PREMIE NR. 1: ENERGIEAUDIT De energieaudit is een beoordelingsmethode op basis waarvan de energie-efficiënte eigenschappen van een gebouw of van de installaties ervan of van een productieproces worden gewaardeerd. Het heeft tot doel, na de vaststelling van een staat van het energieverbruik van een gebouw of van een proces, rekening houdend met de specifieke eigenschappen en het gebruik ervan, om de punten tot verbetering van de energie-efficiëntie te identificeren in functie van de technisch-economische mogelijkheden. BEDRAG VAN DE PREMIE 50% van het bedrag van de studie. TECHNISCHE VOORWAARDEN Om voor de premie in aanmerking te komen, moet: • de aanvrager eigenaar of huurder zijn van het gebouw; • de audit zijn uitgevoerd door een controleur die aan volgende 3 voorwaarden voldoet: 1. onafhankelijk zijn van de onderneming en van de bedrijven die belast zijn met de uitvoering van de werken of de investeringen die door de controleur moeten worden geanalyseerd; 2. geen leverancier zijn van de energie of de uitrusting waarop de audit betrekking heeft; 3. overtuigende referenties opgeven als bewijs voor zijn ervaring in het analyseren van de energie-efficiëntie van gelijkaardige installaties, apparatuur of activiteiten. • de audit beantwoorden aan het minimumbestek (zie onderstaand kader). De kosten die in aanmerking komen voor de toekenning van de premie zijn de noodzakelijke prestaties van de persoon belast met de studie, evenals de uitvoeringskost van de eventuele energiemetingen. OPGELET: Het is stellig aanbevolen om een ervaren controleur aan te spreken. Op termijn zal een erkenningsysteem voor controleurs worden samengesteld. In afwachting daarvan kunt u steeds raad vragen aan de Facilitator voor de Tertiaire Sector of via de site van Leefmilieu Brussel-BIM www.leefmilieubrussel.be.
PAGINA 1 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT – MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR
MINIMUMBESTEK VOOR DE ENERGIEAUDIT Doel De energieaudit heeft tot doel een staat van energieverbruik van een gebouw of een productieproces op te stellen, rekening houdend met de eigenschappen en het gebruik ervan, en punten tot verbetering van de energie-efficiëntie en de rentabiliteit ervan te identificeren Vereisten De energieaudit moet bestaan uit volgende elementen: • een beschrijving van de eigenschappen (omhulsel en systemen) van het gebouw of het productieproces en het gebruik ervan in functie van energie-efficiëntieoverwegingen, waaronder de beheerssystemen en de sleutelparameters van de regeling; • een globale analyse van de energiestromen, namelijk het energieverbruik voor ten minste de laatste drie afgelopen kalenderjaren (indien beschikbaar), en dit per energievector (gas, stookolie, elektriciteit, kool, enz.) uitgedrukt in fysieke eenheden (kWh, ton, liter, …), en kWh op PCI en genormaliseerd (herleid naar een normaal klimaatjaar – voor de gebruiken die dit rechtvaardigen). Het geheel moet leiden tot een tabel van uiteindelijk verbruik omgezet in primaire energie (MWh), in CO2-uitstoot (kg CO2) op basis van de conversiecoëfficiënten meegedeeld door de Minister van Energie; • een identificatie van de punten tot verbetering van de energie-efficiëntie van het gebouw, ingedeeld in volgorde van prioriteit (omhulsel, apparatuur, beheer, …), met een schatting van hun rentabiliteit. De audit moet leiden tot de uitwerking van een globaal actieplan waarbij men streeft naar de verbetering van de energie-efficiëntie of waarbij de relevantie van een investering wordt beoordeeld met het oog op een rationeler gebruik van de energie, de toepassing van hernieuwbare energiebronnen of kwalitatieve warmtekrachtkoppelingsystemen.
PAGINA 2 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT - MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR
Het minimumbestek voor de energieaudit voor HVAC en Verlichting ziet er als volgt uit:
MINIMUMBESTEK BIJ EEN AUDIT BETREFFENDE DE VERVANGING VAN EEN HVAC-SYSTEEM (HEATING, VENTILATION, AIRCONDITIONING) De audit van de HVAC-systemen met het oog op een vervanging dient te worden uitgevoerd in overeenstemming met volgende principes: - De dimensionering van de HVAC moet gebeuren op basis van realistische criteria zoals: • bezetting, • instellingen van binnen- en buitentemperatuur, •bevochtigings- en ontvochtigingsbehoeften, •interne kosten verbonden aan de binnenuitrusting. -De beperking van verse luchtaanvoer aangepast aan de precieze behoefte aan binnenluchtkwaliteit -De zorg om de vernietiging van energie tussen de warmte- en koudetoevoer in het tussenseizoen moet expliciet aanwezig zijn: •neutrale zone tussen de warmte- en koude-instellingen, •afwezigheid van gelijktijdige warmte- en koudeproductie in de luchtverwerking in eenzelfde lokaal, •koppeling van de afstellingen van de verschillende systemen (ventilatie en airconditioning, of radiatoren en airconditioning bijvoorbeeld). -De integratie van verse buitenlucht als koelmiddel in het tussenseizoen moet voorrang krijgen, als aanvulling van de mechanische klimaatregeling bij zeer warme perioden, bijvoorbeeld via: • de opening van vensters of jaloeziekleppen door de gebruikers van de lokalen, • de integratie van free-cooling in de airconditioning, • free-chilling van het gekoelde water. -De keuze van een doeltreffende regeling moet voorrang krijgen (een product van mindere kwaliteit, maar beter afgesteld, is toch beter) op basis van: • een indeling van het gebouw in homogene temperatuurzones met een afzonderlijk circuit en afregeling, •een modulatie van de aanvoer in functie van de reële behoeften. Bijvoorbeeld: >aanpassing van het verseluchtdebiet aan de daadwerkelijke aanwezigheid van de gebruikers van het gebouw (ventilatoren met variabele snelheid), > precieze uurprogrammering, >onderbreking van de aanvoer van verse lucht tijdens de opstartperiode. -Er moeten hulpcomponenten (pompen en ventilatoren) die weinig verbruiken, beschikbaar zijn. Dit veronderstelt een keuze voor grote water- en luchtleidingen, filters en batterijen met gering ladingverlies en een variabele werkingssnelheid. -Warmterecuperatie uit de twee grote warmtestromen die het gebouw verlaten: • de warmte van de afgevoerde bedorven lucht, • de warmte van de condensor. -De keuze van een efficiënte warmteproductie (bij voorkeur de condensatieketel), gekoppeld aan: • eindstations die op lage warmwatertemperatuur werken, • een hydraulisch circuit zonder rechtstreekse terugvoer van warm water van de ketel. -De keuze van een efficiënte koelmachine (hoge COP): • waarvan de regeling de lage druk op de condensor begunstigt (elektronische drukregelaar), • gekoppeld aan eindstations die op hoge koelwatertemperatuur werken om de belasting van de compressor te verminderen, of zelfs te vermijden en op free-chilling over te gaan: > keuze van koude plafonds of balken bij 17-19°C, > of van ventilo-convectoren bij 12-16° (wat het verbruik verbonden aan de luchtontvochtiging beperkt). De punten 3, 4 en 9 zijn slechts van belang bij de installatie van een airconditioningsysteem.
PAGINA 3 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT - MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR
MINIMUMBESTEK MET BETREKKING TOT DE VERLICHTINGSAUDIT De uitvoerder van de audit moet: 1. het elektrisch vermogen bemeten, door berekening bepaald voor alle verlichtingstoestellen die in een lokaal geplaatst zijn (met inbegrip van de gedecentraliseerde toestellen) om dit zo laag mogelijk te maken, weliswaar rekening houdend met de gedefinieerde comfortcriteria. Als maximumwaarde wordt gesteld: a. 2,5 W/m²/100 lux voor kantoor- en leslokalen (aanbevolen waarde: 2 W/m²/100 lux), b. 3 W/m²/100 lux voor sportzalen en grote hallen, c.tussen 3 en 6 W/m²/100 lux voor een gang. Het elektrisch vermogen omvat het elektrisch vermogen van de hulpcomponenten. De oppervlakte die als basis werd genomen voor de berekening is de totale vloeroppervlakte van het verlichte lokaal. 2.
Hij moet de verlichtingsinstallatie zo bemeten dat op de werkzone en in de onmiddellijk omliggende zones het minimale verlichtingsniveau en de minimale verlichtingsuniformiteit wordt bereikt, zoals bepaald in de norm NBN EN 12464-1. Voor de verlichting van sportinstallaties wordt verwezen naar de norm NBN EN 12193.
De werkzone (deel van het lokaal waarin het visuele werk wordt verricht) van de verschillende lokalen zal zo nauwkeurig mogelijk worden bepaald, samen met de bouwheer. Indien de werkzone niet duidelijk kan worden bepaald, wordt ze als volgt gedefinieerd: - in de kantoren, als de oppervlakte van het lokaal, waarvan men een boord van 50 cm langs de muren zonder deur en een boord van 70 cm langs de muren mét deur aftrekt. - in de klaslokalen, als de totale oppervlakte van de klas waarvan men: - een band van 50 cm achteraan in de klas, - een band van 1 m langs de muren waartegen kasten staan, - en een band van 50 cm langs de muur waartegen het bord is geplaatst, aftrekt. Het bord krijgt een specifieke verlichting. - in de gangen en in sanitaire lokalen, als de oppervlakte van het lokaal. - voor sportterreinen en –zalen, volgens de norm NBN EN 12193. 3.
Hij zorgt ervoor dat de verblindingsgraad (‘United Glare Rating’ – UGR)’ van de verlichtingsinstallatie voor elk lokaal in overeenstemming is met de norm NBN EN 12464-1.
4.
Hij ontwerpt het elektriciteitsnet voor de verlichting van het gebouw met het oog op een doeltreffend beheer van de installaties: gedeeltelijk uitdoven van de verlichting van de lokalen, beheer in functie van het daglicht, verdeling van de bedieningselementen op een paneel, enz.
5.
Als besluit van het auditverslag wordt volgende overzichtstabel uitgewerkt: Beschrijving van de beoogde verbeteringen: Ref. A
Eenheid Kostprijs MWh (incl. BTW) :
(1)
Euro Installatie bestaande
Gemiddeld lichtniveau
Lux
Aantal verlichtingstoestellen Geïnstalleerd vermogen, inclusief verliezen in de hulpapparaten
W
Bedrijfsuren B
H
Jaarlijks verbruik
MWh
C=AxB
Jaarlijkse kostprijs van het stroomverbruik
Euro
D
Gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten (reiniging en vervanging)
E=C+D
(1)
Euro
Totale jaarlijkse kosten
Euro
F
Jaarlijkse besparing volgens bestaande situatie (2)
Euro
F'
Jaarlijkse besparing volgens verbeterde situatie (3)
Euro
G
Investeringen (incl. studies en BTW) PBT (pay back time) van de investeringen volgens best. Situatie PBT pay back time) van de investeringen volgens verb. situatie
Euro
H=G/F H'=G/F'
jaar jaar
PAGINA 4 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT - MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR
vlg norm
nieuwe
ADMINISTRATIEVE VOORWAARDEN VOOR PROCEDURE NR. 1 (VERPLICHT): Het dossier voor de aanvraag van een premietoekenning en –uitbetaling voor de uitvoering van een energieaudit moet uit volgende elementen zijn samengesteld: • het aanvraagformulier voor de uitbetaling van de premie (bijlage II); • het origineel of een kopie van de factuur met betrekking tot de geleverde prestaties, met het adres van het onderzochte gebouw; deze factuur moet vergezeld zijn van een kopie van het betalingsbewijs of voorzien zijn van de vermelding “voldaan”, mét de handtekening en de stempel van de controleur; • het energieauditverslag in overeenstemming met het minimumbestek; • de schuldvordering gericht aan het Gewest (zie document in bijlage); • het attest van de controleur waarin wordt verklaard dat hij voldoet aan de noodzakelijke voorwaarden van onafhankelijkheid en ervaring. • alle documenten in verband met alle financieringsmiddelen en premies, die reeds werden ontvangen, aangevraagd of die kunnen worden aangevraagd voor de uitvoering van deze audit. Voor de handelsondernemingen: • een verklaring op eer dat de onderneming voldoet aan de voorwaarden van de Europese, zogenaamde “de minimis”-verordening van 12/01/2001: een onderneming mag niet meer dan 200.000 € aan staatshulp krijgen in een periode van 3 jaar zonder voorafgaand advies van de Europese Commissie.
PAGINA 5 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT - MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
ENERGIEPREMIES 2007 - TERTIAIRE SECTOR Bijlage II: Aanvraag tot uitbetaling van de Energiepremie 2007 Terug te sturen naar Sibelga ter attentie van Virginie Bogard, Werkhuizenkaai 16, 1000 Brussel. Gelieve een formulier per aangevraagde premie in te vullen. Controleer aub op www.leefmilieubrussel.be of u beschikt over het recentste formulier. Van ………………………………………………............ (Naam van de vestiging of de instelling) Datum van verzending van de aanvraag: …………………………………………
ALGEMENE INLICHTINGEN 1. Naam van de instelling die de premie aanvraagt Naam: .............................................................. ................................................................ Statuut (specifieer: eigenaar of huurder van het gebouw): O eigenaar O huurder Belangrijkste bedrijfssector: ........................... ................................................................ Straat en nr. .................................................... ................................................................ Postcode: ..................................... Gemeente: ............................................................... Tel.: .......................................................... Fax: ...............................................................
2. Verantwoordelijke van de instelling die de premie aanvraagt Naam & voornaam: ........................................ ................................................................ Functie: ........................................................... ................................................................ Tel.: .........................................................GSM: ............................................................... Fax: ..................................................... E-mail: ...............................................................
3. Contactpersoon voor de subsidieaanvraag Niet in te vullen indien het om dezelfde persoon gaat als in punt 2. Naam & voornaam: ........................................ ................................................................ Functie: ........................................................... ................................................................ Tel.: .........................................................GSM: ............................................................... Fax: ..................................................... E-mail: ...............................................................
4. Bankrekeningnummer waarop het subsidiebedrag moet worden gestort: .......................................................................... ................................................................
5. Voorwerp van de subsidieaanvraag
O O O O O
(kruis het passende vakje aan) STUDIES energieaudit HVAC-audit verlichtingsaudit (relighting) haalbaarheidsstudie energieontwerp
PAGINA 6 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT - MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR
INVESTERINGEN O energieboekhouding O kwalitatieve warmtekrachtkoppeling O toepassing hernieuwbare energiebronnen
O O O O O O O
INVESTERINGEN TER BEVORDERING VAN DE ENERGIE-EFFICIËNTIE Installatie van een warmtenetwerk thermische isolatie van de wanden van het gebouw vervanging of verbetering van een verwarmingssysteem verlichtingsinstallaties optimalisering van de werking van het verlichtingssysteem ventilatie- of koelsystemen van het gebouw alle andere toestellen of systemen ter verbetering van de energie-efficiëntie van een gebouw
ACTIES VAN FEDERATIES O Acties van een federatie ter bevordering van de energie-efficiëntie
5. Gebouw dat het voorwerp is van de subsidieaanvraag Naam: .............................................................. ................................................................ Straat en nr. .................................................... ................................................................ Postcode: .................... Gemeente: ............................................................................... Belangrijkste gebruiken van het gebouw Grootte van het gebouw • Vloeroppervlakte: • Laterale buitenoppervlakte: • Volume van het gebouw: • Totaal aantal woningen: • Totaal aantal bij de werken betrokken woningen
…………………….. m² …………………….. m² …………………….. m³ …………………….. ........………….......
Beschikt het over een energieboekhouding? O Ja O Neen Naam van de instelling die eigenaar is van het gebouw: ............................................. .......................................................................... ................................................................ Korte beschrijving van de studie of van de werken: ..................................................... .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................ .......................................................................... ................................................................
PAGINA 7 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT - MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR
Totaal bedrag
(*)
van de te subsidiëren studie of werken: .................................... € excl. BTW
.......................................................................... .......................................................... € incl. BTW Totaal bedrag (*) van de gevraagde premie (**) :……………………………………€ excl. BTW ……………………………………………………………………………………………..€ incl. BTW In het geval van een kwalitatieve warmtekrachtkoppeling of een energieboekhouding, voorziene einddatum van de werken: ............................. ................................................................ (*) Schatting indien het definitieve bedrag niet bekend is. (*) Als u geen BTW kunt aftrekken, geniet u van een subsidiebedrag inclusief BTW (**)Voor investeringen bepaalt bedrag van premie welke procedure u moet volgen : ≤ 10.000 € -> procedure 1 >10.000 € -> procedure 2 (zie handleiding).
LIJST EN KORTE BESCHRIJVING VAN DE BIJLAGEN: (Gelieve de bijlagen te nummeren)
1. ...................................................................... ................................................................ 2. ...................................................................... ................................................................ 3. ...................................................................... ................................................................ 4. ...................................................................... ................................................................ 5. ...................................................................... ................................................................ 6. ...................................................................... ................................................................ 7. ...................................................................... ................................................................ 8. ...................................................................... ................................................................
Verklaart hierbij dat alle gegevens van dit aanvraagformulier bij zijn weten waar en echt zijn. De aanvrager verbindt zich ertoe alle nodige documenten, alsook alle gegevens inzake de installatie, ter beschikking te stellen van de administratie (BIM), zoals gevraagd in dit document, en een bezoek op verzoek van de administratie te aanvaarden.
Gedaan te ……………………………….., op …………………………………
PAGINA 8 VAN 8 – PREMIE 1 : ENERGIEAUDIT - MEI 2007 GEBRUIKSAANWIJZING ENERGIEPREMIES 2007 – TERTIAIRE EN INDUSTRIËLE SECTOR