmbohavovwo
Talen (Engels)
4 vmbo
Alg.
5
Buiten gymspullen: warme, sportieve kleding en evt. een regenjack! Zwemspullen: zwembroek en handdoek
pen, potlood en lunchpakket
etui met pen, potlood, gum enz.; rekenmachine
textbook, pencil case (etui) including pens and pencils
Aand. gebied
Wat gaan we doen?
Meenemen
Do 13 okt. Brugkl.
Talen
informatie over jouw hoofdstad; ga naar reisbureaus, bieb, enz.
2 vmbo
Science
2 havovwo
Talen (Frans)
3 vmbohavovwo
Kunst
4 vmbo
Alg.
In de eerste projectweek gaan we met de brugklas een project doen over zeven hoofdsteden in Europa: Amsterdam, Rome, Madrid, London, Berlijn, Athene of Parijs. De leerlingen gaan in groepjes informatie opzoeken over de gekozen stad, zoals beroemde gebouwen die je er kunt bezoeken, de geschiedenis van de stad, vreemde gebruiken die ze er misschien wel hebben, typisch eten en drinken, etc. Ze maken een poster over de stad die ze ook gaan presenteren aan de klas. Voor de mooiste en meest informatieve poster is er een mooie prijs! Bij het project energie leren de leerlingen om op een andere manier naar energie te kijken. Dat gebeurt aan de hand van verbrandingsproeven en door het maken van een folder. Bij de proeven is de vraag gesteld: maakt het uit welke stof je verbrandt voor de hoeveelheid energie die je nodig hebt? In de folder zetten de leerlingen de informatie op een rij die ze hebben verzameld over bijvoorbeeld verstandig energiegebruik en duurzame manieren om energie op te wekken. Vandaag ben je redacteur voor het Franse tijdschrift waarbij alles om jou draait: (vul hier je naam in), Moi-magazine. Jij maakt een flitsend tijdschrift met verschillende teksten en daarnaast veel foto’s, plaatjes en tekeningen bij ieder rubriek. Om jouw Moi-magazine zo ‘toi’ mogelijk te maken kun je in de volgende kolom de benodigde materialen vinden. Als havist begin je deze projectdag met een verhaal vol fantasie. Je zult merken dat je deze Franstalige film Kirikou best kan begrijpen. Neem voor dit dagdeel een snelhechter en een pen mee. Vervolgens ga je aan de slag met Moimagazine. Als vwo-er start je met Moi-magazine. Je sluit de dag af met de film Kirikou. Je zult onder andere ontdekken dat Frankrijk niet het enige land is waar Frans gesproken wordt. Aan het eind van de dag lever je in een snelhechter de kijkopdracht over Kirikou in en jouw Moi-magazine. Hiervoor krijg je een so-cijfer. OOIT is een theaterstichting die van de gemeente Leiderdorp de opdracht (en de subsidie) heeft gekregen voor een debat inclusief theatervoorstelling over de multiculturele samenleving. De gemeente heeft bedacht - en daar zijn we erg blij mee! - dat het goed zou zijn om de voorstelling op het Visser te spelen. OOIT heeft interviews gedaan op straat en op scholen en die worden voor een live-publiek vertoond. Het publiek en de acteurs reageren op de interviews en zo ontstaat een interactief theaterprogramma, Anders samen genoemd. Rondom het programma besteden we ook in het lesprogramma aandacht aan de multiculturele samenleving. Zie maandag 10 oktober
6
etui met pen, potlood, gum enz.; rekenmachine
kleurpotloden, stiften, schaar, lijm, snelhechter, woordenboek Ne-Fa; geprinte foto’s van jezelf, familie, je kamer, je vakantie pen en papier
Vr. 14 okt. 1PQRS
Aand. gebied
Wat gaan we doen?
Meenemen
Science (wiskun de)
De geschiedenis van plaatsbepaling, coördinaten en navigeren. Iedereen kent de aarde zoals deze nu is. Het gebruik van een TomTom navigatie is voor iedereen de normaalste zaak van de wereld. Net zoals het opzoeken van een plaats in een atlas, een stratenboek of Google Earth. En wat denk je van het tekenen van een grafiek in een assenstelsel? Toch is dat niet altijd zo geweest. In deze lessen krijg je een goed beeld over de ontwikkeling van hoe mensen plaatsen kunnen aanduiden, zodat ze kaarten konden maken en makkelijker konden reizen. Je zult zien dat ook alles met wiskunde te maken heeft. Aan het eind is het voor jou geen probleem om met coördinaten te werken, koersen en hoeken te meten en zo een route uit te stippelen. Een nieuw huis en een nieuwe slaapkamer. Je gaat binnenkort verhuizen. Daar heb je ontzettend zin in, want je mag van je ouders je kamer helemaal opnieuw inrichten. Je krijgt vooraf een budget en daar moet je alles van gaan kopen: vloerbedekking, verf, een bed en natuurlijk allemaal leuke spullen om je kamer gezellig te maken.
tekenmateriaal, schaar, plakband, lijm en geodriehoek.
1TUVW
Science (wiskun de)
2 vmbo
Talen (Duits)
2 havovwo
M&M
3 vmbohavovwo
Talen
4 vmbo
Alg.
Jullie gaan in de projectweek bezig het Duits dat jullie tot nu toe hebben gehad in praktijk te brengen. Dat gaan jullie doen in de vorm van een tijdschrift over jezelf. Verder gaan jullie de Duitse film Lola Rennt bekijken met daarbij uiteraard een opdracht. De film gaat over de invloed die kleine (en grote) beslissingen kunnen hebben. Wat was er gebeurd als ik toen niet naar links, maar naar rechts was gegaan? Of hoe was de dag verlopen als ik vijf minuten eerder van huis was vertrokken? De sectie Duits wenst jullie een fijne projectweek toe! Tschüs! Jullie maken een dagexcursie naar Delft voor een speurtocht door het historische centrum, met onder meer de Prinsenhof, de Oude Kerk en de Nieuwe Kerk. Ook een bezoek aan het Legermuseum is in het programma opgenomen. De bus vertrekt van school om 8.30 uur, we zijn terug om 14.30 uur. Een dag die in het teken staat van improviseren, discussiëren en debatteren. Het Kruispunt-debat van TeamAlert is speciaal ontwikkeld om leerlingen beter bewust te maken van de gevaren in het verkeer. Te midden van verkeersborden, verkeerslichten en van een zogenaamde asfaltweg gaan jullie met elkaar in discussie over stellingen die betrekking hebben op het verkeer in het algemeen en specifiek gericht op jongeren. Elke stelling wordt ingeleid met een confronterend filmpje. Een jury bepaalt wie tot de beste 'debater' wordt uitgeroepen. Natuurlijk wordt er eerst flink geoefend. Ook dit jaar is het onderdeel Lamazien met originele decorstukken van de echte Lama’s in het programma van TeamAlert opgenomen! Zie maandag 10 oktober
7
folders Praxis enz.; etui, schaar, lijm, rekenmachine en liniaal pen, potlood, gum, schaar, lijm; foto´s van jezelf, hobby´s, familie, huisdier, vakantie... pen, potlood en lunchpakket
pen en papier