F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n
Psychologie
BACHELOR IN DE PSYCHOLOGIE
180 STUDIEPUNTEN
MASTER IN DE PSYCHOLOGIE
120 STUDIEPUNTEN
Bachelor in de psychologie
Wie ben ik?
Psychologie bestudeert het gedrag van de individuele mens. Je kunt daarbij vragen stellen als: hoe werkt het geheugen, hoe nemen wij waar, hoe verwerken we informatie, waarin verschillen mensen van elkaar en hoe komen die verschillen tot stand, welke gedragingen zijn er specifiek voor een bepaalde leeftijdsfase, hoe gedraagt een individu zich in groep, welke invloed gaat er uit van een groep op het individueel gedrag? Dergelijke vragen vormen het uitgangspunt van het brede domein van de psychologie.
De fundamentele vragen van de psychologie handelen over het wat, hoe en waarom van wat mensen doen en zeggen, denken en voelen. Mensenkennis, personeelsbeleid, therapeutische begeleiding, opleidingen, vorming, wetenschap, kinderen en jongeren met probleemgedrag, mensen met specifieke noden, sociaal gedrag, gedragsprocessen in scholen of bedrijven, ... zijn dus zeker dingen die je boeien en waar je meer over wil weten. Je wil hierin verder gaan dan de algemene kennis. Je wil je op een wetenschappelijke manier verdiepen in de theorieën die hierover tot stand gekomen zijn en communicatieve en begeleidende vaardigheden ontwikkelen waarmee je de theoretische inzichten kunt toepassen in een bepaald specialisatiedomein. Men verwacht van jou geen specifieke voorkennis, maar wel een wetenschappelijke ingesteldheid en een scherp analytisch denkvermogen. Ook logisch en formeel kunnen denken is een troef. Verder is een minstens passieve kennis van het Engels wenselijk.
Je maakt kennis met de wetenschappelijke ontwikkelingen en de theorievorming in deze gebieden. Op basis van de verworven theoretische inzichten kun je je dan verder bekwamen in een bepaald subdomein, zoals arbeids- en organisatiepsychologie, schoolpsychologie, klinische en gezondheidspsychologie of theorie en onderzoek. Je doet er meer specifieke kennis op, maar je leert deze kennis ook integreren en toepassen in een veelheid van situaties en je maakt kennis met diagnostiek, begeleiding en interventie. Je bestudeert niet alleen het normale, maar ook het afwijkende gedrag. Je leert wat je kunt doen om problemen te voorkomen en om te helpen wanneer problemen zich voordoen. Theorie en toepassing worden op een systematische wijze bestudeerd, de methodologie van het wetenschappelijk gedragsonderzoek, data-analyse en interpretatie van onderzoeksresultaten staan hierin centraal. Daarnaast gaat er binnen het programma ook aandacht naar algemene vorming en verwante wetenschappen (sociologie, biologie, filosofie en wetenschapsleer) en naar psychologische vakken die sterk geïnspireerd zijn door hedendaagse maatschappelijke interessepunten (gezondheidspsychologie, interculturele psychologie). 'Psychologie studeer je niet vanop een afstand. Het is een grondig vormingsproces waar je de nodige wetenschappelijke achtergrond krijgt om kritisch na te denken en de dingen in vraag te stellen. Je wordt als het ware opgenomen in de wereld van psychologische processen. Het geeft een denkkader waarmee je het leven gaat aanschouwen. Zelfs door alledaagse gebeurtenissen merk ik dat mijn manier van denken voor altijd veranderd is. Het heeft me "gevormd".' (oud-student)
Studieprogramma Binnen het uitgetekende modeltraject hebben de eerste twee jaren van de bacheloropleiding als bedoeling je vertrouwd te maken met de basisdisciplines van de psychologie en je een inleiding te geven in enkele aanverwante wetenschappen. Het derde jaar is gericht op een verdere verdieping en biedt reeds een eerste oriëntering naar één van de afstudeerrichtingen in de masteropleiding.
Eerste bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
- BASISDISCIPLINES Gedragsneurowetenschappen, deel 1 Functieleer, deel 1 Ontwikkelingspsychologie, deel 1 Sociale psychologie, deel 1 Differentiële psychologie, deel 1: persoonlijkheidspsychologie
SP
6 6 6 6 6
59
60
S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n
- METHODOLOGIE Statistiek voor psychologen, deel 1, met practicum Methoden van het wetenschappelijk onderzoek, m.i.v. medewerking aan onderzoek - AANVERWANTE WETENSCHAPPEN Sociologie Inleiding tot de wijsbegeerte Logica en wetenschapsfilosofie
8 9 4 4 4
Tweede bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
- BASISDISCIPLINES Ontwikkelingspsychologie, deel 2 Functieleer, deel 2 Sociale psychologie, deel 2: inleiding tot de sociale psychologie van organisaties Differentiële psychologie, deel 2 Gedragsneurowetenschappen, deel 2 - WERKCOLLEGE BASISDISCIPLINES Geïntegreerd werkcollege in de basisdisciplines, deel 1 - METHODOLOGIE Inleiding tot de psychodiagnostiek en psychometrie met practicum Practicum methoden van onderzoek Statistiek voor psychologen, deel 2, met practicum - AANVERWANTE WETENSCHAPPEN Menselijke erfelijkheidsleer Psychopathologie en psychiatrie - GESCHIEDENIS Geschiedenis van de psychologie - WERKVELDEN EN BEROEPSETHIEK Werkvelden in de psychologie
SP
4 5 4 4 4 3
8 6 8 4 6 4 3
Derde bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
- WERKCOLLEGES BASISDISCIPLINES Geïntegreerd werkcollege in de basisdisciplines, deel 2 - METHODOLOGIE Statistiek voor psychologen, deel 3, met practicum Psychodiagnostische methoden en testconstructie met practicum - AANVERWANTE WETENSCHAPPEN Religie, zingeving en levensbeschouwing - TOEGEPASTE DISCIPLINES Gezondheidspsychologie - CROSS-CULTURELE PSYCHOLOGIE Cross-culturele psychologie (m.i.v. psychologische aspecten van de multiculturele samenleving) - WERKVELDEN EN BEROEPSETHIEK Beroepsethiek
SP
3
- KEUZE je kiest één opleidingsonderdeel uit: Inleiding tot de sociale en culturele antropologie Pedagogiek - OPTIEGEDEELTE Je kiest één optie. OPTIE A: ARBEIDS-, GEMEENSCHAPS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE Arbeidspsychologie, deel 1 Organisatiepsychologie, deel 1 Ergonomie, deel 1 Personeelspsychologie, deel 1 Gethematiseerde bedrijfsbezoeken Individuele gespreksvoering in arbeidssituaties OPTIE B: SCHOOLPSYCHOLOGIE Psychodiagnostiek in de leerlingenbegeleiding Practicum psychodiagnostiek in de leerlingenbegeleiding, deel 1 Psychologische begeleiding, counseling en consultatie m.i.v. training van basisvaardigheden Pedagogische hulpverlening aan personen met een leerstoornis Practicum schoolpsychologische begeleiding: training van basisvaardigheden Schoolpsychologisch werk: basisprincipes en kijkstage - OPTIE C: KLINISCHE PSYCHOLOGIE Psychologische begeleiding, counseling en consultatie m.i.v. training van basisvaardigheden Practicum psychologisch begeleiding: training van basisvaardigheden Klinische neuropsychologie Klinische psychodiagnostiek Psychodynamische psychologie Leerpsychologie Practicum klinische psychodiagnostiek
4 4
4 4 4 4 3 7
4 3 4 4 3 8
4 3 4 4 4 4 3
3 7 3 4
5 3
- OPTIE D: THEORIE EN ONDERZOEK RICHTINGSSPECIFIEKE OPLEIDINGSONDERDELEN THEORIE EN ONDERZOEK Gebruik van de computer in de psychologie met practicum Wiskundige propaedeuse, deel 1 Colloquia theorie en onderzoek Evolutionaire psychologie Student-onderzoeker KEUZEGEDEELTE THEORIE EN ONDERZOEK Wijsgerige psychologie Wetenschapsfilosofie
5 5 4 4 4 4 4
F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n
Masteropleidingen MASTER IN DE PSYCHOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN)
De masteropleiding in de psychologie biedt een doorgedreven specialisatie in één van de vier afstudeerrichtingen: arbeids-, en organisatiepsychologie, schoolpsychologie, klinische en gezondheidspsychologie en theorie en onderzoek. Je maakt een masterproef binnen één van de afstudeerrichtingen en het laatste jaar loop je hierin ook stage. Tijdens de masteropleiding kun je ook al het theoretische deel van de lerarenopleiding volgen.
MASTER IN DE SOCIALE EN CULTURELE ANTROPOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN)
(Zie Faculteit Sociale Wetenschappen)
Beroepsuitwegen Eén van de centrale taken van arbeids- en organisatiepsychologen is het op mekaar afstemmen van persoon, werk en werkomstandigheden in bv. technische afdelingen van bedrijven, bij leveranciers van installaties en software en in ergonomische, veiligheids- en gezondheidsdiensten. Verder werken zij onder meer binnen stafdiensten van bedrijven en in adviesbureaus voor diagnose en verbetering van organisatiestructuren en -processen. Specifiek personeelspsychologisch werk gebeurt in de personeelsafdelingen van organisaties. Je kunt ook terecht in een hele reeks bureaus voor werving en selectie, assessment en loopbaan(her)-oriëntatie. De opleiding tot schoolpsycholoog is in de eerste plaats gericht op de begeleiding van kinderen en jongeren op school. Veel afgestudeerden vinden dan ook een plaats in Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB). Je kunt ook terecht in scholen voor buitengewoon onderwijs, je werkt als interne begeleider in het secundair onderwijs (al dan niet gecombineerd met een lesopdracht), of als studiebegeleider aan een hogeschool of universiteit. Verder blijken schoolpsychologen ook in het netwerk van hulpverleningsorganisaties rond de school (zoals diensten geestelijke gezondheidszorg of revalidatiecentra) een eigen, complementaire en gewaardeerde bijdrage te leveren.
De meeste klinische en gezondheidspsychologen werken in voorzieningen voor gezondheidszorg: diensten voor geestelijke gezondheidszorg, algemene ziekenhuizen, (kinder)psychiatrische centra, revalidatiecentra, tehuizen voor volwassen gehandicapten, observatie- en behandelingscentra, medisch-pedagogische instellingen, … Je kunt je na een bijkomende psychotherapeutische scholing ook als zelfstandige vestigen. De opleiding theorie en onderzoek bereidt studenten voor op onderzoek aan de universiteit en daarbuiten. Afgestudeerden van deze richting zijn dan ook in zeer uiteenlopende functies werkzaam aan de universiteit, voor de overheid, in de privésector, … Afgestudeerde psychologen kunnen, na het behalen van het diploma van leraar, ook terecht in het onderwijs.
61
62
S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n
Pedagogische wetenschappen
BACHELOR IN DE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN
180 STUDIEPUNTEN
MASTER IN DE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN MASTER IN DE EDUCATIEVE STUDIES
120 STUDIEPUNTEN 60 STUDIEPUNTEN
Bachelor in de pedagogische wetenschappen In de opleiding pedagogische wetenschappen staan opvoeding, onderwijs, opleiding en vorming centraal. Je leert het pedagogische handelen te begrijpen en te optimaliseren in functie van het begeleiden van individuen, groepen, instellingen en beleidsinstanties. Je stelt vragen als: Wat is de specifieke aard van opvoeding, vorming en leren? Hoe is de opvoedingsrelatie geëvolueerd? Hoe worden theorieën hieromtrent door een maatschappelijke, historische, culturele context bepaald? De methodologische opleidingsonderdelen stellen je in staat het onderzoek te begrijpen, te analyseren en te evalueren en zelfstandig wetenschappelijke literatuur te verwerken. Tijdens de eerste twee jaren krijg je een ruime gemeenschappelijke basisvorming: een homogeen opgebouwde opleiding waarbij de verschillende wetenschapsdomeinen aan bod komen vanuit een expliciet pedagogische interesse, een praktijkcomponent vanaf het eerste jaar en een inleiding in de domeinspecifieke pedagogische disciplines (onderwijskunde, orthopedagogiek, sociale pedagogiek) om in het derde jaar een keuze te kunnen maken. In dat jaar kun je bovendien ook voor theoretische pedagogiek opteren.
Wie ben ik? Centraal in de pedagogische wetenschappen staat de mens-inontwikkeling. Hoe kun je via pedagogisch handelen (opvoeden, onderwijs, vorming, opleiding) die ontwikkeling stimuleren, optimaliseren, bijsturen, ... Je bent geboeid door deze problematiek en je wil hierover zowel een diepgaande theoretische kennis opdoen als vaardigheden ontwikkelen om in de praktijk pedagogische interventies op te zetten, te analyseren en kritisch te evalueren. Je hebt zowel interesse voor de filosofische invalshoek als voor de positief-wetenschappelijke kant. Als pedagoog zul je voortdurend met mensen bezig zijn: een goed inlevingsvermogen, vlotte contactvaardigheid en een scherpe opmerkingszin zullen hierbij zeker van pas komen. Je bent luisterbereid en staat open voor
het maatschappelijke leven. Aangezien je vaak in teamverband zult moeten werken, zijn samenwerken en vlot communiceren van belang. 'Behalve voor theorie is er ook plaats voor praktijk. Al in het eerste jaar maak je een groot groepswerk en verschillende kleinere individuele werkjes. Vanaf het derde jaar krijg je het behoorlijk druk met al die werkjes, maar je leert er veel van en het is ook leuk: je moet bijvoorbeeld een kind testen op dyslexie en je leert IQ-testen afnemen. In het derde jaar is er ook een korte stage waardoor je echt in aanraking komt met de pedagogische praktijk.' (oud-student)
Studieprogramma Eerste bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
- PEDAGOGISCHE PRAKTIJK Analyse van vraag en aanbod van opvoeding, onderwijs en vorming - METHODOLOGIE Methoden en technieken van het empirisch-analytisch pedagogisch onderzoek, deel 1 Methoden en technieken van het interpretatief pedagogisch onderzoek, deel 1: narratief pedagogisch onderzoek - ALGEMENE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Filosofie van opvoeding, onderwijs en vorming, deel 1 Geschiedenis van opvoeding, onderwijs en vorming, deel 1 Opvoeding, onderwijs en vorming in relatie tot samenleving en cultuur Gezinspedagogiek - DOMEINSPECIFIEKE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Kinderen en jongeren met specifieke noden: een orthopedagogisch perspectief Onderwijskunde, deel 1: leren en instructie Concepten en praktijken van non-formele educatie - VERPLICHTE AANVERWANTE BASISDISCIPLINE Inleiding tot de Psychologie
SP
6
6 6 6 5 5 5
5 5 5 6
F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n
Tweede bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
- PEDAGOGISCHE PRAKTIJK Theorie en praktijk van groepswerk - METHODOLOGIE Methoden en technieken van het empirisch-analytisch pedagogisch onderzoek, deel 2 Methoden en technieken van het interpretatief pedagogisch onderzoek, deel 2: de beleefde werkelijkheid analyseren - ALGEMENE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Filosofie van opvoeding, onderwijs en vorming, deel 2 Geschiedenis van opvoeding, onderwijs en vorming, deel 2 Comparatieve en interculturele pedagogiek - DOMEINSPECIFIEKE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Onderwijskunde, deel 2: beleid en organisatie Opvoedingsproblemen in gezin en school Principes en modellen van permanente vorming en levenslang leren - VERPLICHTE AANVERWANTE BASISDISCIPLINE Ontwikkelingspsychologie - KEUZE AANVERWANTE BASISDISCIPLINE Je kiest min.10 en max.14 sp uit een lijst opleidingsonderdelen uit aanverwante basisdisciplines.
SP
4
6 5 5 5 5 5 5
OPLEIDINGSONDERDEEL
MAJOR ONDERWIJSKUNDE - KORTE STAGE Korte stage onderwijskunde - RICHTINGSSTAM ONDERWIJSKUNDE Didactiek van het ervaringsgericht onderwijs Didactiek van instrumentele vaardigheden: taal en wiskunde Didactiek van het secundair onderwijs Educatieve technologie Sociologie - KEUZE UIT OPLEIDINGSONDERDELEN AANVERWANT AAN DE MAJOR ONDERWIJSKUNDE Studenten kiezen vrij uit een reeks domeinspecifieke en aanverwante opleidingsonderdelen totdat het totaal aantal studiepunten over drie bachelorjaren 180 bedraagt.
5 4 6 5 5 6 4
5 5
Derde bachelor - METHODOLOGIE Methoden en technieken van het empirisch-analytisch pedagogisch onderzoek, deel 3 Methoden en technieken van het interpretatief pedagogisch onderzoek, deel 3: de kwaliteit van het interpretatief pedagogisch onderzoek - VERPLICHTE AANVERWANTE BASISDISCIPLINE Psychodiagnostiek - MAJOR Je kiest één major.
MAJOR ORTHOPEDAGOGIEK - KORTE STAGE Korte stage onderwijskunde - RICHTINGSSTAM ORTHOPEDAGOGIEK Menselijke erfelijkheidsleer Gedragsneurowetenschappen, deel 1 Pedagogische hulpverlening aan personen met een leerstoornis Pedagogische hulpverlening aan personen met een handicap Psychopathologie en psychiatrie Psychologische begeleiding, counseling en consultatie m.i.v. training van basisvaardigheden - KEUZE UIT OPLEIDINGSONDERDELEN AANVERWANT AAN DE MAJOR ONDERWIJSKUNDE Je kiest vrij uit een reeks domeinspecifieke en aanverwante opleidingsonderdelen totdat het totaal aantal studiepunten over drie bachelorjaren 180 bedraagt.
SP
5
MAJOR SOCIALE PEDAGOGIEK - KORTE STAGE Korte stage sociale pedagogiek - RICHTINGSSTAM SOCIALE PEDAGOGIEK Sociale pedagogiek: sociaal-culturele participatie Sociale pedagogiek: arbeidsparticipatie Projectonderwijs sociale pedagogiek Sociologie - KEUZE UIT OPLEIDINGSONDERDELEN AANVERWANT AAN DE MAJOR ONDERWIJSKUNDE Je kiest vrij uit een reeks domeinspecifieke en aanverwante opleidingsonderdelen totdat het totaal aantal studiepunten over drie bachelorjaren 180 bedraagt.
5 5 5 5 5
5 5
5 5 5 5 5
MAJOR THEORETISCHE PEDAGOGIEK - KORTE STAGE Korte stage theoretische pedagogiek - RICHTINGSSTAM THEORETISCHE PEDAGOGIEK Wetenschapsgeschiedenis van de pedagogiek Wetenschapsfilosofie van de pedagogiek - KEUZEPAKKET RICHTINGSSTAM THEORETISCHE PEDAGOGIEK Je kiest 10 studiepunten uit: Pedagogische mentaliteits- en realiteitsgeschiedenis in België, resp. Vlaanderen Thema's uit de filosofie van opvoeding en onderwijs Casestudy's en single-case designs - KEUZE UIT OPLEIDINGSONDERDELEN AANVERWANT AAN DE MAJOR ONDERWIJSKUNDE Je kiest vrij uit een reeks domeinspecifieke en aanverwante opleidingsonderdelen totdat het totaal aantal studiepunten over drie bachelorjaren 180 bedraagt.
5 5 5
5 5 5
63
64
F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n
inspecteurs, HRM-verantwoordelijken en -opleiders, beleidsadviseurs van de overheid, opleidingsdeskundigen in bedrijven, gezinsconsulenten, … Het algemene doel van de opleiding is immers het bevorderen van de professionele competentie van de bachelors en masters die zonder voorafgaande academische vorming in de pedagogische wetenschappen een loopbaan in het middenkader van bepaalde onderwijs-, vormings- of opvoedingsinstellingen uitbouwen. De opleiding is dan ook opgebouwd rond een aantal specifieke profielen, zoals schoolbeleid, zorg- en leerlingbegeleiding, VTO-adviseur en leraar of vakdidacticus.
MASTER IN DE SOCIALE EN CULTURELE ANTROPOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN)
(Zie Faculteit Sociale Wetenschappen)
Masteropleidingen MASTER IN DE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN
Beroepsuitwegen
(120 STUDIEPUNTEN)
In de masteropleiding ga je op een diepgaande manier in op de veelzijdige benaderingen van mens en maatschappij, op opvoedingsen vormingsmodellen en op de relatie daartussen. Je krijgt methodes aangereikt die je in staat stellen een pedagogisch probleem te definiëren en te situeren en op een wetenschappelijk verantwoorde manier aan te pakken. Naast een pakket gemeenschappelijke opleidingsonderdelen, specialiseer je in één bepaald domein. Je maakt een eindwerk binnen één van die afstudeerrichtingen en het laatste jaar loop je hierin ook stage.
MASTER IN DE EDUCATIEVE STUDIES Een specifiek alternatief (60 STUDIEPUNTEN)
Als bachelor in de pedagogische wetenschappen of in de onderwijskunde, kun je rechtstreeks naar de master in de educatieve studies. Wie een diploma (bachelor of master) in een ander studiegebied behaald heeft, volgt gedurende één jaar een schakel- of voorbereidingsprogramma. Deze opleiding van één jaar wil je een diepgaand inzicht verschaffen in verschillende educatieve modellen en de methodologie aanreiken om pedagogische problemen te definiëren en op te lossen. Je kennis laat je toe om zowel in praktische situaties als binnen het beleid problemen aan te pakken en innovaties uit te werken. De opleiding is in de eerste plaats gericht op werkenden en afgestudeerden in andere studiedomeinen: schooldirecties, vakdidactici in het PHO, graadcoördinatoren in het secundair onderwijs, technisch adviseurs, coördinatoren, leraars, pedagogische begeleiders,
Onderwijskundigen spelen van oudsher een zeer centrale rol in de opleiding en nascholing van leerkrachten. Je kunt ook een plaats vinden in de ondersteuning van scholen en in het uitstippelen en realiseren van het beleid. Naast het fundamenteel onderzoek zien we onderwijskundigen ook in universitaire centra, overheidsorganen zoals de Dienst voor Onderwijsontwikkeling, de onderwijskoepels, en provinciale en regionale organisaties waar instrumenten en materialen ontwikkeld worden ten behoeve van de onderwijsondersteuning en onderwijsinnovatie. Er is ook een groeiende belangstelling voor onderwijskundigen vanuit de bedrijfswereld. Vooral voor het ontwerpen en verzorgen van opleiding en het uitstippelen van een opleidingsbeleid werft men onderwijskundigen aan. Traditiegetrouw komen de meeste orthopedagogen terecht in de welzijns- en gezondheidssector. Ook de onderwijssector biedt meerdere mogelijkheden om als orthopedagoog aan de slag te gaan. Verschillende organisaties (zoals Kind & Gezin, Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, koepels van cliënten of voorzieningen en overheidsbesturen) werven orthopedagogen aan voor beleidsfuncties. Tenslotte kan de opleiding tot orthopedagoog leiden tot een wetenschappelijke carrière. Je kunt orthopedagogisch onderzoek verrichten binnen de universiteit, maar ook op studiediensten binnen andere organisaties en verenigingen. Als sociaal-pedagoog kun je als stafmedewerker, ‘pedagogisch vrijgestelde’ of teamcoördinator bijdragen leveren aan de algemene leiding van de jeugdverenigingen, aan de kadervorming, aan het ontwikkelen van nieuwe methodieken, aan het ontwerpen en doorvoeren van het jeugd(werk)beleid, … Andere werkterreinen zijn de sociaal-culturele vorming met volwassenen, samenlevingsopbouw en welzijnswerk. Sociaal-pedagogen zijn hier nauw bij betrokken als projectontwikkelaar, adviseur, cursusleider of coördinator. Daarnaast kun je in de sfeer van de hulpverlening belast zijn met teambegeleiding en educatieve projecten inzake preventie en sociale integratie. Ook in bedrijfs- en beroepsopleidingen kun je terecht.
F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n
Onderwijskunde
BACHELOR IN DE ONDERWIJSKUNDE
180 STUDIEPUNTEN – ENKEL AAN DE K.U.LEUVEN CAMPUS KORTRIJK
MASTER IN DE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN MASTER IN DE EDUCATIEVE STUDIES
120 STUDIEPUNTEN – K.U.LEUVEN 60 STUDIEPUNTEN – K.U.LEUVEN
Bachelor in de onderwijskunde In de opleiding onderwijskunde staat leren, interactie, communicatie, onderwijs en vorming centraal. Uniek aan de opleiding is de brede psychopedagogische opbouw die een vernieuwende flexibiliteit in leerpaden creëert. Tijdens de eerste twee bachelorjaren worden de onderwijskundige opleidingsonderdelen ingebed in het bredere kennisgebied van de psychologie en de pedagogische wetenschappen. In het eerste jaar krijg je een uitgebreide introductie in de verschillende basisdisciplines van de psychologie, aangevuld met een methodologische basisopleiding en een verkenning van de onderwijskundige wetenschap en praktijk. Dit eerste jaar kan je volgen als opstap (zonder extra studielast) naar de tweede bachelor psychologie in Leuven. Het tweede jaar focust op de pedagogische basisvorming. Je wordt ingeleid in de verschillende basisdisciplines van de pedagogische wetenschap (onderwijskunde, sociale pedagogiek en orthopedagogiek) en de methodologische component wordt verder uitgebouwd. Na dit tweede jaar kan je overstappen naar de derde bachelor pedagogische wetenschappen te Leuven (zonder extra studielast). Het derde jaar heeft een uitgesproken onderwijskundige en praktijkgerichte invalshoek. Je kunt er kiezen tussen de module onderwijstechnologie en krachtige leeromgevingen en de module schoolbeleid. Belangrijk is ook de integrerende en vakoverstijgende onderzoeksopdracht. Door middel van een geselecteerd keuzepakket kun je de basisopleiding verrijken met andere voor de praktijk zeer relevante wetenschappelijke basisdisciplines (recht, economie, informatica, …). Studenten hebben na de derde bachelor onderwijskunde rechtstreeks toegang tot de master pedagogische wetenschappen. Studenten die kiezen voor de afstudeerrichting orthopedagogiek worden echter aangeraden om reeds na de tweede bachelor onderwijskunde over te stappen naar de derde bachelor pedagogische wetenschappen. Daarnaast hebben de studenten ook rechtstreeks toegang tot de master educatieve studies en de master sociale en culturele antropologie. Door deze specifieke conceptuele opbouw verenigt de opleiding onderwijskunde in feite drie studiekeuzemogelijkheden: psychologie (overstap naar het tweede jaar
psychologie na de eerste bachelor onderwijskunde), pedagogische wetenschappen (overstap naar het derde jaar pedagogische wetenschappen na de tweede bachelor onderwijskunde) en onderwijskunde (derde jaar aan de K.U.Leuven Campus Kortrijk).
Wie ben ik? In de opleiding onderwijskunde staat de dialoog tussen de onderwijskundige theorie en praktijk en het bredere kennisgebied van de menswetenschappen centraal. Je wil meer te weten komen over de lerende-mens-in-ontwikkeling: Hoe kun je via onderwijs, vorming en opleiding het leren en de ontwikkeling stimuleren, optimaliseren, bijsturen, ...? Je bent geboeid door het gedrag van de mens, het hoe en waarom van wat mensen doen, zeggen, denken en voelen. Je wil meer leren over de relatie tussen mens en opvoeding, en de rol van de maatschappelijke werkelijkheid waarin deze ingebed ligt.
65
66
F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n
Je bent geboeid door deze problematiek en je wil hierover zowel een stevige theoretische basis leggen als vaardigheden ontwikkelen om in de praktijk psychologische, pedagogische en onderwijskundige interventies op te zetten of instrumenten daartoe te ontwikkelen, te analyseren en kritisch te evalueren. Voor het doornemen van wetenschappelijke literatuur is een actieve kennis van Engels, en ook wel een passieve kennis van Frans nodig. In het beroepsleven zul je vooral met mensen bezig zijn: een goed inlevingsvermogen, vlotte contactvaardigheid en een scherpe opmerkingszin zullen hierbij goed van pas komen. Je bent luisterbereid en staat open voor het maatschappelijke leven. Aangezien je vaak in teamverband zult moeten werken, zijn vaardigheden zoals samenwerken en vlot communiceren van belang.
Studieprogramma Eerste bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
- PEDAGOGISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Filosofie van opvoeding, onderwijs en vorming, deel 1 Geschiedenis van de gedragswetenschappen - ONDERWIJSKUNDIGE OPLEIDINGSONDERDELEN Onderwijskunde 1: leren en instructie - ANDERE BASISDISCIPLINES GEDRAGSWETENSCHAPPEN Functieleer Ontwikkelingspsychologie Differentiële psychologie Gedragsneurowetenschappen Sociologie - METHODOLOGISCHE OPEIDINSONDERDELEN Statistiek voor onderwijskundigen Methoden en technieken van het gedragswetenschappelijk onderzoek: deel 1
SP
6 5 7 6 5 5 5 5 8 9
Tweede bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
- PEDAGOGISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Filosofie van opvoeding, onderwijs en vorming, deel 2 Kinderen en jongeren met specifieke noden: een orthopedagogisch perspectief Concepten en praktijken van non-formele educatie Geschiedenis van opvoeding, onderwijs en vorming Opvoedingsproblemen in gezin en school Principes en modellen van permanente vorming en levenslang leren Comparatieve en interculturele pedagogiek
SP
5 5 5 5 5 5 5
- ONDERWIJSKUNDIGE OPLEIDINGSONDERDELEN Onderwijskunde 2: schoolorganisatie Theorie en praktijk van groepswerk Onderwijskunde 3: onderwijs in relatie tot cultuur - ANDERE BASISDISCIPLINES GEDRAGSWETENSCHAPPEN Vraagstukken uit de functieleer: het lerende brein - METHODOLOGISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Methoden en technieken van het gedragswetenschappelijk onderzoek, deel 2
4 4 6 5
6
Derde bachelor OPLEIDINGSONDERDEEL
SP
- ONDERWIJSKUNDIGE OPLEIDINGSONDERDELEN - GEMEENSCHAPPELIJKE ONDERWIJSKUNDIGE OPLEIDINGSONDERDELEN Didactiek van het ervaringsgericht onderwijs 5 Onderwijseffectiviteit en -evaluatie 5 Vakdidactische vraagstukken 5 Onderwijsbeleid 5 Het gebruik van ICT en media 5 Integrerende onderzoeksopdracht 10 - ONDERWIJSKUNDIGE KEUZEPAKKETTEN Je kiest één pakket: Pakket Onderwijstechnologie en krachtige leeromgevingen Het ontwerpen en begeleiden van krachtige leeromgevingen in diverse vakgebieden 5 Onderwijstechnologische vraagstukken en principes 5 Pakket Schoolbeleid Human resource management 6 Stafontwikkeling in scholen 5 - METHODOLOGISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Methoden en technieken van het gedragswetenschappelijk onderzoek: deel 3 5 - KEUZEPAKKET (Je kiest minimum 10 studiepunten) Zelfs de meest oninteressante vakken worden interessant als je ze begint te snappen. Soms lijken ze zo irrelevant, maar dan begin je erover na te denken en wordt je beeld over het functioneren van onze wereld weer wat groter.' (oud-student)
F a c u l t e i t P s y c h o l o g i e e n p e d a g o g i s c h e w e t e n s c h a p p e n S t u d e re n a a n d e K . U . L e u v e n
Aansluitende bacheloropleidingen
Beroepsuitwegen
OPSTAP NAAR TWEEDE BACHELOR PSYCHOLOGIE
Zowel binnen bedrijven als overheidsinstanties is er een groeiende belangstelling voor onderwijskundigen die het opleidingsbeleid kunnen ondersteunen en vernieuwen. Ook de toenemende aandacht voor onderwijstechnologie vertaalt zich in een steeds breder wordende waaier van settings waarin men een beroep doet op onderwijskundigen. We zien onderwijskundigen in overheidsorganen zoals de Dienst voor Onderwijsontwikkeling, in de vormingsdienst van bedrijven, in de educatieve diensten van musea en culturele centra, … Daarnaast blijven onderwijskundigen uiteraard een centrale rol spelen in het gewone onderwijs, zoals de opleiding en nascholing van leerkrachten.
Na de eerste bachelor onderwijskunde kun je vlot overstappen naar de tweede bachelor psychologie (zie bachelor in de psychologie) zonder bijkomende studielast. Je volgt dan sociale psychologie, deel 1 (een opleidingsonderdeel van de eerste bachelor psychologie) in plaats van het opleidingsonderdeel geschiedenis van de psychologie (een opleidingsonderdeel van de tweede bachelor psychologie).
OVERSTAP NAAR DERDE BACHELOR PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Na de tweede bachelor onderwijskunde kun je vlot overstappen (zonder extra studiebelasting) naar de derde bachelor pedagogische wetenschappen (zie bachelor in de pedagogische wetenschappen). Deze overstap is vooral relevant voor studenten die kiezen voor de afstudeerrichting orthopedagogiek.
Masteropleidingen MASTER IN DE PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN (120 STUDIEPUNTEN)
In de masteropleiding ga je op een diepgaande manier in op de veelzijdige benaderingen van mens en maatschappij, op opvoedingsen vormingsmodellen en op de relatie daartussen. Je krijgt methodes aangereikt die je in staat stellen een pedagogisch probleem te definiëren en te situeren en op een wetenschappelijk verantwoorde manier aan te pakken. Naast een pakket gemeenschappelijke opleidingsonderdelen, specialiseer je in één bepaald domein (onderwijskunde, orthopedagogiek of sociale pedagogiek). Je maakt een masterproef binnen één van die afstudeerrichtingen en het laatste jaar loop je hierin ook stage. Studenten hebben na de derde bachelor onderwijskunde rechtstreeks toegang tot de master pedagogische wetenschappen. Studenten die willen overstappen naar de master pedagogische wetenschappen afstudeerrichting orthopedagogiek raden we aan om reeds na het tweede bachelorjaar onderwijskunde de overstap naar Leuven te maken. MASTER IN DE EDUCATIEVE STUDIES (60 STUDIEPUNTEN)
(Zie pedagogische wetenschappen)
MASTER IN DE SOCIALE EN CULTURELE ANTROPOLOGIE (120 STUDIEPUNTEN)
(Zie Faculteit Sociale Wetenschappen)
Bovendien blijven ook de beroepsuitwegen van zowel psychologen als pedagogen open wanneer je start in de eerste bachelor onderwijskunde. Je hoeft met andere woorden nog niet de weg te kennen die je later zult inslaan. Na enige ervaring opgedaan te hebben met zowel psychologie, pedagogische wetenschappen als onderwijskunde in de eerste bachelor in Kortrijk, kun je een weloverwogen keuze maken.
67